Vrije vrede nodig voor wereld
aldus Paus Joannes
in radio-boodschap
Zij
Schrijver
Nobelprijs
Pasternak
af
wijst
Eerste dag pontificaat
was bijzonder druk
ij* eerste audiëntie
Prof. Woerdeman keurt
artikelen af
Pleidooi K.V.P. voor
gedupeerde
vissers
Hulde aan
Pius XII
Holland....en Nederland
Kroning Paus
4 november
Mgr. Tardini
pro-secretaris
Ik ben een eenvoudige ziel
Paus „Ik beef
ik
en
vrees
Overlevenden
bij mijnramp
in Canada
Menzies over
Nieuw-Guinea
Drie doden op
particuliere
spoorovergang
De deining om „Propria Cures"
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Weinig verandering
Libanon acht
V.N.-waarnemers
overbodig
Waarom de naam
Joannes.....?
Geschenk van Bergamo
Cyprus geschrapt
van agenda
NA VO-raad
98e JAARGANG
No. 22899
Voor God, Koningin en Vaderland
Uitgave N.V. Uitg. Mij. Neerlandia.
Directeur: E. H. B. Brader.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna.
Redactieraad: J. M. A. C. v. Don
gen, C. J. v. Hootegem, mr. dr. A.
J. J. M. Mes, mr. H. M. L. de Rech
ter, P. V M. Vercauteren, L. J. v.
't Westende.
Bureaus: Breda, Reigerstraat lit
Tel. 22341 (3 lijnen). Postgiro 278841
DONDERDAG 30 OKT. 1958
Abonnementsprijs 7.per kwar
taal, 8.20 per post, 0.54 per week.
Buitenlandse abonnementen op aan
vraag. Losse nummers 15 cfc.
Advertentieprijs voor de gehele op
lage 0.40 per mm. (Ing. Med.
l.Bij contract aanzienlijke
reductie. Volledige tarieven, ook
voor de afzonderlijke edities en
Algemene Voorwaarden worden
op aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES. Westsingel 98, telefoon l'2V> Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7, telefoon 102 (Bijbureaus: TERNEUZEN, Noordstraat _56, tel. 2601 QOS i b JRG^j^wstidaj^Vtel^no. 35)
De kroning van Paus Joannes
XXIII zal op 4 november ge
schieden.
Dit tijdstip is door de H. Vader
zelf vastgesteld. Aanvankelijk
werd verwacht, dat de kroning
op 9 november zou plaats heb
ben.
Naar men meent, zou paus Joannes
dinsdag gekozen kunnen hebben, om
dat dat de feestdag is van St. Char
les Borromeus, over wie hij een stu
die in vijf delen heeft gepubliceerd.
Paus Joannes XXIII heeft mgr.
Domenico Tardini tot pro-staats-
gecretaris benoemd. Mgr. Tar
dini had deze functie ook onder
Paus Pius XII.
Van gezaghebbende zijde werd ver
klaard, dat mgr. Tardini de volledige
leiding over het staatssecretariaat zal
krijgen, zodra de H. Vader een con
sistorie zal hebben gehouden voor de
benoeming van kardinalen. De post
van staatssecretaris wordt altijd be
kleed door een kardinaal, zodat een
benoeming tot kardinaal van mgr. Tar
dini voor de hand ligt.
De eerste dag van zijn pontificaat is voor
Paus Joannes een bijzonder drukke geweest. Als
Opperherder van de r.-k. kerk droeg hij 's mor
gens, binnen de muren van het conclaaf, dat
op zijn bevel niet dinsdagavond, maar eerst gis
terenmorgen om tien minuten voor tien werd
opengesteld een H. Mis op. Met heldere en
krachtige stem hield hij, vanaf zijn troon in de
Sixtijnse kapel een radiotoespraak.
Hij begon met een groet aan de bevolking
Zij moeten er op uit zijn de vrede te bewaren, aldus de H.
Vader, opdat de mensenfamilie in vrijheid kan leven. Vrijheid
kan alleen voortkomen uit de rust der vrede, vrede heeft haar
oorsprong in de ziel. „De wereld heeft een vrije vrede nodig, niet
een vrede, die bestaat onder omstandigheden van slavernij".
Paus Joannes XXlll heeft zich
gisteren op zijn eerste audiëntie
verontschuldigd voor zijn ge
brek aan ervaring. ,,Het spijt
mij als ik een beetje een on
handige indeuk maak, maar u
weet, dat dit de eerste keer is,"
zei hij met een brede glimlach.
De spanning onder de ongeveer
dertig bisschoppen, andere
geestelijkenleden van de edel-
garde en leken, die hun opwach
ting kwamen maken, week voor
een informele sfeer toen de
H. Vader was binnengekomen.
De nieuwe opperherder spreidde
zijn handen uit en zei: ,,U weet,
dat ik een eenvoudige ziel ben.
U moet mij het maar vergeven."
Paus Joannes maakte zegenend
het kruisteken, toen hij kwiek
de kamer binnenkwam. Hij
sprak snel en maakte drukke
gebaren. Ook bij het verlaten
van het vertrek maakte hij het
kruisteken boven de knielende
aanwezigen. De audiëntie duur
de slechts enkele minuten.
De H. Vader bracht hulde aan
zijn voorganger, Pius XII, en diens
„onvermoeide werken voor de ver
dediging van de menselijke persoon
en de eendracht tussen de volken".
„Kijk naar de mensen, luister naar
hun stemmen", zei Paus Joannes. „Wat
vragen zij? Wat smeken zij? Geen
nieuwe monsteracthige wapens
doch gerechtigheid rust en een
dracht. Uiterlijke ,rede is niet mo
gelijk zonder innerlijke vrede. Alleen
de heiligste religie van God kan vrede
tot stand brengen".
Vele gelukwensen
Elders publiceren wij nadere bijzon
derheden over een audiëntie, die hij
van Bergamo, waar hij geboren is, en die van
Venetië, waarvan hij patriarch was. Een bijzon
der woord van begroeting richtte hij tot bis
schoppen en geestelijkheid in die landen „waar
zij geen vrijheid van godsdienst genieten".
Voor alle regeerders der volkeren gold een
oproep tot het bewaren van harmonie, eensge
zindheid en vrede, en tot een optreden waar
door het wederzijds vertrouwen bevorderd zal
worden.
op de eerste dag van zijn pontificaat
hield.
Zijn allereerste audiëntie was dit
nietWant voordat hij zijn rede
voering hield in de Sixtijnse kapel
belde hij graaf Giuseppe Dalla Torre,
hoofdredacteur van de Osservatore
Romano op en nodigde deze uit naar
zijn cel te komen voor een particu
liere audiëntie, de eerste die de H.
Vader voor zover bekend verleend
heeft. De Paus en de 73-j'arige graaf
zijn oude vrienden.
Ook gisteren stroomden telegrammen
uit alle delen van de wereld in Vati
caanstad binnen, waaronder o.m. ge
lukwensen van Koningin Juliana,
Eisenhower, Adenauer, Heuss, de Gaul
le, president Coty, prins Reinier en
prinsgs Gracia.
Van de verdere reacties noemen wij
nog die van nationalistisch-China,
waarin uiting wordt gegeven aan de
hoop, dat de nieuwe Paus geestelijke
steun zal geven aan de talrijke rooms-
katholieken achter het IJzeren Gor
dijn, opdat dezen hun hoop niet zul
len verliezen op hun uiteindelijke be
vrijding van de tirannie.
BIJ K. B. van 25 oktober is mr. J.
van Aartsen, wethouder van Den
Haag, met ingang van 1 november
a.i. benoemd tot minister van Ver
keer #n Waterstaat. H. M. de Konin
gin zal hem 1 november beëdigen.
DE EVACUATIE van Britse para
chutisten uit Jordanië is voltooid.
EEN HEVIG gevecht, dats sinds zon
dag in Kabylië in midden-Algerije
aan de gang is, heeft tot dusver aan
ruim tachtig Algerijnse verzetsstrij
der» het leven gekost. De strijd duurt
voort
OVERSTROMINGEN tengevolge van
zware regenval hebben in oost-Tu-
nesië veertien mensenlevens geëist,
terwijl er dertig verwondingen heb
ben opgelopen.
BIJ EEN BOTSING tussen een trein
en een taxi in Senegal Cfrans West-
Afrika) zijn negen personen om het
leven gekomen.
OP DE HELLINGEN van de .Worlds
End"-berg bij Sydney is hét daar
vorige week ontdekte vliegtuigwrak
geïdentificeerd als het 27 jaar oude
wrak van het lijntoestel „Southern
Cloud", De acht inzittenden kwamen
daarbij om het leven.
DE RUSSISCHE afvaardiging naar
de driemogendheden conferentie over
een verbod van kernproeven is giste
ren in Geneve aangekomen. De con
ferentie begint morgen.
ISRAëL, dat al negen jaar geleden
het bewind van communistisch-China
erkende, doch nog geen diplomatieke
betrekkingen aanknoopte, wenst dit
than» wel te doen.
AARTSBISSCHOP Makarios van Cy
prus zal de volgende week naar New
York vertrekken om het debat over
Cyprus in de V.N. bij te wonen.
Weersverwachting van het K.N.
M.I. tot vanavond, opgemaakt i
woensdagavond 23.15 uur:
Overwegend droog weer en op
de meeste plaatsen mist of laag- t
hangende bewolking. Zwakke tot
matige wind uit zuidelijke rich-
tingen. Weinig verandering in J
temperatuur. J
Verwachting van het Belgisch
J Weerkundig Instituut: Zwakke
Wind. vooral uit het zuidoosten.
Nevelig of verspreide mist. Plaat-
t mooie opklaringen. t
t vandaag: zon onder 17.17 uur.
Maan op 19.07 uur. J
Morgen: zon op 7.32 uur. Maan
i
J onder 10.58 uur.
Velen, zeer velen hebben de
H. Vader hun hulde en aanhan
kelijkheid betuigd, uiteraard
niet in het minst zijn naaste
medewerkers. Op de foto zien
we, hoe mgr. Dell'Aqua, prefect
van de pauselijke ceremonieën,
de nieuw gekozen paus Joannes
XXIII omarmt.
t»»x«xxxxx*xxxxx»xxxxx»».»i om. terugtrekking vande groep
De Libanese premier Rasjid Karame
heeft tegenover verslaggevers ver
klaard, dat de aanwezigheid van de
V.N.-waarnemers in Libanon niet lan
ger gerechtvaardigd is nu de toestand
weer normaal is geworden. Men zou
binnenkort Hammarskjoeld officieel
om terugtrokking van de groep ver
zoeken.
In antwoord op de woorden van
kardinaal-deken Tisserant, die
hem meedeelde, dat de keus op
hem was gevallen, heeft Paus
Joannes XXIII dinsdag het vol
gende gezegd: „Tremens factus
sum ego, et timeo" (ik beef en
ik vrees).
Wat ik weet van mijn poverheid en
nietswaardigheid is voldoende om mij
te verwarren. Maar daar ik in de
wensen van mijn broeders, de emi
nente kardinalen van onze Heilige
Roomse Kerk, de tekens van Gods wil
zie, aanvaard ik de keuze die zij heb
ben gemaakt en buig ik mijn hoofd en
rug voor de kelk der bitterheid en
het juk van het kruis.
Op het feest van Christus Koning
hebben wij allen gezongen: „Christus
is onze rechter, de Heer is onze wet
gever, de Heer is onze Koning, Hij
zal ons redden".
In een toespraak tot de kardinalen
heeft de H. Vader zijn naam Joannes
gemotiveerd.
Deze naam was hem dierbaar, zo zei
hij, omdat het de naam was van zijn
vader en van de parochiekerk waar
hij was gedoopt. Het is ook de naam
van talloze kathedralen in de gehele
wereld en in de eerste plaats van de
basiliek van Lateranen, de Romeinse
bisschopskathedraal. Deze naam komt
in de lange serie der pausen het mees
te voor," aldus de paus: „Tweeëntwin
tig pausen die zich Joannes noemden
en wier wettigheid onaanvechtbaar is.
Zij hadden bijna allen een kortston
dig pontificaat. Wij willen het weinige
belang van onze naam verschuilen
achter die prachtige opeenvolging van
pausen van Rome".
In de provincie Bergamo, waarinde
geboorteplaats van paus Joannes Sot-
to il Monto, is gelegen, heeft men een
actie op touw gezet om de H. Vader
een gouden tiara aan te bieden.
Reddingsploegen, die in de
rampmijn bij Springhill in Ca
nadees Nieuw-Schotland, waar
vorige week donderdag vele
mijnwerkers door instorting om
het leven kwamen, nog naar
overlevenden zochten, hebben
gisteren heugelijk nieuws kun
nen melden. Op zeer grote diep
te, nl. 4000 meter, maakten zij
door een buis plotseling contact
met een groep van twaalf opge-
slotenen, die men reeds als ver
loren had beschouwd.
Men heeft nieuwe hoop gekregen,
dat er nog meer overlevenden zijn en
dat het dodental van 95 dus te hoog is
geschat.
Volgens mijnbeambten zitten de op
gesloten mannen achter een achttien
meter dikke hoop stenen. Zij schatten
dat men de mannen hedenmorgen zal
kunnen bereiken. Men voorziet de
mannen door de buis van drinkbaar
voedsel. Springhill is de diepste mijn
van Noord-Amerika.
Premier Robert Menzies van Aus
tralië heeft gezegd, dat Indonesië
zich maar tot het Internationale Ge
rechtshof moet wenden als het meent
recht te hebben op Nederlands
Nieuw-Guinea. Als het tot gewapende
agressie overgaat, moeten de Ver
enigde Naties geacht worden zich
daartegen te verzetten.
Wat ons betreft, aldus de premier,
wij blijven vreedzaam met de Neder
landers op het eiland samenwerken.
In het Vaticaan te Rome heeft
Z.H. Paus Joannes XXIII enkele
ogenblikken geposeerd voor de
fotografen om o.m. deze officiële
foto te laten maken.
Op een particulier overpad bij St.
Pancras, tussen Heer-Hugrowaard en
Alkmaar, is gisterenochtend om
streeks tien minuten voor elf een per
sonenauto onder de trein Den Hel-
der-Alkmaar geraakt. De drie inzit
tenden van de auto kwamen om het
leven. Het waren de 35-jarige heer
W. Otter uit Oudendijk, zijn 4-jarig
zoontje en de 6-jarige Stef van Rin-
sum uit Oudendijk.
Een van de beide hoofdsporen op
dit baanvak raakte enkele uren ver
sperd.
De Volkswagen werd door de trein
in de flank gegrepen. De bestuurder
werd uit de wagen geslingerd en deze
werd met de zich daarin bevindende
jongetjes ongeveer 300 meter meege
sleurd.
De rector-magnificus van de
Amsterdamse gemeente-univer
siteit, prof. dr. M. W. Woerde
man, heeft naar aanleiding van
in het Amsterdamse studenten
weekblad „Propria Cures" ver
schenen artikelen en de onrust,
die daardoor in de studenten
wereld van de gemeente-univer
siteit is ontstaan, in een brief
aan de redactie van het week
blad zijn afkeuring over deze
artikelen kenbaar gemaakt.
Het bestuur van de katholieke stu
dentenvereniging „Sanctus Thomas
Aquinas" te Amsterdam had. zoals wij
hebben gemeld, in een brief aan de
rector-magnificus gesteld, dat de in-
(Van onze parlementaire
medewerker)
Bij de behandeling van de af
deling Visserij van de begroting
van Landbouw heeft de heer
Van Dongen (K.V.P.) in de
Tweede Kamer er op gewezen,
dat onder de gedupeerde vissers
bevolking in het Deltagebied de
onrust en onzekerheid toene
men. Deze mensen weten nog
steeds niet, hoe de schadever
goeding zal worden geregeld.
De vissers van Veere, die nog maar
ruim een jaar in hun eigen haven te
recht kunnen, weten niet, wat er met
hen gaat gebeuren. De garnalenvissers
hebben zich omtrent de „sanering",
die de minister heeft aangekondigd,
nog geen juist oordeel kunnen maken.
En niemand kan zeggen hoe het staat
met de proeven in het Veerse Gat, al-
De Zweedse academie van. Elders in deze editie vindt de lezer
wetenschamien heeft eisteren he- fe9 al"tikel deeds geschreven voordat
neeii glaceren De bekend was dat Pasternak de Nobel-
richt ontvangen, dat de Russi- prijs weigerde), waarin duidelijk de
sche schrijver Boris Pasternak moeilÜkbeden naai' voren komen, waar
J mee Pasternak te kampen zal hebben.
Algemeen neemt men dan ook aan]
dat zijn huidige weigering van dé
de hem toegekende Nobelprijs
voor literatuur afgewezen heeft.
Pasternak zond het volgende tele
gram: „Rekening houdend met de
zin waarin deze onderscheiding in
de gemeenschap waartoe ik behoor
is geïnterpreteerd, zie ik af van de
onverdiende prijs die mij is toe
gekend. Neem mij mijn weigering,
waartoe ik vrijelijk heb besloten,
niet kwalijk".
Nobelprijs een gevolg is van de zware
politieke druk, die op hem is uitge
oefend, dit te meer, omdat de Russi-
schrijver zaterdag, dus voor de storm
van kritiek in zijn land losbarstte, nog
telegrafeerde: „Buitengewoon dank
baar, trots, verbaasd, verlegen".
Het huis van Pasternak buiten
Moskou stond gisteren onder poli
tiebewaking. Men gelooft, dat hem
is meegedeeld, dat hij buiten de
Sovjet-Unie moet blijven, indien
hij het land verlaat. Pasternak zou
thans geen bezoekers meer kun
nen ontvangen.
Een aantal vooraanstaande Engelse
schrijvers, filosofen en geleerden, on
der wie verscheidene Nobelprijswin
naars, hebben een telegram aan de
Russische vereniging van schrijvers ge
stuurd, waarin zij gewagen van onge
rustheid over het lot van Pasternak.
De Zweedse academie zal vandaag de
thans ontstane situatie bestuderen. Het
geld, dat met de prijs verbonden is,
zal waarschijnlijk voor het volgend
jaar worden gereserveerd.
De drie Russische natuurkundigen,
die de Nobelprijs kregen, zullen wel
naar Stockholm gaan.
dus de katholieke woordvoerder. Van
de regering mag geëist worden, dat de
schaderegeling het tempo van het
Deltaplan bijhoudt.
Daar nu reeds volop aan de techni
sche uitvoering van het plan wordt
gewerkt, ontstaat bij velen de vrees,
dat het met ht lot van gedupeerden in
dit gebied zal gaan als met de vroe
gere Zuiderzeevissers. Jaren na het
uitbrengen van het rapport-v. d. Zaal
is voor deze mensen nog geen defini
tieve beslissing uit de bus gekomen.
Ook de heren Vermooten (P.v.d.A.)
en van Dijk (V.V.D.) lieten zich in
deze geest uit. Eerstgenoemde sprak
zijn teleurstelling uit over wat de re
gering heeft geantwoord op vragen
omtrent de oesterproeven in Zeeland
en de tien miljoen, die de regering des
tijds min of meer toegezegd had voor
proeven in het Veerse Gat. Thans is
het niet duidelijk of zij nog wel zullen
doorgaan. Hij vroeg ook om onderzoek
naar de overplaatsing van de Zeeuwse
mosselvissers naar de Waddenzee,
waar zich moeilijkheden voordoen. De
heer van Dijk was sceptisch ten aan
zien van de mogelijkheid om de oes
terteelt over te brengen naar andere
gebieden en vroeg zich af of het wel
economisch verantwoord zou zijn. Een
interruptie van de heer van Dongen
bracht hem er toe te verklaren, dat
hij het in ieder geval met de K.V.P.
eens was, dat er dus een beslisisng
moet komen.
houd van deze artikelen beledigend
werd geacht en uit deze en reeds eer
der gepubliceerde artikelen een men
taliteit spreekt, die onaanvaardbaar is
voor de leden van de Amsterdamse
universitaire gemeenschap. Het be
stuur had de rector-magnificus ver
zocht stappen te ondernemen waar
door het verschijnen van dit soort
publikaties in de toekomst wordt te
gengegaan.
De brief van de rector-magnificus
aan de redactie luidt als volgt:
„Door een aantal artikelen, die ln
de afgelopen weken in „Propria Cu
res" zijn verschenen, is niet alleen
ge-echtvaardigde ontstemming gewekt
bij een grote groep van studenten van
onze universiteit, maar ook bij een
grote bevolkingsgroep in ons land. De
smakeloze en onnodig kwetsende re
dactie dier artikelen geeft de buiten
wereld, die nog vaak ten onrechte
uw blad als het officiële orgaan der
Amsterdamse studenten beschouwt,
een volkomen verkeerde indruk van
de geest, die onder deze studenten
heerst. Dit kan niet anders dan na
delig zijn voor het aanzien, dat onze
universiteit in den lande geniet.
Daarom voel ik mij gedwongen u
mijn afkeuring over uw redactiebeleid
kenbaar te maken en u met de meeste
aandrang te verzoeken in het belang
van onze universiteit alles na te laten,
wat aanstoot kan geven aan vele van
onze studenten, hun geestverwanten in
den lande en aan ieder,, die prijs stelt
op fatsoenlijke persgebruiken".
De permanente raad van de
Noordatlantische Verdragsorga
nisatie heeft de kwestie Cyprus
van zijn agenda afgevoerd, na
een mededeling van de Griekse
afgevaardigde, dat Griekenland
niet wil deelnemen aan een
ronde-tafelconferentie over Cy
prus, tenzij garanties worden ge
geven dat zij „constructief" zal
zijn.
De verzoeningsinstantie van de
NAVO blijft echter ter beschikking
van de betrokken partijen.
Het falen van de NAVO om een
ronde-tafelconferentie tot stand te
brengen wordt te Parijs beschouwd als
een persoonlijke tegenslag voor secre
taris-generaal Spaak, die op 23 sep
tember naar Athene vloog om te trach.
ten de Grieken te overreden een der
gelijke conferentie bij te wonen.
Het paspoortenbureau van de
Amerikaanse regering heeft een
correctie moeten aanbrengen in
een officiële statistiek, die het
deze week had uitgegeven.
De statistiek betrof het aantal
Amerikaanse toeristen, dat in
de eerste drie kwartalen van
1958 Europa heeft bezocht. In
een keurige lijst van landen,
die blijkbaar de voorkeur had
den van de Amerikaanse reizi
gers, stond Holland met 17.621
bezoekers op de achtste plaats.
Maar op de achttiende plaats
stond Nederland (the Nether
lands) met 5110 bezoekers.
Met enige verlegenheid moesten
de paspoort-autoriteiten toe
geven, dat zij een fout hadden
gemaakt en dat zij met Holland
en „the Netherlands" hetzelfde
land bedoelden.
Nederland steeg daardoor een
plaats op de ranglijst met een
totaal van 22.731 Amerikaanse
bezoekers.