Ontmoeting met Zadkine
-.52
-.43
-.25
-.54
chachten Staatsmijn Beatrix
bijna
gereed
ggftOSQTf
Het college van kardinalen
in huidige samenstelling
Soms zijn ze bang voor me
Tankschepen
opgelegd
Spoetnik II op 500 meter diepte
GIRO 433
BIJSTAND 2
NET MEISJE
Chrysanten
Handwerksman, kunstenaar, leraar en nobel mens
Reddingsvliegtuig
bij jutland in
zee gestort
dan BERGèRE!
Want hier is talent
Ni
ïeuw griep-vaccin
J
TUTTI FRUTTI BIJ WENTELTEEFJES
Niets zeggen...!
Doen!
Tutti frutti: een weldadige over
daad aan de heerlijkste-van-de-
heerlijkste zuidvruchten, gezel
lig door elkaar gemengd. Kleu
rig en fleurig, verrukkelijk en
óóóóh zo gezond! Wat een
verrassing als U die morgen
op tafel brengt. Niets zeggen!
Doen!
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 23 OKTOBER 1958
„Let eens goed op de kop van een tijger bijvoorbeeld! Dat is
een woud in een woud!"
De jonge mannen, die rondom de kleine heftig sprekende man
met de grijze haarlok heen staan, luisteren ademloos. Hier staan
hun rappe monden, die in het Café du Dome geen ogenblik rust
kennen, werkelijk een paar uren lang stil. Want van Ossip Zadkine
kunnen ze wat leren. Kunnen ze leren wat beeldhouwen is en
meer nog misschien wat toewijding tot het werk betekent. Als
leze jonge mannen en meisjes dat trouwens zelf niet voelden,
zouden ze de Académie de la grande Chaumière, waar Zadkine
ioceert, wel vermeden hebben.
^"mÈËÈÈË
A
hij zich wellicht graag „artisan".
En dat is hij ook, maar dan een
artisan, een handwerksman, die als
mens zich oprecht verblijdt in en lijdt
aan het leven en die daarom een kun
stenaar is. Zadkine is een man van
cultuur, hij is van zijn tijd en res
pecteert niettemir> in diepste wezen
de traditie. Zijn leven is werkelijk
beeldhouwen en tekenen. Zie zijn
pentekeningen en gouaches die te
weinig bekend zijn, maar hoe voldra
gen van compositie zijn ze, hoe ori
gineel van vondst en zij vormen een
zeker niet te verwaarlozen deel van
zijn oeuvre.
Ossip Zadkine werkt, de ganse
lange dag en avond, nerveus en ge
jaagd. Hy is charmant en beminne-
lyk. Hij is overal en nergens. Hij
houdt van Parys en hij begrijpt Pa
rijs. Eén ding echter heeft Parijs
niet begrepen van hem: dat hy on
langs in tegenstelling tot het gebruik
na de vernissage van een grote ten
toonstelling van zijn werk moederziel
alleen zat in de Deux Magots. Maar
dat is ZIJN zaak en ZIJN geheim.
WILLEM ENZINCK
zicht van Zadkine's ontwikkeling
door de jaren heen. De gesloten ku
bistische vormen van '20 tot '35,
waarin de magische formule over
heerst; de neo-barok van daarna,
zwieriger en minder bewust naar het
schijnt, maar altijd muzikaal.
Zadkine schijnt in zijn laatste beel
den tot zijn voordeel de periode van
die neo-barak te boven te komen. De
kern ervan is gebleven, maar naar
binnen gekeerd thans, de dramati
sche expressie van zijn figuren ver
hevigend. Want Zadkines figuren zijn
dramatisch, het zijn altijd worstelen
de mensen, vechtend met de demon
van de tijd, met hun dromen en vi
sioenen. En zelfs als zij verstild naast
elkaar staan, zoals de man en de
vrouw die hij nu uit het ebbenhout
tevoorschijn roept, zijn zij getekend
door de z ijgende strijd met de een
zaamheid, die ook daar blijft bestaan
waar mensen elkaar het dichtst ge
naderd zijn Gestolde. vulkanisch
geronnen strijd lijken de geboetseer
de beelden van Zadkine vaak, geopen
baarde strijd zijn hout. en steenplas
tieken. Geopenbaard, tevoorschijn ge.
haald uit de gegeven vorm van de
steenklomp of de boomstam.
Zadkine heeft een feilloos gevoel
voor zijn materiaal. Daarom noemt
Volgens de jongste gegevens van
Oil-Shipping co. (n.v. Olie-Scheep
vaart) zijn er over de gehele wereld
thans 351 tankschepen opgelegd of
althans buiten gebruik gesteld. De
totale tonnage (draagvermogen) van
deze vloot is 5.420.009. Slechts 94 van
deze schepen behoren aan maat
schappijen, de overige zijn voorna
melijk in particuliere handen.
FAMILIEBERICHTEN
(uit andere bladen).
Getrouwd Noud v. d. Hey-
den en Bea Baartmans, Ber
gen op Zoom.
Overleden Godefridus Tem-
pelaars-Goossens, 80 jaar,
Bergen op Zoom. Joanna Din-
gemanse, wed. van Frans de
Bruyn, 64 jaar, St. Laurens.
Jozina M. Dekker-Verplan-
ke, 49 jaar, Waterlandkerkje.
Wilhelmina den Engelsman-
Aarnoutse, 80 jaar. Middel
burg. Antonia C. Jacobs-
Schraven, 40 jaar, Tilburg.
Een tweemotorige „Pembroke"
van de Deense luchtreddmgsdienst is
ter hoogte van het eiland Fanoe voor
de westkust van Jutland, in zee ge
stort. Van de vier inzittenden heeft
men geen spoor gevonden.
PUDDING T
Altijd de lekkerste, ook onze
RAPID.
pp®»* <*Sc'.
l.. \vvV
,,Ah, soms zijn ze bang voor me!"
fluistert Zadkine mij toe in een klei
ne werkpauze, waarin de leerlingen
en het model even mogen uitblazen.
,,Maar dat hindert niet Het is altijd
wel ergens goed voor. Want hier is
talent!"
En hij maakt een gebaar dat het
gehele lokaal omvat. Zijn rossig ge
laat rekt zich naar voren, de diep
bruine ogen glanzen levendig en kwa
jongensachtig. Dat kwajongensachtige
zit trouwens ook in zijn even naar
voren tuitende lippen.
Inderdaad, er is talent bij het tien
tal Zweden, Amerikanen en Engelsen
dat hier ijverig de klei hanteert.
Maar het wordt ook geleid. Als onze
sigaret is opgerookt, wordt de arbeid
hervat. Zadkine bekijkt de werkstuk
ken één voor één van alle kanten.
Een korte, keurende blik: Goed,
goed! Maar dan komen zijn opmer
kingen: „Die kop is nog te ijl, te
weinig volumineus; het haar speelt
ook een rol Zó!" En hij buigt de
haarwrong van zachte klei wat naar
buiten. Een kleine correctie en er is
al meer evenwicht. Maar de meer
naturalistische opzet van het geheel
blijft onaangetast,
„Et vous?"
De jonge Zweed neemt een af
wachtende houdin gaan.
„U werkt met gaten in de sculp
tuur?" begint Zadkine, „goed, maar
een gat in een beeldhouwwerk heeft
een functie, begrijp dat goed, het
moet de plastiek van het geheel ver
sterken; het is er maar niet zó!"
De jonge man knikt. Zadkine heeft
het tere punt geraakt. En daar is
meteen de spatel, die snel een reep
klei wegneemt en de ruggegraat feil
loos juist accentueert. „Kijk, mon
ami, nu is het een accent en geen
ziekteverschijnsel meer!"
Ieder zijn beurt
Zo krijgt ieder zijn beurt. Wat er
goed is in al deze pogingen, krijgt
lof, fouten worden gelaakt en verbe
terd, maar Zadkine laat de persoon
lijkheid van elk zijner leerlingen on-
aangerand.
Tmee uur lang spreekt de kleine
man, geejt raad en verbetert met
een verbazingwekkende vitaliteit
voor zijn zesenzestig jaren. Een le
ven van onverpoosde arbeid, begon
nen in Rusland, in Smolensk; voort-
Gevoelig en monumentaal is deze
kop, werk van Zadkine.
In Engeland heeft men een nieuw
vaccin tegen griep samengesteld, dat
in tabletvorm kar worden ingenomen
en waarvan men hoopt voldoende
voorraad te hebben tegen de tijd dat
een nieuwe griepepidemie zich aan
kondigt. Het vaccin is gebaseerd op
de veronderstelling dat de komende
griepepidemie elementen van de
Aziatische, de gebruikelijke Engelse
en de algemeen-Europese griep zal
bevatten. Het vaccin is tegen deze
virustypen, alsmede tegen enkele an
dere, zeer werkzaam, aldus is mee
gedeeld door de Engelse vereniging
van homopaten.
gezet met zijn studie in Londen;
vrijwilligerschap in het vreemde
lingenlegioen gedurende de eerste
wereldoorlog, jarenlange balling
schap in Amerika tijdens de tweede,
zij zijn schijnbaar' ongemerkt aan
hem voorbijgegaan.
In zijn werkplaats op Montparnasse
hakt Zadkine een dubbelfiguur uit
ebbenhout. De zwarte schilfers vlie
gen in het rond: insekten uit Kafka's
dromen. Zo nu en dan houdt hij even
op. Dan beven zijn handen, de eeuwi
ge pijp tussen zijn tanden trilt: ..Je
ja, we zijn handwerkslieden en niets
anders", zegt hij en begint opnieuw.
Zijn ontwikkeling
De grote ruimte achter hem is te
klein voor de vele werken, die er
staan. Ze geven zwijgend een over-
Zadkine in zijn atelier.
Het college van kardinalen zal.
zoals bekend, binnenkort beginnen
met de paus-keuze. Wanneer het col
lege voltallig is bestaat dit uit 70
kardinalen. Dit aantal werd reeds
bepaald door Paus Sixtus VI in 1586
In 1953 heeft Paus Pius XII het
College ->or de laatste maal op zijr,
voltallige sterkte aangevuld. Sinds
1953 zijn 15 kardinalen overleden
terwijl afgelopen week in Rome kar
dinaal Constantini de 16e kardinaal
was die aan het college ontviel.
Van de 54 overgebleven kardinalen
zijn er thans 52 in Rome bijeen aan
gezien .tardinaal Mindszenty, de aarts
bisschop van Esztergon, sedert de
opstand in Boedapest op de Ameri
kaanse legatie aldaar verblijft en
geen toestemming verkrijgt van het
huidige Hongaarse bewind de reis
naar Rome te ondernemen.
Kardinaal Stepinac, de aartsbis
schop van Zagreb, is in Joego-Slavië,
in ballingschap en kan evenmin naar
Rome reizen. De enige kardinaal die
uit de communistische landen naar
Rome kwam is kardinaal Wyszyns-
ki, de aartsbisschop van Warschau.
Kardinaal Guiseppe Siri, de aarts
bisschop van Genua, is met zijn 52
jaren de jongste van het college.
De hoogst bejaarde kardinaal is Jo
sé Maria Caro Rodriguez, de aarts
bisschop van Santiago, die op 92-ja-
rige leeftijd de reis van Chili naar
Rome maakte.
Van de 54 nog overgebleven kardi
nalen zijn vier de 85-jarige leeftijd
gepasseerd.
De overgrote meerderheid (39) is
tussen 65 en 85 jaar.
Elf kardinalen hebben de leeftijd
van 65 jaar nog niet bereikt.
5?
De boorwerkzaamheden aan
de beide schachten van de in
aanbouw zijnde staatsmijn Bea
trix te Herkenbosch, waarmee
in 1955 werd begonnen, naderen
het einde van de eerst fase: bin
nen enkele maanden, tegen het
einde van dit jaar hoopt men de
beide schachten tot op een diep
te van ruim 500 meter met een
doorsnede van 7.65 meter ge
reed te hebben, waarna in het
begin van 1959 met de bekle
ding van deze schachten kan
worden begonnen een werk, dat
ongeveer 60 dagen in beslag zal
nemen.
Daarmede zullen de beide schach
ten voltooid zijn tot op de diepte,
waar het kolengebergte begint.
Daarna zal het nog twee a drie ja
ren duren, voordat met de exploita
tie van de kool zal kunnen worden
begonnen.
In de loop van de jaren, waarin
net boren van de schachten voor de
Beatrixmijn voortgang vond, zijn
verschillende boortechnische proble
men tot een oplossing gebracht,
waar men tot dan toe nog niet of
slechts gedeeltelijk in was geslaagd.
Dit betreft zowel de capaciteit van
de boorapparaten als de methodes
om afwijkingen tijdens het boorpro-
ces dat slechts bovengronds kan
worden gevolgd te controleren en
te corrigeren.
Spoetnik II.
Een van de meest spectaculai
re vindingen voor de controle
van het boorproces, diep onder
de oppervlakte, is wel de con
structie van een zendapparaat,
ontworpen door het Centraal
,,.on van de Staatsmij
nen, dat de boortechniei in staat
stelt om na te gaan, welke krach
ten en stoten op de boren wer
ken bij het stoten op bepaalde,
soms rotsachtige, weerstanden
in de ondergrond. Omdat dit ap
paraat werd gerealiseerd op het
zelfde ogenblik, waarop Rusland
zijn Spoetnik de ruimte inzond,
heeft dit apparaat de bijnaam
Spoetnik II gekregen.
Eveneens werd door het proefsta
tion een apparaat ontwikkeld, dat de
juiste diameter van een geboord gat
op elke diepte kan meten, het z.g.
calibreerapparaat. waarbij 4 schar
nierende testarmen de boorgatwand
aftasten.
Het valt verder moeilijk na te
gaan, in hoeverre de reeds in 1956
in gebruik genomen boorautomaat
is te vergelijken met de automati
sche piloot in een vliegtuig. Toeren
tal, boordruk e.d. worden op deze
automaat geregistreerd, waardoor de
boormeester snel en doeltreffend de
maximaal bereikbare voortgang van
het werk in de diepte kan regelen.
Zeker 20 tot 25 pet. is de voortgang
der vorderingen daardoor versneld.
Ondanks de enorme technische vor
deringen, die de boortechniek in de
ze jaren aan de Beatrixmijn heeft
doorgemaakt, is het werk op bepaal
de momenten door verrassingen in
de ondergrond herhaaldelijk ernstig
vertraagd. Nochtans zal de vooruit
berekende duur van 1080 dagen ver
moedelijk slechts met enkele tien
tallen dagen worden overschreden
Inmiddels zijn de voorbereidingen
reeds in volle gang om onmiddellijk
nadat de eerste schacht de vereiste
diepte van ruim 500 meter en de
vereiste doorsnede van 7.65 meter zal
hebben verkregen, te kunnen begin
nen met de bekleding of cuvelage.
De ijzeren ringen, die dan in de
schachten zullen worden neergela
ten om er een dubbele binnenwand
in te vormen, staan reeds op het
terrein opgesteld en de betonfabriek.
die de beton moet leveren voor het
opvullen van de ruimte tussen de
beide wanden, is in aanbouw. Daar
naast is de installatie vrijwel gereed,
welke de bitumen moet leveren
voor het opvullen van de ruimte tus
sen de wand en de aarde daarom
heen. In een tijdruimte van onge
veer 2 maanden moet het hele pro
ces van' de bekleding van de schach
ten worden voltooid. Schacht II, die
in continu-arbeid wordt geboord, zal
het eerst aan de beurt komen: drie
weken daarna is schacht I op de
vereiste'diepte en doorsnede en hier
kan men dan ook met de bekleding
beginnen. Als de cuvelage teneinde
is, zullen per schacht 3000 ton staal
en 8000 ton beton verwerkt zijn voor
de dubbele binnenwand die dan een
veilige ruimte biedt om erin te wer
ken en om in gereedheid te worden
gebracht voor het doordringen in de
kolenlagen.
ROTTERDAM
Direct gevraagd:
installatiebureau
ALBERT EGGERMONT
Korte Nieuwstraat 21 Hulst
Tel. 92.
Allerheiligen nadert
Bestel tijdig uw
Wit en gekleurd.
Potten vanaf 6 tot 15 bloemen
aan lage prijzen.
Ww. P. VAN RATTINGEN-
PENNEM\N
Aan de oude kerk
KOEWACHT (België)
wasiiiaciitnes Zoekt u op voor
delig wijze een goede wasma
chine aan te schaffenAls
iroothamielaas hebben wij ïog
Mikeie licht beschadigde ma
chines die onder volle garantie
net grote reductie kunnen wor-
ien verkocht Br. onder no
227b
Bi oiKiuiiiHle bouwvallige w >-
unger aan de Paardenmarkt
s,oo| vergunning in bezit Tota
le oppervlakte ca. 300 rt\2 - Te
bev L. Fassaert, Steenstraai
13 Hulst 18742
vvegfir overcompleet gaska-
j el 8 staafs te koop, g.staat
iVevi Weemaes, Tivol) 63
duist 18743
tacitg stalen kast aangebo
den vooi vlakliggend kaartsys-
een. met 734 kaarthouders,
merk „Standard Zo goed als
meu'' voor minder dan de hal
ve prys Burgemeester Man-
r«ïla-i 38 Zunriert 72817
St. Nicolaas „De Titel". Een
prachtig sportboek. Kloek for-
;naa 50 foto's Rijk geill.
Slechts 5,-. Bestellen bij Re
el. Klijssen, Gem. Giro K10100,
Adam. (Giro kant. A'dam
13500). Franco thuis in 3 da
gen.
Bontwerker biedt aan: bont
mantels in het betere genre,
ook naar maat. Betaling op
prettige wijze te regelen. Be
zoek met collectie aan huis. -
Brieven onder no. 72742 bur.
v.d. blad.
Wasmaehinefabriek heeft gloed
nieuwe wasmachines en centri
fuges met lichte emaillebescha-
digmg voor 145 met garantie.
Desgewenst afbetaling. Fa-
brieksagent: Hoogstraat 116, -
Roosendaal, telefoon 01650-4121,
Nieuwstraat 28. Terneuzen, te
lefoon #150-2140. 72874
Wegens vernieuwing een partij
tweede hands theaterstoelen te
koop. Grand Theatre, v. Cooth-
plein 17, Breda. 72889
I.g.st.z. Jawa motor 125 cc te
koop, jaar 1957. Dorpstraat 67,
Oud-Gastel. 8494
wMmmm.
Ope Rekord 1958, Voiksw de
Luxe 1956, Voiksw. de Luxe
1954, Chevrolet Bel Air 1954;
Renault 4 1951. Fiat 1100 1954
Voiksw bestel 1955. Taunus be
stel 1955, Skoda cabriolet 1951
motui NSU 250 cc. Al deze au
to's worden onder garantie ver
kocht financiering mogelijk -
Df Jong's Garagebedrijf Nis-
K1R5R-945 84*3
D K W '55 te koop, lichtgrijs
met donkergrijs dak. Ir. W.G.
Blauwhof, Heuvelstraat 259. -
Breda, tel. 01600-31935. 72747
Oveigangsleeltijd? Migraine?
Ongezonde teint? Jeugdpuist
jes? Verstopping? Vetzucht?
Nattermann's bloedzuiverende
tbec no. 8 helpt I Groot pak
i «,8ü bii elke drogist.
Een lederen jas te koop voor
uw leven v.a. 2,- p.w. met 5
j. garantie. Gratis op zicht. Br.
onder no. 71938 bur. blad.
Vermager zonder dieet met
Gracial 50 dragees 1.98. Bij
apoth. en drogist.
Wilt U er aan denken bij inzending van brieven
op nummeradvertenties ook inderdaad het num
mer op de enveloppe te vermelden (bjj voorkeu*
in de linkerbovenhoek)?
T .as u' Seizoe'i v verkoop na I
lert Er «erg vertegenw gew
i verkoop van groente- #»r
indbz Zaaigr. en poulaarri
ooi S^rrarens Zaadh Goes
'Kt M visie
Zelfstandig meisje gevr. voor
dag en nacht in doktersgezin
met 3 kinderen. Mevr. Smit
huis, Brabantlaan 4, Breda.
Nette r.-k. dienstbode gevraagd
bij doktersfamilie, hulp van
werkvrouw, goed loon. Zich te
wenden: Dokter Stuyk, De Beu
kelaarlaan 30, Ekeren (B), tel.
11554. 2094
Net jong meisje gevraagd bo
ven 18 j. voor café. Hoog loon.
Café Taxie, Statiestr. 138, Es
sen, tel. 732098. 8488
Zoekt u bijverdiensten? Laat
het ons weten, wij zoeken be
langstellenden in de omgeving
H.L. Zwaluwe, Wagenberg, -
Terheijden, Made voor het
handlezen van erwten, schok
kers en bonen, het gehele jaar
door werk, goede bijverdienste.
Aanmelden: Fa. W.A.J. v.d.
Plas, Kerkdijk 59, Hooge Zwa
luwe, tel. K1690-489. 72871
:VOOR .TOP" VOEDING;
1 heerlijke
BANKETSTAAF 150 gram
met 10 duikertjes gratis.
1 pak
DUIKER BAKMEEL (zelfrijzend)
met 5 duikertjes gratis.
1 pak
DUIKER MAÏZENA
met 5 duikertjes gratis.
250 gram
CHINESE DROPBLOKJES
met 10 duikertjes gratis.
NU bij aankoop van deze artikelen SAMEN,
nog eens 10 DUIKERTJES EXTRA.
7 J XV 2 4
200 g tutti frutti, water, wat sinaasappelsiroop, sago,
wat suiker; 8 sneetjes oud brood zonder korst, 1 groot ei,
2lA dl melk, 30 g suiker, 1 pakje vanillesuiker, boter
om in te bakken.
Was de tutti frutti, knip de klokhuizen uit de appeltjes.
Week de vruchten in ruim water met wat limonade
siroop en wat suiker. Laat ze zachtjes gaar koken en
bind het vocht met wat sago. Klop het ei met suiker,
vanille en melk. Overgiet hiermee het brood en bak de
geweekte sneetjes in de koekepan met hete boter aan
weerszijden licht bruin. Leg op elk wentelteefje een
portie tutti frutti.
sïïis®
Eet ook weer eens rijst met abrikozen;
griesmee! met pruimen of drie-in-de-pan
met krenten en rozijnen! En smullen
maart
geduurde
CALIFORNISCHE PRUIMEN - ABRIKOZEN - APPELTIES - KRENTEN - ROZIJNEN - TUTTIFRUTTI