K.V.P. HEEFT ZICH WEER GEHANDHAAFD
V.Y.D. RUKT VERDER OP
Voortdurende malaise
Catastrofale klappen voor C.P.N.
COTY ROEPT DE GAULLE
Verklaring: niet
De Gaulledan ga ik
Het gemak dient de....passagier
Gaat D jakarta handel
monopoliseren
Le Troquer bemiddelt
en ook Monnerville
Plannen van
De Gaulle
Kort nieuws
uit Frankrijk
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Thermometerstand in 63 gemeenten
20.8
100,00
100,00
Onvast
Opschorting van
Russisch krediet
aan Zuid-Slavië
Naar enige
ontspanning
in Libanon
Spanning in kamp
der socialisten
Massale betoging
in Parijs
98e JAARGANG
No. 22768
Uitgay* N.V. Uitg. Mij. Neerland».
Directeur: E. H. B. Brader.
Hoofdredacteur: J. J. H. A Brans.
Redactieraad: J. M. A. C. v. Don
gen, C. J. Hootegem, mr. dr. A
J. J. M. Mes, mr. H. M. L. de Rech
ter, P. V. M. Vercauteren, L. J. v.
't Westende.
Bureaus: Breda, Reigerstraat 16.
Tel. 22341 (3 lijnen). Postgiro 278841
Foor God, Koningin en Vaderland
DONDERDAG 29 MEI 195g
Abonnementsprijs f T.per kwar
taal, 8.20 per post, 0.54 per week.
Buitenlandse abonnementen op aan
vraag. Losse nummers 15 et.
Advertentieprijs voor de gehele op
lage 0.35 per mm (Ing. Med.
0.85). Bij contract aanzienlijke
reductie. Volledige tarieven, ook
voor de afzonderlijke edities en
Algemene Voorwaarden worden
op aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, telefoon 2236
- Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7, telefoon 102. - (Bijbureaus: TERNEUZEN, Noordstraat 56, tel. 2601 - OOSTBURG. Nieuwstraat 41. tel. no. 35).
Gemeenteraden
Tweede Kamer
°/o
Prov. Staten
1953
1956
1958
K.V.P.
539.352
19,97
579.611
21,00
605.668
K.N.P. (in 1953)
21.471
0,84
P.v.d.A,
970.109
35,94
1.139.254
35,9
1.025.267
Prot. Chr. Partijen
597.499
22,13
572.495
19,8
613.370
V.V.D.
307.089
11,37
321.511
12,6
434.648
C.P.N.
235.543
8,82
221.596
8,2
190.726
P.S.P.
0,94
27.001
Overige lijsten
24.585
52.312
1,3
23.963
2.695.648
100,00
2^886.779
100,00
2.920.643
35,4
21,1
14.9
6,5
0,7
0,6
Gemeenteraden
1958
7o
605.971 20,59
971.832
585.280
510.317
164.044
38.353
67.106
2.942.903
33,02
19,89
17,34
5,58
1,30
2,28
Het is al vaak gezegd, dat de
gemeenteraadsverkiezingen geen
volkomen zuivere graadmeter be
tekenen voor de politieke stemming
in het land. Er duiken dan in ver
schillende plaatsen allerlei gelegen
heidsgroeperingen op, die het beeld
van de landelijke partijverhoudingen
vertroebelen. Toch komen er ook
uit de uitslagen van deze 28e mei
tekenende trekken naar voren. De
stroming, welke zich afwendt van
het socialistisch dirigisme, stuwt
nog steeds verder. Van een herstel
van de PvdA is nog steeds geen
sprake. Haar percentages zijn sinds
de 26e maart zelfs nog meer afge
knabbeld. De verdeeldheid over het
militaire vraagstuk werkt ook nog
verder door, gezien de successen
van de Pacifistisch Socialistische
Partij. En dit, terwijl een nog ver
dere teruggang van de communis
ten, eigenlijk winst had moeten op
leveren voor de PvdA. De onbehou
wen propaganda-blunders van een
mr. Burger en een Evert Vermeer
zullen haar zeker ook geen goed
gedaan hebben. Neen, het socialisme
in doorbraakgedaante heeft zijn
beste tijd gehad in Nederland. Het
blijkt ook uit het stevig stand hou
den en hier en daar nog veld win
nen van de KVP, die overigens juist
in het zuiden nogal wat te lijden
heeft van lokaal dissidentisme bij
de gemeente-stembus.
De grote winnaar is ditmaal ook
de VVD. Het is een bekend ver
schijnsel, dat een reactie op be
paalde tendenzen nog wel eens te
ver doorslaat naar de andere kant.
Daaraan moeten we het veld win
nen van het liberalisme toeschrij
ven, een verschijnsel, waarmee we
bepaald niet zo gelukkig kunnen
zijn. Want dit liberalisme zien wij
met zijn voorkeur voor de open
bare school en zijn anti-PBO-stem-
ming toch bepaald niet zonder ge
vaar. Het zal vermoedelijk ook wel
wat electorale zieltjes gekost heb
ben aan de Protestants-Christelijke
partijen, die sinds de 26e maart zich
ook maar nauwelijks konden hand
haven.
.Alles bij elkaar zullen deze ver
kiezingen de verhoudingen op het
brede-basisverband niet vergemak
kelijken, als tenminste de PvdA
(Advertentie)
vast\zonnig weer
Vandaag
en tal
van jaren door
hebt u
plezier van
het goedkoopste goede zongordi|n met de sleufje*
haar verlies even slecht „neemt"
als na de Statenverkiezingen.
Het is een aansporing te meer,
in katholiek politiek verband de
gelederen goed te sluiten en in een
dracht de kracht te zoeken voor
een zo sterk mogelijke beïnvloeding
van de Nederlandse politiek door
de gedachten van een gezonde
christelijke democratie.
Enkele
commentaren
Dr. H. A. H. J. S. Bruins Slot, voor
zitter van de AR-Tweede Kamerfrac
tie, door het A.N.P. gevraagd naar zijn
mening over de verkiezingsuitslag,
constateerde dat de algemene tenden
tie, zoals die zich bij de Statenverkie
zing vertoonde, zich thans verder
heeft verduidelijkt. Ook nu is een
winst von de VVD en het verlies van
de P.v.d.A. zijns inziens het meest
opvallende in de uitslagen. Hoewel
daaromtrent niet onmiddellijk een
verklaring kan worden gegeven, heeft
de samenwerking van enkele protes
tants-christelijke partijen op het plat
teland wel, in de steden als regel geen
succes opgeleverd.
„Als wordt opgemerkt, dat winst
voor de PSP ,voor zover deze ten
koste van de P.vdA. is verworven,
versterking van de reactie betekent,
kan ik slechts constateren dat dit een
eigengereide opmeiking is", aldus dq
heer H. J. Lankhorst, secretaris van
de PSP. ..Met vertrouwen gaan wij
thans de Tweede-Kamerverkiezingen
tegemoet".
De voorzitter van de P.v.d.A., de
heer Evert Vermeer, gaf het volgende
commentaar: „Ik zie bij de raadsver
kiezingen in het bijzonder in de grote
steden verlies van de P.v.d.A., dat in
een paar steden wel bijzonder wordt
beïnvloed door het optreden van de
PSP. In verhouding tot 1953 is de VVD
de grote winnaar, een winst die zich
voortzet, als men de uitslag van van
daag vergelijkt met de uitslag van 26
maart jl. De grote verliezer is de CPN.
Over het effect van deze uitslag op
de landelijke politieke verhoudingen
kan ik mij op dit ogenblik nog niet
uitlaten. De P.v.d.A. zal zich intern
over deze uitslag hebben te beraden".
Prof. Oud verklaarde: „De V.V.D.
moet de P.v.d.A. het meest dankbaar
zijn, want deze heeft alles gedaan wat
zij doen moest om de zaak voor zich
zelf te bederven. Zie de kwestie van
de woningbouw en het interview van
Evert Vermeer. In het kabinet ver
trouwt men elkaar niet en wat moet
er dan van de regering terechtkomen?
Mr. van Doorn zag de landelijke si
tuatie als volgt: „Opnieuw zijn grote
groepen van de P.v.d.A. naar de VVD
gegaan. Dit verschijnsel brengt ein
delijk naar buiten, dat er een soort
liberale vleugel in de partij van de
arbeid was. Mr. van Doorn benijdde
evenwel de VVD niet. want deze winst
is zeer duidelijk een conjuncturele
winst. De vraag :s of deze blijvend is.
De winst van de VVD is geen grote
winst voor het Nederlandse volk, ten
zij deze partij ertoe kan komen een
meer constructieve politiek te voeren.
J Weersverwachting van het K.N.
M.I. tot vanavond, opgemaakt
gisterenavond 23.15 uur:
i Zonnige perioden, maar later op
J de dag in het zuiden van het land
mogelijk enige regen. Aanvanke-
lijk zwakke, later matige wind
tussen zuid en oost. Dezelfde of
J iets hogere temperaturen-
Verwachting van het Belgisch
Weerkundig Instituut:
4 Zwakke wind uit veranderlijke
richtingen. Mooi tot bewolkt. Ne-
i veiig 's morgens met plaatselijk 4
mist. Neerslagvlagen, zelfs plaat- J
4 selijk onweerachtig. Tempera-
tuur zonder grote verandering.
Vandaag: zon onder 20.47 uur; J
maan op 16.37 uur.
4 Morgen: zon op 4.28 uur; maan
onder 3.02 uur.
In Djakarta deden gisteren
onbevestigde geruchten de ron
de, dat de regering zou over
wegen de in- en uitvoerhandel
te monopoliseren. De geruchten,
dat particuliere bedrijven moge
lijk van de buitenlandse handel
zullen worden uitgesloten, volg
den op de bekendmaking door
de regering, dat zij het „bureau
voor economische stabilisatie"
heeft geïnstalleerd.
In een regeringsuitzending over de
Indonesische radio-omroep noemde
de regering onder de talloze proble
men, waarvoor de Indonesische eco
nomie zich ziet gesteld, ook „ob
structies op het gebied van de in- en
uitvoerhandel".
Deskundigen van verschillende mi
nisteries zijn benoemd tot lid van
het nieuwe bureau, dat tot taak heeft
het ontwerpen van plannen tot ver
betering van de efficiëntie op het
financiële en economische vlak.
Beschuldigingen tegen
Philippijnse minister
Het nationalistische partij-orgaan
..Suluh Indonesia" in Djakarta heeft
de beschuldiging geuit, dat de Philip
pijnse minister van defensie, Jesus
Vargas, voor het uitbreken van de
opstand in Midden-Sumatra, een be
drag van 70.000 Amerikaanse dollars
heeft ontvangen van prof. Sumitro
Djojohadikusumo, de minister van fi
nanciën der revolutionaire regering.
Een niet met name genoemde Phi
lippijnse senator had 100.000 dollar
ontvangen voor eventueel aan de op
standelingen te verlenen hulp, aldus
het blad.
Bij het horen van dit nieuws barstte
minister Vargas in woede uit.
Gezien de ongerijmdheid en kwaad
aardigheid", zeide de minister „ge
neigd te zijn de beschuldiging te zien
als iets dat naar communistische pro
paganda riekt". Hij wil het blad doen
vervolgen wegens laster en schade
vergoeding eisen.
Basis op Philippijnen
Uit documenten, die op de neer
geschoten Amerikaanse vlieger Pope
zijn gevonden, zou volgens radio-
Djakarta gebleken zijn, dat de
Amerikaanse piloten, die de opstan
delingen in Noord-Celebes helpen, hun
basis hebben op het vliegveld van
Clark in de Philippijnen. Tussen Me-
nado en de Philippijnen zou een pen
deldienst worden onderhouden door
een C-47 en een Lockheed. Een woord
voerder van de Civil Air Transport
Organisation, bij wie Pope in dienst
was, verklaarde niets te weten om
trent de persoonlijke verrichtingen
van deze Amerikaanse vlieger van
zijn maatschappij, die ten tijde van
het neerschieten van zijn toestel of
ficieel met verlof was.
De Sovjet-Unie heeft een kre
diet van ongeveer 700 miljoen
gulden, dat Zuid-Slavië twee
jaar geleden beloofd was voor
de bouw van een aluminiumfa-
briek, voor vijf jaar opgeschort,
aldus is door de Zuidslavische
regering bekendgemaakt.
Een krediet van ongeveer 440 mil
joen gulden voor de bouw van twee
kunstmestfabrieken, een krachtsta
tion en voor de modernisatie van
drie mijnen is eveneens opgeschort.
In Beiroet is een vermindering
van spanning merkbaar, nadat
premier Sami Ei Sohl verklaard
heeft, dat er geen plannen be
staan de grondwet te wijzigen.
De nieuwe presidentsverkiezingen
worden in september gehouden. Van
de zijde der oppositie was de rege
ring verweten, dat zij de grondwet
zou willen wijzigen, zodat een her
verkiezing van president Chamoun
mogelijk zou zijn. Het is de eerste
keer dat de regering officieel zegt
geen plannen in die richting te heb
ben.
Gisteren hebben de Nederlandse
Spoorwegen met een gezelschap
vertegenwoordigers van de
schrijvende en fotopers van
Utrecht uit een rit door mid
den-Nederland gemaakt ter
introductie van de nieuwe lig-
rijtuigen en de nieuwe door
gangsrijtuigen, waarin tegen
over elkaar liggende zitbanken
kunnen worden veranderd in
slaapbanken. Van de eerste is
Werkspoor begonnen met de
aflevering van 25 stuks en van
de tweede soort heeft Beynes
in Beverwijk er dertig gebouwd
en geleverd. Deze foto laat
zien hoe comfortabel de slaap
banken wel zijn in de nieuwe
doorgangsrijtuigen. Duidelijk is
te zien, hoe twee zitbanken een
slaapbank vormen.
In een communiqué, dat even na mid
dernacht door het Elysée werd uitgege
ven, werd het volgende bekendgemaakt
De president van de republiek heeft
de voorzitter van de Nationale Verga
dering, Le Hroquer, en de voorzitter v.
de Raad van de Republiek, Monner-
ville, verzocht contact op te nemen met
generaal De Gaulle 0111 met hem de om
standigheden te bestuderen, waarin de
regering van de republiek zou kunnen
worden gevormd.
De politieke spanning te Parijs was
gisteren tegen middernacht lot een
hoogtepunt gestegen. Terwijl in het ge-
houw van de Franse Nationale Vergade
ring de fractie der socialisten vergader
de, waar Guy Mollet, naar verluidt, zou
trachten een meer verzoenlijk stand
punt ten opzichte van een eventuele re
gering-De Gaulle te doen innemen, had
president Coty een onderhoud met zijn
voorganger, Vincent Auriol. Deze zou
gepolst zijn om tussen de socialisten en
De Gaulle eventueel als bemiddelaar op
te treden. Het standpunt van de socialis
tische fractie zal niet voor hedenmor
gen bekend worden gemaakt.
President Coty heeft bij dat al het
zwaarste gesehut in stelling gebracht,
dat hij bedienen konof wel de socialis
ten dienden De Gaulle als formateur te
aanvaarden, of wel hij zou zijn ontslag
nemen als president.
Het enige alternatief van een regering-De Gaulle was een
Volksfrontregering. Alsdan wenste Coty zelf geen enkele verant
woordelijkheid te aanvaarden.
Na het onderhoud met Aureol was Coty nog niet aan het einde
van zijn beraadslagingen toe. Daarna ontbood hij opnieuw de
voorzitter van de Nationale Vergadering, Le Troquer en na dit
onderhoud ontbood hij tegen middernacht de voorzitter van de
Raad der Republiek Monnerville.
Zij beiden traden kort daarna in contact met De Gaulle.
De M.R.P. zou. na een beroep
van Püimlin op deze fractie, zich
in principe al bereid hebben ver
klaard met een regeringDe
Gaulle, evenals de onafhanke-
lijken.
De Franse regeringscrisis heeft, na
vijftien dagen van grote onzekerheid,
gisteren dus opnieuw een climax be
reikt. De regering Pflimlin was er
nl. niet in geslaagd, om, zonder reke
ning te houden met de stemmen der
communisten, die men niet wenste,
een absolute meerderheid te krijgen
in de Nationale Vergadering btf de
stemming over het wetsontwerp tot
herziening van de grondwet.
Die uitslag was 408 voor en 165
tegen. Bij de voorstemmers waren 148
communisten.... Een belangrijke
meerderheid, oordeelden de socialis
ten, die het buiten beschouwing laten
van de communistische stemmen in
strijd met de grondwet achtten. Maar
de conservatieven oefenden zware
druk uit op de premier.... en hij
bezweek.
In de loop van de nacht van dins
dag op woensdag bracht hij een be
zoek aan president Coty.
Deze wenste dit ontslag niet te aan
vaarden, zolang nog geen nieuwe re
gering gevormd kon worden. Maar
deze weigering leek slechts een for
maliteit, welke moest waarborgen,
dat Frankrijk niet zonder een rege
ring zou zijn in deze kritieke situatie.
Niet naar bed
Hoewel hij nog niet naar bed was
geweest, begon de 76-jarige president
onmiddellijk het politiek overleg. Te
gen vijf uur in de ochtend ontving
hij Le Trocquer, voorzitter van de
Nationale Vergadering, en vervolgens
in de loop van de ochtend en middag
de voorzitter van de Senaat, De Mon
nerville. Guy Mollet, de socialistische
partijleider, de onafhankelijke leider
Antoine Pinay en de katholiek Pierre
Henri Teitgen.
Meer en meer won toen de mening
veld, dat als de machtsovername door
De Gaulle niet binnen twee etmalen
verwezenlijkt zou zijn, een chaotische
situatie zou ontstaan, welke dan ook
de generaal niet meer zou kunnen be
teugelen.
In dit verband zij aangestipt, dat
de boodschap, die Salan, opperbevel
hebber in Algerije, inmiddels aan Co
ty had gezonden, wellicht van beslis
sende betekenis is geweest bij het
besluit van Pflimlin om af te treden.
Een menigte van naar schat
ting tussen de 150.000 en 200.000
mensen heeft gisterenavond te
Parijs gedemonstreerd tegen de
gang van zaken en het op dat
moment zeer waarschijnlijk aan
de macht komen van De
Gaulle.
Socialisten, radicalen, volksrepu-
blikeinen en communisten hadden tot
deze manifestatie besloten, spijts een
officieel verbod tot betogingen. De
tienduizenden kwamen bijeen op de
Place de la Nation en liepen naar de
drie kilometer verder gelegen Place
de la République, een traditionele
route voor betogingen in Parijs. Zij
voerden spandoeken mee met leuzen
als „Leve de republiek", „Weg met
De Gaulle", „Massu aan de galg" en
..Het fascisme zal niet aan de macht
komen."
Sterke eenheden van de politie wer
den in zijstraten gereed gehouden om
zo nodig in te grijpen. Er deden zich
geen incidenten voor.
In die boodschap zei Salan nl„ dat de
heethoofden onder degenen in Alge
rije, die voor de greep naar de macht
op Corsica verantwoordelijk waren,
de boventoon gingen voeren en dat
hij vreesde hen er niet van te zullen
kunnen weerhouden dergelijke acties
ook op het Franse land te gaan onder
nemen, tenzij generaal De Gaulle
spoedig aan de macht zou komen.
De Gaulle zelf had intussen ook een
drukke dag achter de rug. In Colom-
bey les Deux Eglises werd hem nl.
een bezoek gebracht door maarschalk
Juin, de enige nog levende maar
schalk in Frankrijk, wiens invloed in
het leger hoewel hij geen comman
do meer heeft nog altijd zeer groot
wordt geacht.
Later op de middag reed De Gaulle
in zijn zwarte auto met grote snelheid
naar Parijs, waar wet de ontknoping
moest volgen.
Militairen naar Algerije
Twee Franse transportschepen met
4.000 soldaten aan boord zijn gisteren
uit de haven van Marseille naar Al
giers en Philippeville vertrokken.
Voorts zijn 2000 man Franse troe
pen met het Franse lijnschip ..Athos"
uit de Marokkaanse havenstad Casa.
blanca vertrokken. Hun officiële be
stemming is Marseille, maar volgens
hardnekkige geruchten willen zij zich
aansluiten bij de rebellerende gene
raals en kolonisten in Algerije. Veel
militairen staken hun tevredenheid
over de gang van zaken daar niet on
der stoelen of banken, aldus United
Press International.
Vliegtuig naar Corsica
Een vliegtuig met medicamenten is
gisterochtend uit Marseille naar Cor
sica vertrokken. Het heeft toestem
ming van het eiland zieken mee te
nemen, die behandeling op het vas
teland behoeven.
Garnizoenen in
Tunesië omsingeld
Twee Franse garnizoenen zijn om
singeld. Het betreft de garnizoenen
van Gafsa en Sfax. die beide onge
veer 700 man tellen.
Een Tunesische woordvoerder ver
zekerde, dat er „absoluut geen agres
sieve bedoelingen" zijn tegen de gar
nizoenen. Het Tunesische leger nam
„slechts redelijke maatregelen om
paraat te zijn tot zelfverdediging in
dien dit nodig mocht zijn".
Comité in Marseille?
Radio-Algiers heeft gemeld, dat
,,een aantal groepen en enkelingen"
gisteren in Marseille zijn bijeengeko
men met het oog op de vorming van
een comité van openbaar welzijn.
Een functionaris van de prefectuur
van Marseille ontkende dit echter.
Generaal De Gaulle zal, zo meende
men te weten, Guy Mollet, Antoine
Pinay en Pierre Pflimlin verzoeken
vice-premier te worden. De socialist
Robert Lacoste zou hij de portefeuille
van binnenlandse zaken willen geven,
terwijl hii die van Algerijnse zaken
zou hebben toegedacht aan zijn mede
werker en oud-gouverneur-generaal
van Algerië, Jacques Sousteile,