Werk van Edvard
Munch
HOUDAY
on ICE
Zelden was situatie bij
amateurs zó opwindend
AHOY'
Oud-sprintkampioen Jan
Hijzelendoorn op de weg
£33
Eerste ruimtevaarders zijn
al aangewezen
FOCKINK
Als het weer
maar goed is
Een laatste poging in 1959
Laatste hand aan de X 15
Wordt het een
come-back
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 18 DECEMBER 1958
Expositie in Museum Boymans te Rotterdam
Geheimzinnig als Noorse sagen
De grote schreeuw
Kloosterjubilea
kanunnikken van
St. Augustinus
AANVANG
DAGELIJKS 20 UUR
Voorverkoop:
De hal is geriefelijk
verwarmd!
Gedrang neemt toe
Ook hier blijvend
spannend
Op de hielen-werk
De beste
bessen».
BESSEN VAN
Door
Hugo Hooftman
Gewichtloos
Besturing via
armleuningen
Gevaarlijke stukken
in weg naEij
Bergen oji Zoom
De postbezorging
rondom Kerstmis
Muziekconcours te
Teteringen
Men zou de in 1863 te Loeiten bij Hamar geboren en in 1944 op
Ekely bij Oslo gestorven Noorse kunstenaar Edvard Munch eigen
lijk het best kunnen karakteriseren met zijn eigen uitspraken. Dit
doet dan ook terecht de catalogus, welke de tentoonstelling van 25
schilderijen en ruim 100 grafische werken in het museum Boy
mans/van Beuningen begeleidt
Omdat de catalogus ruimschoots
met illustraties deze uitspraken van
jlunch leven kan inblazen en zulks
in een krant vrijwel onmogelijk is,
moeten we besluiten het voor onze le
zers anders te doen. Toch kunnen we
de verleiding niet weerstaan althans
iets van Munchs interessante bewerin
gen over te riemen. Zo schreef hij: „Ik
voel de grote schreeuw door de na
tuur". In de felle bewegingen van
Zijn luchten en zelfs in de op het land-
schap overgedragen oer-wenteling,
uitbeelding wellicht van zijn persoon
lijke panische angsten, geeft hij meer
dan eens die schreeuw gestalte.
Over zijn portretten maakt hij de
volgende bijna cynisch klinkende op
merking: „Wanneer ik een mens schil
der, dan vinden zijn vijanden hem al
tijd goed gelijkend. Hij zelf echter is
van mening, dat alle andere portret
ten goed zijn, alleen het zijne niet".
Hiermee raakt Munch bewust een voor
hem en voor vele van zijn tijdgeno
ten, die lang niet de bewondering voor
zijn werk opbrachten waar hij recht
op had, pijnlijke kwestie aan. Munch
schilderde namelijk dwars door alle
maskers heen, drong meedogenloos
door tot in de diepste roerselen van
de ziel en openbaarde letterlijk alles
wat hij meende te zien. Uit wat Munch
zelf zegt zou men gevoegelijk kunnen
besluiten, dat hij een goed mensenken
ner moet zijn geweest, anders gouden
immers „de vijanden" er wel anders
over hebben gedacht.
Zelfverdediging
Nu nog een andere uitspraak. Toen
Munch het portret schilderde van me
vrouw Elisabeth Förster-Nietzsche,
vroeg zij hem waarom hij toch zo
verschrikkelijk veel praatte bij het
schilderen. Munch antwoordde: „Uit
zelfverdediging. Ik bouw een soort
muur, opdat ik achter die muur in
vrede kan schilderen".
Wanneer we aandachtig en toege
wijd de expositie in Rotterdam bezien,
dan komen we gemakkelijk tot de ge
volgtrekking, dat Edvard Munch zijn
hele leven lang probeerde een muur
van zelfgekozen eenzaamheid om zich
heen te bouwen. Hij leefde bij voor
keur samen met zijn schilderijen. Wan
neer hij ooit 'n doek verkocht, maak
te hij voor zichzelf een copie, omdat
hij zijn eigen werk niet missen kon.
Het was een stuk van zijn eigen we
zen, een gekristalliseerd brok geeste
lijk leven, zijn in lijn en kleur uitge
schreeuwde angst of verdriet, zijn
heimwee of zijn leegte.
Men zou kunnen zeggen, dat het
werk van Munch zó ontsnapt is aan
de gesluierde wereld van de Noorse
sagen. De oerkracht van de aarde, van
het vuur en van de gierende wind is
in deze voorstellingen gevaren en ver
leent daaraan een mystieke geheim
zinnigheid. Zelfs in het van kleur en
compositie zo lieflijke „Meisjes op de
brug" vindt men daarvan de spannin
gen duidelijk terug. Het zijn geen
meisjes van nu of van toen, het zijn
blijvende gestalten van jonge vrou
wen, zoals zij altijd zullen zijn. In dit
doek treft ons bovendien bijzonder de
stootkracht van de met zo sobere mid
delen bereikte expressie, zoals telkens
weer in het hier geëxposeerde gra
fische werk van Munch. Men kan nau
welijks zeggen, dat deze kunstenaar
bij een bepaalde „richting" behoort,
zelfs al zijn er wel richtingen die hem
maar al te graag willen „inlijven". Wij
houden het liever op deze uitspraak
van Munch zelf: „Er bestaan (immers)
geen richtingenOpgaven, nieuwe
opgaven ontdekt men. Wanneer een
schilder partij kiest voor een richting,
dan nagelt hij zich aan een muur vast"
Deze beperkte doch zeer representa
tieve tentoonstelling is te zien tot 8
februari 1959. L. B.
(Advertentie)
8t*f«n stram?
H* hier dan daar
Heem Krzschon -
Sw pijnen verdwijnen.
In vele gevallen van rheumatisehe
pijnen krijgt ons klimaat de schuld.
Mlaar veeleer is de oorzaakonzuiver
bloed. Begin een bloedzuiverende kuur
met Kruschen en ge zult al na korte
tijd de weldadige gevolgen daarvan
ondervinden. Naarmate Kruschen de
wat traag geworden, bloedzuiverende
organen weer op gang brengt, krijgen
de pijnverwekkende onzuiverheden
geen kans meer zich vast te zetten,
maar worden ze afgevoerd langs na
tuurlijke weg
In 1959 zullen bij de Reguliere Ka
nunniken van St-Augustinus de vol
gende jubilea gevierd worden: zilve
ren kloosterjubileum op 29 augustus:
RR.DD. D. Dobbeling, St.-Augustinus
klooster, Gerpinnes (B); J. Spee, Se
minarie. Sluis (Z.-Vl.); G. de Jong:
Kasese (Belg. Kongo); L. Jansen,
Rue de la Cité 1. Luik (B); Fr.
Even, Prior, Rue de la Cité 1, Luik
(B)P. v. Dijk, Abdij Bouhay, Bres-
soux (B).
(Advertentie)
Wereldshow van
schaatskampioenen.
Een sterrenprogramma
zoals nog nimmer in
Europa werd gebracht.
Wallnees, aanvang 16 tiur:
zondag 14, woensdag 17, zaterdag 20
en zondag 21 december.
PRIJZEN DER PLAATSEN
f- 2.50, 3.50, 5.-, 6.-, 6.50, 7.50.
AHOY' KASSA'S
TeL 113280- 113281
t. van Beek
Nwe Binnenweg 381a-TeL 31396
M. Breedveld
van Cittersstraaf 1 - Te!. 31442
W. Grollé
Oostzeedijk 83 - Tel.131823
J. Hordijk
Noordmolenstr. 51b - Tel. 47132
C. Milot
Slagheksfraat 36 - TeL 77666
rTijdig plaat&espreken
dringend aanbevolen
Het verloop bij de amateurs
in de eerste klasse heeft veel
weg van dat in een zesdaagse:
de stand verandert voortdurend.
Vandaag bijvoorbeeld prijken
wéér drie Limburgse clubs aan
de top van de ranglijst: Sport
club Irene, Hoensbroek en S. C.
Emma. Alliance had daar bij
kunnen zijn, als het verleden
zondag .niet die hoogst verras
sende nederlaag in Vlissingen te
incasseren had gekregen. Maar
de competitie is ternauwernood
tot de helft genaderd en de
voorsprong der drie leidende
clubs, plus De Spechten, is niet
van dien aard, dat de situatie zo
zal blijven. Integendeel. De uit
slagen zijn tot nu toe dusdanig
aan wijziging onderhevig ge
weest, dat in de kortste keren 't
beeld aan de top totaal kan ver
anderen.
Dit zal bijvoorbeeld eveneens het
geval kunnen zijn in de onderste la
gen van de standenlyst, die worden
gevormd, van boven naar onder, door
Kimbria, Brabantia, MOC en Vlis
singen. Men mag toch wel veronder
stellen, dat MOC thuis van Kimbria
gaat winnen en het lijkt niet te opti
mistisch bekeken, dunkt ons, hetzelf
de van Vlissingen contra Heer te ver
onderstellen. En Alliance mag dan
zijn jongste wedstrijd hebben verlo
ren, in Roermond tegen de club van
die naam zal zich dat vooralsnog niet
herhalen.
De Spechten zien we winnen van
Spel. Irene en Hoensbroek van SC
Emma. Ook Boxtel heeft puike papie
ren tegen Brabantia. Alle gunstige
factoren moeten uiteraard meewer
ken om deze voorspellingen waar te
maken. Niet in de laatste plaats de
weersomstandigheden.
Het gedrang in de topgroepen bij
de tweede-klassers blijft nog steeds
op peil, sterker het neemt zelfs toe.
Gemert weet zich vooralsnog aan de
kop te handhaven en hetzelfde is met
TSC, in 2 B, het geval. Gemert zal
zich a.s. zondag zonder moeite daar
kunnen handhaven, maar TSC, dat
niet in het programma voorkomt,
kan dichter door Hulst worden bena
derd.
Het rijtje langs gaand, zien we dat
Valkenswaard (in 2 A) bezoek krijgt
van Sarto, zodat eep nieuwe neder
laag voor de thuisclub in het ver
schiet ligt. Gemert rekent ongetwij
feld af met bezoeker ODC, maar het
is zeer de vraag, of Schijndel op
eigen grond de volle winst binnen
hZalt tegen TOP. Het is mogelijk, dat
Oss een struikelblok wordt voor
Taxandria. maar zeker is dit lang
niet. Uno Animo is heus niet bij voor
baat verloren tegen Veloe, doch Box
meer heeft geringe kans bij Woen-
selse Boys.
In 2 B is Hulst-Goes ongetwijfeld
de belangrijkste ontmoeting. De Hul
stenaren doen steeds meer van zich
spreken en als zij er in slagen over
Goes te zegevieren wat wij durven
aannemen dan is de achterstand
op leider TSC tot één punt vermin
derd. Wat een spanning, wat een
spanning! Rood Wit, ,dat het kenne
lijk ernst begint te worden en des
wege alweer middenmoot-club werd,
moet zondag de tanden wel heel
sterk op elkaar zetten om bevredi
gend resultaat te kunnen boeken nu
DESK te gast komt. Corn. Boys heeft
soms de gewoonte om een veel ster
kere tegenstander te laten struike
len. Bezoeker RAC mag dus wel heel
goed oppassen. Middelburg heeft In
ternos op visite. Het is niet aan te
nemen, dat de Ettenaren daarvan
met winst terugkeren.
Waarschijnlijk als nooit tevoren zul
len de standenlijsten ook by de derde
klassers aller intense belangstelling
genieten. In 3 B blijft Best Vooruit
met voorsprong van betekenis aan de
leiding gaan, maar in C en D geven
de clubs in de kopgroep elkaar nog
steeds geen krimp.
Het zal zondag wel zó zijn, dat Best
Vooruit van Heusden gaat winnen
als het anders loopt zou dat een
grote verrassing zijn en dat num
mer twee van de ranglijst, UDI, het
zelfde bij RKC doet. Een puntenver
deling is te verwachten bij Vlijmense
Boys-RKTW, doch Nevelo kan be
slist geen succes boeken tegen SCB.
Daarentegen is wel weer een gelijk
spel te voorzien bij Concordia SVD-
RWB, evenals bij St. Michielsgestel-
GW. Een interessante ontmoeting
in 3 C kan ongetwijfeld Virtus-WSC
worden genoemd, waarbij we het
houden op een kleine zege van de
thuisclub. Ook SET zien we winnen,
van Veerse Boys. Zeer enerverend
kan het bij RKDVC-VOAB worden.
Het terreinvoordeel kan hier wellicht
ten gunste van de thuisclub uitval
len. SCO staat min of meer op ver
lies tegen Dongen, in tegenstelling
tot WVO, dat contra het zwakke Hero
uitgesproken op winst speelt. Baard
wijk kan van gast Gudok winnen,
maar zal dan niets aan het toeval
mogen overlaten. In 3 D zijn ko
mende zondag eveneens enige zeer
aantrekkelijke wedstrijden te ontdek
ken. Zowel VES, Steenbergen als
Meto komen tegen niet te onderschat
ten tegenstanders op de grasmat, die
naar gehoopt mag worden, er beter
voor zal liggen dan j.l. zondag. Lei
der VES heeft RKFC te gast, METO
reist naar RCS in Souburg en Steen
bergen naar Zeeland Sport. Het zijn
evenzovele zware opgaven voor de
topgroep-clubs, zodat voorspellingen
moeilijk zijn te geven. Axel kan zijn
positie waarschijnlijk verbeteren con
tra Zierikzee, zo ook ODIO tegen Zee-
landia. En Hontenisse heeft een klei
ne kans om van Grenswachters te
winnen en daardoor de rode lan
taarn kwijt te raken.
Aldus kan men de situatie in de
bovenste regionen bij de vierde-klas-
sers het best aanduiden. Er is daar
onder de topclubs zo weinig onder
ling krachtsverschil aanwezig, dat de
ontknoping waarschijnlijk pas op het
allerlaatst te verwachten is. Men zou
zeggen: het kan niet beter.
In 4 B gaat Nieuwkuik ten koste
van DESO. en waarschijnlijk even
eens van Rhode, zijn positie verbete
ren. Rhode namelijk zal het wel niet
bij Zwaluw VFC kunnen klaren. In
tussen is het niet uitgesloten, dat OJC
meehelpt RKSVA beentje te lichten,
hoewel dat niet eenvoudig zal zijn,
want dan moet ook RKJVV van Ber-
ghem Sport winnen. BMC is in staat
om Nooit Gedacht te kloppen'.
GSBW kan in 4 E zondagavond op
gelijke hoogte met leider Hilvaria
komen als van Ons Vios wordt ge
wonnen; bepaald niet uitgesloten.
Belangrijk is het treffen tussen Berk
dijk en Gilze. Slaagt Gilze er in om
hun gastheer de volle winst te ont
nemen, dan prijken de Gilzenaren op
de derde plaats. Oirschot Vooruit
wint van Zigo en Velocitas verliest
van Zaltbommel. In 4 F kan men
Groen Wit vooralsnog weinig succes
voorspellen tegen RKVVU, in tegen
stelling tot DEVO, dat allerminst
kansloos is contra TAC. Dat is dunkt
ons wél Boeimeer tegen RSV. Super
spannend mag Madese Boys-Sport
club Gastel worden genoemd. Waar
schijnlijk blijven hier de punten in
Made.
In 4 G zal Rimboe er bij Halsteren
onderdoor moeten. NSV-Noordhoek
taxeren wij op een gelijk spel, maar
Renesse is bepaald veel sterker dan
Nieuw Borgvliet. Groot zal de span
ning zijn bij Cluzona-Kaaise Boys.
Het is echt niet te zeggen hoe dat
afloopt. Aan elkaar gewaagd zullen
Ierseke-De Schutters zijn op het ter
rein van eerstgenoemde.
In 4 H heeft leider Lewedorpse
Boys het deze keer al heel gemakke
lijk, met hekkesluiter Sluiskil als
gast. Biervliet heeft het minder een
voudig, maar gaat o.i. toch ook win
nen van Hansweertse Boys. Luctor
kan wellicht een gelijk spel afdwin
gen van Oostburg, zo ook Breskens
van Steen, maar Clinge geeft 's Heer
Arendskerke vermoedelijk geen kans.
We zijn bij Jan Hijzelendoorn,
de grootste paardenslager van
de Amsterdamse Jordaan. Vader
en zoon, die beide naar dezelf
de naam luisteren en elk op
hun beurt een eigen historie
schreven in de annalen van de
Nederlandse wielersport, staan
in hun witte jassen achter de
toonbank. Het is even een stil
ogenblik. In deze zaak iets onge
woons, want de Jordaanse vrou
wen maken vaak queue om het
goedkope paardevlees te be
machtigen.
De nu 29-jarige Jan jr., wiens snel
opschietende wielerster na een glo
rieperiode in de laatste tijd enigszins
onzeker is gaan schijnen heeft dus
gelegenheid voor een praatje. De va
derlandse wielersportwereld kan nog
iets van hem verwachten, daar hij
op 19-jarige leeftijd in '48 de Ned.
kampioenstitel sprint op zijn naam
wist te brengen en deze nadien ieder
jaar (tot en met met '54) met suc
ces verdedigde. Reeds lang fluisteren
insiders over een „comeback" en Jan
zei ons in verband hiermede het vol
gende: ,,In '59 ga ik het voor het
laatst nog eens heel goed proberen
Wanneer het dan niet lukt, houd ik
er helemaal mee op
Sedert hij in '54 in het veld der
profsprinters niet de nodige „aan
sluiting" kreeg (,,ik heb veel pech
gehad"), heeft hij het fietsstuur naar
de grote weg gewend. Vorig jaar is
hij reeds als beroepsman en stellig
niet zonder succes op de weg ver
schenen en dit wil hij thans (hoewel
het voor een bagnrijder veel training
vraagt) goed gaan doorzetten. En in
dien hij faalt, verdwijnt dus Jan Hij
zelendoorn II uit de wieleractualiteit
en is het wachten (misschien) op
zijn thans 2-jarig zoontje oftewel Jan
Hijzelendoorn III.
Op het ogenblik is onze weg-
coureur druk aan het trainen: hij
stapt zó uit de slagerij op zijn race
fiets en draait dagelijks naast
het gewone werk trouw zijn 60
a 70 km. En zo zal de man, die drie
maal tijdens sprintwedstrijden in
Engeland de „Gouden Wereldbal"
op zijn naam bracht en die twee
maal de Grand Prix van Kopen
hagen won (en aldaar ook twee
maal als tweede eindigde) dit jaar
proberen een gooi te doen naar het
wereldkampioenschap op de weg.
(Advertentie)
Vader Hijzelendoorn, die in 1924
(eveneens als 19-jarige) bij de finale
om het Ned. sprintkampioenschap op
de Tilburgse Twembaan de twee be
faamde Hagenaars Nico Krens en
Theo Leene (welke laatste nadien do
delijk ten val kwam) achter zich liet,
en hierbij de titel op zijn naam
bracht, beziet de aspiratie van zijn
zoon met de nodige filosofische ge
moedsrust. Tenslotte heeft hij per
soonlijk óók slechts een korte sport-
glorie gekend, want reeds in '28 zei
hij de baan vaarwel, omdat vol
gens zijn eigen woorden „moe het
niet meer wilde hebben".
De feitelijke reden was dat het
motief „te duur", gewicht in de
schaal wierp, want een bandje kost
te toen ook reeds 7.50.
Neen, vader Hijzelendoorn zal
thans ruim dertig jaa,r later
weinig commentaar geven, wanneer
zijn zoon meent, een streep te moe
ten zetten
Tenslotte zijn er nog belangrijker
dingen in de familie dan de sport,
Tenslotte waren vader en grootvader
die ook naar de voornaam Jan
luisterden al paardenslachters, zo
dat men (over het tijdsbestek van
een eeuw) in het geheel vijf Jan Hij-
zelendoorns in hetzelfde vak (de
jongste zal stellig wel volgen) kan
signaleren.
Maar ondanks alle hoogspanning in
het bedrijf en de voldoening, Waar
mede Hijzelendoorn sr. in zijn gezel
lige kleine woning in de Jordaan naar
de foto's kijkt, (reeds zevenmaal ach
tereen kampioen op de Amsterdamse
Paasveetentoonstelling), tóch mag
Twee Amerikaanse testpilo
ten zijn aangewezen om als eer
ste „ruimtevaarders" met de be
mande éénpersoons North-Ame
rican X-15 naar de rand van de
ruimte te vliegen. Deze vliegers
zijn Scott Crossfield, testpiloot
van North-American en de man
die als eerste ter wereld vloog
met tweemaal de snelheid van
het geluid Mach 2 en Joseph A.
Walker.
Op het ogenblik wordt in de North-
American vliegtuigfabriek te Los
Angeles hard gewerkt aan een re
volutionair vliegtuig, dat sneller en
hoger zal vliegen dan enig bemand
toestel tot dusverre. Dit vliegtuig
wordt de X-15 genoemd. Het eerste
zal omstreeks februari volgend jaar
klaar zijn en dan zal Scott Crossfield
er de eerste proefvluchten mee ma
ken.
Terwijl men met de eerste X-15 'n
snelheid hoopt te halen van 6000 km
per uur, hoopt met met een tweede
X-15, die ook al in aanbouw is, een
snelheid te halen van Mach 10, ofwel
tienmaal de snelheid van het geluid.
Tenslotte is ook al een derde X-15
op stapel gezet.
De X-15 zal op grote hoogte ge
lanceerd wórden door een B-52, een
achtmotorige straalbommenwerper.
Terwijl de bommenwerper naar
grote hoogte klimt zit de vlieger van
de X-15 in zijn donkere cockpit te
wachten. Totdat hij een teken krijgt
dat de vlieger vari de bommenwer
per op een knop drukt, waarna hij
eensklaps het fel-verblindende dag
licht induikt...
Bij de X-15 verwacht men dat als
gevolg van de wrijving van de lucht
langs het toestel een zg. „wrijvings-
hitte" zal ontstaan van maar liefst
1000 graden Fahrenheit.
Een interessant kenmerk van cle
X-15 is, dat het toestel bestuurd zal
worden met behulp van zg. „air jets"
aan de tips van romp en vleugel,
omdat op zeer grote hoogten de roe
ren eenvoudig geen „vat" meer heb
ben op de lucht. Merkwaardig is ook
het onder de staart aangebrachte
kielvlak, dat kort voor de landing
wordt afgeworpen.
Deze landing vormt overigens nog
een probleem. Het toestel zal met
een enorme snelheid op zijn stalen
schaatsonderstel aan de grond ko
men. Het neuswiel zal normaal zijn.
De X-15 wordt het eerste „bemande"
ruimteschip genoemd. Het toestel is
half vliegtuig, half projectiel.
Natuurlijk is het van raketmotoren
voorzien, zodat het op grote hoogte
waar geen zuurstof in de lucht is
kan blijven stijgen, dank zij het
feit dat de voor de raketten beno
digde zuurstof in vloeibare vorm I
wordt meegenomen.
Tal van problemen die toekom-
stige ruimtevaarders zullen ontmoe-
ten zullen reeds door de X-15 onder
zocht kunnen worden, zoals b.v. het
probleem van de gewichtloosheid.
Ook de vliegers van de X-15 zul
len een poosje „gewichtloos" zijn. Er
gaan stemmen op die beweren, dat
men van de X-15 gemakkelijk de
eerste bemande kunstmaan zou kun-
nen maken. Als men het toestel met
behulp van een zware raket (b.v. een
Jupiter C) loodrecht omhoog zou lan
ceren, dan zou zulk een grote snel-
heid worden bereikt dat de bemande I
machine tenslotte in een baan rond
de aarde wordt gebracht waar hij, j
als een kunstmaan, geruime tijd zal
blijven rondcirkelen alvorens naar
de aarde terug te keren.
Of de X-15 werkelijk de eerste be-
mande kunstmaan zal worden zul
len we echter nog moeten'afwachten.
De eigen raketmotor van de X-15
is evenwel reeds zó krachtig, dit
het toestel a.h.w. door zijn eigen
raket wordt afgeschoten en een bal
listische curve zal volgen. Tal van
nieuwe metalen worden in de X-15
verwerkt, waardoor o.a. aan de enor
me hitte-ontwikkeling weerstand kan
wordfeh geboden. De X-15 zal als het
ware van een nikkel omhulsel wor
den voorzien. Ook titanium en staal
zijn in de constructie verwerkt. De
bestrijding van de warmte vormt
één van de voornaamste problemen
bij het ontwerp van de X-15. Ook de
vlieger en de instrumenten moeten
tegen deze enorme warmte-ontwikke-
ling beschermd worden.
In niet minder dan 12 windtunnels
zijn modellen van de X-15 beproefd.
Wanneer de eerste X-15 straks zal
starten voor zijn eerste vlucht, wéét
men wat men van het toestel ver
wachten kan.
Wanneer de X-15 na zijn tocht op
de drempel van de ruimte zal terug-
De X-15, het revolutionaire
vliegtuig, sneller dan elk ander...
keren op aarde, zal hij door de wrij
ving van de lucht in de atmosfeer
roodgloeiend zijn als een stuk staal
in een smidse. Het toestel zal 70
maal zo snel verwarmd worden als
de North-American F-107, die met
Mach 2 vliegt.,..
De vlieger van de X-15 zal zijn
kist niet besturen met een stuur-
knuppel en ook niet met een volant,
maar met behulp van zijn armen, die
rusten op de armleuningen van zijn
stoel. Door die armleuningen min of
meer, in te drukken worden de roe
ren rrieer of minder uitgeslagen. Een
geheel nieuw type van besturing dus,
nodig bij deze grote snelheden.
De vluchten met de X-15 zullen
maar kort duren. De raketmotoren
zullen slechts enkele seconden kun
nen werken en in die enkele secon
den duizenden liters brandstof slur
pen. Zodra de raketmotor is uitge
werkt, zal het toestel in een ballis
tische curve nog een grote afstand
kunnen afleggen. Zijn grote hoogte
en snelheid zal hij dus geluidloos be
reiken, wanneer de motor al lang
is uitgewerkt. Een ingenieuze tube
van heet gloeiend metaal met een
man erin zal dan door de ruimte
snellen op deze historische vlucht.
Een pretje lijkt het ons allesbehalve
om de eerste „ruimtevaarder" te
zijn.... V
De twee ex-sprintkampioenen
vader en zoonbeiden luisterend
naar de naam Jan Hijzelendoorn -
in de slagerij aan de Lindengracht
in de Jordaan te Amsterdam.
Jan jr., die amper gemist kan wor
den in de overbelaste slagerij, een
maand naar het zuiden van Frank
rijk (het wordt vermoedelijk februari
of maart) om daar te gaan trainen.
Schijn bedriegt
Vader heeft destijds met bijzondere
gemoedsrust de hele opkomst van
zijn zoon bekeken. Sedert de dag, dat
deze als knaapje een toerfiets boven
een racekarretje verkoos (hoewel hij
beide zijn eigendom mocht noemen),
glimlachte vader veelbetekenend:
„Ik zie het aldie heeft niet mijn
instelling
Inderdaad het scheen zo. Jan
keek de racefiets niet aan, zodat deze
maar weer verkocht werd en vele
jaren op een zolder bleef liggen.
Maar toen vader in Purme.rend
het was in het begin van de oorlog
een grote wielerwedstrijd bijwoon
de, herkende hij plots in het veld zijn
13-jarige zoon, die met de fiets van
Henk Lakeman aan het sjouwen was.
Toen Jan jr. thuis kwam, wenste
hij plotseling toerclips en een ander
stuur op zijn fiets aangebracht te
zien, zodat vader mompelden „Dat
gaat nooit goed Het ging in zo
verre slecht, dat het terugkopen van
de vergeten racefiets met verlies ge
paard ging (de eigenaar wenste een
hoger bedrag dan hijzelf betaald
had), maar voor de rest won Jan jr.
dadelijk aan de lopende band ver
schillende juniorenwedstrijden. Al
spoedig moest er een lichtere race
fiets komen en was alles gereed orn
de nieuwe ster In de grote sportarena
te laten verschijnen.
„We zullen zien, wat het wordt",
aldus zei vader toen en zo spreekt
hij thans opnieuw.
In da weg Bergen op Zoom-Mid-
delburg bevindt zich ongeveer twee
kilometer westelijk van Korteven (di.
reet voor het viaduct in de spoor»
lijn) een gedeelte, dat door verzak
kingen gevaarlijk is geworden, De
K.N.A.C, heeft bij Rijkswaterstaat
aangedrongen op verbetering van dit
weggedeelte. Rijkswaterstaat heeft
geantwoord, dat begin Volgend jaar,
bij het aanbrengen van een asfalte
ring, de plooien zullen Worden glad
getrokken.
-&
In dezelfde weg is een gedeelte
tussen Bergen op Zoom en Korte
ven, ter hoogte van de Kuijpers-bos-
sen, zeer slipgevaarlljk, Door glad
heid zijn hier reeds vele ongelukken
gebeurd. De K.N.A.C. heeft het pro
vinciaal bestuur van Noordbrabant
gevraagd om dit weggedeelte in
afwachting van de voorgenomen de
finitieve verbetering te voorzien
van waarschuwingsborden voor slip
gevaar.
De Kamer van Koophandel en Fa
brieken voor westelijk Noordbrabant
heeft zich enige tijd geleden tot de
Postkamer gewend teneinde de ver
zekering te krijgen dat op de zater
dag na Kerstmis a.s. (en in het alge
meen op dagen vallende na een al
gemene feestdag) in de eerste post
bestelling worden opgenomen de
brieven, welke daags vóór Kerstmis
(of voor een algemene feestdag) zijn
gepost.
Van de Postkamer werd thans be
richt ontvangen dat op de postkanto
ren inlichtingen worden verstrekt
over het tijdstip van laatste ter
postbezorging daags vóór de feest
dagen, waarbij de zekerheid bestaat
dat de afgegeven post op zater
dag 27 december zal worden be
steld. In de wachtkamer der post
kantoren zullen daarover aankondi
gingen worden aangebracht.
Het jaarlijks muziekconcours van
de r.-k. bond van harmonie, en fan
faregezelschappen in het bisdom Bre
da zal volgend jaar te Teteringen
worden gehouden. De harmonie
„Euphonia' zal het festijn, dat tevens
moet worden gezien als een late vie
ring van het zilveren bestaan, orga
niseren. Het wordt in mei of juni ge
houden.