BO.-
Westen roept Nasser een resoluut „halt' toe
AMERIKAANSE TROEPEN AAN LAND
Koning Feisal
gelyncht?
IRAK, TIJDBOM IN MIDDEN-
OOSTEN
DROGE" REIS VAN~„PIET HEIN" IN LIBANON
Vloten van Engeland
en Frankrijk houden
zich gereed
Sobolev in de V-Raad
„Onmiddellijk terug
GEEN ORDE IN STAAT
ZONDER GODSDIENST
Zo nodig
nog meer
troepen
Eisele in arrest
INES
Olie blijft
vloeien
Proefboerderij
uitgebrand
8
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Noeri-Al-Said
doodgeschoten
Enkele buien
Encycliek Meminisse Jttvanl
Geen tegenstand
Eisenhower
Nederlanders
gearresteerd
in Ver. Staten
Staf verbiedt
julinummer van
tijdschrift
lien meisjes bij
explosie gedood
Jordanië het volgend doelwit?
door
ROBERT MUSEL.
reisredacteur
van U.P.I
Indonesië
>t dn land
agde prijs
dikke als
mogelijk,
ng Gratis
ist gemak-
schrijf nog
seisoenopTuimlng
Vooi»
de jeugd
eer» extra koopje
California-sandalet ir»
wit leder
City Club
schoen voor
flinke jongens
sterke porozool
pracht leder in de
aderne hazelnoot kleur
Jongens
sandalen nu
spotgoedkoop
mooie beige kleur
porozool
Een
sensationeel
koopje
Corduroy Dames*
pantoffel, zacht en
soepel, rubber zool
1
98e JAARGANG
No. 22809
Uitgave N.V. Uitg. Mij. Neerlandia.
Directeur: E. H. B. Brader.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna.
Redactieraad: J. M. A. C. v. Don
gen, C. J. v. Hootegem, mr. dr. A.
J. J. M. Mes, mr. H. M. L. de Rech
ter, P. V. M Vercauteren, L J. v.
"t Westende.
Bureaus: Breda. Reigerstraat 18.
TeL 22341 (3 Ujnen). Postgiro 278841
Voor God, Koningin en Vaderland
WOENSDAG 16 JULI 1958
Abonnementsprijs J 1.per kwar
taal, 8.20 per post, i 0.54 per week.
Buitenlandse abonnementen op aan
vraag. Losse nummers 15 ct.
Advertentieprijs voor de gehele op
lage f 0.35 per mm (Ing. Med.
0.85). Bij contract aanzienlijke
reductie. Volledige tarieven, ook
voor de afzonderlijke edities en
Algemene Voorwaarden worden
op aanvraag gaarne verstrekt
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, telefoon 2236 Bureau voor
Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7, telefoon 102. (Bijbureaus: TERNEUZEN, Noordstraat 56. tel. 2601
OOSTBURG. Nieuwstraat 41, tel. no. 35).
De toestand in Irak zelf is nog
altijd onduidelijk. Volgens radio
Bagdad zou het hele land zich in
handen bevinden van het „repu
blikeinse leger" maar een offi
cieel bericht uit de Jordaanse
hoofdstad Amman sprak andere
taal. Volgens dit bericht zou de j
tweede Iraakse divisie trouw i
gebleven zijn aan de wettige
regering en momenteel opruk- i
ken naar Bagdad. Afdelingen j
WEGENS de ziekte van premier Eys-
kens is de bijeenkomst van de Bel
gische Kamer van Volksvertegenwoor
digers, die morgen zou worden ge
houden en waarin de socialistische
fractie zou interpelleren, tot dinsdag
22 juli uitgesteld.
MOUSKOU heeft dinsdag nota's aan
de Westelijke Grote Drie en aan an
dere Westelijke landen doen toeko
men, waarin het sluiten van een
vriendschapsverdrag van alle Euro
pese staten wordt voorgesteld.
AAN DE oostkust van midden-Suma
tra is gisteren de nieuwe oceaanhaven
Dumai officieel in gebruik gesteld. Ze
biedt accommodatie voor tanksche
pen van 100.000 ton.
BIJNA 2800 gevangenen in Algerië
hebben ter gelegenheid van de Fran
se nationale feestdag van de 14e juli
(herdenking van de bestorming der
Bastille) gratie gekregen.
ALS IJSLAND zijn besluit tot uit
breiding van de territoriale wateren
tot uitvoering brengt, zullen Britse
treilers, onder bescherming van oor
logsschepen, IJsland dit recht betwis
ten. Dit is gisteren in Londen mee
gedeeld.
IN HET Amsterdamse bos is gisteren
^"^arige inwoner van de hoofd
stad dood aangetroffen. Het is nog
niet duidelijk, hoe hij om het leven
gekomen is. Vast staat, dat hij in over
spannen toestand zijn huis had ver
laten.
J**.#.,.#,....,,,,,,,,,,,,,
y,ÜrWa.chtins van het K.N.M.l. tot
woensdagavond:
eranderlijke bewolking en enke- t
kor»S.en" "f onweersbuien. Zwak-
L":?® wtad> draaiend
1 re mirirt e richtingen. Lage- -
re middagtemperaturen. i
m "daag:, z°n onder 20.53 uur,
maan onder 20.12 uur
Mo'uw.zon op 4 40 uur-maan °P
van de divisie waren namelijk
bij Mosoel en Kirkoek gelegen,
respectievelijk op 400 en 275 ki
lometer van de Iraakse hoofd
stad.
Over het lot van koning Feisal
is niets met zekerheid bekend. Vol
gens een bericht uit „doorgaans
goedingelichte zijde" zou hy in Bag
dad door een woedende menigte zijn
gelyncht. De revolutionaire regering
zou dit informeel hebben toege
geven.
Officieel maakte radio-Bagdad gis
teren bekend, dat premier Noeri-Al-
Said gedood was. Hij had zich ver
kleed als een oude vrouw, zo werd
gezegd, en werd doodgeschoten, toen
hij uit een huis in Bagdad naar bui
ten kwam en by confrontatie met
een militaire patrouille een geweer
van onder zijn mantel tevoorschijn
haalde.
Uit Irak zelf kwamen verder wei
nig berichten binnen, die een indruk
van de toestand konden geven. In
de ochtenduren was meegedeled, dat
Noeri-Al-Said ontvlucht was en dat
een prijs van 100.000 gulden op zijn
hoofd was gesteld. Later meldde
radio-Bagdad zijn dood.
Een lid van de Britse ambassade
blijkt om het leven te zijn gekomen,
toen maandag het gebouw werd ge
plunderd en in brand gestoken. Ook
werd gisteren gemeld, dat twee Ame
rikaanse zakenlieden in een der
straten van de Iraakse hoofdstad
waren gelyncht. Een derde Ameri
kaan. aldus het bericht, slaagde erin
te ontkomen.
Verdrag opgezegd
De regering der opstandelingen
heeft gisterenavond het unie-verdrag
met Jordanië opgezegd. Een der mi
nisters van het nieuwe kabinet ver
klaarde. dat het doel van de staats
greep de totstandkoming van een
volledige Arabische eenheid was.
President Nasser heeft het nieuwe
bewind inmiddels erkend en tevens
gelukgewenst met het welslagen van
de opstand.
De Iraakse troepen in Jordanië
moeten volgens een decreet van Bag
dad onmiddellijk naar het land te
rugkeren.
Radio Cairo heeft dinsdagavond
nogal gekleurde bijzonderheden over
het begin van de opstand in Irak
bekendgemaakt. Volgens dit relaas
kwam het leger in de nacht van
zondag op maandag, om 02.00 uur
Nederlandse tijd, in verzet, omdat
bevelen waren ontvangen die zouden
leiden tot een inval in Libanon
Eenheden van het leger begaven
zich naar het komnklijk paleis, doch
kroonprins Abdoel Illah wilde van
geen vergelijk weten en gaf zijn lijf
wacht bevel het vuur te openen. Bij
de gevechten werd de kroonprins ge
dood, aldus radio-Caïro.
De bevolking, gewekt door de
schietpartij, snelde toe en steunde de
aanval, waarbij verscheidene men
sen om het leven kwamen. Toen het
volk het lijk van de kroonprins
vond, nam het wraak voor de tal
rijke openbare terechtstellingen die
de kroonprins na de revolutie van
1941 heeft laten uitvoeren.
Over de aanval op de Britse am
bassade verklaarde radio-Caïro, dat
een menigte zich voor de ambassade
verzamelde. Ambassadefunctionaris
sen schoten op de menigte, waardoor
drie mensen werden gedood.
„Intussen waren andere functiona
rissen druk bezig met het verbran
den van de geheime archieven. Zij
hadden echter zoveel papier te ver
branden en haastten zich zo, dat de
ambassade zelf in brand vloog...."
Dinsdagochtend is in de Rot
terdamse haven het koninklijke
jacht „Piet Hein" door een drij
vende bok aan boord gebracht
van het m.s. „W eltevredeii" om
zo de reis naar het Middelland
se Zeegebied te maken, waar
de koninklijke familie haar va
kantie zal doorbrengen.
Een woordvoerder van de Iraq Pe
troleum Company heeft meegedeeld
dat voor zover bekehd is de olie van
Irak normaal de pijpleidingen via Sy
rië en de Libanon passeert en de eind
punten in Banias en Tripolis bereikt.
Het laden der olietankschepen heeft
tot dusverre geen enkele onderbre
king ondergaan. De woordvoerder der
maatschappij voegde hieraan echter
toe, dat alle rechtstreeks contact
tussen de maatschappij en Irak se
dert het uitbreken van de staatsgreep
is verbroken.
De westelijke mogendheden zijn gisteren tot onmid
dellijke maatregelen overgegaan, om aan de gevaarlijke
situatie, die door de opstand in Irak is geschapen, het hoofd
te bieden. Direct nadat president Eisenhower had aange>
kondigd, dat de V. S. hulp aan Libanon zouden geven,
gingen 1700 mariniers op de kust bij Beiroet aan land. In
lotaal zullen er 5000 manschappen naar Libanon gaan. De
zesde vloot stoomde in ijltempo op naar het oostelijk deel
van de Middellandse Zee. In Londen werd bekendgemaakt,
dat de Britse oorlogsschepen in de havens van Malta onder
stoom lagen en Parijs meldde, dat een deel van de Franse
vloot „klaar" lag. Gisterenavond kwam nog het bericht,
dal ook de Atlantische Amerikaanse vloot bevel had
gekregen paraat te zijn. Deze vloot omvat 500 schepen,
150 escadrilles vliegtigen en 200.000 officieren en man
schappen. Zowel op Cyqrus als in Engeland zelf worden
troepen gereed gehouden.
55
maal in stukjes snijden, als toma
ten", schreeuwde hij.
President Eisenhower liet door zijn
perschef een verklaring aan de pers
voorlezen, waarin gezegd werd, dat
de gebeurtenissen in Libanon en de
staatsgreep in Irak „schokkend" wa
ren. Het was duidelyk, aldus de pre
sident, dat in Libanon meer nodig
zou zijn dan een ploeg waarnemers
van de V.N. „President Sjamoen liet
duidelijk uitkomen, dat hij een on
middellijk antwoord van de V.S. ver
wachtte wilde Libanons onafhanke
lijkheid, die reeds van buitenaf werd
bedreigd, bewaard blijven na de ern
stige ontwikkeling die zich in Bagdad
heeft voorgedaan".
De Verenigde Staten zijn er vol
gens Eisenhower van overtuigd, dat
de Verenigde Naties maatregelen zul
len nemen, teneinde de onafhanke
lijkheid van Libanon te verzekeren.
Hij maakte ook duidelijk, dat de
Amerikaanse troepen zouden worden
teruggetrokken, zodra de V.N. de ver
antwoordelijkheid overnemen.
In de zitting van de Veiligheids
raad zei Cabot Lodge, dat na de op
stand in Irak de infiltratie van wa
pens en personen in Libanon plotse
ling veel alarmerender was gewor
den. „Er zijn machten in het Midden-
Oosten aan het werk, die met totale
veronachtzaming van nationale soe
vereiniteit de wetmatigheid willen
vervangen door geweld". Als dit toe
gelaten wordt, meende hij, zou de
wereld in anarchie worden gestort.
,Tijd gekomen''
In een dinsdag verschenen ency
cliek „Meminisse Juvant", zegt de
H. Vader, dat, wanneer de vrede on
der de volkeren nog niet hersteld is,
dit komt doordat de wet van God in
al te veel gedeelten van de wereld
wordt genegeerd of opzij gezet en de
Kerk vervolgd.
De Paus roept de mensen op de
voorschriften van het christendom
weer in acht te nemen en dringt er
bij de gelovigen op aan tot Maria te
bidden voor de verheffing van de
maatschappij.
Een staat zonder godsdienst kan
geen morele rechtschapenheid of orde
hebben, aldus de Paus. De godsdienst
voedt de mensen op in rechtvaardig-
Terwijl in Washington en Parijs nog koortsachtig overleg werd
gepleegd, kwam in New-York de Veiligheidsraad bijeen, ter be
spreking van de Libanese kwestie. De Rus Sobolev diende een
resolutie in, waarin om onmiddellijke terugtrekking van de
Amerikaanse troepen werd gevraagd. De „agressie" van Was
hington, zei hij, hieid het gevaar in van een wereldoorlog. Cabot
Lodge, de Amerikaanse afgevaardigde, gaf te kennen, dat de
mariniers van de V.S. niet met oorlogszuchtige bedoelingen waren
gestuurd, maar dat zij slechts tot taak hadden, de levens van
Amerikaanse burgers te beschermen en de wettige regering van
Libanon aan te moedigen bij haar verdediging van de soeverei
niteit en onafhankelijkheid van het land.
Engeland en Amerika blijken het volledig eens te zijn over
de gedragslijn, die in het Midden-Oosten moet worden gevolgd.
Dinsdagavond hadden de gelande
Amerikanen in Libanon een gebied
van circa een vierkante kilometer als
bruggehoofd ingericht. De mariniers
waren toen al bezig met het aanleg
gen van loopgraven en het bouwen
van mitrailleursnesten. De wachtpos
ten hadden moeite om de nieuwsgie
rige Libanezen op een afstand te
houden.
Reeds voordat de mariniers aan
land gingen, was het duidelijk wat
er ging gebeuren. Op ongeveer een
mijl uit de kust gingen Amerikaanse
oorlogsschepen voor anker en even
later zag men een groot aantal klei
ne landingsboten zich van de grote
transportbodems los maken. De Ame
rikanen ondervonden bij de landing
geen enkele tegenstand. Zij werden
vriendelijk toegewuifd door honder
den Libanezen. die aan het strand
een zonnebad namen. Tijdens de op
mars naar Beiroet (dat zelf niet door
de Amerikanen is bezet), deed zich
een klein incident voor. Een moha-
medaanse caféhouder, zwaaiend met
een enorm mes, versperde een groep
mariniers de weg. „Ik zal jullie alle
heid en naastenliefde, in gehoor
zaamheid aan rechtvaardige wetten;
zij veroordeelt het kwaad en wekt de
burger op tot deugdzaamheid; zij
leert dat een betere verdeling van de
rijkdommen niet verkregen wordt
door geweld en revolutie maar door
rechtvaardige regelingen, zodat het
proletariaat tot betere levensomstan
digheden kan geraken door een ge
lukkige oplossing van de sociale
kwesties.
De gelovigen overal ter wereld
worden opgewekt mee te doen aan
de novene vóór het feest van Maria-
ten-Hemelopneming voor de vrijheid
van de Kerk.
In Washington werd gisterenavond
gezegd, dat Eisenhower en zijn ad
viseurs tot ingrijpen besloten hadden,
omdat zij de tijd gekomen achtten,
een einde te maken aan het afbrok
kelen van de westelijke positie in het
Midden-Oosten. Bovendien, zo werd
gezegd, waren ze van oordeel, dat al
leen door direct ingrijpen kan worden
verhinderd, dat Libanon, Jordanië en
mogelijk ook Saoedie-Arabië in het
anti-westelijke kamp belanden..
De Britse en Franse bladen zijn het
vrijwel alle met de gedragslijn van
Amerika eens. „Alleen", zeggen ze,
„had Amerika twee jaar geleden
moeten inzien, dat Nasser alleen om
tactische redenen beterschap beloof
de
Vandaag komt het Britse Lagerhuis
hijeen voor 'n debat over 't Midden-
Oosten. Toen Selwyn Lloyd gisteren
zei, dat de Britse regering het Ame
rikaanse optreden volledig steunde,
werd van de Labour-banken „schan
de" geroepen.
Wat Jordanië zal doen is nog niet
duidelijk. Berichten, als zouden Ame
rikaanse en Turkse troepen in dit
land zijn aangekomen, werden giste
renavond in Washington tegengespro
ken. De Engelse regering heeft wel
troepen naar Aden gestuurd bij wijze
van voorzorgsmaatregel.
President Eisenhower heeft
dinsdagavond in een speciale
boodschap aan het Congres ver
klaard, dat er meer militairen
dan de 5.000 mariniers naar Li
banon zullen worden gezonden,
indien dit nodig blijkt.
Het Amerikaanse ministerie van
Defensie heeft meegedeeld, dat het
tactische luchtcommando een strijd
macht naar een niet nader genoem
de overzeese hestemming heeft ge
zonden.
In de bekendmaking wordt deza
maatregel een „beweging voor betere
paraatheid" genoemd.
Er werden geen bijzonderheden ge
geven.
Twee Nederlandse immigranten,
Pieter Schouteren (25) en Joseph
Dieters (31), die kort geleden in de
Verenigde Staten arriveerden, zijn in
verzekerde bewaring gesteld wegens
poging tot bankroof.
De twee manen zouden vorige week
aan de waarnemend directeur van
een filiaal van de „Bank of Ameri
ca" te Hollywood een briefje hebben
overhandigd, waarin werd gedreigd
dat de woning van de directeur zou
worden „opgeblazen" als de twee
mannen niet in het bezit zouden wor
den gesteld van het geld dat zich in
de kluis bevond.
De waarnemend-directeur las het
briefje en zei vervolgens dat hij het
geld zou gaan halen; in plaats van
dit te doen, belde hij echter de po
litie.
De twee immigranten hebben ont
kend op roof uit te zijn geweest. Zij
zeiden een man te hebben ontmoet
d:e hen had gevraagd het briefje te
willen overhandigen.
Minister Staf heeft besloten dat alle
julinummers van het christelijk cul
tureel maandblad „Op den Uitkijk",
die zijn ontvangen op de abonnemen
ten voor geestelijke verzorging en
welzijnszorg van alle onderdelen der
krijgsmacht, moeten worden ingetrok
ken. De minister acht een in dit juli
nummer voorkomend artikel ,.In de
onderste ronding van een noodlottige
spiraal", van ds. Okke Jager, bele
digend voor de krijgsmacht en ge
zagsondermijnend.
Al eerder had de marineleiding be
sloten exemplaren van het blad te
doen terugnemen.
Gisteren heeft een felle brand ge
woed in de kapitale proefboerderij
van Wessanen's Koninklijke Fabrie
ken aan de Veerdijk te Wormer. Om
streeks 9 uur werd de brand ontdekt.
In een ommezien stond het gehele
complex in lichterlaaie.
De bedrijfsbrandweer van „De
Mooriaan" en de brandweerkorpsen
uit Wormer en Wormerveer bestre
den het vuur met al het beschikbare
materiaal. Het voorgelegen woonhuis
kon gedeeltelijk worden ontruimd.
Veel moeite kostte het de ongeveer
honderd mestkalveren en varkens uit
de stallen te bevrijden. Zes kalveren
kwamen in de vlammen om, enige
andere kalveren moesten worden af
gemaakt. De kostbare boerderij-inven
taris en materialen, o.a. een auto,
gingen verolren. De oorzaak is ver
moedelijk hooibroei.
Tien meisjes zijn levend verbrand en
drieëndertig andere liepen brand
wonden op, nadat zich een ontploffing
had voorgedaan in een fabriek te
Tokio waar verdovende middelen
worden gemaakt. Zeventien van de
gewonde meisjes verkeren in levens
gevaar.
De gebeurtenissen in Irak
kunnen, naar de mening van
diplomaten en waarnemers in
Londen, het effect hebben van
een tijdbom de tijdbom die,
exploderend, het Midden-Oos
ten in vlammen zet. De vraag
of de explosie brand zal ver
oorzaken hangt voor een niet
onbelangrijk deel af van wat
er in Jordanië zal gebeuren.
Toen twee jaar geleden zijn leger
op de vlucht sloeg in de Sinai-
woestijn, en Frankrijk en Engeland
Suez binnenvielen, scheen dat het
einde te worden van kolonel Nasser.
Maar Engeland en Frankrijk hiel
den halt toen Amerika zijn afkeu
ring kenbaar maakte en Israël trok
zich uit de Sinai terug onder de
druk van Amerikaanse represailles.
Nasser beloofde beterschap en be
gon zijn greep op de Arabische we
reld te versterken. Zijn meest ge
vaarlijke tegenstander, Irak, heeft
zich thans bij monde van de opstan
delingen aan Nassers zijde ge
schaard. Dus kan de kolonel in
Cairo het Midden-Oosten thans zijn
wil opleggen, tenzij
Het eerste doelwit is Jordanië.
Radio-Caïro heeft al jarenlang een
felle hetze gevoerd tegen het land
en zijn koning. Thans staan in dit
land duizenden Iraakse soldaten,
wier houding tegenover de laatste
ontwikkelingen niet duidelijk is.
Maar één ding staat, naar de waar
nemers menen, thans vast: wanneer
de nieuwe Iraalfge „regering"
tracht Jordaans grondgebied te an
nexeren, zal Israël vrijwel zeker zijn
soldaten naar de Jordaan sturen. De
crisis die dan ontstaat in te perken
zal staatsmanschap van de hoogste
orde eisen.
Twee jaar geleden scheen Israël
met zijn 250.000 goed opgeleide bur
ger-soldaten, de gehele „Arabische"
strijdmacht te kunnen verslaan.
Sindsdien zijn grote hoeveelheden
Russische wapens naar het Midden-
Oosten verzonden en het lijdt geen
twijfel dat de Arabieren thans veel
sterker zijn dan ir, 1956.
Hoe belangrijk bijvoorbeeld voor
Israël dus zonder de belangen
van Frankrijk, Engeland en de Ver
enigde Staten in overweging te ne
men een stopzetten van Nassers
uitbreidingsinitiatieven wel is, blijkt
uit de in Londen geopperde veron-
nerstelling: wanneer Nasser er in
slaagt, hoe dan ooi' Jordanië even
eens aan zijn kant te brengen, zal
er weinig nodig zijn om Saoedie-
Arabië ook te doen omzwaaien. De
kleine sjeikdommen worden dan wel
gedwongen diezelfde richting in te
te slaan.
Nassers grote droom, een ver
enigde Arabische wereld met grote
Arabische invloed in Afrika, staat
dan op het punt verwezenlijkt te
worden. De conclusie is duidelijK:
Israël zal alles doen om hier tegen
in te gaan, met, maar desnoods zon
der hulp van het Westen.
Dr. Hans Eisele, voormalig kamp
arts van Buchenwald, na zijn ar
restatie in Cairo. Nogal opgewekt
zo te zienDe regering van Beie
ren heeft om zijn uitlevering ver
zocht via de Westduitse bondsin-
stanties, om hem te laten terecht
staan op beschuldiging van ontel
bare moorden in het concentratie
kamp.
