AARDBEVING MAAKT PUINHOOP
VAN AGADIR
Jury in zaak
Van R. in beraad
Conflict in bouwbedrijf
zich
spitst
toe
Ooggetuigen: Het was een nachtmerrie
Tweeduizend
talloze gewonden
Boeren willen melk-
leveranties stoppen
ADIEU, DWAASHEID!
12
TWEE DODEN
BIJ BOTSING
Dramatisch
beroep
Eis
van
jaar wegens
roofmoord
OVERLEG LIEP OP NIETS UIT
Werknemers
morgen bijeen
komen
BOTERPRIJS
GEDAALD
Dramatische
brief van
Chessman
Vroegere
aardbevingen
SCHILDER ZELF MET
DAGBLAD VOOR ZEELAND
DUISTERNIS
Versuft
Hulp
Op noordwest-Veluwe
5 Aanhoudend zacht 5
100e JAARGANG No. 23306
Uitgave N.V. Uitg. Mij. Neerlandia
Directeur: E. H. B. Brader.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna.
Redactieraad: J. M. A. C. v. Don-
gaa, C J. v. Hootegem, mr. dr. A.
J J. M. Mes, mr. H. M. L. de Rech
te^ p. V. M. Vercauteren, L. J. v.
H Westende.
Bureaus: Breda, Reigerstraat 16.
Tel. 22341 (3 lijnen) Postgiro 278841
Voor God, K.onmgin en Vaderland
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES. Westsingel 98, telefoon 2236
Bureau voor Zeeuws-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7. telefoon 2377 (Bjjbureaus: TERNEUZEN, IJsbaanstraat 24, tel. 2601
WOENSDAG 2 MAART 1960
Abonnementsprijs 7.per kwar
taal, 8.20 per post, 0.54 per week.
Buitenlandse abonnementen op aan-
rvaag. Losse nummers 15 ct.
Advertentieprijs voor de gehele op
lage 0.40 per mm. (Ing. Med.
1.Bij contract aanzienlijke
reductie. Volledige tarieven, ook
voor de afzonderlijke edities en
Algemene Voorwaarden worden
op aanvraag gaarne verstrekt
OOSTBURG, Nieuwstraat 41, tel. no. 35)
Van de grote aardbevingen uit
de laatste jaren zijn de ernstig
ste die van 1957 in Perzië ge
weest, waar bij twee reeksen
schokken 3000 mensen om het
leven kwamen. Ruim 25.000
mensen verloren het leven in
1935 bij hevige bevingen in Pa
kistan en vijf jaar later rtierven
30.000 mensen tengevolge van
een aardbeving in Turkije. Ja
pans ernstigste ramp uit de ge
schiedenis was de aardbeving
van 1923, toen 99.000 mensen
omkwamen en 43.000 vermist
raakten bij een aardschok, ge
volgd door een vloedgolf.
De rampzaligste aardbeving uit
de bekende geschiederiis is die
uit 1556 toen iv de Chinese pro
vincie Sjensi 830.000 mensen het
leven verloren.
Lissabon werd in 1755 door een
beving vernield en 150 jaar la
ter, werd San Francisco groten
deels vernield. In Lissabon wa
ren 15.000 mensen om het leven
gekomen.
In de nacht van maandag op dins
dag botste een personenauto uit Nij
megen op de Goltziusstraat te Venlo
tegen een stilstaande vrachtauto.
Van de 3 inzittenden in de personen
auto werd de 20-jarige mej. A. Orth
uit Nijmegen zo zwaar gewond, dat
zij enige uren na aankomst in het
St.-Josephziekenhuis te Venlo over
leed. Haar 22-jarige broer, die even
eens zwaar gewond werd, is in de
loop van dinsdagochtend aan dc ge
volgen bezweken. De bestuurder van
de personenwagen, die de stilstaande
wagen niet had opgemerkt, werd bij
de botsing nauwelijks gewond.
Gisteravond was er nog geen officieel dodencijfer
van de aardbevingsramp die in de nacht van maandag
op dinsdag het grootste deel van de Marokkaanse ha
venstad Agadir in puin legde. Volgens de laatste
schattingen echter zouden bijna tweeduizend mensen
zijn omgekomen. Ook het aantal gewonden is zeer
groot.
Onmiddellijk nadat de aardbeving dood en verderf had ge
zaaid, rolde een vloedgolf over een deel van de stad, waardoor
de verwoesting nog groter werd. Negentig procent van het Ma
rokkaanse stadsdeel en zeventig procent van de nieuwe Europese
wijk liggen in puin. In Agadir en omgeving wonen ongeveer
50.000 mensen. Weinigen van hen hebben momenteel nog een dak
boven hun hoofd.
Franse, Spaanse en ook Neder
landse schepen kregen opdracht
koers te zetten naar Agadir. Boven
dien werden -i.le Franse transport
vliegtuigen gerequireerd voor het
vervoer van gewonden. In de stad
vertoefden ook veel toeristen. Over
hun lot is nog niets bekend.
De Marokkaanse regering stuurde
onmiddellijk drieduizend man troe
pen naar Agadir, teneinde te voor
komen dat plunderaars hun slag zou
den slaan.
EEN TREIN die weigerde te stop
pen. reed gisterenmorgen in een
Deense plaats door de stootblokken,
de straat over en met veel geraas
recht een huis binnen. Twee doden
kostte dit ongeluk en vele gewonden.
DIT JAAR hebben we de warmste
schrikkeldag sedert een eeuw be
leefd. De drie wintermaanden decem
ber, januari en februari hadden een
gemiddelde temperatuur van 3,4 gra
den. tegen 2.2 graden normaal. De
winter 1956/57 was nog zachter.
TWEE BEKLAAGDEN in de kwestie
van de bomaanslagen in Spanje, bei
den Spanjaarden, zijn gisteren ter
dood veroordeeld.
SOEBANDRIO heeft gezegd dat de
Indonesische regering overweegt of
zij de kwestie Nieuw-Guinea opnieuw
voor de V.N. zal brengen.
HET CCNCERTGEBOUWORKEST
gaat volgend paar per DC-8 naar
Amerika voor een concertreis van
negen weken. Eugen Jochum en Ber
nard Haitink zullen in de V.S. 46 con
certen leiden.
HET PERSONEEL van de bedrijfs
verenigingen en van het Gemeen
schappelijk Administratiekantoor
krijgt 5 pet. met terugwerkende
kracht vanaf 1 januari.
ENGELAND heeft in Peking gepro
testeerd tegen de achtervolging van
Chinese vluchtelingen op het gebied
van Hongkong.
EISENHOWER zou hebben inge
stemd met een Chileens idee om een
ontwapeningsconferentie voor de La
tijns-Amerikaanse landen bijeen te
roepen.
HAMMAKSKJOELD heeft de Israëli
sche premier Ben Goerion uitgeno
digd om in New York over de toe
stand in het midden-Oosten te komen
praten.
MACMILLAN
De Britse premier MacMillan zal
op 12 en 13 maart op kasteel Ram-
bouillet bij Parijs besprekingen voe
ren met de Franse president, gene
raal De Gaulle. Het bezoek draagt
een persoonlijk karakter.
Ooggetuigen vertelden dat het een
ware nachtmerrie was. Flatgebou
wen stortten als kaartenhuizen ineen
en de wegen scheurden open. De stad
zag er uit als na een zware lucht
aanval. Onmiddellijk na de aardbe
ving werd zij bovendien in donker
gehuld, waardoor reddingspogingen
eenvoudig onmogelijk werden.
Zodra het nieuws van de ramp in
Rabat en andere Marokkaanse ste
den bekend werd, vertrokken ambu
lance-colonnes naar de geteisterde
stad. Ook koning Mohamed reisde
onmiddellijk naar Agadir om zich
van de omvang van de ramp op de
hoogte te stellen.
Onder de gewonden, die in Casa
blanca aankwamen, bevond zich een
twaalfjarig meisje, dat in een hoek
je van de ambulance-auto zat te
snikken. Als een waanzinnige riep zij
de verslaggevers toe: ,,Geef mij mijn
vader terug".
Toen zij gekalmeerd was vertelde
zij het volgende: ,,Ik werd dinsdag
te kwart voor één plotseling wakker.
In hetzelfde ogenblik werd ik uit
mijn bed geworpen. Een muur van
ons huis zakte als een kaartenhuis
ineen. Het bed, waarin mijn ouders
zich bevonden, was in het niets ver
dwenen. Toen ik weer tot mijzelf
kwam, bevond ik mij, in nachtkle
ding, op straat. Ik heb nog tussen
het puin gezocht, maar ik heb niets
gevonden
Een ander meisje, dat alleen in
Oasablanca aankwam, keek de men
sen aan, maar zij scheen ze niet te
zien. Een verpleegster verklaarde
dat zij niet meer kon spreken en nog
slechts in staat was onverstaanbare
klanken uit te brengen.
Een Engelsman, wiens hoofd ver
bonden was. beantwoordde zelfs vra
gen naar zijn identiteit niet.
Een jong meisje, dat door haar
zuster werd vergezeld, vertelde het
relaas van de ramp.
,,Wij woonden nabij het hotel ,,Saa-
da". Plotseling hoorde ik een dof ge
rommel, waarna ik door de daarop
volgende schok op de grond werd ge
worpen. Mijn zuster begon van
schrik te gillen. De kamer, waarin
mijn vader en moeder zich bevonden,
was, als door toverkracht, plotseling
verdwenen.
Mijn zuster had de tegenwoordig
heid van geest het wiegje te grijpen
van ons jongste zusje Nanette, maar
het was leeg
Wij slaagden er in buiten te ko
men, waar gedrang en paniek heers
ten. Plotseling hoorden wij een on
heilspellend geluid: de weg zakte
weg en auto's verdwenen in de diep
te
In Mogador zijn eveneens overle
venden van de ramp aangekomen. In
die stad werd het eerste bericht over
de ramp ontvangen door een politie
man die op zijn nachtelijke ronde
werd aangehouden door een Frans
man, die in zijn ondergoed in zijn
auto uit de rampstad was gevlucht.
De slachtoffers van de aardbeving
zijn dinsdagavond op de jaarbeurs
te Utrecht tijdens een officiële ont
vangst door de zaakgelastigde van
Marokko in Nederland, Abderrahim
Harkett, herdacht.
De zaakgelastigde opende gisteren
in de Julianahal het Marokkaanse
paviljoen. De talrijke genodigden na-
Tnen op verzoek van de zaakgelastig
de één minuut stilte in acht.
Het Nederlandse Rode Kruis heeft
vandaag 700 dekens naar Agadir ge
zonden. Het hoofdbestuur van deze
organisatie heeft verder het gironum
mer 777 opengesteld voor hen die
willen storten voor de slachtoffers
van de ramp.
Uit verschillende andere landen
gaan eveneens zendingen medica
menten en levensmiddelen naar de
rampstad.
De melkleverantie aan de zui
velfabrieken op de noordwest-
Veluwe zal vier dagen geheel
worden stopgezet, wanneer de
resultaten van de besprekingen
tussen minister Marijnen en het
Landbouwschap over de blok
kering van de melkgelden door
het Landbouwschap negatief
zullen zijn.
In het dorpshuis te Elburg, dat
plaats biedt aan driehonderd perso
nen, waren vijfhonderd landbouwers
uit Overijssel en Gelderland samen
gepakt. Naar schatting driehonderd
man bevonden zich buiten het gebouw.
Verscheidene honderden anderen
moesten worden teruggestuurd.
Uit de vergadering gingen ook stem
men op om de boeren met hun wagens
en paarden het verkeer op de hooofd-
wegen van de noordwest-Veluwe zo
veel mogelijk te doen belemmeren.
Niet alleen op de noordwest-Veluwe
maar ook in de omgeving van Har-
denberg, Gramsbergen en Hogeveen
zijn verscheidene boeren gedupeerd,
(Advertentie)
De heer A. J. ten Hoeve is voor
zitter van de RAI, maar vaak
gaat hij op zijn fiets naar kan
toor. Oorzaak hiervan is het
parkeerprobleem in Amsterdam,
terwijl ook de „lijn" van de heer
Ten Hoeve een woordje mee
spreekt. De stichting „Fiets...!"
vond het een dankbaar gegeven
voor haar propaganda, die de
mensen er op wijst dat medisch
uitgemaakt is, dat fietsen ge
zonder is dan autorijden...
VOOR HET ICNILDIRfEEST
SIKKIN*.TJALIIKA PIODUKT
aldus de voorzitter van het BVL, de
heer Koekoek.
Inmiddels heeft het hoofdbestuur
van de BVL met de gedupeerde boe
ren en met directeuren van zuivelfa
brieken te Nunspeet vergaderd. De
heer Koekoek zei dat de directeuren
van de drie zuivelfabrieken van de
noordwest-Veluwe toegaven verkeerd
gehandeld te hebben en genegen wa
ren de boeren een voorschot te geven
De muziek is
verstomd, de
vastenavond-
vierders zijn
verdwenen.
Het feest der
uitbundige
dwaasheid is
voorbij.
Aswoensdag
vraagt om
bezinning op de
betrekkelijkheid
van het stoffelijk
leven. Na vier
dolle dagen ko
men er weer
361 andere...
Vandaar deze
foto, die naar
onze smaak een
treffende
symboliek
in houdt.
De Nederlandse marconist Van
R. heeft gisteren een persoonlijk
beroep op de jury gedaan en
zijn onschuld aan de dood van
mevrouw Lynn Kaufmann be
tuigd. Rechter Frank Murray
bood Van R. het recht aan een
onbeëdigde verklaring af te leg
gen ,,in overeenstemming met
de oude gebruiken van deze
t
Weersverwachting van het KNMI,
t geldig tot vanavond, opgemaakt i
dinsdagavond 23.15 uur:
J Veel bewolking met af en toe
f enige regen. Matige tot krachtige
t zuidwestelijke wind. Weinig ver-
J and erin g in temperatuur.
Weersverwachting van het Bel-
t gisch Weerkundig Instituut: Be-
J wolkt met hier en daar neerslag
J vrij sterke wind uit het zuidwes-
J ten.
i Vandaag: zon onder 18.21 uur-
maan onder 23.45 uur.
J Morgen: zon op 7.22 uur; maan i
J op 9.59 uur. t
Een gevangenisstraf van twaalf
jaar met aftrek van voorarrest en
terbeschikkingstelling van de rege
ring heeft de officier van justitie bij
de rechtbank in Den Haag gevorderd
tegen de 27-jarige schilder A. S. uit
Den Haag, die in de nacht van 30
december 1958 de 47-jarige publieke
vrouw Marie van E. in haar woning
aan de Nieuwe Haven had gewurgd
en daarna haar sieraden, een bont
mantel, een hoogtezon, een massage
apparaat en f 50.- had gestolen.
In zijn requisitoir zei de officier
van justitie, dat de schilder na zijn
daad geen spoor van inkeer, berouw
of angst heeft getoond, maar slechts
bevredigde hebzucht. Hij vond het
een van de ergste misdrijven, die
kunnen voorkomen: moord of dood
slag gevolgd door beroving van het
lijk.
Vertegenwoordigers van werk
gevers- en werknemersorganisa
ties in het bouwbedrijf zijn er
gisteren, tijdens een bespreking
in Den Haag, niet in geslaagd
een conflict te voorkomen. De
organisaties van de werknemers
hebben daarom besloten voor
donderdagmorgen bondsraads
vergaderingen uit te schrijven in
Utrecht, waar de situatie zal
worden besproken.
De werkgevers, zo deelde de heer
J. Dura, voorzitter van de raad van
bestuur bouwbedrijf in een persconfe
rentie mee, blijven op het standpunt
staan dat de risicoclausule voor de
thans aan de gang zijnde werken ge
handhaafd moet blijven. Dat komt er
op neer dat de werkgevers niet kun
nen voldoen aan de eis van rijksbe
middelaars, dat voor deze „overlopen
de werken" de loonsverhogingen niet
in de bouwprijs worden doorberekend.
De werkgevers blijven dus weigeren
de c.a.o., die gisteren had moeten in
gaan, te tekenen.
De risicoclausule is volgens de, heer
Dura een onderdeel van de prijsvor
ming. Hij ontkende op grond daar
van dat zij prijsverhogend zou wer
ken. Door rationalisatie, mechanisatie
en industrialisatie heeft het bouwbe
drijf een belangrijke produktiviteits-
verhoging bereikt, waarvan de voor
van de raad van bestuur bouwbedrijf
voegde daaraan toe dat de prijsdaling
in de weg- en waterbouw zelfs meer
dan tien procent heeft bedragen.
Bij de c.a.o. van 1951 werd bepaald
dat de aannemer die kon aantonen
door de c.a.o. reële schade te lijden,
die schade volgens de risicoregeling
mocht doorberekenen. Die oplossing is
ons nu niet geboden, aldus de heer
Dura.
De bedoeling van de aannemers is
nu. de bestaande c.a.o. te verlengen en
noch op lopende, noch op nieuwe wer
ken loonsverhogingen te geven. Het is
volgens de heer Dura onmogelijk met
twee c.a.o.'s naast elkaar te werken.
Men zou dan de situatie kunnen krij
gen dat voor werken, die vlak voor 1
maart zijn aangenomen en drie jaar
duren, niet de hogere lonen mogen
worden gegeven, terwijl dat bij op 1
maart aangenomen werken, die b.v.
een half jaar duren, wel zou mogen.
De christelijke bond van aannemers
zei in een communiqué dat er nog wel
mogelijkheden voor een oplossing wa
ren. Van de zijde van de r.-k. Aanne
mers- en Patroonsbond werd in een
commentaar op dit communiqué op
gemerkt, dat men niet vermag in te
zien op welke eventuele mogelijkhe-
delen de afgelopen jaren direct aan. den in dat communiqué wordt ge-
de opdrachtgevers zijn doorgegeven.
In de jaren 1957 en 1958 is volgens
de heer Dura het prijspeil in de bouw
nijverheid met vijf a tien procent naar
beneden gegaan. Een der andere leden
doeld. „Misschien loopt er in Neder
land nog iemand rond, die een oplos
sing ziet, maar dat zijn wij niet", zo
merkte de secretaris van de r.-k. bond
op.
staat". Het gebeurt hoogst zel
den, dat een van moord beschul
digde beklaagde een dergelijk
aanbod accepteert.
„God is mijn getuige dat ik niet
schuldig ben", aldus Van R. „Ik heb
me misdragen en weet dat dit ver
keerd is. Mijn vrouw heeft mij ver
geven en God heeft mij gestraft", zei
Van R., staande in de beklaagden
bank met het gezicht naar de veer
tien juryleden.
Aanklager MacAuliffe's laatste op
merking was: .Deze beklaagde stal
het leven van een 23-jarig meisje.
Laat hem niet een uitspraak van u
stelen".
Het persoonlijk beroep van Van R.
werd gedaan, nadat verdediger en
aanklager het woord hadden ge
voerd. Rechter Murray liet vervol
gens de zitting tot de middag ver
dagen. Later instrueerde hij de jury.
De beraadslagingen van de jury
begonnen laat in de middag (Am.
tijd). Het persoonlijk beroep van Van
R. kwam, nadat de aanklager had
beweerd, dat Van R. mevr. Kauf
mann had geslagen, toen zij weiger
de de intieme verhouding met be
klaagde voort te zetten.
Een verzoek van de verdediging
om Van R. vrij te spreken is door
rechter Murray afgewezen. Onmid
dellijk na deze afwijzing ging de ver
dediger Langdon Powers over tot het
houden van zijn laatste pleidooi. Hij
had voor vrijspraak gepleit in afwe
zigheid van de jury. Hij zei dat de
staat had gefaald de verdachte „in
verbinding" te brengen met de be
weerde aanslag op Lynn Kaufmann.
MacAuliffe zei, dat er „overvloed
van bewijs tegen Van R. is met in
begrip van zijn bewustzijn van schuld
zoals was aangetoond door Van R.'s
opmerkingen tegen een mede-officier
over „moord met voorbedachte
rade". Hij achtte het „verpletterend
bewijs" geleverd voor moord in de
eerste graad.
Nadat het verzoek om invrijheid
stelling was afgewezen mocht Lang
don Powers zijn pleidooi voor de jury
houden. Hij zei dat de leden van de
jury „voor de rest van hun leven
door hun geweten zouden worden ge
plaagd, als zjj het schuldig zouden
uitspreken". Hij herinnerde er de
jury aan, hoe Van R. zeventien uur
achter elkaar aan een zwaar ver
hoor had blootgestaan. Volgens de
verdediger is er geen bewijs dat er
ruzie was geweest tussen Lvnn en
Van R.
„De politie moest iemand grijpen.
Zij had niet veel tijd omdat het
schip op het punt stond te vertrek
ken. Men koos Van R. uit wegens
zijn intieme verhouding met het
slachtoffer".
Powers, wiens pleidooi precies een
uur duurde, trachtte het betoog van
de aanklager, dat Van R. getracht
zou hebben de kustwacht op een vals
spoor te brengen, te ontzenuwen.
Hij eindigde zijn pleidooi met het
dringende verzoek het onschuldig
over de beklaagde uit te spreken. ,,U
zult er beter door slapen", waren
zijn laatste woorden.
Rechter Murray blijkt de twaalf ge
zworenen te hebben meegedeeld, dat
zij tot één van de volgende zes uit
spraken moeten komen:
1. Schuldig aan moord in de eerste
graad;
2. Schuldig aan moord in de eerste
graad met een aanbeveling tot cle
mentie;
3. Schuldig aan moord in de tweede
graad;
4. Schuldig aan doodslag;
5. Schuldig aan mishandeling, of
6. Onschuldig.
Met ingang van gisteren is de z.g.
voorlopige afrekeningsprijs van de
boter gedaald met 88 cent per kg. Dit
betekent dat de consumentenprijs nu
bedraagt f 1.041.06 per half pond.
De oorzaak van deze prijsdaling
ligt in het stopzetten per 1 maart
van de import van boter uit Neder
land door de Duitse Bondsrepubliek.
Rekening zal moeten worden ge
houden met een voorlopig beperkte
voorraad bij de detailhandel. Nage
noeg alle in ons land aanwezige bo
ter is de laatste dagen over onze
oostgrens gegaan.
De terdoodveroordeelde Amerikaan
Chessman heeft in een brief van ne
gentien kantjes aan gouverneur
Brown van de staat Californië aan
geboden in de gaskamer van San
Quentin te sterven indien zijn dood
de wetgevende raad van Californië in
staat zal stellen de doodstraf af te
schaffen.
De raad is maandag te Sacramen
to op verzoek van Brown bijeenge
komen om over afschaffing van de
doodstraf te spreken.
Chessman schreef begrepen te heb
ben dat hij het grote struikelblok is
op de weg die naar afschaffing van
de zwaarste straf leidt. „Ik overdrijf
niet als ik zeg dat ik met vreugde
tienduizend maal in de gaskamer zal
sterven indien dat het hart en de ziel
van degenen die onze wetten maken
kan verlichten", aldus de terdood-
veroordeelde.
Verder zei hij in zijn brief dat de
woorden waarmee hem werd meege
deeld dat de voltrekking van zijn
doodvonnis andermaal was uitge
steld, op zachte toon werden uitge
sproken, maar ze hadden bij hem de
indruk gewekt van „een donderdslag
in een keldergewelf".