Prov. Staten bespraken
de veertarieven
HABIB BOURGUIBA
30.000 meter
van
Sprong
Geef mij maar
Nescafé
ingen!
Gedeputeerden in een
dwangpositie
Communisten fel tegen
Nescafé
ig 1958
t.-
Treurspel
Kerk en Staal
in Polen
Overvloed
als probleem
3
3
51
3.96
6.90
1.*B
2.60
1.49
2.76
ENS 3.99
Landsbelang
Replieken
Schoolkaarten voor
Oosterschelde-veer
De nieuwe constitutie van De Gaulle
Kroestjev
bemiddelaar
VAR en Israël
Historisch orgel j
gestolen en
gesmolten
Polygamie
verboden
Werkelijkheid overtreft fantasie in ruimtevaart
„WACHTKAMERTJE AARDE"
Tientallen proeven
Bij Scheveningen
gestrand
extern
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 31 JULI 1958
lil
1
s iü!
V\
kme:
■voor
ime:
Ivoor
ERS
ttS' y g%
voor Gt»
KEN gr g%
-veer! I#0®
s voor f m 26
grote fabriekt'
S op tegen de
KENSTRAAT 36
tij „De Voorzorg"
AN DER STEEN
Gisteren hebben de Provinciale Staten van Zeeland uitvoerig
beraadslaagd over de invoering der nieuwe veertarieven op de
Westerschelde. Tijdens de morgenzitting hebben alle fractie
voorzitters het woord gevoerd, 's Middags werden de besprekin
gen voortgezet. Het was omstreeks half vijf toen de motie, waar
van men de tekst op de voorpagina vindt, werd aangeboden.
De besprekingen in de ochtendzit
ting werden geopend door de heer
L. v. Oorschot (P. v. d. A), die al
dadelijk stelde, dat al wat over de
verenkwestie was gezegd, in deze
statenvergadering zijn climax zou
vinden.
Hij wees er op, dat toen in 1945
de regering er toe overging om de
veren over de Westerschelde vrij te
maken zij dit motiveerde met
"landsbelang". Bij latere regeerders
kwam evenwel een spijtgevoel over
deze vrijgevigheid naar voren en in
1949 begon men, onder het motief:
"stijgende tekorten", met invoering
van tarieven. In feite zijn reeds
lang de vrije veren afgeschaft en
bleef er alleen een karikatuur van
over. De actie voor de vrije veren
loopt dus nu achter de feiten aan;
men had daar reeds in 1952 mee
moeten beginnen. Spr. beklemtoonde,
dat de invloed van Prov. Staten op
de tarieven vrijwel nihil was; bij de
regering en de regering alleen lag
de beslissing.
De beide Kamermoties moeten ge
zien worden als een protest tegen de
opheffing der vrije veren of wat
daarvan overbleef en het naast zich
neerleggen daarvan vond spr. on
democratisch.
Beide moties moeten worden uit
gevoerd meende spr. en hij vroeg
aan Ged. Staten wat de consequen
ties zijn indien zij overgaan tot het
niet uitvoeren der nieuwe tarieven.
Spr. vond het een spelen met
woorden, als de minister zegt, dat
G. S. de vrijheid hebben inzake de
tarieven; zowel zij als Prov. Staten
hebben met de rug tegen de muur
gestaan in dezen.
Naar sprekers mening moet het
gesprek met de minister niet volgend
voorjaar, maar zo spoedig mogelijk
plaats vinden, n.l. voordat de Kamer
de begroting van Waterstaat-1959
voorgelegd krijgt. Dan is er enige
kans dat de moties uitgevoerd wor
den.
„In de bootdoor 2e boot
De heer Vercauteren (K. V. P.)
zei geschrokken te zijn van de brief
van de minister, vorige week gepu
bliceerd, en hij vond. dat het beter
was geweest, als de verenkwestie in
het openbaar besproken zou zijn ge
worden, vooraleer de motie-Verkerk
aan de orde was.
Ook deze spr. zei dat de Prov.
Staten slechts noodgedwongen dé
vrije-verenmotie van 1952 hebben in
getrokken, omdat zij anders geen
kans zagen een betere outillage van
de veerdienst te bereiken. Het in
1956 toegezegde nieuwe schip bracht
geen afdoende verbetering. Het be
drijfsleven richtte zich daarom tot de
minister en zei een offer over te
hebben voor een tweede boot en
Prov. en Ged. Staten volgden.
Hogere barrière
De nieuwe tarieven, aldus spr.
maken echter de barrière tussen
Z- VI. en de rest van Zeeland hoger
en leggen een zware last op de
streek.
Nu de regering blijkbaar niet
uitziet, dat het groeiend verkeer
meer boten noodzakelijk maakt
dringt het maken van een vaste
oeververbinding steeds meer, voor
al ook omdat straks de Deltawer
ken de Zeeuwse eilanden geheel
uit hun isolement halen.
Spr. had kritiek op de jongste
brief van de Kamers van Koophan
del, waarin om verlichting der
vrachttarieven werd gevraagd indien
het personenvervoer onbelast zou blij
ven en hij wees op de scherpe tegen
stelling, welke 1 augustus ontstaat
tussen Nederland, dat de veertarie
ven op de Schelde verhoogt, en Bel
gië, dat zijn Schelde-tunnel tolvrij
maakt.
Dank en hulde bracht spr. aan bei
de Kamers voor het begrip, dat zij
hadden getoond voor de Zeeuwse be
langen.
Historische dag
Spr. vond 29 juli een historische
dag en zei dat men zich nu duide
lijk moet uitspreken hoe we staan
tegenover datgene, wat ons te wach
ten staat.
Vrije
je veren niet so gek
De heer Stemerding (C. H.) begon
met zich te distantiëren van bepaal
de reacties uit Z. Vlaamse kringen,
hoe begrijpelijk hij overigens de ont
stemming vond. De zaak is evenwel
te ernstig om er een rel van te ma
ken. Dat het actiecomité dit ook in
ziet, verheugde hem.
Spr. onderstreepte het belang van
behoorlijke verbindingen tussen Z.
VI. en overig Nederland en vond dit
wel iets waard.
Waar het rijk miljoenen besteedde
aan de verbindingen tussen N. en Z.
Nederland, vond hij het niet zo gek
om de W. Schelde-veren vrij te ge
ven. Dit is niet alleen van belang
voor Z. VI. maar voor geheel ons
land.
De motieven, welke de regering
in 1945 had, gelden ook nu. Overigens
zei spr. een matig tarief op auto's
verplaatsingskosten redelijk te vin
den.
Geld op tafel s.v.p.
t?e^ai?\r"moties Besprekend, acht-
verte»^ 6Ü? hiaat' dat de volks-
geld on iging niet meteen het
fy het koriwïad gelegd; nu kregen
lucht De Pro rja? slagen m de
daar ook voor wactn*'™ ZiCh
StaJn°hPo^oVgre0e1 ^ren^
sluit de nieuwe tarieven te aanvaar
den, gezien het feit, dat een lid van
het college in een K. V. P-vergade-
ring handhaving van het huidig» ta
rief verdedigde. g* 1
Overigens vond hij, dat men niet
aan G. S. moet opleggen de tariefs
verhoging op te schorten. Dit zou
woordbreuk zijn tegenover de minis
ter en ook niet eerlijk van de Sta
ten zelf, die hun blanco mandaat ga
ven bij de onderhandelingen met die
bewindsman.
Voorlopig moeten wij, zei spr. de
bittere pil slikken en alleen de Ka
mer kan ons uit deze onaangename
situatie redden.
Tenslotte kondigde hij een motie
aan. waarin de Staten hun teleur
stelling uit kunnen spreken over de
hogere tarieven en over het terzijde
schuiver der Kamer-moties.
De heer Hommes (A. R.) verde
digde G. S. tegen allerlei geuite be
schuldigingen en verwijten.
De heer Kodde (S. G. P.) bracht
de beheersvorm der veren in het ge
ding en opperde enige suggesties om
het tekort op de veren uit de We
genfondsbelasting te putten. Hij laak
te het, dat den Haag telkens de veer
tarieven koppelt aan de verbetering
der outillage.
Handhaaf tarief
Mr. Schlingemann (V.V.D.) was
van oordeel, dat de meeste sprekers
zich aardig op de vlakte hadden ge
houden. Hij schetste hoe P. S. en
G. S. in een hoek zijn gemanoeu
vreerd, waarin de slagen vallen, al
was hij dankbaar dat aan de onlangs
door de Staten geuite zes wensen voor
een zeer belangrijk deel was tege
moetgekomen. Names zijn fractie ver
klaarde spr. achter de motie-Verkerk
te staan, welke, zo men weet, ver
worpen is. Mede bleek zijn fractie
tot de overtuiging te zijn gekomen,
dat de tarieven moeten blijven zoals
ze zijn, todat de Kamer zich verder
uitgesproken heeft, indien althans de
consequenties daarvan te dragen zijn.
Spr. zelf meende, dat het enige ge
volg zou zijn dat de tweede boot
voorlopig onbesteld blijft en dat het
provinciaal bestuur daardoor geen
nieuwe financiële lasten opgelegd zou
krijgen.
G.S.: voet bij stuk
De heer v. Poelje, namens Ged.
Staten sprekend, bracht eerst dank
voor het begrip, waarmee men het
college tegemoet was getreden. Spr.
durfde te zeggen, dat er tussen Prov.
Staten en Ged. Staten geen tegen
stelling bestaat over de waarde van
de vrijdom der veren en de heer
Stemerding antwoordde hij dat heel
het college homogeen is t.a.v. zijn
standpunt, dat de overeenkomst met
de minister bindend is.
Klare ivijn
Een eventuele motie om niet
tot de tariefsverhoging over te
gaan zouden G.S. niet uitvoeren
Grond om op het eenmaal geno
men besluit terug te komen is er
voor het college niet.
Spr. motiveerde dit standpunt van
het college als volgt: Ten eerste zou
het woordbreuk zijn en ten tweede
zouden de financiële consequenties
te groot zijn, omdat, naar sprekers
mening, de provincie aansprakelijk
zou zijn voor het nadelig verschil tus
sen de nieuwe en oude tarieven. Wan
neer dit hef geval is, dan zou de
provincie diverse levensbelangrijke
functies moeten gaan staken.
Diep ging spr. in op de voorge
schiedenis dezer tariefsverhoging.
Slechts het feit, dat G. S. geen an
dere weg zagen om uit een verkeers
chaos te komen, bracht hen niet
tot hun vreugde tot de overeen
komst met de minister. Lijdelijk
toezien zou uit den boze zijn ge
weest. Spr. zette uiteen, dat de be
wegingsvrijheid van G. S. bij de
Westerschelde-veren zeer beperkt is,
wat niet inhoudt, dat zij alle ver
antwoording op de schouders van de
minister leggen. Ook de invloed der
Prov. Staten blijft, wat uit de ge
schiedenis der zes wensen duidelijk
werd.
Op een gestelde vraag zei spr.
nog, dat G. S- bereid zijn om over
iedere fase van besprekingen met de
minister, met de Prov. Staten van
gedachten te wisselen en aan be
paalde opdrachten zullen zij zich
niet onttrekken.
De heer v. Poelje sprak zijn be
wondering uit over de jongste hou
ding der beide Kamers, nadat die
eerst wat al te tam zich hebben
neergelegd bij de post van slechts
twee miljoen, welke de minister voor
dit jaar voor het tekort op de ve
ren heeft uitgesproken.
Kiezen tussen twee kwaden
Ged. Staten zijn er van overtuigd,
dat de nieuwe tarieven remmend zul
len werken, maar dat het uitblijven
van betere outillage nog funester
zou zijn.
Spr. liet de mogelijkheid open van
steun door de prov. aan sportclubs,
welke door de tarieven zeer getrof
fen worden.
Overigens gelooft het college niet,
dat het laatste woord in dezen gespro
ken is. Via de Kamer zijn er nog
mogelijkheden.
Kop op
Tenslotte zei spr. dat een en
ander geen reden tot juichen geeft
maar evenmin om de hoofden te la
ten zakken.
De opdracht tot bouw van de twee
de boot is in ieder geval een reden
tot voldoening voor de hele Zeeuw
se gemeenschap.
Daarnaast blijft dan nog de hoop,
dat de verhoging der tarieven slechts
tijdelijk zal zijn en teniet wordt ge
daan als beide Kamermoties uitvoe
ring krijgen.
Als eerste kwam in tweede instantie
wederom de heer L. P. van Oorschot
(P.v.d.A.) aan het woord. Hij consta
teerde bij andere sprekers de onder
toon, dat G.S. in een dwongpositie
gemanoeuvreerd zijn, omdat zij zich
thans gebonden achten aan de af
spraak met de minister. Voor de
provinciale staten achtte spreker de
kwestie echter geenszins ten einde.
Zijns inziens moest het college zo
spoedig mogelijk opnieuw in contact
treden met de minister en op korte
termijn de afschaffing van het over
blijfsel der vrije veren ongedaan zien
te maken.
Hilariteit
Nadat spreker nog had vastge
steld, dat de kern van alle in te
dienen moties dezelfde was, zodat
hij meende, dat men vrij gemak
kelijk tot een en dezelfde motie zou
kunnen komen, las hij zijn motie
voor. De hilariteit was echter groot,
toen bleek dat hij bezig was met
het openbaar maken van de K.V.P.-
motie... De fout werd hersteld.
De katholieke heer M. A. C. van
Dongen wees er op, dat door de
maatregelen die voor de nabije toe
komst op het programma staan, veel
goed „Zeeuws bloed" wordt afgetapt
naar het noorden en naar het zuiden.
Schouwen-Duiveland krijgt zijn dam
naar het noorden en Zeeuwsch-Vlaan-
deren krijgt door de verhoging van
de tarieven een extra belemmering
in de verbinding naar het hart van
Zeeland, zodat het levensbloed naar
het zuiden zal afvloeien. De heer van
Dongen voelde uiteraard niets voor
de verhogingen, waarvan hij snel
voorrekende, dat deze per inwoner
van Zeeuwsch-Vlaanderen een extra
belasting van f 10,per jaar gaan
kosten.
De bedragen, die de tarieven zul
len opbrengen, zo stelde deze spre
ker, gaan ver uit boven de exploi
tatiekosten van de tweede boot, die
bovendien dan nog pas over 2 1/2 jaar
in de vaart zal komen. Hij wees op
het grote belang van de verenigings
contacten en stelde het college de po
sitieve vraag, of het bereid is om
aan de verenigingen eventueel een
tijdelijke subsidie toe te kennen voor
groepsreizen over de Westerschelde.
De motie van de K.V.P. bleef in
portefeuille in afwachting van de
samenspreking over de gezamenlijke
motie, maar de heer van Dongen
maakte nog wel duidelijk, dat zijn
fractie de onderhandelingen tussen
de minister en G.S. opnieuw geopend
wilde zien en de tarieven zo spoedig
mogelijk tijdens een feestelijke sta
tenvergadering wenste te begraven.
Voorts werd nog het woord gevoerd
door de heer A. H. S. Stemerding van
de C.H.U., die een motie, mede on
dertekend door de heren D. Kodde,
van de S.G.P. en mr. J. F. G. Schlin
gemann van de V.V.D. in het vooruit-
zich stelde, door de heer J. Hommes
(A.R.), de gedeputeerde Mes over zijn
positie als voorzitter van de afdeling
Zeeland der K.V.P. en als lid van
G.S.
Het college, aldus de heer van
Poelje, die de sprekers wederom van
antwoord diende, zal niet van zijn
standpunt afwijken. Hij gaf toe, dat
de volksvertegenwoordiging Zeeland
tegemoet gekomen is, maar het was
voor hem een grote vraag, tot welke-
politieke-prijs zij wilde gaan. De
verbetering van de verkeerssituatie
in deze provincie zal er te onzeker
door worden. De gedeputeerde zegde
de staten toe. dat het college bereid
is om weer met de minister in con
tact te treden en hij liet doorsche
meren. dat een uitnodiging van de
staten daartoe niet onwelkom zou zijn.
Ook deelde hij mee, dit op de vraag
van de heer van Dongen, dat het col
lege bereid is in bescheiden mate te
gemoet te komen in de overtochtkos-
ten voor verenigingen. Hierna schors
te de voorzitter de vergadering voor
nader overleg over de maties tussen
de fractievoorzitters.
Motie aangenomen
Na de heropening las de heer Ste
merding de motie voor. De heer
Schlingemann verklaarde het nog
niet helemaal een® te zijn met de in
houd er van, maar ze toch te zullen
steunen, omdat ze zeer verstrekkend
was. Ook de heer P. V. M. Vercaute
ren stelde zich namens de K.V.P.
achter de motie maar stelde in een
volgende vergadering een motie van
zijn fractie in het vooruitzicht over
een vaste oververbinding.
Zonder hoofdelijke stemming werd
de motie aangenomen.
Daarmee was een einde gekomen
aan een statendebat, dat reeds van
tevoren als historisch was betiteld.
Binnenkort zullen voor de veer
dienst Zierikzee - Katseveer maand-
kaarten voor scholieren worden inge
voerd, evenals dit met ingang van
morgen voor de Westerscheldeveren
het geval is.
De schoolmaandkaarten voor het
traject Zierikzee-Katseveer zullen
voor de eerste klas 7.50 kosten. Een
gewoon maandabonnement kost voor
de eerste klas 25.Een vervoers-
abonnement voor de fiets van een
scholier gaat 1.50 per maand kos
ten.
Deze belangrijke verlaging van
vervoerskosten voor scholieren is o.
m. van belang voor leerlingen van
Schouwen-Duiveland die in Goes de
middelbare landbouwschool, techni
sche avondscholen, het chr. middel
baar onderwijs en andere cursussen
bezoeken.
Bij de aanvraag van maandkaar-
ten voor scholieren dient men een
verklaring van het hoofd der onder
wijsinrichting over te leggen, waaruit
blijkt dat de aanvraag betrekking
heeft op schoolbezoek.
De Franse communisten en
andere groepen van uiterst
links beschuldigen er De Gaulle
op verbitterde wijze van een
„constitutie-op-maat" te hebben
laten uitwerken, teneinde hem
zelf de macht te geven van een
dictator.
Deze uitbarsting van woede is ge
volgd op de publikatie van zijn
grondwetsherzieningsvoorstel, dat hij
deze herfst door de kiezers bij re
ferendum goed wil laten keuren.
Die constitutie, waarover wij gis
teren reeds berichtten en waarover
elders in deze editie nog meer bijzon
derheden staan, die een einde zou
maken aan de Vierde Republiek en
de Vijfde Republiek het licht zou
doen zien, geeft de president van het
land voor het eerst in de moderne
geschiedenis van Frankrijk verstrek
kende bevoegdheden en grote macht.
De Franse communisten en hun di
recte bondgenoten, die zich in juni al
tegen de terugkeer van De Gaulle
aan het bewind hadden verzet, lieten
er geen tijd bij verloren gaan hem
de oorlog te verklaren naar aanlei
ding van zijn plannen het regerings
systeem van het land te hervormen.
„L Humanité", het officiële dagblad
van de Franse communistische par
tij, schrijft, dat de ontwerp-constitu-
tie van De Gaulle gekenschetst kan
worden met een zinsnede: „L'état
c est moi" Ik ben de staat en
in dit geval heeft dat ,,moi" geen
betrekkmg op Lodewijk XIV, maar
op De Gaulle.
Verzoek Ben Goerion
De Israëlische regering heeft
de Russische minister-president
Kroestjev verzocht, een ontmoe
ting te arrangeren tussen de Is
raëlische premier Ben Goerion
en de president der Ver. Arabi
sche Republiek, Nasser. Aldus
verneemt U.P.I. van hoogge
plaatste zijde in Jerusalem.
Het voorstel is gedaan door Ben
Goerion persoonlijk, enkele dagen na
de revolte in Irak, doch er is nog geen
antwoord van de Russische minister
president en men meent in Jeruzalem
dat Kroestjev het verzoek voorshands
wil ignoreren.
Het antieke historische orgel in
de Angelo-kerk van het noordelijke
Italiaanse stadje Brescia zal hier
a.s. zondag niet meer worden ge
hoord.
De 490 pijpen van het orgel zijn
gestolen.
De politie heeft bekendgemaakt
dat tot nu toe onbekend gebleven
dieven de metalen pijpen van het
orgel, die een lengte hadden van
een tot drie meter hebben gestolen,
naar een niet druk bezocht bos in
de buurt hebben vervoerd en
daar alle pijpen hebben versmolten.
TWEE ZWITSERSE studenten zijn
gisteren in de buurt van Glarus
doodgevallen bij de beklimming van
de 3.226 meter hoge Bifertenstock.
President Bourguiba van Tune
sië heeft de polygamie in zijn
land verboden. In de desbetref
fende wet wordt gezegd, dat een
gehuwde man, die een echtver
binding aangaat voordat zijn eer
der huwelijk is ontbonden, kan
worden veroordeeld tot een jaar
gevangenisstraf of een boete van
240.000 frank.
Tot dusver konden de Tunesiërs
op grond van 't mohammedaan
se recht vier vrouwen hebben.
Bourguiba's besluit is bepaald
van revolutionaire aard. Hij toont
daarmee niet alleen zijn sterke
positie als president van Tune
sië, maar bewijsl ook dat hij zijn
wil om vooruitstrevend te zijn in
daden kan omzetten.
Habib Bourguiba is een doorzet
ter. Hij weet wat hij wil. Stand
vastig heeft hij er bij Frankrijk
op gehamerd de Franse troepen
in Tunesië daar gelegerd om
infiltratie van opstandelingen vai
uit Tunesië naar Algerije tegen
te gaan terug te trekken. Ver
schillende Franse regeringen wei
gerden dit. Bij de Gaulle heeft
Bourguiba echter meer succes
gehad, zoals men kort geleden
heeft kunnen lezen. Dat was niet
alleen een succes voor de Tunesi
sche president, maar ook was
het van de Gaulle een verstan
dige daad, omdat hij op die ma
nier een ernstig beroep kan doen
op het fatsoen van Bourguiba.
Een beroep, dat blijkbaar al re
sultaten heeft gehad, omdat Bour
guiba de opstandige Algerijnen
op 't hart gedrukt heeft te trach
ten tot een akkoord met de Fran
sen te komen. De toekomst zal
moeten bewijzen, of Bourguiba in
derdaad helemaal te vertrouwen
is. Immers volgens de laatste be
richten lonkt hij thans naar Mos
kou, dat wil zeggen hij wil di
plomatieke betrekkingen met de
Sovjet Unie en voelt er veel voor
om communistisch-China te er
kennen. Van Parijs zal dus nog
heel wat stuurmanskunst in
Noord-Afrika worden gevraagd!
Bourguiba is een vooruitstre
vend man, die van Tunesië een
moderne staat wil maken naar
Europees model.
Zijn werk kan het best vergele
ken worden met de hervormings-
arbeid van Kemal Attaturk in
Turkije. In de traditionele mo
hammedaanse sociale en juridi
sche structuur heeft hij diep in
gegrepen.
Bovendien staat hij bekend als
een tactisch onderhandelaar en 'n
uitstekend politicus, die dom zijn
redevoeringen grote indruk
maakt. Ondanks het feit, dat
Bourguiba door de Fransen ver
schillende malen is gearresteerd,
heeft hij steeds verklaard, voor
stander te zijn van samenwer
king tussen een onafhankelijk Tu
nesië en Frankrijk.
Gedeporteerd
Bourguiba is 55 jaar oud en ge
boren te Monastir. Zijn schoolop
leiding kreeg hij aan het Carnot
lyceum en het Sadiki-college.
Reeds op jeudige leeftijd interes
seerde Bourguiba zich voor de po
litiek en in 1922 trad hij toe tot
de Destour-partij. In de Franse
hoofdstad studeerde hij van 1923
tot 1927 rechten.
Tijdens zijn studie huwde Bour
guiba een Franse vrouw.
In Tunesië vestigde hij zich als
advocaat, doch in 1930 begon hij
een actieve rol te spelen in de po
litiek. Vrij spoedig werd hij geko
zen in het bestuur van de Des
tour-partij, maar omdat deze par
tij hem niet revolutionair genoeg
was, stichtte hij in 1934 een nieu
we politieke partij nl. de Neo-
Destour-partij.
In verband met zijn agitatie
werd hij nog in datzelfde jaar ge
deporteerd en pas in 1936 weer
vrijgelaten.
In 1938 werd Bourguiba echter
weer gevangen gezet, en bij de
capitulatie van Frankrijk in 1940
door de Duitsers vrijgelaten.
Hij keerde toen naar Tunesië te
rug, doch heeft zich nooit door de
Duitsers voor propagandadoelein
den laten gebruiken.
Na de wereldoorlog ontplooide
Bourguiba een grote activiteit. Hij
ondernam verschillende reizen o.
a. door het Midden-Oosten, Ame
rika, Pakistan en Indonesië.
In 1952 werd hij weer eens ge
arresteerd en werd hem Fontaine-
bleau als dwangverblijf toegewe
zen.
T riomfantelijke
intocht
Na zijn vrijlating in 1955 volg
de bij zijn terugkeer in Tunesië
een triomfantelijke intocht. Nog
in dat zelfde jaar kwam het tot
een accoord met Frankrijk waar
na hij voorzitter werd van de
grondwetgevende vergadering en
vervolgens minister-president.
Op 25 juli werd met algemene
stemmen besloten de monarchie
af te schaffen, de republiek uit te
roepen en premier Bourguiba tot
president te benoemen.
Dit feit voltrok zich na een rede
voering van Bourguiba, die twee
uur duurde.
De afztting van de bey, Sisi La-
mine, kwam overigens niet on
verwachts. Hij stond te sterk
onder invloed van de Fransen en
was dientengevolge bij de natio
nalisten niet populair.
Aan het feit, dat hij na het ac
coord met Frankrijk aan enige
decreten van de Franse regering
zijn goedkeuring weigerde te ge
ven, had deze monarch het te
danken, dat hij nog enige jaren
werd gehandhaafd
Reeds bij herhaling had de leider
van de Neo-Destour-partij scher
pe aanvallen op de Bey gedaan.
Het was een bekend feit, dat
Bourguiba een voorstander was
van een republikeinse staatsvorm
en bovendien kon deze ambiti-
euse man moeilijk een staats
hoofd boven zich verdragen.
Hebt u al eens van het bovenste platvorm van de Eiffeltoren op Parijs neer.
gekeken? Dat is een hoogte van ongeveer 300 meter. Niets voor duizelige
mensen. Honderd Eiffeltorens boven op elkaar, 30.000 meter boven de aar
de, waagden officieren van de Amerikaanse luchtmacht hun parachute
sprong naar beneden. Zij bereikten de grond volkomen gaaf, zonder een
schrammetje op te lopen.
„Dat kleine, volgepropte wachtka
mertje", noemt de Amerikaanse we
reldruimvorser Arthur C. Clarke on
ze aardbol. Als de mens eenmaal
kans gezien heeft het te verlaten en
door het heelal op avontuur te trek
ken, zal dat wachtkamertje toch
reeds een lange geschiedenis hebben
geschreven van hele grote avonturen.
De geschiedenis van mannen en vrou.
wen die zich in hogedruk-cabines
hebben laten stoppen in volledige
duisternis, die zich in centrifuges
hebben laten rondslingeren, in wind
tunnels hebben gelegen, op raketsle
den vastgesnoerd proeven hebben
doorstaan, alle met het doel te we
ten te komen wat de mens kan uit
houden, hoe hij zich zal gedragen on
der de omstandigheden waaraan hij
tijdens de toekomstige ruimtevaart
zal blootstaan. De voorbereiding op
de razende rit in de raket, het duis-
ter-koude heelal tegemoet. Van die
blauwe hemelruimte boven onze hoof
den gebruiken we alleen nog maar
dat aller onderste laagje, waar onze
vliegtuigen in ronddartelen.
Toch hebben ook daarvoor al die
vergaande experimenten een bijzon
dere waarde gehad. Zonder die proef
nemingen zou het niet mogelijk zijn
op een hoogte van 10.000 meter te
vliegen in een hogedruk-cabine, waar.
in atmosferische omstandigheden
heersen zoals wij die „beneden" ge
wend zijn.
Vrijwilligers
Maar wij hadden ook de vliegtuigen
niet tot de huidige hoogtevluchten
kunnen brengen zonder het anti-G-
pak dat de piloot verwarmt en be
schermt tegen de op grote hoogte
heersende onderdruk. En de schiet
stoel zou hem niet veel helpen, als
hij in die ijle luchtlagen naar bene
den viel zonder zijn hoogtevluchthar-
nas: :de ijle lucht zou hem de longen
uit het lichaam zuigen.
Experimenten hebben aangetoond,
dat de mens tijdens de vrije val door
die uiterst dunne luchtlagen zo wordt
rondgetold, dat hem al het bloed naar
armen en benen wordt gedreven en
hij binnen enkele minuten het be
wustzijn zou verliezen, zonder de
thans toegepaste afweermiddelen.
Wij zouden ook niet vermoeden,
dat bij al deze invloeden van tech
nische en fysieke aard nog psycho
motorische factoren komen als
spanning, angst en nerveusiteit, die
zonder dat de mens het zich bewust
is, het zuurstofgehalte in het bloed
ongunstig beïnvloeden en een „ver
lammende" werking hebben.
De geschiedenis van de experimen
ten waaraan Amerikaanse lucht
macht-officieren zich vrijwillig heb
ben onderworpen, kan door de wild
ste fantasieën niet worden overtrof
fen.
Zij begint bij de medicus, de overste
dr. Stapp, die op een raketslede bij
een snelheid boven het geluid na een
abrupte remproef met uitpuilende
ogen en diep in zijn spieren ingesne
den veiligheidsgordels nog maar nau
welijks bij bewust zijn is, en voert via
acceleratietests van straaljagerpilo
ten als Murray, Everest, Yeager en
Walker naar de parachutesprongen
van majoor E. G. Sperry en luite
nant H. P. Nielsen: de een stapte
27.000 meter boven de aarde uit de
gondel van hun ballon, de ander liet
zich met gondel en al zonder ballon
naar beneden vallen.
680 km per uur
Kapitein E. G. Sperry liet zich op
die onvoorstelbare hoogte uit de gon
del vallen en hij dook met een snel
heid van 680 km in de ijle ruimte,
waar ademen niet mogelijk is, waar
hij door luchtstromingen werd afge
dreven en door eigen snelheid werd
rondgeslingerd, tot bij 20.000 meter
hoogte de snelheid langzaam vermin
derde om bij 4.500 meter door de
weerstand van de dichtere lucht te
zijn afgeremd tot 185 km per uur
Sperry had zijn taak volbracht. Hij
had een vrije val van ruim 20 km
doorstaan: zijn automatisch geopen
de parachute bracht hem de resteren
de 4.5 km veilig naar de aarde. Wat
u veilig noemt. Dat is allemaal rela
tief. Luitenant H. P. Nielsen liet zich
intussen met de gondel die hij van de
ballon loskoppelde naar beneden val
len tot een hoogte van 6 km, voor hij
de hoofdparachute waarmede deze
lichtmetalen bol was uitgrust, open
de er zelf uitsprong en evenals het
hele apparaat behouden landde.
Beide parachutisten waren uit
gerust met een zeer speciaal har
nas: een anti-G-pak, dat o.a. pers
lucht manchetten rond kuiten, dijen
en buik kan oppompen om te voor
komen, dat het bloed naar de extre
miteiten wordt geperst en bloed
gebrek in de hersenen bewuste loos
heid zou veroorzaken. Beide para
chutisten schreven een deeltje van
de geschiedenis van de luchtvaart,
als wegbereiders voor de ruimte
vaart die wij in onze eeuw mis
schien nog wel zullen beleven.
Een baggerschuit en een motorvlet
zijn ter hoogte van Scheveningen ge
strans. Van der Tak's bergingsmaat
schappij uit Rotterdam zal trachten
bij vloed de baggerschuit van het
strand los te trekken.
De vlet zal vanmorgen van het
strand worden gehaald. Volgens des
kundigen was deze vlet, die de bag
gerschuit op sleeptouw had, te licht
om tegen de stijve zuidwestenwind
op te tornen.
(Advertentie)
Liet debat in de Zeeuwse Staten
over de veertarievenkwestie
kon niets effectiefs opleveren. Dat
was te voorzien. Nu het hele Ka
binet het been stijf houdt tegenover
de zo duidelijk uitgesproken mening
van de Tweede Kamer, was het noch
aan de Staten noch aan G.S. gegeven
deze starre houding te doorbreken.
Dat zal te harer tijd de Tweede Ka
mer zelf slechts kunnen trachten
door minister Algera eventueel
voor ernstige consequenties te zet
ten. De Staten konden nu noodge
dwongen slechts berusten in de ta
riefsverhoging per 1 augustus, zoals
G.S. die trouwens ook slechts onder
pressie hadden aanvaard. De aan
genomen motie is echter toch van
waarde. Ze geeft een stevige rug
gesteun aan de Kamerleden, die het
straks tegenover de Minister en,
het hele Kabinet voor de zaak van
Zeeuwsch-Vlaanderen - die een
nationale zaak is - moeten opne
men. Weliswaar is ook aan G.S. ge
vraagd zo spoedig mogelijk weer
met minister Algera in overleg te
treden, doch wat zal dat nog kun
nen baten na het zo duidelijk af
wijzende antwoord in de brief van
17 juli? Het is zoals een der woord
voerders zei: Alleen de Kamer kan
ons uit deze onaangename situatie
redden.
De zitting van gisteren was slechts
een entr'acte in een treurspel, dat
zijn ontknoping moet vinden op
het Binnenhof. Zal het nog een blij
einde kunnen worden
LIET bewind van Gomulka in Po
len schijnt nu weer geheel in
de oude communistische lijn te zijn
teruggekeerd. Dat is de lijn van
willekeur en onderdrukking. Het
duidelijkst komt dit wel aan het
licht door het conflict tussen de
Staat en de Kerkelijke Overheid,
dat is losgebarsten na een huis
zoeking in een klooster bij het na
tionale heiligdom van O. L. Vrouw
van Czestochowa. Hier bleek, dat
de Staat bezwaar gaat maken te
gen het drukken en verspreiden
van zuiver godsdienstige lectuur,
hoewel de Kerkelijke Overheid erin
had toegestemd, dat die ook aan
staatscensuur zou worden onder
worpen. Dat door de onverwachte
huiszoeking grote onrust ontstond
onder de samengestroomde pel
grims, behoeft niet te verwonde
ren. De politie wist toen niet beter
te doen dan het afranselenvan
iedereen, vrouwen, kinderen en
geestelijken. „Dit nest met para
sieten moet worden vernietigd",
was de uitlating van een der amb
tenaren, die de inval deden. Het
blijkt toch altijd weer: Met com
munisten kan misschien tijdelijk
een modus vivendi worden afgeslo
ten, per slot hebben ze toch altijd
in hun achterhoofd, de wederpartij
te vernietigen en een alleenheer
schappij te vestigen. Dat geldt o"k
voor de grote politiek.
LJET blijft altijd voor de simpele
beschouwer een raadsel, hoe de
overvloed van voedingsmiddelen
een probleem kan vormen, als er
nog zo veel mensen zijn, die er te
weinig van krijgen. Nu is dit we
tenschappelijk haarfijn te verkla
ren en daar legt de simpele be
sehouwer zich dan bij neer. Toch
is hij getroffen door een uitspraak
van een der ministers op de con
ferentie van Europese economische
samenwerking, die bij de bespre
king van de boterovervloed zei:
We moeten ze laten opeten.
En van deze simpele uitspraak
vinden we ook de weerslag in een
der conclusies, welke aanbeveelt:
opvoering van de consumptie van
melkprodukten door reclame, vrije
verstrekking, vermindering van de
winkelprijzen, vermindering van de
exportpremies en verlichting van
de invoerbeperkingen op boter.
Het is intussen gemakkelijk neer
geschreven, maar moeilijk gedaan.
Wij in ons land weten daarvan mee
te praten. De volle melk vindt geen
aftrek. Minister Vondeling durft er
altijd nog niet aan, het vetgehalte
in de melk over de hele linie te
verhogen, omdat dit een prijsver
hoging betekent, welke het index
cijfer opdrijft. Een van de grote
doeleinden, door de geallieerde
oorlogsleiders naar voren gebracht,
was de „vrijwaring van gebrek". Nu
is echter het probleem: vrijwaring
van overvloed.
Nescafé is niet te
evenaren: in de kop
geeft Nescafé de lekkerste
koffie! Dat bewijzen geur,
kleur en bovenal... smaak!
