ier voor
pen
MENSEN EN MUZEN
G
C
Ll
ONZE PUZZEL
Boeiend Afrika-boek
van Wim Hornman
IFeifhew
Vul
in
1, 2,
r-™ i
1
'y
i B
1
- I
1 O
1
S
Ll
3 en
r
win
De gesel van de angst
Oor-aanzetting
Met eigen ogen
11
a' K II' |_J I' 1/1
OPLOSSING
ge
Deel van gestolen
sieraden terug
1
1
j
1
1 K
i
1
1
--1
Sbe ll
eine
van
Wende
oma
door
Theo Luysterburg
iHt
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 23 JANUARI 1960
11
MANNENKOREN
Met verwondering las ik het artikel
de heer Dré van Dingen, dat de
mannenkoren in de kerken, tot het ver-
fced-cn zouden gaan behoren. Dit vind ik
nog al een krasse taal, want nog steeds
•worden bewijzen gegeven, dat het man
nenkoor wel degelijk in de kerk thuis
kan horen. Maarvele directeuren van
kerk-mannenkoren, zijn niet geschikt
voor hun taak en daardoor ook niet in
staat hun koren te begeesteren. Is iemand
die goed zingt en al verschillende jaren
lid van een koor is wel altijd geschikt,
om op te treden als dirigent van een
kerkelijk mannenkoor?
En hoeveel kerkkoren in Breda, zingen
onder zo'n dirigent?
Het is van heel groot belang, dat hij
eens naar mannenkoren gaat luisteren,
maar dan naar een koor, waar een diri
gent voor staat, die zijn zangers weet te
begeesteren.
Je behoeft hiervoor niet ver te gaan
hoor; in uw eigen plaats wordt regelma
tig iedere week met een groot aantal man-
nenzangers met liefde gerepeteerd en ge
zongen. Daar valt nog veel van te leren,
van zo'n dirigent, heren Bredase kerk
koordirigenten.
Zo. Volgens u is het repertoire veel te
beperkt. Er zijn nog zeer bekwame man
nenkoor-componisten hoor. die zeer be
geesterde muziek hebben en nog compo
neren, maar ja, als een kerkkoordirigent
die niet weet te vinden zijn wij uitge
praat en houdt dus alles op.
Ik ken een mannenkoor dat uitsluitend
bestaat uit de vooraanstaande nering
doende mensen. Zij hebben traditiege
trouw het kerkkoor gevormd. Zou er
nu een man met een prachtstem lid van
dat koor willen worden, maar hij be
hoort tot de arbeidende klasse, dan
komt die stem om Gods lof te verkon
digen niet op dat koor.
Denk niet, dat ik een muggenzifter ben,
verre van daar, maar ik heb gehoord
en geluisterd en ik weet ook nog wel
zo het een en ander van de politiek
op koren af. Dat is de reden, dat ik mijn
mening ook nu wel eens wilde zeggen
over mannenkoren.
BREDA, T. H.
(In uw schrijven onderkent u zelf
reeds de fouten die aan vele van onze
kerkkoren kleven. Ik voel veel voor
uw zienswijze; slechte dirigenten, slech
te koren.
Dat deze klassieke polifonie voor ge
mengd koor (met knapen wel te ver
staan) sentimenteler zou zijn dan de
mannenkoorzang in de kerk kan ik niet
aanvaarden. Wij blijven de mening toe
gedaan dat 90 pet. van de ten gehore
gebrachte mannenkoormuziek in de kerk
uit een voorbije periode stamt en de
kerkganger liet meer aanspreekt. Uw
advies om eens naar mannenkoren te
gaan luisteren zal ik opvolgen. Ik be
loof u voortaan twee repetities per
week van een mannenkoor bij te wonen.
Overigens had ik het liefst honderd
brieven zoals de uwe gezien; het zou
een bewijs geweest zijn van levend
enthousiasme bij de 'mannenkerkkoren.
Binnenkort hoop ik in een uitgebreid
artikel op deze materie terug te komen.
D. v. D.)
DIEPVRIES
In aansluiting op het stuk in uw dag
blad van 15-l-'60 zou ik u het volgende
willen mededelen:
In mijn dienstperiode, '52-'ö4 heb ik
nl. ook eens zo een oefening meegemaakt
en wel op de „Holtenberg" Die oefe
ning verkreeg van ons spottend de naam:
„Oefening Diepvries", ook toen was het
bitter koud. ook toen was het brood be
vroren en niet alleen het brood, doch
tevens boter en pindakaas.
Over het feit van de lange rit in on
voldoende afgeschutte vrachtauto's, wil
ik het volgende mededelen. Iedere sol
daat welke op oefening gaat is in het
bezit van zijn PSU (persoonlijke uit
rusting) buiten de 3 wollen dekens die
ieder heeft spreek ik nog niet van 2
uniformen, 2 gevechtspakken, mutsdas
en wollen handschoenen. Iedere vracht
wagen kan met zeildoek volledig dicht
gemaakt worden. Dat dit niet gebeurt
of niet gebeurd is, daaraan heeft de le
gerleiding geen schuld. Het zijn de sol
daten zelf, die z.g. ruig voor de deg
willen komen.
Ook wij moesten indertijd overnachten
in tentjes en voor ons was het ten enen
male onmogelijik om al of niet ooglui
kend toegestaan, in schuren te overnach
ten, aangezien die er niet waren. Maar
zo zij er waren dan geloof ik niet dat
er een soldaat van ons Verbindingsba
taljon was, die de voorkeur aan een
schuur zou geven, daar met wat goede
wil deze tweepersoonstenten zeer goed
tegen de koude bescherming bieden
En tot slot zou ik aan de verontwaar
digde bevolking in Oosterhout willen vra
gen, hoe zij er over denken, als zo er
eens oorlog mocht komen en er een
beroep gedaan wordt op allen die een
wapen kunnen hanteren, de soldaten
zouden zeggen: we blijven thuis, want
het is te koud Het is mijns inziens de
plicht van de Ieigerleiding, de jongens
in alle mogelijke omstandigheden te be
proeven en te harden.
Op dit schrijven zal misschien de op
merking worden gemaakt, dat hier een
kaderlid aan het woord is, doch om dit
te voorkomen deel ik mede dat ik mijn
diensttijd tot het einde toe heb vol
bracht als gewoon dienstplichtig soldaat
bij het 1ste L.K. Verb. Bat.
TERNEUZEN. J. van V.
VERGISSING
Enkele weken geleden heeft het be
stuur van de Vughtpolder te Teteringen
in een vergadering de plannen bespro
ken tot verharding van zandwegen, ge
legen in deze polder. Omdat dit bestuur
blijkbaar niet van half werk houdt, zou
men en passant nog enkele Teteringse
zandwegen die niet in de Vughtpolder
liggen -- ook maar laten verharden. Als
men eenmaal de smaak van harde wegen
aanleggen beet heeft
Gemeente- en polderwegen die niet de
gewenste breedte hebben wil men ver
breden door aankoop van aangrenzende
parallel lopende stroken grond af 7,-
per m2; zandwegen behorende tot het
privaatbezit, de zogenaamde eigen we
gen, zal men van de eigenaren proberen
te kopen, eveneens voor f 7,. per m2.
Met deze ,,hoge prijs" tracht men zich
blijkbaar van de medewerking dezer
eigenaren te verzekeren, wel wetend dat
het eigendomsrecht nog steeds is het
volledigste, hoogste recht van gebruik
en beschikking. Weiland dat door een
verharde weg a.h.w. in 2 stukken wordt
gesneden en hierdoor veel aan waarde
verliest, wil men op een soortgelijke
wijze vergoeden.
De landbouwer wiens bedrijf ligt aan
een dergelijke weg, doch waarvan de
grond zich achter het bedrijf uitstrekt,
zou door deze merkwaardige regeling
praktisch vrijgesteld zijn van betalen,
terwijl toch vast staat dat hij door een
goede verbinding met de dorpskern er
een veelvuldig gebruik van zal maken.
Een aantal op genoemde vergadering
aanwezige personen was verwonderd over
de ontvangen uitnodiging, omdat ze bij
het verharden der wegen e.d. geen be
lang hadden en er ook niet aan wensten
te betalen. De voorzitter moest dit be
amen, maar zo zei hij ongeveer
al hebben jullie er dan helemaal' geen
belang bij, meestemmen mogen jullie wel
en het zou toch al erg dwaas zijn als
je niet vóór zou stemmen, omdat je er
toch niet aan behoeft te betalen. Dit zou
er dus op neerkomen dat niet-belang-
hebbenden (buitenstaanders dus) gaan
beschikken over andermans zaken. Dit
kan van de voorzitter dan oo': niet ern
stig gemeend zijn deze slip of the tongue.
TETERIXGEN, BELANGHEBBENDE
HOKJES VOOR DE
ZWANEN
Donderdag jl. werd er met een klein
stukje kennis gegeven dat er voor de
verzorging van de zwanen te Hulst,
hokjes waren gemaakt van gemeente
werken. Dat klopt in zoverre dat die
hokjes gemaakt zijn door een afdeling
van te werk gestelde arbeiders uit de
GSW. En dit is geen gemeente maar
voor 90 pet. een rijksbetrekking met een
abnormaal laag loon.
Ik bedoel er dit mee, dat misschien
sommige mensen denken, ook de sociaal
voelenden, dat wij een fatsoenlijk be
taald werk hebben.
Jammer dat zo'n mooi klinkende orga
nisatie met zulk een regeling voor de
dag komt.
HULST. A. d. L.
W//Ui n
f m/P? to
Horizontaal: 1. werk, 6. duister,
donker. 10. ons inziens (afk.), 11.
projectiel, 14. onder andere (afk
15. afstandsmaat. 18. boom, 19. ge
bergte in Rusland 21. voor. 22. drank
24. boom, 26. bevel, 27. godsdienst
(afk.), 29. langzame, 31. deel v.d.
bijbel (afk.), 32. Chinese maat, 34.
gewicht, 36. elektrische verbruiks-
cenheid tafk.), 38. titel (afk,), 39.
rekening, 41. meisjesnaam, 43. jon-
Eensnaam. 45. kingels voegwoord, 46.
mythologische figuur. 47. vliegen-
gaas, 48. ereis, 50. groente, 51. he
mellichaam, 53. de onbekende (afk.),
54. vervoersonderneming (afk.), 56.
netto (afk.), 57. vervoersonderne
ming (afk.), 59 titel (afk.). 60. li
monade, 63 laatstleden (afk.), 65.
gcneesm>ddel. 67. vallei. 68. godheid,
ÏO. aanzien, 72. keurtroep, 74. fami
lielid, 76. dans, 78. water in Bra
bant, 79. onderricht, 81. Engels voor
zetsel, 82. dierengeluid. 83. victorie.
Verticaal: 1. mijnwerker, 2 draai
end deel, 3. vragend voornaamw.,
4. pers. voornaamw., 5. leeftijd
(Eng.), 6. te zijner plaatse (Lat.
afk.), 7. afgemat, 8. scheur, 9. ver
slag, 12 rivier in Duitsland. 13. uniek
16 bijwoord, 1 vreemde munt
(afk.), 19. voorzetsel, 20. Engels
voorzetsel, 23. jndversienng. 25.
eikeschors. 28. krot, 30. naar beneden
gaan, 31. rendement, 33. incasseren,
35. voorzetsel, 37. ongecultiveerd, 38.
stekel. 40. lofdicht, 41. verhoogde
toon, 42. meisjesnaam, 44. Engels
lidwoord. 49. dwaas, 52. speelgoed,
53. plaats in Italië, 55. vreemde munt
56. vochtig, 58. niet soepel, 59. klas
siek dichtwerk, 61. uitheemse plant,
62. tijdseenheid. 64. muziekterm, 66.
Frans pers. voornaamw., 67. lid
woord, 69. Frans voegwoord, 71.
landbouwwerktuig 73. stapel. 75.
schrijfgerei, 77. liefkozing. 79. laat
ste nieuws (afk.), 80. bekende mo
torraces (afk.).
Horizontaal: 1. s.a. 3. kram 6 pool
9 ad l1 pisa 13 steen 15 oslo 17 krot
18 doel 19 rein 2l eddie 23 naar 24.
eire 26 orde 28 irene 31 non 33 anker
37 kan 38 pa 40 tl 41 aap 42 tu 43
assen 44 ur 45 v^e 47 l.s. 48 o.o. 50
iel 53 serre 55 els 57 rogge 59 asem
61 isar 63 kaas 65 essen 67 kaal 70
atol 71 edam 72 dame 74 dolle 77
apis 74 en 80 rooi' 81 aken 82 n.t.
Verticaal: 1 spar 2 ai 3 karnen 4
aster 5 mt 6 p.e 7 onder 8 loenen
9 al 10 door 12 ski 14 end 16 sla
21 den 22 ion 25 iep 27 dal 28 ik 29
ra 30 enter 32 oksel 34 karig 35 e.a.
36 r.p. 39 aas 40 t.n.o. 45 v.s. 46 ee
47 les 49 ora 51 eg 52 le 54. raster
55 ems 56 sie 58 orkaan 60 eelde 62
sneek 63 kade 64 aam 66 sol 68 amp
69 las 73 an 75 om 76 la 78 in.
RAMP
Met belangstelling heb ik het stukje
„Ramp" in de Stem van 16 januari jl.
pag 3 gelezen. In aansluiting hierop zou
ik het navolgende willen opmerken.
Behoudens enkele uitzonderingen is het
beheer en onderhoud van de dijken bij
provinciale reglementen opgedragen aan
waterschappen^ In ons land zijn er een
zeer groot aantal; alleen al in het gebied
van Bergen op Zoom tot Breda 50. Voor
de deugdelijkheid van de dijken, die die
nen tot bescherming van het betreffende
waterschapsgebied. zijn de waterschap
pen verantwoordelijk. Dijkgraven, hoog
heemraden en andere bestuurders moeten
derhalve deskundig en geschikt zijn. Des
kundig voor beheer en onderhoud en
geschikt om als de nood aan de man komt
bij stormen e.d. ter plaatse op de hun
aangewezen noodposten alles te doen om
het dreigende gevaar te keren.
Nu zijn dijkgraven en hoogheemraden
meestal burgemeesters, wethouders, land
bouwers. Allemaal beste mensen, maar
bezitten zij de waterbouwkundige ken
nis en de geschiktheid voor de zeer ver
antwoordelijke taak, Waarom zenden
b.v. de gemeenten niet hun waterbouw
kundige ambtenaren als afgevaardigden
in plaats van een burgemeester of wet
houder?
Het hoogheemraadschap de Brabantse
Bandijik heeft een dijkgraaf, 10 hoog
heemraden en 71 andere bestuurders-af
gevaardigden van waterschappen en ge
meenten. Is er één bij die water-bouw
kundige is in de ware zin van het woord?
De vraag in uw bovengenoemd stukje
of we volkomen gerust kunnen zijn is
m.i. gerechtvaardigd. Dijken zijn niet
alleen ter bescherming van een water
schapsgebied maar zij dienen ONS LAND
EN ONS VOLK te beschermen en daar
om is hier sprake van een NATIONALE
ZAAK.
Onze waterstaatswet bestaat dit jaar 60
jaar en ook deze wetgeving zal wel aan
deze tijd aangepast dienen te worden
De burgemeester van Zevenbergen gaf
in de verenigde vergadering van het
hoogheemraadschap de B-rabantse Ban-
dij'k van 11 januari jl. als zijn mening
te kennen, dat de Brabantse Bandijk
een zaak van het rijk is. Er dient blij
vend gepleit te worden om het hoog
heemraadschap op te heffen en de taak
er van aan het rij'k over te dragen.
Zeer juist en dan ALLE dijken „rijks
zaak" onder deskundig beheer van onze
bekwame waterbouwkundigen, zoals o.m.
die van de Deltawerken.
EEN INGELAND
MET VOORBEHOUD
Een dezer dagen bezochten we een
bioscoop in de stad Breda. Hier draaide
een film, die van de filmcritici het pre
dikaat „waardeloos" had meegekregen
en waarvan de KFC gemeend had de
leeftijd op 18 jaar (met voorbehoud) te
moeten stellen.
Ons is intussen gebleken dat aan deze
bepalingen geenszins de hand wordt ge
houden. Jongelui van 13, 14 of 15 jaar
werden met evenveel plezier toegelaten
als iedere volwassene. Het valt niet te
ontkennen dat op dit gebied een aantal
personen zeer ernstig in hun verant
woordelijke taak tekortschieten. We zijn
er ons van bewust dat deze personen
eigenlijk een taak overnemen, die thuis
hoort bij de opvoeders (meestal dus de
ouders)! Dit is evenwel zeker geen reden
om het filmbezoek van degenen, die nog
niet de vastgestelde leeftijd hebben, oog
luikend toe te laten.
Blijven de opvoeders in gebreke, dan
is het toch minstens een plicht aan de
overheid om te zorgen, dat de gestelde
normen gehandhaafd worden. Tot onze
spijt moeten we constateren dat het niet
zo is. Het wordt hoog tijd dat de nodige
aandacht wordt besteed aan de milmop-
voeding. Blijkt echter dat er aan de
algemene filmwaardering nogal het een
en ander mankeert, dan dienen de ver
antwoordelijke personen de bepalingen
zo goed mogelijk in acht te nemen! Dit
gebeurt tot nu toe nog niet!
We maken van de gelegenheid gebruik
om onze waardering uit te spreken over
een aantal artikelen betreffende „film",
die de laatste maanden in Dagblad De
Stem verschenen.
BREDA, SAMUEL ADE
VERGOEDINGEN
Het pendelen is weer ter sprake geko
men in deze rubriek. Men vergeet m.i.
dat er altijd gependeld is en dat er nu
nog veel arbeiders zijn uit de dorpen
die elke dag naar een nabijgelegen stad
gaan werken en er daardoor mensen zijn
die dagelijks 1 2 uur met de fiets
of brommer door weer en wind moeten.
Als men dat eens overdenkt mag de
vraag gesteld worden of dat rijden zon
der reisvergoeding niet slechter is dan
b.v. 4 uur per dag met reisvergoeding in
een bus te zitten.
Voor de lange-afstandpendelaars moet
men m.i. veel respect hebben omdat zij
veel tijd opofferen, doch dat doen ter-
wille van hun gezinnen omdat zij weke
lijks enkele tientjes meer loon ontvan
gen en moeder de vrouw wat meer kan
doen, wat toch eigenlijk huiselijk geluk
is. Laat men dus niet te veel over het
pendelen schrijven want dat wekt ook
wel eens de indruk dat het tegen de
arbeiders is. Als feit zou ik willen noe
men dat iemand het had over overma
tige beloning aan de pendelaars.
Mag ik daar iets tegenover stellen,
Kort geleden hebben we kunnen lezen:
le dat er leraren zijn die voor 1 uur
overwerk plm. 32 gulden krijgen; 2e dat
commissarissen van een kachelfabriek
f 40.000 per jaar ontvingen; 3e dat er
Tweede-Kamerleden zijn die boven hun
f 10.000 per jaar plus vrij reizen ook nog
f 6000 vergoeding per jaar krijgen.
Als zo'n Kamerlid nu eens gemiddeld
3 x per week op reis is als Kamerlid,
dan komt zijn vergoeding op f 40 per
dag, dat is nog meer dan waarmede vele
oude echtparen per week moeten zien
rond te komen. Kan iemand nu wel bij
een normale levenswijze f 40 per dag
opmaken? Hij die dat kan verklaren
moet dat dan maar eens laten weten.
BERGEN OP ZOOM.
V.D. RIJTSTRAAT 15
F. MAURER
STRAATNAMEN
IN STEENBEBRGEN
Met verbazing heb ik de namen gele
zen, die het gemeentebestuur aan de stra
ten in het nieuwe plan Zuid van plan
is te geven. Nu de stroom van namen
van personen uit de oude stadsgeschie
denis opgedroogd Is, heeft men gemeend
met een aantal fantasieloze bloemen- en
plantennamen voor de dag te moeten ko
men. Het is niet alleen een bewijs van
weinig vindingrijkheid, maar ook een
gebrek aan eerbied voor de geschiedenis
die vijftien tot twintig jaar geleden ge
maakt werd. Waarom zouden er geen
straten genoemd kunnen worden naar de
Steenbergse verzetshelden, die nimmer
teruggekeerd zijn? Ik denk hierbij aan
Jan de Pree, de gebroeders M. en C.
Delhez de eerste nota bene een ge
meente-ambtenaar en de heer Quist.
En de mogelijkheden zijn hiermee nog
lang niet uitgeput. Het geeft te denken,
dat geen enkel raadslid op dit idee ge-
komen is. Zij hebben het waarschijnlijk
te druk met hun eigen, kleine belange
tjes.
STEENBERGEN, Mevr. J. K.-M.
BLIJF MAAR BINNEN
Op het schrijven van zaterdag 16 jan
dat maandag 11 januari de wegen glar
waren: dat hoef je niet te schrijven
want dat weten we allemaal. Maar dat
u het schandalig vindt dat de mannen
van het vervoerbedrijf niet op kwamen
dagen om pekel te strooien is wel mens
lievend. Of zijn dat soms geen mensen?
Ik geloof ook niet dat u goed op de
hoogte bent, wat ze strooien. Bij ons
strooien ze altijd zand met zout, want
pekel is een vloeistof, of blijft u zolang
binnen tot het pekel geworden Is?
Ik kan het die mannen niet kwalijk
nemen, want het was voor eenieder even
gevaarlijk. Die mannen moeten heel het
jaar voor de groten werken, moeten ze
hun leven nu voor de groten nog wagen
ook? Néé schrijver, als je anders niets
te doen hebt blijf dan maar op bed.
dan heb je geen last van gladde wegen.
BREDA, EEN HUISVROUW
BLIJF MAAR BINNEN (II)
Even een kleine reactie op het stukje
van zaterdag jl. over „pekel in Breda".
Ik vind het treurig, dat er mensen zijn.
die iedere gelegenheid aangrijpen om
kritiek te oefenen op de overheid en haar
personeel. Of denkt men soms, dat de
(vaak zeer slecht betaalde) mensen van
het Gem. Vervoerbedrijf geen moeite
hebben om over een gladde weg naar
hun werk te komen, of dat de wagens
als ze eenmaal rijden geen kans lopen
om weg te glijden: ze rijden immers
voor de pekelstrooler. Daarom mijn hoed
af voor het feit. dat men voor de mid
dag de hoofdstraten „schoon" had.
Tenslotte meneer B(en) te B(leu)
voortaan wat meer karakter s.v.p. en
ondertekening met naam en adres.
BREDA.
HEUVELBRINK 99
C. P. PETERS
RALLYE (I)
Zelden zal een rallye meer bevrediging
hebben geschonken dan de laatste Ral
lye van Monte Carlo, Sportieve en erva
ren chauffeurs hebben onder moeilijke
omstandigheden het uiterste van zichzelf
en van hun auto's durven vergen en ook
gevergd. Uiteraard maakt in een evene
ment als het onderhavige een auto wel
eens een ongelukkig slippertje. Dub
bele hulde daarom aan die deelnemers.
die de paar duizend zware kilometers
door Europa tot een goed einde hebben
gebracht. Zij hebben getoond uit het
goede hout gesneden te zijn. Het kon
den Bergenaren zijn!
BERGEN OP ZOOM. V. A.
RALLYE (II)
Als chauffeur heb ik mij aan heel wat
bepalingen te houden en o.m. ziet de poli
tie er nauwgezet op toe, dat het met
mijn werkboekje in orde is: ik mag on
der geen omstandigheid vermoeid ach
ter het stuur zitten. Bij te lange werk
tijden krijg ik een proces aan mijn
broek. En de krant maakt daar braaf
melding van.
Gedurende de afgelopen dagen hebben
een paar honderd automobilisten door
Europa gejakkerd. En na drie dagen en
drie nachten achter het stuur gezeten te
hebben, wachtte deze mensen het laatste
eind, enkele honderden kilometers, be
sneeuwd en beijzeld. Fantastische pres
taties, zo lees ik in de verslagen.
Wat ik ervan vind? Je reinste waan
zin. Je zult een kind hebben lopen op
de weg daar. „Tja, een vermoeide chauf
feur kan nu eenmaal niet zo snel rea
geren", zal de verontschuldiging na een
aanrijding zijn.
Een paar rallyerijders zijn tegen po-
litie-agenten opgereden. Ik hoop, dat die
rijders nu eens de duw krijgen, die ze
verdienen.
Het zijn openbare wegen, waarop zij
rijden. En daarop dient voor alles de
veiligheid niet nodeloos in gevaar te
worden gebracht. De materiële schade
aan de auto's van deze laatste rallye
loopt in de tienduizenden guldens. Min
stens één man, een deelnemer, heeft de
dood gevonden. Enkele liggen er nog
in het ziekenhuis. Voor zover dat de
deelnemers zelf betreft, is dat minder
erg. Moeten ze maar niet zo jakkeren.
Voor zover het andere weggebruikers
betreft die schade hebben opgelopen,
komt eens te meer de vraag naar vo
ren: moeten ze zo'n rallye op de open
bare wegen maar niet verbieden?
Voor mijn part racet men op een goed
beveiligd en afgesloten circuit. Daar kan
en mag je brokken verwachten, want je
weet, dat het een spel met de dood is.
Maar spelen met de dood op de open
bare weg, da's waanzin. Afgezien nog
van wat het allemaal kost. Maar tja,
die dure jongens met nog duurdere
sleeën mogen blijkbaar wel, wat ons bij
de wet verboden is: kapot moe achter
het stuur zitten en toch maar lekker
jakkeren
BREDA, EEN CHAUFFEUR
55
WIM HORNMAN
of meer profetisch. Dit boek is dari
ook hoogst actueel. Het opschrift van
een der hoofdstukken „Het gist in
de Kongo" zegt in dit opzicht genoeg.
Wie iets wil leren begrijpen van de
ontzaglijke problemen, waarmee Afri
ka te kampen heeft, mag deze re
portage niet ongelezen laten.
WILLEM v.d. VELDEN
De journalist Wim Hornman heeft met zijn vrouw Joke Hanke
in een station-car een reis van 40.000 kilometer dwars door Afrika
gemaakt. Zijn bevindingen en avonturen heeft hij neergelegd in
een trilogie, waarvan het derde deel onder de titel „De gesel van
de angst" thans bij A W. Sijthoff's Uitgeversmaatschappij N.V. te
Leiden is verschenen. Omslag en band van het prachtig verzorgde,
rijk geïllustreerde boekwerk werden ontworpen door E. Wijnans.
In het eerste deel, dat „Het mas
ker af" heet, behandelde de schrij
ver als hoofdmotief een opstand van
de zwarte troepen in Zuid-Soedan en
de Mau-Mau in Kenya. Op het mid
denpaneel van zijn drieluik, dat be
kend is onder de titel „Sabonjo, de
onstuimige", schilderde hij voor zijn
lezers het veelbesproken gebied van
Tanganyika.
In het onderhavige derde deel ver
telt Hornman met veel talent van zijn
ervaringen in de oerbossen en vlak
ten van Rhodesia, Zuid-Afrika, Bel
gisch Kongo en Frans Equatoriaal
Afrika. Hij heeft getracht de vele
vraagstukken, waarmee hij gecon
fronteerd werd, zo objectief mogelijk
te benaderen. Geen moeite was hem
en zijn dappere vrouw te groot om
toch maar zoveel mogelijk met eigen
ogen van het zwarte werelddeel te
zien. Hij bezocht daartoe missiepos
ten, logeerde bij vrienden en kennis
sen en trok onbevreesd diep de rim
boe in om hier en daar mensen te
ontmoeten, die hem wijzer konden
maken. Hij ging op safari met een
grootwildjager en vergezelde pyg
meeën op een apenjacht. Ontroerend
is het relaas van zijn bezoek aan dr.
Wellis, directeur van een melaatsen
kamp. Boeiend als een roman is de
geschiedenis van een Belg, die zijn
zieke, naar Europa overgebrachte,
vrouw ontrouw werd. Ook het moder
ne Afrika komt ter sprake, b.v. bij
een bezoek aan Johannesburg, dat de
schrijver inspireert tot een open brief
aan Johnny Jordaan. Diens populaire
loflied op Amsterdam zou hij willen
vertalen met „Geef mij maar Pre
toria".
Barrière
Bij dit alles is het wel duidelijk dat
Hornman van Afrika en zijn bewo
ners is gaan houden. Onomwonden
geeft hij blijk van zijn genegenheid
voor de zwarte broeders en hij ziet
er niet tegen op de fouten, die hier
door de blanken gemaakt zijn, te he
kelen. Hij poogt zijn lezers begrip bij
te brengen voor de moeilijkheden,
waarmee een inlander te kampen
heeft en vraagt liefde en vriendschap
voor dit volk, dat gegeseld wordt
door de angst. Noch het gouverne
ment, noch missie en zending hebben
tot nu toe de angst voor de tovenaars
voor de eigen rituële gebruiken kun
nen wegnemen. Zij staat als een bar
rière tussen blank en zwart. Aan de
ene zijde, zegt de auteur in een slot
woord, de blanke, bevreesd dat zijn
moeizaam zwoegen van het verleden
in een golf van nationalisme zal wor
den weggespoeld; aan de andere
kant de zwarte angst voor de mystie
ke macht van wat wij beschaving
noemen.
Apartheid
Met kracht pleit hij voor de Liefde,
zoals die door missionarissen en zen
delingen en doktoren wordt verkon
digd, want, zo zegt hij geestig, God
kent geen apartheid, in dit opzicht
wenst Hij kleurenblind te zijn. Het
is Hornmans overtuiging dat bij ge
brek aan Liefde de angst zal óver-
SAaa" Mie„\el? dat d,e g.eselval} Hierboven plaatsen wij nog
de angst de gisel van de haat zal 11
worden. Het bordje „Only for Euro- enkele ïnvulkolommen voor
peans" is niet op zijn plaats in Afri- onze puzzel.
Gezien in het licht der jongste ge- Vul in. 1, 2 of 3.... en Win.
beurtenissen zijn deze woorden min Deelnemers kunnen deze ge-
De operatie waarbij onlangs het af
gerukte oor van een verkeersslacht
offer opnieuw bevestigd werd, is ge
slaagd, zo heeft de cirurg van het zie
kenhuis in Aengelholm in zuid-Zwe
den meegedeeld. De patiënt heeft het
ziekenhuis verlaten. De dokters ver
wachten. dat het litteken over enige
tijd nauwelijks meer te zien zal zijn.
De Amsterdamse politie heeft nog
een der cassettes opgehaald van de
vijf met een monstercollectie gouden
en zilveren sieraden, die dinsdag j.l.
zijn gestolen.
Deze koffers lagen in een auto van
een vertegenwoordiger van een Am
sterdamse goud- en zilverfirma. Op
het moment dat de vertegenwoordi
ger een huis aan de Jacob van Len-
nepkade was binnengegaan, werd de
auto met de sieraden gestolen. De
wagen is de volgende ochtend leeg
teruggevonden in de Brederodestraat.
Op aanwijzingen van een burger
haalde de politie woensdag twee le
ge cassettes op uit het water van
de Westerdokskade. In deze koffers
zouden volgens opgave van de eige
naar 1300 gouden ringen hebben ge
zeten. De thans opgedregde cassette
was echter niet leeg. Ze bevatte 240
gouden armbanden en hangers. Ver
moedelijk hebben de daders zich van
de armbanden en hangers ontdaan,
omdat dit soort sieraden moeilijker
illegaal te verkopen is dan b.v. glad
de ringen.
(Advertentie)
de meest gevraagde
,o
O. j
O
il
Q
1 kwartje per kolom
4 kolommen f l,«
illf
Ipp
1 A
1
e
1
I
F
1
1 G
1
1
1 H
1
..1.
i
i
I kwartje per kolom
4 kolommen f I.-
st.
I
ii
ui
.vj
8 a
1
1
I1 B
1
1
1
1
1 D
1
i
1
1
1 F
1
1 G
1
1
1 H
a
i
i
i
8
i
i
i
.ji
bruiken als zij meer dan vier
kolommen willen invullen.
Inzendingen uiterlijk dins
dagavond 18 00 u., postbus 2500,
Amsterdam.
prinó
3)
Ga zitten en vertel me alles, zei de oude
Koning.
De kleine prms klauterde op 'n stoel en omdat
z'n voeten niet op de grond kwamen, sloeg hij
ze om de stoelpoten. Dat mocht gerust, want de
koning zag 't toch lekker niet
Begrijp je niet, dat je veel mensen ongerust
hebt gemaakt 7
Dat spijt me sire, écht....
Een prins moet z'n verstand gebruiken. Waar
ben je geweest
In 't park sire; ik vind 't zo leuk eens 'n
keertje allen te lopen.
Zo, in 't park. In verder
Ja. ziet u, met miss Brown is 't saai, sire.
Zij geeft niets om dingen die ik leuk vind. Tom
my en ik
Wie is Tommy
Tommy O, luitenant Waldberg. Wij vinden
allebei dezelfde dingen leuk; de Achtbaan er zo.
De koning steunde op z'n elleboog. Wat???
Prins Rudolf bloosde en legde nu alles uit. Hij
vertelde van zijn avontuur in de Achtbaan, van
Robbie die zo rijk vas omdat z'n vader de baas
van de Achtbaan was.
Het was zo fijn sire. Net of je vliegt, maar
veiliger. En de lichtjes zijn zo prachtig Net
een sprookjesland Af en toe dacht ik dat we
zouden vallen, maar tóch gebeurde het niet.
De oude koning lag achterover en dacht na.
Deze jongen was hem liever dan wat ook op de
wereld. Maar de omstandigheden eisten 'n sterke
hand.
Zozo. Jij had plezier; je was ongehoorzaam;
je gat anderen verdriet en angst en jij had
plezier hè Foei, je moest je schamen. Een
prins moet z'n plichten weten tegenover z'n land.
Een koning is dienaar van z'n volk, vergeet dat
nooit. De stem van de oude koning klonk ernstig.
Luister Rudolf. Eéns zal jij koning zijn. Voor
die hoge post moet je nu leren; je moet getraind
worden. Hoe wil je later anderen straffen als je
zelf met wist te gehoorzamen toen je jong was?
Ben je soms trots op deze daad
Nee, Sire.
O, wat schaamde hij zich; had hij 't maar niet
gedaan.
Ik Iaat je niets beloven, zei de koning weer.
Ik laat 't verder helemaal aan jezelf over.
Miss Brown zal je straffen en ie mag in tien
dagen niet bij me komen. Ga nu maar
Prins Rudolf stond op; hij voelde zich ellendig.
Goede nacht, sire.
Maar de koning zei geen woord meer; hij keek
naar het portret naast z'n bed...
Tot laat in de avond spraken de koning en gene
raal Brombich met elkaar. De koning was uit
bed getild en zat in een grote, gemakkelijke
stoel.
In ieder geval heeft de jongen durf, m'n
waarde, zei de koning. En eerlijk is hij ook,
want hij jokte niet. Dat vind ik nog 't mooiste
van alles; het bewijst dat hij betrouwbaar is.
Alles goed en wel, sire. Maar we leven in 'n
gevaarlijke tijd. Er kan niet genoeg bescherming
zijn...
Toegegeven, maar de jongen heeft te weinig
ontspanning.
De generaal trok de wenkbrauwen op. Vele jaren
van toewijding hadden hem het recht gegeven
vrijuit met de koning te praten.
Uwe majesteit bedoelt....?
Dat die Engelse geen prettig gezelschap voor
hem is.
Ze is verstandig, sire, verstandig en zeer toe
gewijd.
Mogelijk, maar ik wil niet, dat de jongen als
'n gevangene wordt grootgebracht.
De koning keek boos. Even was er 'n korte stilte.
Toen vroeg de koning: En Is er nieuws
De generaal knikte. We hebben alle bijeen-
komsten verboden, sire, maar ik ben bang dat
ze toch doorgaan in kleine groepen.
De koning lachte flauwtjes. En de buiten
districten?
Kalm sire, tè kalm, als u 't mij vraagt.
De koning zuchtte. Ze wachten op mijn dood.
Was ik maar tien jaar jonger. Nu keek hij de
generaal scherp aan. Wat zeggen de dokters
van me
Als u voorzichtig bent, sire....
Voorzichtig, voorzichtig Onzin Spreek
rechtuit. Ik wil de waarheid weten. Hij zag er
grimmig uit en bleef (Je generaal aankijken.
Ze zeggen... eh... 'n jaar, sire.
Even zat de koning peinzend voor zich uit te
staren. Zo, 'n jaar. Enfin, 'n jaar dan In
ieder geval ben ik ervan overtuigd dat 't volk
van de jongen houdt.
Inderdaad sire Daarom moeten we erg voor
zichtig zijn. Het gist., ziet u.... 't comité-van-zes
heeft zich weer georganiseerd.
De koning keek naar 't portret op tafel. Bent
u bang vroeg hij toen.
Ja. als ik zo vrij mag zijn 't te zeggen. Die
stilte van de laatste tijd bevalt me niet. Blaffen
de honden bijten niet, maar stille wèl, sire
Och, als 't volk van de jongen houdt, dan
zouden de opstandelingen 't volk tegen krijgen
ais ze van plan waren hem kwaad te doen.
Daar kunnen we niet op bouwen, sire. U
hebt met vaste hand geregeerd. Het volk ge
hoorzaamt een goed leider. Maar als de jongen
uit de weg zou zijn...
De koning leunde achterover in z'n^toel en sloot
de ogen; z'n gezicht was grauw-bleek. Moeten
we dan 'n gevangene van 'm maken Moeten
we hem alle pretjes ontnemen
Ja, sire, dat moéten we
(Wordt vervolgd)
