ZWAAR BOMBARDEMENT
op QUEMOY
In afwachting van de „boottrein
OP INSTORTEN....
Amerika waarschuwt
agressief Peking
Engelsen trotseren
IJslandse kustwacht
Von Braun en Sedov
in Amsterdam
OM DE SPANNING ER IN TE
HOUDEN
Dertig ton roomboter
zwart over de grens
Zeeslag in de Straat van Formosa
Explorer V
kwam niet
in zijn baan
SUIKER
ZES CENT
DUURDER
Rijkspolitie te Zundert bracht
douane op het spoor
DAGBLAD VOOR ZEEL*ND
Overvaller van
Hongaarse legatie
overleden
INLEIDING TOT
INVASIE
Relletjes bij de
Ijzer-bedevaart
Repatrianten
uit Indonesië
naar de Y.S.
Koel weer
Ruim tevaartcongres
WOLKBREUK
BOVEN DEN HAAG
EN DELFT
Vergissing van
f. 1800 te
Vlissingen
STRIJDOM
OVERLEDEN
98e JAARGANG
No. 22842
Oitfave N.V. Uitg. Mtf. Neerland!*.
Directeur: E. H. B. Brmder.
Hoofdredacteur: J. J. H. A Bruna.
Redactieraad: J. M. A. C. v. Don
gen, C. J. Hootegem, mr. dr. A.
J. J. M. Mes mr. H. M. L. de Rech
ter, P V. M Vercauteren, L. J. V.
t Westende.
Bureaus: Breda. Reigerstraat 16.
Tel. 22341 (3 lijnen) Postgiro 278841
Voor God. Koninoin e* Vaderland
MAANDAG 25 AUG. 1958
Abonnementsprijs 1 Ij— per kwar
taal, f 8.20 per post, f 0.54 per week.
Buitenlandse abonnementen op aan-
trraag Losse nummers 15 ct.
Advertentieprijs voor de gehele op
lage t 0.35 per mm (Ing. Med.
0.85) Bij contract aanzienlijke
reductie Volledige tarieven, ook
voor de afzonderlijke edities en
Algemene Voorwaarden worden
op aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, telefoon 2236
Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7, telefoon 102. (Bijbureaus: TERNEUZEN, Noordstraat 56 tel 2601 OOSTBURG. Nieuwstra t
Het Amerikaanse leger heeft
zondag getracht een vijfde
Amerikaanse kunstmaan in
een baan om de aarde te bren
gen, doch de poging is mislukt.
Slechts gedurende enkele mi
nuten na de start van de „Ver-
kenner-5" van de basis te Cape
Canaveral zijn radioseinen van
de satelliet ontvangen.
Daarna heeft men niets meer ge
hoord. Niettemin zijn er aanwijzin
gen dat alle vier de delen van de
Jupiter-C-raket, waarmee de ver
kenner werd gelanceerd, goed ge
functioneerd hebben.
Een woordvoerder van het mi
nisterie van Defensie heeft ver
klaard, dat het mislukken verschei
dene oorzaken kan hebben die nog
niet bekend zijn. Generaal John
Barclay, van het raketinstituut van
het leger, achtte het mogelijk dat
de instrumenten van de „Verken-
ner-5" niet goed hebben gewerkt of
dat de satelliét niet op het juiste
ogenblik in de goede baan is geko
men. De Verkenner-5" werd ver
der de ruimte ingeschoten dan de
,,Verkenner-4", omdat men gege
vens wilde hebben over een ge
heimzinnige gordel van kosmische
straling in het gebied dat op 2.000
km boven de aarde begint.
De ..Verkenner-5" woog 16.85 kg,
iets minder dan zijn voorganger,
die op 26 juli gelanceerd is. Hij
werd als eerste Amerikaanse
kunstmaan in noordoostelijke rich
ting afgevuurd, waardoor hti in zijn
baan over de Sovjet-Unie zou zijn
gekomen.
De Hongaarse vluchteling Sandor
Nagy (22 jaar), die bij de overval op
het gebouw van de Hongaarse legatie
te Bern ernstig werd gewond, is za
terdag in een ziekenhuis overleden
zonder tot bewustzijn te zijn geko
men. Hij had twee kogels in het
hoofd gekregen.
Vliegtuigen en artillerie van rood-China hebben zater
dag en zondag het eiland Quemoy, dat voor de Chinese
kust ligt en in handen is van de nationalisten, zwaar ge
bombardeerd. Zaterdag werden door de beschieting 200
mensen gedood. Niet minder dan 40.000 granaten kwa
men op het eiland neer. Gisterenavond kwam het in de
Straat van Formosa bovendien lot een treffen tussen oor
logsbodems van Tsjang Kai Sjek en communistisch China.
l)e zeeslag woedde vannacht nog voort.
Minister Dulles heeft Peking zaterdag gewaarschuwd, dat
een bezetting van de eilanden Quemoy of Matsoe door Amerika
beschouwd zou worden als een „bedreiging van de vrede". Men
neemt aan, dat deze waarschuwing wijst op een voornemen van
Washington, de militaire garanties die voor Formosa zelf gelden,
lot de andere nationalistische eilanden uit te breiden.
De waarschuwing van Dulles werd
gepubliceerd op het ogenblik dat de
communistische kustartillerie Que
moy onder vuur nam. Ze was vervat
in een brief aan de voorzitter van
de Huiscommissie van Buitenlandse
Zaken, Morgan. Dulles zei dat de
Ver. Staten verontrust" zijn door de
versterking der communistische
strijdkrachten in het gebied tegen
over Quemoy en Matsoe. Hij hoopte
en geloofde" dat de communisten de
vrede niet zouden verstoren.
Een nationalistische militaire
woordvoerder op Formosa zei, dat de
beschieting van Quemoy mogelijk een
inleiding is voor een aanval op het
eiland of een afleidingsmanoeuvre in
TEGEN BAZARI, de vroegere Syri
sche premier, is zaterdag de dood
straf geëist, wegens ..samenwerking
met vreemde mogendheden". Ook
êen voormalige afgevaardigde en een
journalist hoorden de doodstraf tegen
zich eisen.
BIJ WEDDE (Gr.) is gisteren de elf
jarige Hendrik Nitters verdronken.
Hij was met een vriendje aan het
vissen en is daarbij van een brug in
het water gevallen.
HAMMARSKJOELD zal waarschijn
lijk worden uitgenodigd deel te ne
men aan een bijeenkomst van de mi
nisters van Buitenlandse Zaken der.
Arabische Liga, die op zes septem
ber te Cairo gehouden wordt.
GENERAAL DE GAULLE, die een
propaganda-reis door Afrika maakt,
heeft een grote menigte toegespro
ken m BzaviUe (Frans Equato
riaal Afrika).
ALS ROTTERDAM inderdaad de
kunstcollectie van Beuningen aan
koopt 18 miljoen) zal de naam Mu
seum Boymans gewijzigd worden in
Museum Boymans-van Beuningen.
De Raad moet nog beslissen over het
voorstel van b. en w.
DJAKARTA heeft gisteren weer eens
herhaald, dat het ..een vreedzame
oplossing van het geschil met Neder
land over westelijk Nieuw-Guinea
wenst."
BEHALVE een Spaanse vissersboot,
heeft nu ook een Canadese torpedo-
bootjager gemeld, het logboek van
de ,,Hugo de Groot" gevonden te
hebben. Men weet nu niet meer,
waar men aan toe is.
KOLONEL Peter Townsend vertrekt
morgen uit Brussel voor een tweede
wereldreis. Hij zal door een Ameri
kaanse cineast vergezeld worden.
ROGER MARTIN du Gard, de Fran
se schrijver, die in 1937 de Nobelprijs
voor letterkunde kreeg, is op 77-ja
rige leeftijd overleden.
Zondag is de 31e Vlaamse bede
vaart naar de IJzer gehouden ter
herdenking van de Vlaamse soldaten,
die in de eerste wereldoorlog aan
dit front zijn gesneuveld.
Evenals in vorige jaren is het bij
deze herdenking tot incidenten tus
sen Vlaamse betogers en gendarmes
gekomen. Bij vechtpartijen zijn tien
gendarmes gewond. Jonge betogers
hebben in de stad Dixmuide ruiten
ingegooid en poppen verbrand die
Paul Henri Spaak en de Sovjet-pre
mier Kroestjev moesten voorstellen.
verband met voorbereidingen van
een aanval op Matsoe, dat aan het
noordelijke uiteinde van de Straat
van Formosa ligt.
Een uur en een kwartier nadat zon
dag het geschut van het vasteland
zijn zware bombardement van zater
dagavond hervat had, begonnen acht
vliegtuigen een beschieting van Que
moy en tegelijkertijd begon ten zui
den van de eilanden het gevecht tus
sen communistische en nationalis
tische oorlogsschepen. Het is voor het
eerst sinds de communisten in 1955
de eilanden van Tachen veroverden,
dat zij vliegtuigen inzetten voor be
schietingen.
Het type vap de acht vliegtuigen
is nog niet vastgesteld. Men neemt
aan dat het Russische Migs-17 waren.
De nationalistische minister van
Buitenlandse Zaken, Hoeang. ver
klaarde zondag in Taipeh, dat elke
communistische poging om Quemoy
en Matsoe te veroveren ,,een uitda
ging zal zijn van de vastbeslotenheid
der vrije landen om zich tegen
agressie te verzetten.". De eilanden,
zei hij, zijn door hun ligging voor de
kust niet alleen militair, doch ook
psychologisch en politiek belangrijk
als voorpost van de gehele democra
tische wereld.
De Amerikaanse senaat heeft za
terdag, nadat de republikeinse frac
tieleider Knowland de berichten over
de beschieting van Quemoy had
voorgelezen, een voorstel verworpen
om honderd miljoen dollar te bezui
nigen op de toewijzing van gelden
voor militaire hulp aan het buiten
land.
Het ziet er naar uit, dat binnen
kort ruim 3000 uit Indonesië gere
patrieerde Nederlanders naar de
Ver. Staten zullen kunnen emigreren.
Na een besluit van het Amerikaan
se Huis van Afgevaardigden wordt
verwacht, dat president Eisenhower
nog deze maand een wet zal tekenen,
die op ruime schaal gei epatrieerde
Nederlanders als immigranten in de
V.S. zal toelaten.
Na ondertekening zal het mogelijk
worden aan 3.136 repatrianten van
Nederlandse nationaliteit en aan de
tegelijk met hen emigrerende gezins
leden immigratievisa te verstrekken.
Het geschil om de twaalfmijlszone
rond IJsland dreigt te ontaarden in
een ,,heet" conflict tussen Britten en
IJslanders. Meer dan honderd Brit
se treilers zijn naar de wateren rond
IJsland onderweg. De schippers zijn
vast besloten, binnen de nieuwe
twaalfmijlszone te gaan vissen, maar
zich te houden aan de oude driemijls-
zone.
Zoals bekend, heeft IJsland enige
tijd geleden zijn territoriale wateren
eenzijdig uitgebreid, onder het mo
tief, dat door overbevissing de IJs
landse economie schade zou lijden.
De Engelsen zijn dus vastbesloten,
de IJslandse kustwacht te trotseren.
Enkele oorlogsschepen varen met de
treilers mee. Daartegenover staat,
I dat ook IJsland het be enstijf houdt.
De kustwacht zou voornemens zijn,
met Catalina-vliegboten de zone te
bewaken en twee schoten te lossen
voor de boog van elke treiler, die
binnen de twaalfmijlszone het net uit
werpt. Indien dit niet zou helpen, zou
een derde schot op de brug worden
afgevuurd
De gezagvoerders der Britse trei
lers hebben opdracht gekregen geen
geweld te doen gebruiken bij het
trotseren van IJslands aanspraken.
Op vele Britse vissersschepen is de
stemming echter geladen. Men
spreekt over het gebruik van hand
spaken, warm water spuitende slan
gen en andere verdedigingsmiddelen
tegen opvarenden der IJslandse kust
wachtvaartuigen, die eventueel zou
den pogen aan boord te komen.
l Verwachting van het K.N.M.I.
J tot maandagavond, opgemaakt
iondag 23.15 uur:
Aanvankelijk veel bewolking
niet tijdelijk enige regen, later
onkete opklaringen, maar ook
plaatselijk buien. Matige tot
krachtige zuidelijk wind, later
J ruimend naar zuidwest. Iets la-
J gere middagtemperaturen. J
Vandaag: zon onder 19.44 uur, J
maan op 17.25 uur.
Morgen: zon op 5.40 uur, maan
onder 2.43 uur.
MMMIMMMIMMIIHIHUHIIIliiiii
Engeland heeft in de augustus
maand, wat de regenval be
treft, ook zijn portie wel gehad.
Op vele plaatsen zijn grote
overstromingen en het koren
staat te rotten op de velden.
Ook het treinverkeer had te
lijden. De foto laat het „Black-
heath-station" in Londen zien,
waar men nu over aanlegkaden
spreekt, inplaats van over per
rons.
Met ingang van vandaag wordt
de suiker zes cent duurder. De
verhoging van de prijs, van
83.55 op 89 per kg, mag door
de handel namelijk op zes cent
per kg worden afgerond.
De prijsverhoging vindt haar oor
zaak in de verhoogde garantieprijs voor
de oogst 1958 voor de suikerbieten-
verbouwers (als gevolg van gestegen
produktie. £n verwerkingskosten) en
van de gedeeltelijke invoering van
loonsverbeteringen voor de landarbei
ders (werkclassificatie).
Ook artikelen waarin suiker ver
werkt is, zullen nu uiteraard duurder
worden.
De brandweerman W. v. Zon te Waalwijk is in de nacht van
vrijdag op zaterdag ernstig gewond geraakt bij het blussen van
een brand in een opslagplaats van afvalprodukten te Waalwijk.
In een deel van onze oplage van zaterdag hebben we hierover
reeds bericht. Bovenstaande foto van de brand is genomen,
enkele minuten vóór de gevel van de opslagplaats instortte.
Rechts op de foto ziet men brandweerman v. Zon.
Aanvankelijk meende men, dat de heer Van Zon er met lichte ver
wondingen vrij goed afgekomen was. Later is echter gebleken dat
hij* een ernstige heupbreuk heeft opgelopen en brandwonden in de
derde graad. Zijn helm, die flinke deuken vertoonde, heeft hem voor
nog erger behoed.
Enkele mensen, die meehielpen het slachtoffer onder het puin van
daan te krijgen, hebben brandwonden aan de handen opgelopen.
De brandweer heeft kans gezien het vuur met zes stralen (van de
nevelspuit en de autospuit) te bedwingen.
De bekendste ruimtevaartdes
kundigen van Amerika en Rus
land zijn het afgelopen week
einde in Amsterdam gearriveerd
waar zij zullen deelnemen aan
het internationale congres, dat
zich met Spoetniks, Explorers
en maanraketten zal bezig hou
den.
Professor Sedov, de leider van de
Russische delegatie, en zijn naaste
medewerkers waren zaterdag al op
Schiphol. De beroemde Rus zal waar
schijnlijk drie lezingen houden over
de kunstmanen die de Sovjets hebben
gelanceerd. Zondag kwam Werner von
Braun in Amsterdam aan.
De Amerikaanse geleerde werd on
middellijk omzwermd door journalis
ten, die hem o.a. vroegen, of hij bin
nen afzienbare tijd een Russische po
ging verwachtte om een maanraket te
lanceren. Von Braun antwoordde, dat
hij het niet wist. „Ik heb geen contact
gehad met de Russen", zei hij.
Professor Sedov verklaarde, dat hij
maar rustig zou afwachten, of er ge
legenheid tot contact was met de Ame
rikanen. Hij schudde ontkennend het
hoofd, toen journalisten hem vroegen
of hij de plaats kon noemen, waar de
Sovjets hun Spoetniks hadden gelan
ceerd.
Den Haag en ook andere plaatsen
in de kuststreek werden zaterdag
avond verrast door een wolkbreuk,
die met onweer gepaard ging en een
massa narigheid veroorzaakte. Kel
ders stroomden vol water, hier en
daar raakte het verkeer in de war
en op verschillende plaatsen viel het
licht. uit. Ook Amsterdam kreeg zijn
porti* mee.
Alarmerende berichten be
reikten ons gisteravond uit
het rustige plaatstje Dinter,
in de buurt van Den Bosch.
Berichten, die het vermoe
den wettigden, dat het in de
buurt van Dinther even on
veilig geworden was als aan
de bronnen van de Amazone,
of in de minder toeganke
lijke gebieden van Oost-
Afrika.
Een aantal jongens uit Huize St.
Joseph te Heer, bij Maastricht, had
op het terrein van boer van Zutphen
onder Dinther dus een kamp
opgeslagen. Toen zij 's avonds, na
een bezoek aan het dorp, naar dit
kamp terugkeerden, werd een van
hen door twee mannen besprongen en
van zijn fiets getrokken. Hij wist zich
los te rukken, sprong bij een van zijn
vrienden achterop en wist zo aan de
overvallers te ontkomen.
Tweede bedrijf: terwijl de jongens
nog van de schrik aan het bekomen
waren en het geval geagiteerd be
spraken, kwam men lot de ontdek
king dat er nog een jongen vermist
werd. De hele club ging op onderzoek
uit. Voorlopig zonder resultaat. Op
een gegeven moment echter werd het
zoeken nochtans de moeite waard,
want men kwam tot de ontdekking,
dat ook een van de leiders, broeder
Sirenus, verdwenen was. Na een
kwartier of wat vond men hem langs
de kant van de weg. Bewusteloos.
Met water werd hij bijgebracht. Hij
miste zijn bril en zijn portemonnee.
Even later ontdekte men ook de ver
miste jongen. Hij was even bewus
teloos als de broeder, maar ook zon
dag dat zou hij niet weggelopen zijn.
Hij was namelijk aan twee bomen
vastgebonden en hij had een prop in
de mond.
Het derde bedrijf speelt op de re
dactie van het „Dagblad De Stem".
Daar belde men onmiddellijk na het
vernemen van het nieuws de rijkspo
litie in Den Bosch op. De districts
commandant wist van niets. Hij zou
eens informeren. Een minuut of tien
later kwam er een telefoontje. Dat
het inderdaad zo was, maar dat het
allemaal een spel was geweest, zo'n
echt gezellig jongensspel.... Alleen:
de jongens in kwestie wisten dat nog
niet Die namen het nog altijd bloe
dig serieus. De leiders hadden, voor
het drama begon, ook een rijkspoli
tieman om medewerking gevraagd.
Dan zou het nóg echter geweest zijn.
De politieman had geweigerd
En daarmee was het verhaal dan
rond. Alleen: de districtscomman
dant was nogal kwaad. Hij kon de
pedagogische waarde van het spel
niet inzien, zei hij.
i Wij trouwens ook niet.
Op een vraag, of men van Russische
zijde ook een poging zou wagen een
raket te lanceren, die in de nabijheid
van de maan zou cirkelen, gaf prof.
Sedov geen positief antwoord.
De postkantoorhouder R. van
het bijkantoor uit de Schelde-
straat te Vlissingen heeft een
kostbare vergissing gemaakt.
Een onbekende man kwam daar
twee briefjes van 100 wisselen
doch in plaats van 20 briefjes van
f 10 gaf de postkantoorhouder
hem per abuis 200 briefjes van
10. Eerst bij het opmaken van
de kas werd dit ontdekt. On
danks alle naspeuringen is de
man nog onvindbaar gebleven.
Premier Johannes Strijdom van
Zuid-Afrika is zondagmorgen
vroeg in Kaapstad overleden.
Strijdom volgde Malan in 1954 op als
premier van Zuid-Afrika. In deze func
tie maakte hij zijn reputatie van on
verzoenlijk extremist op het punt van
partijprincipes.
Hij was een heftig voorstander van
de apartheidspolitiek en slaagde erin
zijn partij bij de langdurige strijd over
de grondwet naar de overwinning tè
voeren. Het resultaat van de strijd was
dat de kleurlingen voortaan niet meer
op normale wijze aan de verkiezingen
mochten deelnemen.
Hij heeft er altijd op gehamerd, dat
de politiek van apartheid de enige is
die kan leiden tot handhaving van het
blanke ras. De niet-blanken moesten
zich volgens hem in hun eigen gebie
den en in overeenstemming met hun
eigen natuur en manier van leven ont
wikkelen. Op basis van dit programma
wist hij de Nationale Partij bij de
algemene verkiezingen in april een
grote overwinning te bezorgen.
Strijdom was een kleine, zwaar ge
bouwde man met blauwe ogen en
dunng lippen. Hij stond bekend als de
„Leeuw van het Noorden" (met het
noorden werd in dit verband Trans
vaal bedoeld).
(Van onze verslaggever)
DE Douanerecherche te Rotter
dam heeft een komplot van
smokkelaars weten op te rol
len, dat al enige maanden ope
reerde aan de Nederlands-Bel
gische grens in de omgeving
van Breda. Het betreft hier de
klandestiene uitvoer van niet
minder dan een kleine dertig
duizend kilogram roomboter,
welke in kleine partijen ach
tereenvolgens de grens werd
overgebracht. In totaal zijn
vier arrestanten opgebracht,
die alle zijn ingesloten in het
Huis van Bewaring te Breda.
De laatste arrestant is zater
dagmorgen voorgelid voor de
officier van justitie.
De hele affaire is aan het licht ge
komen, toen de rijkspolitie te Zun
dert, opmerkzaam geworden door
verdachte bewegingen rond een
schuur aan de Meirseweg. daar een
partij van vierhonderd kilo boter
aantrof. Onmiddellijk na deze ont
dekking nam de politie contact op
met de velddienst van de douane
ter plaatse, die de boter weghaalde
en het geval in handen gaf van de
douanerecherche te Rotterdam.
Deze had binnen een week de zaak
,,rond."
Nadat de eigenaar van het schuur
tje in arrest had gezeten en was
verhoord leidde het spoor naar de
winkelier V. d. M. te Sprang-Ca-
pelle en diens broer te Waalwijk,
di« een dito nering uitoefent. De
smokkelaars betrokken van de ge
broeders, die voordien met
smokkelzaken nimmer iets van
doen hadden de gewraakte der
tig ton Nederlandse roomboter,
al vond de transactie wel niet over
de toonbank plaats.
Uit de diverse verhoren kon de re
cherche de verdere herkomst van
de boter vaststellen. Zij bleek gele
verd te worden door een zuivelfa
briek te Wijk en Aalburg.
"Wia de winkeliers kon ook de hand
v worden gelegd op de eigenlijke
smokkelaars. Het zijn een zekere
M. uit Sprang-Capelle, K. B. uit
's-Gravenmoer, V. L. uit Gilze-
RÜen, en A. P., eveneens uit
's-Gravenmoer. Zaterdagochtend
werd deze laatste arrestant te
Breda voorgeleid. Deze vier boter-
smokkelaars zijn allen al eerder
met de politie in nauwere aanra
king geweest.
Groepjes van twee
De smokkelaars en de leveranciers,
die tezamen een komplot vormden,
oefenden niettemin vrij onafhanke
lijk van elkaar hun duister bedrijf
uit. In groepjes van twee vervoer
den zij de roomboter naar onze
zuiderburen, na ze eerst in Sprang-
Capelle of Waalwijk gehaald te
hebben. Het grensgebied in de om
geving van Gilze-Rijen, Zundert en
Etten-Leur genoot als operatieter
rein de voorkeur.
De douanerecherche heeft in sa
menwerking met de rijkspolitie en
de douane te Zundert met deze
vangst een goede slag geslagen.
De vier eigenlijke smokkelaars zijn
gearresteerd, terwijl de gebroeders
V. d. M die thans nog op vrije
voeten zijn, eveneens zullen worden
vervolgd.
