aok
UITVOERENDE MACHT WORDT
Kranenburg mag
niet blijvenzegt
senator de Gou
Investeringsaftrek
is weer van kracht
„Moederlijk" bezoek op Soestdijk VERSTERKT
Lof voor militairen
in Algerië
ATOOMMOTOR VOOR
MAANVTUCHTEN
Kort geding over beslaglegging
Gerichtste weg
op Bank
Indonesia
O95
1 1
Pflimlin zegt de nodige hervormingen toe
Generaal Chassin aan
hoofd van Frans „comité"
REBELLEN
VERLIEZEN
MOROTAI
,Jrian onder
Nederlandse
laars
|265
Elf doden
bij botsing in
de lucht
Plotselinge
genezing in
F atima
>ri jzen
39825
DAGBLAD VOOR
1 Nu en dan opklaringen
In Ver. Staten:
Versteende beenderen
gevonden
„Geen compromis"
Vier militairen
wegens diefstal
gearresteerd
Havenplan van
Bergen op Zoom
in de raad
Soekarno
Tijdens reportage
voor televisie
tors buiten-
Krachtig en
reedte 26 cm.
298.-*
e. Door licht-
thuis geen
3reedte30cm.
if batterijen.
etages
Iste van
Ire-deux
\iS
98e JAARGANG No. 22762
Uitgave N.V. Uitg. Mij. Neerlandia.
Directeur: E. H. B. Brader.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna.
Redactieraad: J. M. A. C. v. Don-
gen, C. J. v. Hootegem, mr. dr. A.
J. J. M. Mes, mr. H. M. L. de Rech
ter, P. V. M. Vercauteren, L. J. v.
t Westende.
Bureaus: Breda, Reigerstraat 16.
Tel. 22341 (3 lijnen). Postgiro 278841
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, telefoon 2236
Voor God, Kontng'm en Vaderland
WOENSDAG 21 MEI 1958
Abonnementsprijs f 7.— per kwar
taal, 8.20 per post, f 0.54 per week.
Buitenlandse abonnementen op aan
vraag. Losse nummers 15 et.
Advertentieprijs voor de gehele op
lage 0.35 per mm (Ing. Med.
f 0.85). Bij contract aanzienlijke
reductie. Volledige tarieven, ook
voor de afzonderlijke edities en
Algemene Voorwaarden worden
op aanvraag gaarne verstrekt.
- Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7, telefoon 102. - (Bijbureaus: TERNEUZEN, Noordstraat 56, tel. 2601 - OOSTBURG, Nieuwstraat 41. tel. no. 35)
Premier Pflimlin van Frankrijk heeft gisteren op korte ter
mijn maatregelen beloofd tot hervorming van de staat en ver
sterking der bevoegdheden van de uitvoerende macht. In de
Nationale Vergadering, die hem met 475 tegen 100 stemmen op
nieuw volmachten voor Algerië verleende, prees hij de houding
van de generaals in Algiers, die ernaar hadden gestreefd „de
orde te handhaven en gepassioneerde bewegingen te kanaliseren".
Hij beloofde binnen enkele dagen stappen te doen tot het vestigen
van „normale betrekkingen" met de autoriteiten in het gebieds
deel aan de overkant van de Middellandse Zee.
H.M. de Koningin heeft gisteren op
paleis Soestdijk de Amerikaanse
moeder 1958" ontvangen, mevr. May
Roper Coker vit Hnrtsville (Zuid-
Carolina), Op de foto van rechts
naar links: H.M. de Koningin, mevr.
May Roper Coper, mevr. Hazel
Abel (Amer. moeder '57) en mej.
Abel.
(Van onze parlementaire
verslaggever)
In de Eerste Kamer zijn weer
nieuwe stormen opgestoken
rond het hoofd van minister
Staf en zijn veelbekritiseerde
staatssecretaris, mr. Kranen
burg. „Wij leven in een koude
oorlog en niet in een tijd van
gezapigheid. Zo ooit, dan is nu
het gemis aan vertrouwen fa
taal. Op deze post kunnen wij
geen staatssecretaris handhaven
wiens vertrouwen totaal is on
dermijnd door hetgeen bij het
D.M.L. is geschied". Dit zei dr.
de Gou (K.V.P.) bij de behan-
OP HET stationsemplacement te
Nijmegen is de 23-jarige J. Dijkstra
uit Eist door een goederentrein ge
grepen en gedood. De jongeman was
bezig een wissel te herstellen.
IN DE JAARVERGADERING van de
Algemene Kunstzijde Unie N.V. is het
dividend vastgesteld op 11 percent
(vorig jaar 12 percent).
ENGELAND gaat de invoer van boter
verminderen. De legering is tot de
slotsom gekomen, dat invoer van ge
subsidieerde boter ernstige schade
voor de Nieuwzeelandse zuivelindu
strie.
IN VENEZUELA is de regeringscrisis
geëindigd. De junta is weer compleet,
doordat een minister en de secretaris
van de junta de plaats hebben inge
nomen van de twee afgetreden leden.
NASSER heeft majoor-generaal Ga-
raal Feisal benoemd tot opperbevel
hebber van het leger der Verenigde
Arabische Republiek in Syrië.
ZESDUIZEND arbeiders van de Ho-
waldtwerke in Hamburg (op twee na
de grootste scheepswerf in de Bonds
republiek) zijn dinsdag voor 24 uur in
staking gegaan uit protest tegen de
voorgenomen verkoop van de staats-
werf aan particulieren.
TE HILVERSUM is op 64-jarige leef
tijd de toneelspeler Anton Burgdorf-
fer overleden.
f Verwachting van het KNMI tot 5
dinsdagavond:
Nu en dan opklaringen, maar
ook plaatselijk enkele buien J
Tot matig of krachtig toenemen- J
de wind, voornamelijk tussen J
zuidwest en west. In het oosten
van het land lagere temperatu-
ren. J
Vandaag: zon onder 20.36 uur, 2
maan onder 22.54 uur. i
J Morgen: zon op 4.31 uur, maan 2
op 7.56 uur.
deling van de begroting van
Oorlog en Marine in de Eerste
Kamer.
Ook van andere zijden zijn felle
aanvallen op de beide bewindslieden
gedaan.
De staatssecretaris is blijkbaar
niet voldoende van zijn verantwoor
delijkheid doordrongen, aldus de ka
tholieke spreker, die zich over twee
dingen verbaasde: dat de heer Kra
nenburg bij het debat over de hel
menaffaire in de Tweede Kamer niet
aanwezig heeft durven zijn en dat
hij niettegenstaande de algemene on
gerustheid en het geschokte vertrou
wen nog steeds op zijn stoel blijft
zitten. ..Dergelijke handelingen kan
men verwachten van een politieke
krullenjongen, maar niet van een
staatssecretaris", zo spotte de woord
voerder van de KVP, zinspelend op
de recente uitlatingen van de socia
list mr. Burger aan het adres van
i' minister Witte.
„Er komt nu wel een commissie
van onderzoek, maar het rapport dat
j die commissie uitbrengt kan nog wel
tot 1960 bljjven wachten.
Het is in strijd met de fundamen
tele rechten van de democratie.dat de
staatssecretaris al die tijd rustig zou
blijven zitten. Is hjj bereid thans
zijn staatsrechtelijke positie in na
dere overweging te nemen? zo vroeg
de katholieke senator.
Mr. van Riel (WD) vond dat het
vertrouwen in de beide verantwoor
delijke bewindslieden dermate is ge
schokt. dat zij samen af moeten tre
den. Hij legde echter de eerste ver
antwoordelijkheid op de schouders
van minister Staf. „De sfeer is be
dorven. afgezien van de fouten die
er gemaakt zijn," zo concludeerde de
liberale woordvoerder. De minister
moet daaruit zijn conclusies trekken
en heengaan.
Hij hield hen de belastingdienst en
het ministerie van Waterstaat voor
ogen, waar een zodanige korpsgeest
heerst, dat dergelijke fraudes zijn
uitgesloten.
Ook van de zijde van de A R. is
een aanval gedaan. De heer Algra
bleef echter min of meer op de
vlakte en wilde eerst afwachten of
de KVP met een motie zou komen.
De socialisten vermeden een uit
spraak. De C.H. verdedigde bij mon
de van de heer Vixsebose haar partij,
genoot, de minister.
De storm beperkte zich niet tot
deze fraudekwestie. Van verschillen
de zijden werd in twijfel getrokken of
de lasten die Nederland voor zijn
defensie draagt wel zo redelijk zijn
in verhouding tot wat andere landen
doen. De heer de Dreu (PvdA) be
twijfelde, of wij onze zware ver
plichtingen wel zullen kunnen blij
ven dragen. Dr. de Gou had de in
druk. dat wij allang boven onze stand
leven bij de financiering van de de
fensie.
H)j gaf de mogelijkheden tot bezui
niging aan o.a. door meer samen
voeging van diensten van oorlog en
marine. Ook vroeg hjj een eigen
controleorgaan voor de defensiecom
missie ter beoordeling van de doel
treffendheid van de besteding van
de begrotingsgeiden.
Dr. de Gou was diep teleurgesteld
over het beleid van de minister in
zake de Nationale Reserve, dat vol
gens hem van weinig eerbied getuigt
voor hen. die het gezag zelfs met
inzet van hun leven willen steunen.
Een „Viscount" van de Amerikaan
se „Capital Airlines" is dinsdag bij
Brunswick in de staat Maryland in
botsing gekomen met een militair
straalvliegtuig. Alle inzittenden van
de „Viscount" zeven passagiers en
een bemanning van vier leden kwa
men om het leven, Het toestel was op
weg van Pittsburgh naar Baltimore.
De bestuurder van het militaire
vliegtuig wist zich met zijn valscherm
in veiligheid te brengen.
Er zijn in een grot nabij de Marok
kaanse stad Rabat versteende been
deren. waaronder een menselijke
kaak. gevonden, die naar schatting
180.000 jaar oud zijn. Geleerden zijn
van oordeel, dat de kaak heeft toe
behoord aan een wezen, dat primi
tiever is dan de Neanderthaler.
De vice-voorzitter van de Amerikaanse congrescommis
sie voor atoomenergie, senator Anderson, heeft meegedeeld,
dat tussen augustus en januari proefgedraaid zal worden
met een werkmodel van een kernenergie-motor, die gebruikt
zal worden voor bemande vluchten naar de maan. Na dit
proefdraaien wordt een nieuwe versie van de motor ge
bouwd en vervolgens nog een derde. Het zal drie tot vijf
jaar duren, voordat een met kernenergie uitgeruste, beman
de raket naar de maan kan vertrekken, aldus de senator.
Terwijl Pflimlin aldus een indirect beroep deed op de leiders van
hef comité in Algerië zich alsnog achter Parijs te scharen, kwamen be
richten door over een opstandige beweging in zuid-Frankrijk, die
geleid wordt door generaal Chassin, tot voor kort een der belangrijkste
f ~uren bij de Franse luchtmacht. Chassin is al enkele dagen spoorloos.
Hij zou zich nu in zuid-Frankrijk bevinden en vandaar een comité in
het leven hebben geroepen, dat tot elke prijs de huidige regering ten
val wil brengen. Door middel van pamfletten heeft hij een beroep ge
daan op de Franse bevolking, zich aan te sluiten bij zijn beweging en
de Gaulle aan de macht te helpen.
Ook de gepensioneerde generaal
Cherrière is inmiddels in Algiers op
gedoken. Enkele dagen geleden ver
dween hij uit Frankrijk.
Het Kamerdebat, waarin de rege
ring haar volmachten voor Algerië
verlengd zag. is opvallend kalm ver
lopen. Mendès France deed een felle
aanval op de Gaulle, onder protest
van rechts, maar het kwam niet tot
incidenten. De vrees voor een coup
heeft plotseling een eensgezindheid
gebracht, die bijna roerend is. In
een communiqué van de regering
werd gisteren gezegd, dat het kabi
net uit alle hoeken van het land
blijken van instemming heeft ont
vangen. Maar volgens minder offi
ciële inlichtingen is het bureau in de
nacht van maandag op dinsdag, en
ook gisteren overdag, gebombardeerd
met telegrammen en telefoontjes,
waarin het standpunt van de Gaulle
gesteund werd en bevoegdheden
voor de „grote Charles" werden ge
vraagd.
Het kabinet nam in zijn bijeen
komst van gisteren ook het besluit,
het verdere afvloeien van valuta te
gen te gaan. Franse toeristen moch
ten totnutoe 35.000 frank per jaar in
het buitenland omzetten. Dit bedrag
is verminderd tot 20.000 frank.
Het is intussen duidelijk geworden,
dat de regering er in het huidige sta
dium niets voor voelt, de Gaulle een
kans te geven, maar dat zij de re
acties uit Algiers wil afwachten op
haar jongste beloften. Erg optimis
tisch over deze reacties mag Pflim
lin niet zijn.
Een rede die generaal Salan gis
terenavond gehouden heeft, bracht
nog geen klaarheid omtrent de reik
wijdte van de eisen der militaire lei
ders. Salan prees de Gaulle, maar
hield zich verder bijna irriterend op
de vlakte, daarmee zijn rol trouw
blijvend van de grote sfinx in dit po
litieke spel....
Volgens het Franse rechtse week
blad ..Carrefour" heeft Bidault een
week geleden aan generaal de Gaulle
gevraagd in de Franse politieke cri
sis tussenbeide te komen. Bidaults
brief aan de generaal, gedateerd op
14 mei, zou vandaag in het nieuwe
nummer van het weekblad worden
De Belgische journalist Pierre Joly
vertelde in Geneve, dat Chassin hem
tot zijn perschef had benoemd en
dat de afgelopen dagen een miljoen
pamfletten boven Frankrijk werden
uitgeworpen. De arrestaties in St.-
Etienne stonden volgens hem recht
streeks in verband met de activitei
ten van het ..Coiftité voor openbare
veiligheid zuid".
Dit comité, zegt Joly, weigert elk
gesprek met de politici, die verant
woordelijk zijn voor de „ongelukken"
van de laatste jaren.
Chassin, aldus de Belgische jour
nalist. is een veelzijdige persoonlijk
heid. die grote ervaring heeft opge
daan bij alle takken van dienst, maar
vooral bij de luchtmacht. Hij is zeer
populair bij de Franse piloten. ..Hij
heeft vele dingen gedaan en thans
is hij een revolutionair". Volgens
Joly had Chassin hem opgedragen,
een voorlichtingsbureau van het
nieuwe comité in Genève te vestigen.
De spanning in Parijs is nog niet
afgenomen. Het wachten is nu op de
reactie van de generaals Salan en
Massu in Algiers. Men kan nauwe
lijks aannemen, dat zij zich louter
door de beloften van Pflimlin en door
zjjn vriendelijke woorden aan hun
adres, gewonnen zullen geven. Zeker
niet, waar een ultra-nationalist als
Soustelle achter hen staat, die kost
wat kost de Gaulle aan het bewind
wil hebben. Pflimlin heeft in de Na
tionale Vergadering ook deemoedig
op de borst geklopt en de kritiek op
de regering gerechtvaardigd ge
noemd.
De legerleiders in Algiers riepen
gisteren de marine-officieren op. zich
bij hen aan te sluiten en deel te ne
men aan een grootscheepse demon
stratie, waarvoor geen datum werd
genoemd.
afgedrukt.
De koninklijke marechaussee heeft
vier militairen van de op de vliegba
sis Twenthe gelegerde luchtdoelartil
lerie gearresteerd, op vermoeden
van diefstal van 13.000 kg stalen rij
platen, waarvan landingsbanen wor
den gemaakt. Zij zouden deze rij
platen als schroot hebben verkocht
aan een opkoper in Almelo.
De investeringsaftrek, die in
het kader van de bestedingsbe
perking was opgeschort, is met
ingang van gisteren weer in
werking gesteld. De faciliteit zal
gelden voor investeringen, wel
ke in 1958 na 20 mei worden
gedaan.
De regering acht het evenwel nood
zakelijk aan de wederinvoering een
beperking te verbinden en wel in
die zin dat de aftrek, in plaats van
20 pet, gespreid over vijf jaren,
voor de investeringen in het verdere
verloop van 1958 16 pet zal bedra
gen, gelijkelijk te verdelen over vier
jaren. De aftrek zal niet reeds aan
vangen in 1958. doch voor het eerst
worden geëffectueerd bij de bereke-
Volgens radio-Djakarta heeft de
legerw oordvoerder luitenant-kolonel
Pirngadie, dinsdag bekendgemaakt,
dat een afdeling zee- en landstrijd
krachten der centrale regering het
vliegveld van het eiland Morotai, in
de noordelijke Molukken, heeft her
overd.
Volgens radio-Djakarta zei kolonel
Pirngadie. dat regeringstroepen enig
verzet moesten overwinnen om het
vliegveld in handen te krijgen. Op
weg naar Morotai had de invasie-
vloot 'n Mitchell-bommenw'erper van
de opstandelingen neergeschoten.
In een communiqué werd verder
meegedeeld, dat op 14 mei jl. de
stad Gorontalo (op Noord-Celebes)
door de regeringstroepen veroverd is.
(Van onze parlementaire
verslaggever)
Bij de behandeling van de be
groting van Verkeer en Water
staat in de Eerste Kamer heeft
ir. Roebroek (K.V.P.) de dank
van zijn fractie uitgesproken
voor de mededelingen van de
minister over de waterstaatkun
dige werken in west-Brabant.
Hij achtte het echter onbegrij
pelijk, dat de plannen van een
haven van Bergen op Zoom nog
geen nadere vorm hebben ge
kregen en ook, dat er nog geen
scheepvaartverbinding van Ber
gen op Zoom met het achterland
in deze plannen is opgenomen.
Dit laatste achtte hij juist in
verband met de mogelijkheden
met verdere industrialisatie van
de grootste betekenis.
Intussen wordt evenwel meegedeeld,
dat het havenplan van Bergen op
Zoom volgende week vrijdag 29 maart
in de Bergse gemeenteraad in behan
deling zal komen.
De heer Roebroek vroeg om een
jaarlijkse nota van de minister in
verband met de toestand, waarin onze
zeedijken verkeren om deze hoogst
belangrijke zaak in de blijvende aan
dacht van de volksvertegenwoordiging
te houden.
ning van de fiscale winsten over het
jaar 1959.
De consequenties voor de schat
kist zijn voor het jaar 1958 nihil, voor
het jaar 1959 ongeveer 10 miljoen en
voor het jaar 1960, waarin zij haar
maximum bereiken, ongeveer 35
miljoen.
De mededeling en motivering van
een en ander is vervat in een nota
van minister Hofstra, welke tegelijk
werd gepubliceerd met de derde In
dustrialisatienota van minister Zijl
stra.
Omtrent een en ander vindt men
elders in dit blad uitvoeriger gege
vens.
1 55
Tijdens een massa-bijeenkomst
voor het Merkeda-paleis in
Djakarta, welke door ongeveer
een half miljoen mensen werd
bijgewoond, heeft president Soe
karno een rede uitgesproken,
waarin hij betoogde, dat „Indo
nesië nog niet volledig vrij is,
daar West-Irian nog steeds on
der de hiel van de Nederlanders
zit".
De bijeenkomst werd gehouden ter
gelegenheid van de herdenking van
de „dag van het nationaal ontwa
ken" (50 jaar geleden, toen de natio
nalistische beweging het aanzien
kreeg).
Soekarno zei: „Telkens als ik de
jeugd zie voorbijmarcheren en ze
hoor zeggen, dat zij bereid is, West-
Irian in de schoot der republiek te
rug te brengen, zwelt mijn hart. Met
zulk een vastberadenheid zal Irian
ongetwijfeld deel van onze republiek
worden." De president citeerde Koen-
raad van Deventer, die vijftig jaar
geleden had gezegd: „Insulinde, de
schone slaapster, is ontwaakt."
Soekarno noemde de troebelen van
de laatste tijd „ziekten, die zullen
worden genezen en uitgeroeid." Hij
laakte de „buitenlandse interventie",
daarbij toegejuicht door de menigte,
die spandoeken meedroeg met leu
zen tegen Amerika en nationalistisch.
China.
De plaatsvervangende onderminis
ter van Buitenlandse Zaken in de
V.S.. Robert Murphy, heeft gezegd,
dat de communistische partij in In
donesië, hierbij gesteund docir Mos
kou, voortdurend geprobeerd heeft
om de Ver. Staten af te schilderen
als de ..werkelijke nationale vijand"
achter de Indonesische rebellie.
De televisiekijkers in Portugal zijn
getuigen geweest van een plotselinge
genezing in Fatima tijdens de zieken
zegening. onderdeel der viering van de
41ste verjaardag der verschijningen.
Tijdens de zegening met het Aller
heiligste door de Australische bisschop
mgr. M. Fox stond een verlamde
vrouw van haar brancard op en liep
normaal. Juist op dat moment waren
de televisiecamera's gericht op de
groep zieken waar zij tussen lag.
Maria Augusta Borges, 30 jaar, was
aan beide benen en aan haar linker
arm verlamd. Zij was niet in staat
overeind te komer: en had moeite met
spreken.
,,Is het beslag, dat een in Mona
co wonende Nederlander heeft laten
leggen op Indonesische eigendom
men in Nederland, omdat hij ver
liepen heeft geleden in Indonesië
door maatregelen van de regering
in Djakarta rechtmatig?". Dit is de
vraag, die gisteren in kort geding
aanhangig gemaakt door de In
donesische Republiek is behan
deld en waarover de president van
de rechtbank in Den Haag op 27
mei uitspraak zal doen.
De heer Van der Haas voert aan,
dat door maatregelen van de In
donesische regering, waarbij parti
culiere eigendommen zonder scha
devergoeding worden genaast of
onder beheer worden gesteld, hij
een schade heeft geleden van
f 4.050.^00, doordat de waarde van
zijn bezittingen volkomen onzeker
is geworden.
Hij heeft daarom met toestem
ming van de presidenten der recht
banken in Amsterdam en Den Haag
beslag laten leggen op het pand
van de Bank Indonesia in Amster-
dam en de bedragen, die de N.V.
Gemeenschappelijke Mijnbouw Mij.
Billiton als concessierechten aan
Indonesië moet uitkeren.
De pleiter voor de Republiek In
donesië in dit kort geding, mr. D.
J. Veegens, voerde aan, dat de
maatregelen van de Indonesische
autoriteiten genomen zijn onder de
bepalingen van bestaande Indone
sische verordeningen en de staat
van oorlog en beleg. Hij beriep zich
op het volkenrecht, dat een soeve
reine staat niet tegen zijn wil aan
de rechtspraak van een ander land
kan worden onderworpen en con
cludeerde. dat de rechter zich in
deze zaak onbevoegd zal moeten
verklaren en het beslag zal moeten
opheffen.
De pleiter voor de heer Van der
Haas. mr. G. Reddingius, zei in het
algemeen de juistheid van de vol
kenrechtelijke motieven van zijn
tegenpleiter niet te ontkennen,
maar hij voerde aan, dat de maat
regelen van Djakarta niet voortko
men uit sociale of economische
overwegingen, maar door de Indo
nesische regering worden gebruikt
als een hefboom om Nederland te
dwingen Nieuw-Guinea af te staan.
,,Het is onaanvaardbaar", zei hij,
..particuliere eigendommen te naas
ten ter bereiking van een politiek
doel. Een dergelijk discriminatoir
optreden is nog nooit aan de Ne
derlandse rechter voorgelegd."
Mr. Reddingius zei, dat de kwes
tie te ingewikkeld is voor een kort
geding. Bij behandeling van de
kwestie in al zijn onderdelen voor
de Amsterdamse rechtbank op
24 juni a.s. zal recht kunnen
worden gedaan, aldus voegde hij
hieraan toe.
In Hampshire in Engeland heeft een
grote legeroefening plaatsgevonden,
met o.m. een landing door uersch.il-
lende troepenonderdelen. Op de
foto zien we twee helikopters met
elk een licht vrachtwagentje als
lading op weg naar het landingster
rein.
