DE GAULLE WIL VOLMACHT.
ZONDER GEWELD
MAAR
MtkoW
Oprichting van een comité
voor geheel Algerië
ur
Woorden van lof voor
Algiers
generaals in
Burgerdienstplicht
voor Indonesiërs
Salan biedt rebellen
generaal pardon
Voor de vrije school
Opluchting, maar nog lang geen oplossing voor de crisis
Protest van
makelaars
Vakbonden in het harnas
a
ilhouten
Rusland wijst
Amerikaanse
diplomaat uit
Arbeidsonrust
in Engeland
houdt aan
BOMEXPLOSIE
IN BEIROET
Parijs was
zwaar bewaakt
Haringvloot
schot
aan
Geen planeten annexeren,
zegt Dag Hammarskjoeld
Ook Chinese
kunstmaan P
DAGBLAD VOOR ZEELAND
Huurb!okkering
Lagere temperaturen
Straaljagers
betoogden
Kardinaal Stritch
had atlaque
Prins Bernhard
bij Eisenhower
Eindelijk licht in
moordzaak Lahaut?
Kin o van drie jaar
verdronken
■ierre
In
leuren
I
LAN DE WITT.
ILTSCHAPPIJ
VM.
rat wild?
nellen künrien
ligste ter wereld.
I noch krimpen.
1 sterk.
inlum laletxlaïit
Jrling
lieur
i demonstratie;
UT
een waterval,
lide stoet stil.
liar binnen ge-
]:n rustbank ge
lijks heeft Fres-
|oud bergwater
of met een
slaat de rid-
98e JAARGANG No. 22761
Uitgave N.V. Uitg. Mij. Neerlandia.
Directeur: E. H. B. Brader.
Hoofdredacteur: J. J. H. A. Bruna.
Redactieraad: J. M. A. C. v. Don
gen, C. J. v. Hootegem, mr. dr. A.
J. J. M. Mes, mr. H. M. L. de Rech
ter, P. V. M. Vercauteren, L. J. v.
't Westende.
Bureaus: Breda, Reigerstraat Ï6.
Tel. 22341 (3 lijnen). Postgiro 278841
Voor God, Koningin en Vaderland
DINSDAG 20 MEI 1958
Abonnementsprijs T.per kwar
taal, 8.20 per post, 0.54 per week.
Buitenlandse abonnementen op aan
vraag. Losse nummers 15 ct.
Advertentieprijs voor de gehele op
lage 0.35 per mm (Ing. Med.
0.85). Bij contract aanzienlijke
reductie. Volledige tarieven, ook
voor de afzonderlijke edities en
Algemene Voorwaarden worden
op aanvraag gaarne verstrekt.
Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, telefoon 2236 Bureau toot Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7, telefoon 102.
(Bijbureaus: TERNEUZEN, Noordstraat 56, teL 2601 OOSTBURG, Nieuwstraat 41. tel. no. 35)-
Een Amerikaanse diplomaat, ver
bonden aan de ambassade te
Moskou, is door de Sovjet-Unie uit
gewezen, omdata hij systematisch
de gedragsnormen voor diplomatieke
vertegenwoordigers" zou hebben ge
schonden.
De betrokkene, de dertigjarige
tweede secretaris John. A. Baker,
had vorig jaar toestemming gekre
gen om colleges te volgen aan de
historische faculteit van de Moskouse
universiteit. Daarbij had hij zich,
volgens de Russen, misdragen.
Ambassadeur LleweUyn Thompson
heeft inmiddels tegen de uitwijzing,
geprotesteerd. Het „State Depart
ment" publiceerde een verklaring
van Baker, waarin deze zei, dat hij
bij een aantal gelegenheden studen
ten van de Moskouse universiteit voor
een bezoek aan zijn woning had
uitgenodigd. Hij noemde zijn gedrag
normaal en kwam tot de slotsom,
dat zijn pogingen om tot een beter
begrip van de Sovjet-Unie te komen,
door middel van vriendschap met
Russische burgers, door de Sovjets
worden beschouwd als „schending
van de normen van diplomatiek ge
drag."
De Gaulle lieeft gesproken. Hij heeft verklaard, het
bewind in Frankrijk over te zullen nemen „indien het
volk dat wenst", maar in geen geval zijn toevlucht te
zullen nemen tot onwettige middelen. De bevoegdhe
den der republiek zouden hem langs legale weg moe
ten worden overgedragen.
Hij verklaarde zich solidair met het leger in Algerië en deed
een felle aanval op degenen, die volgens hem Frankrijk in het
slop hebben geholpen. Zijn persconferentie bracht in zoverre op
luchting teweeg, dat men het gevaar voor een gaullistische coup
geweken acht. Aan de andere kant moet zij de leiders in Algerië
hebben gesterkt in hun verzet.
De verklaring van de Gaulle zou op sommige afgevaardigden van
de Nationale Vergadering (met de nadruk op sommige) een gunstige
indruk hebben gemaakt. Zij zouden bereid zijn de formering van een
nieuwe regering onder de Gaulle te overwegen, indien hii althans als
scheidsrechter tussen Parijs en Algiers zou willen optreden. Voor het
overige houdt de spanning aan. De drie grote vakbonden hebben laten
weten, dat zij „de democratische beginselen tot het uiterste zuilen ver
dedigen". De communisten begonnen daar alvast maar mee, voordat de
Gaulle ging spreken. Zij kondigden een staking af. Tijdens de perscon
ferentie van de Gaulle viel de stroom van de ondergrondse uit en ook
een aantal treinen reden niet verder. Stadsbussen keerden naar de
garages terug. Later kwam het openbare verkeer weer op gang.
De chef-staf van het Indone
sische leger heeft een besluit
uitgevaardigd, waarbij aan alle
Indonesische staatsburgers tus
sen 16 en 40 jaar burger dienst
plicht wordt opgelegd.
Iedereen, die onder dit besluit valt,
zal verplicht zijn bepaalde werk
zaamheden uit te voeren en de rege
ringsinstantie bij te staan in het
handhaven van de veiligheid en de
uitvoering van de burgerlijke verde
diging. Ook zullen zij, al naar mate
hun capaciteiten, werkzaamheden
van militaire aard moeten verrich
ten.
Eigenlijk valt deze aangelegenheid
onder de ontwerp-dienstplichtwet,
welke nog in bewerking is. doch ge
zien de urgentie, als gevolg van de
huidige toestand, kon daarop niet
worden gewacht.
Ex-vice-president Hatta van Indo
nesië heeft gisteren gezegd, dat de
ENGELAND heeft in een nota aan
de regering in Warschau het Poolse
plan voor een zone zonder kernwa
pens in Europa verworpen (het zoge
naamde plan Rapacki).
JEF VAN DER HEIJDEN, cabare
tier uit Hilvarenbeek, is ereburger
van Eersel geworden. Hij heeft zeven
cabaretvoorstellingen gegeven op de
grote landelijke tentoonstelling in
deze plaats.
VANAVOND zal mgr. Forni de bios
coop van de rozenkranskruistocht in
Civitas Dei, op de Expo 1958, officieel
openen.
HET ECONOMISCH en sociaal co
mité van de Gemeenschappelijke
Markt en Euratom heeft maandag
ochtend in Brussel zijn stichtings
bijeenkomst gehouden.
VOLGENS de Britse minister van
Koloniën, Lennox Boyd, zal het nieu
we plan voor Cyprus vóór 17 juni
a.s. worden bekendgemaakt.
IN LISSABON is, na de verkiezings
relletjes van zondag, de rust groten
deels teruggekeerd. Lichte tanks pa
trouilleren door de straten.
BINNENKORT zal boerenkaas met
geschiedenis van Indonesië, sinds de
soevereiniteitsoverdracht in 1949, de
„geschiedenis van de klasse der pro
fiteurs" is.
Hatta zei dit in een toespraak die
hij hield aan de vooravond van de
herdenking van de „dag van het na
tionaal ontwaken", de 20ste mei 1908,
waarop de nationalistische beweging
in Indonesië ontstond. De profiteurs,
zei Hatta, hebben de vruchten ge
raapt van de nationale beweging en
het volk even arm gelaten als het
was; zelfs nog armer dan in het
verledenTerugblikkend op onze
idealen, krimpt ons hart ineen bij
het zien van de tegenwoordige te
genstellingen en van de gevaren,
waarin het land verkeert."
Eerst nu is bekend geworden, dat
vrijdag een „hevige botsing" zou
hebben plaatsgehad tussen vrijwilli
gers en beroepssoldaten van de re
bellen-strijdkrachten in Noord-Suma-
tra.
De botsing zou hebben plaatsgevon
den in Sajomattinggi, in het zuiden
van het regentschap Tapanoeli. De
gevechten zouden zijn ontstaan, door
dat de vrijwilligers „,de methoden
van de rebellen-soldaten afkeurden,
voedsel te krijgen van de burger
bevolking door middel van afper
sing."
De arbeidsonrust in Engeland houdt
aan. Maandag. de dag waarop de
Londense busstaking haar derde week
inging, hebben ver tegenwoordigers van
een miljoen arbeiders op vakbonds
congressen looneisen ingediend. Het
betreft hier 600.000 landarbeiders,
250.000 elektriciens en 150.000 ambte
naren,
Behalve de Londense busstaking,
waarbij 50.000 man betrokken is, duurt
ook de staking van 3.500 havenarbei
ders voort, die het werk hebben neer
gelegd uit solidariteit met 6.500 sta
kende sjouwers van de Londense
vleesmarkt.
In Libanon is het nu weer iets rus
een eigen'Tijksmerk "inde'handel 'ko- üRer- De gevechten rond de stad Tri-
men. poli zijn geëindigd en het leger heeft
1 de toestand daar weer onder controle.
De sehermutselinen hebben een groot
aantal slachtoffers geëist.
Op de groentemarkt van Beiroet is
maandag een bom ontploft. Een per
soon werd hierbij gedood. Verschei-
denen liepen verwondingen op.
De algemene staking is nu haar twee
de week ingegaan.
Intussen hebben Irak en Jordanië
de politieke banden verstevigd. Maan
dag zijn de eerste leden beëdigd van
het kabinet, dat namens de Jordaans-
Iraakse Unie gaat optreden. Het zal
zijn zetel in Bagdad hebben. De le
gers van beide landen worden samen
gesmolten en men heeft een begin ge
maakt met de uitvoering van de nieu,
we grondwet.
Verwachting van het KNMI tot
dinsdagavond, opgemaakt maan-
dagavond 23.15 uur:
Veranderlijke bewolking met tij-
delijk enkele buien. Matige tot
t krachtige, mogelijk af en toe
J harde zuidwestelijke wind. In de
loop van de dag daling van de
temperatuur.
Vahdaag: zon onder 20.35 uur,
maan onder 22.06 uur.
Morgen: zon op 4.38 uur, maan
op 6.57 uur.
De regering had uitgebreide maat
regelen genomen, om ordeverstorin
gen te voorkomen. Niet minder dan
35.000 man zwaarbewapende politie
en gardisten waren op de been. Bui
ten de stad stonden tankcolonnes en
reserve-eenheden gereed om in te
grijpen.
Al vroeg in de ochtend vertrok de
Gaulle uit Colombey les deux Eglises
naar Parijs, waar hij de journalisten
te woord zou staan. De wegen, waar
langs hij reed. waren zwaar be
waakt. Worstfabrikanten uit de hoofd
stad hadden ervoor gezorgd, dat de
grote balzaal in het Palais d'Orsay
voor de persconferentie werd afge
staan. Zij hielden in het gebouw hun
jaarvergadering en omdat ze de
Gaulle van dienst wilden zijn, lunch
ten ze wat vroeger, zodat de zaal tij
dig vrij kwam.
De Gaulle zag er vermoeid uit en
hij sprak wat schor, toen hij de
eerste vragen van de journalisten be
antwoordde. Hij maakte een ietwat
nerveuze indruk. Later sprak hij
krachtiger en met meer gemak. In
de zaal die op 400 mensen berekend
is, hadden ruim duizend belangstel
lenden een plaatsje gezocht. Men
verzocht hen geen tekenen van goed-
of afkeuring te geven. Desondanks
klonk herhaaldelijk e>en geestdriftig
applaus op.
Ik behoor bij iedereen
De Gaulle, die gekleed was in een
grijs kostuum met grijze das, onder
ging gelaten het spervuur van foto
grafen en televisie-operateurs.
Hij begon met te verklaren, dat hij
het Franse volk van nut zou kunnen
zijn, zoals dat in de vorige grote na
tionale crisis het geval was geweest.
„Ik ben met geen enkele partij ver
bonden. Ik ben een man die bij nie
mand behoort en tevens bij iedereen.
Het alleenbewind der partijen heeft
de reusachtige vraagstukken niet op
gelost en het kan dit ook niet."
De Gaulle vervolgde: „Er was een
tijdstip, waarop de republiek door de
partijen werd verworpen. Ik heb de
naam en de strijdmacht der repu-
b!ek hersteld en ik hc haar, met
de hulp van allen die zich toen aan
mijn zijde wilden scharen naar de
overwinning geleid."
In antwoord op de vraag, hoe hij
zich voorstelde aan de macht te kun
nen komen, antwoordde De Gaulle:
„De aanvaarding van de bevoegdhe
den der republiek in deze uitzonder
lijke omstandigheden en voor een
buitengewone taak, kan slechts ge
schieden door het op buitengewone
wijze overdragen hiervan door de Na
tionale Vergadering."
En over Algerië: „Welk een schit
terend schouwspel hee<"t deze ver
broedering op grob. ^chaal geboden.
Zij kan de psychologische basis vor
men voor een overeenkomst van
morgen De bevolking van Algerië
wenst niet van Frankrijk te worden
gescheiden. Ik heb horen spreken
over opstandige generaals, doch het
openbaar gezag is niet tegen hen
opgetreden. Ik ben dat openbare ge
zag niet. Waarom zou ik dan zeggen,
dat zij oproerig zijn?"
De Gaulle verklaarde thans niet te
kunnen onthullen, wat het resultaat
zou zijn van een „scheidsrechterlijk
optreden" zijnerzijds, indien het volk
een beroep op hem zou doen. Hij
eindigde zijn persconferentie met de
woorden: „Ik acht het nuttig hier te
hebben kunnen zeggen, wat ik gezegd
heb. Ik keer nu naar mijn buitenver
blijf terug, waar ik mij ter beschik
king van het land zal houden."
Geen antwoord
In lovende bewoordingen heeft de
Gaulle zich uitgelaten over de hui
dige socialistische vice-premier, Guy
Mollet. die hem nochtans verweet,
dat hij geen antwoord heeft gegeven
op de vragen, die hij (Mollet) aan de
Franse straaljagers hebben
maandagochtend boven oost-
Frankrijk een Gaullistische de
monstratie gegeven^ Vijftien
toestellen vlogen in een forma
tie die het „Kruis van Lotha
ringen'' het onderscheidings
teken van de Gaulles strijd
krachten in de oorlog voor
stelde, over Straatsburg en an
dere steden in het departement
Bas-R hin. Eenzelfde formatie
verscheen ongeveer tezelfder
tijd boven Metz.
Generaal de Gaulle, omgeven
door fotografen en journalisten,
bij zijn aankomst in het ..Palais
d'Oisay", waar hij zijn met
spanning verbeide persconfe
rentie hield.
Gaulle heeft gesteld. ..Hij heeft niet
gezegd, of hij bereid is met een pro
gram voor de Nationale Vergadering
te komen en of hij zich zal terugtrek
ken als het parlement hem de inves
tituur niet verleent."
Intussen tracht premier Pflimlin de
basis van zijn kabinet verder te ver
stevigen. De conservatief Pinay voelt
er totnutoe echter weinig voor, zich
aan zijn zijde te scharen.
De drie grote vakbonden, zo verna
men we nog van onze Parij&e cor
respondent. zouden hebben besloten,
hun looneisen op te schorten, totdat
de toestand is opgeklaard. Dit als
De Nederlandse Bond van Make
laars heeft maandag in Utrecht een
congres gehouden ter gelegenheid van
het zestigjarig bestaan. Maar tevens
om te protesteren, zoals voorzitter
F. J. Stijling zei, tegen de wijze waar.
op de regering en de lagere over
heidsorganen omspringen met de wo
ningvoorziening.
Reeds thans, dus nog geen jaar na
de invoering van de blokkering van
een gedeelte der huurverhoging, zo
betoogde de voorzitter, blijken de be
zwaren tegen ,,dit wanprodukt van
een politiek compromis". De huurder
meent op grond van de door hem be
taalde verhoging thans verdergaande
eisen te kunnen stellen waaraan d«
verhuurden- bezwaarlijk kan voldoen,
aangezien de helft van de verhogingen
hem wordt ontnomen en hij de andere
helft hard nodig heeft voor dekking
van de gestegen kosten van het nor
male buiten-onderhoud.
De voorzitter zei de regering te wil.
len toeroepen: Schaf de blokkering
af en geef de eigenaren wat hun rech
tens toekomt. Ook de geleide woon-
politiek in het algemeen werd tijdens
het congres op de korrel genomen.
een gebaar van solidariteit met de
regering.
De Franse ministerraad zal van
daag onder voorzitterschap van de
president van de remibliek, Coty, bij
eenkomen ter bespreking van de toe
stand.
Dertig communisten en 12 socialis
ten houden om beurten nacht en dag
de wacht in het gebouw van de Fran
se Nationale Vergadering als „waak
honden van de republiek". Zij doen
dit al sinds donderdag. Zy hebben»
een televisietoestel bij zich en het
restaurant van de Kamer blijft open
om hen van leeftocht te voorzien.
De Pa rij se politie heeft maandag
een twintigtal jeugdige betogers aan
gehouden. die voor de Amerikaanse
ambassade demonstreerden met de
leuze „De Gaulle aan de macht."
Op de Champs Elysées heeft de
politie maandagmiddag een vijftig
linkse betogers opgepakt.
De haringvloot, die zaterdag is uit
gevaren, is maandagmiddag, even na
twaalf uur. aangekomen op de vis
gronden. Nadat er de hele middag
druk was gewerkt aan de voorberei
ding, is de vloot om vijf uur aan schot
gegaan
Omstreeks middernacht zou er ge
haald worden. De vissersboten geven
hun last over aan de jagers. Dan be
gint de race naar de thuishaven.
De secretaris-generaal van de Ver.
Naties, Dag Hammarskjoeld, heeft ver
klaard te hopen, dat de Algemene
Vergadering in de komende herfst zal
instemmen met bet „grondbeginsel"
dat geen enkel aards land het bestuur
over planeten aan zich mag trekken.
In een rede op de jaarlijkse confe
rentie van Amerikaanse gouverneurs
te Miami zette hij maandag uiteen,
dat het in het belang van de gemeen
schap der volken zal zijn als de ruimte
alleen op vreedzame wijze wordt ge
bruikt en in het belang van de gehele
mensheid.
Samuel kardinaal Stritch. de aarts
bisschop van Chicago, is getroffen door
een attaque, veroorzaakt door een
vaatstoornis in de hersenen.
Kardinaal Str.'tch onderging de
vorige maand in Rome een operatie
ter amputering van de rechterarm,
tussen elleboog en schouder.
In een officiële verklaring wordt
gezegd, dat de hersenstoornis, die
maandagochtend vroeg optrad. een
verslapping tengevolge heeft gehad
van de spieren in rechterbeen en aan
gezicht. Volgens de laatste berichten
is de toestand van de kardinaal ern
stig.
t De Franse politicus Soustelte heert
een juichende menigte
ln Algiers is maandagavond de op
richting van een Comité voor Open
baar Welzjjn voor geheel Algerië een
feit geworden. Volgens een woordvoer,
der van het comité voor de stad Al
giers zal dit nieuwe overkoepelende
comité 24 leden tellen: zes uit elk van
de drie voornaamste gebieden van Al
gerië met drie uit de zuidelijke stre
ken, voorts de generaals Massu, Del-
becque en Jauhaud.
Wie voorzitter van het nieuwe co
mité is, is nog niet bekend.
De woordvoerder verklaarde, dat
het comité zekpr geen regering is.
Alle macht blijft bij het leger. Het
doel van de comités was een verbin
ding te vormen tussen de militaire
autoriteiten en de bevolking.
Generaal Salan. de Franse opper
bevelhebber in Algerië, heeft maan
dagavond de Algerijnse rebellen die
zich willen overgeven generaal pardon
aangeboden.
In een strooibiljet dat door geheel
Algerië zal worden verspreid, schrijft
de generaal: „Verzamelt u, opstande
lingen, legt uw wapens neer voor het
leger. Ge krijgt pardon. De vereniging
is tot stand gekomen. Overal maken
Fransen, Mohammedanen en Christe
nen het in de steden en dorpen be
kend. Neemt uw plaats opnieuw in in
het nieuwe Franse Algerië".
maandag tot
van 30.000 personen te Boefarik
Algerië gezegd dat de beweging
een week geleden is begonnen, uI] pk
is in de geschiedenis van Algerië. liet
volk heeft getoond, dat het Frans wil
blijven en het is opgestaan om duide
lijk te maken, dat Algerië nooit van
Frankrijk zai worden gescheiden.
Soustelle was per helikopter van
Algiers naar Boefarik gevlogen, waar
hij op het marktplein het woord voer
de. In de omgeving waren Lotharingse
kruisen, het symbool van de vrije
Fransen van de Gaulle tijdens de oor
log, aan bomen gespijkerd.
Te Booefarik hebben ongeveer 50
Mohammedaanse vrouwen voor de
ogen van Soustelle en zijn metgezellen
hun sluier afgelegd ten teken, dat zij
emancipatie wensen en Frans willen
zijn.
Er deden zich geen incidenten voor.
In Frankrijk zelf is een censuur in
gesteld op het uitgaande nieuws van
de buitenlandse persbureaus over
Algerië.
Als de Algemene Vergadering, die
op 16 september bijeenkomt, de eerste
stappen zou doen om tot een interna
tionaal orgaan voor dit doel te komen
zouden de regeringen een waardevolle
basis leggen voor een toekomstige in
ternationale ontwikkeling van het ge
bruik van de ruimte, aldus Hammars
kjoeld.
Wat de radio-actieve straling be
treft merkte de secretaris-generaal op.
dat hij aan de Algemene Vergadering
zal voorstellen de wetenschappelijke
commissie voort te laten bestaan die
deze zomer een samenvatting zal pu
bliceren van alle huidige wetenschap
pelijke kennis op het punt van de
radio-activiteit.
De „Prawda" heeft gisteren een
hoofdartikel gewijd aan de ontwik
keling van de wetenschap in China.
In dit artikel wordt de opmerking ge
maakt dat ..de Chinese wetenschap
de technologie en de wetenschappelij
ke resultaten van de Sowjet-Unie be.
studeert, met het doel in de nabije
toekomst een eigen Spoetnik af te
vuren".
De „Prawda" gaf geen enkele aan
duiding van het stadium, waarin de
Chinese ruimtevaart-deskundigen
thans met hun werk zijn gekomen.
Men verwacht echter dat Russische
geleerden de Chinezen van Mao Tse
Tung hulp zullen bieden en met hen
zullen samenwerken om ook commu
nistisch China een plaats in de we
reldruimte te geven.
Prins Bernhard heeft maandag een
bezoek gebracht aan het Witte Huis in
Washington en circa 25 minuten ge
sproken met president Eisenhower.
De prins zei na afloop van het be
zoek, dat hij met de president alleen
maar herinneringen had opgehaald
en dat het een zeer prettig bezoek was
geweest. De president zag er zeer
goed uit, aldus prins Bernhard.
De Belgische politie heeft meege
deeld dat Jean Robert Debbaudt, een
32-jarige voormalige Belgische S.S.-
leider, gearresteerd is op beschuldi
ging van medeplichtigheid aan de acht
jaar geleden gepleegde moord op Ju-
lien Lahaut, voorzitter van de Belgi
sche communistische partij. Dit ge
schiedde naar aanleiding van hef aan
het licht komen van nieuwe feiten bij
de behandeling van een fraudezaak in
Brussel.
Lahaut werd op 18 augustus 1950 in
zijn huis bij Luik doodgeschoten door
onbekend gebleven personen.
Qmiweldigend was de deelna
me aait tte betoging, die het
„Comité voor de verdediging
van de democratische vrijheid"
zondag in Brussel organiseerde.
Tweehonderdduizend katholie
ken demonstreerden voor het
katholieke onderwijs. De foto
behoeft geen commentaar.
Aan de Pruisische Veldweg in Hen
gelo (O.) is de driejarige Hans Wienk
tijdens het spelen in de vijver van de
buren verdronken.
Het kind was ten ogenblikje naar
deze buren gestuurd, omdat de moe
der boodschappen moest doen. Kin
deren kwamen de buurvrouw vertel
len, dat Hansje in het water lag.
