K.V.P. HEEFT ZICH WEER GEHANDHAAFD V.Y.D. RUKT VERDER OP Voortdurende malaise Catastrofale klappen voor C.P.N. COTY ROEPT DE GAULLE Verklaring: niet De Gaulledan ga ik Het gemak dient de....passagier Gaat D jakarta handel monopoliseren Le Troquer bemiddelt en ook Monnerville Plannen van De Gaulle Kort nieuws uit Frankrijk DAGBLAD VOOR ZEELAND Thermometerstand in 63 gemeenten 20.8 100,00 100,00 Onvast Opschorting van Russisch krediet aan Zuid-Slavië Naar enige ontspanning in Libanon Spanning in kamp der socialisten Massale betoging in Parijs 98e JAARGANG No. 22768 Uitgay* N.V. Uitg. Mij. Neerland». Directeur: E. H. B. Brader. Hoofdredacteur: J. J. H. A Brans. Redactieraad: J. M. A. C. v. Don gen, C. J. Hootegem, mr. dr. A J. J. M. Mes, mr. H. M. L. de Rech ter, P. V. M. Vercauteren, L. J. v. 't Westende. Bureaus: Breda, Reigerstraat 16. Tel. 22341 (3 lijnen). Postgiro 278841 Foor God, Koningin en Vaderland DONDERDAG 29 MEI 195g Abonnementsprijs f T.per kwar taal, 8.20 per post, 0.54 per week. Buitenlandse abonnementen op aan vraag. Losse nummers 15 et. Advertentieprijs voor de gehele op lage 0.35 per mm (Ing. Med. 0.85). Bij contract aanzienlijke reductie. Volledige tarieven, ook voor de afzonderlijke edities en Algemene Voorwaarden worden op aanvraag gaarne verstrekt. Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, telefoon 2236 - Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7, telefoon 102. - (Bijbureaus: TERNEUZEN, Noordstraat 56, tel. 2601 - OOSTBURG. Nieuwstraat 41. tel. no. 35). Gemeenteraden Tweede Kamer °/o Prov. Staten 1953 1956 1958 K.V.P. 539.352 19,97 579.611 21,00 605.668 K.N.P. (in 1953) 21.471 0,84 P.v.d.A, 970.109 35,94 1.139.254 35,9 1.025.267 Prot. Chr. Partijen 597.499 22,13 572.495 19,8 613.370 V.V.D. 307.089 11,37 321.511 12,6 434.648 C.P.N. 235.543 8,82 221.596 8,2 190.726 P.S.P. 0,94 27.001 Overige lijsten 24.585 52.312 1,3 23.963 2.695.648 100,00 2^886.779 100,00 2.920.643 35,4 21,1 14.9 6,5 0,7 0,6 Gemeenteraden 1958 7o 605.971 20,59 971.832 585.280 510.317 164.044 38.353 67.106 2.942.903 33,02 19,89 17,34 5,58 1,30 2,28 Het is al vaak gezegd, dat de gemeenteraadsverkiezingen geen volkomen zuivere graadmeter be tekenen voor de politieke stemming in het land. Er duiken dan in ver schillende plaatsen allerlei gelegen heidsgroeperingen op, die het beeld van de landelijke partijverhoudingen vertroebelen. Toch komen er ook uit de uitslagen van deze 28e mei tekenende trekken naar voren. De stroming, welke zich afwendt van het socialistisch dirigisme, stuwt nog steeds verder. Van een herstel van de PvdA is nog steeds geen sprake. Haar percentages zijn sinds de 26e maart zelfs nog meer afge knabbeld. De verdeeldheid over het militaire vraagstuk werkt ook nog verder door, gezien de successen van de Pacifistisch Socialistische Partij. En dit, terwijl een nog ver dere teruggang van de communis ten, eigenlijk winst had moeten op leveren voor de PvdA. De onbehou wen propaganda-blunders van een mr. Burger en een Evert Vermeer zullen haar zeker ook geen goed gedaan hebben. Neen, het socialisme in doorbraakgedaante heeft zijn beste tijd gehad in Nederland. Het blijkt ook uit het stevig stand hou den en hier en daar nog veld win nen van de KVP, die overigens juist in het zuiden nogal wat te lijden heeft van lokaal dissidentisme bij de gemeente-stembus. De grote winnaar is ditmaal ook de VVD. Het is een bekend ver schijnsel, dat een reactie op be paalde tendenzen nog wel eens te ver doorslaat naar de andere kant. Daaraan moeten we het veld win nen van het liberalisme toeschrij ven, een verschijnsel, waarmee we bepaald niet zo gelukkig kunnen zijn. Want dit liberalisme zien wij met zijn voorkeur voor de open bare school en zijn anti-PBO-stem- ming toch bepaald niet zonder ge vaar. Het zal vermoedelijk ook wel wat electorale zieltjes gekost heb ben aan de Protestants-Christelijke partijen, die sinds de 26e maart zich ook maar nauwelijks konden hand haven. .Alles bij elkaar zullen deze ver kiezingen de verhoudingen op het brede-basisverband niet vergemak kelijken, als tenminste de PvdA (Advertentie) vast\zonnig weer Vandaag en tal van jaren door hebt u plezier van het goedkoopste goede zongordi|n met de sleufje* haar verlies even slecht „neemt" als na de Statenverkiezingen. Het is een aansporing te meer, in katholiek politiek verband de gelederen goed te sluiten en in een dracht de kracht te zoeken voor een zo sterk mogelijke beïnvloeding van de Nederlandse politiek door de gedachten van een gezonde christelijke democratie. Enkele commentaren Dr. H. A. H. J. S. Bruins Slot, voor zitter van de AR-Tweede Kamerfrac tie, door het A.N.P. gevraagd naar zijn mening over de verkiezingsuitslag, constateerde dat de algemene tenden tie, zoals die zich bij de Statenverkie zing vertoonde, zich thans verder heeft verduidelijkt. Ook nu is een winst von de VVD en het verlies van de P.v.d.A. zijns inziens het meest opvallende in de uitslagen. Hoewel daaromtrent niet onmiddellijk een verklaring kan worden gegeven, heeft de samenwerking van enkele protes tants-christelijke partijen op het plat teland wel, in de steden als regel geen succes opgeleverd. „Als wordt opgemerkt, dat winst voor de PSP ,voor zover deze ten koste van de P.vdA. is verworven, versterking van de reactie betekent, kan ik slechts constateren dat dit een eigengereide opmeiking is", aldus dq heer H. J. Lankhorst, secretaris van de PSP. ..Met vertrouwen gaan wij thans de Tweede-Kamerverkiezingen tegemoet". De voorzitter van de P.v.d.A., de heer Evert Vermeer, gaf het volgende commentaar: „Ik zie bij de raadsver kiezingen in het bijzonder in de grote steden verlies van de P.v.d.A., dat in een paar steden wel bijzonder wordt beïnvloed door het optreden van de PSP. In verhouding tot 1953 is de VVD de grote winnaar, een winst die zich voortzet, als men de uitslag van van daag vergelijkt met de uitslag van 26 maart jl. De grote verliezer is de CPN. Over het effect van deze uitslag op de landelijke politieke verhoudingen kan ik mij op dit ogenblik nog niet uitlaten. De P.v.d.A. zal zich intern over deze uitslag hebben te beraden". Prof. Oud verklaarde: „De V.V.D. moet de P.v.d.A. het meest dankbaar zijn, want deze heeft alles gedaan wat zij doen moest om de zaak voor zich zelf te bederven. Zie de kwestie van de woningbouw en het interview van Evert Vermeer. In het kabinet ver trouwt men elkaar niet en wat moet er dan van de regering terechtkomen? Mr. van Doorn zag de landelijke si tuatie als volgt: „Opnieuw zijn grote groepen van de P.v.d.A. naar de VVD gegaan. Dit verschijnsel brengt ein delijk naar buiten, dat er een soort liberale vleugel in de partij van de arbeid was. Mr. van Doorn benijdde evenwel de VVD niet. want deze winst is zeer duidelijk een conjuncturele winst. De vraag :s of deze blijvend is. De winst van de VVD is geen grote winst voor het Nederlandse volk, ten zij deze partij ertoe kan komen een meer constructieve politiek te voeren. J Weersverwachting van het K.N. M.I. tot vanavond, opgemaakt gisterenavond 23.15 uur: i Zonnige perioden, maar later op J de dag in het zuiden van het land mogelijk enige regen. Aanvanke- lijk zwakke, later matige wind tussen zuid en oost. Dezelfde of J iets hogere temperaturen- Verwachting van het Belgisch Weerkundig Instituut: 4 Zwakke wind uit veranderlijke richtingen. Mooi tot bewolkt. Ne- i veiig 's morgens met plaatselijk 4 mist. Neerslagvlagen, zelfs plaat- J 4 selijk onweerachtig. Tempera- tuur zonder grote verandering. Vandaag: zon onder 20.47 uur; J maan op 16.37 uur. 4 Morgen: zon op 4.28 uur; maan onder 3.02 uur. In Djakarta deden gisteren onbevestigde geruchten de ron de, dat de regering zou over wegen de in- en uitvoerhandel te monopoliseren. De geruchten, dat particuliere bedrijven moge lijk van de buitenlandse handel zullen worden uitgesloten, volg den op de bekendmaking door de regering, dat zij het „bureau voor economische stabilisatie" heeft geïnstalleerd. In een regeringsuitzending over de Indonesische radio-omroep noemde de regering onder de talloze proble men, waarvoor de Indonesische eco nomie zich ziet gesteld, ook „ob structies op het gebied van de in- en uitvoerhandel". Deskundigen van verschillende mi nisteries zijn benoemd tot lid van het nieuwe bureau, dat tot taak heeft het ontwerpen van plannen tot ver betering van de efficiëntie op het financiële en economische vlak. Beschuldigingen tegen Philippijnse minister Het nationalistische partij-orgaan ..Suluh Indonesia" in Djakarta heeft de beschuldiging geuit, dat de Philip pijnse minister van defensie, Jesus Vargas, voor het uitbreken van de opstand in Midden-Sumatra, een be drag van 70.000 Amerikaanse dollars heeft ontvangen van prof. Sumitro Djojohadikusumo, de minister van fi nanciën der revolutionaire regering. Een niet met name genoemde Phi lippijnse senator had 100.000 dollar ontvangen voor eventueel aan de op standelingen te verlenen hulp, aldus het blad. Bij het horen van dit nieuws barstte minister Vargas in woede uit. Gezien de ongerijmdheid en kwaad aardigheid", zeide de minister „ge neigd te zijn de beschuldiging te zien als iets dat naar communistische pro paganda riekt". Hij wil het blad doen vervolgen wegens laster en schade vergoeding eisen. Basis op Philippijnen Uit documenten, die op de neer geschoten Amerikaanse vlieger Pope zijn gevonden, zou volgens radio- Djakarta gebleken zijn, dat de Amerikaanse piloten, die de opstan delingen in Noord-Celebes helpen, hun basis hebben op het vliegveld van Clark in de Philippijnen. Tussen Me- nado en de Philippijnen zou een pen deldienst worden onderhouden door een C-47 en een Lockheed. Een woord voerder van de Civil Air Transport Organisation, bij wie Pope in dienst was, verklaarde niets te weten om trent de persoonlijke verrichtingen van deze Amerikaanse vlieger van zijn maatschappij, die ten tijde van het neerschieten van zijn toestel of ficieel met verlof was. De Sovjet-Unie heeft een kre diet van ongeveer 700 miljoen gulden, dat Zuid-Slavië twee jaar geleden beloofd was voor de bouw van een aluminiumfa- briek, voor vijf jaar opgeschort, aldus is door de Zuidslavische regering bekendgemaakt. Een krediet van ongeveer 440 mil joen gulden voor de bouw van twee kunstmestfabrieken, een krachtsta tion en voor de modernisatie van drie mijnen is eveneens opgeschort. In Beiroet is een vermindering van spanning merkbaar, nadat premier Sami Ei Sohl verklaard heeft, dat er geen plannen be staan de grondwet te wijzigen. De nieuwe presidentsverkiezingen worden in september gehouden. Van de zijde der oppositie was de rege ring verweten, dat zij de grondwet zou willen wijzigen, zodat een her verkiezing van president Chamoun mogelijk zou zijn. Het is de eerste keer dat de regering officieel zegt geen plannen in die richting te heb ben. Gisteren hebben de Nederlandse Spoorwegen met een gezelschap vertegenwoordigers van de schrijvende en fotopers van Utrecht uit een rit door mid den-Nederland gemaakt ter introductie van de nieuwe lig- rijtuigen en de nieuwe door gangsrijtuigen, waarin tegen over elkaar liggende zitbanken kunnen worden veranderd in slaapbanken. Van de eerste is Werkspoor begonnen met de aflevering van 25 stuks en van de tweede soort heeft Beynes in Beverwijk er dertig gebouwd en geleverd. Deze foto laat zien hoe comfortabel de slaap banken wel zijn in de nieuwe doorgangsrijtuigen. Duidelijk is te zien, hoe twee zitbanken een slaapbank vormen. In een communiqué, dat even na mid dernacht door het Elysée werd uitgege ven, werd het volgende bekendgemaakt De president van de republiek heeft de voorzitter van de Nationale Verga dering, Le Hroquer, en de voorzitter v. de Raad van de Republiek, Monner- ville, verzocht contact op te nemen met generaal De Gaulle 0111 met hem de om standigheden te bestuderen, waarin de regering van de republiek zou kunnen worden gevormd. De politieke spanning te Parijs was gisteren tegen middernacht lot een hoogtepunt gestegen. Terwijl in het ge- houw van de Franse Nationale Vergade ring de fractie der socialisten vergader de, waar Guy Mollet, naar verluidt, zou trachten een meer verzoenlijk stand punt ten opzichte van een eventuele re gering-De Gaulle te doen innemen, had president Coty een onderhoud met zijn voorganger, Vincent Auriol. Deze zou gepolst zijn om tussen de socialisten en De Gaulle eventueel als bemiddelaar op te treden. Het standpunt van de socialis tische fractie zal niet voor hedenmor gen bekend worden gemaakt. President Coty heeft bij dat al het zwaarste gesehut in stelling gebracht, dat hij bedienen konof wel de socialis ten dienden De Gaulle als formateur te aanvaarden, of wel hij zou zijn ontslag nemen als president. Het enige alternatief van een regering-De Gaulle was een Volksfrontregering. Alsdan wenste Coty zelf geen enkele verant woordelijkheid te aanvaarden. Na het onderhoud met Aureol was Coty nog niet aan het einde van zijn beraadslagingen toe. Daarna ontbood hij opnieuw de voorzitter van de Nationale Vergadering, Le Troquer en na dit onderhoud ontbood hij tegen middernacht de voorzitter van de Raad der Republiek Monnerville. Zij beiden traden kort daarna in contact met De Gaulle. De M.R.P. zou. na een beroep van Püimlin op deze fractie, zich in principe al bereid hebben ver klaard met een regeringDe Gaulle, evenals de onafhanke- lijken. De Franse regeringscrisis heeft, na vijftien dagen van grote onzekerheid, gisteren dus opnieuw een climax be reikt. De regering Pflimlin was er nl. niet in geslaagd, om, zonder reke ning te houden met de stemmen der communisten, die men niet wenste, een absolute meerderheid te krijgen in de Nationale Vergadering btf de stemming over het wetsontwerp tot herziening van de grondwet. Die uitslag was 408 voor en 165 tegen. Bij de voorstemmers waren 148 communisten.... Een belangrijke meerderheid, oordeelden de socialis ten, die het buiten beschouwing laten van de communistische stemmen in strijd met de grondwet achtten. Maar de conservatieven oefenden zware druk uit op de premier.... en hij bezweek. In de loop van de nacht van dins dag op woensdag bracht hij een be zoek aan president Coty. Deze wenste dit ontslag niet te aan vaarden, zolang nog geen nieuwe re gering gevormd kon worden. Maar deze weigering leek slechts een for maliteit, welke moest waarborgen, dat Frankrijk niet zonder een rege ring zou zijn in deze kritieke situatie. Niet naar bed Hoewel hij nog niet naar bed was geweest, begon de 76-jarige president onmiddellijk het politiek overleg. Te gen vijf uur in de ochtend ontving hij Le Trocquer, voorzitter van de Nationale Vergadering, en vervolgens in de loop van de ochtend en middag de voorzitter van de Senaat, De Mon nerville. Guy Mollet, de socialistische partijleider, de onafhankelijke leider Antoine Pinay en de katholiek Pierre Henri Teitgen. Meer en meer won toen de mening veld, dat als de machtsovername door De Gaulle niet binnen twee etmalen verwezenlijkt zou zijn, een chaotische situatie zou ontstaan, welke dan ook de generaal niet meer zou kunnen be teugelen. In dit verband zij aangestipt, dat de boodschap, die Salan, opperbevel hebber in Algerije, inmiddels aan Co ty had gezonden, wellicht van beslis sende betekenis is geweest bij het besluit van Pflimlin om af te treden. Een menigte van naar schat ting tussen de 150.000 en 200.000 mensen heeft gisterenavond te Parijs gedemonstreerd tegen de gang van zaken en het op dat moment zeer waarschijnlijk aan de macht komen van De Gaulle. Socialisten, radicalen, volksrepu- blikeinen en communisten hadden tot deze manifestatie besloten, spijts een officieel verbod tot betogingen. De tienduizenden kwamen bijeen op de Place de la Nation en liepen naar de drie kilometer verder gelegen Place de la République, een traditionele route voor betogingen in Parijs. Zij voerden spandoeken mee met leuzen als „Leve de republiek", „Weg met De Gaulle", „Massu aan de galg" en ..Het fascisme zal niet aan de macht komen." Sterke eenheden van de politie wer den in zijstraten gereed gehouden om zo nodig in te grijpen. Er deden zich geen incidenten voor. In die boodschap zei Salan nl„ dat de heethoofden onder degenen in Alge rije, die voor de greep naar de macht op Corsica verantwoordelijk waren, de boventoon gingen voeren en dat hij vreesde hen er niet van te zullen kunnen weerhouden dergelijke acties ook op het Franse land te gaan onder nemen, tenzij generaal De Gaulle spoedig aan de macht zou komen. De Gaulle zelf had intussen ook een drukke dag achter de rug. In Colom- bey les Deux Eglises werd hem nl. een bezoek gebracht door maarschalk Juin, de enige nog levende maar schalk in Frankrijk, wiens invloed in het leger hoewel hij geen comman do meer heeft nog altijd zeer groot wordt geacht. Later op de middag reed De Gaulle in zijn zwarte auto met grote snelheid naar Parijs, waar wet de ontknoping moest volgen. Militairen naar Algerije Twee Franse transportschepen met 4.000 soldaten aan boord zijn gisteren uit de haven van Marseille naar Al giers en Philippeville vertrokken. Voorts zijn 2000 man Franse troe pen met het Franse lijnschip ..Athos" uit de Marokkaanse havenstad Casa. blanca vertrokken. Hun officiële be stemming is Marseille, maar volgens hardnekkige geruchten willen zij zich aansluiten bij de rebellerende gene raals en kolonisten in Algerije. Veel militairen staken hun tevredenheid over de gang van zaken daar niet on der stoelen of banken, aldus United Press International. Vliegtuig naar Corsica Een vliegtuig met medicamenten is gisterochtend uit Marseille naar Cor sica vertrokken. Het heeft toestem ming van het eiland zieken mee te nemen, die behandeling op het vas teland behoeven. Garnizoenen in Tunesië omsingeld Twee Franse garnizoenen zijn om singeld. Het betreft de garnizoenen van Gafsa en Sfax. die beide onge veer 700 man tellen. Een Tunesische woordvoerder ver zekerde, dat er „absoluut geen agres sieve bedoelingen" zijn tegen de gar nizoenen. Het Tunesische leger nam „slechts redelijke maatregelen om paraat te zijn tot zelfverdediging in dien dit nodig mocht zijn". Comité in Marseille? Radio-Algiers heeft gemeld, dat ,,een aantal groepen en enkelingen" gisteren in Marseille zijn bijeengeko men met het oog op de vorming van een comité van openbaar welzijn. Een functionaris van de prefectuur van Marseille ontkende dit echter. Generaal De Gaulle zal, zo meende men te weten, Guy Mollet, Antoine Pinay en Pierre Pflimlin verzoeken vice-premier te worden. De socialist Robert Lacoste zou hij de portefeuille van binnenlandse zaken willen geven, terwijl hii die van Algerijnse zaken zou hebben toegedacht aan zijn mede werker en oud-gouverneur-generaal van Algerië, Jacques Sousteile,

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1958 | | pagina 1