Een
strijdbaar man
VREUGDE IN CAIRO
Tweeduizend ballingen
ALLEEN COLGATE SUPER
TANDPASTA BEVAT GARDOL,
DAT DE GEHELE DAG
TANDBEDERF BESTRIJDT.
Vóór en na de revolutie
klDEN
'ER
DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 16 JULI 1958
Grafisch
werk van Grieshaber in ,,De Beyerd
Tegen leugenvóór liefde
Groot vakmanschap
Massale
voedselvergiftiging
julia Rajk niet
berecht
Onrust in Kenia
Eiland voor Margaret
Stormschade
aan frambozen
(I) Abdoel Illah
(II) Abdoel Kassem
Jan Tschekan vertelde iets over Russische padvinderij
Tien op kamp
in Breda
Weesjongen uit
Spanje bij de
H Vader
Jaarproduktie Iraakse olie
ongeveer een miljard gulden
2e kw. 265
D. kg.; gras-
kw. 450; 3e
kalveren le
cw. 60 p.st.;
45; 3e kw.
le kw. 225;
ct. p. kg.;
kw. 300; 3e
le kw. 95;
st.; lamme-
100; 2e kw.
oeien le kw.
850 p. st.;
2e kw. 750;
rzen le kw.
w. 600 p.st.;
500; 3e kw.
als vorige
:en als giste-
lanvoer iets
rij zen ruim
ren aanvoer
prijztn con-
en: aanvoer
prijzen voor-
biggen: aan-
elijk, prijzen
achtpaarden:
zeer kalm,
ik; veulens:
ndel willig;
id; schapen:
Landel flauw,
meren; a an
il flauw, prij-
aanvoer ge-
n goed prijs-
aanvoer ge-
n goed prijs-
aanvoer ma-
ijzen stabiel;
neer, handel
erd; pinken:
el kalm, prij-
ïeinfeldeti 289
Straatsburg
3), Mannheim
Bingen 246
■ier 180 (+17),
len 264 (-16),
ith 1109 (-27),
hem 902 (-23),
Deventer 333
Visé 4971 (-1),
Belleld 1082
sluis 230 (-30)
de Ma-
)ol in de
Vlaande-
icitanten
ie van
ïg in het
iwerk te
al onder
16 jaar)
voldoen-
zelfstan-
len over-
t maat-
rk strekt
jaar.
de richt-
Nationaal
2rlijk 26
hten aan
l de M.A.
anaalzone,
,2 te Sas
'uitbetaling
gevr. Even-
Hotel Rot-
18463
e gevraagd,
tu-de Witte,
17, St. Ni-
18481
15-17 jaar bij
Dienstraat 40,
18483
ooter! Fon-
1958 1495,-
scooterspaar-
of abonne-
weinig con-
en". Motor-
Maasland.
ieven wendt
Zuiddorpe.
?n. Tel. 214.
ng, prachtl-
ïa stamboom
;es, Vierwin-
Altijd te-
8877
vraagd voor
2300 fr
hulp
van
is van Meir,
Beren-
736111.
aar, v.z.g.h.
>laatst in- of
voor gezel-
Duding of in
•ieven onder
d.
alle maten
bij Ul-
Brug-
Breda. 8847
z.g.a.n. -
Te bevr.:
goede staat
ixen en nieu-
amp f 37,50
Jan Thijs,
tel. 37670.
honden te
)m- A. Gee-
Elshout, tel
14137
e koop- halt1
glas, in pri-
:rs, Nieuwstr.
66410
branddeuren)
cm met ijze-
■ht plm. 160
0,-. A. Hen-
nweg 2, Et-
2. 66419
te koop.
13, Molen-
autonio-
at 75 tel.
onder vol-
keu-
vcxi.i.s te re-
65500
Wie naar de tentoonstelling gaat van het werk van Grieshaber
in de Beijerd te Breda moet er zich op voorbereiden, dat hij wordt
„aangevallen". Grieshaber is een zeer strijdbaar man. Hij berust
er nimmer in. Waarin, zult u vragen! Welnu: we bedoelen het
woord „nimmer" in de meest letterlijke zin en zouden daar niets
aan af of toe kunnen doen. Deze graficus uit de Duitse expres-
sonistenschool levert bij voortduring een grandioos gevecht: te
gen de weerbarstige materie, tegen de gangbare opvattingen, te
gen het geweld, tegen de leugen, tegen de valse schijn. Hij vecht
ook vóór iets: namelijk de onbesmette schoonheid en de Liefde. In
dienst daarvan stelt hij onverkort zijn door de loop van de jaren
tot een zo hoog niveau gegroeid vakmanschap.
Madonnauit Passion
van Grieshaber.
H.A.P. Grieshaber werd in 1909 ge
boren te Rot, Allgau. Hij werd opge
leid tot zetter en drukker, vormde
smaak en technisch kunnen op de
academies te Stuttgart, Londen en
Parijs, reisde naar Egypte, Turkije
en Griekenland en keerde in 1933
naar Duitsland terug. Daar werkte
hij tot 1940 als ongeschoold arbeider
en als krantenbezorger. In deze ja
ren kwamen de beroemde „Reutlin-
ger Drucke" tot stand, waarvan er
op de expostie enkele te zien zijn.
Daarin verdedigde hij metterdaad
en bijzonder fraai de vrije menings-
uiting, hetgeen in Hitler-Duitsland 'n
vrij riskante en beslist niet winstge
vende onderneming was.
Bleek hieruit al zijn strijdbaarheid,
in 1943 kwam in dit kunstenaarsle
ven met de uitgave van de „Plas
tische Meditationen" een hoogte
punt, een monument van woord en
beeld. De denker en uitbeelder in
dezelfde persoon vonden elkaar in 'n
geschrift, dat door de Presse Clan
destine in Hagenau werd uitgegeven
Hier is een voorbeeld: „De ijdelheid
neemt een verschrikkelijke wraak-
zij sluit ons buiten de kunst en ver
nedert de Liefde". Daarbij schreef
Karl Langenbacher deze kantteke
ning: „Gabriele d'Annunzio maakte
er een gewoonte van te gaan rijden
op een wit paard en gekleed in een
wit gewaad. „Signor Gabriele demon
streert zijn monument", zeiden de
boeren dan".
Diepzinnig
Zo is dit boek geworden tot een
diepzinnig gesprek, dat sterker dan
de meeste uit deze tijd ons geble
ven boeken getuigt van de positieve
krachten die Duitsland en Europa
tenslotte (tijdelijk?) van de geeste
lijke ondergang hebben gered. Na de
oorlog werd Grieshaber aangesteld
tot leraar aan de Bernsteinschule en
sedwt 1955 is hij professor aan de
Staatsacademie voor beeldende kun-
te Karlsruhe. Een jaar later
11906) leerde hij het grafische werk
^,an j Werkman kennen. Zijn be-
,r,ln8 was zo groot, dat hij on
middellijk aan een boek begon te
wa^.)" --Hommage 5 Werkman",
aarin naast eigen werk en dat van
r,„ oideren, herscheppingen van
»De blauwe Schuit" en van „Next
<-a11 een plaats kregen.
Dit hoek is doorschoten met trans
paranten, waarop de „vechter"
(■'i'^habcr een foto uit de oorlogsda
gen het afdrukken met als onderwerp
een razzia In Amsterdam. Het tel-,
kens terugkeren van deze plaat
«erkt als een dreunende stormram
en getuigt tegelijkertijd van Griesha-
bers ontembare moed en onwrikbare
beginselvastheid.
Inspanning
Daarvan getuigt ook zijn gehele
oeuvre. Aan zijn soms wat barok-
achtige vormgeving zal men even
moeten wennen. Men zal met inspan
ning dienen te zoeken naar de diepe
gedachten die aan zijn beelden ten
grondslag liggen. Want juist in dat
opzicht schreven we: u moet er op
voorbereid zijn te worden „aange-
(Advertentie)
vallen". Grieshaber laat u niet met
rust. Hij doet een aanval op alle
nuancen van uw gevoelsleven, hij
redeneert met u spits en fel, hij smijt
met stenen in de glazen huisjes van
gevestigde meningen en toont de
voosheid aan van menige levenshou
ding. Hij doet dat steeds monumen
taal en, ais houtsnijder, met een ge
niaal naar de allerhoogste toppen ge
voerd vakmanschap. i
Een opmerkelijke bijdrage op deze
tentoonstellingmoeten we nog
apart noemen: de Passion, waarin
hij mediterend de geheimen van het
Lijden samenvat in ontroerende
beelden. Het geheel is geïnspireerd
op de vormgeving van de middel
eeuwen en daardoor van een piëteit
doordrenkt, zoals de moderne mens
slechts bij schrijvers als Gabriel
Marcel of Guardini kan vinden.
LEO BOEKRAAD
(Advertentie)
Alleen Colgate Super bevat Gardol, het meest actieve be
strijdingsmiddel tegen tandbederf, dat de moderne weten
schap tot nu toe ontwikkelde. Gardol vormt na éénmaal
poetsen een onzichtbaar be
schermend schild op Uw tan
den, dat er minstens 12 uur
niet afgaat! Ook met eten en
drinken niet!
mnHnic. C0lgatB SüEer met Gardo1 's "erelds meest verkochte
tandpasta - voor wittere tanden, gezondere tanden, frissere adem.
Driehonderd van de achthonderd
Algerijnse mohammedanen, die ter ge.
legenheid van de veertiende juli, de
Franse nationale feestdag, een maal
tijd werd aangeboden in het stadion
van Marengo ten zuiden van Algiers,
zijn met voedselvergiftiging in het
ziekenhuis opgenomen.
Hongaarse functionarissen hebben
thans ook tegengesproken, dat mevr
Julia Rajk, de weduwe van de voor
malige minister van buiten, en bin
nenlandse zaken Laszlo Rajk, tot een
gevangenisstraf is veroordeeld wegens
samenwerking met Imre Nagy, pre
mier tijdens de opstand van 1956.
Eerder was reeds tegengesproken,
dat zij ter dood was veroordeeld.
In Nairobi doen hardnekkige ge
ruchten de ronde, dat belangrijke be
wegingen van Britse troepen uit Kenia
worden voorbereid. Er zouden aan
wijzingen zijn, dat spoedig een „lucht,
brug" zou worden ingesteld.
Prinses Margaret vah Engeland, die
thans een bezoek aan Canada brengt,
heeft het haar door de premier van
Brits Columbia aangeboden eilandje
van 220 hectare bij het eiland Van
couver aanvaard. Het eilandje is nu
naar de Prinses genoemd. Zoals ge-
Tei r^ad een Indlaans opperhoofd.
Ardy Paull, voorzitter van het verbond
van Indianen in Noord-Amerika en
woordvoerder van de 33.000 Indianen
van Bri'ts Columbia, tegen de aanbie-
ding van het eilandje aan de prinses
geprotesteerd omdat het zijn volk zou
toebehoren.
iliHJ Of "M
kun&en uw vokenntËB
verknoeien
Eén regenbuitje éven door
lopen in natte kieren en U
hebt een kou te pakken. Zodra
U zich rillerig of grieperig voelt,
"Akkertjes" nemen. Denk er aan
- "Akkertjes" moeten méé op reis -
voor een veilige griep- en pijn
vrije vakantie.
De frambozenpluk is op het ogen
blik in volle gang en rijpe frambozen
zijn een teer produkt. Regen en wind
zijn er funest voor en de zware wind
van het afgelopen weekeinde heeft
plaatselijk flinke schade toegebracht
aan de frambozen.
Er hingen veel rijpe vruchten aan
de struiken en deze zijn flink bescha
digd, zodanig zelfs dat ze niet meer
geschikt zijn om in doosjes aange
voerd te worden en daarna verwerkt
te worden door de diepvriezerijen of
in blik of glas. Het percentage fram
bozen in doosjes was maandag in
Kapelle-Biezelinge zeer gering en het
had weer groot kunnen zijn want vo
rige week maandag b.v. was er een
aanbod van 50 ton in doosjes. Deze
week maandag was dat maar ruim
10 ton.
Voor de betreffende kwekers is dat
een schadepost want frambozen in
doosjes werden regelmatig verkocht
voor ruim f 2.per kg, terwijl fram
bozen in tubs voor het vat niet hoger
noteren dan ruim een gulden per kg.
Overigens hebben enkel de rijpe
frambozen schade opgelopen en ver
wacht mag worden dat de kwaliteit
van de frambozen na dinsdag weer
snel zal verbeteren als de weersom
standigheden gunstig blijven.
De stormschade in de Zeeuwse
fruitteelt valt verder wel mee. Er
zijn bedrijven waar bij de appels de
vroege zomerrassen wat schade heb
ben opgelopen maar overwegend is
het toch niet zo erg. Wel is gebleken
dat het zeer belangrijk is dat er een
goed windscherm rond de fruitbomen
staat. Waar dit ontbrak zijn belang
rijk meer appels en peren afgewaaid
dan op de bedrijven waar men wel
goede aandacht had besteed aan de
windkering.
Over het algemeen zijn op het ogen
blik de appels en peren aan de bomen
nog erg klein en ze hangen nog zeer
vast. Dit heeft er uiteraard toe bij
gedragen dat de schade wel meevalt
na deze zware wind.
Kroonprins Abdoel Illah van Irak, die van 1939
tot 1953 regent is geweest voor koning Feisal en
sindsdien een van diens trouwe raadgevers, was
de zoon van koning Ali van Hejaz, die van de
troon gestoten werd door koning Ibn Saoed.
Zijn zuster, wijlen koningin Alijah, was Feisal's
moeder. Hij heeft nooit een geheim gemaakt
van zijn westerse en pro-Engelse gezindheid.
Tijdens zijn regentschap, in 1939, gaf hij koning
George VI van Engeland de verzekering van zijn
onverbrekelijke trouw aan de geest en de let
ter van het Engels-Iraakse vriendschapsverdrag
Twee jaar later werd hij ontvoerd door de
Duitsgezinde premier Rasjid Ali, werd ter dood
veroordeeld maar wist te ontsnappen naar de
Amerikaanse ambassade en vervolgens in vrou
wekleren naar het buitenland. Hij keerde twee
maanden later terug, nadat premier Rasjid Ali
door de Engelsen verdreven was.
Het hoofd van de Iraakse rebellenjunta, briga
degeneraal Abdoel Karin Kassem, is een popu
laire beroepsofficier van ongeveer 45 jaar, die
een opleiding ontvangen heeft aan de Engelse
militaire academie van Sandhurst. Hij is af
komstig uit een Bagdadse middenstands familie^
Voor hij naar Sandhurst ging, studeerde hij
aan de militaire academie van Irak.
Hij nam deel aan de oorlog der Arabieren tegen
Israël in 1948. Hij werkte mee aan het opstellen
van een plan voor een groot offensief tegen
Israël, maar dit plan werd door de regering van
Bagdad niet aanvaard.
Tijdens de evacuatie van de Britse troepen uit
de zone van 't Suezkanaal in de zomer van 1956
was hij hoofd van de Iraakse militaire missie
in Cairo De laatste tijd stond hij aan het hoofd
van een grote infanterie-eenheid. Hij is een van
de populairste opperofficieren.
Het internationaal contact met de padvin
ders over de gehele wereld neemt ziender
ogen toe. Dat is niet te verwonderen wanneer
men bedenkt dat de padvindersorganisatie op
het ogenblik meer dan 8.000.000 leden telt,
verspreid over meer dan 86 landen. Daar
naast heeft de wereldjamboree die verleden
jaar in Engeland werd gehouden, het zoe
ken naar contacten nog aanzienlijk vergroot.
Deelnemers aan die jamboree uit onze ge
westen corresponderen thans met heel de
wereld en hun verzameling brieven, insignes
en curiositeiten is vaak zeldzaam. Waren
verleden jaar reeds grote contingenten ver
kenners uit Zuid-Afrika en Syrië in ons land
te gast, over enkele weken zal een aantal
Russen naar Breda toe komen om hun jam
boreevrienden te bezoeken enom hier 'n
rustig kamp te maken.
Jean Tschekan (met bril), de Russische contin
gentsleider was verleden jaar op de wereldjam
boree in Sutton Park aanwezig op de teaparty
die icas georganiseerd door de verkenners uit
z.w.-Nederland en Zeeland, de St. Willibrordus-
troep. Naast hem de Engelse Senior Scout, Neel
Mcintosh uit Middlesex.
Men moet echter niet denken dat
deze Russen rechtstreeks uit Rusland
komen. Daar is de padvinderij ver
boden. De Russen die naar Breda ko
men zijn padvinders in ballingschap.
Zo heet nl. ook hun organisatie: „The
Russian Scouts in Exile". Zij hebben
in Parijs hun hoofdkwartier. De grote
leidsman van hen is Jean Tschekan.
Het was van hém dat we enige
bijzonderheden vernamen over het
verkennen in Rusland voor het daar
werd verbannen.
In 1900 werd in Pavlosk bij Sint
Petersburg de eerste Russische ver-
kennersgroep gesticht De grote stich
ter van de wereldbroederschap, Lord
Baden Powell, bezocht in 1910 Rus
land, waar toen al diverse verken-
nersgroepen werkzaam waren. Het
verkennen nam in die jaren over de
gehele wereld een enorme vlucht en
dat was ook in Rusland het geval
In 1917 telde alleen Rusland al mee'
dan 50.000 padvinders.
De plichten tegenover God, de ei -
kenning van alle positieve nationale
tradities en alles wat het verkennen
in zich heeft, kwamen sedert het be
gin van de communistische stroming
erg in het gedrang. Later, toen de
communistische beweging -terker
werd en uitgroeide tot een nationale
beweging, besloten de Russische au
toriteiten de padvindersorganisaties
te boycotten door het oprichten van
de' „Communist Scout Youth"
Deze nieuwe organisatie die be
langrijke medewerking genoot van de
communistische autoriteiten gebruik
te de padvindersmethode, maar ver
anderde ideaal en regels op onaan
vaardbare manier.
Buiten de wet
In 1922 werd de Scoutsorganisatie
in Sovjet Rusland officieel buiten de
wet gesteld en in 1923 werd de pio
niersbeweging opgericht, die geba
seerd was op de Marxistische ideolo
gie en geplaatst in het communisti
sche kader.
Niettemin ging de oorspronkelijke
padvinderij door. Zij werkte onder
gronds evenals het verkennen na het
verbod door de Duitsers in ons land
op vele plaatsen ondergronds voort
ging.
In 1927 namen de communistische
autoriteiten de laatste stappen tegen
't bestaan van de ondergrondse Rus
sische verkennersbeweging. Dit ge
beurde door een massale arrestatie,
waarby ongeveer 1000 leiders en
voortrekkers betrokken waren en
waarvan de meesten in de concen
tratiekampen de dood vonden.
Hierna besloot de ondergrondse
padvinderij haar activiteiten in het
b iland stop te zetten om verder
te voorkomen. Gedurende de
tie verlieten meer dan 1 mil-
Russen hun vaderland. Onder
l waren zeer vele padvinders en
in >921 al, bij het uittrekken van het
Witte Leger uit Crimea, werd de Rus
sische Scoutsvlag opnieuw gehesen op
de Princes Islands in de Marmara-
zee.
Van toen af aan werden veel pad
vinderstroepen opgericht in Europa,
Latijns Amerika en het verre Oos
ten. Onder de meest moeilijke om
standigheden werden de jongens op
geleid. Ook de Nazi-beweging «had
veel schadelijke invloed op The New
Russian Scoutmovement". Ondanks
dit alles werden de beginselen en
idealen door de jongens en meisjes
met zeer groot enthousiasme aan
vaard.
Na de tweede wereldoorlog breid
de de Russische padvindersbeweging
zich ook uit in de Oostenrijkse en
Duitse vluchtelingenkampen waar
door de beweging met meer dan 2000
leden werd verrijkt. Velen van hen
hebben Rusland verlaten met of zon
der hun ouders, anderen hebben Rus
land zelfs nooit gekend.
Ieders sympathie
Verleden jaar waren zij met een
klein contingent in Engeland op de
wereldjamboree vertegenwoordigd.
Ieders sympathie ging uit naar de
ze kleine groep. De Hongaarse ver
kenners 'varen er ongetwijfeld hun
grootste vrienden, wellicht omdat
beiden gebukt gaan onder de druk
van het communistische regiem.
Thans is de groep op trektocht
door West-Duitsland om daarna een
week onder de rook van Breda haar
kamp op te slaan. Verleden jaar was
heel Breda paraat om de ruim 200
Zuidafrikanen een waardige ont-
Voor de ambassade van Irak had
zich direct na het bekend worden
van de staatsgreep in Irak een me
nigte Iraakse en Jordaanse studen
ten verzameld om op luidruchtige
wijze hun vreugde met het gebeurde
kenbaar te maken. Het bord „Ko
ninklijke Iraakse Ambassade" werd
van het gebouw getrokken en ver
vangen door een geschilderd plak
kaat met de woorden „Republikein
se Iraakse ambassade". Na de ver
wisseling van de borden stuurden
de studenten een telegram met hun
gelukwensen naar Bagdad.
Dezer dagen zal Antonio Rivero
door de H. Vader in audiëntie wor
den ontvangen. Deze tienjarige
Spaanse weesjongen had enige jaren
geleden in een brief aan de Paus ge
schreven, dat hij graag de Paus eens
wilde zien. Een dagblad in Spanje
hoorde hiervan en organiseerde een
collecte onder de schoolgaande
jeugd van Antonio's leeftijd om het
geld voor een reis naar Rome bijeen
te brengen. Na twee jaar was genoeg
geld bij elkaar. De Paus had toege
zegd de jongen in audiëntie te zullen
ontvangen. Vrijdag arriveerde Anto
nio, op het vliegveld Ciampino te
Rome in gezelschap van de directeur
van het weeshuis, waar Antonio te
zamen met 200 andere jongens ver
blijft.
vangst aan te bieden. Zij kwamen
van en gingen terug naar een vrij
land. Nu komt een troep Russische
verkenners, ballingen die onder moei
lijke omstandigheden hun bestaan
trachten te vinden. Het district Bre
da der verkenners KJB zal hen waar
dig ontvangen, evenals de burgerlij
ke autoriteiten.
Irak is de zesde grote olie
producent van de wereld.
Europa is voor een groot deel
afhankelijk van de leveringen
door de Iraakse petroleummaat-
schappij.
De jaarproduktie bedraagt on
geveer 30 miljoen ton, met een
winst van ongeveer een miljard
gulden.
De meeste olle komt van de velden
van de Iraakse petroleummaatschappij
in Kirkoek, die in 1927 in exploitatie
werden genomen. De Basra-petroleum-
maatschappij is in 1951 met boringen
begonnen in het zuiden van het land.
Deze twee maatschappijen en de Mo-
soei petroleummaatschappij hebben in
1952 met de Iraakse regering een ver
drag afgesloten, volgens hetwelk Irak
50 procent van de winst ontvangt en
de jaarproduktie na 1955 niet minder
dan 30 miljoen ton zou mogen zijn.
Twee leidingen
Een derde van deze olie wordt met
pijpleidingen naar de kust gebracht,
de rest gaat via de havenstad Basra.
Er lopen twee pijpleidingen van de
velden van Kirkoek naar de Middel
landse zeekust, een naar de Syrische
havenstad Banias en een naar de Li
banese havenstad Tripolis. Een derde
pijpleiding loopt via Israël naar Haifa,
maar sinds de Arabische oorlog tegen
Israël van 1948 wordt deze leiding
niet meer gebruikt. Er is nog enige
tijd onderhandeld over een vierde
pijpleiding, die via Turkije zou moe
ten lopen, maar de Iraakse regering
wenste slechts pijpleidingen door Ara
bisch grondgebied.
De twee in werking zijnde leidingen
werden tijdens de Angio-Franse aan
val op het Suezkanaal in 1956 opge
blazen, maar werden sindsdien her
steld.
Normaal
Tot zondag nam de Iraakse petro
leummaatschappij, die met Engels,
Frans, Nederlands en Amerikaans ka
pitaal werkt een monopoliepositie in.
Zondag werd in Bagdad bekend ge
maakt. dat met de drie maatschappijen
die onderling nauw verbonden zijn,
overeengekomen was, dat zij een ge
deelte van hun concessiegebieden aan
de Iraakse regering zouden overdra
gen, die dan internationale maat-,
schappijen voor de exploitatie zou uit
nodigen.
Hoe de opstandelingenregering te
genover deze overeenkomst staat, is
niet bekend Maandag is het olie-
vervoer door de pijpleidingen nor
maal doorgegaan.