ABDIJ VAN POSTEL
Problemen
voor kameraad
Sokolov
Steele wil Anita
dollars laten zien
oord van geleerdheid en vrede
Eén drukke dag voor
Hongaarse juweliers
BOEKENPLANK
Naar gelijkschakeling
onderwijs Frankrijk
Tussen eeuwig zingende bossen
Kostbare boekerij in een
nieuwe vleugel
„Vuren op de vlakte", een
opvallende Japanse roman
lillt
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 8 DECEMBER 1958
Internationaal
knooppunt
Cultuurschat
Duitser wil leed
verzachten
glaasje!
De wonderen van de
sterrenhemel
Het hart aan de
lange teugel
Spreekuur thuis
Waar het oosten begint
Temidden van het prachtige I schouwen, omdat de abdij van Pos-
TCpmnicohe natmirsehnnn waar tel de loop der eeuwen een rol
ivempiscne natuurscnoon, waar van internationale betekenis heeft
de bossen eeuwig zingen en de I vervuld. De abdij is sedert de twaalf
de eeuw 'n knooppunt geweest tussen
noord en zuid en meer bepaald tus
sen de Belgische provincies Antwer
pen en Limburg enerzijds en Noord-
Brabant anderzijds. De meeste paro
chies lagen op Nederlands grondge
bied.
Nu nog is de bevolking van Postel
een gemengd Nederlands-Belgische
volksgroep gebleven. Ze bestaat uit
evenveel Nederlanders als Vlamingen.
Dit heeft tot gevolg, dat de uitstraling
van de abdij eveneens op beide lan
den en vooral op de onmiddellijke
omgeving aan weerszijden van de
grens is afgestemd.
Op economisch vlak heeft Mol,
waartoe Postel behoort, een belang-
rijkse rol in Beneluxverband te ver
vullen. Hier is namelijk één der
grootste atoomcentra van Europa ge
vestigd; Belgische en Nederlandse
elektriciteitsmaatschappijen hebben
er de Eurochemie opgericht, die voor
geheel Europa zal werken, en binnen
afzienbare tijd zullen aan de Noord-
Brabantse grens vier zware indus
trieën uit de grond worden gestampt.
Deze evolutie zal het gelaat van
de Kempen aan weerszijden van de
grens een geheel ander uitzicht ge
ven. Het zal voor de abdij van Pos
tel de opdracht van morgen zijn, de
geestelijke ontwikkeling die hiermede
gepaard gaat op goede wegen te lei
den.
De abdij van Postel heeft steeds
een leidende rol gespeeld in de op
gang van het volk.
Reeds in 1140 werd de eerste kerk
ingewijd door de Norbertijnen-bis
schop Siwaard van Upsala in Zwe
den en in 1190 wijdde een andere Nor
bertijnerbisschop, Isfried van Ratze-
burg, in Pruisen een tweede kerk.
Tot op heden wordt dit stoere gebouw
nog als abdijkerk gebruikt- Daarna
heeft de glorierijke geschiedenis der
abdij zich zeer snel ontwikkeld en het
abdijarchief bevat talrijke kostbare
oorkonden van Brabantse en Bour
gondische hertogen, de Prins-Bis
schoppen van Luik, alsmede van
Spaanse en Oostenrijkse landvoogden.
De abt van Postel Cornelius van
Boesdonck was in 1648 en de daar
opvolgende jaren een groot voorvech-
n. v jx x ter van de katholieke belangen in de
e beiaardtoren, daterend uit 1610, Spaanse Nederlanden. Door zijn toe
leeft een beiaard van 40 klokken, doen konden hele gebieden behoed of
bibliotheek is een der
rijkste van België.
hei de hemel raakt, ligt de abdij
van Postel.
De abdij bezit een uiterst
kostbare bibliotheek. Daar
wordt een onschatbare rijkdom
bewaard aan wiegedrukken en
zeldzame banden, een uitzon
derlijke verzameling platen in
koperdiepdruk, die voor de ge
meenschap een cultuurschat van
buitengewone waarde] bete
kent.
In het cultuurcentrum te Postel
heerst thans een drukke bedrijvig
heid. Teneinde de eeuwenoude abdij
haar taak als cultuurverspreidster
en haard van volksontwikkeling
verder te doen vervullen, wordt de
bibliotheek uitgebreid. Samen met
het kostbare archief moet zij volle
dig toegankelijk gesteld worden
voor de belangstellenden. In een
nieuwe vleugel zullen de onschat
bare historische banden volledig tot
hun recht komen en kunnen worden
ingezien door iedere belangstellende.
Dit initiatief kwam tot stand dank
zij de stichting „De Vrienden van
de Bibliotheek van de Abdij van
Postel," die ook in Nederlands-
Limburg en Noordbrabant talrijke
sympathiserenden telt.
Postel ligt in een der mooiste
hoekjes van de Kempen. Het is op
de keerpunten van de geschiedenis
steeds een onwrikbaar bolwerk ge
bleven voor het behoud van het
christelijk erfgoed en een middel
punt van geesteskracht.
De betekenis van zulk centrum
van geestelijke kracht wordt be
paald door zijn ligging, die men niet
op eng nationaal vlak mag be-
teruggewonnen worden voor 't chris
telijk geloof. Om hun wraakgevoelens
bot te vieren, brandden vijanden der
katholieken de abdij driemaal af en
lieten een jonge monnik August van
Zeeland, de marteldood sterven.
De abdij bezit kunstschatten van
uitzonderlijke waarde. De boeken
vertegenwoordigen minstens een
waarde van ruim twintig miljoen fr.
De Romaanse abdijkerk is één der
belangrijkste van het Vlaamse land.
Zij werd in 1190 in gebruik genomen.
De rococo-eetzaal der abdij (1750) is
een der fijnst gestyleerde van de Ne
derlanden. De prachtige bibliotheek
bevat ongeveer twintigduizend boek
delen. De grondslag ervan werd in
1631 gelegd door abt Rumoldus Coli-
brant met 100 folianten, die thans
nog bewaard worden.
Tijdens de Franse revolutie ging
een groot aantal kostbare boeken en
handschriften verloren, doch nadien
werd met een nauwgezette ijver ge
werkt aan de verdere uitbouw van
de bibliotheek, die thans wereldbe
roemdheid heeft verworven door
haar uitzonderlijke rijkdom.
De boekerij omvat o.a. 54 wiege
drukken uit de eerste jaren na de
utfumdiwg der boekdrukkunst, d.w.z.
van vóór 1500. Een zeldzame verza
meling van kostbare drukken vor
men o.a. drie drukken van Jan van
Westfaleneen mooi Grieks „Ety-
mologikonvan Blasti, Venetië; de
„Nova Decretalium Compilatio Gre-
gorii VIII" en de uiterst kostbare
xylograaf „Cronicken und Ge-
denchtnis
Verder verdienen 150 nawiege-
drukken, dagtekenend tussen 1500
en 1560, een bijzondere vermelding,
eveneens een rijke Plantijnverzame-
ling, bijna de grootste van België
(340 verschillende drukken) en en
reeks atlassen en godsdienstige ge
schriften. De kostbaarste Plantijn-
druk is ongetwijfeld „De Statuten
van het Gulden Vlies" op perka
ment gedrukt, met gravures van
Gal le.
Zeer terecht mag Postel dus aan
spraak maken op de faam van een
der rijkste bibliotheken van België
te bezitten.
Een Duitser uit een van de noorde
lijke havensteden heeft onlangs in 'n
aantal plaatsen van ons land voor
drachten gehouden. Het bedrag dat
hij als honorarium ontving heeft hij
niet willen behouden. Hij zond het
naar Rotterdam met het verzoek
daarmee, zoals hij schreef, ,,een heel
klein beetje het onrecht en het leed
te verzachten dat de stad door men-1
sen is aangedaan". I
De schenker, die ongenoemd wil
blijven, is er zich van bewust dat het
maar een kleinigheid is in verhou
ding tot de verschrikkelijke oorlogs-1
gebeurtenissen, maar, zo zegt hij
verder, „misschien is belangrijker
dan het bedrag, het feit, dat het als
een teken van goede wil mag worden
beschouwd".
Juweliers In Boeda-
pes* hebben handen
vol werk gehad klan
ten te bedienen, nadat
in de kranten gestaan
had, dat weer kleine
gouden sieraden ver
kocht mogen worden.
Op de eerste dag reeds
moesten de vermoeide
winkeliers en hun be
dienden hun klanten
vertellen dat bijna alle
beschikbare sieraden
als oorbellen, armban
den en kettingen waren
uitverkocht. Men be
loofde echter dat er
zeer spoedig nieuwe
voorraad zou zijn.
Adspirant - kopers
schrokken echter wel,
toen zij de prijzen van
gouden sieraden hoor
den. Een gram 14-ka-
raats goud kost bijna
100 forinten (meer dan
12 gulden) wat onge
veer dezelfde prijs is
die tot dusver op de
zwarte markt gevraagd
werd.
Zwarte handel in goud
is streng verboden en
wordt streng gestraft.
Nog onlangs werden
dertig personen ver
oordeeld tot gevange
nisstraffen variërende
van vijf jaar tot veer
tien maanden voor het
illegaa' verkopen van
gouden munten. Men
rnag niet meer dan 500
gram goud per persoon
bezitten. Het meerdere
moet verkocht worden
aan de door de staat
gedreven winkels die
slechts 25 forint (on
geveer 4 gulden) voor
een gram 14-karaats
goud betalen.
Alle beperkingen op de
verkoop van trouwrin
gen zijn opgeheven. Tot
dusver moesten alle
verloofde paren een
verklaring van hun
werkgevers voorleggen,
dat zij binnenkort wil
den trouwen. En zelfs
dan moesten vele
trouwlustigen maanden
wachten voor zij een
trouwring konden krij
gen. Het bleek dat per
jaar 100.000 huwelijken
in Hongarije worden
gesloten, terwijl in het
kader van het „econo
mische plan" slechts
40.000 ringen per jaar
werden vervaardigd.
(Van onze correspondent) oefenen op de pas gekozen vertegen-
Iwoordigers van M.R.P. en christen
democraten. Voorbeelden uit België
en Nederland worden daarbij aange-
ging voor vrij onderwijs" te
Parijs vernamen, hadden al
328 volksvertegenwoordigers
het manifest van de betreffen
de vereniging getekend, waar
bij ze zich voorstander van
vrijheid en gelijkstelling van
onderwijs verklaren. Door om
standigheden heeft het be
stuur nog vele nieuwe volks
vertegenwoordigers niet kun
nen benaderen. Men verwacht,
dat zeventig percent van de
nieuwe volksvertegenwoordi
gers voor gelijkstelling van 't
onderwijs zal blijken te zijn.
Tot de groep voorstanders behoren
vanzelfsprekend de volksrepublikei
nen en de chiisten-democraten, vrij
wel alle vertegenwoordigers van de
Gaullistisch gezinde U.N.R. en vele
uit Algerije komende volksvertegen
woordigers. Onder de parlementsfrac-
tie van de onafhankelijken schuilen
tientallen voorstanders van vrij on
derwijs.
Hoewel de scheidingslijn niet altijd
evenwijdig loopt met de partijgrenzen
valt in grote trekken toch te consta
teren, dat de tegenstanders van vrij
onderwijs vooral onderdak hebben
bij de communisten, de socialisten
en de radicalen.
Druk op M.R.P.
Men moet het yzer smeden als het
heet is. „De onderwijskwestie moet
ondanks de positie van de schatkist
onmiddellijk aanhangig worden ge
maakt", akus zegt men in kringen
der Franse katholieken, die inmiddels
al begonnen zijn stevige druk uit te
haald-
M.R.P. en christen-democraten
zijn reeds voor de verkiezingen
overeen gekomen, aldus verne
men wij, om de onderwijskwestie
op net meest geschikte ogenblik
gezamenlijk te lanceren en een
definitieve regeling nog na te
streven voor het begin van het
volgend schooljaar.
Men wees er ons in dit verband
nog op. dat er zich. ondanks de theo
retisch zeer ruime meerderheid, toch
nog politieke moeilijkheden kunnen
voordoen bij net regelen van de on
derwijskwestie, omdat generaal De
Gaulle straks ook de socialisten in de
regering wil betrekken, die misschien
kunnen eisen, dat het vraagstuk voor
lopig nog niet zal worden aangesne
den. Anderzijds, indien het tot touw
trekken moet komen, bekleden
M.R.P. en christen-democraten een
sterk uitgangspunt, omdat de socia
listen rekenen op de volksrepublikei
nen om het aandeel van het linkse
centrum in de nieuwe regering te
versterken.
Duidelijke meerderheid
Volgens de bestaande wetgeving
krijgt alleen het staatsonderwijs in
Frankrijk subsidie De vrije (katho
lieke) scholen moeten zichzelf be
druipen, hetgeen veroorzaakt, dat de
ouders, die hun kinderen naar een
vrije school willen zenden, een zeer
hoog schoolgeld moeten betalen. Een
minimaal klein deel hiervan krijgen
ze rechtstreeks van de staat terug.
Het katholieke volksdeel eist al ge
ruime tijd volledige gelijkschakeling,
waarbij de staat de vrije scholen op
dezelfde wijze subsidieert als de
staatsscholen. Voor het eerst sedert
vele jaren, doordat de communisten
uit de Kamer zijn gedrongen en ook
vele socialistische en radicale tegen
standers niet meer in de volksverte
genwoordiging terug komen, is er een
duidelijke meerderheid te vinden voor
gelijkschakeling.
In de niet aflatende stroom van
boeken, die een criticus moet „door
nemen", zijn er altijd wel enkele
die hem even doen vergeten dat hij
beroepshalve met litteratuur bezig
is en zijn aandacht langer geboeid
houden dan hij, met het oog op het
werk dat hem te doen staat, eigen
lijk kan verantwoorden.
„Vuren op de vlakte" van de Ja
panse schrijver Shohei Ooka, be
hoort tot deze categorie. Het is een
oorlogsroman, een van de beste
waarmee we tot nu toe kennis
maakten.
Veel romans die de oorlog tot on
derwerp hebben zijn eigenlijk niet
meer dan documentaires- Ze beschrij
ven het krijgsgeweld, de chaos, het
verloop van een veldslag. En hoewel
de belevenissen van enkele personen
in de roman voor de verhaalsdraad
moeten zorgen, blijft het psycholo
gische element ondergeschikt. De
mens komt in deze boeken niet in
zijn totaliteit naar voren. Hij wordt
behandeld als een pion in het de
structieve schaakspel van de veldhe
ren.
In „Vuren op de vlakte" blijft het
krijgsgeweld op de achtergrond. Het
wordt slechts behandeld in zijn ge
volgen voor de individuele mens, in
casu de Japanse soldaat Tamura, die
zwaar ziek over het Philippijnse
eiland Leyte rondzwerft, nadat de
Amerikanen alle belangrijke steun
punten hebben bezet.
Tamura is tuberculeus, maar in
het veldhospitaal is geen plaats voor
hem. Hij voegt zich bij enkele mede
soldaten, die, evenals hij, uit het ont
redderde leger verstoten zijn en met
een of twee aardappels per dag hun
honger moeten stillen.
Dan gaat hij alleen op zoek naar
voedsel, bedreigd door de wraakzucht
van een viiandige bevolking. Hij
wordt tot een bijna animaal leven
gedwongen, belast zijn geweten met
enkele moorden en dwaalt tenslotte
in een mist van krankzinnigheid, tot
dat toch nog de redding voor hem
komt.
De redding? Lichamelijk wel,
maar geestelijk? Tamura moet vast
stellen het hele boek is in de ik-
stijl geschreven dat hij herinne
ringen heeft, waaraan hij zijn vrouw
niet deelachtig kan maken; die tus
sen hem en zijn dierbaarsten staan.
Dat hij zijn menselijkheid heeft be
houden kan hij tegenover zichzelf al
leen „aantonen" door de wetenschap
dat hij niet zoals sommigen van
zijn mede-soldaten mensenvlees
heeft gegeten. Hij heeft geen mak
kers gedood om zijn honger te stil
len!
„Vuren op de vlakte", waarvan de
titel duidt op de manier waarop de
Philippino's elkaar signalen gaven
omtrent de aanwezigheid van Japan
ners, is een verschrikkelijk boek, te
meer waar het, bij al het huivering
wekkende van de inhoud, zo koel en
bijna sereen is geschreven. Het
maakt voor de lezer waar, dat de
mens in een staat van uiterste ellen
de op onvermoede wijze in aanra
king komt met de mysteries van
dood en eeuwigheid en met het
mysterie van het menselijk bestaan
op zichzelf. Zijn psychische kwellin
gen en religieuze ervaringen blijven
verborgen voor hen, wier bestaan
door het comfort van beschaving en
cultuur wordt beschermd- De wijs
heid dat men eerst moet leven en
dan eerst filosoferen krijgt in dit
Kameraad Sokolov verkeert
in een moeilijk parket. Hij heeft
moeilijkheden met zijn vrouw
en met zijn schoonmoeder, en
dat alles omdat hij niet in God
gelooft.
Alexander Andrejevitsj So
kolov behoort tot de „activis
ten", die de communistische
partijleer propageren in de fa-
Bijgaand stuk dat een simpel,
verzonnen verhaaltje zou kun-
nen zijn, is door U.P.l. ontleend
aan een Sovjet-blad, dat zich J
met de dagelijkse problemen
van de Russische staatsburgers S
bezig houdt. Het geeft, ondanks 5
of juist dank zij? de naief
aandoende inhoud een goede
indruk van de manier waarop
Sokolov. „Zij hebben via haar
moeder uw vrouw bereikt."
„Er kan geen vrede bestaan tus
sen de marxistisch-leninistische
ideologie en de godsdienst," zo
vervolgt de redactie. „Het een
sluit onherroepelijk het ander uit.
Er is geen middenweg. Co-existen
tie van deze antithesen is onmoge
lijk."
Het drama in uw gezin, kame-
het huidigt Sovjet-bewind
brieken en op de collectieve tegenover de godsdienst staat.
landbouwbedrijven van de Sov- raad Sokolov," aldus de wüze
jet-Unie, Tot zijn taak behoort raadgever in „Agitator", „is het
het voeren van anti-godsdienstige propaganda in een tehuis voor
bouwvakarbeiders in zijn woonplaats, de Siberische stad Kise-
levsk.
In het gezin-Sokolov ging alles goed, totdat zijn schoonmoeder
kwam inwonen. Toen gingen er dingen gebeuren, die Sokolov er
tenslotte toe brachten de hulp in te roepen van het communis
tische partij-tijdschrift „Agitator", een soort handboek voor ac
tieve propagandisten als Sokolov.
Zijn klaagbrief is in dit blad ge
publiceerd. In de drie jaar dat hij
getrouwd was, zo schreef hij, had
hij nooit enige religieuze neigingen
bespeurd bij zijn vrouw Taissia.
Doch, zodra, was haar moeder ge
arriveerd, of zij begon er op aan te
dringen hun tweejarig zoontje te
laten dopen. Sokolov verzette zich,
maar later gaf hij toe, „om geen
ruzie te hebben", zoals hij zelf
zegt.
Na de doopplechtigheid begon
zijn vrouw echter „tot god (het
woord God wordt in de Sovjet-Unie
met. een kleine letter geschreven)
te bidden en godsdienstige vasten
De Britse filmacteur
Anthony Steele heeft
gezegd van plan te zijn
naar Hollywood te gaan
om er te proberen even
veel te verdienen als
zijn veel besproken
vrouw Anita Ekberg.
Steele voelt zich in
verlegenheid gebracht
omdat zijn vrouw dol
lars kan laten zien en
hij niet. Voorts vindt
hij het niet prettig dat
zij werkt en hij er maar
zo'n beetje bij loopt.
„Je kunt dat als man
en vrouw moeilijk ver
dragen." zei Steele. ..het
is niet bevorderlijk
voor een harmonieus
naast elkaar bestaan."
Steele is bereid de
Engelse filmindustrie
de rug toe te keren en
in het Amerikaanse
filmdorado zijn tenten
op te slaan, omdat
„Hollywood de plaats if
waar Anita wonen wil.
Overigens gaf hij to'
dat het sinds zijn hu
welijk met de schone
Zweedse niet altijd ro-
zegeur en maneschijn
was geweest. Steele kan
niet goed verdragen dat
ook andere mannen
naar Anita kijken.
„Vindt u het ongepast
dat ik boos word en
mijn vuisten gebruik,
als men mij aanspreekt
met mr. Ekberg? Ik
neem geen beledigingen
aan mijn adres of aan
dat van Anita," beken
de Steele. Hij zei uit
Rome te zijn vertrok
ken, omdat zijn vrouw
er filmt en hij maar
om haar heen draaide.
N'och Anita noch hijzelf
vonden dat leuk. „Het
ondermijnt mijn mo
raal," zei Steele.
Als Anita Ekberg in
Rome klaar is, gaat zij
vakantie houden in
haar gebon-teland, ter
wijl Steele werk zoekt 1
in Hollywood.
te houden" en tenslotte kwam Tais
sia met het voorstel dat zij alsnog
kerkelijk zouden trouwen. „Ik wei
gerde, en zij zei: Dan ga ik weg.
Ik geloofde haar niet, maar toen
ik de volgende dag thuiskwam van
mijn werk, waren Taissia, de
jongen en mijn schoonmoeder ver
dwenen."
Sokolov spoorde hen op en vroeg
Taissia terug te komen. Dat wilde
zij wel, doch op voorwaarde dat
zij kerkelijk zouden trouwen, dat
hij zijn verbindingen met de com
munistische partij zou verbreken,
geen anti-godsdienstige propaganda
meer zou voeren en dat hij „tot
God zou bidden, naar de kerk zou
gaan en religieuze boeken zou
lezen."
Ditmaal hield Sokolov voet bij
stuk. Maar Taissia, haar moeder en
het kind trokken naar een andere
stad, waar Taissia nu echtschei
ding tracht te verkrijgen.
„Beste redactie", bezweert Soko
lov in zijn brief aan „Agitator",
„Ik wil mijn vrouw losrukken uit
de klauwen van de kerkgangers, ik
wil mijn zoon opvoeden in de com
munistische geest, zodat hij een
waardig burger van dit land zal
worden. Wat moet ik doen?"
„Agitator" besteedt 1300 woorden
aan een antwoord. „Ofschoon vele
miljoenen Sovjetburgers zich heb
ben vrijgemaakt van godsdienstige
vooroordelen in de afgelopen 40
jaar, zijn er nog altijd die gevan
gen zijn in dat geloof," zo consta
teert de redactie. Maar, zo vraagt
zij zich met verbazing af, hoe kon
een vrouw van een activist als
Sokolov zo afdwalen? Sokolov zelf
is daar ten dele schuld aan. „Blijk
baar heeft uw vrouw geen kranten
gelezen, geen lezingen gehoord, is
zij geen lid geweest van sociale or
ganisaties. Degenen die in dienst
staan van de godsdienstcultus heb
ben profijt getrokken van uw zor
geloosheid," aldus „Agitator" tot
gevolg van uw onverschoonbare
concessie aan de godsdienst, toen
u er in toestemde uw zoontje te
laten dopen. De vijand, of die een
militaire of een ideologische vijand
is, wordt honderdmaal brutaler als
hij concessies krijgt. De kerkelijken
hebben, toen zjj zagen dat u toegaf,
hun druk vermeerderd."
„Agitator" richt zich ook tot
Taissia. „U bent geboren en op
gevoed onder het Sovjet-systeem,
U hebt op Sovjet-scholen geleerd
en U hebt een lid van de jonge
Communistische Liga getrouwd,
een atheïst. Hoe kon U, een jonge
Sovjet-vrouw, toelaten dat de ker
kelijken U onder hun ban brach
ten? Hoe hebt U, ter wille van de
godsdienst, een liefhebbende echt
genoot kunnen verlaten en uw kind
van zijn vader kunnen scheiden?"
En tot de schoonmoeder: „Uw
schoonzoon noch enige andere
atheïst verhindert U religieuze ce
remonieën bij te wonen. U hebt
zich zeer onwaardig gedragen te
genover uw atheïstische schoon
zoon." En enigszins dreigend voegt
„Agitator" daaraan toe: „Wij ho
pen dat de publieke opinie in Pe-
toekovski, waar U nu woont, dit
geval niet onopgemerkt zal laten
passeren." Het blad spreekt de
hoop uit dat de „plaatselijke com
munisten" Taissia „te hulp zullen
komen bij het nemen van de juiste
beslissing."
De algemene les, die „Agitator"
uit de zaak-Sokolov trekt, is deze;
„De anti-godsdienstige propaganda
in de Sovjet-Unie moet versterkt
worden." Al voegt het blad eraan
toe dat „in God te geloven de per
soonlijke aangelegenheid is van
iedere Sovjet-burger."
I Aovei lentie)
v.
V
licht iets belachelijks. De geestelijke
kwellingen die doodsangst en li
chaamsellende teweegbrengen, ma
ken van ieder mens een fiiisoof,
waarbij men in het midden kan laten
of zijn redeneringen van filosofisch
talent getuigen of niet
Het boek van Shohei Ooka, door
Age Bergman uitstekend vertaald en
verschenen bij de uitgeverij „Hol-
landia" te Baarn, is een van die wer
ken. die men in elk geval voor ern
tweede keer uit zijn boekenkast
haalt, wat men van iedere oorlogs
roman niet kan zeggen.
JAN VERDIESFN
In deze tijd van raketten en kunst
manen, nu de mens over de drempel
van het heelal gaat stappen, wordt
de belangstelling voor de wonderen
van de kosmos wel op een bijzondere
manier geactiveerd. De behoefte aan
lectuur, die de leek een beetje ver
trouwd maakt met de structuur van
het heelal het eigen zonnestelsel
en wat ver daarbuiten ligt groeit
met de dag. Vandaar dat ieder boek,
dat deze materig eenvoudig en goed
behandelt, van harte welkom is.
We mogen de lezer in kennis bren
gen met een werkje, dat zo juist on
der de pers vandaan is gekomen en
dat geschreven is door dr. Rudolf
Kahn. Het heet „De wonderen van de
sterrenhemel" en het combineert een
zeer bevattelijke, aantrekkelijke tekst
met een serie prachtige foto's van
zon en maan van sterrenhopen en
spiraalnevels, genomen met behulp
van de nieuwe, reusachtige telesco
pen, waarover de astrologen momen
teel kunnen beschikken. De verhou
ding tekst-illustraties is half om half,
zodat het geheel (ook naar zijn af
metingen overigens) voor een deel
het karakter kreeg van een platen
boek. Iedereen die iets meer wil we
ten over de bouw van de kosmos,
zonder dat hij zich eerst vertrouwd
hoeft te maken met vakwetenschap-
pelijke formules en benamingen, zal
er veel plezier aan beleven.
Van de bekende „paardenboeken
auteur", wijlen Arthur-Heinz Lehman
verscheen bij Leopolds uitgeversmij
te Den Haag, bovenstaande roman,
waarin de paarden een bijna even
grote rol spelen als in zijn vorige
verhalen. Het is een heel ander boek
dan „Tiroolse cavalcade', dat om
zijn slordige opzet en al te grove
grappen, weinig kon bekoren. Leh
man slaat in „Het hart aan de lange
teugel" fijner akkoorden aan, wist
een hechtere compositie te bereiken
en bracht psychologisch verant
woorde figuren naar voren.
De liefde tot de paarden brengt de
Oostenrijker Henri en de Francaise
Daniëlle tot elkaar, nadat de geliefde
van Daniëlle zijn ruggegraat had ge
broken bij een val van zijn paard.
Aan dit nieuwe liefdesavontuur
zijn o.i. wel wat heel veel blad
zijden besteed, terwijl de sfeer
daarvan te zwoel wordt gehouden.
Daarom alleen geschikt voor vol
wassenen.
Tijdschrift onder redactie van dok
ters. Uitgegeven in samenwerking
met de Koninklijke Nederlandse
Maatschappij tot bevordering der ge
neeskunde.
Het eerste nummer, dat in novem
ber uitkwam, laat zien dat de titel
„Spreekuur thuis" hoe attractief ook
niet helemaal met de inhoud klopt.
Het tijdschrift geeft namelijk ener
zijds meer, anderszijds minder dan
een dokter op het spreekuur pleegt te
doen. Meer, omdat alle mogelijke
kwesties, die met de gezondheid van
jong en oud hebben te maken, be
sproken worden op uitvoerige en po
pulaire wijze. Minder, omdat men in
dit tijdschrift natuurlijk geen ant
woord kan krijgen op de vraag; Ik
heb deze klachten en die symptomen,
hoe maakt u mij weer gezond
Aangezien de leek bijzonder belang
stelt in ziekte en haar bestrijding
zal dit blad verhelderend werken in
veel misverstand.
Een artikel over het inrichten van
een jongenskamer en zelfs een kook-
rubriek, vinden dank zij hun zijdeling
se relatie met de gezondheid, ook
een plaatsje. In een corresponden
tiehoekje antwoordt de dokter op al
gemene vragen, zonder echter de
huisarts voorbij te zien.
Een ongemeen interessant werk
heeft mevr. Lily Eversdijk Smul
ders geleverd met dit boek, dat van
reizen in het Nabije Oosten ver
haalt. Met de pen en nu met de
tekenstift. Die tekenstift is voor
haar als het ware een toversleutel
waarmee ze toegang weet te krij
gen tot bijna ontoegankelijke oor
den en mensengemeenschappen, tot
de harten ook van de oosterse
mannen en vrouwen. Maar die
brengt haar ook nogal eens in con
flict met aan strenge voorschriften
gebonden ambtenaren, in welke
botsingen zij echter altijd de meer
dere blijft door haar onvervaard
heid en haar gevatheid. Van de vele
portretten, welke mevr. Eversdijk-
Smulders van haar reizen mee
nam, heeft ze er vierentwintig ter
illustratie meegegeven aan een boek
dat ons achtereenvolgens voert
naar Griekenland, Turkije, Libanon,
Syrië, Jordanië en Irak. Ze vertelt
tekens heel wat van de historie de
zer landen ter inleiding van wat ze
er persoonlijk beleefd heeft. We le
ren de mensen en toestanden kennen
van landen, die thans weer in de
draaikolk der grote politiek wor
den meegezogen en wij krijgen door
deze „achtergrond-informatie" heel
wat beter begrip van al de berich
ten, welke we omtrent dit deel van
de wereld voorgeschoteld krijgen.
De schrijfster leert ons de mensen
ook verstaan in hun goede eigen
schappen van gastvrijheid en be
hulpzaamheid.
De warme stijl, de humor, welke
er uitstraalt, de spontaan-vrouwe-
lijke verteltrant, geven aan dit boek
een bijzondere bekoring. De oud-ge
zant der Nederlanden in Saoedi-
Arabië, D. van der Meulen, schreef
vooraf een woord ter aanbeveling
dat in zijn enthousiasme niets te
veel zegt.
Uitgever is Broekman en de Me-
ris te Amsterdam.