Conclaaf beslist
lg
opvo
er
over
van Pius XII
de
NEGEN
DAGEN
ROUW
Kerkbestuur
handen van
in
tijdelijk
kardinalen
Wacht voor sterfkamer
Constante berichtgeving
van Vaticaanse radio
Mgr. Alfrink herdenkt
de overleden Paus
IP p
Tussen 15
en 18 dagen
na gisteren
TRAITAL
Na voorbarige publikaties in Rome:
Kleinste staat
ter wereld
Reacties in
Nederland
B
11
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 10 OKTOBER 1958
11
Camerlengo
Liefhebber van
muziek...
CEMA-patent
6 maanden
garantie
HOLLANDIA
Jongens- en meisjesschoenen
pers.
lomtafel.
gsstoffer»
mot echt
Nu Z. H. paus Pius XII is
overleden zullen de kardinalen
over minstens vijftien, maar
hoogstens achttien dagen bijeen
moeten komen voor het con
claaf, dat over de keuze van de
nieuwe paus moet beslissen. De
kardinalen verzamelen zich
daartoe in de Paulijnse kapel
van het Vaticaan om de votief-
mis van dè H. Geest bij te wo
nen. In de namiddag van dezelf
de dag verzamelen de kardina
len zich nogmaals met de con-
clavisten in dezelfde kapel om
zich onder het zingen van het
„Veni Creator" processiegewijs
naar de Sixtijnse kapel te be
geven. Hier leggen allen, die op
enigerlei wijze bij het conclaaf
betrokken zijn, de eed van trou
we plichtsbetrachting en van
geheimhouding af.
Daarna worden de kardinalen, ver
gezeld van hun klein gevolg, naar
hun apartementen geleid. In een van
de plenaire zittingen van het Heilig
College van de kardinalen, die aan
het conclaaf zijn voorafgegaan, zijn
deze apartementen door het lot de
kardinalen toegewezen.
De kardinaal-camerlengo grendelt
daarna de draaischijven boven aan
de trap van Pius IX, terwijl de
maarschalk-bewaarder van het con
claaf deze ook van buitenaf sluit.
Hiermede heeft het conclaaf een
aanvang genomen en de kardinalen
van de buitenwereld afgezonderd,
zullen zich uitsluitend bezig houden
met de uitoefening van een van de
hoogste voorrechten van hun waar
digheid, n.l. met de keuze van de
Opperherder van de katholieke kerk.
De stemmingen hebben in de regel
vier malen per dag plaats, twee ge
durende de morgenuren en twee in
de namiddagen. Vóór elke stemming
neemt de oudste kardinaal-diaken uit
een rood fluwelen beurs een lijst
met de namen van de drie stem-
opnemers, van de revisoren en van
de gedelegeerden die het stembiljet
in een gesloten kistje eventueel bij
de zieke kardinalen in hun aparte
menten moeten ophalen. Daarna
grendelt de jongste kardinaal-diaken
(Advertentie)
de deur van de Sixtijnse kapel en be
gint men met het eigenlijke stem
men.
Hiertoe werd tot nu toe aan iedere
kardinaal een stembiljet uitgereikt,
in drie gedeelten verdeeld. Bovenaan
schreef hij zijn eigen naam, in het
midden de naam van de door hem
gekozen kandidaat en onderaan een
door hem gekozen en hem alleen be
kend motto. Deze verdeling van het
stembiljet was tot nu toe gebruike
lijk, daar de gekozen paus, behalve
dat hij tweederde van het totaal aan
tal stemmen op zich moet verenigen,
niet op zichzelf mocht stemmen. Ten
einde te kunnen controleren of bij de
beslissende stemming aan deze laat
ste voorwaarde door de gekozene was
voldaan, was het voldoende, dat deze
het door hem gebruikte motto be
kend maakte. Om echter deze min
der aangename controle voor de ge
kozen nieuwe paus onnodig te ma
ken, heeft Pius XII bepaald, dat de
gekozen paus in het vervolg twee
derde plus één van het stemmenaan-
tal op zich moet verenigen. Mocht
hij aldus iets wat in onze tijd
bijna ondenkbaar is op zichzelf
gestemd hebben (welke stem natuur
lijk ongeldig is) dan heeft hij toch
nog altijd tweederde van het stem-
menaantal verkregen. Deze nieuwe
bepaling heeft het nu mogelijk ge
maakt een kleiner stembiljet te ge
bruiken, waarop alleen de naam van
de door de kardinalen gekozen kan
didaat voor het pausschap wordt ver
meld.
Na het stembiljet met een lakzegel
verzegeld te hebben, legt iedere kar
dinaal dit in een van de drie kelken,
die zich op de groene tafel voor het
altaar bevinden. Hebben alle kardi
nalen hun stemplicht vervuld, dan
tellen de stemopnemers eerst het
totaal van de uitgebrachte stemmen,
waarna de biljetten een voor een ge
opend worden en door de drie stem
opnemers worden voorgelezen. Iedere
kardinaal heeft voor zich een ge
drukte lijst met de namen van de
leden van het Heilig College, waarop
hij gedurende het voorlezen van de
verschillende kandidaten, zijn aante
keningen kan maken.
Heeft geen enkele van de kardina
len het vereiste aantal stemmen ver
kregen, dan volgt daarop onmiddel
lijk de tweede stemming. Het is van
zelfsprekend, dat de kardinalen onder
en met elkander over de een of an
dere kandidaat van gedachten mogen
wisselen. Is het resultaat van deze
tweede stemming eveneens negatief,
dan wordt de prefect van de pause
lijke ceremoniën naar binnen geroe
pen, die de stembriefjes en de kar-
dinaalslijsten met wat natte houtwol
in de kachel, achter in de kapel ge
plaatst, verbrandt.
Op het St. Pietersplein heeft zich
intussen een menigte van nieuwsgie
rigen verzameld, die van uur tot uur
groter wordt. Immers de rook, door
het verbranden van het stemmate-
riaal veroorzaakt, is van dit plein
af voor het publiek zichtbaar. Ter
wijl de verbranding van de uiterst
fijn en wit papier vervaardigde stem-
Volgens de bepalingen van de
in 1945 door Pius XII uitgege
ven apostolische constitutie is
de camerlengo gedurende de
gehele periode dat de Hl Stoel
vacant is verantwoordelijk voor
het bestuur van de tijdelijke
goederen en rechten van de
H. Stoel. Hij wordt hierin bij
gestaan door de hoofden van de
drie kardinaalsorden. Wanneer
de functie van camerlengo bij
het overlijden van de paus va
cant is of dit vóór de verkiezing
van een nieuwe paus zou wor
den, moet het college van kar
dinalen er één kiezen op de
eerste algemene bijeenkomst na
het overlijden van de paus, casu
quo in een algemene vergade
ring binnen drie dagen na het
vacant worden van die functie.
Roos verdwijnt met
Alleen Tnital 3 bevat het pas-ontdekte apelium met de «tefke va» »oo»
bevrijdende eigenschappen Na 6 wekelijkse haarwassmgentii da raat.
verdwenen.
«raag TAAITAl 2.
Voor de handel: N.V. Handelnvü. R. F. M. Wernekinck, A'dam.
De aartsbisschop van Utrecht mgr.
dr. B. J. Alfrink, heeft voor de KRO-
microfoon een rede gehouden ter her
denking van Paus Pius XII.
We ontlenen er het volgende aan:
Onze H. Vader Paus Pius XII is van
ons heengegaan, tenslotte heeft de
dood overwonnen. Want al mag de
rots waarop de Kerk gebouwd is naar
Christus' woord en door Christus'
ïnacht onverwoestbaar zijn, degene
die door Christus wordt geroepen als
zijn plaatsbekleder hier op aarde,
blijft onderworpen aan alle mense
lijke zwakheid, tot aan de dood.
Christus die Petrus, de eerste paus,
de marteldood voorspelde, heeft thans
de 263e opvolger van Sint-Petrus op
geroepen en over heel de wereld
treurt de Kerk over het heengaan van
deze grote paus, deze liefdevolle va
der van al zijn kinderen, deze trouwe
beheerder van het erfgoed, dat Chris
tus hem had toevertrouwd.
Toen ik in mei 1952 bij mijn eerste
bezoek ad limina de H. Vader van
zeer dichtbij mocht gadeslaan, ben ik
geschrokken van de overgrote moe
heid die op zijn gelaat gespreid lag,
over de afgematheid van zijn fletse
ogen en zijn zwakke stem.
Maar er kwam een nieuwe frisheid
in zijn trekken en een nieuwe tinte
ling in zijn goedige vaderlijke ogen,
toen hij begon te spreken over zijn
gelovigen van Nederland, over hun
geloof en godsdienstzin, over hun
trouw aan paus en bisschoppen en
over hun grote ijver voor de missie.
En nooit zal ik het gebaar vergeten,
waarmee hij mij als dierbare herinne
ring aan dit eerste bezoek een aantal
rozenkransen in de hand stopte, die
hijzelf had gewijd en die hij mij gaf
voor de mijnen en de vaderlijke goed
heid waarmee hij mij bij het afscheid
de beste wensen meegaf voor de
kardinaal.
Enkele dagen na mijn eerste bezoek
aan de H. Vader heb ik hem de Sint-
Pieter zien binnendragen, op een
draagstoel, met zulk een overgave aan
zijn taak van het ogenblik, met zoveel
liefdevolle toewijding voor de menigte
gelovigen, die hem toejuichten in de
Sint-Pieter, zo totaal zichzelf verge
tend, dat de persoon van Eugenio Pa-
celli totaal verdwenen was en niets
anders overbleef dan de paus, de va
der van heel de christenheid, de op
perherder en de plaatsbekleder van
Christus. Wanneer de historici het
pontificaat van Pius XII zullen gaan
beschrijven, zullen zij hem zonder
twijfel rangschikken onder de grote
pausen van de Kerk.
Zij zullen de Voorzienigheid prijzen,
die in de uiterst moeilijke en zware
jaren van de tweede wereldoorlog en
in de gistende periode er na aan zijn
Kerk een paus gegeven heeft als deze.
Een diplomaat die van jongs af aan in
de leerschool van de pauselijke diplo
matie was groot geworden, een man
die verschillende delen van de wereld
uit eigen ervaring kende, omdat hij
een groot deel van zijn leven in het
buitenland had doorgebracht, en door
zijn reizen met de Oude en Nieuwe
Wereld bekend was geworden.
Een talentvolle redenaar en een
grote geest, die in ontelbare redevoe
ringen en toespraken leiding gaf aan
de Kerk Gods en aan alle grote en
zelfs kleine problemen van het men
selijke leven, waar geloof en gods
dienst een woord mee te spreken
hebben. Een verkondiger en veilig
stelier van het geloof in de dogma
verklaring van Maria Tenhemelopne
ming en in zijn encyclieken. En bo
venal een man van gebed en ascetisch
leven, die heel de wereld voorging in
het eenvoudige gebed van de rozen
krans, dat hij het liefst voor de gelo
vigen van de hele wereld voorbad in
gezelschap van een groep kinderen.
biljetten en kardinaalslijsten een wit
te rookpluim veroorzaakt, verandert
de bijgevoegde natte houtwol de
kleur van deze pluim in asgrauw.
Op het zien van deze asgrauwe rook
verlaat de menigte het plein in de
hoop de volgende stemming het op
stijgen van een wit rookpluimpje te
mogen waarnemen. Minder goede kij
kers en kleurenblinden, die menen,
dat de door anderen voor asgrauw
gehouden kleur even zo goed voor
wit kon worden aangezien, blijven
dikwijls dan nog minuten lang op het
plein dralen.
Als de paus gekozen is
Heeft een kardinaal tweederde plus
een van het totaal aantal stemmen
verkregen, dan begeeft de kardinaal
deken, vergezeld van de eerste kar
dinaal-priester, zich naar de geko
zene en vraagt hem of hij de verkie
zing aanvaardt. Bij een bevestigend
antwoord, vraagt de kardinaal-deken
de paus onder welke naam hij zal
believen te regeren. Daarop worden
door de jongste kardinaal-deken, de
monseigneur-gouverheur van het con
claaf en de pauselijke ceremonie
meesters naar binnen geroepen, wel
ke laatsten, door middel van koorden,
de paarse baldakijnen boven de ze
tels van de andere kardinalen laten
neervallen. Dit tot teken, dat de
macht, tot nu toe door het Heilig
College van kardinalen uitgeoefend,
heeft opgehouden te bestaan en op
de gekozen paus is overgegaan. De
kardinalen begeven zich daarna, vol
gens anciënniteit naar de gekozen
paus. die nog altijd als de kardinalen
in de paarse toog gekleed is en op
zijn conclaafzetel gezeten, om diens
hand en knie als teken van onderda
nigheid te kussen.
Een der ceremoniemeesters leidt
de paus vervolgens naar de sacris
tie van de Sixtijnse kapel om een
van de drie aldaar gereed liggende
witte togen tegen zijn paarse te ver
wisselen. Deze togen worden voor
het begin van het conclaaf gereed
gemaakt en zijn van drie verschil
lende maten. Daar de nieuwe paus
groot, middelmatig en klein van ge
stalte kan zijn.
Reeds lang tevoren heeft de me
nigte op het St. Pietersplein door de
witte, ijle rook de gunstige uitslag
van de stemming vernomen, maar
zij verkeert nog geheel in het onze
kere, op wie de keuze gevallen is.
Want, nadat de paus zich naar de
sacristie begeven heeft, heeft de pre
fect van de pauselijke ceremonie
meester de stembriefjes en kardi
naalslijsten verzameld en deze dit
maal zonder bijvoeging van houtwol
in de kachel verbrand. Het witte
rookpluimpje is door de schoorsteen
voor de ogen van de menigte, boven
het dak van de Sixtijnse kapel uit,
de lucht in gedwarreld.
Maar aan de onzekerheid aangaan
de de persoon zal spoedig een einde
komen. De brede ramen op het bal
kon van de voorgevel van de St. Pie-
ter worden geopend. De oudste kar
dinaal-diaken vertoont zich op het
balkon voor de ademloos stille me
nigte en met krachtige stem, door
luidsprekers nog versterkt, zegt hij
in het Latijn:
Annuncio vobis gaudium magnum.
Ik verkondig u een blijde mare, wij
hebben een paus, zijne hoogwaardige
eminentie(volgen voornaam en
naam van de gekozen paus), kardi
naal van de Heilige Katholieke Kerk,
die zich de naam gekozen heeft van
Na de dood van de paus houdt
het grootste hof ter wereld, waartoe
meer dan tienduizend personen be
horen, een officiële rouw van negen
dagen aan. Tevens wordt meer dan
een derde van het genoemde aantal
personen hierdoor automatisch in
hun functie geschorst.
In de Sint-Pieter wordt het stof
felijk overschot opgebaard in de
kapel van het H. Sacrament, in het
rechterschip, zodanig dat de voeten
buiten het zware ijzeren afsluithek
uitsteken zodat de gelovigen de
muilen aan die voeten kunnen kus
sen.
Op elk der rouwdagen wordt door
een der bisschoppen, leden van het
kapittel, met assistentie van kardi
nalen een plechtige mis van re
quiem opgedragen. Op de laatste
dag houdt een der meest vooraan-
staande leden van het college van
kardinalen een lijkrede. Pius XII.
toen nog kardinaal-camerlengo Pa-
celli, heeft dit destijds voor Pms XI
gedaan. Dan wordt het stoffelijk
overschot bijgezet.
Rood is nu de overheersende kleur
geworden, zowel bij de plechtigheden
die aan de bijzetting van de paus
voorafgaan, als bij de gewaden,
waarin het stoffelijk overscchot wordt
opgebaard.
De kardinalen echter leggen hun
gebruikelijke scharlakenrood af en
dragen purper gedurende de negen
rouwdagen.
Het pauselijk hof bestaat uit twee
groepen: de pauselijke huishouding,
die ongeveer vierduizend personen
telt, en de pauselijke kapel, die een
zevenduizend personen omvat, voor
namelijk prelaten. De leden van de
eerste groep worden bij de dood van
de paus automatisch in hun functie
geschorst. De meeste dezer functies
zijn honorair, maar enkele daarvan
geven volledige taken en zijn van
groot gewicht. Volgens traditie wor
den velen van de pauselijke huishou
ding door de nieuwe paus in hun
functie hersteld. De meeste verande
ringen kan men verwachten bij de
posten die een bestuurskarakter heb
ben en die, welke in direct verband
met het dagelijkse leven van de paus
staan.
Een van degenen die zich door het
heengaan van de H. Vader persoon
lijk zeer getroffen voelen, is wel de
Duitse zuster Pasqualina, die sedert
1917 de huishoudelijke zorg voor hem
heeft waargenomen, daarbij bijge
staan door drie Zwitserse zusters.
Het was haar voortdurend een extra
zorg te voorkomen dat de paus met
al te veel en te langdurig werken
zijn gezondheid zou schaden.
Het college van kardinalen, waarvan de volledige sterkte
zeventig leden bedraagt, telt er thans slechts vijfenvijftig. Hier
van zijn 37 niet-Italianen die tot 23 nationaliteiten behoren. Er
zijn zes Fransen onder, vijf uit het Britse gemenebest, drie van
de Verenigde Staten, drie Brazilianen en drie Spanjaarden. De
meeste van de achttien Italiaanse kardinalen zijn reeds van gevor
derde leeftijd, dichter bij de tachtig dan de zeventig jaar. Van
sommigen laat de gezondheidstoestand te wensen over.
terregnum zal de „Camerlengo van
de Heilige Roomse Kerk" zijn, die
zoals nader gemeld, vandaag door de
kardinalen zal worden gekozen. Paus
Pius de Twaaldp heeft deze laatste
functie namelijk jaren lang vakant
gelaten.
De thans 74-jarige Franse kardi
naal Tisserant is geboortig uit Nan
cy. Hij is voorzitter van de pause
lijke commissie voor bijbelstudie en
secretaris van de congregatie voor
de Oosterse kerken, het Vaticaanse
departement dat de zaken betreffen
de de met Rome verbonden Oosterse
kerken behandelt.
Kardinaal Tisserant is een kenner
van het oosten. Hij heeft ook in Je
ruzalem gestudeerd. Hij is expert in
vijf Semitische talen: Hebreeuws,
Syrisch, Arabisch, Ethiopisch en As-
syrisch. Na zijn wijding in 1907 ging
hij aan het werk in de Vaticaanse
bibliotheek en sedertdien is hij 'daar
gebleven, afgezien van zijn dienst
bij het Franse leger in de eerste we
reldoorlog, toen hij zich als stafoffi
cier het oorlogskruis verwierf.
In 1919 bezocht hij met pauselijke op
dracht de Balkan, het Midden-Oos
ten en Noord-Amerika.
Als vertegenwoordiger van de Hei
lige Stoel was hij aanwezig op in
ternationale congressen in Leiden
Oxford en Rome.
Na de tweede wereldoorlog be
zocht hij Parijs, de Verenigde Sta
ten en Canada. Hij publiceerde vele
werken over bijbelonderzoek en an
dere onderwerpen. Hij vervult een
Kardinaal E. Tisserant
Als mogelijke kandidaat, niet-kar-
dinaal, voor het pausschap is ook
genoemd mgr. Montini, die lange tijd
de rechterhand van Pius de Twaalf
de aan het Vaticaanse staatssecre
tariaat is geweest maar in 1954 tot
aartsbisschop van Milaan werd be
noemd. Men heeft zich wel afge
vraagd waarom hij niet tot kardinaal
werd verheven en naar gezegd wordt
zou hij deze waardigheid niet ge
wenst hebben omdat ook mgr. Tar-
dini, die tezamen met hem aan het
staatssecretariaat had gewerkt, geen
kardinalaat wilde aanvaarden. In
1953 zou de paus aan beide prelaten
het aanbod hebben gedaan.
Van verschillende zijden worden ver
schillende namen naar voren ge
bracht die een goede kans zouden
maken. In Vaticaanse kringen herin
nert men echter aan het gezegde:
„Wie als paus het conclaaf binnen
gaat, komt er als kardinaal weer
uit..."
Kardinaal Eugène Tisserant. de
deken van het college van kardina
len is thans de belangrijkste figuur
in de hiërarchie van de Kerk, maar
de opperste bestuurder tijdens het in-
aantal functies ten Vaticane, o.a.
die van prefect van de congregatie
der ceremoniën en bibliothecaris en
archivaris van de Katholieke Kerk.
Hij werd op 15 juni 1936 kardinaal
diaken gecreëerd door Paus Pius de
Elfde en op 25 juli 1937 door kardi
naal Pacelli, de toekomstige paui
Pius de Twaalfde, gewijd als titulair
aartsbisschop van Iconium. Hij werd
kardinaal-priester op 13 december
1937 en kardinaal-bisschop op 18 fe
bruari 1946. Deken van het college
van kardinalen werd hij 13 januari
1951, na de dood van kardinaal Mer-
cati-Selvaggiani.
De periode gedurende welke de
Heilige Stoel vacant is, kan verschil
lend zijn. In het verleden was dat
maar een enkele dag, maar dat is
niet meer mogelijk sedert Gregorius
de Tiende in de dertiende eeuw de
bijeenkomst van het conclaaf regel
de en dit deed beginnen na de „No-
vemdiales", de negen dagen van of
ficiële rouw.
De langste perioden waren die na
de dood van paus Marcelinus ln 304,
welke tengevolge van vervolgingen
vier jaren besloeg, en die na het
overlijden van Clemens de Vierde in
1268, welke tweeëneenhalf jaar duur
de. In 1292 verliepen twee jaren tus
sen de dood van Nicolaas de Vierde
en de verkiezing van zijn opvolger.
Daarna zijn de perioden dat de Stoel
van Petrus onbezet was, nooit langer
dan een maand geweest.
De oudste kardinaal van het col
lege is de 92-jarige kardinaal Gui-
seppe M. Caro Rodriguez. De Belgi
sche kardinaal Giuseppe Ernesto
van Roey heeft het langst zitting in
het college van kardinalen, n.l. 31
jaar Bij de pauskeuze van paus Pius
XII in 1939 waren er 62 kardinalen,
waarvan 35 Italianen.
De jongste kardinaal is Giuseppe
Siri, die op 20 mei 1906 te Genua
geboren is.
(Advertentie)
Een lid van de Zwitserse garde
op wacht voor de sterfkamer
van paus Pius XII in de resi
dentie te Castel Gandolfo.
Het voorbarige bericht om
trent het overlijden van paus
Pius XII, dat woensdag circu
leerde, schijnt de oorzaak ge
weest te zijn van een welhaast
revolutionaire wijziging in de
berichtgeving omtrent de ge
zondheidstoestand van de paus.
Voor het eerst in de geschie
denis is de Vaticaanse radio
woensdagmiddag begonnen met
een welhaast voortdurende be
richtgeving omtrent de ontwik
keling van de gezondheidstoe
stand van de H. Vader, een
berichtgeving die rechtstreeks
uit het pauselijk paleis wordt
gegeven.
Nooit tevoren werd de wereld zo
nauwkeurig en snel op de hoogte ge
houden.
In het verleden werd de opdracht,
inlichtingen van het Vaticaan te ver-
krijgen, onder journalisten doorgaans
beschouwd als een van de moeilijkste
Dit had ertoe geleid, dat er aller
lei vernuftige systemen werden uit
gedacht, waarmee journalisten „ge
tipt" konden worden.
Het betreurenswaardige misver
stand woensdag was aan het falen
van zulk een vernuftig systeem te
wijten. Het openen van een venster
moest het signaal zijn en een on
wetende opende het venster. Vier i
kranten verschenen op straat met
het bericht dat de Paus gestorven
was.
Het incident veroorzaakte blijk
baar enige opschudding, en onmid
dellijk nam men de nodige maatre
gelen om de wereld snel en nauw
keurig op de hoogte te houden.
De professionele „tipgevers" werd
hiermede het gras voor de voeten
weggemaaid. In hun plaats kwam de
stem van pater Francesco Pellegri-
o. reeds lang bekend als radio-com
mentator. Vanuit een vertrek naast
de pauselijke ziekenkamer gaf pater
Prllegrino dramatische en levendige
oeschrijvingen van de laatste uren
van de paus. Voortdurend had de
.preker de beschikking over de laat
ste bevindingen van de vier dokto
ren, die de paus behandelden.
De nieuwe paus zal behalve hoofd
van alle katholieken ook het staats
hoofd woiden van de kleinste soe
vereine staat in de wereld, Vaticaan
stad in Rome. Dit miniatuur-konink
rijk beslaat een oppervlakte van
ruim 43 ha en omvat binnen zijn
grenzen het Vaticaan-paleis, de St.
Pietersbasiliek, vele musea en kunst
galerijen, tuinen, een bibliotheek,
sterrenkundig observatorium en een
drukkerij, waar ook het Vaticaanse
dagblad „Osservatore Romano"
wordt gedrukt. De territoriale rech
ten strekken zich ook uit over der
tien andere gebouwen elders in Ro
me: basilieken, kantoren en de villa
te Castel Gandolfo, op ruim 30 km
van Rome. Ook Radio-Vatieaan, een
20 km noordelijk van Rome, behoort
tot de Vaticaanse staat.
De stad met de paus als soeverein
wordt bestuurd door een pauselijke
commissie die werkt met een op ca
nonieke wetten en gedeeltelijk op de
Italiaanse wetgeving steunend wette
lijk systeem.
De staat telt 1200 ingezetenen,
meest priesters en kloosterzusters,
die bij het kerkelijk bestuursapparaat
werkzaam zijn. Er is ook een gewa
pende macht van 250 man. Deze be
staat uit de Zwitserse lijfwacht van
de paus, de edelgarde uit de Itali
aanse aristocratie, de vrijwillige pa
leiswacht en de pauselijke gendarme
rie.
Vaticaanstad is ook een station
dat niet gebruikt wordt en een
bank rijk. De inkomsten van de staat
zijn geheim. De burgerij betaalt geen
belastingen.
Z.H. Paus Pius XII was een groot
liefhebber van muziek. Zelfs woens
dagmorgen, toen zijn artsen meenden
dat er nog kans op herstel was maar
de paus in werkelijkheid reeds op de
drempel van de dood stond, vroeg
hij om Beethovens eerste symfonie
op een grammofoon voor hem te la
ten spelen.
En ook eerder, dinsdag, toen hij
van de eerste ineenstorting zo goed
scheen te herstellen, had hij gevraagd
een plaat te draaien. Toen ik de Hei
lige Vader met zijn hand de maat
zag slaan en het genoegen waarmee
hij luisterde van zijn gezicht las, was
ik er op dat ogenblik zeer zeker van
dat hij zou herstellen, vertelde prof.
Gasbarrini, een der behandelende
artsen, later.
H.M. de Koningin heeft in een
telegram aan het college van
kardinalen te Rome haar deel
neming betuigd met het over
lijden van de paus.
Dr. W. Drees heeft de secre
taris van het college van kar
dinalen te Vaticaanstad het vol
gende telegram gezonden:
„Ter gelegenheid van het over
lijden van Z.H. Paus Pius XII
en een eerbiedige hulde bren
gend aan diens nagedachtenis,
moge ik de gevoelens van de
Nederlandse raad van ministers
vertolken door aan uw hoog
waardige excellentie innige
deelneming te betuigen."
(Advertentie)
op de zolen
GRATIS
atlas van da Benelux
bij leder paar
Cema-patmiadia
