KABINETSCRISIS NA MOTIE-ROMME AANVAARDING Pot (fl 9.320,60) blijft weer staan CRISIS Ondanks helpende handen stelde Hojstra portefeuille-kwestie Anneke Beekman wil niet terug Vervroegde verkiezingen en tot zo lang rompkabinet Ook verzet pleegouders DAGBLAD VOOR ZEELAND Bij eventuele nieuwe verkiezingen Onbestendig Nederlaag minister van 88-55 Herr Vollmer - alias Zind - ondergedoken Akkoord tussen Aartsbisdom en Joodse Raadmaar Morgen beslissing Frans presidentschap Zeven afwezigen 98e JAARGANG No. 22935 Uitgave N.V. Uitg. Mij. Neerlandia. Directeur: E. H. B. Brader. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Redactieraad: J. M. A. C. v. Don gen, C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M. Mes, mr. H. M. L. de Rech ter, P. V. M. Vercauteren, L. J. v. 't Westende Bureaus: Breda, Reigerstraat 13. Tel. 22341 (3 lijnen). Postgiro 278841 Voor God, Koningin en Vaderland VRIJDAG 12 DECEMBER 1953 Abonnementsprijs 11.per kwar taal, 8.20 per post, 0.54 per week. Buitenlandse abonnementen op aan vraag. Losse nummers 15 ct. Advertentieprijs voor de gehele op lage 0.40 per mm. (Ing. Med. i.Bij contract aanzienlijke reductie. Volledige tarieven, ook voor de afzonderlijke edities en Algemene Voorwaarden worden op aanvraag gaarne verstrekt. Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, telefoon 2236 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7, telefoon 2377 (Bijbureaus: TERNEUZEN, Noordstraat 56, tel. 2601 OOSTBURG. Nieuwstraat^41^tel. no35) (Van onze parlementaire medewerker) Prof. Romme, wiens verzoenende motie door minister Hofstra kennelijk niet werd vertrouwd. Na een spannend debat, waarin duide lijk is komen vast te staan, dat er inder daad heel wat meer aan de orde is dan de vraag of de belastingvoorstellen voor een of twee jaar moeten gelden, is in de Tweede Kamer aan het kabinet een ein de gekomen. Mogelijk blijft er een rompkabinet uit over, maar daarover is nog geen beslissing gevallen. Wel heeft de minister van Financiën, de heer Hofstra, zijn portefeuille neergelegd, en heeft dr. Drees te kennen gegeven, dat dus de vijf socialistische ministers allen gezamelijk zullen aftreden. Er wordt nu gesproken over de mogelijkheid van Kamerontbinding en nieuwe verkiezingen. Wanneer zou den die verkiezingen dan plaats vinden? De Grond wet bepaalt, dat het besluit, hetwelk de ontbinding uit spreekt, tevens verkiezin gen binnen veertig dagen beveelt en het samenkomen van de nieuwe Kamer bin nen drie maanden. De laatste keer, dat de Tweede Kamer ontbonden werd, was in 1933, toen de Kamer weigerde de rege ring te volgen bij een be zuiniging op de rechterlijke organisatie. Verder hadden er ontbindingen plaats in 1853, 1866, 1868,1886 en 1894. MGR. DR. B. J. ALFRINK heeft gisteren, tijdens een sobere plechtig heid in het aartsbisschoppelijk paleis, het Grootkruis in de Orde van het H, Graf ontvangen. ZOWEL DE VANGSTEN van gezou ten en verse haring als van verse zeevis zijn zeer matig. De prijzen te IJmuiden waren hoog. DE PRESIDENT van Venezuela heeft plannen ontworpen om zijn land een groter aandeel in de oliewinsten te waarborgen. EEN POSTBODE uit Munster, G. V., is door de rechtbank te Den Haag wegens zware mishandeling, de dood tengevolge hebbend, veroordeeld tot zeven jaar. Op 2 april had hij zijn echtgenote gedood. Wegens moord was tien jaar tegen hem geëist. IN SAN FRANCISCO en ook in Flo rence zijn gisteren krachtige aard schokken gevoeld. Er werd geen mel ding gemaakt van slachtoffers. BIJ K.B. IS benoemd tot vice-presi dent van de Hoge Raad der Neder landen, dr mr. P H. Smits. Hij is 65 jaar en sinds 1941 raadsheer in dit college. DE KOKKIN van Churchill, mevr. Schwarz, had haar diensten aange boden als kantinewerkster op Cyprus. Zij kookt al drie jaar voor sir Win ston. Haar diensten werden afgewe zen, omdat zij de Duitse nationaliteit had. DOOR HEVIGE VORST is in de Bul gaarse hoofdstad Sofia het leiding water gerantsoeneerd. In enkele wij ken is de watertoevoer beperkt tot twee uur per etmaal. Weersverwachting van het KNMI, tot vanavond opgemaakt donder dagavond 23.15 uur: Overwegend zwaar bewolkt met tijdelijk enige regen of natte sneeuw. Weinig verandering in middagtemperaturen. Matige tot krachtige en mogelijk harde wind uit zuidelijke richtingen. Verwachting van het Belgisch Weerkundig Instituut: Matige tot vrij sterke wind uit zuidwest tot noordwest. Zwaar bedolkt met opklaringen. Enkele buien. Toe nemende bewolking met regen, gevolgd door nieuwe opklaringen. Het verkeer kan hinder onder vinden van sneeuwbuien. Wind stoten houden aan. Vandaag: zon onder 16.28 uur. Maan onder 18.54 uur. Morgen: zon op 8.40 uur. Maan op 10.32 uur. De gedachte dat, zij het dan voorlopig, de negen andere be windslieden als kabinet zullen blijven regeren, is in de Kamer gepropageerd door professor Oud. En er zijn aanwijzingen, dat hierin reële mogelijkheden schuilen. De liberale leider consta teerde, dat de grondslag aan het huidige kabinet is ontvallen, maar hij vroeg zich af, of het land gebaat is met een situatie, waarin voor het ene jaar, dat ons land van de nieuwe verkiezin gen scheidt, een nieuw te formeren kabinet moet gaan optreden. Het zou een jaar worden vol verkiezingsrumoer, volkomen ongeschikt om zaken te doen, zo constateerde hij. Daarom wilde hij maar liever zo spoedig mogelijk nieuwe verkiezingen en tot zolang het aanblijven van het huidige kabinet zonder socialisten als rompkabinet. Dr. Drees heeft geantwoord, dat de gehele verdere gang van zaken eerst nog in het huidige kabinet zal worden bekeken. Nog dezelfde avond is een extrd, ministersvergadering gehouden. Minister Hofstra heeft zich in deze laatste vergadering welbewust vast gebeten in zijn eenmaal ingenomen standpunt, dat hij voor het beoorde len van de middelen waarover hij voor het opstellen van de begroting van 1960 nu reeds de beschikking wil hebben, de vier bewust aan elkaar verbonden belastingmaatregelen voor twee jaar nodig heeft. De Kamer bleef er op staan, dat hij het volgend jaar, zoals prof. Romme in zijn motie had voorgesteld de zaak opnieuw zou bekijken. Wanneer het SER-advies over de huren en de prijssubsidies en andere sociaal-economische vraag stukken is uitgebracht, zou dat vol gens hem veel beter kunnen. Minister Hofstra bleef volhouden, dat dit hem niet de nodige zekerheid bood. Op de vraag van prof. Romme of hij dan voor 1959 niet met precies dezelfde gebrekkige gegevens had moeten werken, mede omdat de re gering het SER-advies zo laat heeft aangevraagd, antwoordde de minister, dat men geen normale gang van za ken moet vergelijken met noodsitua ties. Maar de minister had ernstiger grie ven: hij klaagde over de houding van de Kamer, die bij monde van dr. Lu cas heeft laten weten, dat er wel mooie woorden maar geen daden zijn, die op een reële verlaging van rijksuit gaven wijzen. Hij was van mening, dat de basis van vertrouwen, nodig om regeringsverantwoordelijkheid te dragen, zodoende komt te ontbreken. Dan verzeilen wij in een situatie, waardoor het land door interne te genstellingen niet meer bestuurbaar is, meende de minister. Hij verweet het parlement, dat het de meest zure verhalen had aange haald over onvoldoende bezuinigingen en een zwak kabinet en dat men dit steeds een stok tussen de benen had willen gooien on, dan later weer meer uitgaven te eisen. Al gaat het om een ogenschijnlijk niet zo belangrijke zaak, aldus de mi nister, hier moet toch „neen" op vol gen. Kamer gaf niet toe Na deze opmerkingen is een stroom van discussies losgekomen van de ver schillend1 fractievoorzitters, die de eensgezindheid van de Kamer om dit maal niet toe te geven alleen nog maar accentueerden. Prof. Romme vond het te betreuren, dat Nie ^minister door dit rammelen met de portefeuille eigenlijk alweer bij voorbaat za kelijk^ discussies onmogelijk had gemaakt. Hij wilde dan toch nog de mogelijkheid open laten, dat de regering zich voor het zomerreces zou binden om met voorstellen over deze zaak te komen. Hij wees er nog eens op, dat de minister in ieder geval volledig zijn zin krijgt voor een jaar en bovendien voor 1960 nog een toezegging, dat tij dig een beslissing zal worden geno men. De moeilijkheid, die de heer Hof stra had opgeworpen dat tijdig" te vaag was, kon dan ook nog worden opgelost. Hij betreurde het voorts in hoge mate, dat de minister zijn taak nu aan anderen overlaat, die dan voor de noodzaak staan .om de puzzel op te lossen nog voor 1 januari a.s-, een puzzel die minister Hofstra door zijn ineenvlechten en laat indienen Moment uit een Kamerzitting vol spanning. Links mr. Burger en mi nister Hofstra in een onderonsje Rechts de minister-president dr. Drees, in sombere gedachten verzonken. De pot is weer blijven staan. Geen enkele van de duizenden inz.en- dingen was helemaal juist. Er blijft f 9.320,60 staan voor volgende g week. Dan zal het dus gaan om een bedrag, dat aanzienlijk hoger dan tienduizend gulden zal liggen. Voor charitatieve instellingen in Limburg en in het verschijnings- gebied van Dagblad De Stem in west-Brabant en Zeeland kwam deze week 1029 gulden ter beschikking, waardoor het totaalbedrag M sinds puzzel no. 1 is gegroeid tot f 5.789,45. Intussen is daarvan, M zoals wij al hebben gemeld negenhonderd gulden uitgekeerd. Ook |ff nu weer hebben wij voor enkele culturele, liefdadige en/of sociale M instellingen goed nieuws. Er gaat weer duizend gulden in de kassen g van enkele van hen vloeien. Hieronder volgen zij: Stichting r.-k. Kinderbescherming in Zeeland te U Middelburg f 250,- M Vereniging „Le Sage ten Broek" te Breda f 150,- §g Stichting Katholieke Gezinszorg te Waalwijk 250,- g Don Bosco-huis voor bijzondere jeugdzorgen en gezinswerk te Roosendaal f 200,- R.-k. Woonwagenliefdewerk te Breda 150,- M Met de vorige uitkeringen tezamen is er tot nu toe dus reeds 1| negentienhonderd gulden uitgekeerd. |j| Wellicht ten overvloede vermelden wij nog eens, dat instellingen, g die zich op bovengenoemde gebieden bewegen, hun aanvragen om g| subsidies uit de puzzelpot kunnen richten tot: Commissie Puzzel 1, g 2 of 3 en win. Reigerstraat 16 te Breda. Minister Hofstra (links) en dr. Drees in gesprek, nadat het „onaanvaardbaar" van Hofstra heeft geklonken. 55 55 De heer Zind uit Offenburg, die zich als .Herr Volmer" heeft laten inschrijven in een klein hotel te Cairo. is opnieuw ondergedoken- Waarschijnlijk met hulp van de hotel directie, want hoewel de naam Voll mer uit het register geschrapt is, wijst alles erop. dat Ludwig Zind nog in het hotel woont. Intussen schijnt mevrouw Eisele, wier echtgenoot en voormalige SS- dokter ook naar Cairo is gevlucht hij was de eerste die. om zijn straf te ontlopen, de weg naar Cairo vond zich bij haar man te hebben ge voegd. Het echtpaar Eisele woont in de villawijk Maadi. zo kan men in Cairo vernemen. Eisele heeft niets meer te duchten, maar Zind wacht nog op een beslissing van de autori teiten in zijn geval. Er wordt niet aan getwijfeld of die beslissing zal wel gunstig zijn. DE PHILIPPIJNSE delegatie naar de Afrikaans-Aziatische conferentie in Cairo heeft verklaard, dat zij zich terugtrekt en verder niet meer aan de besprekingen zal deelnemen. Zij bad nl. niet mogen spreken over toe lating van Zuid-Korea en nationalis tisch China tot de conferentie. (Eigen nieuwsdienst) Met voorkennis van de aarts bisschop, mgr. dr. B. J. Alfrink, zijn gisteren te Den Haag door de heren mr. J. E. Hesch en mr. G. Polak op een perscon ferentie mededelingen gedaan over de zaak Anneke Beek man. Mr. Hesch treedt op als raadsman van de familieleden van Anneke Beekman, mr. Po lak is vice-voorzitter van de joodse vorfgdij vereniging „Le- ezrat-ha-jeled". Na de rechtszaken-van Moorst. is er een stilte gevallen in de zaak Anneke Beekman, maar intussen hebben er intensieve onderhandelin gen plaatsgevonden tussen de jood se familie en mgr. Alfrink, zo werd ter persconferentie medegedeeld. In september 1956 heeft mej. S. B. v. d. Sluis, die in opdracht van de voogdij vereniging optreedt als voog des, aan de aartsbisschop gevraagd om ziji bemiddeling, teneinde het meisje Beekman terug te krijgen. Hierna is een onderhoud gevolgd met de aartsbisschop. Regelingsvoorstel De uitvoerige en, naar men ver klaarde, in een aangename sfeer ge voerde gedachtenwisseling heeft er toe geleid, dat men tot een akkoord kwam. waarmee de aartsbisschop en de vicaris-generaal, de familieleden van Anneke Beekman, de voogdes en mr. Hesch zich kondon verenigen Het regelingsvoorstel hield in: 1. De voogdijvereniging verbindt zich Anneke Beekman te plaatsen in een gezin van een der familieleden. zijnde een liberaal joods milieu. 2. Anneke Beekman zal in haar persoonlijke godsdienstige overtui gingen vrijgelaten worden. 3. De dames van Moorst zullen in overleg met de familie een regel matig en normaal contact kunnen onderhouden met Anneke Beekman. 4. Een verzoek om gratie voor de dames van Moorst zal door de fa milieleden worden ondersteund. Toen men zich na dit akkoord van „katholieke zijde" mr. Hesch zei dit niet nader te kunnen preciseren tot de dames van Moorst wendde, bleek, dat deze dames het akkoord niet aanvaardbaar achtten. De vicaris-generaal heeft, zo zei mr. Hesch, tegenover de familieleden van Anneke Beekman .zijn teleur stelling hierover geuit en verklaard, dat hij persoonlijk de indruk had, dat het in deze zaak zeker niet al leen meer gaat om motieven van godsdienstige aard, doch dat hierin bewust of onbewust motieven van verbetenheid meespelen. Hij zegde toe te zullen pogen als nog tot een oplossing te komen. Na dat eind november 1957 mevrouw Langendijk-van Moorst (tante Gé) zich meldde bij de officier van justi tie om haar straf uit te zitten, is gepoogd haar medewerking voor een oplossing te verkrijgen, doch dit werd geweigerd. Daarop is van katholieke zijde contact met Anneke Beekman ge zocht en heeft er een onderhoud met haar plaatsgevonden. Het resultaat hiervan is geweest, dat Anneke Beekman een brief geschreven heeft, waarin zij verklaarde, dat zjj niet wilde terugkomen, zolang joden de voogdij over haar hebben. Op een voorstel van de familie leden van Anneke Beekman om een onderhoud met haar te hebben, is het meisje niet ingegaan. van het gecompliceerde belasting voorstel heeft doen ontstaan. ,,Dat doet u, terwijl u er op zegt te staan, zelfs voor het jaar 1960 al de boeken voor uzelf perfect in orde te maken". De heren Tilanus en Bruins-Slot steunden deze visie van prof. Rom me. De heer Burger hield een rede voering die van de zakelijke basis geheel losraakte en in de demagogie en de verkiezingssfeer verzeilde. De stemming over de motie ver deelde de kamer in socialisten en communisten met 55 stemmen en de rest met 88 stemmen. Die 88 stem men waren alle voor motie en amen dementen. Spaanders Het heeft dr. Kortenhorst enige moeite gekost de zaken goed te doen verlopen. Reeds bij de aanvang vlo gen de spaanders in het rond. toen mr. Burger zich verzette tegen het in stemming brengen van de motie- Romme. Er werd echter een compro mis gevonden dat na een uur debat teren kon worden aanvaard. Temidden van de urenlange span ning waren er enkele momenten, waarin de humor doorbrak. De de batten werden uitgezonden door de radio- Wageningse studenten stuurden een telegram met het aanbod, zodra de minister van Financiën zou zijn gevallen, hun penningmeester daar voor in de plaats te schuiven. Woordbreuk De heer Burger is enige malen tijdens zijn demagogisch betoog in ernstige botsing gekomen met de A.R.-fractie, die hem zijn eigen partijblad Het Vrije Volk onder de neus duwde, toen hij wilde ontkennen het woord woordbreuk" ooit te hebben ge bruikt. De socialistische fractieleider trachtte zich eruit te redden door te verklaren, dat hij zich van dat woord niet bewust was geweest, maar dat hij toch eigenlijk wel aan dat woord had gedacht. Ieder ander zou in het gejoel zijn weggevaagd, de heer Bur ger hield stand alsof er niets aan de hand was. Wat nu De vraag is, wat er na deze moei lijkheden nu verder moet gebeuren. Er zijn allerlei geruchten, waaruit men nog niet helemaal wijs kan wor den. Het schijnt wel waarschijnlijk te zijn, dat de niet-socialistische ministers hun portefeuilles ter beschikking stellen. Dat bete kent, dat zij de beslissing over laten aan de koningin. Het ligt voor de hand, dat H.M. hun dan zal verzoeken aan te blijven. Dat zou dan een soort rompkabinet kunnen worden, dat later al of niet kan worden aangevuld. Een andere vraag is, of het tot ver vroegde verkiezingen gaat komen. De koningin zal daartoe zeker niet besluiten zonder zeer degelijke advie zen te hebben ingewonnen. Zij heeft thans de bevoegdheid tot kameront binding over te gaan, maar het is de vraag of de socialisten en misschien ook anderen niet anders zullen advi seren. Premier De Gaulle zal morgen of ficieel beslissen of hij zich al dan niet kandidaat stelt voor het presi dentschap van de Franse republiek. T~)E crisis, welke gisteren in de late middag is uitgebroken, laat zich verklaren door het allengs slechter geworden klimaat, waarin de brede - basis - verstandhouding ging kwijnen. Niet echter door de directe aanleiding: de termijn van verlenging der belastingverhogingen. We hebben naarstig gespeurd naar één steekhoudend argument tegen het volkomen logische stand punt van de Kamermeerderheid. We hebben het niet gevonden. De minister kon voor de begroting 1959 krijgen wat hij wilde. De Kamer meerderheid verklaarde zich verder bereid nog vóór het zomerreces na te gaan, mede in het licht van het dan toch wei verschenen SER- advies, of de budgettaire noodzaak er zou zijn óók voor 1960 de be faamde verhogingen te handhaven. Met de verbetenheid van een starre dogmaticus handhaafde Excellentie Hofstra echter zijn standpunt. In het Kabinet was men het daarmee niet algemeen eens. Maar het heen gaan van Hofstra betekende tevens het heengaan van de andere socia listische ministers. De basis was aan het Kabinet ontvallen. Het politieke klimaat bleek vol komen te zijn bedorven, zodat geen enkele verzoeningspoging meer kon gedijen. Dit bederf sproot vooral voort uit het onbehagen, levend in de Partij van de Arbeid na twen verkiezingstegenslagen. De door braakpartij verloer vat op da massa Enerzijds aan de linker vleugel, waar de Pacifistisch Socia listische Partij ongedachte successen behaalde. Anderzijds aan de rechter vleugel, waar een verschuiving naar de VVD viel waar te nemen. Men zou die Partij nu de beste dienst bewijzen, door haar nog anderhalf jaar vóór de periodieke verkiezingen de weelde van de op positie te gunnen. Hetzij door voor die korte spanne tijds een rechts kabinet te vormen, hetzij door een zaken-kabinet te formeren. We ge loven, dat het veel beter is nu maar recht op een Kamerontbinding aan te sturen. Welke methode daar bij gevolgd zal worden is vers twee. Men zou kunnen denken aan de door professor Oud aanbevolen werkwijze: het aanblijven van de niet-socialistische ministers in een romp-kabinet, dat dan het ontbin- dingsbesluit aan de koningin zou adviseren. Men kan ook aan andere varianten denken. Doch in ieder geval: het aan de orde stellen van nieuwe verkiezingen dunkt ons de beste uitweg uit de thans geschapen impasse. Waarbij in de tussentijd de meest dringende zaken natuurlijk nog afdoening moeten krijgen. JN de parlementaire debatten van de laatste dagen heeft dit thema van nieuwe verkiezingen al sterk doorgeklonken. Speciaal de Partij van de Arbeid heeft al een paar propagandabatterijen opgesteld. Ze wil tot de kiezers gaan met de vraag, of er geen wijziging moet komen in de Nieuw-Guineapolitiek. Maar vooral gaat ze de trom roeren over haar „vooruitstrevendheid" ten opzichte van het „conservatisme van rechts". De speech, welke mr. Burger gistermiddag ten beste gaf, vloeide reeds over van deze valss demagogie. Het was de klassenstrijd melodie van de oude SDAP: De an deren willen de rijken bevoordelen, wij komen op voor de minst draag- krachtigen. Professor Romme heeft die demagogie uitgekleed en in al haar schamelheid te kijk gesteld, doch deze goedkope deun zal nog menigmaal uit de rode propaganda- orgels dreinen. Of mr. Burger ook het chapiter „woordbreuk" nog zal durven verkondigen, weten we niet De manier, waarop hij zich be roepend op zijn rondborstigheid daar rondom kronkelde in zijn re pliek, was meer dan beschamend. jyjET deze crisis is, menen we, wel het einde gekomen aan de brede-basisformaties, welke het politieke beeld na de bevrijding hebben beheerst. Het zal van even tueel nieuwe verkiezingen afhan gen, of een nieuwe meerderheids constellatie zich duidelijk zal gaan aftekenen. Het is te hopen, want anders zullen we vermoedelijk ver vallen in een periode van zaken kabinetten, een teken, dat de de mocratie ten onzent verkalkings verschijnselen zou gaan vertonen. Het heeft echter geen zin, daar over nu breedvoerig bespiegelingen te gaan houden. Voor het ogenblik zal het voor de KVP zaak zijn haar wapen rusting te inspecteren en haar arse nalen te vullen. Er hangt strijd in de lucht! Zoals uit de uitslag der gisteren in de Tweede Kamer gehouden stemmingen bleek, waren er 143 leden in de vergadering aan wezig. Afwezig waren de heren Gerbrandy (AR). J. M. Peters (KVP), van der Weyden (KVP) en Wagenaar (comm. groep), allen wegens ziekte, mevrouw Stoff els-van Haaf ten (VVD) en de heren Ruygers (Arb.) en Hazenbosch (AR) wegens ver blijf in het buitenland, de eerste twee voor de Verenigde Naties en de laatste wegens een con ferentie te Straatsburg.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1958 | | pagina 1