Stagnatie aan ponten zal
snel verholpen worden
KRACHTBRONNEN
Aardbeien plukken moet
geleerd worden
Het landsbelang bij
„vrije veren
Na besprekingen met
DE LES DER HISTORIE
De uitzonderlijke positie
van Zeeuwsch-Vlaanderen
Volgende week
naar de maan
van Nederlands economie
T.V. en reclame
Pacifisme
DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 6 AUGUSTUS 1958
Brutale inbraak in
Wouwsche Plantage
op klaarlichte dag
Gunstig perspectief
voor lopend jaar
BOEKENPLANK
„Herwonnen land"
Telers dragen
rware risico s
Twee jaar voor
poging tot roof
De invloed van
het Deltaplan
JJagbla? pe j&tcm
Kijken naar spoetnik
Bedevaart RKJB
naar Dokkum
Dinsdagmorgen heeft het col
lege van G.S. van Zeeland met
de directeur van de Provinciale
Stoombootdienst, mr. J. Nieu-
wenhuis, uitvoerig gesproken
over de wanhopige situatie wat
de kaartverkoop bij de provin
ciale boten voornamelijk in Vlis-
singen betreft. Overtuigd, dat er
zo spoedig mogelijk een oplos
sing moet komen, werd de di
recteur gemachtigd om, uiter
aard in contact met G.S. en de
directeur van de Rijkswater
staat, alle maatregelen te tref
fen, welke hem goeddunken.
Op zeer korte termijn zullen de
volgende verbeteringen worden aan
gebracht, aldus mr. Nieuwenhuis:
1. Tussen de twee veerfuiken te
Vlissingen zal, voornamelijk ten ge
rieve van de treinpassagiers. een kaar.
tenverkooploket met dubbele bezet
ting worden geplaatst.
2. De bezetting van het kaarten
huis voor de verkoop van kaartjes
voor voertuigen zal met een man wor
den uitgebreid.
3. De bezetting van het kaartver
kooploket te Breskens zal eveneens
met een man worden uitgebreid.
4. Aan het begin van de toegangs
wegen naar de oude en de nieuwe
veerhaven te Breskens zal een aan
duidingsbord worden geplaatst, zodat
de gebruiker van het veer tijdig weet
van welke veerhaven hij gebruik
dient te maken.
5. Er zal een betere bebakening
van de toegangswegen tot de oude
veerhaven te Breskens worden aan
gebracht.
Vakantie-pech
Mr. Nieuwenhuis, bij wie wij giste
renavond nog informeerden, deelde
ons mee, dat hij gisteren reeds alles
heeft gedaan om beslag te leggen op
een directiekeet, welke dan geplaatst
zou kunnen worden tussen de twee
fuiken te Vlissingen, om te dienen als
kaartverkoophuis. Ongelukkigerwijze
kon noch met de eigenaars, noch met
de uitvoerders van een keet te Bres
kens, noch met die van een keet te
Vlissingen, contact worden verkregen,
daar die zich met vakantie in Italië
bevinden. Gisterenavond was hij nog
op zoek naar de eigenaar van een
derde keet en hij hoopte dat hij daar
nog mee zou slagen. In ieder geval
zal er op zeer korte termijn zo'n kaart,
verkoophuisje komen. Bovendien zal
men proberen het zo te regelen, dat
de kaartjes voor voertuigen gekocht
worden door het portier van de
auto's, wat gedrang bij de kaartver
koop voorkomt.
Te Breskens zal ook een extra
kracht worden aangetrokken voor de
kaartverkoop en zal men iemand langs
de wagens laten lopen om de mensen
van kaartjes te voorzien. Te Vlissin
gen is een deel der stagnatie te wij
ten aan het feit dat buitenlandse rei
zigers met groot en vreemd geld om
kaartjes komen, zodat het afrekenen
veel te veel tijd kost. Kaartverkoop
op de nieuwe boot is niet mogelijk,
omdat er teveel reizigers tegelijk mee
gaan.
Ons land mist bijna alle grond-
industrie en dit maakt alle krach
tige industrieën afhankelijk van
de mogelijkheden om die grond
stoffen elders aan te kopen, tegen
geschikte prijzen, en aan te voe
ren. En in gevaar van oorlog zal
een groot deel van onze industrie
het steeds noodzakelijk moeten
achten een opslag te betalen en te
verzorgen van die in ons land niet
aanwezige grondstoffen. Dit bete
kent het vastleggen van grote hoe
veelheden deviezen, die we toch al
moeizaam verdienen kunnen.
Dit alleen reeds vraagt een enorme
kennis en een wikkende-en-wegende
zorgzaamheid van de financiële
krachten, die niet in alle lagen der
bevolking aanwezig zijn, en over
wier taak de doorsnee Nederlander
geen juist inzicht heeft en waarop zo
gemakkelijk goedkope kritiek wordt
uitgeoefend.
LAND- EN TUINBOUW
Omdat er zoweinig grondstoffen in
ons land zijn, is de land- en tuin
bouw voor onze vaderlandse econo
mie van veel groter belang dan in
welk land ook. Hoe beter land- en
tuinbouw het maken, of dit nu door
een redelijke omzet in eigen land of
door een goede deviezenopbrengende
export geschiedt, hoe beter het is
voor onze volkswelvaart. Het is dus
goed kennis te nemen van de feiten,
Op een brutale manier is gister
morgen op klaarlichte dag ingebro
ken in de woning van de rietdekker
C. Veraart op de Vleet in Wouwsche
Plantage onder de gemeente Wouw.
In een betrekkelijk kort tijdsbestek,
dat er niemand thuis was is men
door het indrukken van een ruit aan
de achterzijde van het huis binnen
gekomen. Daar werd o.m. nog ene
kast opengebroken. Er wordt een
zienlijk bedrag aan geld vermist, be
nevens enkele gouden sieraden.
De vrouw des huizes, mevr. Ver-
aart-v. d. Berg bemerkte, dat er in
het huis was ingebroken, toen zij te
rugkeerde van Wouwsche Plantage.
Haar man was des morgens om 7
uur naar zijn werk vertrokken. In de
tijd, dat er niemand in de alleen
staande woning aanwezig was, moet
de inbraak zijn gepleegd. De dichts-
bijzijnde boerderij staat ongeveer 200
meter van de woning van de familie
Veraart.
In de woning was het een en an
der overhoop gehaald. Er was ook een
kast opengebroken. De dader(s) heeft
(hebben) een aanzienlijke buit mee
genomen. De familie Veraart miste
°?leX?eï 4000 Belgische francs, 30.-
gld. Nederlands geld, twee gouden
orloges, twee gouden hangers enkele
armbanden en nog enige sieraden.
n. rt» Sp°Iltlc begon onmiddellijk
na de aangifte met het onderzoek.
Simons Emballage
algemene vergadering van
aandeelhouders in Simons' Emballa
gefabrieken en Houthandel N.V. te
uosterhout, welke vergadering op 16
augustus te Breda gehouden wordt
zal worden voorgesteld van de winst
f°8267a 40 y, afgel.open iaar. zünde
oz.673.49, het primaire dividend van
pet. uit te keren op de prioriteits-
en gewone aandelen. Na aftrek van
de statuaire uitkering aan directie en
S°S^sarissen resteert dan nog
'f 30 8na79- Nn dit bedrag
j o.a77.05 aan de reserve ten behoeve
van de houders van winstbewijzen,
net resterende deel wordt toegevoegd
san de algemene reserve
Garende het boekjaar 1957, aldus
uiijkt uit het verslag van de directie,
zijn verschillende investeringen ge
daan. In het lopende jaar zal hier
mee worden doorgegaan, om het be
rt ve mechaniseren.
r?,e a£ge}open maanden van het
ÏSJ u boek]aar zo deelt de directie
mee, hebben een niet onbelangrijke
stijging van de omzetten te zien ge-
r» feiS gepaagd aan verhoog-
schriMenrt»y ?evolg van de voort-
ïï^sTeSdhtctifedat°2l
«^Ve^l0Pendeb'°^aar
kryget bovendiïfdoorgelegd8 de^be8
noeming tot directeur van de heer
J. F. M, Janssen, krachtens besluit
van de algemene vergadering gehou
den in oktober 1957.
Met dit boek uitgave van de
Toorts te Heemstede voltooide
Arie v.d. Lugt zijn trilogie, waarvan
de eerste delen ,,De gekke dokter",
„God schudde de wateren" terecht
naam mee maakten. Het laatste deel
doet niet voor de voorgaande onder
en lijkt ons nog krachtiger van com
positie. Weer brengt v.d. Lugt ons
naar zijn Zuidhollands eiland, dat na
de watersnood zich oprichtte en het
leven zijn rechten laat hernemen.
Een andere geest is gevaren onder
de kleine keuteraars, die niet meer
siaafs onderdanig zijn aan hun brood-
23»etl' terwijl de laatsten voor de
ken"8 d'euwe tijden moeten wlj-
metC7?in°IHWe"1;eling beeldt v.d. Lugt
Plastisch ?,?!g en Sterk verteltalent
Prachtioè ptlg' en aannemelijk uit.
voor 7nan - zet h« zijn lezers
g°°s van Ton™?016. Mieke= de slun-
ser en hnvon n de Veer' de Biet-
Kranebil de reus Sebus
die op orirnit, ne rattenvanger,
de wi?ze sl?» i» ?aar doeltreffen-
diertè dat hLt J tegen onge-
de w1wrLbeAdorp op verbijsteren'
onge-
de wijze ternptèertf °P verb«steren'
dat zicf we? f Teldadig verhaal,
en afgerond geheel^ormt?6" Staand
Ter kennismaking moge dienen,
dat schrijver dezes de aardbeienteelt
heeft gediend vanaf zijn kinderjaren.
Wanneer iemand achtereenvolgens
v(jf jaar ais plukker en vijf jaar als
teler tussen de aardbeien heeft ge
schuifeld, en thans onder meer de
administratie van dergelijke bedrij
ven voert, mag toch verondersteld
worden, dat hij wel ongeveer weet,
waarover hij op deze plaats schrijft.
Welnu, zijn ervaringen als plukker
zijn onder andere, dat aardbeien-
plukken geleerd moet worden, even
als alle andere werk. De één zal er
de slag eerder van te pakken heb
ben dan de ander, maar over het al
gemeen kan worden gezegd, dat kna
pen en meisjes een voorsprong heb
ben op volwassen, en vooral op forse
personen.
Een gezond kind van veertien jaar
beweegt zich ongetwijfeld met meer
souplesse dan eer man van veertig.
Bovendien is het voor hem met zijn
geringe omvang minder moeilijk, om
zich tussen de aardbeienbedden te
verplaatsen, zonder planten en
vruchten te beschadigen. Volwasse
nen zijn vaak na een eerste plukdag
„gebroken"; zij wennen moeilijker
aan de ongewone houding, en wan
neer zij helemaal geen tuinervaring
hebben, maar wel een tekort aan
doorzettingsvermogen, zullen zij het
vaak als een onmogelijk werk beti
telen. (In dit opzicht was het dan
ook geen praktische maatregel, die
kortgeleden het oogstverlof voor kin
deren verbood). Tot voor kort kon
den kinderen vanaf 11 jaar geduren
de twee weken per seizoen schoolvrij
krijgen, en als twaalfjarig jochie
plukte ondergetekende ten hoogste
achtenzestig mandjes per dag.
Hoe schrijver van eerstgenoemd
stuk het uitgerekend krijgt, dat kin
deren onder de veertien zelfs met de
grootst mogelijke ijver niet in staat
zijn, meer dan tien mandjes vol te
plukken, is een groot raadsel. Nog
erger wordt het, wanneer hij een
„geroutineerde" plukster vol trots
laat vertellen, dat haar record 23
mandjes bedroeg!
Het zou te ver voeren om de ver
slaggevers inzage te verlenen in de
administratie van het bedrijf, waar
hij een dag geplukt heeft. Bij een
blik op de eerste pluklijst van de
eerste plukdag 1958 zou hij allereerst
een aantal van 59 mandjes aantref
fen, geplukt door één persoon. Dit is
niet een uitgezocht voorbeeld, maar
het eerste aantal wat op deze lijst
vermeld staat. In de loop van dit
seizoen komen er ook nog totaal
cijfers voor van 65.
De verdiensten
Wat de verdienste betreft zij on
middellijk toegegeven, dat men zijn
geld op een aardbeienveld niet
cadeau krijgt (evenmin als ergens
anders). Schrijvers kennis van het
agrarisch bedrijf is waarschijnlijk
beperkt gebleven tot de regels van
wijlen dichter Poot: ,,Hoe genoeglijk
rolt het leven eens gerusten land-
mans heen. Neen, met genoeglijk
en rustig heenrollen komen geen 59
^aP ]vtS Daar moet hard voor
gewerkt worden, maar..,, dat wordt
ook flink betaald.
eeenefuJ„. ee" aardbeienteeltbedrijf
ftae is e of s°ciale instel-
loon L A 4- er toch wel op- Het
van in Po? Je varieerde dit jaar
5 ?t nr? m? AenA Daar komt n°S
die hpt hif 8 J' voor Plukkers,
niet him hLS01ZOer^,blijv€n' en dus
niet hun biezen pakken als het oo
fafto6 °,opt~ Fiscale of sociale
lasten worden van hen niet inge
houden; hun verdiensten zijn dus
netto. Vervolgens wordt er zo nodig
voor vervoer gezorgd en krijgen
h~SerS' e jZelf vervoermiddelen
bezitten en daarvan hun collega's
laten meeprofiteren, een behoorlijke
vergoeding per vervoerde persoon
(zelfs voor bromfietsen zijn vergoe
dingen uitgekeerd).
Bovendien krijgt men voor iedere
werkkracht, die men aanbrengt een
premie, en kan men evenveel mand
jes mee naar huis nemen als men
wil, n.b. tegen de halve winkelprijs.
De Tilburger A. C. F. van R., zon
der beroep, hoorde zich veroordelen
tot een gevangenisstraf van twee
jaar, door te brengen in een jeugd
gevangenis.
Hij had in de bossen bij Helvoirt
een in zijn wagen slapende automobi
list met een knuppel neergeslagen,
teneinde hem te beroven. Deze straf
was conform de eis.
dat
voor
Jaja, en dan schrijft men.
scholieren aardbeien plukken
een laag loon, dat de verdiensten
vaak nog maar vijf gulden bedragen,
en, aan het slot: „Er wordt beslist
niet veel verdiend met de pluk."
„Door de teler", zou hierachter be
doeld kunnen zijn, maar dit komt
kennelijk niet overeen met de aard
van het onderhavige artikel.
Gegevens
Men zou na bovenstaande echter
wel kunnen vragen, of er voor de
teler nog wel iets overschiet. Daarop
kan geantwoord worden met enkele
wetenschappelijke gegevens:
De teler moet natuurlijk na de
pacht voor elk plantje dat hij poot,
ongeveer 3 cent betalen; hij plukt
het eerste jaar... niets, maar be
steedt wel zeer veel kostbare uren
aan het wieden, omdat dit gewas
door zijn lage groei in een enkele
week overwoekerd kan zijn door on
kruid. Hij moet vervolgens het veld
herhaaldelijk bespuiten met kostbare
chemische preparaten, tegen onge
in ons blad van 19 juli jl. gaf
een plukker verslag van zijn
ervaringen en indrukken op het
aardbeienveld. Een aardbeien
teler meent tegen een aantal
opmerkingen in dit verslag te
moeten opkomen. Hij verzoekt
ons plaatsing van een stuk, dat
op bepaalde aspecten een ander
licht werpt. We geven zijn op
merkingen objectiviteitshalve in
hoofdzaken hierbij weer.
dierte en vele soorten wortel- en
bladziekten. Wanneer het op oogsten
aan komt, betaalt hij hoge arbeids
lonen; de lasten daarover zijn, zoals
boven vermeld, voor zijn rekening.
Als het 's winters meer dan 12
graden gaat vriezen kan hij zijn
aardbeienvelden wel afschrijven;
komt er omstreeks de oogst teveel
of te weinig regen, dan rot of ver
droogt de hele boel.
Na deze enorme investeringen, ri
sico's en kosten zou men beter kun
nen zeggen, dat er voor de teler toch
ook wel iets over mag schieten. Men
vermoedt soms dat aardbeien-telen
een goudmijn is, maar we kunnen
hier beslist niet spreken over het
„rode goud". Laten we het liever bij
„rood-koper" houden, dat is per slot
ook. nog aardig aan de prijs.
K.
dat er op dit terrein geen welvaart
is en dat het dus nodig is, dat er uit
onze belastinggelden steun verleend
moet worden.
Het socialistische standpunt van
minister Vondeling, dat de landbouw
politiek een consumenten-dienende
politiek moet zijn, is uit een alge
meen landsbelang dus een verkeerd
standpunt. Dit op de ministersconfe
rentie te Stresa verdedigde standpunt
heeft daar, maar ook in ons land ver
bazing en ergernis gewekt.
AARDOLIE-INDUSTRIE
De degelijke en goed bereikbare
haven van Rotterdam heeft de mo
gelijkheid geschapen, dat de aan
voer van aardolie voor die haven ge
liefd is, niet alleen bij de Engels-
Nederlandse combinatie, de Shell,
maar ook bij een Amerikaanse aard
oliemaatschappij. En die aanvoer
heeft geleid tot een machtige in
dustrie van de verwerking dier aard-
olieprodukten. De doorvoer naar
achtergelegen landen, de export der
gemaakte nevenprodukten geeft de
viezen, maar verschaft ook grond
stoffen voor nieuwe en andere in
dustrieën in ons land.
De uitbreiding en de outillage van
de Rotterdamse haven is dus niet al
leen een Rotterdams belang, maar
een Nederlands belang. Maar terwijl
het een Nederlands belang is, kan
men toch wel inzien, dat de concen
tratie van de havenbeweging en ha-
venoutillage rond Rotterdam de
beste oplossing is.
We moeten ons overigens verheu
gen, dat in verschillende streken van
ons land aardolie gevonden wordt;
dit verkleint de noodzakelijkheid van
uit den vreemde aan te voeren, wat
nodig is voor eigen behoefte. Het
bespaart deviezen.
Dat op onderscheidene plaatsen
grote hoeveelheden aardgas gevon
den worden, geschikt voor verwar
ming, bespaart kolen die in ons land
toch al te weinig worden gevonden.
Vanzelfsprekend moet van dat na
tuurlijke gas de samenstelling gewij
zigd worden. Dat roept nieuwe in
dustrieën met gebouwen en leidingen
op, die arbeid geven, maar waar
voor ook kapitalen moeten worden
vastgelegd. Eensdeels zijn dit kapi
talen, verkregen uit de winsten die
de oliemaatschappijen maken, ander
deels zijn dit kapitalen voorlopig ver
kregen uit belastingopbrengsten.
Maar als het goed wil gaan, moeten
dit kapitalen worden, verkregen uit
besparingen der bevolking. Maar
zover zijn we nog niet.
ZOUTINDUSTRIE
In Overijssel wordt in de grond
keukenzout gevonden; in zeer grote
hoeveelheden. Gelukkig kan met dit
zout meer gedaan worden dan het
alleen maar als zout voor het huis
houden en voor sommige industrieën
in de handel te brengen. Men kan er
chloor uit maken en bijtende soda,
die weer in andere industrieën ge
bruikt kunnen worden. Zestig, zeven
tig jaar geleden wist een gemiddelde
Nederlander hier niet veel van. Ne
derland had toen nog geen „che
mische industrie". Tegenwoordig is
dit voor zo'n Nederlander gewone
praat. Dat gebeurt nu allemaal in
Delfzijl, daar in de n.o.-hoek van
Groningen, aan de Eems. En men
maakt er nu ook soda, wat vroeger
altijd moest worden ingevoerd. Een
stoffen, nodig voor een veelzijdige
prachtig en groot bedrijf.
De uitbreiding van onze industrie,
zo noodzakelijk, heeft daar in de
n.o.-hoek van ons land, met aard
olie, aardgassen en zoutlagen nu we
zenlijk nieuwe welvaartsbronnen ge
schapen, ver van de grote welvaarts
centra in Zuid- en Noord-Holland. De
haven van Delfzijl is er nu een grote
zeehaven geworden. Tot grote erger
nis der Duitsers, die aan de andere
kant van de Eems wonen. De land
grens tussen Nederland en Duitsland
loopt daar ergens in de rivier, maar
ze is nooit precies vastgesteld en het
heeft al menigmaal tot wrijving ge
leid. Er ligt daar een prachtig stuk
polder aan de Nederlandse kant in
te polderen. Overrijp! Maar de Duit
sers hebben ons steeds belet, dat ter
rein in te dijken. Dan zou hun scheep
vaart wel eens belemmerd kunnen
worden. Onzin natuurlijk. Want als
die rivierbedding versmald wordt, is
de doorstroming des te sterker en
ook de uitdieping groter. Toch is men
nu tussen Duitsland en Nederland al
een paar jaar aan het praten om
daar nu eindelijk eens orde op zaken
te stellen. Maar het is duidelijk, dat
de Duitsers niet willen. Het geeft in
tussen een prettig gevoel, dat Delf
zijl een vlotte, degelijke zeehaven
gaat worden.
PHILIPS
Philips in Eindhoven heeft nog al
tijd een wereldproduktie voor zijn
produkten en daarvoor is wereld-
afzet. Ook met de fabrieken
voor allerlei produkten in België,
Duitsland, Italië en weet ik waar
niet al. De wereldreputatie en de
concurrentiekracht tegenover ge
lijksoortige fabrikanten in andere
landen kan alleen behouden blijven
door de nieuwe vindingen en nieuwe
produktiemethoden die in de omvang
rijke laboratoria van deze industrie
gezocht en bestudeerd moeten wor
den. Is men daarin niet gelukkig of
houdt men uit de winsten niet vol
doende reserves over om dit betalen,
dan kan het gebeuren dat de wereld
positie wordt verzwakt. Tot op heden
is Philips een der grondzuilen van
onze Nederlandse economie, waar
tegen weinig industrieel Nederland
50 jaar geleden hoger opkeek dan
tegenwoordig. Men is er aan gewend
en alleen de effectenbelegger kijkt
elke dag naar de beurs om te weten
hoe de wereld over de Philipsaan-
delen denkt. Maar voor onze vader
landse economie is Philips van veel
groter waarde. Allereerst voor de
tienduizenden arbeidskrachten, die
daar hun week- en maandloon ver
dienen.
D.A.F.
Zal zich in Eindhoven een nieuwe
grondzuil voor onze vaderlandse eco
nomie ontwikkelen? Zal de D.A.F.,
nog geen tien jaar oud, fabrikanten
van goede vrachtauto's van een be
paald kaliber en op het einde van dit
jaar ook van een personenauto van
een bepaalde technische uitmonste
ring, zoveel good-will in Nederland
weten te behouden en zoveel export
mogelijkheden verkrijgen, dat de nu
bestaande waardering over 25 jaar
nog bestaat, groter geworden is en
flink ingeleid in onze vaderlandse
economie? Ziedaar waarom het in
de volgende jaren gaan zal. Eenvou
dig is dit niet, maar men kan er
goed vertrouwen in hebben. Iedere
Nederlander, die op dit terrein iets
te bestellen of te kopen heeft, zal
daartoe een greintje enthousiasme en
een dure plicht hebben op te bren
gen.
B.o.Z. Ir. J.
Het artikel in het Zeeuws Tijdschrift herinnert er aan, dat des
tijds de vrijdom van veergeld voor de Westerschelde werd gege
ven, omdat Zeeuwsch-Vlaanderen in ons land een uitzonderings
positie inneemt. Die uitzonderingspositie bestaat niet alleen hier
in, dat Zeeuwsch-Vlaanderen door een zeearm van overig Neder
land wordt gescheiden, wat ook voor verschillende eilanden geldt,
althans voorlopig nog geldt! maar ook in de omstandigheid,
dat het geografisch één geheel vormt met een naburig land.
Overig Nederland kan daardoor
vanuit Zeeuwsch-Vlaanderen over
land alleen via België worden be
reikt.
Men moet deze twee omstandighe
den in combinatie zien. Isolering door
een zeearm alléén is in Nederland
geen reden geweest om vrijdom van
veergeld te verlenen. Voor het ver
keer met de Zeeuwse en Zuidhol
landse eilanden is steeds veergeld be
taald. In 1945 stond de regering ech
ter wel vrij vervoer toe op de veren
over de Westerschelde.
De motivering hiervan was, dat
Zeeuwsch-Vlaanderen over de weg
slechts via België is te bereiken,
waarom de verbindingen over de Wes
terschelde als een landsbelang moe-
V,b worden beschouwd. Het werd dus
,iw 3 j als wenselijk be
schouwd, dat het verkeer van
Zeeuwsch-Vlaanderen met overig Ne
derland met via België geschiedde,
„HL "Cigic gCöCIlJ
aai althans een zo mogelijk even gun
Nerh> Yerkeersm°Selijkheid me?^)verig
Mn fV°0r Zeeuwsah"Vlaanderen
ritkv =1? over Nederlands ter-
ritoir als over Belgisch gebied
vi ",auwere binding van Zeeuwsch
Vlaanderen met Noord-Nederland dan
„S ?le speelt hier een rol. Zelfs
m 1824, toen Nederland en België één
staat vormden, was men daarop nog
bedacht, wat blijkt uit de afwijzta8
van verzoekschriften uit die tijd om
pn west-Zeeuwsch-Vlaanderen
Vlaanderen boegen °°St" West"
be'schouwd"
wenst, wat later dan ook juist is
gebleken en uit datzelfde oogpunt du*
™n.Le,ge landsbelang nam het Rijk
in 1921, nadat er sprake was geweest
van annexatie van Zeeuwsch-Vlaan
deren door België, 80 procent van de
verliezen bij de Westerscheldeveren
voor zijn rekening.
Ditzelfde landsbelang leidde in 1945
tot invoering van de vrije veren. Daar
mee had Zeeuwsch-Vlaanderen alles
bereikt, wat het bereiken kon, be
houdens de vaste oeververbinding.
Maar in 1948 krabbelde de regering
terug, zodat in 1949 besloten werd
weer matige tarieven in te voeren
voor de Westerscheldeveren. De voet
gangers behielden echter nog vrij
vervoer, waaraan nu in 1958 met de
hogere tarieven ook een einde komt.
V erandering
van beleid
De oorzaken van deze verandering
van beleid zijn bekend. De toenemen
de exploitatietekorten leidden eerst
tot de wederinvoering van veergelden,
vervolgens thans tot de verhoging en
uitbreiding daarvan. In dit laaitste
geval leidde daartoe bovendien voor
al ook de behoefte aan een betere
outillage van de veren. De heer de
Kok toont aan, dat Zeeland op het
punt van de nodige nieuwe veerbo
ten toch wel in een dwangpositie
heeft verkeerd, waar men alleen door
een koppeling van hogere tarieven
met verbeterde outillage kon uitko
men.
Benelux
De les van een en ander is, dat
thans het landsbelang bij het weg
nemen van de uitzonderingspositie
van Zeeuwsch-Vlaanderen blijkbaar
zo zwaar niet meer weegt als vroe
ger, dat het tenminste met 3 a 4 mil
joen gulden per jaar te duur schijnt
te worden.
Hierbij ban ook een andere wijze
van waardering in het spel zijn als
gevolg van een veranderde verhouding
'.ot België in de Benelux-samenwer-
king. Vanuit Zeeuwsch-Vlaanderen via
België overig Nederland bezoeken is
dan een operatie, welke helemaal past
in een geïntegreerd Benelux-gebied.
De regering, die eerst vrije veren
gaf, omdat Zeeuwsch-Vlaanderen
slechts via België over de weg is te
bereiken, zegt thans, dat Zeeuwsch-
Vlaanderen de rest van ons land zo
nodig ook wel via België bereiken
kan en herinnert er daarbij nog aan,
dat Zeeuwsch-Vlaanderen in 1953
voor een busdienst via België heeft
geijverd.
Maar dit politieke accentverschil,
deze ommezwaai kan men in
Zeeuwsch-Vlaanderen zo maar niet
accepteren. Men is daar in de eerste
plaats uit op een integratie met overig
Nederland en het uitblijven daarvan
zal men er te scherper gaan gevoelen,
wanneer de rest van Zeeland door het
Deltaplan op een versnelde aanpas
sing met overig Nederland kan re
kenen.
De heer de Kok roert dan nog even
de kwestie aan, of een veer moet wor
den beschouwd als een deel van de
weg of als een vervoeronderneming,
op welk laatste standpunt de regering
zich plaatst. Hij komt dan aan het
slot van zijn verdienstelijk artikel tot
de volgende conclusies:
Conclusies
1 In het kader van de liberali-
satiepolitiek ten aanzien van tollen
en veren in Nederland zouden re
gering en volksvertegenwoordiging
dienen vast te steUen in hoeverre
veren in het Nederlandse wegennet
als een verlengstuk van de weg
moeten worden gezien en in hoe
verre in dit verband financiële
steun aan de exploitatie een rijks
zaak is.
2 Indien het onderzoek onder 1
bedoeld tengevolge zou hebben dat
op de Nederlandse hoofdveren
GEEN vrijdom van vervoer moge
lijk is, dan moet worden vastge
steld in hoeverre Zeeuwsch-Vlaan
deren in een uitzonderingspositie
verkeert, welke noopt tot geredu
ceerde veergelden, c.q. vrije veren.
3 Bij het vaststellen van de on
der 2 genoemde uitzonderingsposi
tie moet in aanmerking worden ge
nomen, dat het Deltaplan in een
groot deel van Zeeland de thans
gebrekkige noord-zuid-verbinding
tot een primaire verbinding maakt,
waardoor de Westerschelde als ver-
keersbarrière wordt geaccentueerd.
4 Gezien de ontwikkeling va.n
het verkeer en het belang in de toe
komst van de Benelux-noord-zuid-
verbinding door Zeeland dient
het onderzoek naar de mogelijkhe
den van een vaste-oeververbin-
ding door of over de Westerschel
de met kracht ter hand te worden
genomen.
Reeds lang tevoren!
Bij zijn derde conclusie gaat de heer
de Kok intussen niet in op de ver-
keerstoestand, welk» reed» lang vóór
De actie voor de vrije veren
we denken daarbij niet al
leen aan het comité van die
naam zal zeker niet stil
staan. Er is nu echter als het
ware een adempauze om de
wapenrusting te inspecteren en
na te gaan, hoe historische mo
tieven en opdoemende perspec
tieven het ijveren voor dit ver
langen kunnen steunen. De his
torie wordt in het jongste num
mer van het „Zeeuws Tijd- J
schrift" belicht door de heer de
Kok. Zijn betoog willen we met J
een enkele kanttekening hier t
weergeven.
de volledige voltooiing van het Del
taplan voor Zeeland zal ontstaan.
Wanneer de Volkerakdam, de Gre-
velingendam en de Zoomse weg zijn
voltooid, zullen alle Zeeuwse eilanden
via het verkeersplein bij Willemstad
een verbinding over de weg bezitten
met overig Nederland. Dit geldt zelfs
voor Noord-Beveland, omdat terzelf-
dertijd of eerder al het Drie Eilanden
plan zal zijn verwezenlijkt, waardoor
dit geisoleerd gebied wegaansluitin-
gen verkrijgt met Walcheren en Zuid-
Beveland.
Noord-Beveland zal dan met Wal
cheren en Zuid-Beveland langs Wil
lemstad een verbinding met Holland
krijgen, nog korter dan die over
Moerdijk. Tholen via zijn brug en
Sint Philipsland via zijn dam profite
ren mede van die kortere verbinding.
Het meest geïsoleerde Zeeuwse
eiland Schouwen-Duiveland zal via
de Grevelingendam en Goeree-Over-
flakkee een aansluiting krijgen op het
verkeersplein in de Zoomse weg tus
sen Hellegat, Hollandsch Diep en Ha
ringvliet. In minder dan een uur tijds
zal men dan vanuit Zierikzee zonder
enig oponthoud in een auto de Rand
stad kunnen bereiken, in nog korter
tijd via Willemstad naar Noord-Bra
bant kunnen rijden.
Op betrekkelijk korte termijn dus
al en reeds tien tot vijftien jaar vóór
de voltooiing van het gehele Delta
plan zullen alle Zeeuwse eilanden over
de weg te bereiken zijn en met overig
Nederland in verbinding staan.
Alleen Zeeuwsch-Vlaanderen
zou dan nog aan de kant blijven
liggen, enkel bereikbaar met
dure veren of langs België.
Reeds veel eerder dan van een
primaire noord-zuid-verbinding
door Zeeland sprake kan zijn,
zal daarom het isolement van
Zeeuwsch-Vlaanderen nog uit
zonderlijker en onhoudbaarder
worden.
Ook de regering zal deze ontwikke
ling ten ongunste van Zeeuwsch-
Vlaanderen niet onverschillig kunnen
blijven aanzien, nog te minder daar
zij de expansie van het Westerschel-
debekken bevorderen wil. Wellicht
komt minister Algera zelf nog eens
met het initiatief om vrije veren toe
te staan, omdat hij in zijn hart
Zeeuwsch-Vlaanderen helemaal niet
in de hoek geduwd wil zien. Daar
toe zal een nieuwe aandrang uit de
Staten-Generaal bij de behandeling
der begroting van Verkeer en Water
staat voor het volgend jaar uiterst
nuttig kunnen zijn.
MEN krijgt de indruk, dat de ge
dachte van „reclame in de tele
visie" aan het doorbreken is naar
de verwezenlijking. Er is een tijd
geweest, dat het opperen van die
gedachte alleen al een storm van
verontwaardiging deed opsteken.
Zoals ze in ons radiobestel ook
nooit heeft kunnen doordringen.
.Thans echter willen de omroepver
enigingen blijkbaar overwegen op
beperkte en goed-gecontroleerde
schaal aan .gegadigden de gelegen
heid te geven, ook wat reclame aan
de kijkers voor te zetten. De om
roepverenigingen zouden daarvoor
dan een speciale stichting in het
leven roepen. We geloven wel, dat
daarin voldoende waarborg zit te
gen het vercommercialiseren van
een machtig instrument ter beïn
vloeding van het publiek. De finan
ciering van de televisie-omroep zou
er natuurlijk zeer door vergemak
kelijkt worden en uitbreiding van
de zendtijden eerder mogelijk ge
maakt.
gRAVE pacifisten in alle West-
europese landen plegen altijd
steun te verlenen aan petitionne
menten en vredescongressen, door
de communisten georganiseerd. Ze
geloven ook heilig in alle Moskou'se
propaganda omtrent de communis
tische vredeswil en slingeren ver
wijten naar de Westerse regerin
gen, die niet ingaan op ontwape
ningsvoorstellen, als daaraan geen
cüeugdelijk controlesysteem wordt
verbonden.
Laten die brave pacifisten nu
eens luisteren naar het commentaar
op de bijeenkomst van de twee
communistische opperbazen, dat het
Pekingse Volksblad neerschreef.
Beide landen hebben besloten, zo
zegt dit blad, hun militaire macht
zonder ophouden te vergroten. „De
strijd voor de vrede mag nooit wor-
verward met het pacifisme,
waardoor de strijdlust van de vol
keren worden verslapt, gevoelens
van vrees worden veroorzaakt en
het werk van de vijanden van de
vrede wordt vergemakkelijkt".
Precies. En daarom wakkeren de
communisten het pacifisme in de
„kapitalistische" landen aan. Om
de strijdlust daar te verzwakken en
hun eigen werk te vergemakkelij
ken. Maar toch zullen we al die we
reldvreemde professoren, kunste
naars, links-socialistische politici
wel weer zien opdraven, als er on
der het teken van Picasso's vredes
duif weer resoluties tegen „atoom-
dood" en „Amerikaanse oorlogs
zucht" in elkaar moeten worden
gedraaid.
Het hoofd van de afdeling voor
raketten van de maan van het Ame
rikaanse ministerie van defensie, dr.
Johnson, heeft te Washington tot een
verslaggever gezegd, dat volgende
week misschien de eerste poging zal
worden gedaan een satelliet om de
maan te doen wentelen.
Het ministerie hoopt deze week
het tijdstip van de lancering vast te
stellen en dit zal niet meer dan on
geveer vijf dagen voor de proef ge
schieden, zo zei Johnson.
Volgens Johnson is het niet de be
doeling de maan te raken, maar de
kunstmaan er om heen te doen cir
kelen en foto's te maken van de zijde
van de maan, die altijd van de aarde
is afgewend.
Het is nog niet vastgesteld welke
vorm de satelliet zal hebben. Het
wordt waarschijnlijk een cilindervor
mige kunstmaan, die met alle in
strumenten 22 tot 24 kilogram zal
wegen.
Er zijn reeds verschillende typen
kunstmanen gebouwd, aldus Johnson.
De raket waarmee de poging zal
worden ondernomen bestaat uit een
„Thor" en twee trappen van de
,,Vanguard"-raket. De derde trap zal
krachtiger zijn dan het overeenkom
stige deel van de tot dusver ge
bruikte ,,Vanguard"-raketten.
Johnson zei verder, dat zes minu
ten na het lanceren bekend moet zijn
of de drie trappen goed hebben ge
werkt. Binnen anderhalf uur kan
worden vastgesteld of de raket in
haar koers is, maar het zal twee-
en een halve dag duren alvorens de
raket de maan bereikt, indien zij zo
ver komt.
Volgens mededelingen van de ster
renwacht te Utrecht zal op 6 augus
tus a.s. de vuurpijl van de derde
Russische kunstmaan te zien zjjn om
22.00 uur (M.E.T.) in het noordoosten
op een hoogte van 30 graden gaande
van noord naar oost. Om 23.47 uur
in het zuidwesten op een hoogte van
70 graden gaande van west naar
zuid.
De kunstmaan is te zien om 0,56
uur in het zuid-westen op een hoogte
van 50 graden, gaande van west naar
zuid, 's avonds om 21.50 uur in het
noord-oosten op een hoogte van 20
graden, gaande van noord naar
oost en tenslotte om 23.38 uur in het
zuid-westen op een hoogte van 40
graden gaande van west naar zuid.
Op 7 augustus a.s, is de vuurpijl te
zien om 21.54 uur (M.E.T.) in het
noord-oosten op een hoogte van 30
graden gaande van noord naar oost
en om 23.38 uur in het zuid-westen,
op een hoogte van 80 graden, gaande
van west naar zuid. De kunstmaan
is dan te zien om 1.25 uur in het
zuid-westen, op een hoogte van 25
graden, gaande van west naar zuid
en om 22.21 uur in het noord-oosten
op een hoogte van 30 graden, gaande
van noord naar oost.
Het bestuur van de r.-k. jonge boe
renstand in de kring Breda van de
N.C.B. is voornemens in het najaar
met de leden een bedevaart naar
Dokkum te houden. Men wil er een
tweedaagse tocht van maken en dan
bij Brabantse boerengezinnen in de
N.O. Polder overnachten.
