iii Amerikanen in punt te Libanon op vertrekken Nog voor Y.N.-debat begint: In Beiroet klonken weer explosies Is Bestellingen-man lak oefent terreur uit Alle beetjes helpen Peking houdt 1200 vliegtuigen gereed VENIJNIGE AANVALLEN OP KATHOLIEKE KERK Oostduitse hulp aan Indonesië met nogal pijnlijk resultaat Kampen in Hongarije zijn overvol DAGBLAD VOOR ZEELAND Premier de Gaulle Overzeese gebieden voor de keus Rebellen leveren wapens in ti-Si'i 1 Wottlt wéét Si-Si weet! Iets warmer Utrecht in rep en roer Formosa op ergste voorbereid Via Noordpool Nieuwe zeeweg tussen de halfronden MacMillan sprak met Karamanlis W estduits-Deen* vlootcommando In Oostduitse pers Suikerfabriek géén suiker Dr. Be/a Fabian 98e JAARGANG 'No. 22830 üitgave N.V. Uitg. Mij. Neerlandia. Directeur: E. H. B. Brader. Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna. Redactieraad: J. M. A. C. v. Don gen, C. J. v- Hootegem, mr. dr. A. J. J. M. Mes, mr. H. M. L. de Rech ten p. v. M. Vercauteren, L. J. v. 't Westende. Bureaus: Breda, Reigerstraat 16. Tel. 22341 (3 lijnen). Postgiro 278841 Voor God. Koningin en Vaderland mnd i ZATERDAG 9 AUG. 1958 Abonnementsprijs J 7.per kwar taal, 8.20 per post, f 0.54 per week. Buitenlandse abonnementen op aan vraag. Losse nummers 15 ct. Advertentieprijs voor de gehele op lage f 0.35 per mm (Ing. Med. 0.85). Bij contract aanzienlijke reductie. Volledige tarieven, ook voor de afzonderlijke edities en Algemene Voorwaarden worden op aanvraag gaarne verstrekt. Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, telefoon 2236 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7, telefoon 102. (Bijbureaus: TERNEUZEN, Noordstraat 56, tel^2601 OOSTBURG, Nieuwstraat 41, tel. no. 35L^ Het isolement waarin Jordanië verkeert, wordt uit dit kaartje wel erg duidelijk. Premier de Gaulle van Frankrijk heeft vrijdag: voor de commissie die van advies moet dienen over de nieu we Franse grondwet, enkele belang- rijke mededelingen gedaan over de positie van de Franse overzeese ge biedsdelen krachtens de nieuwe grondwet. De Gaulle zei, dat de overzeese ge-1 bieden die zich bij de volksstemming I van 28 september uitspreken voor de nieuwe grondwet, daarmee tevens verklaren dat zij willen toetreden tot een Franse federatie. Zij die ,,zich willen afscheiden" zullen zich op 28 september tegen de nieuwe grondwet verklaren, aldus de Gaulle. Dit betekent dat de overzeese gebie den (met uitzondering van Algerië dat als een stuk van het moederland wordt beschouwd) volgens de mening van de premier moeten beslissen of zij al dan niet met Frankrijk verbon den willen blijven. Hij verklaarde dat de gebieden die zich afscheiden, dit voor eigen rekening doen en niet meer hoeven te rekenen op economi sche hulp van Frankrijk. In Washington acht men het niet onmogelijk, dat reeds bin nen enkele dagen een groot contingent Amerikaanse troepen uit Libanon zal worden teruggetrokken. Woensdag a.s. begint het grote debat in de Algemene Vergadering van de Verenigde Na ties. Wanneer de Amerikanen hun troepen terugroepen, wordt het voor de Sovjets wel erg moeilijk, hun opgeblazen beschuldi ging van „agressie" door de westelijke mogendheden waar te maken. De Algemene Vergadering van de V.N. is gisterenavond bijeenge komen voor de vaststelling van de agenda en andere procedurekwesties. Ze is daarna uiteengegaan. De bespreking van de Amerikaanse resolutie de toestand in Libanon en Jordanië moet wachten op de aanwezig heid in New York van de delegatieleiders der grote mogendheden. Selwyn Lloyd zal Engeland vertegenwoordigen, Gromiko komt voor de Sovjet.Unie. De mogelijkheid, dat de premiers (onder wie Kroestjev) het debat zullen bijwonen, is nog altijd niet uitgesloten, al zijn er mo menteel nog geen concrete aanwijzingen voor hun komst. deel van politieke waarnemers te Bag dad. Velen achten terugtrekking van Irak uit het pact van Bagdad slechts een kwestie van tijd. Deze mening wordt gesteund door POLITIE en boeren in het Zweedse dorpje Hagby (waar ook de zomer residentie van de Zweedse koninklij ke familie is) speuren naar een pyro maan, die in de afgelopen weken vijf van de vijftien boerderijen rond het dorpje heeft platgebrand. HET AANTAL studenten in Nijmegen zal over twaalf jaar tot 7 500 gestegen zijn (momenteel 2 300). In verband hiermee wordt momenteel ernstig aandacht besteed aan de uitbreiding van de huisvestingsmogelijkheid voor studenten. IN HET WRAK van een Duitse mo torboot, dat te Monfalcone, in Italië gelicht werd, trof men de stoffelijke overschotten van vijftien zeelui aan Het vaartuig werd in de oorlog tot zinken gebracht. DE ALGEMENE conferentie van het Internationale Bureau voor Atoom energie zal op haar tweede zitting worden voorgesteld, een begroting voor 1959 van 6.725.000 dollar goed te keuren. RUSSISCHE autoriteiten hebben Duit se kunstschatten, die tijdens de oor log door Sovjet-troepen ,,in veilig heid werden gebracht" aan Oost- duitse autoriteiten overgedragen. Intussen is gisteren de betrekkelijke rust in Libanon weer verstoord door enkele bomontploffingen in Beiroet. Een van de projectielen ontplofte in een café, dat eigendom is van een der naaste medewerkers van president Sjamoen. Er zouden twee doden te be treuren zijn. Men vermoedt, dat de rebellen door deze hernieuwde terreur de regering van premier Sami el Solh tot een spoedig aftreden willen dwin gen. Sjamoen staat erop, dat het ka binet aanblijft totdat zijn ambtstermijn is verlopen en 'géneraal Shehab het presidentschap overneemt. Shehab blijkt overigens nu reeds een invloed ten goede uit te oefenen op de situa tie. Groepen extremisten komen de laatste dagen netjes hun wapens inleveren, éie dan door militairen in ontvangst worden genomen. In Jordanië wordt de horizon steeds neveliger. Ook in de westelijke hoofd steden ziet men in, dat Hoesseins zetel met de dag wankeler wordt. Een ver klaring van de koning, dat hij even tueel bereid is „te vechten en te ster ven" mag tekenend heten voor de situatie waarin hij verkeert. De afgevaardigde \ran Jordanië bij de V.N. heeft de voorzitter van de Veiligheidsraad in kennis gesteld van een aantal gevallen van infiltratie van personen en wapens uit het aangren zende Syrië, Sympathie voor Nasser In Irak bestaat een steeds duidelij ker aan het licht tredende sympathie voor president Nasser van de Verenig de Arabische Republiek. Dit is het oor- (Advertentie) Wat voor weer wordt het jellify ec*e'ste vruchtenlimonade uit klinkklaar fruit Verwachting van het K.N.M.I. tot hedenavond, opgemaakt vrijdag avond 23.15 uur: 8 Half tot zwaar bewolkt, maar geen mfn" Va" '5e'ekenL. Overwegend west lek htUSSe" zuidwcst "i dangistefcn ^mperaturen maptïer 2° UUr; -«lU™ Maanopö";uu" maan onder 16.29 uur op mtuï z°n °P 516 maan enkele uitlatingen van Iraakse minis ters. De minister van Buitenlandse Zaken, brigade-generaal Djaffar, zei donderdag, dat zijn regering hoopt, dat men er op een topconferentie in zou slagen het Midden-Oosten buiten mili taire bondgenootschappen te houden. De Iraakse minister-president, Kas- sem, heeft in de laatste tijd op vragen over het pact van Bagdad gezegd, dat Irak zich reeds voldoend beschermd acht door zijn lidmaatschap van de Verenigde Naties. Meer dan 10.000 enthousiaste Iraki's hebben voor het ministerie van De fensie te Badgad gedemonstreerd te'n gunste van het nieuwe bewind. De regering van premier Kassem scheen echter nauwelijks ingenomen met de betoging en verzocht haar aanhangers huiswaarts te keren en het werk te hervatten. Sinds de revolutie heeft de bevol king onophoudei'k bewijzen van aan hankelijkheid aan .et nieuwe bewind getoond, meer dan de autoriteiten lief is. Door de rage v.n het vieren van de revolutie i- het voor de nieuwe ministers moeilijk hun werk te doen en het oude systeem te vervangen door een nieuw. Gisteren weigerde premier Kassem de juichende menigte voor het minis terie van Defensie te begroeten. Via de radio deed hij een beroep op de betogers naar hun werk-terug te keren. 55 In Utrecht opereert momenteel een man die er behagen in schept bestellingen op te geven voor een aantal Utrechtse fami lies. Ze worden bedolven onder bloemen, gebakjes, taarten, kro- ketjes, ijs en zelfs grafkransen. Het is een kwaad dat reeds enkele maanden geleden zijn kop opstak en waartegen de politie machteloos staat. De laatste dagen heeft de ma niak echter zijn operatieterrein uitge breid. Hij gaf telefonische bestellingen op voor families aan de Homeruslaan, de Kanonstraat, de Kanaalweg, de Leidseweg, Otterstraat, Verlengde Hoogravenseweg, Mozartlaan, Haen- delstraat en voor woonschepen aan de Leidsekade. Utrechtse taxi-ondernemingen heb ben reeds tal van vergeefse ritten Nu de wereldberoemde collectie onder de hamer komtomdat de erven Regnault de successie rechten niet kunnen opbrengen, wil de gemeente Den Haag graag een werk van de beroem de schilder in eigendom krijgen. Dat dit niet goedkoop is laat zich verstaan. Vandaar dat men in het museum een middel eeuwse geldkist heeft geplaatst, waarin de bezoekers een bij drage kunnen storten, die de aankoop mogelijk moet maken. gemaakt naar deze adressen. In enke le gevallen kwam het zelfs voor dat er acht auto's voor de deur stonden tegelijk met vijf bloemisten, twee banketbakkers, drie slagers en twee begrafenisondernemers. De man gaat*zelfs zover met zijn spel, dat hij begrafenisondernemin gen opbelt, om voor bepaalde families de teraardebestelling van een zoon, een vader of een inwonende schoon moeder te verzorgen. Als de mannen van ,,De laatste ;r", ,,Ons belang" en andere coöpe ratieve lijkbezorgingsverenigingen dan diep in het zwart zich bij de fa milies vervoegen, blijkt dat er in totaal geen overledene in huis is. Bloemisten die met dure grafkran sen kort voor de „begrafenis' 'arrive ren, werden weer teruggezonden en zien zich genoodzaakt de vaak dure bloemen weer voor andere doelein den te gebruiken of weg te gooien. De banketbakkers zijn inmiddels op hun hoede. Men bezorgt niet direct als blijkt dat het opgegeven adres niet een cliënt is. De maniak zint telkens op nieuwe middelen. Zo liet hij een grote auto met grind bezor gen bij een familie die daarom in het geheel niet gevraagd had. Veronderstellingen dat men hier te maken heeft met iemand die wraak wil nemen op bepaalde personen wor den onjuist geacht omdat het aantal geplaagde Utrechtse families bij de dag groeit. De maniak opereert ook niet uitsluitend in een bepaald stads deel. Hij wisselt regelmatig van be steladressen, terwijl hij ook de keuze van de leveranciers met grote nauw keurigheid bepaalt. De politie kan niets uitrichten tegen deze „grappen maker" van wie men denkt dat hij niet alléén opereert maar assistentie krijgt van jongelui die met hun va- kantietijd geen raad weten. De nationalistisch-Chinese schout- bij-nacht Lioe Hoh-Toe heeft vrijdag te Taipeh op Formosa gezegd, dat de Chinese communisten 1 200 vlieg tuigen, waaronder Mig-17 jagers, in het kustgebied tegenover Formosa hebben gestationeerd. De Migs, die op ongeveer 300 kilo meter van het hoofdkwartier van generalissimus Tsjang Kai-Sjek staan hebben maar twintig minuten nodig om een aanval op dat hoofdkwartier te doen, aldus Lioe. Een woordvoerder van de Ameri kaanse ambassade noemde de toe stand ernstig, „maar wij zijn niet in paniek". Er zijn nog geen bijzondere maatregelen getroffen voor de 9 000 Amerikanen op het eiland. In diplomatieke kringen te Taipeh zei men te betwijfelen of de huidige spanning de voorbode is van een communistische aanval op Formosa en de Pescadoren. Deze gebieden worden beschermd door Amerikaanse strijdkrachten op grond van een Ame rikaans-Chinees verdedigingsverdrag. De Amerikaanse atoomduikboot „Nautilus" heeft geheel onder water en ijs varend een tocht over de noordpool voltooid. Het vaartuig heeft hierdoor een nieuwe zeeweg tussen het oostelijk en westelijk halfrond ge volgd. De „Nautilus" is op 22 juli uit Pearl Harbour vertrokken. Donderdag werd de gezagvoerder, Anderson, bij IJsland van boord gehaald en naar Washington gevlogen, waar hij vrij dag door president Eisenhower werd ontvangen. Tijdens de plechtigheid in het Witte Huis werd Anderson on derscheiden met het Legioen van Verdienste. De bemanning kreeg een eervolle vermelding. Het Witte Huis deelde mee, dat de nieuwe zeeweg veel korter is dan de andere. Van Londen naar Tokio moet men thans 11 200 mijl afleggen, maar langs de nieuwe route is de afstand slechts 6 300 mijl. Het stadsbestuur van Kiloeng op Formosa stelt een onderzoek in naar de reeds bestaande schuilkelders en laat er nieuwe graven om aan alle 200 000 inwoners van de stad bescherming te bieden in geval van een luchtaanval. De Britse eerste minister MacMilian en zijn Griekse ambtgenoot Karaman lis hebben vrijdag besprekingen over het vraagstuk Cyprus gevoerd. Sir Hugh Foot, de gouverneur van Cyprus, had in Athene een onderhoud met de verbannen aartsbisschop Ma- karios. Foot noemde het gesprek van 75 minuten met Makarios „nuttig". Op Matsoe en de Pescadores- eilanden (bij Formosa) is de noodtoestand afgekondigd door de nationalistisch-Chinese auto riteiten. De luchtmacht is in staat van verhoogde paraatheid gebracht. De foto toont enkele Chinese vliegers, die na het alarmsignaal naar hun onvrien delijk uitziende toestellen ren- Naar te Kopenhagen wordt ver wacht, zal er in de komende maanden een Westduits-Deens vlootcommando in het leven worden geroepen. Een plancommissie zal voorstellen het hoofdkwartier van de Westduits- Deenso^ vloot te Holtenau, nabij Kiel te vestigen. Het gemeenschappelijke commando krijgt tot taak de verdediging van de toegang tot de Oostzee, in het bij zonder de Deense zeestraten. Aan de vooravond van het congres van Duitse katholieken, dat van 13-17 augustus te Ber lijn wordt gehouden, is in de „Saechsische Zeitung" een pole miek van een hele pagina tegen de katholieke kerk verschenen. Kardinaal Frings, de aartsbisschop van Keulen, wordt door het blad van de Oostduitse communistische partij (S.E.D.) als „oorlogsprediker, propa gandist voor een kruistocht tegen het Oosten, verbreker van de eenheid der vakbeweging en verachter van de volkswil" gebrandmerkt. Volgens het blad oefent de kardinaal krachtige druk uit op het politieke en economi sche gebeuren in de Bondsrepubliek. Naast deze polemiek publiceert het blad een artikel over „het ware ge zicht van het politieke katholicisme" volgens hetwelk de Kerk wil optre den als redder van de heerschappij van het imperialisme. In het bijzon der worden de Jezuieten ervan be schuldigd in Rome geheime agenten op te leiden die in de Sovjet-Unie en de volksdemocratieën zouden moeten gaan opereren. De Indonesische regering heeft een onverwijld onderzoek gelast naar de moeilijkheden die zich hebben voorgedaan en nog voordoen met de bouw van een suikerfabriek bij Djogja- karta. De fabriek is geleverd door Oost-Duitsland. Volgens een officieel communiqué dat vrij dag van regeringszijde is uitge geven, is het proefdraaien een mislukking geworden. De zaak is daarom zo hachelijk, daar de stagnatie in deze fabriek maakt dat het suikerriet te velde staat te ver rotten. De fabriek heeft 250.000.000 tupiah gekost en men heeft er vier jaar aan gebouwd. In maart van dit jaar was zij gereed. Op 29 mei vond de officiële opening plaats, in het bij zijn van president Soekarno en vele andere hoogwaardigheidsbekleders. Plechtig wierpen de hoge gasten de eerste stengels suikerriet in de machi nerie. Sedertdien heeft de fabriek haar bouwers en de Indonesiërs weinig an ders dan narigheid gebracht. Daarbij is de stemming er niet beter op ge worden en de Oostduitsers die de bouw hebben geleid, zijn er niet in geslaagd bij de Indonesiërs de erger nis weg te nemen. Zij hebben name- lijk gesproken over sabotage, en wat erger is: zij hebben laten doorscheme ren dat het slordige werk der Indo nesische arbeiders de reden is, waar om de fabriek nog niet functioneert. Dit nu was, naar iedereen in Djakarta inziet, zeer onverstandig tegen het zere been der Indonesiërs getrapt. Er zijn ongeveer 90 Oostduitse tech nici bij de bouw en het toezicht daar op betrokken. Het grootste deel van de 250 miljoen rupiah, die de fabriek kost, zijn voorgeschoten door de „Deutsche Demokratische Republik", op grond van een handelsverdrag van 1955. Thans staat de „Madukismo" hetgeen betekent: „honing der aarde" daar en levert moeilijkheden op, die zich omstreeks 5 juni aankondig den en op 12 juni zichtbaar werden. Enkele dagen later stond de zaak stil als gevol gvan „machinestoring". De Duitse technici kondigden aan dat men de moeilijkheden binnen enkele dagen de baas zou zijn. Het werden enkele weken. Op 3 juli eindelijk kon men er getuige van zijn, dat een gewel dige lading suikerriet in bewerking kwam. Het leed scheen geleden. Het was nie* geleden. Volgens de technici werd een groot stuk ijzer met het riet in de machines gevoerd, met noodlottige gevolgen. Bovendien be weren de Oostduitsers, dat de beton nen fundering van de fabriek niét deugt, hetgeen te wyten zou zijn aan de slordige werkwijze der Indonesi sche arbeiders. De Indonesische bedrijfsdirecteur van de fabriek noemde dit „een bela chelijke en naïeve motivering. Vol gens hem lag de fout in de ongebrui kelijke koeling en smering van de machinerie. In feite, aldus de Indone sische zienswijze, is de fabriek beter geschikt voor suikerbieten dan voor suikerriet. Toen kwam de (islamitische) vak bond in Djogjakarta met een verkla ring, die sprak van een „technologisch fiasco". i Bij dit alles komt, dat de suiker-I plantages een schadevergoeding eisen van 343.000 rupiahs per dag, zolang de' fabriek niet werkt. Een zeker succes hebben zij daarbij, volgens hun eigen aankondiging, reeds bereikt, want „Dia Invest" (D.I.A. of Deutsche In nen- und Aussenhandel in het Oost duitse staatslichaam dat in- en export behandelt) heeft, naar de plantage organisatie aankondigt, 6.000.000 ru piah schadevergoeding aangeboden. Thans wacht men met spanning af wat het regeringsonderzoek zal uit wijzen. De „Leipziger volkszeitung", ook een blad van de S.E.D. schrijft dat in West-Duitsland de monopolie-kapi talisten arm in arm met de geeste lijkheid bereid zijn met bijbel en atoomraketten op het Duitse volk los te slaan." Enkele weken geleden zijn in Oost- Berlijn en Rathenow vier paters Je zuieten, elf vooraanstaande vertegen woordigers van de katholieke leken beweging en nog een geestelijke ge arresteerd. Hiervoor zijn geen rede nen opgegeven. Volgens de leider van de Christelij ke Democratische Unie in de Russi sche zone van Duitsland, August Bach, moet deze partij een soort van oppasserrol ten opzichte van de evan gelische en de katholieke kerk spelen. De partij moet volgens hem „met verhoogde waakzaamheid de ontwik keling van de kerken in het oog hou den". Over de toestand in Hongarije heeft gisteren dr. Bela Fabian, voorzitter van de vereniging van geweaen Hon gaarse politieke gevangenen, het vol gende gezegd: 1) 2) 3) Er zijn momenteel zeven concen tratiekampen, waarin o.a. 2 000 Russische militairen opgesloten zitten, die aan de verbroedering tijdens de opstand hebben deel genomen. Nagy en Maleter zijn niet in Boe dapest maar in Moskou terecht gesteld. Kadar zou het nieuws van de executie telefonisch van Kroestjev vernomen hebben. De meeste processen in Boeda pest worden achter gesloten deu ren gehouden. De beklaagden worden veroordeeld op aanklacht van de geheime politie, zonder getuigenverhoor. 4) Meer dan 50 000 Hongaren be vinden zich in Hongaarse con- concentratiekampen. Circa 75 000 zijn er naar Rusland gedepor teerd. Onder deze laatsten be vinden zich 50 000 arbeiders van Czepel, die na de opstand sta kingen hebben georganiseerd. Ze zijn naar China doorgezonden, waar ze in fabrieken werken. Dr. Fabian, die zijn mededelingen deed in een persconferentie te Den Haag, beschuldigde de Russische or thodoxe kerk, die momenteel deel neemt aan de Wereldraad van Ker ken te Utrecht, ervan, dat zij in de afgelopen 15 jaar nooit haar stem heeft verheven tegen de onmenselijk heid in de Sovjet-Unie.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1958 | | pagina 1