EEN STRAATJE OM
IN JOHANNESBURG
HERTEN
De atoomconferentie te Genève
EDDY DE ROEVER
A hl
Goud en tranen.
niet so beminnelijk
als se er uit sien
Tweede Charlie Kuns
OOST
WEST
Een zittend leven?
Deen bezoekt
vreeswekkende
Indianenstam
Middel tegen
slijtage van
metalen
rollen in cellofaan - altijd vers - altijd lekker
Reynolds protesteerde
tegen kernproeven
Engelse koningin
vond schilderij
afschuwelijk
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 3 JULI 1958
Een beeld vein de conferentie
van atoomdeskundigen, welke
in Genève is begonnen. De tele-
foto hieronder toont aan de
conferentietafel v.l.n.r.: de
Poolse geleerden Leopold Jur-
wiewicz en Mensovitchde Rus
sische deskundigen I. Y. Tamm
Y. K. Fyoforof en Semyon K
Tsarapkin en de Tsjechisch
afgevaardigde Cenmir Simant
,..c
De foto boven toont v.r.n.l. de
Britse geleerde sir John Cock-
roft. de Amerikaan dr. Ernest
Q. Lawrence, de Engelse sir
William Penny, de Amerikaanse
dr. J. B. Fisk en zijn landge
noot dr. Robert Bacher, de
Franse profesor Yves Roccard
en de Canadese dr. O. N.
Solandt
Als de echte Charlie Kunz van
je zegt: Iemand die mijn stijl
zó volkomen beheerst, heb ik
nog nooit eerder ontmoet," dan
is dat méér dan alleen maar
een compliment. En dat over
kwam Eddy de Roever, een
sympathieke 25-jarige jongeman
uit Rotterdam.
In 1950 kreeg Eddy een Charlie
Kunz-plaat cadeau en zo is het
eigenlijk begonnen. Het gezin
de Roever ivas een piano rijk
en na het horen van Charlies
spel stond voor Ed als een paal
boven water dat hij óók zo zou
willen spelen... Met een bewon
derenswaardig doorzettingsver
mogen ging Eddy aan het stu
deren. Zijn voorbeeld, die eerste
Charlie Kunz-opname, werd
letterlijk grijs gedraaid omdat
hij geen detail wilde missen.
Een voortvarende oom. erg in
zijn schik met zijn muzikale
neef, bezorgde hem, vrij onver
wacht een eerste optreden. Er
was nl. een party van RAF-
officieren en daar trad F.ddy
voor het voetlicht en veroor
zaakte bijna... 'n vechtpartijtje.
Sommigen van de aanwezige
vlieotuiaheren beweerden bij
hoog en bij laag dat dit de échte
Charlie Kunz was. terwijl een
andere groep deze veronder
stelling als waanzinnig betitelde,
want Charlie Kunz was immers
veel ouder. Misschien is het
voor enkele R.AF-mannen wel
steeds 'n open vraag gebleven,
maar Eddy's succes was er niet
minder om.
Nu deed Ed hetzelfde wa.t een
echte fan zou hebben gedaan.
Hij schreef Charlie Kunz een
brief, vertelde hem van zijn
succes en vroeg om een foto.
Dat portret (mét opdracht)
kwam per kerende post en er
was een uitgebreide brief bij
ook'.
Dit was nog maar een begin,
want dit eerste epistel kreeg
gaandeweg steeds meer broer
tjes en zusjes, totdat een ware
stroom van brieven over en
weer ging. Is het nog nodig om,
te vertellen, waarover Charlie
en Eddy corespondeerden?
„Kom eens een keertje over."
schreef Kunz, „mijn vrouw en
ik zouden het reuze prettig
vinden."
Dat was niet aan dovemansoren
gezegd en Jan de Roever ging
naar Engeland.
Hij werd er zó hartelijk ont
haald. dat het korte bezoekje
dat Eddy dacht af te leggen uit
eindelijk een hele logeerpartij
werd. Zijn hele vakantie bracht
de Roever bij de familie Kunz
door en het gros van de ge
sprekken ging... over piano
spelen.
Nu had in die tijd de Engelse
pianist juist een operatie aan
zijn handen ondergaan en dat
was dan ook wel de reden dal
Pat Kunz. zijn vrouw, verheugd
uit de tuin kwam gehold, toen
ze het haar zo bekende spel
hoorde.
Maar Charlie speelde niet, het
was Eday! ..Formidabel." zei
Pat. ..zo goed heb ik Charlies
stijl nog nooit door een ander
horen spelen. Ik dacht waar
achtig dat hij zélf achter de
vleugel zat!" Een glimlachende
Charlie beaamde dit. „We krij
gen veel platen en bandjes toe
gestuurd van landgenoten die
vonden dat zij net zo speelden
als ik. maar zoals jij is er nog
nooit een geweest."
In Nederland werd Eddy de
Roever in 1958 ontdekt. Hij ging
enthousiast aan het repeteren-
en schreef aan Charlie, dat hij
weldra ook een piano-medley
Advertentie'
chOCO-Kr°
,show
fruit
munt
ho\-euc^WS
munt
Mgr. Cardijn die erkend wordt
als'een van de grote stuwers i
van gezonde sociale toestan-
den in Europa, vroeg zich. bij
J het zien van de trieste Afri-
l^aanse voorsteden af'. „Zou
een christelijk leven hier
I eigenlijk wel mogelijk zijn?" J
Johannesburg is op goud gebouwd en leeft ervan. „Waar vuur
is daar zijn mensen'zeggen de primitieve stammen in het oer
woud van Afrika. ,,Waar goud is daar zijn blanken" zouden de
500.000 negers van Johannesburg kunnen zeggen. Zij leven er als
mijnwerker of als huisbediende van de 400.000 blanke meesters
in deze prachtige stad.
In grootte de derde stad van Afrika, maar in opeenstapeling
van ellende en pracht.de eerste van het zwarte continent. Wie in
eens midden in het stadscentrum geplaatst wordt, kan menen in
een Amerikaanse stad te staan en wie er bij avond overheen vliegt
wordt getroffen door een onvergetelijk schouwspel van stralend
licht. Maar in geen van beide gevallen heeft hij de voorsteden
gezien die poët'sche namen dragen als Moroka en Orlando.
De stad zelf kent wolkenkrabbers,
vele prachtige parken en sportterrei-.
nen en heeft de culturele achtergrond
die haar volwaardig maakt: univer-
siteit.^ museum, observatorium, die
rentuin en theaters. Er rijden zo'n
100.000 auto's rond; als 't niet reeds
aan de huidskleur te zien was zouden
de blanken door hun ongeduldig ge
drag in de verkeerschaos nog bewij
zen. dat ze uit een land komen waar
tima money is, en money wil in Jo
hannesburg zeggen: goud. De Afrika
nen behouden hun kalmte en slente
ren door de straat, omdat ze niet we
ten dat tijd geld is of omdat ti)d toch
maar het geld van hun baas is De
straten, die bijzonder langgerekt zijn
om dure hoekhuizen te vermijden
hebben even goed als iedere stad in
Nederland hun flatgebouwen met 200
kamers. Per kamer werken daar een
tweetal zwarte bedienden. De echte
rijken van deze stad wonen in palei
zen van villa's en beschikken over
nog meer hulpkrachten per kamer.
Maar hoe bedrijvig de stad bo
vengronds ook is, ondergronds
leeft en krioelt het niet minder
van mensen. Het zijn de mijnwer
kers die tot anderhalve kilometer
Gezicht op de wereldstad Johan
nesburg. (Luchtfoto).
onder de stad graven naar het
goud, waarvan deze stad als geen
andere ter wereld leven moet.
Deze negers wonen in de „loka-
sies". Een ervan heette Sophia-
town. Maar op 10 februari 1955
begon de gedwongen uittocht van
50.000 negers, want de regering
meende dat de tijd gekomen was,
waarop dit stadsdeel bebouwd
moest worden voor de zich uitbrei
dende blanke bevolking.
Dure huurbaas
Een andere lokasie heet Orlando.
Waar deze voorstad begint staat de
grote elektrische centrale die Johan
nesburg zelf voorziet van licht. Maar
in Orlando branden in de donkere
nacht alleen een paar straatlan
taarns. Voor de verlichting van hun
eigen huizen gebruiken de negers
kaarsen en olie- Van de hutten van
huizen is de gemeente een huurbaas,
die geen geringe huur vraagt. Nog
erger is het in de voorstad Moroka
waar het stadsbestuur alleen de grond
verhuurt in lappen van zeven vier
kante meter. Hier moeten de Afrika
nen zelf voor een woning zorgen.
Golfplaten zijn er al een luxe. On
geveer 60.000 mensen wonen er bij
een.
Wie door de voorsteden van Johan
nesburg gaat komt ook langs de
..compounds". Een soort kazerne
waarin alleen maar mannelijke ar
beiders huizen, minstens vier in één
kamer. Dit zijn de mensen die het
eerste de weg vinden naar de She
beens. de drankhuizen, waar verkeer
de betrekkingen worden aangeknoopt
en het gezin thuis vergeten raakt.
Droevig
Ogenschijnlijk zijn de huisbedien
den van de blanken er beter aan toe.
Zij zijn gehuisvest in kleine kamers
in de tuin van hun baas. waar ze
slechts alleen mogen wonen. Hun ge
zin moet blijven waar het is. maar
in de nacht zijn de negers vaak niet
alleen.
Dit is de huisvesting van vele Afri
kanen. die drie miljard pond goud uit
de aarde hebben opgegraven.
De voorsteden Moroka en Jebavu
hebben samen één kliniek voor 85.000
mensen en één dokter voor 40.000.
Ruim 60 pet- van de kinderen sterft
voor ze twee jaar oud zijn.
En toch staat Johannesburg op j
goud. De blanken leven ervan en
hebben hun prachtige gebouwen en
huizen, maar de zwarten, die het
goud moeten delven dat Johannes
burg mooi heeft gemaakt, wonen in
voorsteden waar niets van henzelf is
noch de grond noch het huis waarin
zij leven.
lAdvertentie)
Velen leiden een ongezond, onnatuurlijk
leven. Gevolgenslappe werking der or
ganen, onzuiver bloed, verstopping. Daar
door ontstaan moeheid, hoofdpijn, puistjes,
aambeien enz. HERBESAN kruidenthee
bevat 14 verschillende Kruiden met elk
een eigen heilzame werking en herstelt de
natuurlijke functies van het lichaam.
Verkrijgbaar bij apotheker of drogist A
t. 1.80 per groot pak, voldoende voor
maanden.
De Deense etnoloog, Jens Yde,
assistent-curator van het Deense na
tionale museum, zal volgende week
naar Brazilië vertrekken, om daar in
de dichte oerwouden van Braziliaans
Guiana te zoeken naar een geheim
zinnige Indiaanse stam, die tot dus
ver nog door geen enkel bleekgezioht
is gezien.
Yde bezocht drie jaar geleden Bra
ziliaans Guiana, waar hij enkele
maanden leefde met de Wai-Wai in
dianen. Van hen hoorde hij. dat ver
derop langs de rivier de Mapuera-
stam woont waarvan de leden ,.zo
groot zijn als tapirs met ogen dichtbij
de mond".
De Wai-Wai leven in constante
vrees voor de menselijke monsters,
ofschoon zij hen nog nooit hebben ge
zien. Yde vond echter aanwijzingen
dat in het door de Wai-Wai genoemde
gebied inderdaad een onbekende in
dianenstam moet wonen en die wil
hij thans zoeken. Op zijn nieuwe ex
peditie zal Yde worden vergezeld
door een Griekse collega. G. Poly-
krates, die de laatste jaren in Dene
marken heeft gewoond.
Tezamen zullen zij in een rubber
kano de Mapuera-rivier stroomaf
waarts afgaan. Yde betwijfelt of de
Wai-Wai dragers af zullen staan.
zou opnemen. Of Charlie er
geen bezwaar tegen had dat
Eddy zich „de Nederlandse
Charlie Kunznoemde
„Natuurlijk met," was het ant
woord.
Een paar dagen voordat de
eerste Eddy de Roever-medley
op de grammofoonplaat zou
worden opgenomen, bereikte
Ed het trieste bericht, dat zijn
grote vriend plotseling was
overleden. Het is te begrijpen
dat, hij toen niet erg veel voelde
voor het maken van een plaat.
Uiteindelijk is het er toch van
gekomen.
De Amerikaanse kustwacht heeft
binnen de gevarenzone rondom het
proefterrein van Eniwetok in de Stil
le Oceaan het jacht Phoenix van de
Amerikaanse pacifist dr. Earle Rey
nolds aangehouden. Reynolds had
zich naar dit gebied begeven om te
protesteren tegen de Amerikaanse
kernproeven. Buiten hem bevonden
zich zijn vrouw, zoon en dochter en
een Japanner aan boord. Het jacht
werd door een machinevaartuig naar
Kwajalein geëscorteerd. Vandaar
wordt Reynolds naar Honoloeloe ge
vlogen, waar hij bij de openbare
aanklager in bewaring wordt ge-
De 55-jarige Schotse ingenieur John
McGregor heeft verklaard een mid
del te hebben ontdekt om het slijta-
ge-proces bij metalen te voorkomen,
McGregor zóu de metalen een „huid
geven waardoor zij zo goed als niet
slijlten.
Boren, die normaal onbruikbaar
zijn na negentig gaten ermee te heb
ben gemaakt, zouden na te zijn be
handeld volgens het procédé van
McGregor nog bruikbaar zijn na 1600
maal te zijn gebruikt.
McGregor zegt zijn vinding te heb
ben verkocht aan een Duitse maat
schappij, omdat er in Groot-Brittan»
nië geen belangstelling voor zou zijn
geweest. Een woordvoerder van een
grote Britse staalonderneming heeft
verklaard nooit te hebben gehoord
van McGregor. ..Maar we zijn be
paald geïnteresseerd in zijn vinding,
als waar is wat hij zegt", aldus de
woordvoerder.
Tijdens het bezoek dat koningin
Elizabeth bracht aan de Loretto-
kostschool te Musselburghuitte ze
kritiek op een doek van de achttien
jaar oude student James Mac key.
„Het is afschuwelijk," zei ze, na
een blik te hebben geworpen op heil!
nog niet geheel voltooide schud/er*
stuk, dat een stilleven moet ejoon&
stellen. Zij voegde er snel aam toef
„...Ik bedoel, dat het zeer moeél<
moet zijn geweest... het perspectief
lijkt erg ingewikkeld."
James zei naar aanleiding van de
koninklijke kritiek: „Ik durfde de
koningin niet te zeggen, dat het
werk nog niet af is en dat ffe er
nog heel wat aan moet doen."
Het doek stelt een tafel voor,
waarop een fles, die er v iiztet ais
een brood, staat, een paar klodders^
die fruit moeten voorstellen en nog
diverse andere dingen
(Van een medewerker)
Herten behoren o.a. door
hun slankheid tot de meest
elegante, door hun karakter
tot de meest geliefde dieren
van het bos. Ze lopen, sprin
gen, zwemmen en klimmen
voortreffelijk: horen, zien en
ruiken tamelijk goed. Ze zijn
voorzichtig en schuw. Een
maal op leeftijd gekomen ook
uitermate slim en.onver-
iraagzaam.
De gevoelige en vriende
lijke blik uit de grote ogen
bedriegt een beetje- De bok
ken zijn zeer prikkelbaar en
bij het minste of geringste
driftig en bovendien zijn zij
uitgesproken vechtlustig. De
vrouwelijke dieren zijn schu-
ver, doch eveneens bijzondei
leftig.
De bok kan een slechte, ego-
stische vader genoemd worden,
le reegeiten zijn wekenlang op-
fferende moeders, als ze in mei
f juni hun jongen in de donke-
e bossen op de wereld gebracht
lebben. Het vrouwtje houdt het
tong de eerste dagen na de ge-
boorte verborgen. Bij het gering
ste waarschuwingsgeluid van de
moeder duiken de jongen weg.
Dat duurt net zo lang tot ze ge
leerd hebben er met hun moeder
razend snel vandoor te gaan. Dat
wegrennen hebben ze al heel gauw
onder de knie.
Jammer is het dat wandelaars al
te vaak denken dat een jong. dat
ze eenzaam in het bos aangetrof
fen hebben, geen moeder of geen
thuis heeft. Ze nemen het dan
mee en staan er geen ogenblik
bij stil, dat ze het diertje een
slechte dienst bewijzen. Het hert
je groeit in het wild namelijk veel
beter en gezonder op dan in welk
goed verzorgd gevangenschap ook
Zijn verlangen naar het bos blijft
toch bestaan. De herten, die in
het wild leven schuwen de reuk
van de mens zó, dat wanneer een
hertje uit zijn gevangenschap
weer bij zijn familie terugkomt,
uitgestoten wordt. Dat staat dan
wel gelijk met een doodvonnis.
Wekenlang zoogt de reegeit haar
kinderen, maar reeds na vier we
ken beginnen deze door de
moeder goed onderwezen fijn
groep gras en blaadjes te pluk
ken. Ook pa doet daar aan mede,
al is hij dan wel wat minder kies
keurig. Bladeren en loten van
bomen en struiken, jong graan,
sappige en gekruide grassoorten
eikels en andere vruchten van
bomen behoren tot het voedsel,
waaraan het hert de voorkeur
■geeft. Waar veel herten voorko
men is de schade aan de gewas
sen dan ook heel groot. Jonge bo
men hebben het heel zwaar te
verduren, wanneer de bokken de
stammen gebruiken om het om
hulsel van hun geweien te ver
wijderen. Volwassen reeën berei
ken een hoogte van 75 cm tot 1,3
meter en wegen 20 tot 30 kilo
gram.
Herten zijn bijna overal in Euro
pa en in Azië te vinden. Ze heb-
ben weinig bos nodig om op te
groeien en zich prettig te voelen.
Als de dieren herhaaldelijk ge
stoord worden, trekken ze weg
uit de streek.
In de bronstijd gaan de bokken
op stap. Niet goedgeluimd, want
de bok is dan in staat om zijn ge
lijken. andere dieren en zelfs
mensen in blinde woede aan te
vallen.
Ook voor zijn vrouwelijke part- f
ners is hij niet voorkomend. Oude
bokken, die in gevangenschap le
ven zijn helemaal onuitstaanbaar
en vormen vooral voor kinderen
een groot gevaar. Dus toch niet
zo lief als ze er wel uitzien.
