SOVJET-VOORSTEL: WEST-BERLIJN EEN Halfj aar voor VRIJSTAD" onderhandelen NIET PIANO-AN.... Weg op Nieuw-Gumea Cals bereid tot eerlijk gesprek met leraren Nota, geen ultimatum, zegt Kroestjev Bij boycot Niarchos eis tot schadevergoeding Nog veel rumoer over uitlating Dulles Puzzelpot (f. 5516,60) blijft weer staan Afwijzende houding Westen Eyskens krijgt vertrouwen van Senaat Volgende week in ieder geval drieduizend gulden surprise DAGBLAD VOOR ZEELAND Ook minister kan eerlijk zijn Indonesië „begrijpt niets" van schuld aan Nederland Lagere temperaturen Hallstein opvolger van Maudling Dispensatie op Sint-Nico/aas en tweede Kerstdag De schepen onder goedkope vlag 295 3 95 495 5 95 2e das 25 Oostduitsers als agenten 98e JAARGANG No. 22923 VRIJDAG 28 NOV. 1958 Uitgave N.V. Uitg. Mij. Neerlandia. Directeur: E. H. B. Brader. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Redactieraad: J. M. A. C. v. Don gen, C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M. Mes, mr. H. M. L. de Rech ter, P. V. M. Vercauteren, L. J. v. 't Westende Bureaus: Breda, Reigerstraat 16. Tel. 22341 (3 lijnen). Postgiro 278841 Voor God, Koningin tn Vaderland Abonnementsprijs 7.per kwar taal, 8.20 per post, 0.54 per week. Buitenlandse abonnementen op aan vraag. Losse nummers 15 ct. Advertentieprijs voor de gehele op lage 0.40 per mm. (Ing. Med. 1.Bij contract aanzienlijke reductie. Volledige tarieven, ook voor de afzonderlijke edities en Algemene Voorwaarden worden op aanvraag gaarne verstrekt. Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, telefoon 2236 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7, telefoon 2377 (Bjjburcaus: TERNEUZEN, Noordstraat 56, tel. 2601 OOSTBURG, Nieuwstraat 41, tel. no. 35) (Van onze parlementaire verslaggever) Minister Cals heeft de leraren verweten, dat zij in hun strijd sm een salarisverbetering er niet van uitgaan, dat ook een minis ter een eerlijk mens kan zijn. De minister nam deze kwestie hoog op bij zijn beantwoording van de opmerkingen, die de Tweede Kamer in het debat over de on derwijsbegroting had gemaakt. Spaanse Limburger" De bewindsman, die door de heer Roosjen (A.R.) de „Spaanse Lim burger" was genoemd, citeerde uit de „Spaanse Brabander" van Bre- derode. Hij zei: „Als men eens eer der bereid was te vergeven en minder vlug geneigd om verwijten te maken, dan was men de hemelse rechtvaardigheid heel wat dichter genaderd". Minister Cals verklaarde zich bereid tot een eerlijk gesprek, ook na de stroom van verwijten als „laffe leu gens", die de laatste dagen door de leraren over zijn hoofd zijn uitgestort. „Maar dan moet men het mij niet on mogelijk maken". Dat de regering de eisen van de leraren niet heeft kun nen inwilligen, heeft niets te maken (Advertenties) SETTER SET DEPARTMENT - VEENENDAAL DE GAULLE is van plan om van drie tot acht december weer een bezoek aan Algerije te brengen. DE OPPERSTE SOVJET zal op 22 december voor de tweede keer dit jaar in Moskou bijeenkomen. DE UITVERKOOP begint op hetzelf de tijdstip als het vorig jaar, nl. 15 januari en duurt tot en met 5 fe bruari. met een gebrek aan waardering, aldus minister Cals. Het gaat ook niet om de 3,5 miljoen, die met de voorstellen gemoeid zijn. De regering heeft ech ter een algemene verantwoordelijk heid voor het loon- en salarisbeleid. Vanwege deze verantwoordelijkheid ten opzichte van het algemeen belang zag hij ook weinig heil in het voorstel van pater Stokman (K.V.P.), om een onafhankelijke commissie te laten be slissen. Systeembouw scholen Over andere onderwijskwesties zei de minister o.a.: de scholenbouw blijft moeilijkheden geven, al zal het toege stane bouwvolume dit jaar wel gerea liseerd worden. De schoolbesturen zullen echter moeten aanvaarden, dat zij in sommige gevallen alleen een bouwvergunning krijgen als zij in sys teembouw wille-1 bouwen. Er zijn ver schillend». systemen ontwikkeld, die zeer goed en duurzaam zijn en die minder tijd en geld kosten dan tradi tionele bouw. De achterstand bij de gymnastiek lokalen is een erfenis van veertig ja ren, aldus de minister Sinds 1948 zijn er ruim 750 gereed gekomen. Men tracht ir kleine plaatsen bij de bouw van dorpshuizen deze tevens geschikt te maker, voor gymnastieklokalen. Sprekend over het tekort aan do centen bestreed de minister de stelling van de heer Tans (P.v.d.A.), dat de breuk in het vertrouwen als gevolg van de salariskwestie een verminde ring van de belangstelling tot gevolg heeft gehad. Het aantal jonge mensen, dat zich voorbereidt op een positie bij het onderwijs vertoont een stijgende lijn. De suggesties van de heer Tans, o.a. om bevoegde krachten buiten het oi derwijs aan te trekken om enkele uren les te geven, wilde de minister zeker nader bezien. De vergadering is "tot laat in de avond voortgezet. Een woordvoerder der Indonesische regering heeft gisteren te Djakarta verklaard, dat Indonesië „niets be grijpt" van de bewering van Neder land, dat de Republiek aan Nederland 250 miljoen gulden schuldig zou zijn (een «mededeling hierover is door de Nederlandse minister van buitenland se zaken aan de Tweede Kamer ge daan). Als de heer Luns het had over de jongste Indonesische actie tegen de Nederlandse bedrijven", aldus de woordvoerder, „dan is hij juist de man om de aanleiding voor deze politiek te begrijpen. Wat de heer Luns met ty pische stijfkoppigheid is blijven vol gen, is een politiek, die de kip met de gouden eieren slacht", aldus de Indo nesische zegsman. De Russische minister van buitenlandse zaken heeft gisteren te Moskou de ambas sadeurs van de Westelijke Grote Drie een nota inzake Berlijn overhandigd, waarin zijn regering voorstelt van West-Berlijn een vrijstad onder toezicht van de Verenigde Naties te maken, met een eigen bestuur. De „vrijstad West-Berlijn" zou geheel onaf hankelijk zijn. Als termijn voor het komen Het Sovjetrussische voorstel betreffende Berlijn betekent niet een ultimatum aan het Westen, zo heeft premier Kroestjev gisterenmiddag tegenover binnen- en buitenlandse persvertegen woordigers verklaard. Hij zei de wereld te willen bevrijden van een „kankergezwel". „Als de V.S. de Sovjetvoorstellen verwerpen zullen wij dit zeer betreuren, maar dat zal ons niet beletten onze voorstellen ten uitvoer te leggen. Wij hebben geen andere mogelijkheid", aldus de Russische leider. tot deze oplossing stelt de Sovjet-Unie een half jaar. Wordt binnen die tijd geen over eenstemming bereikt, dan zal de Sovjet- Unie, die thans al uitgaat van de stelling dat vereniging van Oost- en West-Berlijn tot een hoofdstad van Oost-Duitsland juist en natuurlijk is, met de Oostduitse regering in onderhandeling treden over de van Rus sische zijde reeds voorbereide oplossing. periode van zes maanden om te on derhandelen niet gebruikt wordt om een toereikende overeenkomst tot stand te brengen, „zal de Sovjet-Unie door een overeenkomst met de Duitse Democratische Republiek de voorbe reide maatregelen in werking stellen". De nota gaat verder: In het Wester wordt de Sovjet-nota uiteraard nauwkeurig bestudeerd. De eerste reacties lieten echter aan dui delijkheid niets te wensen over. „Vol strekt onaanvaardbaar", zeiden West- berlynse politieke kringen. Londen is niet voornemens in te stemmen met een minder gunstige status voor West- Berlijn dan de huidige. Washington is niet bereid welke ook maar van zijn rechten in West-Berlijn prijs te geven. Anderzijds echter zijn er ook kringen in Washington, waar een gevoel van opluchting te bespeuren valt, daar thans, door deze nota, het onmiddellijke ge vaar voor een conflict om Ber lijn is afgewend. Aparte nota De Westduitse zaakgelastigde in Moskou de ambassadeur is in Bonn heeit een kopie van de nota ontvangen, en de Oostduitse JAPAN HEEFT een Russische nota afgewezen, waarin Japan ervan werd j beticht hulp aan nationalistisch- China te verlenen en daardoor tot aanvalsplannen tegen communistisch- China bij te dragen. MENDES-FRANCE, een der voor naamste niet-communistische tegen standers van de Gaulle, die in de eerste ronde der parlementsverkie zingen werd verslagen, heeft ontslag genomen als burgemeester van Lou- viers, een stad van ruim 10.000 in woners in het departement Eure. OP DE CONFERENTIE over de walvisvaart te Londen is besloten dat de Sovjet-Unie een contingent krijgt van 20 percent van de jaarlijkse vangst. Over de verdeling van de resterende 80 percent zullen Noor wegen, Japan, Engeland, Nederland en de Sovjet-Unie verder overleg plegen. DE CORRESPONDENT van het A. N.P. in Indonesië, de heer J.W.M. Martinot, de laatste Nederlandse stafcorrespondent in Indonesië, is uit Djakarta vertrokken. DE PRIJS van de grond dichtbij Pa rijs in Transvaal is tot 125 gulden per are gestegen, omdat de grond bentoniet een zeldzaam voorko mende kleisoort, die gebruikt wordt om staal te maken en olie te raffine ren bleek te bevatten. Tot dusver werd dit geïmporteerd uit de V.S. Weersverwachting van het K.N. M.I. tot vanavond, opgemaakt 9 donderdagavond 23.15 uur: Zwaar t bewolkt met aanvankelijk hier en t daar motregen of mist, maar J ook enkele verspreide opklarin- t ffen. Zwakke tot matige ooste- t 'ijke wind. Lagere temperaturen. J Verwachting van het Belgisch t Weerkundig Instituut: Zwakke i oostenwind. Meestal zwaar be- i wolkt tot betrokken en nevelig. J Verspreide mist 's morgens. En- i *ele opklaringen mogelijk. Later i uchte daling van de maximum- i temperaturen. J Vandaag: zon onder 16.34 uur, i °P 18.41 uur. Morgen: zon i P 8.22 uur, maan onder 10.31 uur. regering ontving eveneens een nota, doch een van andere inhoud. Daarin wordt namelijk verklaard, dat de Sovjet-Unie de Westelijke Grote Drie bericht heeft, dat zij voornemens is het gezag, dat mo menteel („en tijdelijk") door de Sovjet-Unie wordt uitgeoefend, aan Oost-Duitsland zal overdra gen. In de nota aan de Westelijke landen wordt hier ook ovc .^esproken, met erbij de opmerking dat Oost-Duitsland in de voor de overdracht te voeren onderhandelingen door de Sovjet-Unie zal worden beschouwd als een souve- reine staat. Status quo Hangende de te voeren besprekin gen zal in de status van West-Berlijn geen verandering worden gebracht. De thans geldende regelingen blijven van kracht tot het moment waarop West- Berlijn als vrije stad gaat fungeren, of de reeds voorbereide maatregelen inzake West-Berlijn door Rusland en Oost-Duitsland in werking worden ge steld. In de nota werd verder ver klaard, dat de Sovjet-Unie zijn mili tairen uit Oost-Berlijn zal terugtrek ken en het aldaar gevestigde hoofd kwartier zal opheffen. Soeverein O .-Duitsland ..De Russische regering", aldus de nota. „gelooft dat het mogelijk is de Westberlijnse kwestie op te lossen door West-Berlijn om te zetten in een onafhankelijke politieke eenheid een vrijstad die van geen enkel land, de beide bestaande Duitse staten niet uitgezonderd, interventie onder vindt". Wanneer echter de reeds genoemde In diplomatieke kringen te Parijs wordt voorspeld, dat prof. Walter Hallstein, de Westduitse voorzitter van de Europese Commissie der E.E.G., spoedig de Britse „paymaster general" Reginald Maudling zal opvolgen als voornaamste onderhandelaar over een „multilaterale associatie" tussen de zes landen van de E.E.G. en de elf overige landen van de O.E.E.S. Genoemde kringen zijn van oordeel, dat deze wijziging waarschijnlijk een der directe resultaten van het overleg van Adenauer en De Gaulle te Bad Kreuznach zal zijn. De twee regerings leiders zouden zijn overeengekomen, dat Hallstein moet worden opgedra gen, te onderzoeken wat het meest aanvaardbare alternatief voor de vrij handelszone is. Een dergelijke op dracht aan Hallstein moet echter de goedkeuring van de raad van minis ters der E.E.G. hebben die op 3 de cember te Brussel bijeenkomt. „In dit verband wordt aangeno men. dat de Duitse Democratische Republiek, gelijk elk ander onaf hankelijk land, volkomen hande lingsbevoegd is in kwesties haar gebied betreffende, dat wil zeggen haar souvereiniteit uit te oefenen te land, ter zee en in de lucht". Garanties Aan h?t slot van de nota wordt dan nog gezegd, dat de Sovjetregering niet voornemens is West-Berlijn tot onder deel van de Duitse Democratische Re publiek te maken, evenmin wenst zij territoriale of andere winst te maken. „Er kan geen sprake zijn van me chanische eenmaking van de beide delen van de stad, al was het slechts omdat de Brandenburger Poort twee volkomen verschillende levens opvattingen gescheiden houdt. De inwoners van West-Berlijn han gen het bestaande sociale systeem aan. Dat is hun eigen zaak. De Sovjet-Unie zal de vrijstad eerbiedigen, ongeacht haar politieke en sociale structuur". Het secretariaat van het aartsbisdom deelt mede, dat door goedgunstige be schikking van de H. Stoel op vrijdag 5 december a.s. voor alle bisdommen van Nederland dispensatie is verleend in het onthoudingsgebod. Hetzelfde geldt voor vrijdag 26 de cember a.s., tweede Kerstdag. Als de door de I.T.F. aangekon digde boycot van 1 tot en met 4 december a.s. schade zal be rokkenen aan een schip, dat be hoort tot het scheepvaartbedrijf van de Griekse reder Niarchos, dan zal gerechtelijk een eis tot schadevergoeding worden inge diend, als dit mogelijk is in het land, waar het schip geboycot is. Aldus een uitspraak van de heer Robert Low, speciale vertegenwoor diger van Niarchos, die gisteren aan boord van het 47.122 ton draagvermo gen metende tankschip Spy ros Niar chos", liggende te Rotterdam een aantai persvertegenwoordigers heeft ontvangen. De meeste van de Niarchosschepen zijn verhuurd aan derden, zodat eventuele schade in de meeste ge vallen evenwel afhankelijk van wat overeengekomen is, ook voor reke ning van deze derden komt. Niarchos stelt zich op het stand punt, dat het vraagstuk van de vlag- (Advertentie) COLLECTIE DASSEN rfcodia, rfio^a-orgjnsfn e*» «d In dezelfde s«rie MTCDA EINDHOVEN HEEM. EN gen, waaronder schepen varen, niet de vakbonden maar de regeringen aangaat. Een soortgelijk kort geding, als te Rotterdam over de boycot van sche pen onder goedkope vlag heeft ge diend, is ook te Amsterdam aange spannen en wel door de Scheepvaart Vereeniging Noord. Zoals gemeld wordt de uitspraak te Rotterdam van daag verwacht. In Duitsland geen boycot De vakorganisaties in de Duitse zeehavens hebben officieel aan de werkgevers medegedeeld, dat zij niet zullen deelnemen aan de boy cotactie van de I.T.F. die van 1 tot 4 december a.s. tegen de zo genaamde schepen onder goedko - pe vlag zal worden gevoerd. Dit meldt de Scheepvaartvereeni- ging Zuid te Rotterdam. De Belgische Senaat heeft gisteren met 97 tegen 56 stemmen bij één ont houding zijn vertrouwen in het kabi- net-Eyskens, bestaande uit leden der CVP en liberalen, uitgesproken. In het basis-bivak Waigo, 25 km ten oosten van Teminaboean op Nederlands Nieuw-Guinea, zijn een 600 inheemse arbeiders in augus tus van dit jaar begonnen met het aanleggen van een 70 km lan ge autoweg naar Ajamaroe. De weg die moet dienen voor de afvoer van inheemse produkten naar de kust, wordt op een pneumati sche hamer na geheel met handkracht gemaakt. Over onge veer twee jaar zal het werk vol tooid zijn. Het voedsel voor de ar beiders die door het gouvernement worden verzorgd, wordt momenteel per boot van Teminaboean naar Waigo vervoerd. De foto toont de bevolking aan het werk bij het wortels ruimen, nadat het zware bos is gerooid. (Advertentie) 55 De Duitse marathon-pianist Heinz Arntz is in Stuttgart begonnen aan een poging om zijn eigen piano werelduurrecord. dat op 720 uur onafgebroken spelen staat, te ve- beteren en heeft daardoor natuur lijk geen tijd om zich te scheren. Vandaar dat hij, zoals de foto laat zien, zich achter de piano liet scheren, terwijl hij doortrommelde op de toetsen. De recordpoging zal ongeveer 31 dagen en nachten du ren: de vingers van Arntz zullen in die tijd 70.000 m.ijl over de toet ien hebben afgelegd.... De merkwaardige verklaring van, Dulles, waarvan wij gisteren reeds mel ding maakten, nl. dat „bij een even tuele overdracht van de controleposten op de toegangswegen naar Berlijn, het Westen zich alleen met de Oostduit sers zou inlaten als „agenten" van de Russen, heeft ook gisteren de gemoe deren sterk bezig gehouden. Het „State Department" heeft gewezen op het woord „eventueel", dat volgens nadere lezingen, Dulles gebruikt had met betrekking tot „agenten", en heeft ook verder het veronderstellende ka rakter van Dulles' verklaringen bena drukt. Felix von Eckhard, de voor naamste woordvoerder van de West duitse regering, heeft in antwoord hierop nog verklaard, dat da Westers» mogendheden en West-Duitsland niet zijn overeengekomen, dat Oostduitse beambten, bij het houden van toezicht op de verbindingen tussen West-Ber lijn en West-Duitsland „eventueel als agenten" van de Russen zouden kun nen optreden. Amerikaanse bladen waren met be trekking tot deze uitlatingen van me ning, dat Dulles de Russen de gele genheid gegeven had hun voorstel tot beëindiging van de vier-mogendheden- status van Berlijn in te trekken. Dul les zou, volgens deze bladen, getracht hebben het ontstaan van een crisis te verhinderen, voordat er een crisis was. West-Duitsland heeft al te gauw alarm geslajen, aldus een deel van de Ame rikaanse pers. En wéér is de pot blijven staan, een pot, die intussen is gegroeid tot 5.516.60. Voor puzzel no. 7 komen daar nog de inzendingen van deze week bij. Het zal nu dus gaan om het slordige bedrag van on- geveer ACHTDUIZEND GULDEN. Nu de surprise, waarover we het gisteren al hebben gehad. Als er volgende week geen foutloze oplossing binnen komt, wordt er in ieder geval DRIEDUIZEND GULDEN uit de pot gehaald voor hem, hen of haar, die de goede op lossing het meest benadert (benaderen). Doet uw best, puzzelvrienden. Voor achtduizend of (in ieder geval) drieduizend gulden. Voor charitatieve instellingen in Limburg en in het ver spreidingsgebied van Dagblad De Stem in west-Brabant en Zeeland is deze week 774.34 ter beschikking gekomen. Verschillende instellingen hebben van het totaalbedrag sinds puzzel no. 1 bijeengekomen, van 3521.46 al kunnen profiteren.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1958 | | pagina 1