Wegvervoer en spitsuren
OUD EN NIEUW
Presidenten U.S.A.
- vroeger armlastig -
krijgen pensioen
Driehonderdduizend gulden voor
vertoning van het touw-wonder
Eerste klassers hebben
voetbal-zondag
Limburgse
Bevorder het gebruik der
openbare vervoermiddelen
Omdat het vrijdag is A spoelen we allemaal de melkfles om!
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 3 OKTOBER 1958
JAARREDE MR. D. VAN SETTEN
Kans op verhoging
abonnementen
Tyfusge vallen
op „Sibajak"
De overstromingen
in zuid-Frankrijk
3e achterui'trijdei
ecKd
wat ee*t leuée (faxte f
Auto-Coats
Monty-Coats
Onverklaarbaar Oosters mysterie
na vijf eeuwen nog onopgelost
Vacht handen
Beschrijvingen
55
5?
t en
bin-
nent
te.
Er is slechts een uitkomst voor het probleem van de verkeers
chaos tijdens de spitsuren: het bevorderen van het gebruik der
Ipenbare vervoermiddelen, is de mening van de voorzitter van
le Koninklijke Nederlandse Vereniging van Transport-Onder-
.emingen, mr. D. van Setten, directeur van de BBA te Breda.
Jij uitte deze conclusie gisteren in zijn jaarrede, een uitvoerig
,etoog over het vervoer tijdens de spitsuren, die hij hield tij-
lens de buitengewone algemene vergadering van de KNVTO
,an boord van het motorschip „Erasmus" op een tocht langs de
Jelta-werken.
Met een stroom van cijfers toonde
nr. van Setten aan, dat deze conclu
de niet ten voordele van de vervoer-
edrijven zou strekken, want het ver-
oer in de spitsuren betreft voor het
rergrote deel abonnementhouders die
orden vervoerd tegen gereduceerd
irief, te zwaar gereduceerd, aldus
>reker, voor welk vervoer extra ma-
jrieel moet worden ingelegd dat hoge
osten voor het bedrijf met zich
rengt.
Enquête
Uit een bij 24 transportondernemin-
jen in verscheidene delen van het
and ingesteld onderzoek is gebleken
at de reizigers, die reisden op een
bonnement, in 1950 24,2 procent uit
makten van het totale aantal reizi-
ers bij de 24 bedrijven, ad 120 mil-
rfcen. In 1957 was dit percentage 27,8
rocent. Wanneer de aantallen reizi-
ers op abonnement en op enkele rei
en en retours in 1950 beide worden
esteld op 100, bedroegen de indexcij-
;rs in 1956 respectievelijk 158,4 en
11,6. Het aandeel van deze groepen
dzigers in de vervoersopbrengst be-
roeg in 1956 voor de op enkele rei-
m en retours reizenden 81,25 procent
an de opbrengst en voor de op abon-
;menten reizenden (die dus 27,8 pro
nt van het totaal uitmaakten) 18,75
rocent.
Dat wil zeggen, aldus mr. van
Setten, dat deze laatste groep rei
zigers op de normale tarieven een
reductie genieten van 33 procent.
Deze cijfers tonen zijns inziens aan
dat bij de tariefopbouw gespro
ken moet worden van scheve ver
houdingen, die slechts historisch
te verklaren zijn.
Andere cijfers, die hiermee in nau-
re betrekking staan, zijn die betref-
de het wagenpark van de bij het
aderzoek betrokken bedrijven, die
aim 55 procent van het totale aantal
leizigers op de interlokale autobus-
diensten vervoeren. Deze bedrijven
gebruikten in 1950 in totaal 916 auto
bussen, van welke 342 nodig waren ter
tvoering van versterkingsritten tij-
is de spitsuren, dus 37.3 procent van
wagenpark. Op een totaal van 1252
nobussen in 1956. bedroeg dit per-
age 42,7 of 534 bussen. Een dienst-
gelingbus legt per dag gemiddeld
)0 km af en een versterkingsbus ge-
ddeld 100 km.
Met andere woorden, aldus mr. van
tten, 42,7 procent van het wagen-
ark is nodig om 27,8 procent van het
)tale aantal reizigers, die voor 18,75
rocent bijdragen in de totale op-
ngsten, te kunnen vervoeren. Hier-
oor moeten ruim 30 procent meer
osten gemaakt worden.
Tariefsverhoging
Hieromtrent zal, deelde de voorzit-
r mede, nog dit jaar een rapport ver-
ihiinen van de tarievencommissie
e KNVTO.
Daarbij zal onder meer worden ge
acht aan een geleidelijke verminde-
ing van de reducties.
Zou men nu een kwaliteitsverbete-
ing willen bereiken, waarbij voor een
o groot mogelijk aantal staande pas-
agiers een zitplaats ter beschikking
ou komen, dant zou dit voor de 24
eënquêteerde bedrijven, welke bij het
nderzoek waren betrokken, minstens
eerkomen op een verdubbeling van
et versterkingspotentieel. Dit bete
ent, dat deze bedrijven nog eens rond
530 autobussen extra zouden moeten
inzetten, hetgeen een kostenvermeer-
dering met zich zou brengen van on
geveer dertien miljoen gulden per
jaar, wat weer een tarief verhoging
zou betekenen.
Van de totale omvang van het per
sonenvervoer in 1938, 10,5 miljard rei
zigers p. km, werden er 64 procent
afgelegd per openbaar vervoermiddel
en 36 procent per personenauto. In
1957 waren deze getallen van de 32,5
miljard reizigers p. km, 54 procent
per openbaar vervoermiddel en 46 pro
cent per personenauto.
Waar aangenomen mag worden, al
dus spreker, dat deze tendens zich ook
in de nabije toekomst zal doen gevoe
len en een simpele berekening leert
dat dit met de beschikbare straatruim
te tot een hopeloze situatie kan lei
den op de spitsuren, is de enige uit
komst om een chaos te ontlopen, een
bevorderen van het gebruik der open
bare vervoermiddelen.
Hij rekende de aanwezigen voor, dat
de 828.000 reizigers die zich elke dag
op de spitsuren, van 16.30-18.30 uur,
aandienen, met elkaar tijdens hun
vervoer 331.200 vierkante meter
straatoppervlakte in beslag nemen.
Zou eenzelfde aantal reizigers zich per
personenauto verplaatsen, dan zou
ruim 8,5 maal zoveel ruimte worden
beslagen, namelijk 2.898.000 vierkante
meter. Dit noemde de voorzitter de
kern van het spitsverkeer-probleem.
Late men de zaak op zijn beloop, dan
komt de chaos vanzelf.
Als oplossingsmogelijkheden bracht
mr. van Setten de autobusstations met
vrije toegangswegen in centra van
Chicago en New York de aan
dacht, alsmede de Rott ^e plan
nen voor een metro-tunn in aan
bouw zijnde vrije tram- en buskrui
singen op de Sudtiroler Platz in We
nen, de mogelijkheid van het versprin
gen van werktijden van industrieën
en verlichting van op het openbaar
vervoer drukkende lasten.
Het emigrantenschip „Sibajak" is
op zondag 28 september in Welling
ton in Nieuw-Zeeland aangekomen
met zeven niet ernstige zieken aan
boord. Men dacht dat zij influenza
hadden. Zij werden voor onderzoek
in een hospitaal opgenomen en toen
bleek, dat vier van hen tyfus had
den. Van de drie anderen wordt ver
moed, dat zij dezelfde ziekte heb
ben, maar hierover verkeert men
nog in het onzekere.
Het schip had, naast Nederlan
ders, passagiers van vele nationali
teiten aan boord. o.a. Hongaren,
Duitsers, Oostenrijkers en Britse on
derdanen. De niet zieke passagiers
zijn inmiddels naar him bestemmin
gen in het gehele land vertrokken.
Als voorzorgsmaatregel zijn de ge
zondheidsofficieren in de districten,
waar zij naar toe zijn gegaan, op de
hoogte gesteld.
Het is nog niet bekend wie de
zieke passagiers zijn en welke na
tionaliteiten zij hebben.
Volgens officiële gegevens zijn er
bij de overstromingen van dinsdag
in zuid-oost-Frankrijk 28 personen
omgekomen. Vier mensen worden
ve-mist.
Eerder was gemeld, dat de ramp
volgens onofficiële cijfers aan 36
mensen het leven had gekost. Er zijn
echter sedertdien enkele vermiste
personen gevonden.
6aMs6uojJooA do japfu)inja)i43o
do 6uojjooa jiaaq jas ja> j
japfu
-linj3)ipo ap do 6uojjooa
uaqqaq jas}ai> ua o;nv
Het achteruitrijden dient stapvoets
geschieden, en aan die kant van
weg waarover men is komen
vrijden. Hierbij mag het overige
*eer niet in gevaar worden ge
acht, nóch gehinderd.
In dit verband wijst de ANWB er
dat dus gestopt moet worden in-
len de verkeersomstandigheden dit
[Zeisen.
Verder heeft de achteruitrijder de
oplichting op een kruising of split-
4 om aan al het verkeer, dat niet
achteruitrijdt, voorrang te ver-
ien.
Dit geldt dus ook voor het geval
P-' de achteruitrijder van rechts
it en/of op een voorrangsweg
itöt!
Eenvoudig gezegd: de achteruit-
I; oer is volkomen ondergeschikt
ai het overige verkeer.
tf
President zijn van de U.S.A. is
geen pretje. Het salaris is niet
toereikend. Vele presidenten van
de Verenigde Staten verloren
tijdens hun presidentschap hun
persoonlijk fortuin, zoals onder
andere Thomas Jefferson, die
tenslotte zijn persoonlijke biblio
theek moest verkopen om de
schuldeisers te kunnen betalen.
Vandaar dat nu een wet is aan
genomen, welke de presidenten
recht geeft op een pensioen. De
nog in leven zijnde vroegere pre
sidenten van de U.S.A. krijgen
voortaan honderdduizend gul
den per jaar pensioen en 200.000
gulden vergoeding wegens
„openbare kosten". Ook presi
denten-met-pensioen blijven na
melijk bekende persoonlijkhe
den. Weinigen in de States ont
vangen zoveel brieven als Har
ry Truman, die drie secretaris -
sen nodig heeft om de brief
schrijvers te beantwoorden.
De schatkist wordt er nauwelijks
door belas!, want alleen de 83-
jarige Herbert Hoover, de 31-ste
president, en Harry Truman, de
33-ste, zijn gegadigden. De oude
Hoover juichte dezer dagen de wet
toe. Hij zei: ,,Geen enkele presi
dent kan tijdens zijn ambtsperiode
een dollar wegleggen voor zijn ou
de dag. Persoonlijk heb ik het pen
sioen niet nodig. Mijn ouders lieten
me een degelijk vak leren. Ik werd
mijningenieur in een tijd toen de
belastingen de room nog niet weg
schepten. Vóór ik president werd
bezat ik al wat spaarpenningen.
Het pensioen wil ik besteden om
er liefdadige en nuttige instellin
gen mee te ondersteunen."
Harry Truman had geen enkel
comm ntaar. Hij heeft een zeer
aanzienlijke erfenis gekregen. Voor
dien zei hij lachend: ..Ik kom niets
tekort. Als oud-officier krijg ik
maandelijks een pensioen van hon
derd dollar".
De Amerikaanse pers heeft lan
ge tijd een stevige campagne ge
voerd voor het uitbetalen van een
presidentspensioen. De bladen haal
den daarbij ook het voorbeeld aan
van Grant, die acht jaar presi
dent werd en tenslotte arm stierf
zonder één dollar achter te laten.
Eisenhower, die straks ook pen
sioen zal krijgen, heeft weinig per
soonlijk fortuin, wel pensioen als
oud-officier.
De weduwe van de vroegere pre
sidenten zijn in de nieuwe wet
evenmin vergeten. Ze krijgen voort
aan 40.000 gulden per jaar. Ook
in deze sector zijn er maar twee
kandidaten: Mrs. Rooseveldt en
mrs. Wilson.
Zij zullen dus niet de geldzor
gen kennen, die destijds mrs. The
odore Rooseveldt en mrs. Lincoln
hebben meegemaakt. Beide vrou
wen bleven na het overlijden van
hun man achter zonder middelen
van bestaan en moesten van de
ene maand in de andere leven.
Op uitnodiging van de onderoffi
cieren van de legerplaats Oirschot
zijn een vijftig oud-KNlh-militai-
ren uit het militair instituut Bron
beek" bij Arnhem en een 150 ouden
van dagen uit Best te gast geweest
bij leger en luchtmacht. Op de
vliegbasis Eindhoven klom de 76-
jarige oud-Atjehstrijder Johan van
Rijssel in de cockpit van een mo
derne straaljager, om daarna zijn
verbazing over de moderne techniek
te uiten tegen de 75-jarige Cornells
Rijckers, ook een oud-gediende.
(Advertentie)
(Advertentie)
Sportieve mode op z'n charmantst: flatteus, jeugdig én warml
Dit zijn twee voorbeelden uit de exclusieve
n uil ac cAuusicvc
collectie dameskleding van P&G
Modieus geruit jasje meten zon
der capuchon, te dragen op rok
of pantalon. Prachtige woilig-
zachte stoffen, ook in uni en
moderne strepen - n7*ï
vanaf .i\ Jj
in sportieve modellen waarbij
o.a. een speciaal voor P C
ontworpen 1-rij slankmakend mo-
Fakirs houden van ouds her de verbeelding der mensheid ge
vangen. De toeren, die zij verrichten, overschrijden soms de
grens van het begrijpelijke. Zij worden dan gerangschikt in de
groep der wonderbaarlijke dingen. Tal van verrichtingen van fa
kirs konden in de afgelopen zestig jaren nauwkeurig onderzocht
en wetenschappelijk verklaard worden. In een aantal gevallen
bleek echter zulk een wetenschappelijke verklaring der prestaties
onmogelijk. Er zijn zelfs toeren, die tot dusver nog nooit critisch-
wetenschappelijk konden worden getoetst. Onder die niet getoet
ste en onverklaarde prestaties staat de „touw-toer" bovenaan.
Jen nimmer
ruw of schraal^ n
Het is de Hamamelis die het m doet
Tal van beschrijvingen van oogge
tuigen, die deze toer aanschouwden,
zijn bekend. Zij gaan terug tot in de
veertiende eeuw. toen Ibn B'atuta
door India trok. Ibn B'atuta was een
Arabier, die enige tientallen jaren
lang de toen bekende wereld bereisde
en wiens reisjournalen tot de belang
rijke bronnen der wetenschap beho
ren. Omstreeks 1340 vertoefde deze
„Arabische Marco Polo" in het hui
dige India. Daar zag hij volgens
zijn verslagen wat na hem vele
andere reizigers zouden zien: Het
touw-wonder. Kort samengevat ge
schiedt daarbij het volgende.
Een fakir komt met een jonge
knaap aangewandeld. Hij draagt een
mand. Uit die mand neemt de „to
venaar" een lang, opgerold touw.
Iedere aanwezige kan het zien en
aanraken. Het is of schijnt een ge-
Woon touw. De fakir werpt het touw
vervolgens in de lucht. Het valt niet
omlaag op de grond, doch blijft, in
de letterlijke zin des woords, stok
stijf staan. De jongen klimt dan in
dat stokstijve touw naar boven. Tot
zover zijn alle verhalen gelijkluidend.
Zelf zagen wij vóór de laatste oorlog
op Ceylon dit deel van de wondertoer
ten overstaan van een talrijk publiek
en in de open lucht verrichten.
Er zijn ook reizigers, die zeggen
„meer" gezien te hebben. Dit „meer"
bestond uit het volgende. Nadat de
jongen boven in het touw was ge
komen, klom de fakir hem na. Met
een scherp zwaard sloeg hij, boven
gekomen, de jongen het hoofd van
de romp en de armen en benen van
het lichaam. Hoofd en ledematen vie
len met een bons op de grond. Hier
werden zij opgeraapt door een helper
van de fakir en in een mand ge
stopt.
De toeschouwers, die vol af
grijzen de „moord" in het touw
hadden gadegeslagen, waren op
gelucht, toen enige seconden na
dat de lichaamsdelen in de mand
waren gestopt, een lachende, vro
lijke jongen, gaaf van lijf en le
den, uit de mand tevoorschijn
kwam. Op hetzelfde moment viel
het touw omlaag en stond de
fakir op de grond.
Wat hiervan te denken? Een Frans
onderzoeker van dit „wonder" (Ja-
cobiot was zijn naam) probeerde te-
|-^>J Maar gekheid nu terzij....: een schone melkfles hóórt erbijI
Het wordt voor de top-ploegen der amateurs in ons gewest wel een
uitgesproken „Limburgse" competitiedag. Zowel Vlissingen als MOC en Al
liance zullen zondag de degen kruisen met een ploeg uit het Limburgse.
De Zeeuwen reizen er voor naar
Heer. Ze zullen daar een formatie
treffen, die met reden gevreesd is van
wege de „uitschieters", die ze pleegt
te maken. Heer is in ieder geval een
wispelturig tegenstander. Is de ploeg
toevallig op dreef dan zal het Vlis
singen niet meevallen om de eerste
puntjes in deze competitie binnen te
halen. MOC gaat ook de Limburgse
kant op, want deze ploeg trekt naar
Kimbria, dat het evenmin als Vlissin
gen reeds tot winst heeft kunnen bren
gen. Dat wil zo vroeg in het seizoen
overigens niet al te veel zeggen, zodat
de Bergenaren geducht op hun tellen
zullen moeten passen om in-de-rij te
blijven. Alliance ontvangt SC Emma.
De Roosendalers zijn bijzonder sterk
op eigen veld, hetgeen ze zondag weer
maar eens moeten bewijzen. Hun gas
ten mogen namelijk zeker niet onder
schat worden.
In de eerste klas afdeling C worden
voorts gespeeld: SC Irene—de Spech
ten, Hoensbroek—Brabantia en Box
telRoermond.
Pittig vechten
Taxandria behoort weer bij de do
minerende ploegen in de tweede klas
A. Het staat voor de zoveelste keer
op winst, tenzij Schijndel uitzonder
lijk goed voor de dag komt. Ook Ge-
mert weet van wanten, maar deze
ploeg ontmoet TOP en het mag dan
zijn, dat de leiders het voordeel van
eigen terrein hebben, TOP is in ieder
geval niet kansloos. Sarto ontvangst
Boxmeer met de vaste wil om er vol
le winst uit te halen. ODC gaat naar
Valkenswaard, waar het eveneens pit
tig vechten wordt. Veloc is te gast
bij Oss, waar het moet kunnen zege
vieren. Uno Animo staat strijdensge-
reed en Woenselse Boys zal dat moe
ten bezuren.
Middelburg en DESK zijn de grote
ploegen in de tweede klas B. Ze prij
ken bovenaan de standenlijst, hetgeen
niet meteen de garantie inhoudt, dat
ze daar zullen blijven.
DESK zal zich met name tot het
uiterste moeten inspannen om bij Goes
overeind te blijven, terwijl Middel
burg bij Corn. Boys de handen meer
dan vol heeft. Internos gaat met lood
in de schoenen naar Hulst, want er
zal verwoed gevoetbald moeten wor
den om bij de Zeeuwsch-Vlamingen
méér dan een puntenverdeling uit het
vuur te slepen. Rood WitTSC wordt
een streekderby, zoals die in vroeger
jaren bij herhaling te zien waren: Fel,
vol actie, spannend en met een vol
slagen onzekerheid over de uitslag.
Misschien blijven de Oosterhoutena-
ren overeind. BSC krijgt Terneuzen
te gast. Veel hoop geeft dat bezoek
niet, want de Terneuzenaren komen
zeker niet met de bedoeling om de
laatste plaats in de standenlijst over
te nemen. Roosendaal zal het voordeel
van eigen terrein volledig moeten uit
buiten om de meerdere te blijven
van RAC.
Vuurwerk
RWB zal in de derde klas B niet
veel plezier beleven aan het bezoe-
kende UDI. Concordia mag meer illu
sies koesteren, want op papier kan
het GW „hebben". St. Michielsges
tel rekent op de aanmoedigingen van
het eigen publiek om SCB te kunnen
weerstaan. Heusden trekt naar Nevelo
met veel plannen om aansluiting met
de leiders te houden. Best Vooruit
dient zijn leidersplaats te verdedigen
tegen RKTVV. Vlijmense Boys zal zich
de nodige moeite geven om ten koste
van RKC de rode lantaarn kwijt te
raken.
In de derde klas C spant het er al
geducht. Virtus zal slag moeten leve
ren tegen Veerse Boys, dat onderhand
wel eens grote dingen wil verrichten.
WSC heeft aan Gudok een niet ge
makkelijk te „nemen" gast. Ook SET
heeft het niet bij voorbaat gewonnen
van VOAB. Dongen maakt zonder
twijfel vuurwerk bij RKDVC. SCO,
dat Hero ontvangt, zal wel de nodige
strijdplannen gereed hebben. WVO
en Baardwijk vechten een stoer par
tijtje, dat zal beslissen, welke van de
twee ploegen bij de koplopers blijft
behoren.
Zeelandia zal het in de derde klas
D Grenswachters lastig maken.
ODIO zal zich benauwd genoeg voe
len aan de staart van de ranglijst
en daarom ziet het er niet best uit
voor Zierikzee. Axel moet RKFC
kunnen bedwingen, terwijl METO
alles op haren en snaren zet om ook
bij VES volle buit in de wacht te
slepen.
Steenbergen geeft RCS niet veel
kans, het terreinvoordeel van de
RCS'ers ten spijt en Hontenisse zal
zich bij rode lantaarndrager Zeeland
Sport niet laten verrassen.
Zware dag
In de vierde klas B gaat Rhode bij
Nieuwkuik verliezen. OJC kan tegen
DESO op. terwijl RKJVV tegen het
bezoekende RKSVA de beste papie
ren heeft. BMC verdedigt zijn leiders
plaats tegen Berghem Sport vermoe
delijk met resultaat. Zwaluw VFC kan
misschien halve winst overhouden van
het duel tegen Nooit Gedacht.
De vierde klas E brengt Gilze de
moeilijke opdracht om ook bij het
sterke GSBW de meerdere te blijven.
Hilvaria, dat ZIGO op bezoek krijgt,
moet kunnen winnen. Zo'n besliste
uitspraak is zeker niet mogelijk bij
Oirschot VooruitZaltbommel. Velo-
citas ruikt wellicht een kans, nu het
thuis tegen Ons Vios speelt. Hierony-
mus gaat een kwade zondag tegemoet
bij Berkdijk.
RKVVU, dat de vierde klasse F
aanvoert, moet Groen Wit de baas
kunnen, zeker nu het op eigen terrein
speelt. Zundert heeft aan het bezoe
kende Breda een zware opgave. TAC
dat „thuis" DEVO ontmoet, heeft ze
ker kansen. Madese Boys' gaat naar
SC Gastel met de grootste bedoeling
om zich in de kopgroep te handhaven.
Halsteren verspeelt tegen Noord-
hoek waarschijnlijk niet zijn leiders
plaats in de vierde klasse G. NSV
heeft het terreinvoordeel tegen De
Schutters hard nodig. Hetzelfde is het
geval bij Renesse, dat tegen Rimboe
aantreedt. Cluzona is gastheer van
Nieuw-Borgvliet. Het houdt de pun
ten waarschijnlijk thuis. Ierseke en
Kaaise Boys ziin aan elkaar gewaagd,
zodat het terreinvoordeel misschien de
beslissing brengt.
Clinge gaat in de vierde klasse H
een zware dag beleven bij Breskens,
dat veel trek heeft in de eerste plaats
van de ranglijst. Sluiskil en 's Heer
Arendskerke gaan beide om de eerste
punten strijden. Lewedorpse Boys, dat
bij de kopgroep hoort, zal zijn kansen
tegen RIA met hand en tand verde
digen. Biervliet zal zich 'heel wat
mans moeten tonen om Oostburg er
onder te houden. Luctor tenslotte kan
tegen Steen de lakens uitdelen.
Eeuwen lang reeds vorst
de westerling naar de ont
rafeling van een raadsel, dat
tot dusver niet oplosbaar is
gebleken.
gen het einde der vorige eeuw foto's
van zo'n voorstelling te maken. Toen
hij de negatieven ontwikkeld had, was
erniets op te zien, behalve dan
de fakir staande op de grond bij zijn
mand. Een andere Franse onderzoe
ker, Tignet geheten, kwam als oog
getuige en met zijn camera tot ge
lijke resultaten als Jacobiot. Een
Amerikaan, Elmora, besloot om de
Franse onderzoekers een lesje te ge
ven. Hij nam een vriend mede, die
een goede sneltekenaar was. Tijdens
de „touw-toer" nam Elmore zelf
foto's en zijn vriend maakte schetsen.
De tekeningen klopten met de oog
getuigenverslagen van velen, die zo'n
voorstelling bijwoonden, maar de
foto's waren minder overtuigend. Zij
vertoonden alleen het beeld van de
fakir, ditmaal op de grond gezeten
bij de mand, waarin het touw was
opgeborgen.
Massa-suggestie! Dit was, meenden
velen, de verklaring van het touw-
wonder. Maar de moderne weten
schap staat op het standpunt, dat het,
menselijkerwijs gesproken, uitgeslo
ten moet worden geacht, dat één
man, fakir of niet, een aantal men
sen kan suggereren iets te zien dat
in werkelijkheid niet plaatsvindt.
Zo is het wonder dus nog steeds
onverklaard, tenzij men wil aanne
men wat sommige Duitse onder
zoekers bijvoorbeeld dr. Volkmann,
als „verklaring" opperden dat de
touw-toer helemaal niet wordt uitge.
voerd, dus dat het relaas van al dia
reizigers op fantasie zou berusten.
Maar dit gaat toch wel iets te ver,
want onder die reizigers waren er
verscheidene, die door hun zin voor
objectiviteit en door hun ervaring als
waarnemer niet zo maar als fantas
ten of ongeloofwaardige lieden mo
gen worden gekenschetst.
Hoge beloning
India maakte in de vorige eeuw
deel uit van het Britse koloniale rijk.
Koningin Victoria had vaak over het
touw-wonder der fakirs horen spre
ken. Zo groot was haar belangstel
ling voor die wonderbaarlijke pres
tatie, dat zij besloot om een som
gelds uit te loven voor hem of haar,
die het wonder in het openbaar, in de
vrije lucht en zonder technische mid
delen zou volbrengen. Niemand meld
de zich tijdens de regering der vor
stin om het kunststuk te vertonen.
De koningin stierf, maar het fonds
ten behoeve van de „touw-fakirs"
bleef bestaan. Thans bevat het drie
honderdduizend gulden. Dit vermo-
gentje ligt te wachten op de fakir,
tovenaar, goochelaar of wie ook, die
het touw-wonder verricht. Doch ook
in onze eeuw is er niemand gekomen
om het wonder te vertonen. Wel
kondigden in 1937 een viertal mannen
aan. de toer te zullen vertonen ter
gelegenheid van de Britse kronings
feesten in dat jaar, doch toen puntje
bij paaltje kwam en de toeschouwers
vol spanning wachtten op de tove
naars (onder wie een Amerikaan en
een Australiër), verscheen er nie
mand.
De goochelaars uit de Westerse
landen hebben eveneens jaren lang
hun best gedaan om meer te weten
te komen omtrent de touw-toer,
tloch tevergeefs. Goochelaars en
illusionisten van wereldnaam reis
den naar India en Pakistan om het
geheim te doorgronden. Succes
bleef uit, al waren er onder hen
wel mannen, die de toer zagen uit
voeren.
Zo blijft dan de touw-toer een der
tot dusverre onverklaarde mysteries
van het oosten. Ooggetuigenverslagen
van mannen en vrouwen uit vele
eeuwen, staan ter beschikking om
aannemelijk te maken, dat de „ont
hoofde en toch springlevende kna
pen" geen produkten der verbeelding
zijn. Dat tot dusverre niemand het
vermogen van driehonderdduizend
gulden heeft verdiend, behoeft niet in
tegenspraak te zijn met het voorgaan
de, want er zijn nu eenmaal dingen
waaronder ook fakirgeheimen
die noch voor geld te koop zijn noch
voor geld worden geopenbaard.