Gent wil naar betere
verbindingen te water
Chemische oorlog SCHRIK
van onze eeuw
Zeeuwsch-Vlaandercn he?ft
baat bij verheterin
sluizen bij herrieuzen
"AKKERTJES"
De een van de heste oude gen evers
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 17 OKTOBER 1958
RINGVAART OM GENT
Record-veiling van
schilderijen in
Londen
Zes doden aan Zuidpool
Globemaster"
neergestort
Landbouwstudieclubs
bijeen in St. Jansteen
Kolonel Abimanjoe
veroordeeld
De Waarzegster
g van
pROF. ir. M. van Cauwenberge, hoofdingenieur-directeur van
Bruggen en Wegen en hoogleraar aan de universiteit van Gent,
heeft op de Gentse studiedag van 2 oktober jl. een historisch en
scheepvaartkundig overzicht gegeven van de waterwegen naar
Gent in nationaal Belgisch en internationaal karakter.
In dit overzicht trof wel bijzonder, dat Gent als het ware het
middelpunt vormt van een spinneweb van waterwegen, die zich
vandaar in alle richtingen uitstrekken. Gent ligt aan de Schelde,
wat wil zeggen, dat het over water naar het noorden verbonden
is met Antwerpen, naar het zuiden met Oudenaerde en Noord-
I rankrijk. In Gent mondt de Leie in de Schelde uit, wat betekent
dat de havenstad, althans voor kleine schepen tot 300 ton, nog
over een tweede natuurlijke waterweg naar Noord-Frankrijk
beschikt.
Naar het noorden heeft Gent thans
als rechtstreekse weg naar zee en de
Nederlandse en Duitse wateren het
kanaal van Gent naar Terneuzen,
dat van 1327 dateert. Oorspronkelijk
bestond dit uit twee panden, ge
scheiden door een sluis te Sas van
Gent. Het is dit jaar juist 50 jaar
geleden, dat de sluis van Sas van
Gent permanent werd opengelaten,
waardoor de huidige toestand werd
verkregen van een kanaal, dat uit
slechts één pand bestaat.
Voordat het kanaal Gent - Terneu
zen tot stand kwam, heeft Gent een
uitweg naar zee in westelijke rich
ting gezocht, waaraan het nu nog
dankt het kanaal Gent - Brugge, dat
weer in verbinding staat met het ka
naal Brugge - Oostende en vanaf
deze waterweg verder met Nieuw-
poort en Duinkerken. Al deze ver
bindingen tezamen vormen voor Gent
dus een derde binnenvaartweg naar
Frankrijk, zij het voor wat dit laat
ste betreft ook alleen voor kleine
schepen.
Grotere schepen
De weg langs de Boven-Schelde
naar frankrijk zal evenwel in het
kader van het Belgische tienjaren
plan voor de waterwegen geschikt
gorden gemaakt voor schepen van
0 ton en een doorverbinding krij
st van dezelfde omvang naar de
->orinage. de Samber en de Maas bij
'men. Deze grote doorverbinding
nan]' de Maas heeft bij Seneffe een
z-'.itak in het kanaal van Charleroi
'"•aar Brussel en zo via het kanaal
van Willebroek door de Rupel weer
een verbinding met de Boven-Schel-
r' bij Rupelmonde. Het is dus ook
mogelijk van Gent via Brussel naar
de Maas te varen.
Verder staat Gent via de Boven
schelde en de Rupel langs het Nethe-
anaal in verbinding met het Albert-
anaal naar Luik en Maastricht en
omgekeerd de weg door de drukke
twerpse haven kan vermijden,
'lit deze vele mogelijkheden voor
scheepvaart van en naar Gent blijkt
duidelijk, welk een belangrijke func
tie do Gentse haven naast de andere
Deltahavens in noord-west-Europa
kan vervullen, vooral ook als in- en
- haven voor een deel van
noord-Frankrijk.
Achteruitgang
Toch komt deze bestemming van
nog lang niet volledig tot haar
echt mals de bij andere grote ha-
v; us achterblijvende opbloei der
Gentse havenbedrijvigheid na de oor
log heeft aangetoond.
Voor deze relatieve achteruitgang
zijn twee oorzaken aan te wijzen.
4L De binnenvaart in Gent onder-
vindt zelf hinder van de smalle
en ingewikkelde doortocht door de
vele vaarten met soms scherpe boch
ten in de kom der gemeente. Om van
de Beneden- of Zeeschelde naar de
Boven-Schelde te komen moeten de
meeste schepen de hele stad rond
en doorvaren langs kanalen, die niet
meer op de huidige scheepvaart be
rekend zijn. Prof. van Cauwenbergen
spreekt dan ook in navolging van de
schippers over deze toestand als over
de ,,Stop van Gent" met een toe
speling op de ,.Stop van Ternaaien",
die zoals bekend een flessenhals voor
de scheepvaart vormt tussen het Al-
bertkanaal en de Maas, maar nu
wordt opgeheven.
De ..Stop van Gent" wordt even
wel ook opgeruimd. Het was niet mo
gelijk in de oude binnenstad de door
vaart te verbeteren, omdat men dan.
nog daargelaten dat men dan te veel
in de historisch gegroeide bebouwing
had moeten breken, de gehele
scheepvaart tijdelijk had moeten stil
leggen. Wat dit zou betekenen, kan
men al wel hieruit opmaken, dat
jaarlijks gemiddeld 30.000 schepen
met een tonnage van meer dan 10
miljoen ton door de stad varen. Stag
natie in deze drukkd scheepvaart
wilde men dus in ieder geval voor
komen. Daarom is het plan ontstaan
voor een grote Ringvaart van het
kanaal Gent - Terneuzen naar het
westen om de hele stadskom heen-
buigende naar de Boven-Schelde en
Beneden-Schelde in het zuidoosten.
Aan deze Ringvaart wordt nu sinds
1950 gewerkt. Zij krijgt een capaci
teit voor schepen tot 2000 ton, zoals
ook wordt voorzien voor het kanaal
Gent - Oostende en de Beneden- of
Zeeschelde.
Handicap
2 De grote handicap voor Gent
vormt de verouderde zeesluis in
Terneuzen, de zgn. Westsluis, welke
schepen doorlaat van 9000 a 10.000
ton. De middensluis aldaar kan maai
schepen van 1500 tot 2000 ton schut
ten en de Oostsluis enkel binnensche
pen tot 600 ton.
De Westsluis van Terneuzen vol
doet niet meer van de Gentse zee
vaart, nu vooral sinds de wereld
oorlog de afmetingen der zeesche
pen zo zijn toegenomen. De 10000
tons Liberty- en Victory-schepen,
die tijdens de oorlog werden ge
bouwd. kunnen vaak niet eens met
volledige diepgang in Terneuzen
geschut worden. Vandaar dat Gent
(Advertentie)
De werken van zeven impressio
nistische negentiende eeuwse schilders
zijn op een veiling te Londen voor
781.000 pond sterling (ongeveer
7.810.000 gulden) in totaal verkocht.
De doeken stammen uit de nalaten
schap van dc Duitse bankier Jakob
Goldschmidt, die zich voor de tweede
wereldoorlog in New York vestigde.
Een schilderij van Cezanne (gargon
au gilet rouge) ging van de hand voor
220.000 pond sterling, de hoogste prijs
voor een enkel schilderij. Het schil-j
deni van Vincent van Gogh, getitelr/
iardïn public a Aries, werd gekoch/,
voor 132.000 pond sterling, een Mantjt
voor 113.000 pond.
De verkoping duurde slechts 21 mi
nuten en werd „de veiling van de
eeuw" genoemd.
De strategie van de „moderne oorlog" heeft zijn eigen ABC.
Het is nog jong, want pas in deze eeuw is men gaan spreken van
Atomaire, Bacteriologische en Chemische oorlogsvoering. En pas
na de tweede wereldoorloeg ging men alle wapenen, die buiten
dit lugubere ABC-trio vallen, bestemoelen als ..klais;3k" of con
ventioneel", twee kenschetsingen, die elk de betekenis verkregen
van „ouderwets" of sterker „verouderd".
De C vertegenwoordigt het oudste
element in de moderne strategie. Het
dateert uit de eerste wereldoorlog.
De chemische oorlog werd namelijk
■geboren in 1915, toen men aan het
westelijk front gassen ging gebruiken
in de hoop, daarmede de verstarde
linies te kunnen doorbreken. De A-
oorlog begon dertig jaar later, toen
de A-bommen op Nagasaki en Hi-
roshina het einde van de oorlog met
Japan teweegbrachten. En de B-oor
log, de bacteriologische oorlog?
Eigenlijk verkeert die nog maar in
het theoretische stadium, want tot
dusver werd hij alleen in propa
gandistische bericht-en gevoerd. Dat
hij écht mogelijk is, staat evenwel
vast.
Vernietiging
Strategisch gezien staat de C-oor-
log bovenaan. Wij weten allemaal,
dat een A-bom of een H-bom vol-
(Adverten'ie)
Bijgaande kaart geeft de Ringvaart
om Cent weer, welke vanaf het ka
naal Gent-Terneuzen een noorder
vak krijgt tot het kanaal Gent-
Oostende, vandaar westelijk van de
stad een westervak tot de Boven-
Schelde en dan nog een zuidervak;
welke de Boven- met de Beneden-
Schelde verbindt en dus feitelijk
de bocht van de Schelde, welke door
de stad stroomt, afsnijdt. Men ziet
ook duidelijk het ingewikkelde vaar-
tennet binnen de stad, dat thans
bij de doorvaart van Gent zoveel
oponthoud veroorzaakt en waarvoor
de Ringvaart een ruimere vervan
gende vaarweg zal worden.
zo zeer op de bouw van een nieu
we zeesluis te Terneuzen en op de
verbreding en verdieping van het
kanaal Gent - Terneuzen staat.
Men zou kunnen zeggen, dat de
oude zeesluis voor de Gentse zee
vaart een „Stop van Terneuzen" is
geworden.
Intussen is het ook het verdwijnen
van deze „Stop" in zicht gekomen
door het voorlopig akkoord, dat dit
jaar tussen Nederland en België over
kanaal en sluis werd getroffen. Wes
telijk van de huidige Westsluis te
Terneuzen is een nieuwe zeesluis ge
pen met 9 meter diepgang moetkun-
projecteerd. welke te allen tijde sche
nen schutten en zelfs schepen met
11.5 meter diepgang het bereiken van
Gent zal kunnen toelaten. Thans kun
nen slechts schepen van 7 tot 8 me
ter diepgang naar Gent varen.
De huidige zeesluis te Terneuzen
zal als reservesluis voor zee- en bin
nenvaart blijven dienst doen en eigen
lijk een nieuwe middensluis worden,
omdat de thans bestaande midden-
skiis en de Oostsluis door een nieu
we oostelijke binnensluis zullen wor
den vervangen.
Het kanaal Gent - Terneuzen is of
wordt op Belgisch gebied reeds goed
deels verbreed. De bodembreedte
wordt er gebracht van 50 op 72 me
ter. De verdieping van 8,75 op 12.5
meter moet dan echter nog plaats
hebben. Op Nederlands gebied moe
ten de werken nog beginnen. Minis
ter Algera heeft nog juist dit begin
kunnen inluiden door een eerste post
van een miljoen gulden voor het ge
hele complex werkzaamheden uit te'
trekken op de Waterstaatsbegroting
van 1959.
Zo zal de „Stop" in Terneuzen ook
voor Gent verdwijnen en, als dit een
maal is geschied, zal de havenbedrij
vigheid van Gent ongetwijfeld aan
zienlijk toenemen. Terneuzen zal
daarvan zeker in hoge mate mee
profiteren, zowel door het bezit van
een degelijk vernieuwd en verbeterd
havencomplex als door de weerslae
welke de toeneme'nde Gentse bedril
vigheid op zijn eigen welvaart zal
hebben en op die van de gehele
Zeeuwschvlaamse kanaalzone.
Zeeuwsch-Vlaanderen zal ook
de invloed ondergaan van de in
dustrialisatie, welke in Oost-
Vlaanderen aan de oostelijke
oever van het kanaal Gent-Ter
neuzen tussen Gent en Selzate
grootscheeps wordt nagestreefd.
Hiervan moet wel een prikkel
uitgaan tot verdere industrie
vestiging, b.v. ook ten westen
van Terneuzen tot Biervliet en
aan de Braakman. Zeeuwsch-
Vlaanderen heeft in ieder geval
nog ruimte genoeg om indus
trieën op te nemen.
Door de convergerende invloed
van het Gentse streven naar ex
pansie in België en van de in-
dustriespreidingspolitiek in Ne
derland met haar bijzondere aan
dacht voor de ontwikkeling van
het Westerscheldebekken be
staat nu de kans, dat het geïso
leerde en „vergeten" Zeeuwse
gewest een grotere welvaart en
meer harmonische ontwikkeling
tegemoet gaat.
Deze kaart geeft de loop van het
verbeterde kanaal Gent-Terneuzen
weer met de toekomstige situatie
van de Terneuzense sluizen. Ten
westen van de bestaande Westsluis
is de grotere nieuwe zeesluis ge
tekend. Men ziet ook de rechttrek
kingen in het kanaal westelijk van
Selzate en oostelijk van Sas van
Gent en de verruiming van de bocht
bij Sluiskil. Het kanaal wordt aan
de oppervlakte 200 meter breed
tussen Gent en Selzate en 150 meter
breed tussen Selzate en Terneu
zen. De diepte moet 12.50 meter
worden.
strekte vernietiging veroorzaakt. De
strateeg echter is niet alleen op ver
woesting uit. Hij moet ook veroveren,
bezetten. En dit wordt een moeilijke
en veelal onmogelijke taak als het
een gebied betreft, dat door A- of H-
bommen is getroffeq. Hij ontmoet
er weliswaar geen tegenstand of ver
zet meer, maar evenmin vindt hij er
middelen om het economisch en
maatschappelijk leven weer op gang
te brengen. Hierbij komt nog, dat
de radio-actieve besmetting geen
onderscheid maakt tussen veroveraar
en verslagene.
Zin delijker..,.
Een B-oorlog daarentegen zou onge
twijfeld minder catastrofale gevolgen
hebben in materieel opzicht, maar hij
vergt krachtens zijn aard vrij veel
tijd. Na een bombardement met (bij
voorbeeld) pest- en cholera-bacillen
moet de veroveraar eerst wachten
tot de mensen gestorven zijn en zelfs
nadien loopt hij nog het gevaar,
zelf besmet te worden.
De C-oorlog paart aan het dodelijk
effect van de A- en de B-oorlogen
minder duïneuse, wij zijn zelfs ge
neigd te zeggen zinderlijker materiële
effecten en voltrekt zich toch snel.
Hij laat huizen, fabrieken en vele
voorraden intact. Hij vernietigt „al
leen" het leven. Alles wat de ver
overaar te doen heeft, is er voor te
zorgen, dat een nieuwe bevolking
de plaats inneemt zelfs tot „bezit
ter" van een stad of streek, die (ma
teriële) van de oorlog niet of weinig
geleden heeft.
Primitief
De C-oorlog begon, toen de Duit-
sers op 22 april 1915 uit de loopgra-
ven bij Yperen hun eerste, zes kilo-
meter brede, chloorgaswolk in de
richting van het geallieerd front blie
zen. Het gebeurde tamelijk primitief.
Het gas werd in cylinders geperst
naar het front gestuurd. Als de wind
gunstig was, draaide men de kranen
open. Later probeerde men het met
projectielen met een dunnen wand.
Deze werden met gas gevuld en door
mortieren naar de vijandelijke, linies
geschoten. Van gasbommen, op grote
schaal uitgedorpen door vliegtuigen,
was geen sprake, want het luchtwapen
stond toen nog in de kinderschoenen.
Niettemin heeft die eerste gas-oorlog
tienduizenden soldaten het leven ge
kost, terwijl tienduizenden anderen
er lang, sommigen zelfs levenslang,
een letsel of ongemak van overhiel
den. Vooral het blarentrekkende mos-
tergas was gevreesd. Wie er in ern
stige mate door getroffen" werd,
liep de kans, voor de rest van zijn
leven in een oliebad door te moeten
brengen, want anders was de pijn
van de blijvende wonden nauwelijks
te verduren.
Geen herhaling
Tegen veler verwachting in bracht
de tweede wereldoorlog geen herha
ling van de verschrikkelijke gas-
oorlog. Voor een deel was dit te
danken aan nieuwe strategisch op
vattingen. Men streefde er naar, met
snelle tankcorpsen, gesteund door
vliegtuigen, de moordende verstarring
van een stellingenoorlog te voorko
men. Bovendien waren de oorlogvoe
rende partijen niet geneigd om oor-
logsgassen te gebreuken uit angst
voor repressailles die des te zwaarder
konden zijn. omdat het vliegtuig de
burgerbevolking „gas-kwetsbaar"
maakte. Zeker is het, dat niet gebrek
aan „bruikbare" gassen was, dat tot
onthouding van het gebruik van gas
leidde. De scheikundigen hadden
namelijk tussen 1918 en 1939 allesbe
halve op hun lauweren gerust. Zij
hadden zelfs zó grote vorderingen
gemaakt, dat zij er zelf ontdaan over
waren.
Gas-geheimen
In Duitsland produceerde men gas
in de jaren dertig onder de namen
Tabun, Sarin en Soman. Tabun gold
als „het beste merk". De Amerikanen
noemden deze gassen „G-gassen"
Sedert de Amerikanen achter de
Duitse „gas,-geheimen" kwamen, heb
ben zij zich veel inspanning getroost
zowel om de C-gassen te bereiden en
er voorraden van aan te leggen als
om er afdoende afweermiddelen tegen
te vinden.
Men experimenteerde verder en
thans is men (in Amerika) zover, dat
men voor elk soort C-gas een doel
treffend tegengif beschikbaar heeft.
Dit is natuurlijk heugelijk. En wel,
55
Zes Amerikanen zijn omgekomen
en zeven gewond, doordat een ,,Glo-
bemaster", die onderweg was met
post en levensmiddelen voor een
Amerikaanse expeditie bij Kaap
Hallett in het zuidpoolgebied, dicht
bij zijn bestemming verongelukte,
aldus donderdag in Nieuw Zeeland
opgevangen radioberichten. Het gro
te transportvliegtuig was te Christ-,
church opgestegen, van waaruit de/
Amerikaanse expeditie wordt bevoor
raad.
(Advertentie)
omdat men met de tegengiften de
gevolgen van een eventuele C-oorlog
een heil eind zou kunnen verzachten,
maar ook, omdat het bestaan der anti
middelen de kans op het gebruik van
G-gassen in een oorlog veel geringer
maakt.
Zou men er in slagen ook „anti
middelen" te vinden tegen atomaire
en bacteriologische wapenen, dan zou
dit betekent, dat het jonge ABC der
moderne strategie spoedig „conven
tioneel" of „ouderwets" zou worden
genoemd.
(Advertentie)
WOLWINKEL TE BREDA
Van vrijdag 17 oktober af
bent U hartelijk welkom in de nieuwe
gezellige 3 Suisses Wolwinkel
Eindstraat 1, Breda
U geniet er dezelfde voordelen tls
wanneer U rechtstreeks bij de fabriek
koopt.
Bij iedere aankoop wordt tijdens de eerste
week van de opening, een aardig cadeautje
verstrekt.
Te St. Jansteen werd een vergade
ring gehouden van de besturen van
de Landbouwstudieclubs voor ge
mengde bedrijven, van de clubs Clin-
ge, St. Jansteen, Koewacht en Zuid-
dorpe, o.l.v. de rijkslandbouwconsu»
lent in Zeeuwsch-Vlaanderen, ir. Hae-
nen.
Doel was om te komen tot de op
richting van een veevoederkern. De
heer den Engelen van het veevoeder
bureau voor Zeeland zette de aanwe
zigen het doel en de werkwijze van
de veevoederkern uiteen. Besloten
werd om een dergelijke kern voor de
grensgemeenten op te richten.
Besproken werd nog het landbouw-
verslag voor Zeeuwsch-Vlaanderen,
tevens werden voor de winter diverse
lezingen op het programma ge
plaatst.
Gepland werd ook een excursie naar
de gezondheidsdienst voor dieren te
Goes, met hieraan vastgekoppeld 'n
bezoek aan het bekende K.L station.
(Advertentie)
Geen tijd j
voor HOOFDPIJN.
Uw hoofd werkt hard -
Uw hersens werken, werken,
worden moe Hoofdpijn volgt.
Bescherm Uw hoofd
met "Akkertjes",
Daar zijn "Akkertjes" voor,
hoofdpijn verhelpen
voor harde werkers.
Géén tijd voor hoofdpijn
neem daarom "Akkertjes" met
geneeskrachtig micropoeder.
flitsen uw klachten weg
Kolonel Abimanjoe, de voormalige
militaire commandant van Borneo,
is door het militair gerechtshof té
Soerabaja veroordeeld tot een ge
vangenisstraf van zes maanden. Hij
werd schuldig bevonden aan het op
dracht geven tot de arrestatie van
een aantal hoofdofficieren van het
leger en van hoge regeringsambtena
ren die in november 1956 uit Dja
karta in Borneo werden verwacht.
Zijn plannen waren echter mislukt.
van Nederland voor
'n heiegen genever
zo zuiver gestookt
en heerlijk zacht!
Zeer Oude Genevei
een S B product
Ao 1822
Vraag Uw leverancier
ook om S&B voor jonge jeneverf.7.40 per liter
