Thales van Milete: de ontdekker
van het elektron
Enig zeg
PaQbla? pejltfui
Klaar voor Cup Final
Willy Alberti heeft een sopraan
Scooter
Coats
PeektCloppenburg
Ook dit
sportief
jaar krijgt
bezoek uit
Middelburg
Folkestone
Zwitserse postzegels
K.N.V.B.-toto
veroordeeld
Enorme brand
in Montreal
st
N:
GEN
burg
DERDE BLAD
VRIJDAG 2 MEI 1958
Jacht gezonken
Energiebron van
grote betekenis
Het
weer in
april
Vele Duitsers via
ons land naar Expo
Speciale aanbieding
Brits precisieraket
I"
■0RT"
AD0"
JOU"
10"
Het elektron heeft de wereld veroverd. Er is geen land, geen
stad, geen huis meer, waar niet in ruime mate geput wordt uit
de bron van energie, die in beginsel door wrijving wordt opge
wekt en die al is haar ware aard nog door een waas van on
bekendheid en geheimzinnigheid bedekt in haar werking vol
komen werd bedwongen. Haar merkwaardige eigenschappen ma
ken het de mens op duizend-en-één wijzen gemakkelijk en door
de materiële bril bezien is zij het hart van de dynamiek van onze
wereld in deze eeuw.
sche gevolgtrekkingen tot krijgsge
vangenen van het menselijk vernuft
maakte.
Levende ziel
Geen wonder, dat de mysterieuze
elektron-vonken de leergierige Tha
les intrigeerden. De magische kracht
van de met zijde gewreven barn
steen en de aantrekkingskracht van
de zeilsteen brachten hem in ver
voering en hij meende aldus klas
sieke auteurs dat in deze stoffen
een levende ziel of geest zou huizen.
Hoe kon het anders worden uitge
legd, dat dnnne strootjes en veder-
tjes door gewreven barnsteen aan
getrokken werden? Deze merkwaar
dige eigenschap is er ook de oor
zaak van geweest, dat het woord
elektriciteit" ontstond. Barnsteen
namelijk werd door de Grieken om
zijn zonnige glans „elektron" ge
noemd: een benaming, waarmede
men aanvankelijk 'n zonnegod aan
duidde. De zeilsteen, die dezelfde
eigenschappen van aantrekkings
kracht als barnsteen vertoonde, werd
(Advertentie)
"Van Nelle bestellen l
te Heraclea in Lydia gevonden en
werd daarom aanvankelijk Heracle-
aanse steen genoemd. Latere en rij
kere vindplaatsen - namelijk te Mag
nesia aan de Meander - leidden tot
de tot nu toe gehandhaafde bena
ming: magneet.
Men kan niet zeggen, dat Thales
de theorie van de elektriciteitsleer
diep heeft uitgegraven. Integendeel:
hij beperkte zich noodzakelijker
wijs uiteraard tot de waarneming
en combinering van de diverse ei
genschappen, die als zodanig latere
studiehoofden met meer hulpmidde
len zouden dienen als leidraad bij
nieuwe, meer resultaten opleverende
onderzoekingen.
Thales echter heeft voor de
wetenschap meer verdiensten ge
had dan alleen de bestudering
van het „elektron". In de meet
kunde en astronomie toonde hij
zich uitermate bedreven. Zo be
paalde hij toen al, dat de aarde
bolvormig moest zijn; hij bere
kende, dat de zon 720 maal ao
groot 'was als de maan en voor
spelde na maanden studeren een
zonne-eclips.
Hij leerde tevens, dat water de
essentiële vloeistof was wat
waar is zowel als de materië
le bron van alle dingen wat
onjuist bleek te zijn! Meet
kundig stelde hij vast, dat een
cirkel door zijn diameter in twee
gelijke delen wordt verdeeld.
Een theorie, waarop de wiskun
digen van nu nog vele theorie
ën stoelen!
Kentering in denken
De waarnemingen en publikaties
van Thales brachten een ommekeer
teweeg in het leven van de Grieken
in die jaren. Hij bracht hun geloof
in voortekenen aan het wankelen
door vele tot dan toe als „wonde
ren" beschouwde natuurelementen
binnen de grenzen der wetenschap
te voeren. Hij wekte hun belangstel
ling op voor de natuurwetenschap en
de krachten van de kosmos. Hij gaf
richting aan hun denken en doen.
Op 92-jarige leeftijd stierf Thales
aan de gevolgen van een zonnesteek,
die hij opliep, toen hij de spelen van
Milete bijwoonde. Zijn stoffelijk over
schot werd begraven in een onbe
werkt gedeelte van 't achterveld van
Milete, waar volgens Thales' voor
spellingen ooit het marktplein zou
komen Met deze profetie vergiste
hij zich echter. Zijn graf werd jaren
later door het water van de Mean
der overspoeld. Slechts een beeld op
een geheel andere plaats in Milete
herinnert aan deze grote geest, die
werd genoemd: „onder alle sterve
lingen de wijste in alle wetenschap-
P6êeuwen later zou het elektron
vloeien door de slagaderen van de
telegrafie, de telefoon en de radte;
het zou het levensbloed worden van
alle verkeer. Elektronen zouden de
televisiebeelden tekenen in kleuren
en de elektronenbuis zou kloppen als
het hart van een nieuwe weten
schap: de elektronenleer.
(Advertentie)
Van Nelle bestellen
De kantonrechter te Den Haag:, m*.
G. J. M. van Dungen, heeft gister
morgen de secretaris van de Kon.
Ned. Voetbalbond, de heer L. Brnnt,
veroordeeld tot een boete van elf gul
den subs vtff dagen hechtenis wegens
het houden van de KNVB-toto. Deze
toto wordt door de kantonrechter dus
als een verboden loterij beschouwd.
De uitspraak is in overeenstemming
met de opvatting van de Officier van
Justitie.
Deze bleek van mening, dat de
KNVB-toto een niet voldoende beslo
ten opzet vertoont en dat de deelne
mers een onvoldoende nauw verband
met de houders van de „pool" heb
ben.
Over het beroep aantekenen van de
KNVB zal de heer Brunt eerst over
leg plegen met de rechtsgeleerde
raadsman in deze zaak, mr. C. R. C.
Wjjckerheld Bisdom.
(Advertentie)
Van Nelle bestellen 1
Op Amsterdam.Rijnkanaal
Een motorjachtje ging verloren bij
een botsing met een Rijnaak op het
Amsterdam-Rijnkanaal ter hoogte
van het einde van de Zeeburgerdijk.
De schipper van het jacht, de 34-
jarige A. van der Velde kon zwem
mende de wal bereiken toen het
scheepje was gezonken.
Een andere opvarende de 39-
jarige M. Jacobs, die niet
kon zwemmen, werd door de
16-jarige F. van Vliet, die zich toe
vallig per kano in de nabijheid be
vond, gered. Het motorjacht moet
als verloren worden beschouwd. Het
scheepvaartverkeer ondervond geen
vertraging.
Elektriciteit: stuwkracht voor 'n
leven, dat heeft afgerekend met de
limiet, de beperking. Een leven op
één planeet, 'dat echter de kosmos
binnen zijn invloedssferen gaat bren
gen door middel van de ruimtevaart.
Een leven op een aarde, die miljoe
nen vierkante kilometers groot is,
maar een leven ook, dat zich in en
kele uren van de ene zijde van de
globe naar de andere verplaatst.
Zeker, er zijn meer en krachtiger
energiebronnen: atoomkracht bij
voorbeeld. Maar aan de splitsing der
kernen, waarbij die kracht vrijkomt,
gaat een elektrisch proces vooraf.
Dat is slechts één voorbeeld, dat
met tientallen kan worden aange
vuld en waaruit blijkt, dat de li
chaamskracht, de denkende geest en
het elektron de zuilen zijn, waarop
een wereld van ver voortschrijdende
techniek is geschraagd.
Is de mens zich van zijn denkver
mogens en lichaamskracht van het
allerprilste moment van zijn ontstaan
bewust geweest, het zou tot 575 voor
Christus duren, dat een mens ge
confronteerd werd met het verschijn
sel elektriciteit en zich tegelijk be
wust werd van de waarneming van
een bijzondere natuurkracht. Die
mens was Thales van Milete, een
beroemde wijsgeer, sterren- en wis-
(Advertentie)
Van Nelle bestellen!
Thales van Milete bestudeert in
de Nijldelta de overgang tussen
2 elementenwater en zand.
kundige, die in het jaar 640 voor
Christus het levenslicht in Grieken
land aanschouwde en die dank zij
zijn fenomenale waarnemingen be
treffende wrijvingselektriciteit en
magnetisme tevens de titel van
stamvader van de elektriciteit"
verwierf.
Milete of Thelidore?
Er is omtrent de eerste tientallen
levensjaren van Thales van Milete
weinig bekend. Zelfs over zijn ge
boorteplaats twisten de geschied
schrijvers. Enerzijds wordt beweerd,
dat Thales van Fenicische afkomst
is en wel van de stam van Theli
dore, anderzijds wordt hij bestem
peld als een „edele inboorling" van
Milete. De voorstanders van de laat
ste theorie hebben door de naams-
toevoeging „Milete" aan „Thales"
hun standpunt op weinig wetenschap
pelijke zij het succesvolle wij
ze kracht bijgezet, al zeggen wij di
rect erbij, dat vele historische gege
vens hen vaak in het gelijk stellen.
Volgens Diogenes Laertius beoefen
de Thales na zijn studiën hij moet
de zoon van welgestelde en zeer be
gaafde ouders zi.in geweest het
beroep van politicus. Thales keerde
echter al vrij spoedig de regeringspa
leizen de rug toe en vestigde zich
als ,,wijsgeer":een zwaar gesubsi
dieerd en slechts door de allereen-
zaamsten beoefend beroep.
De wijsgeer in die dagen was een
allround-denker, die het vele onbe
kende met slechts het wapen van
zijn geoefende geest bestreed en op
het slagveld der formules de logi-
De ploect van Manchester United
gefotografeerd in de kledij, die tij
dens cle grote ontmoeting om de
Cup Final zal worden gedragen. Op
de achterste rij v.l.n.r.: Goodwin,
Dawson, Cope, Gregg, Greaves en
Crowther. Op de voorste rij v.l.n.r.:
Violett, Taylor, Foulkes, Webster
en Charlton.
(Advertentie)
Van Nelle bestellen
Het is niet zo vreemd als het
klinkt, want de echte Willy Alber
ti heeft nog steeds een zoete tenor.
Het „sopraantje" is zijn dochter
Willy, wier eerste grammofoon
plaat dezer dagen wordt gemaakt.
Het kan tegenwoordig voorko
men, dat men op een programma
ziet staan, dat de tenor Willy Al
berti Italiaanse liederen zal zingen
en op de avond zelf inplaats van
de kleine, vrolijke zanger een nog
kleiner meisje ziet staan, dat vol
komen onbevangen een repertoire
van Hollandse liedjes begint te zin
gen. Het meisje heet Willy en ze
heet ook Alberti en ze kan ook zin
gen. Het is de dochter van de te-
Tweemaal Willy Alberti.
nor, die plotseling ziek geworden
is en na veel aandringen het 13-
jarige ding heeft toegestaan hem
te vervangen.
Willy Alberti sr. is er tegen
dat zijn dochtertje artieste wordt,
maar op typisch vrouwelijke wij
ze is ze al sinds jaren bezig hem
uiteindelijk voor een fait-accompli
te stellen.
Drie jaar geleden zat ze op een
middag, zoals haar gewoonte is,
de krant te spellen. Opeens sprong
ze op, pakte haar manteltje en zei:
,,Er is een zangwedstrijd voor kin
deren in Krasnapolsky. De eerste
prijs is een cowboy-pak. Dat ga ik
winnen voor Tonny".
Tonny was haar jongste broertje,
die het hele betoog met een koele
en zelfs minachtende blik aanhoor-
de: ..Zo'n gnet.zei hij vol Am
sterdamse verachting. Een paar
uur later was ze terug. Met het
cowboypak.
Sindsdien heeft ze zich meester
gemaakt van papa's hele repertoi
re. aangevuld met Engelse liedjes
Nou ja.. Engels.. Wat de klank
betreft, lijkt het er in ieder geval
iets op.
Vader Alberti is op 't ogenblik
huiverig ergens met zijn dochter
te komen. Enige tijd geleden
moest hij in de openlucht zingen
in de beroemde Amsterdamse Dap
perstraat. Even daarna stond zijn
oudste dochter op het podium.
Met koelere handen dan hij en min
der zweetdruppeltjes op het voor
hoofd. 'n Grammofoonplatenmaat
schappij maakte als een proef een
bandje van dit jeugdig optreden.
Maar Willy senior keurde het af.
„Ik hoor te veel fouten", zei hij,
..er moet nog flink geschaafd wor
den aan die stem". Dat „schaven"
liet. hij graag aan een ander over.
Hij was er te ongeduldig voor.
Maar nu is de ongeduldige va
der toch bezweken. Bij Philips zal
binnenkort een plaatje uitkomen
met de stemmen van Willy en Wil
ly: „Zeg pappie, ik wilde u vra
gen" van Willy Rcx en S. Foletta
met orkest-begeleiding van Jan
Corduwener en ..Mijn kleine har
lekijn" van John Moehring en Ca-
rel Albers.
..Je houdt het tóch niet tegen",
zucht moeder Alberti.
Wat kan men ook anders ver-
vachten van de dochter van een
nan. die op zijn negende jaar al
p de planken stond en op z'n
'Waalfde jaar als 's werelds jong
ste tenor uit de operette werd ver
wijderd omdat kinderarbeid niet
eoorloofd was? Dit „wonderkind"
erd door zijn harde werken, zijn
elf-kritiek en goede kameraad-
-hap een bekend figuur in de we-
eld van de lichte muze. Als Willy
inior hem in dit opzicht navolgt,
•choeft vader Alberti geen spijt
e krijgen van zijn (weifelende)
toestemming.
De gehele brandweer van Montreal
heeft niet kunnen voorkomen dat
een groot warenhuis geheel uitbrand
de. Alle in de stad beschikbare brand
weerploegen werden naar het grote
opslagterrein van de „Antlantic Gyp
sum Ltd" gedirigeerd, toen daar een
pakhuis in brand stond, en uit tien
tallen waterkanonnen werd het vuur
bestreden. Het pakhuis, zo groot als
een blok flats, brandde geheel uit.
De maand april zal nog lang blij
ven voortleven als de maand waarin
wij op het stuk van de temperatuur
zeer veel zijn tekort gekomen.
Wanneer wij de normale tempera
tuur van april bekijken (dit is het
gemiddelde van de laatste 30 jaar)
dan zien wij hierin een vrij regelma
tige lijn van 7 tot 9 graden stijgen.
In vergelijking hiermede is het
temperatuurbeeld van april 1958 ont
stellend.
Over de gehele maand zijn slechts
enkele dagen iets boven het gemid
delde gekomen, terwijl over het al
gemeen de temperaturen van april
ver onder de normale temperatuur
zijn gebleven.
Laten wij hopen dat de meimaand
ons zal vergoeden wat april ons te
kort deed!
Van donderdagmorgen zes uur al
stroomde een file autobussen, auto's,
motorrijwielen en bromfietsen vla de
doorlaatpost Elten-Emmerik ons land
binnen. Van opstoppingen als gevolg
van de controle aan de grens is, in
tegenstelling tot hoogtijdagen in voor
gaande jaren, thans geen sprake
meer, doordat het stempelen van
reisdocumenten en triptieken is ver
vallen, De grensautoriteiten beper
ken de controle op de aanwezigheid
van de noodzakelijke reispapieren
dan ook tot het nemen van steekproe»
ven, aangezien anders grote opstop
pingen gevreesd dienen te worden.
Vele reizigers benutten de Duitse
nationale feestdag om een bezoek
te brengen aan de Nederlandse
bloembollenvelden en hebben de
resterende dagen van deze week
bestemd om de wereldtentoonstel
ling te Brussel te bezichtigen. Zo
kwamonder andere een gezelschap
van 800 personen per autobus de
grens over, waarvoor nachtkwar
tier is besproken in Middelburg en
omgeving. Van daaruit zal in Brus
sel de Expo bezocht worden.
tAAfwtertteV
Zo gracieus en sporfkf.
Zo nieuw, zo dotzo charmant!
Specïoot voor
moderne jonge vrouwe»
een schot von een jasje, va©
poplin met nylon met een
flatteuze rond© Vraog die
met verborgen rits zó om.
getoverd kon worden tot
capuchon.
Keus uit vel© wateN en
winddichte modellen (afwos»
boorl m heet originele kleun»
COOfcosten
(Advertentie)
Van Nell© bestellen
Moét te Regenmantels
Sinds Porijs zich met de regenmantels „hemaeö"
zijn deze van oorsprong practisch© kledtngsfttós©jl
wel hóéJ modieus geworden, ta onze rijke Plnisia#»
coWectie mode-reaenmonteis-o.o. flatteuze ö®ap(e#
em modem© ruiten I
Model Sïssy
Model Romy
Moid Déslrée
WsLe&tmodeokea&jeS -'P&ó1 fcflfAeSb&eO
De Britse raket, die het uiteinde
lijke defensiemiddel van Engeland in
het atoomtijdperk moet worden, zal
met een waterstofbom als lading
uiterst nauwkeurig een doel op een
afstand van enige duizenden kilome
ters kunnen treffen.
De raket wordt vanaf de grond ge
lanceerd. Zij zal op het proefterrein
te Woomera in Australië, dat voor
deze gelegenheid wordt uitgebreid,
worden beproefd. Dit hebben de voor
naamste firma's die bij de vervaar
diging van de raket betrokken zijn,
in Londen bekendgemaakt. Zij maak
ten niet bekend, wanneer de proeven
met de raket zullen worden genomen.
Men meent te weten, dat bij dc
huidige serie Britse kernproeven bij
Christmas Island in de Stille Oceaan
een kernlading voor dit soort raket
ten zal worden beproefd.
De sportlieden uit de Engelse bad
plaats Folkestone zullen dit jaar
weer een bezoek aan Middelburg
brengen. Evenals in voorgaande ja
ren is de belangstelling voor deze
sportuitwisseling van Engelse zijde
weer bijzonder groot.
Zo groot zelfs, dat de Adviescom
missie voor Sportaangelegenheden te
Middelburg het aantal Engelsen, dat
deze zomer een tegenbezoek wil
brengen, heeft moeten beperken. Nog
steeds is namelijk de huisvesting van
de Engelse gasten 't grote probleem,
waarvoor men zich in Middelburg ge
steld ziet.
Dit heeft tot gevolg gehad, dat
slechts eenzelfde aantal sportvrien
den, als vorige maal van Middelburg
naar Folkestone ging, een tegenbe
zoek mag brengen en te gast zal
zijn in de gezinnen van de Middel
burgse sportvrienden en belangstel
lenden. Dit aantal bedraagt 150 sport
lui en ongeveer 50 supporters.
Onder escorte
De gasten arriveren op vrijdag 25
juli. Vanaf de provinciale boot te
Vlissingen zullen zij, vergezeld van
een escorte van de motorclubs, naar
de Markt te Middelburg worden ge
reden. 's Avonds volgt dan de ken
nismaking met de gastheren en
-vrouwen.
De zaterdag begint met een officië
le ontvangst door het gemeentebe
stuur in het stadhuis, waarna in de
middag een motortrial wordt gehou
den in Vrouwenpolder met Engelse
en Nederlandse deelnemers.
's Avonds komen de voetballers
aan de beurt. Op het gemeentelijk
sportterrein aan de Nadorst zal er
een treffen zijn tussen de jeugdteams
van de beide Middelburgse verenigin
gen en Folkestone. De Engelse voet
ballers zijn adspirantprofs, jongens
met een behoorlijke aanleg dus, die
het de Zeeuwen niet gemakkelijk zul
len maken, 's Avonds ook speelt
Swift een korfbalwedstrijd tegen een
nog nader aan te wijzen tegenstan
der. terwijl er voorts basketbal, vol
leybal en hockey te zien zal zijn. In
..Miniatuur Walcheren" zal tot be
sluit van de dag de overbekende bal
letgroep van Thea Glasz optreden.
Ook naar Expo
Zondag zullen er tenniswedstrijden
worden gehouden, alsmede een hen-
gelwedstrijd aan het Walcherse
strand. De maandag wordt doorge
bracht met een bezoek aan de We
reldtentoonstelling in Brussel. Dins
dagmiddag wordt een tocht rond
Walcheren gemaakt, waarna in de
avonduren atletiek- en bowlingwed
strijden gehouden worden, benevens
zwem- en polowedstrijden in het ge
meentelijk zwembad.
Nadat Woensdag een trip naar Rot
terdam is gemaakt, wordt donderdags
(Advertentie)
Van Nelle bestellen 1
het zwemprogramma voortgezet, ter
wijl er ook tafeltenniswedstrijden
zullen zijn. In „Miniatuur Walche
ren" valt 's avonds een optreden te
beleven van de Middelburgse gym
nastiekverenigingen Medioburgum,
Achilles en Wilhelmina. De ballet
groep van Thea Glasz zal dan tevens
een herhaling geven van het zater
dagprogramma.
Vrijdagmiddag zullen de badrain-
tonspelers elkaar ontmoeten, waarna
's avonds in het „Schuttershof" de
afscheidsbijeenkomst wordt gehouden
Indien mogelijk zal hieraan op»
nieuw het amateur-ballroomdanskaro»
pioenschap om de grote prijs van
Zeeland verbonden worden.
Via Ostende vertrekken de Engels*
gasten dan zaterdags weer naar Fofr
kestone.
(Advertentie)
Van Nelle bestellen 1
De ..Pro Patria" zegels, zoals de
Zwitserse PTT ze ter gelegenheid
van de nationale dag in de periode
van 31 mei tot 31 augustus zal uit
geven. De bovenste zegel toont het
doel waaraan de toeslag ten goede
zal komen: de behoeftige moeder.
De andere zegels tonen kristallen
en een fossiel. Op iedere zegel komt
een toeslag: op de eerste van 5 en
op de overige van 10 rappen.
t 2.30 u.
HOGAN
ge kleu-
irenfilm.
ling van
ize, ver-
leeftjjd)
mei om
WO DE
ts opge-
n:
met de
adchen".
ol vuur,
rondom
BLEU-
leeftijd)
van spe-
vertonen
- TITO
14 jaar.
14 jaar.
14 jaar.
18 jaar
vang 7.45
zaterdag
lm, welke
IAAS
t geliefde
tt, vol ge-
ig aan de
i, opgeno-
i, Salerno
mvergete-
:k.
leeftijden
IANNERL
lanke sla-
iog zoveel
uins voor
wamen in
■haal naar
Interna-
ng 18 jaar
Rio. 18 j.
voor jou.
achines
198.-
ir KEMA
svrouwen p
0,
on 37275
Tel. 3871 I