FUNDAMENTEEL AKKOORD
GOEDE VRIENDEN
BONN-PARIJS
f
Dat mag allemaal
Geheel het Westen als één
man achter Berlijn
Vul
I,
f
Voorstellen doorbreking
impasse vrijhandelszone
KYP wil controle op
doelmatigheid van
overheidsbeleid
Beheer agrarische
domeingronden naar
ministerie Landbouw
in
en win
2 of 3
7
Italië staakt
Merkwaardige
verklaring
van Dulles
De pot
is....
Puzzel
no.
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Westen stelt
ultimatum in
Genève
Onderzoek van
half jaar
Weinig verandering
Naar einde van
tramstaking
België
in
Franse kardinalen
bestuderen kwestie
priester-arbeider
V ier-en-een-half
jaar geëist
tegen Schneider
Kruideniersgroep in
Delft tegen verkoop
pocket-books
Grote winst Shell
liep terug
Ook oester- en mosselgronden
Meer zilveren
rijksdaalders
Japanse kroonprins
verloofd
98e JAARGANG No. 22922
Uitgave N.V. Uitg. Mij. Neerlandia.
Directeur: E. H. B. Brader.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna.
Redactieraad: IM A. C. v. Don
gen, C. J. v. Hootegem, mr. dr. A.
J. J. M. Mes, mr. H. M. L. de Rech
ter, P. V. M. Vercauteren, L. J. v.
't Westende
Bureaus: Breda Reigerstraat 16.
Tel. 22341 (3 lijnen). Postgiro 278841
PONDERDAG
27 NOV. 1958
Voor God, Koningin en Vaderland
Abonnementsprijs ƒ7.per kwar
taal, 8.20 per post, 0.54 per week.
Buitenlandse abonnementen op aan
vraag. Losse nummers 15 ct.
Advertentieprijs voor de gehele op
lage 0.40 per mm. (Ing. Med.
i_) Bij contract aanzienlijke
reductie. Volledige tarieven, ook
voor de afzonderlijke edities en
Algemene Voorwaarden worden
op aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, telefoon 2236
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: IÏuLsT, Dubbele Poort 7, telefoon 2377 - Bij bureaus: TERNEUZEN, Noordstraat 56, tel. 2601 - OOSTBURG, Nieuwstraat 41, tel. no. 35)
De westelijke delegaties bij het over
leg inzake de stopzetting der kern
proeven en een systeem van toezicht
op de naleving van een eventueel ver
bod. hebben de Russische delegatie gis
teren een uit dertien punten bestaand
memorandum overhandigd waarvan de
betekenis is, dat het Westen thans om
een duidelijk antwoord verzoekt op
de vraag of de Sovjet-Unie inderdaad
een overeenkomst wenst. Het overleg
in Genève heeft twee weken geduurd,
maar de agenda is nog niet vastge
steld en het overleg is feitelijk in een
impasse geraakt, waar de door Oost
zowel als West voorgestelde compro
missen geen uitweg uit hebben ge
wezen.
In Bad Kreuznach hebben gisteren Bondskanselier Adenauer
en premier De Gaulle van Frankrijk uitvoerig van gedachten
gewisseld over tal van kwesties. Het officiële communiqué be
sluit: „Opnieuw is gebleken, dat er fundamentele overeenstem
ming heerst tussen Frankrijk en West-Duitsland over de grote
internationale vraagstukken. Voorts kwam de waarde tot uiting,
die beide landen aan hun samengaan hechten".
Met name worden in het communiqué genoemd de Europese
Gemeenschappelijke Markt, de vrijhandelszone en het vraagstuk
Berlijn, over welke laatste kwestie wij elders meer publiceren.
ÓNDER VERDENKING van ver
duistering van 23 auto's gedurende
de laatste twee maanden, heeft de
politie te Heemstede de 24-jarige
handelaar C. van der V. uit Heem
stede aangehouden.
DE MINISTER van financiën heeft,
onder overeenkomstige voorwaarden
als die van de onlangs uitgegeven
4.5 percent lening 1958, een onder
handse lening van 200 miljoen aan
gegaan ten laste van de staat.
VIER LEIDERS van de oppositie in
Portugal zijn gearresteerd, verdacht
van een poging om het staatsgezag
te ondermijnen. Ook worden maatre
gelen verwacht tegen Delgado. de in
de presidentsverkiezing van juni
verslagen oppositiekandidaat.
DE AMERIKAANSE reders, die hun
schepen onder goedkope vlag laten
varen, zullen hun schepen waar
schijnlijk aan Europese belangen
moeten verkopen, als de voorgeno
men boycot slaagt, zo heeft een
woordvoerder van die reders ver
klaard.
EEN NTKE-Hercules, een door de
Douglas-fabrieken gebouwde luchtaf-
weerraket, heeft bij proefnemingen in
de V.S. een doel vernietigd op 32.000
meter hoogte.
COMMUNISTISCH-CHINA heeft bij
Birma geprotesteerd tegen een aan
val van een stam, die eerst de grens
overschreed, 60 Chinese militairen
overmeesterde en 20 van hen doodde.
BIJ UTRECHT is gistermorgen een
korte stagnatie in het treinverkeer
ontstaan door een ontsporing op een
wissel. Geen persoonlijke ongeluk
ken.
TE BARCELONA hebben vier vrou
wen en een man door gasverstikking
veroorzaakt door een lekkende gas-
pijp. de dood gevonden.
Weersverwachting van het
K.N.M.I., tot vanavond, opge
maakt gisterenavond 23.15 uur:
Zwaar bewolkt en nevelig weer
met hier en daar wat motregen
of mist. Later in het noorden van
het land mogelijk enkele opkla
ringen. Zwakke tot matige noord
oostelijke wind. Dezelfde tempe
raturen als gisteren of iets ho
gere.
Verwachting van het Belgisch
Weerkundig Instituut:
Kalme tot lichte wind, vooral
uit het oosten. Zwaar bewolkt tot
betrokken. Nevelig en plaatse
lijk mist, vooral des morgens.
Vandaag: zon onder 16.35 uur;
maan op 17.50 uur.
Morgen: zon op 8.21 uur; maan
onder 9.46 uur.
Voor het eerst sinds 1945 betrad
De Gaulle weer Duitse bodem,
thans om te Bad-Kreuznach be
sprekingen te voeren met Adenauer.
Deze telefoto laat zien, hoe
Bondskanselier Adenauer De Gaul
le aan de arm het station te Bad-
Kreuznach uitleidde.
Frankrijk en West-Duitsland ble
ken het ter conferentie roerend
eens.
Na lange besprekingen tussen
vertegenwoordigers van werk
gevers en van werknemers,
waaraan ook de Belgische mi
nister van verkeer deelnam, is
in beginsel overeenstemming
bereikt om het de volgende week
niet opnieuw tot een staking te
laten komen bij de trams en
bussen.
Dit deelde gisterenavond radio-Brus.
sel mee. De delegatie der werkgevers
en die der werknemers, die aan de
besprekingen deelnamen, hebben zich
verplicht dit beginselakkoord tegen
over de leden van hun respectieve
bonden te verdedigen.
Verwacht wordt, dat over de aard
van het akkoord eerst vrijdag mede
delingen zullen worden gedaan.
Er zou een algemene loonsverhoging
van twee tot vier percent zijn toe
gezegd.
Zoals bekend hadden tram- en bus-
personee" gedreigd net zo lang de eer
ste twee dagen van iedere week te
staken, totdat zij een loonsverhoging
zouden krijgen.
Vaststaat in ieder geval, dat door
het akkoord geen verhoging in de ta
rieven zal optreden.
De Franse kardinalen en aartsbis
schoppen komen vandaag te Parijs
bijeen voor hun jaarlijkse herfstcon-
ferentie. Het program der bespre
kingen is niet bekend gemaakt, doch
het is zeker, dat een belangrijk deel
za* z^n aan een nieuwe be
studering van het oude vraagstuk van
de zielzorg in de arbeiderswereld.
Andere problemen, welke aan de or
de zullen komen, betreffen onder
meer de kwestie van hulpverlening
vap enige priesters van Prado en de
Mission de France aan Algerijnse re
bellen, alsmede de herverdeling van
de priesters in Frankrijk.
Ten aanzien van de Euromarkt
wordt opgemerkt, dat de regerin
gen van Frankrijk en West-Duitsland
„vastbesloten zijn om, in overeen
stemming met de regeringen van
België, Nederland, Italië en Luxem
burg, hun samenwerking op econo
misch en politiek gebied voort te
zetten".
Multi-lateraal
„Deze samenwerking is geenszins
in strijd met het samengaan met
de andere O.E.E.S.-landen, het is in
tegendeel de bedoeling dit laatste te
handhaven en verder te ontwikkelen
aldus het communiqué. Er wordt
ook in gezegd dat de Franse eerste
minister en de Westduitse bondskan
selier hebben gesproken over de
maatregelen die met ingang van 1
januari 1959, wanneer de Europese
gemeenschappelijke markt van
kracht wordt, kunnen worden geno
men.
„Deze maatregelen zullen worden
onderworpen aan het oordeel van de
andere E.E.G.-leden, evenals ge
meenschappelijke aanbevelingen voor
een bestudering van een meerzijdige
samen werking tussen de zes E.E.G.-
staten en de overige elf O.E.E.S.-lan-
den", aldus het communiqué.
Besloten is de Europese commissie
der E.E.G. te verzoeken een onder
zoek in te stellen naar het vraag
stuk ener definitieve regeling van de
betrekkingen tussen de zes landen,
die tezamen de gemeenschappelijke
Europese markt in het leven zullen
roepen en de rest der wereld.
Dit onderzoek zou in een periode
van vijf tot zes maanden moeten
worden uitgevoerd. In die tijd
zouden de onderhandelingen tus
sen de zes E.E.G.-landen en de
elf overige O.E.E.S.-staten wor
den opgeschort.
Naar verluidt, is het de wens van
Frankrijk en West-Duitsland om een
middenweg te vinden, waarbij ener
zijds een mislukken der besprekingen
over de vrijhandelszone en ander
zijds eindeloze besprekingen in de
huidige vorm zouden worden verme
den.
De Gaulle en Adenauer zijn het
eens geworden over concrete maat
regelen ter voorkoming van discri
minatie jegens landen buiten de ge
meenschappelijke markt, wanneer 't
verdrag betreffende die markt op 1
januari a.s. van kracht wordt.
Bijzonderheden zijn niet bekendge
maakt, maar naar verluidt willen zij
aan alle 17 landen van de O.E.E.S.
de tien procent tariefverlaging en de
contingenten verruiming van 20 pro
cent verleend zien. In diplomatieke
kringen wordt dit gezien als een po
ging om een „handelsoorlog" te voor
komen.
Basis E.E.G.
Het doel van het onderzoek, dat
de Europese commissie der E.E.G.
zou moeten uitvoeren, zou zijn het
vaststellen van een gemeenschappe
lijke basis der zes E.E.G.-landen,
waarvan zou kunnen worden uitge
gaan bij onderhandelingen, die eerst
met de elf andere O.E.E.S.-landen
en vervolgens met de bij de G.A.T.T.
aangesloten landen over de economi
sche betrekkingen der betrokken na
ties zouden moeten worden gevoerd.
Een en ander zal nog nader wor
den besproken op de bijeenkomst van
de raad van ministers van de E.E.
G„ die drie december a.s. te Brussel
zal worden gehouden.
De openbare aanklager bij de
rechtbank van Bonn heeft gisteren
vier en een half jaar gevangenisstraf
geëist voor het voormalige hoofd
van de psychologische dienst van
het Westduitse leger, Robert Schnei
der. j
De aanklager zei deze zware straf
te eisen, omdat Schneider die hij een
gewoontemisdadiger noemde, einde
lijk eens gewaarschuwd moet worden.
De coöperatieve kruideniersinkoop-
vereniging Samenwerking", afdeling
Delft, heeft besloten geen pocketbooks
in haar winkels te gaan verkopen. Zij
heeft dit besluit genomen op gronden
collegialiteit en daarbij de hoop
uftgesproken, dat andere groepen in
het kruideniersbedrijf haar voorbeeld
zullen volgen.
(Van onze pari.
medewerker)
De heer W. Peters (K.V.P.)
heeft minister Hofstra in het
parlement de vraag voorgelegd,
wat er nu terecht gaat komen
van de mogelijkheden, die de
Staten-Generaal zouden krijgen,
om met een eigen controleappa
raat de doelmatigheid bij het
overheidsbeleid na te gaan. Het
is een zaak, waar al enige jaren
wordt op aangedrongen.
De kwestie dook weer op bij de be
handeling van de begroting van Fi
nanciën. Minister Hofstra heeft deze
controle door de cWen-Generaal min
of meer naast zich neergelegd. De
commissie tot herziening van de
comptabiliteitswet zal eerst rapport
uit moeten brengen, aldus de minis
ter, die de zaak voorlopig maar wilde
laten rusten.
Het is de vraag, wat de heer
Peters de volgende week bij de
replieken zal doen. Aan dit ant-
De resultaten van de maatschap
pijen der Kon. Shell-groep geven over
het derde kwartaal van dit jaar een
winst te zien van 38.4 miljoen pond
sterling, tegenover 56.9 miljoen pond
over het derde kwartaal van het vo
rig jaar. Het netto-resultaat over de
periode van januari tot september
j.l. was 113.5 miljoen pond tegen 167.4
miljoen pond over de overeenkomsti
ge periode van het vorig jaar.
Woord heeft hij in ieder geval
weinig houvast gehad.
Hij vroeg nog naar een inventari
satie van de overheidstaken, die zelfs
de rigoureuse minister Lieftinck des
tijds nog wel bereid was aan' de Ka
mer over te leggen. Ook op dat punt
kwam de minister hem niet in het
minst tegemoet. Hij zei, dat die in
ventarisatie eigenlijk neerkomt op
taakbeoordeling, en dat kan maar het
beste op Financiën geschieden.
(Van onze parlementaire
medewerker)
In de Tweede Kamer heeft het plan
van minister Hofstra, om het beheer
van de agrarische domeingronden aan
zijn ambtgenoot van Landbouw over
te doen, nogal de aandacht getrokken.
Duidelijk is er bij gezegd, dat dit ge
schiedt met de bedoeling om de struc
tuur van de landbouw in ons land te
verbeteren. De heer Egas (P.v.d.A.)
wilde daar mee- over weten en vroeg
met name, of ook het beheer over
oester- en mosselgronden daaronder
komt te vallen.
Hij was van mening, dat dat zou die
nen te geschieden, omdat er sprake is
van een oppervlakte van 24.000 ha van
deze gronden. Men kan dan volgens
de heer Egas, een goede coördinatie
Het gehele Westen heeft front gevormd: front tegen de Rus
sische uitdaging om Oost-Berlijn, met schending van het verdrag
van Potsdam, aan de Oostduitsers over te doen. De Westelijke
reacties laten in dit opzicht niets te wensen over.
Er is echter een verklaring van Dulles, waarover hieronder
meer, die veel stof heeft doen opwaaien.
Te Bad Kreuznach is, bij de be
sprekingen tussen Adenauer en de
Gaulle, waarover elders meer, uiter
aard ook gesproken over Berlijn. In
het gemeenschappelijk communiqué
wordt hierover gezegd: „De beide
regeringsleiders leggen opnieuw de
nadruk op het gewicht dat zij aan
dit vraagstuk hechten, d.w.z. aan het
handhaven van de status van Berlijn
zoals die in bestaande internationale
overeenkomsten is neergelegd.
Deze status is gewaarborgd door
de regeringen van Frankrijk, de
Verenigde Staten en Groot-Brittan-
nië, die in bondgenootschappelijke
binding staan tot de regeringen der
andere staten, N.A.V.O.-leden".
NAVO
Ten aanzien van dit laatste kan
nog worden opgemerkt, dat de per
manente NAVO-raad, te Parijs bij
een, volledig achter de V.S., Groot-
Brittannië en Frankrijk staat in hun
houding in de Berlijnse kwestie, zo
is in NAVO-kringen verklaard.
Dulles
Dulles heeft er op zijn wekelijkse
persconferentie de aandacht op ge
vestigd, dat hij ten aanzien van Ber
lijn geen gevallen voorziet, waarin
meningsverschillen tussen de Weste
lijken zouden kunnen rijzen.
Amerika is niet van plan zijn rech
ten op toegang door de lucht, over
de weg, per spoor en via de kanalen
tot Berlijn op te geven, zo voegde
hij hieraan toe.
Bij een eventuele overdracht van
de controleposten op de toegangs
wegen tot Berlijn aan de Oost -
duitsers, zal het Westen zich al
leen met deze Oostduitsers inla
ten als „agenten" van de Russen.
Dit zal echter nooit betekenen, dat
het Westen aanvaardt, dat het Oost-
duitse regime de Russische verant
woordelijkheden en verplichtingen
van het verdrag van Potsdam heeft
overgenomen.
Frankrijk, Engeland en Amerika
zijn dit met West-Duitsland overeen
gekomen. Het contact met de Oost
duitsers onder deze voorwaarden zou
overigens nog van de omstandighe
den van het ogenblik afhangen.
Een Westduitse regeringswoord
voerder verklaarde naar aanlei
ding van deze uitlatingen van
Dulles, dat in Bonn „niets be
kend is over een overeenkomst
om de Oostduitsers als „agen
ten" van de Russen op de con
troleposten bij Berlijn te be
schouwen.
Ook in geallieerde kringen in
West-Berlijn was men verbaasd
over de verklaring van Dulles.
Ook hier wilde men geen offi
cieel commentaar leveren zolang
de officiële tekst niet beschik
baar was.
Maatregelen
De militaire bevelhebbers der
Westelijken te Berlijn hebben gister
ochtend maatregelen opgesteld voor
een vlot verloop van de aanvoer naar
West-Berlijn en voor een eventuele
verdediging van de Westelijke stads-
zones. Een van de maatregelen is de
instelling van een luchtbrug.
Adenauer zal op vijf december 'n
bezoek brengen aan West-Berlijn.
's Avonds zal hij dan spreken
op een verkiezingsbijeenkomst.
Morgen is prof. Erhard, minister
can economische zaken, voor een
lijn. Ook hij zal deelnemen aan
bezoek van 24 uur in West-Ber
de verkiezingscampagne.
Oost-Duitsland
De Oostduitse radio heeft bekend
gemaakt dat de Sovjetrussische mi
nister van buitenlandse zaken, Andrei
Gromyko, dezer dagen te Oost-Ber
lijn besprekingen heeft gevoerd met
Otto Grotewohl, de premier van Oost-
Duitsland.
Van Oostduitse zijde wordt de Rus
sische Berlijn-campagne nog steeds
sterk aangewakkerd. Zo schrijft de
Oostduitse ..Berliner Zeitung": „Met
militaire treinen van de Westelijke
mogendheden wordt in West-Berlijn
vervaardigd oorlogsmateriaal naar
West-Duitsland gezonden". De Oost
duitse radio riep dit artikel nog om.
Krachtens het vier mogendheden-
statuut mogen in Berlijn geen mili
taire uitrustingsstukken worden ver
vaardigd. De Westelijke mogendhe
den zouden dus dit statuut hebben
geschonden.
In Westelijke kringen ziet men in
het artikel een aanduiding dat de
Oostduitse of Sovjetautoriteiten wel
licht controle van de militaire trei
nen van West-Berlijn naar West-
Duitsland en terug zullen verlangen.
tot stand brengen met het visserijbe
leid, waarvoor immers de minister
van Landbouw tevens verantwoorde
lijk is. Hij wilde ook weten hoe men
in dit verband zou kunnen komen tot
een exploitatie van oester- en mossel
gronden in de Waddenzee. Hij sprak
van een^oede coördinatie van wat in
Zeeland nlaats vindt met de uitbrei
ding van deze cultuur in de Wadden
zee, wat volgens hem de grootste aan
dacht vraagt.
De heer Smallenbroek (A.R.) dacht
over deze overdracht van domeingron
den heel anders en dreigde zelfs met
een motie.
De heer Engelbertink (K.V.P.) vroeg
of de overdracht in ieder geval kan
worden opgeschort, totdat de commis
sie-Hofstee zich in een rapport heeft
uitgesproken. Deze commissie zal bin
nenkort rapporteren over het aandeel,
dat nieuwe poldergronden in het ge
hele vraagstuk van de landbouwstruc
tuur en het kleine boerenbedrijf moe
ten hebben.
Minister Hofstra heeft op deze vra
gen nog niet geantwoord. Volgende
week dinsdag wordt de behandeling
van zijn begroting verder voortgezet.
(Advertentie)
De drie kinderen van dokter
Eugen Mahler in de Duitse stad
Würzburg mogen van hun vader
(wiens naam in het Nederlands
„schilder" betekent), zoals deze fo
to laat zien, op de muren van hun
kamer schilderen en tekenen. Va
der Mahler vindt nl. dat het psy
chologisch beter is kinderen zoveel
mogelijk toe te staan. Ze zullen in
het leven nog moeilijkheden genoeg
ondervinden, zegt de dokter. De
kleintjes profiteren ten volle van
de hun geboden kansen en ontzien
het behang in het geheel niet...—
Verreweg het grootste deel, nl. 90
a 95 percent van de 190.000 perso
neelsleden van de Italiaanse staats
spoorwegen en ongeveer 60.000 post
beambten zijn gisteren niet naar hun
werk gegaan. Zij staken vierentwintig
uur om hun looneisen kracht bij te
zetten.
De spoorwegstaking treft ongeveer
6.000 treinen. Op de belangrijkste
spoorlijnen functioneerden de man
nen van de Italiaanse genie als ma
chinisten en treinbestuurders.
In Genua, waar de bemanning van
drie schepen in staking is, hebben
4.000 havenarbeiders uit sympathie
gisteren het werk gedurende zes uur
neergelegd. Ook in andere takken van
bedrijf zijn sympathiestakingen ge
houden.
(van onze pari. medewerker)
In de Tweede Kamer heeft de mi
nister van Financien meegedeeld, dat
hij geleidelijk aan papieren rijksdaal
ders zal gaan vervangen door zilveren
munten, maar dat rekening zal wor
den gehouden met de wensen van en
kele grote instellingen, die niet graag
met veel zilvergeld werken bij hun
betalingen. Een voorstel van de heer
Van Leeuwen (V.V.D.") om de nieuwe
rijksdaalders wat lichter te maken,
wees de minister af. De munten zou
den dan niet gemakkelijk meer van
andere en ook buitenlandse te onder
scheiden zijn.
De Japanse keizerlijke raad heeft
gisteren de verloving van de 25-
jarige kroonprins Akihito met een
niet adellijk meisje, de 24-jarige
Mitsjiko Sjoda, officieel goedgekeurd.
Keizer Hirohito had reeds zijn goed
keuring aan de verloving gehecht.
Mit„jiko, katholiek en afgestudeerd
aan de universiteit van het Heilig
Hart in Tokio, is de dochter van een
directeur van een meelconcern.
eruit of blijven staan. Dat
horen de puzzelaars morgen
pas. Dat kunnen we nog
niet zeggen.
Wat we wél kunnen zeg
gen?
Aan de volgende puzzel
zal een bijzonder plezierige
St.-Nicolaassurprise verbon
den zijn.
Kijk dus morgen goed naar
