VERZET TEGEN INTEGRATIE
VAN RASSEN NEEMT AF
Maria Ommegang Bergen op Zoom
een grootse manifestatie
grote jongens
Kokoschka, een tovenaar
Vehhatk
Zuigflessen voor de
Op scholen in de zuidelijke States
Expositie in het Haagse Stedelijk Museum
HET KUNSTMATIG KWEKEN
VAN OESTERS IN AMERIKA
ïSSiisSSS I Sr ïsffij c
ssxnss»srs.m,"i> sassr*™- Koko"h," 'voor
Alleen Virginia houdt het
been strak
Bijzondere intentie dit jaar
de bekering van Rusland
kerho
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 14 AUGUSTUS 1958
ZONDER VEEL
SCHOKKEN
fotograferen?
Niet louter een
dreigement.....
„Zichzelf beleven"
ESPRESSO
(Advertentie)
fantastisch
PEPERMUNT PRUIT SHOW - CHOCO.KROKANT tJSPEPERMUNT MENTHOl-EUCALYPTUS
De rassen-integratie op de scholen van Amerika's zuiden schrijdt
voort. Het gaat langzaam, en het gaat met tegenzin, maar er is voort
gang. AI zijn er nog altijd zeven staten, waar de integratie nog geheel
beginnen moet. Dat zijn: Alabama, Georgia, Florida Louisiana, Missis
sippi, Zuid-Carolina en Virginia.
Maar in tien andere staten, waar vier jaar geleden de rassen
scheiding op de scholen nog absoluut was, is de barrière doorbroken
en zitten althans op een aantal openbare scholen blanke en neger
kinderen bij elkaar.
meer en meer ongerust te maken
wat er dan terecht zal komen van
het onderwijs aan de blanken. Er
zijn niet geijoeg particuliere scholen
en het is verre van eenvoudig op
korte termijn nieuwe op te zetten.
De problemen zijn van financiële en
van technische aard. Gebrek aan ge-
In de zogenaamde „border-states".
de staten op de grens tussen Noord schikte gebouwen speelt een rol, ook
en Zuid is de integratie zonder veel ai omdat de laatste tijd verscheide-
schokken verder gekomen. In de stad „e kerkgenootschappen zich uitge-
Nashville in Tennessee bv. werden
het vorige jaar negerkinderen in de
eerste klassen der lageere scholen te
gelijk met de blanke leerlingen toe
gelaten. In september gaan zij sa
men naar de tweede klas. Er komen
in de eerste klas weer nieuwe neger
kinderen, Na een rumoerig begin is
het daar volkomen rustig geweest.
In Noord-Carolina is een soortgelijke
ontwikkeling aan de gang. De moei-
lijkheden in Arkansas (Little Rock)
liggen nog vers in het geheugen.
Wat daar nu zal gebeuren is nog niet
duidelijk. De laatste beslissing (van
rechter Harry J.Lemley) was 'n op
schorting van de integratie op Cen
tral High School (het centrum van
de opwinding) tot januari 1961. De
National Association for the Advan
cement of Colored People is tegen
die beslissing in beroep gegaan en
dringt aan op een spoedige uitspraak.
Zolang die er niet is, valt niet te zeg
gen of Little Rock bevreesd moet
zijn voor een opleving van de con
troverse.
Verzet
De meeste aandacht is op het ogen
blik gericht op de staat Virginia. In
het afgelopen schooljaar hebben de
federale rechtbanken vijf gemeen
ten in deze staat gelast hun scho
len voor negers open te stellen. In
drie daarvan Arlington, Charlot
tesville en Norfolk dreigt de kwes
tie acuut te worden. De staat Virgi
nia heeft, onder aanvoering van de
bijzonder tegen de rassen-integratie
gekante gouverneur Lindsay Almond
een aantal wetten ingevoerd, die
moeten voorkomen dat er gemengd
onderwijs wordt ingesteld Het be
langrijkste afweermiddel van Almond
en de zijnen is het besluit dat iede
re openbare school, waar integratie
moet worden ingevoerd krachtens
rechterlijke uitspraak, onmiddellijk
gesloten zal worden. De blanke leer
lingen zouden dan ondergebracht
worden op particuliere scholen, die
niet aan de integratiewetten zijn on
derworpen.
Maar men begint zich in Virginia
(Advertentie)
Riskeer niets
vraag
films
sproken hebben tegen het afstaan
van hun lokalen voor dit doel.
Men denkt er in Virginia nu ern
stig over om een speciale zitting van
de Wetgevende Vergadering bijeen te
roepen om nieuwe maatregelen te be
ramen. Gouverneur Almond blijft
echter op z'n stuk staan: scholen slui
ten, ongeacht de gevolgen. Zijn me
destanders ook al onderschrijven
zij volkomen Almond's oproep tot
„verzet tegen iedere vermenging van
rassen op de scholen" beginnen te
weifelen. Zij willen liever andere
middelen beramen om de integratie
tegen te houden, die toch het onder
wijs aan de blanken niet hopeloos
in de war sturen.
Kalmte
Een andere zuidelijke staat, die de
aandacht verdient, is Florida. Want
in deze staat kan dit najaar mogelijk
de eerste bres in de muur van on-
derwijs—segregatie geschoten wor
den. De rechter heeft namelijk be
paald dat negers, die aan de nor
male eisen voldoen, tot de universi
teit van Florida moeten worden toe
gelaten. Het bestuur van de univer
siteit heeft zich tegen dit besluit niet
verzet. Dat is een opmerkelijk ver
schijnsel. De universiteit van Flori
da wordt voornamelijk bezocht door
studenten uit Florida zelf en uit de
aangrenzende zuidelijke staten, dus
door overtuigde segregationisten
Niettemin heerst er volkomen kalm
te onder de studenten over het be
sluit der universiteit zich niet tegen
toelating te verzetten. Het waardige
optreden van de president der uni
versiteit J. Wayne Reitz, is hieraan
vermoedelijk niet vreemd. Reitz
heeft verklaard: „Ik ben ervan over
tuigd dat, afgezien van persoonlijke
meningen of emoties, de studenten
en de leerkrachten wensen dat de
orders van de rechter met kalmte en
goede smaak worden uitgevoerd".
De leiders der studentenorganisa
ties hebben zich in dergelijke gema
tigde geest uitgelaten, zodat het er
naar uitziet dat de eventuele komst
van negerstudenten aan deze hoge
school niet tot relletjes zal leiden,
als enkele jaren geleden uitbraken
aan de universiteit van Alabama,
over de toelating van de negerstu
dente Autherine Lucy.
Overigens staat het nog niet vast
of er dit najaar reeds negers naar
de universiteit zullen komen. Tot dus
verre is er nog slechts een aanvra
ge van een neger geweest, en die is,
op zuiver academische gronden (hij
bleek niet bevoegd tot het volgen
van hoger onderwijs), afgewezen.
Maar er kunnen natuurlijk nog aan
vragen komen.
Hoe komt het, vraagt men zich af
De scholen zijn gesloten
wegens de zomervakantie.
Als straks het nieuwe
schooljaar begint, hoe zal
het er dan uitzien met de
toelating van negerleerlin
gen tot de scholen, met de
zogenaamde „integratie" bij
het Amerikaanse onderwijs?
Al Kuettner, verslaggever
van United Press Interna
tional geeft in nevenstaand
artikel een overzicht van de
situatie.
na een onderzoek naar de kwestie
in verschillende streken van het Zui
den, dat op de ene plaats de inte
gratie zonder al te veel moeilijkhe
den kan worden ingevoerd, op de
andere plaats niet? Men placht als
reden op te geven dat dit afhanke
lijk was van de getalsverhouding tus
sen negers en blanken in een be
paald gebied. Dat is nog altijd een
belangrijke oorzaak. Maar terugziend
over vier jaren van strijd ovei de
toepassing der federale bepalingen
kan men vaststellen dat de integratie
het vlotste verliep, waar aan twee
voorwaarden was voldaan: 1. waar
agitatie door buitenstaanders het
kleinst was of geheel ontbrek, en 2.
waar de plaatselijke leiders werke
lijk wilden dat de integratie goed zou
verlopen.
(Advertentie)
(Van een onzer verslaggevers)
Er ontbreekt een toerist bij het meer van Lugano, aan de grenzen van
Zwitserland en Italië. Een Bergse jongeling kon er heenreizen met zijn j
vrienden en gaan genieten van een welverdiende, zonnige vakantie. Op het
moment echter, dat de data van de trip werden vastgelegd, bleek dat de
jongen op de 15e augustus niet terug in Bergen op Zoom zou kunnen zijn.
Hij liet zijn vrienden gaan en bleef thuis, want de Maria Ommegang, die
grote jaarlijkse manifestatie, waarin hij zijn rol speelde, wilde hij niet
missen.
Het is niet belangrijk te zeggen wie de bewuste jongen is
Keweest, maar zijn houding is karakteristiek voor zovele inwoners
van Bergen op Zoom, die er van overtuigd zijn niet te mogen
ontbreken wanneer de Maria Ommegang door de straten trekt,
Die innerlijke overtuiging herbergt het geheim, waarom Bergen
op Zoom reeds zoveel achtereenvolgende jaren zijn Maria Omme
gang laat uitgaan en waarom er telkens gezegd en geschreven
moet worden dat de ommegang aan glans heeft gewonnen.
Cesare PeUegrini, die in het dorp
je Castelponzone nabij Cremona (Ita
lië) woont, had de laatste jaren bij
na voortdurend gedreigd heel Castel
ponzone in de lucht te laten vliegen.
Maar men nam die dreigementen
nooit zo serieus: Cesare was een
goede baby-sitter en dat vonden die
van Castelponzone belangrijker.
Dinsdag is Pellegrini overleden,
een grijs man van 75 jaar zonder
familie. De politie doorzocht zijn wo
ning. en toen heeft Castelponzone
toch even bedachtzaam geknikt.
Want men trof twaalf kilo dynamiet
aan, compleet met slaghoedjes en
lonten.
Cesare moet dus toch wel iets van
plan zijn geweest.
Zo zal het ook ditmaal weer zijn. tot een gebeurtenis, die stad en streek
Ongemerkt haast is het aantal deel- aangrijpt.
neemsters en deelnemers aan deze
grootse gebeurtenis tot tegen de twee
duizend gestegen. De Maria Omme
gang is uitgegroeid tot een kilome
terslange zingende, dansende, decla
merende stoet. Elk jaar komen er
nieuwe groepen bij. Elk jaar worden
opnieuw de middelen gevonden voor
het aanschaffen van kostbare kos
tuums. Dit alles zou niet mogelijk
zijn zonder die innerlijke overtuiging
waarover werd gesproken. De Ber-
genaar kan met grote uiterlijke uit
bundigheid zijn carnaval vieren, hij
is ook innerlijk uitbundig om de Ma
ria Ommegang te laten uitgroeien
Maak er een feest van met
TOFFEES
32 ct. per 100 gr. Kornets 85 ct. en f 1.50
met de vlaggen van kerk, land, ge- j
west en stad.
Daarna de groep van het oud ver
bond en vervolgens de zeven vreug
den, Maria Boodschap, Maria be
zoekt Elisabeth, Geboorte van Jezus
Aanbidding der Wijzen, Wedervinding
van Jezus, Verrijzenis van Christus
en Maria ten Hemelopneming. Aan
het einde van deze stoet de bloemen
strooiende meisjes in hun nieuwe,
bourgondische kostuums.
Ook in dit Lourdesjaar zuüen de
duizenden toeschouwers gestrikt wor
den in het godsdienstig net, dat de
ommegang over Bergen op Zoom uit
werpt. Er zal een bijzondere bekoring
uitgaan van de stoet, die een uitbeel
ding geeft van de zeven vreugden
van de Heilige Maria. Machtiger dan
ooit zullen de aanroepingen, ontleend
aan de litanie van Loreto, in de
Bergse straten weerklinken. Op het
uitrukken van deze stoet, in dit zo
bijzondere jaar, hebben velen ge
wacht. De herauten, die de toeschou
wers zullen oproepeit deel te nemen
aan de intentie van deze ommegang,
de bekering van Rusland.
Achter deze herauten komt de nieu
we, grote groep van Onze Lieve
Vrouw van de Rozenkrans. Vijftig
herderinnetjes, in de meest fleurige
kleding gestoken, met rode, groene
blauwe, paarse en gele kapjes op het
hoofd, vormen een levende uitbeel
ding van de rozenkrans.
Zoals in een litanie de aanroepin
gen, zo volgen dan de groepen op el- Omdat Hp hnmmpn«m-npr.
kaar. De declamatoren, die op hun umaat ae Dommenweiper
manier hulde brengen aan de Moe- piloten van de Douglas A3D
De H.-Geestgroep
Zo viert Bergen op Zoom opnieuw
zijn hulde aan Maria. Een grootse
hulde, die gedragen wordt door de
gehele bevolking en die een jaar lang
zal naklinken totdat er weer een nieu
we ommegang is. Zo vlecht de goede
oude Scheldestad een rozenkrans van
manifestaties, Maria ter ere 1
dermaagd, de suisse, het processie-
kruis, omgeven door wierokers, die
de relikwie van het Heilig Kruis toe
zwaaien, het gildebestuur, de muziek
kapel, het labarum van Onze Lieve
Vrouw, de stedemaagd, de vaandrigs
„Skywarrior" letterlijk hun han
den vol hebben aan het inge
wikkeld instrumentarium, de
radio en de besturingsorganen
rikaanse visserijlaboratorium Mif DrV r °P t.ljdst?P'
ford USA ppn ™."- I "1 v Loosanoff heeft het in zijn
te Yerseke'over hei knmrtm.M.Ïï!-' .a .0ratorlum zo ver gebracht dat 95
Yerseke over het kunstmatig kwe
ken van oesters.
Aan de hand van een serie fraaie
plaatjes gaf dr. Loosanoff een ver
slag over het opvangen en verder
kweken van broed van oesters en
clams. Dit zijn schelpdieren die pre
cies gelijken op de bekende zandhap-
pers. Behalve het opkweken van
schelpdierenzaad wordt in bovenge-
pocmd .'Moratorium ook het voedsel
vrnïi6 ^at nod'g is voor de op-
van het gewonnen zaad. Dui-
«m resuitra°teve? ujn M0dig geweest
Loosanoff V fe berelken- Het is dr.
miljoen felukt om van 1 oester 20
bijzondeï*k.°melingen te kweken. Als
se oestpiJ 1? vertelde hij met Zeeuw-
Korringa or®"1 toegezonden door dr.
bereikt ma resultaten te hebben
deVzt"ddpeZp destefs heeft hij nu reeds
menigvuldio j °Pgekweekt. Ver
in de vriie n f ze ook zeer goed
dit proefveld - r' In de omtrek van
met nakomir ljn de rotsen bezaaid
De praevp^ uen van deze oesters,
den n^Vin m het laboratorium
te^anks een^ Z° als vroeger in gro-
kers pi,, n' maar in grote be-
PMatuim TVa? PIastic- Ook de tem-
ze kan L d men in de hand- °e-
beliP^L bakken en schalen naar
worden Sff 5 tot 35 graden gebracht
do „nf -1h ls van groot belang om
Peratimi^5 n? blJ verschillende tem
dPr?n u na te gaan- °ok het on-
mek pn,naor ziektekiemen, schim-
Tn w enz.kan nu beter geschieden,
torrnm wge' in het visserijlabora-
touum volgt men dezelfde methode.
We hebben hem gezien. In Den Haag. In
zijn werk, ivaarvan een bloemlezing te zien
is in het Stedelijk Museum. We hebben
Kokoschka gezien. De vlammende, de
wenende, de dromende, de verbitterde. De
met verf en licht worstelende Kokoschka.
De tovenaar met de materie voor wie geen
enkel technischgeheim schijnt te be
slaan. En wie Kokoschka in zijn werk ziet
hij ontmoet hem persoonlijk. Dit is méér
dan men van de meeste kunstschilders zeg
gen kan.
„Het visuele bewustzijn is niet het leren kennen en
doorgronden van de dingen, doch een zichzelf beleven.
Visueel bewustzijn is het leven zelf, dat uit de ons be
stormende verschijningsvormen kiest, of zich naar be
lieven daarvan onthoudt, 'n Leven dat uit zichzelf kracht
put bestuurt het visuele bewustzijn. Deze kracht ver
bindt de vrij gekozen beelden zódanig, dat ze, naarmate
van hun betekenis, invloed schijnen uit te oefenen op 't
bewustzijn, onverschillig of die beelden in tijd en ruimte
los van elkaar staan, gerijpt of nog nauwelijks waar
neembaar zijn".
Dit schreef Kokoschka zelf. Het zijn de woorden van
een wijs man - Woorden die bovendien ontstaan schijnen
in een woelende krater van gevoelens en gedachten,
van besef en intuitie. van overgave aan een eenmaal ge
geven opdracht. Gaande langs de schilderijen en aqua
rellen van Kokoschka overdenkt men a] heel gemakke
lijk deze woorden en ze worden dan.visueel
Dan is het wonder gebeurd. We hebben de schilder in
zijn werken ontmoet.Zijn bewondering en zijn verwon
dering zijn ons geopenbaard meegedeeld tot in een
hoge graad van nauwkeurigheid. Zo hoog als het na
tuurtalent (hij was en is wars van alle ..academische
starheid") maar vermocht te hereiken. En dat is in
vele gevallen zo hoog als de hemel!
Eén groot geheel
We zouden het leven van Kokoschka kunnen gaan op
delen in enkele perioden. Wenen, Dresden, Berlijn, Praag
Engeland en Villeneuve. Daar doorheen zijn perioden
van reizen door geheel midden-Europa en noord-Afrika.
En tenslotte.Maar we delen van dit leven NIETS op
We willen er een groot meeslepend geheel van zien. Het
leven van de expressionist-van-den-bloode Kokoschka,
de thans vermoeide 72-jarige schilder, die aan kunst en
cultuur van het eigentijdse Europa een zo groot en hevig
persoonlijk aandeel nam.
In zijn landschappen, in zijn stadsgezichten vooral
spat de schilder uiteen ais een gloeiende meteoor en al
le lichtspatten zien kans om op zichzelf weer kleine
vreugde-schenkende bronnen van licht te worden. Het
geheel van zo'n schilderij is dan, wonderlijk genoeg,
toch telkens weer een stuk van onze eigen sombere aar
de. Neem bijvoorbeeld een „Gezicht op Londen". Af-
f„-----*'w"6 gaande op de titel verwacht men een getemperd beeld
L ddelenJ enz-. van een wereldstad, aangevreten door de eeuwige mist.
rtiufren K/rif hf. ^5ului?an d.f be" In feite maakte Kokoschka er een stuk firmament van,
gedeelte zo sprankelend dat we verbaasd toch nog Londen her-
ie vragen gesteld, die via dr. Kor- gezlen-
ringa, die als vertaler optrad, door
dr. Loosanoff werden beantwoord.
Dr. Korringa dankte de aanwezigen
voor hun aandacht en wenste dr.
Loosanoff succes met zijn werk op
het gebied van het kweken van
schaal- en schelpdieren.
Pet. van het opgevangen zaad tot
wasdom komt.
L'a de pauze liet dr. Loosanoff iets
T® visser« zelf zien. Behalve de
ook hier in gebruik zijnde korren
„55 .n hl Amerika schepen gebruikt
voorzien van een zuiginstallatie. Met
™ert stofzuiver worden oesters
ere schelpdieren opgezogen
rlLt e?n transP°rtband bovendeks
krachtige waterstraal schoon
f5h!w j' ze manier van vissen
Rnvlna- grond beter te verdragen,
riam geeft het loonbesparing.
n v hoï' en gevist met korren. I.
„il'„f ZA mes zitten er op die
de Vrnnrf lJze,ren uitsteeksels die
nndfi de 5. wTei?n' Clama leven nl.
onder ae grond. Eon grote olaa2 ziin
den met h h^i zeest«™n Deze™
oeüiJT uPi van Poetskatoen op
gevist en in kokend water of in een
versterkte zoutoplossing gedoopt.
De manier van kunstmatig kweken
van oesters wordt thans in Ameri
ka door een oesterkweker eevoled
Het laboratorium, aldus dr Loosan
off neemt de proeven en zoekt de
beste methode, geeft voorlichting
nmlvPtlt nnlcTYiottinfrewfldJ»!. 6
in hun kleine technische domein
van de cockpit, terwijl hun ge
zichten vol zitten met allerlei
beschermingen, kappen, buizen,
draden en slangen, blijft er én
weinig tijd én weinig plaats over
om iets te nuttigen tijdens «en
vlucht op soms 15 km hoogte,
bij snelheden van dikwijls enige
malen die van het geluid, waar
bij zij bovendien nog eer paar
uur onderweg zijn en dan écht
wel eens een zuurtje lusten.
Maar zelfs dat is onmogelijk om
dat deze eenvoudige handeling hen
de zuurstof uit de longen weg zou
nemen: het onmisbare zuurstofmas
ker zou dan immers moeten worden
verwijderd. De medelijdende grond-
bemanningen van de vliegdekschepen
waarop de Skywarriors gestatio
neerd zijn, ontwierpen samen met de
doktoren van de US Navy mis
schien ook wel om de boze buien en
uitgehongerde magen na de vlucht
in de toekomst te voorkomen een
uitermate praktisch systeem voor
voeding-in-de-lucht.
Allereerst werd vastgesteld dat
vruchtesap het beste voedsel was dat
de piloten kon worden gegeven. Het
bevat dextrose ter energie-vermeer
dering en voorts heeft het de eigen
schap om zelfs bij zeer lage tempa-
raturen vloeibaar te blijven en geen
slijm vorming in de keel te verwek
ken.
Tenslotte kwamen de doktoren bij
het zoeken naar een geschikte ver
pakking op het idee om plastic bloed
donor zakken voor dit doel te gaan
gebruiken.
Deze zijn licht van gewicht, ge
makkelijk draagbaar en ijzersterk.
Voor de start wordt iedere piloot
van een Skywarrior op het vliegdek-
schip thans voorzien van een derge
lijk zakje, dat omgekeerd op zijn
borst hangt en waarin de inhoud van
een blikje vruchtesap geledigd is. De
lucht in dit „donor"-zakje is er tevo
ren geheel uitgeperst om te voorko
men dat deze op grote hoogte gaat
uitzetten en het zakje zou doen sprin
gen.
Het opzuigen van het vocht ge
schiedt met behulp van de normale
intra-veineuze buisjes welke gemak-
i kelijk onder het zuurstofmasker kun
nen worden geschoven, zonder dat
dit behoeft te worden afgenomen.
Van nu af aan klinken tijdens vluch
ten boven oceanen in de microfoons
van de Skywarrior-piloten de com
mando's: „Klaar voor de voeding?
Zuigen".
(Advertentie)
Met 3 espresso shirts
bent ii pas goed „uit'\
De stijl, de veelzijdigheid in techni- de contemporaine Europese schil- ka zelf schreef: „We vergeten, om
sche bekwaamheden ook, zijn in deze derkunst zijn evenknie?" Alleen met Herder te spreken, dat we „ei-
tentoonstelling - al is het dan „maar" reeds om het stellen van deze vraag genlijk" niet mensen zijn, doch dage-
'n selectie - zo indrukwekkend „le- lijkt een bezoek aan het Stedelijk Mu- lijks w orden". Tot 1 oktober blijft 't
nig", dat we ons in alle ernst hebben seum in Den Haag meer dan gerecht- werk te zien.
afgevraagd: „Wat kan deze ^man nu vaardigd. We ervaren bovendien in Leo Boekraad
eigenlijk NIET en waar vindën we in de meest letterlijke zin wat Kokosch-
Portret van Herwarth Walden,
geschilderd door Kokoschka.
Sneeuwwit en parelgrij
