In Polen bloeit ook de
cultuur
p Wit
De van Abbe-verzameling
STEM-FEUILLETON
Gasten van de K.L.M.
Zwart o
opgetogen
naar
huis
Polen vandaag III
Hoog boven het da!
Goed beeld van de eigen eeuw
Momento Rijst
De R.-K. Kerk
Niet alleen boeken
Voor zo'n
rauwe hoest
ABDIJSIROOP
RUMOERIGE
SINT MAARTEN
IN BOLSWARD
GEEN REDEN TOT
FEESTEN
Na acht dagen in Japan:
Lak 't zelf met NEDO-MEX Transparante kleurlak ceta-eUS
Mr. de Wilde handelt „uit het innerlijk van zijn wezen
ÜW TAFELWATER
Helder en indringend
Spionnen opereren
in
door Emily Grant
en
J4c
Brand in bedrijf
te Rotterdam
UW TAFELDRANK.
Voor familiegebruik,
in i/i literschroefflessen
TV-RADIO-TV-RADIO-TV-
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 13 NOVEMBER 1958
emt
Wac/neer men als buiten
lands bezoeker een wandeling
maakt langs de vele boekwin
kels in een stad als Warschau en
vooral als men daar eens bin
nen loopt, dan doet men vele ont
dekkingen, die in het geheel niet
passen in het beeld dat men
zich van een volksdemocratie
gevormd had. In weinig landen
wordt zoveel gelezen en verla
ten zoveel boeken de drukpers
als in Polen. Sinds de bevrijding
werden hier reeds meer dan
1.000.000.000 (1 miljard) exem
plaren gedrukt, wat neerkomt
op bijna 40 per inwoner. Het is
dan ook geen wonder, dat het
altijd druk is in de boekwinkels,
Iets wat door de lage prijzen na
tuurlijk nog in de hand wordt
gewerkt
Wat ziet men nu zoal uitgestald
hl de boekwinkels Zeker niet alleen
en zelfs niet in hoofdzaak commu
nistische lectuur. De vele Poolse
klassieken genieten nog altijd de vol
le belangsteling van het lezerspu
bliek. In de eerste plaats natuurlijk
de grootste Poolse dichter Adam
Mickiewicz en zijn tijdgenoten uit de
periode der romantiek, Juliusz Slo-
wacki en Zygmunt Krasinski. Verder
het oeuvre van de Nobelprijswin
naars Wladislaw Heymont (wiens
voornaamste werk „De Boeren" ook
in het Nederlands werd vertaald) en
Henryk Sienkiewicz, bij ons alleen
bekend door zijn „Quo Vadis", maar
die nog tal van andere veelgelezen
werken op zijn naam heeft staan.
Verder zag ik nog de werken van
Maria Konopnicka, Boleslaw Prus,
Jan Kochanowski, Cyprian Norwid,
(«ver wie juist een tentoonstelling
werd gehouden), Maria Dambrowska
Zofia Nalkowska en vele anderen,
voor ons Nederlanders grotendeels
onbekende personen, maar in de
Poolse literatuur stuk voor stuk klin
kende namen. En dan vooral niet te
vergeten de boeken van de beroem
de, in 1953 overleden joodse auteur
Julian Tuwim. Ook de klassieke en
moderne werken uit andere landen
siet men overal geëtaleerd, gewoon-
Reeds op de lagere school worden
pogingen gedaan de kinderen cul- I
tuurminded te maken. Zo zag ik op Een echtpaar uit onze ge-
de stralende morgen van de 9e ok- westen bracht enkele voe-
tober een groep van ongeveer 50
jaar of acht ken door in Polen. In vier
artikelen vindt U hun
interessante indrukken
weergegeven. In vele op
zichten zult V waarschijn
lijk na lezing uw mening
1958
groep van
schoolkinderen van een
onder leiding van enige onderwij
zeressen door de oude stad van
Warschau lopen. Op bepaalde pun
ten werd halt gehouden en besteeg
één der leerkrachten een verhoging,
waarna het aanschouwelijk onder
wijs in de architectuur een aanvang
nam. Eerlijk gezegd was de aan- m w
dacht niet altijd onverdeeld hoewel OVer Polen anno
ieder kind een levensgroot opschrijf-
boek plus potlood bij zich droeg. J nerzien.
Na een minuut of wat verhuisde
de groep dan weer naar een ander
object.
Film en toneel staan in Polen veel
minder in dienst van de politieke
propaganda dan ik me had voorge
steld. Zo concludeerde ik, dat in het
filmprogramma voor Warschau van
begin oktober slechts één Russische
film draaide, „De stille Don", de
overige films waren in ongeveer ge
lijke verhouding Poolse en Franse.
(De Polen waren in cultureel opzicht
altijd zeer frankofiel). Van tijd tot
tijd draaien er ook Engelse en Duit
se rolprenten. Van de toneelstukken
zag ik o.a. het bekende werk van
Tennessee Williams: Tramlijn Be
geerte".
Tenslotte een zeer belangrijk punt:
Hoe staat het met de positie van de
r.-k. kerk in Polen, waar naar schat
ting 95 van de 28.000.000 bewoners
toe behoort? En alweer, voor de zo
veelste maal moet de bezoeker uit
het Westen zijn vooropgezette me
ning herzien. Dat iedereen in Polen
vrij naar de kerk kan gaan en dat
aan de uitoefening van de eredienst
niets in de weg wordt gelegd, is een
verheugend feit. Sinds de machts
overneming door Gomoelka werd het
zelfs mogelijk, dat gelovige katholie
ken tevens lid waren van de Com
munistische Partij. De kerken in
Polen zijn op zondag altijd overvol.
Overigens hoort men op ieder uur
van de dag de gelovigen luidop hun
gebeden zeggen, eenvoudig geknield
op de stenen vloer naast een pilaar
of op de treden van een der vele al
taren. Voor ons Nederlanders doen
de kerkinterieurs zeer rijk, bijna
overdadig aan.
Het aantal priesters dat in de 25
diocesen van Polen werkt, bedraagt
liik in het Pools vertaald. Ik zag o.a. ongeveer 12000. Het aantal priester-
it-i;~iI muninocn nx/Artrpft net aantal be-
noré de Balzac, Alexandre Dumas,
Ernest Hemingway, John Steinbeck,
Victor Hugo, Hans Christiaan Ander
sen, Selma Lagerlöff, Rudyard Kip
ling. Vele boekwinkels hebben ook 'n
Russische afdeling, waarop behalve
de grote Russische klassieken ook tal melijk gekleed.
schikbare plaatsen op de seminaria.
De verschillende religieuze orden
ontplooien een toenemende activiteit
en overal in het land ontmoet men
dan ook mannen en vrouwen die tot
deze orden behoren, vaak zeer ar-
v»n boeken uit de tijd na de revolu
tie liggen.
In bepaalde katholieke boekwinkels
is meer speciaal religieuze lectuur
verkrijgbaar. In deze zelfde winkels
verkoopt men ook artikelen van ker
kelijke kunst.
Wiet alleen voor goede boeken, doch
ook voor andere uitingen van het
culturele leven bestaat tegenwoordig
in Polen veel belangstelling.
Musea en tentoonstellingen hebben
nooit over gebrek aan bezoekers te
klagen. Op een prachtige zondagmid
dag zag ik in het Lazienkipark in
Warschau een lange rij mensen ge
duldig op hun beurt staan wachten
om te worden rondgeleid door het
paleis van de laatste Poolse koning,
Stanislaw Augustus Poniatowski.
Men kan er dan ook zeker van zijn
dat de dezer dagen in Warschau ge
opende tentoonstelling van Neder
landse landschapsschilders uit de 17e
eeuw, zeer druk bezocht wordt. Ook
voor reprodukties van beroemde
schilderijen bestaat zeer veel be
langstelling.
Voorjaars boekenmarkt
Het godsdienstonderwijs op de
schoten, dat sinds 1956 ongestoord
kon worden gegeven, schijnt thans
nieuwe moeilijkheden te ontmoeten,
daar de crucifixen uit de klaslokalen
verwijderd dienen te worden. Overi
gens komt er van de uitvoering van
een dergelijk verbod in Polen meest
al niet veel terecht, daar zo'n maat
regel vaak alleen bestemd is voor
buitenlands gebruik.
Bljjkt dus uit het bovenstaande,
dat het met de geestelijke vrijheid
van het Poolse volk niet ongunstig
gesteld is, tot een minder gunstige
conclusie komt men wanneer men
de materiële omstandigheden be
schouwt, waaronder men moet leven.
Doch daarover in een volgend arti
kel.
(Advertentie)
neem ik altijd
ABDIJSIROOP; dan
ben ik er het vlugst
va* af, want die ver
zacht en geneest
'AKKER
SIROOP
Bij de viering van Sint Maarten in
Bolsward hebben zich in het centrum
van de gemeente ongeregeldheden
voorgedaan. Opgeschoten jongelui had
den vuurtjes aangestoken en lieten
daarbij allerlei soorten vuurwerk
knallen. De rijkspolitie voerde met
motoren charges uit onder de samen
gestroomde menigte en een uur later
was de rust hersteld. Vorig jaar heb
ben zich te Bolsward ook ongeregeld
heden voorgedaan bij de viering van
Sint Maarten, waarbij toen nogal wat
vernielingen zijn aangericht.
Op 16 november is het 40 jaar gele
den dat de Vereniging van Rijksac
countants werd opgericht. In deze ver
eniging zijn vrijwel alle accountants
in 's rijksdienst georganiseerd. Het
bestuur heeft gemeend aan dit jubi
leum geen feestelijk karakter te moe
ten geven. Aanleiding tot dit stand
punt is, dat de regering ondanks haar
belofte om de salarispositie van de
accountants nader te bezien, deze
kwestie nu reeds 2 jaar slepende heeft
gehouden, aldus deelt het bestuur
mede.
In de Alpen geeft de televisie-uitzending bijzondere moeilijkheden. Dat
men die overigens weet op te lossen mag deze foto bewijzen. In opdracht
van de Oostenrijkse Radio bouwde Siemens een zender op de Patscher-
kofel, ten zuiden van Innsbrück, 2200 meter hoog. De ontwikkeling van
speciale antennes was nodig om ondanks de zeer moeilijke zendmoge
lijkheden voor TV in de Alpen in het bijzonder de dalbewoners, een
goede ontvangst te verzekeren.
De gasten van de K.L.M., die ter
gelegenheid van de openingsvlucht
Amsterdam-Tokio over de Noordpool
een bezoek van acht dagen aan Japan
hebben gebracht, hebben woensdag,
vol van de indrukken over het Japan
se politieke, sociale en culturele leven
die zjj tijdens het goed bestede bezoek
hebben opgedaan, de terugreis aan
vaard.
De hoogtepunten van het verblijf
waren een bezoek van drie dagen aan
Kyoto en Nara. de vroegere Japanse
hoofdsteden, die bekend staan om hun
legendarische tradities, heilige plaat
sen, tempels en kleurrijke festivals,
een tocht over de beroemde Hozoe-
watervallen en een Japans diner,
waarbij zij in kimono aanzaten, ge
volgd door traditionele geisha-dansen.
De K.L.M.-gasten vertegenwoor
digers van de sportwereld, muziek,
handel, politie, geloof, film, landbouw,
wetenschap, ballet, vakverenigingen,
bedrijfsleiding, pers en radio in de
Westeuropese landen hebben Ja
panse theaters bezocht, alsmede zijde
en lakwerkfabrieken en ook bezochten
zij de grote van Gogh-tentoonstelling
die dagelijks meer dan 10.000 bezoe
kers trekt.
Voorts hebben deze eerste gebrui
kers van de Nederlandse luchtlijn over
de pool aan een officieel diner aan
gezeten met prins Mikasa, broer van
de keizer van Japan, en meer dan 100
Japanse en Westelijke persoonlijk
heden.
Dr. Paumgartner, directeur van het
Mozarteum in Salzburg, heeft een Ja
pans symfonie-orkest gedirigeerd en
een lezing over Mozart gehouden.
Prof. Blaser, directeur van het obser
vatorium van Neuchatel, heeft met
Japanse geleerden over astronomie en
astrofysica van gedachten gewisseld.
Onder de voornaamste indrukken die
de K.L.M.-gasten uit Japan met zich
meenemen zijn de snel wijzigende
levenswijze als gevolg van mechani-
I satie en andere factoren in platte
landsgebieden en de nadruk die men
legt op de jeugd. De Zweedse schrijf
ster en artieste Elsa Bjorkman-Gold'
schmidt verklaarde, dat zij nog nooit
onder normale omstandigheden „zo'n
dramatische spanning had gezien bij
de overgang van oud naar nieuw". Zij
noemde overigens de reis de meest
fantastische die zij ooit had gemaakt.
(Advertentie)
UITSPRAKK
7n Hamm (West-Duitsland) j
heeft een rechtbank officieel
I uitspraak gedaan in de zaak
van een mevrouw, die haar
man voor het gerecht had ge- J
sleept, omdat hij weigerde te j
J helpen bij het opwassen. „De
I man is niet in staat naast zijn
normale arbeid nog kopjes om
S te wassen en de vloer aan te J
vegen", meende de rechter.
Het gejoel van de publieke tri- 5
bune kwam uitsluitend van de
dames. J
Zuinig
De politie van Ridgewood heeft de
heer Leibowitz in zijn kraag gepakt,
omdat hij in een openbare telefoon-
Plaatsvervangster
Op de bruiloft van de heer Yang
Shih-ming te Taoyan op Formosa
was alles geregeld. Alleen de bruid
ontbrak. Ze bleek zich op het laat
ste moment bedacht te hebben en
verscheen niet. De heer Yang Shih-
ming vroeg onmiddellijk een van d«
bruidsmeisjes ten huwelijk en stapt*
met haar naar de ambtenaar van d*
burgerlijke stand.
Examen
Drie mensen uit Denver, die een
vergunning hadden gekregen om zich
per auto te begeven naar de plaats,
waar het examen voor een rijbewijs
zou worden afgenomen, knalden in
het centrum op elkaar. Van de auto's
bleef niets over. De examen-kandi
daten moeten nog een poosje op hun
rijbewijs wachten.
Vergunning
In Cairns (Australië) heeft men
voortaan een vergunning nodig om
cel probeerde met een vals muntstuk met krokodillen te gaan wandelen,
te telefoneren. De man had op dat De beesten moeten bovendien aan
ogenblik een portefeuille met 10.000 een (stevig) bandje gehouden wor-
gulden op zak. Zijn poging tot op- den.
lichting zal hem duurder komen te
staan dan het dubbeltje, dat hij no
dig gehad zou hebben om op een
eerlijke manier telefonische verbin
ding te krijgen.
Benzine
De heer O. Huff reed een benzi
nestation te Milwaukee binnen en
zei tegen de eigenaar: „Je hoeft
niet naar de benzine te kijken. Die
heb ik niet nodig. Het is mij be
gonnen om je geld". Hij vertrok
met een bedrag van 300 gulden.
Drie straten verderop kon de po
litie hem arresteren. Hij had niet
snel genoeg veiliger oorden kun
nen bereiken, omdat zijn auto zon
der benzine kwam te staan.
(Advertentie)
SPA
Vooi familiegebruik,
in 1/1 literschroefflessen
We hebben over de directeur van het stedelijk van Abbe-
museum te Eindhoven, mr. E. L. L. de Wilde, in ons blad al eens
ooit beweringen gedaan en feiten aangehaald die nu niet bepaald
bedoeld waren hem in de ogen van onze lezers populair te maken.
We zijn zelfs zover gegaan, dat we het denkbeeld opperden zijn
museum te boycotten, zolang hij zich met eenzijdige experimenten
bezig bleef houden. Vandaag gaan we als een daad van eenvou
dige rechtvaardigheid echter een zijde van mr. de Wilde belichten
waarmee en waardoor hij aanspraak maakt op onze eerlijke be
wondering. We gaan het hebben over „De Verzameling", de cata
logus van de Eindhovense museumcollectie en dus over deze col
lectie zelf.
Ook deze catalogus is een experi
ment. Naast de zakelijke opsomming
van wat aanwezig is is namelijk een
(geslaagde) poging ondernomen om
de lezer enig inzicht te geven in de
hoofdstromingen van de XXste eeuw-
se kunst. Bijzonder helder en indrin
gend worden verantwoorde onder
scheidingen gemaakt. Wat voor velen
tot nu toe eqn chaotisch geheel moet
zijn geweest, kan dank zij de catalogus
thans een wei-geordend beeld wor
den. En hier begint onze grote bewon
dering voor de man die welbewust,
doortastend en vaak tegen stormen in
zijn moeilijke weg ging.
In een wonderlijk korte tijd maakte
mr. de Wilde een begin van wat, naar
we hopen, eenimaal zal (moeten) uit
groeien tot een volkomen representa
tief beeld van de beeldende kunst
vanaf het expressionisme. En niet zo
maar een begin: het is al een prach-
27)
een functionaris van de Amerikaan-
„Dapk u duizendmaal voor uw goe- se ambassade (die vent is er voor
de zorgen, mijnheer Jansen, en voor Speciale Diensten dacht Laaghuis)
uw wenk inzake de wapenvergunning op het hoofdbureau te Amsterdam
weet u, waarom die vrouw die De conducteur en de agent herken
kerel naar mij stuurde?" den dr. Webstrom eveneens onmid-
„Weet ik niet. mevrouw Xantho- dellijk. Beide mannen kregen vervol-
poulos", zei Jansen, „maar er is na- gens toestemming huiswaarts te ke
Zonder koken
I de héérlijkste droge rijst!
I
Altijd (koog - nook wik pannes j
mr vmkefiet j
tuurlijk verband met die spionage-
affaire.. en het was niet zo moei
lijk om vast te stellen dat u de laat
ste tijd veel contact had met dr.
Laaghuis, met commissaris van Eer-
kerk, met commissaris Durand en
met mij.
En Jansen dacht: Ja, waarom
juist naar die Xanthopoulos?
„Wilt u niets van dit incident ver
tellen aan dr. Laaghuis, mijnheer
Jansen?" vroeg Vera, ,,u kent hem
en u weet, hoe gauw hij dingen
overdrijft.heus ik heb liever niet,
dat dr. Laaghuis hier iets van hoort
voorlopig".
Jansen beloofde niets te zullen zeg
gen, en dacht: Ja, hoe die Laaghuis
is weet ik wel ten naaste bij, maar
hoe u bent, mevrouwtje, dat weet ik
misschien iets minder goed.
Toen hij van Eerkerk de volgende
ochtend op de hoogte bracht van het
incident, was hij reeds druk bezig
met de opsporing van een vrouw die
beantwoordde aan het signalement
van haar, die de afgezant naar Ve
ra's flat had gestuurd. Vera had Jan
sen niet gevraagd hoe die vrouw er
uit zag, omdat ze niet te grote be
langstelling wilde tonen en omdat ze
sterke vermoedens had, dat die
vrouw en Lady Maureens gouvernan
te veel op elkaar leken. Dit vermoe
den was juist.
Terwijl Vera zoals ze later
schertsend vertelde ,,soir" hield,
hadden in Amsterdam de gebeurte
nissen niet stil gestaan.
Zodra van Eerkerk, Laaghuis en
het Tonnetje op het hoofdbureau ar
riveerden, had men de gearresteer
de dr. Webstrom geconfronteerd met
het Tonnetje. De hoofdredacteur van
„De Hofkoerier" had in de arrestant
onmiddellijk en zonder een spoor
van aarzeling de man herkend die
hem de vorige dag had bezocht en
hem enige stukken voor de krant had
verkocht.
Een half uur later kwamen met
een grote politieauto ook de politie
agent de tramconducteur, alsmede
ren. Zij brachten een gezellig uurtje
door in de hoofdstad (zo'n kans
kreeg je niet iedere dag, vond de
conducteur) en gingen met de laat
ste trein terug naar Den Haag.
Van Eerkerk, het Tonnetje en
Laaghuis bleven op het hoofdbureau.
Van Eerkerk vroeg om het proces
verbaal van het eerste verhoor. Zijn
Amsterdamse collega liet het stuk
komen. Van Eerkerk zei, dat Laag
huis en diens vriend het stuk ook
mochten lezen, maar dat het niet
atoomonderwerpen te koop aanbie
den. De dag daarna dus van
daag moest ik mij omstreeks
half twaalf vervoegen bij de Ame
rikaanse ambassade in Den Haag
en daar vragen naar de heer Car
ry Donovan. Deze heer zou mij dan
vragen, wie ik was, en ik zou heb
ben moeten antwoorden: Een bode
van de „Practical Joker". Het be
trof, zei de vreemdeling in Lyng-
by mij, een grap, een weddenschap
met de heer Donovan, een zeer rijk
man, die best een paar duizend
dollar kan verliezen. De wedden
schap bestond hieruit, dat de heer
Donovan mijn zegsman gezegd
had, te kunnen verdwijnen op Ame
rikaans gebied zonder 'n spoor ach
niet meer dan 50 pet. van mijn be
loning ontving, wees op 'n bona fi
de transactie. Ik weet nu nog niet
zeker of mijn reis met documen
tendiefstal samenhangt maar acht
het niet onmogelijk. De vreemde
ling was een gentleman, sprak uit
stekend Frans, maar iets langza
mer dan de meeste Fransen. Dit
is alles wat ik in verband met mijn
reis naar Nederland kan vertellen.
Ik wijs erop, dat duizend kronen
voor mij een groot bedrag is, om
dat ik geen vaste werkkring heb
en geen vermogen bezit.
(w.g. dr. J. Webstrom)
zei Laag-
vinden. Ik moest de „Hofkoerier'
bezoeken en tijdens mijn gang
naar de Amerikaanse ambassade
bestemd was voor de krant. Het pro
ces-verbaal luidde:
„Ik heet Jorgen Webstrom. Ik
ben geboren in Kopenhagen op 8
april 1913. Ik bezit de Deense na
tionaliteit. Ik ben journalist van be
roep. Ik ben ongehuwd. Mijn komst
naar Nederland had de volgende
oorzaak: Op 24 oktober bevond ik
mij in Lyngby bij Kopenhagen. Ik
at in het restaurant van Moller.
Een deftige vreemdeling, die
Frans sprak, vroeg mij, of ik hem
een dienst wilde bewijzen. Hij bood
mij een bedrag van betekenis (dui
zend kronen) aan, als ik hem wil
de helpen. Hij maakte een betrouw
bare indruk. Ik behoefde omdat
geld te verdienen slechts naar Ne
derland te reizen (reiskosten voor
mijn eigen rekening) en daar aan
het Haagse blad „De Hofkoerier",
een bezoek te brengen. Tijdens dat
bezoek, dat moest plaatsvinden gis
teren, mogst ik bijdragen over
„Klinkt aanvaardbaar'
huis,
ter te laten. Mijn zegsmah had gë- a "Jf'\ zei de commissaris van de
wed om tweeduizend dollar dat hij Amsterdamse recherche, die de zaak
de heer Donovan, zijn vriënd zou h,anden had „dat doet het voor-
- - - - - al als u weet, dat onze Kopenhaag-
de collega's ons reeds telefonisch
mededeelden, dat Webstrom een be
kende figuur is., een beetje een
dwaas, twaalf ambachten en dertien
ongelukken, maar wel knap en be
gaafd. naar dat onderhoud in res
taurant Moller in Lyngby wordt een
onderzoek ingesteld., daarover ho
ren we dus wel spoedig iets naders".
„Bel Durand eens op, van Eer
kerk", zei Laaghuis, „vertel hem,
dat we hier zijn en wat we gehoord
hebben., en vergeet vooral dat
fraaie Frans van die Kopenhaagse
„Pratical Joker" niet en misschien
zegt de naam natuurlijk een valse
naam Pierre d'Aboisville die
opvallend doen om naderhand door Franse veiligheidslucifer ook iets..."
middel van getuigen te kunnen be- De Amsterdamse commissaris
wijzen dat ik in Den Haag was ge- keek verbaasd, toen hij Durand zo
weest en mijn doel had bereikt. De hoorde bestempelen, zodat Eerkerk
vreemdeling noemde mij zijn naam zei: „Ja, zo zijn de manieren van
Pierre d Aboisville. Ik besloot de mijn goede vriend Laaghuis nu een-
UClCf
opdracht uit te voeren en ontving
vijfhonderd kronen. De resterende
vijfhonderd kronen zou ik na terug
komst in Kopenhagen ontvangen
Ik ging naar Den Haag en deed
maal.
Van Eerkerk belde Den Haag op,
gaf opdracht Durand op te sporen
en dan Durand te vragen, het hoofd
bureau te Amsterdam op te bellen,
wat mij gevraagd was""vanmiddag de kamer van commissaris van Laa-
vernam ik uit de krant, dat er do- them-
,,Ik; zou graag zei van Eerkerk
toen tegen commissaris van Laathem
..die Deense arrestant nog een vraag
stellen.
Webstrom werd opnieuw binnenge-
cumenten waren gestolen op de
ambassade der Verenigde Staten
Ik waarschuwde telegrafisch de
hoofdredacteur van „De Hofkoe
rier". Ik spreek Nederlands gebro
ken, omdat mijn grootmoeder Ne- leid-
derlandse was. Ik vermoedde niet „Waarom vroeg van Eerkerk
dat mijn reis naar Nederland iets hem> „noemt u zich uitgerekend
uitstaande had met verdwijning atoomjournalist? Ik heb zoiets nooit
van belangrijke stukken en zae eerder gehoord",
het geheel als een excentrieke Webstrom glimlachte, zei toen:
grap. Da omstandigheid, dat ik (wordt vervolgd)
tig mozaïek, waaraan dan wel enkele
glanspunten ontbreken maar dat toch
het eigen karakter van de XXste eeuw
in de tot dan toe aanwezige aspecten
doeltreffend en indrukwekkend toont.
Het verloop van het statische naar het
dynamische wereldbeeld kunnen we
in de collectie, hoe onvolledig deze
noodgedwongen dan ook zijn moge,
zeer wel volgen. De tekst van de uit
stekend verzorgde en goed geïllu
streerde catalogus is oorzaak, dat de
lacunes gemakkelijk worden over
brugd.
Hoezeer kleur en geluid, het woord
en de klank, de totale compositie en
de louter materiële verfbehandeling
in een schilderij, de symbolen en de
realiteit, de innerlijke bewogenheid
en de „vaart" der vlakken, de grootte
der figuren en de juiste spankracht
der gebaren kunnen samenwerken om
een niets en niemand ontziende tref
kracht aan een kunstwerk te verlenen,
toont ons Kokoschka in „Die Macht
der Musik". Heeft mr. de Wilde uit
dit doel wellicht de inspiratie en de
kracht geput om zijn collectie (en nu
bedoelen we zowel de catalogus als
de collectie zelf) deze inhoud en deze
vorm te geven? We zijn geneigd dit
te geloven.
Uitsondering
Dienovereenkomstig geloven we,
dat hij als de man die een verzame
ling moet opbouwen en beheren to*
de zeldzame uitzonderingen behoort!
hü beleeft persoonlijk wat Mare hecM
gezegd over de eigen vorm ran d*
(moderne) Europeaan, dat hij d*z*
namelijk zal moeten scheppen „uii
het innerlijk van zijn wezen".
Dit heeft mr. de Wilde in „De Ve*.
zameling" gedaan. Daarmee heeft hjj
ons dus tegelijk de enig juiste weg
gewezen die voeren moet naar begrip
van en waardering voor de eigentijdse
symbolentaal. Niet kan worden ont-
kend, dat het radicalisme van mr. de
Wilde gevaarlijke kanten heeft. Hoe
gemakkelijk zullen minder sterke
persoonlijkheden er imimerg onder
zijn invloed toe kunnen komen oni
met het aanvaarden van het eigen
tijdse de vroeger zo zorgvuldig be
hoede waardering voor andere stijlen
en perioden te verketteren? Maar bat
is een daad van eenvoudige rechtvaar»
digheid te erkennen, dat in zo'n geval
niet mr. de Wilde als de zondebok de
woestijn in moet worden gestuurd.
Leo Boekraad
In de nacht van dinsdag op woens
dag is door onbekende oorzaak brand
uitgebroken in een magazijn van de
constructiewerkplaats en machinefa
briek Braat NV aan de Doklaan te
Rotterdam-zuid. Behalve in het ma
gazijn, dat uitbrandde, ontstond ook
brand in een daarachter liggende sme
derij, die slechts gedeeltelijk is ver
brand. Een aangrenzend transforma
torhuis heeft eveneens schade opgelo
pen. Persoonlijke ongevallen hebben
zich niet voorgedaan. Omstreeks kwart
over vijf was de brandweer, die het
vuur met negen stralen heeft bestre
den, de brand meester en kon men aan
het nablussen beginnen.
Verzekering dekt de schade.
(Advertentie)
VRIJDAG, 14 NOVEMBER
HILVERSUM I. 402 m. KRO: 7,00
Nws. 7,15 Gram. 7,30 en 7,40 Idem 7,45
Morgengeb. en lit. kal. 8,00 Nws. 8,15
Gram. 8,50 V.d. vrouw 9,35 Waters! 9,40
Schoolradio 10,lo Gram. 10,30 Idem 11.00
V.d. zieken 11,40 Gram. 12,00 Middagklok
noodklok 12,03 Gram. 12,30 Land- en
tuinb.meded. 12,33 Nederl. liedjes 12,50
Act. 13,00 Nws. 13,15 2kmnewijzer 13,20
Lichte muz. 13,45 V.d. vrouw 14,00 Me-
tropole ork., klein koor en sol. 14,40
Franse volksmuz. 15,00 Schoolradio 15,30
V.d. zieken 16,30 Orgelconc. 17.00 V.d.
jeugd 17,15 Kinderkoor 17,40 Beursber.
17,45 Pianorec. 18,05 Lichte muz. 18,25
V.d. zieken 18,50 Regeringsuitz.Emigra-
tierubr.: Het emigratiepraatje van H. A.
van Luyk 19,00 Nws. 19,10 Act. 19,20
Gram. 19,25 VVD, pol. caus. 19,35 Verz.
progr. v.d. mil. 20,30 Ja, met mij 20,35
Gram. 21,00 Amus.muz. 21,35 Fries progr.
22.05 Pianotrio 22,50 Wanneer begint een
bekering, caus. 23,00 Nws. 23,15-24,00 Jazz-
muz.
HILVERSUM II. 298 m. VARA: 7,00
Nws. 7,10 Gym. 7.20 Gram. 8,00 Nws. 8.18
De ontbijtclub 9,00 Gym. v.d. vrouw 9,10
Gram. 9,40 Schoolradio VPRO: 10,00
Avonturen met kinderen, caus. 10,05 Mor
genwijd. VARA: 10,20 V.d. vrouw 11,00
Gram. 11,20 V.d. kleuters 11,35 Orgelspel
AVRO: 12,00 Lichte muz. 12,20 Rege
ringsuitz.: Landb. rubr.: Landschap en
ruilverkaveling (2) 12,30 Land- en tuinb.
meded. 12,33 Sport en progn. 12,50 Piano
spel 13,00 Nws. 13,15 Meded. en gram.
13,25 Lichte muz. 13,55 Beursber. 14,00
Gitaarspel 14,20 Voordr. 14,40 Pianorec.
15,10 Cabaretprogr. VARA: 16,00 Muz.
caus. 16,30 V.d. zieken 17,00 V.d. jeugd
17,30 Lichte muz. 17.55 Act. 18,00 Nws
18,15 Vlaamse notities 18,20 Gram. 18 50
De puntjes op de i, caus. 19,00 V.d. jeugd
19,10 Jazz VPRO: 19,30 Rep. 19,46 Evan
gelie en industrie, caus. 19,50 VPRO-nw*.
20,00 Nws. 20,05 Onderling verkeer, caus.
20,20 Boekbespr. 20,25 Filmpraatje 20,35
Europees comm. 20,45 Het zingende hart
VARA: 21.00 Villa Sidonia, hoorap. 21,20
Lichte muz. 21,35 Pol. cabaret 22,05 Jazz
22,25 Buitenl. weekoverz. VPRO: 22,40
Zorg om de mens, gespr. VARA: 23,00
Nws. 23,15-24,00 Kamerork.
RADIO VATICANA, golflengten 25
31.10 en 196 meter, 22,15 uuart Wat denkt
de H. Stoel over....?
BRUSSEL, 324 m. 12,00 Omr.ork. 12,20
Weerber. 12.34 GTam. 13,00 Nwa. 1S,1Ö
Orgelspel 14,00 Schoolradio 15,45 GTam,
16,00 Koersen 16,02 Gram. 16,30 Omr.ork.
17,00 Nws. 17,10 Ritm.muz. 17,45 Duitse
les 18,00 Pianorec. 18,30 V.d. sold. 19,00
Nws. 19,30 Gram. 20,00 Symf.ork. 20,45
Kunstcaleidoscoop 21,00 Symf.ork. 2l'45
Gram. 22.00 Nws. 22,15 Jazzmuz. 22 45
Negro-spirituals 22,55-23,00 Nws.
BRUSSEL, 484 m. 12,00 Gram. 12,00
Nws. 13,10 Gram. 14,00 Fidelio, opera
lo,15 Gram. 15,30 en 16.05 Idem 17,00
Nws. 17,10 Gram. 17,20 Gram. v.d. zie
ken 18,39 Gram. 19.30 Nws. 20,30 Kamer
ork. 22,00 Nws. 22,55 Idem.
Televisie
VRIJDAG, 14 NOVEMBER
KRO: 20,00 Gesprek 20,40 De» koning»
welbehagen, TV-spel.
FRANS BELG.: 19,00 Kath. uitz 39,30
Onbekend 20,00 Journ. 20,35 TV-speï 22,00
Le Temps et les oeuvres 22,30 Wereldnws.
VLAAMS BELG.: 19,00 V.d. jeugd 19,30
Nws. 20,00 Schipper naast Mathllde 20,40
Fllmfragm. 21,10 Te gast bij,,., 22,0*
Nws. «n joum.