Thales van Milete: de ontdekker van het elektron Enig zeg PaQbla? pejltfui Klaar voor Cup Final Willy Alberti heeft een sopraan Scooter Coats PeektCloppenburg Ook dit sportief jaar krijgt bezoek uit Middelburg Folkestone Zwitserse postzegels K.N.V.B.-toto veroordeeld Enorme brand in Montreal st N: GEN burg DERDE BLAD VRIJDAG 2 MEI 1958 Jacht gezonken Energiebron van grote betekenis Het weer in april Vele Duitsers via ons land naar Expo Speciale aanbieding Brits precisieraket I" ■0RT" AD0" JOU" 10" Het elektron heeft de wereld veroverd. Er is geen land, geen stad, geen huis meer, waar niet in ruime mate geput wordt uit de bron van energie, die in beginsel door wrijving wordt opge wekt en die al is haar ware aard nog door een waas van on bekendheid en geheimzinnigheid bedekt in haar werking vol komen werd bedwongen. Haar merkwaardige eigenschappen ma ken het de mens op duizend-en-één wijzen gemakkelijk en door de materiële bril bezien is zij het hart van de dynamiek van onze wereld in deze eeuw. sche gevolgtrekkingen tot krijgsge vangenen van het menselijk vernuft maakte. Levende ziel Geen wonder, dat de mysterieuze elektron-vonken de leergierige Tha les intrigeerden. De magische kracht van de met zijde gewreven barn steen en de aantrekkingskracht van de zeilsteen brachten hem in ver voering en hij meende aldus klas sieke auteurs dat in deze stoffen een levende ziel of geest zou huizen. Hoe kon het anders worden uitge legd, dat dnnne strootjes en veder- tjes door gewreven barnsteen aan getrokken werden? Deze merkwaar dige eigenschap is er ook de oor zaak van geweest, dat het woord elektriciteit" ontstond. Barnsteen namelijk werd door de Grieken om zijn zonnige glans „elektron" ge noemd: een benaming, waarmede men aanvankelijk 'n zonnegod aan duidde. De zeilsteen, die dezelfde eigenschappen van aantrekkings kracht als barnsteen vertoonde, werd (Advertentie) "Van Nelle bestellen l te Heraclea in Lydia gevonden en werd daarom aanvankelijk Heracle- aanse steen genoemd. Latere en rij kere vindplaatsen - namelijk te Mag nesia aan de Meander - leidden tot de tot nu toe gehandhaafde bena ming: magneet. Men kan niet zeggen, dat Thales de theorie van de elektriciteitsleer diep heeft uitgegraven. Integendeel: hij beperkte zich noodzakelijker wijs uiteraard tot de waarneming en combinering van de diverse ei genschappen, die als zodanig latere studiehoofden met meer hulpmidde len zouden dienen als leidraad bij nieuwe, meer resultaten opleverende onderzoekingen. Thales echter heeft voor de wetenschap meer verdiensten ge had dan alleen de bestudering van het „elektron". In de meet kunde en astronomie toonde hij zich uitermate bedreven. Zo be paalde hij toen al, dat de aarde bolvormig moest zijn; hij bere kende, dat de zon 720 maal ao groot 'was als de maan en voor spelde na maanden studeren een zonne-eclips. Hij leerde tevens, dat water de essentiële vloeistof was wat waar is zowel als de materië le bron van alle dingen wat onjuist bleek te zijn! Meet kundig stelde hij vast, dat een cirkel door zijn diameter in twee gelijke delen wordt verdeeld. Een theorie, waarop de wiskun digen van nu nog vele theorie ën stoelen! Kentering in denken De waarnemingen en publikaties van Thales brachten een ommekeer teweeg in het leven van de Grieken in die jaren. Hij bracht hun geloof in voortekenen aan het wankelen door vele tot dan toe als „wonde ren" beschouwde natuurelementen binnen de grenzen der wetenschap te voeren. Hij wekte hun belangstel ling op voor de natuurwetenschap en de krachten van de kosmos. Hij gaf richting aan hun denken en doen. Op 92-jarige leeftijd stierf Thales aan de gevolgen van een zonnesteek, die hij opliep, toen hij de spelen van Milete bijwoonde. Zijn stoffelijk over schot werd begraven in een onbe werkt gedeelte van 't achterveld van Milete, waar volgens Thales' voor spellingen ooit het marktplein zou komen Met deze profetie vergiste hij zich echter. Zijn graf werd jaren later door het water van de Mean der overspoeld. Slechts een beeld op een geheel andere plaats in Milete herinnert aan deze grote geest, die werd genoemd: „onder alle sterve lingen de wijste in alle wetenschap- P6êeuwen later zou het elektron vloeien door de slagaderen van de telegrafie, de telefoon en de radte; het zou het levensbloed worden van alle verkeer. Elektronen zouden de televisiebeelden tekenen in kleuren en de elektronenbuis zou kloppen als het hart van een nieuwe weten schap: de elektronenleer. (Advertentie) Van Nelle bestellen De kantonrechter te Den Haag:, m*. G. J. M. van Dungen, heeft gister morgen de secretaris van de Kon. Ned. Voetbalbond, de heer L. Brnnt, veroordeeld tot een boete van elf gul den subs vtff dagen hechtenis wegens het houden van de KNVB-toto. Deze toto wordt door de kantonrechter dus als een verboden loterij beschouwd. De uitspraak is in overeenstemming met de opvatting van de Officier van Justitie. Deze bleek van mening, dat de KNVB-toto een niet voldoende beslo ten opzet vertoont en dat de deelne mers een onvoldoende nauw verband met de houders van de „pool" heb ben. Over het beroep aantekenen van de KNVB zal de heer Brunt eerst over leg plegen met de rechtsgeleerde raadsman in deze zaak, mr. C. R. C. Wjjckerheld Bisdom. (Advertentie) Van Nelle bestellen 1 Op Amsterdam.Rijnkanaal Een motorjachtje ging verloren bij een botsing met een Rijnaak op het Amsterdam-Rijnkanaal ter hoogte van het einde van de Zeeburgerdijk. De schipper van het jacht, de 34- jarige A. van der Velde kon zwem mende de wal bereiken toen het scheepje was gezonken. Een andere opvarende de 39- jarige M. Jacobs, die niet kon zwemmen, werd door de 16-jarige F. van Vliet, die zich toe vallig per kano in de nabijheid be vond, gered. Het motorjacht moet als verloren worden beschouwd. Het scheepvaartverkeer ondervond geen vertraging. Elektriciteit: stuwkracht voor 'n leven, dat heeft afgerekend met de limiet, de beperking. Een leven op één planeet, 'dat echter de kosmos binnen zijn invloedssferen gaat bren gen door middel van de ruimtevaart. Een leven op een aarde, die miljoe nen vierkante kilometers groot is, maar een leven ook, dat zich in en kele uren van de ene zijde van de globe naar de andere verplaatst. Zeker, er zijn meer en krachtiger energiebronnen: atoomkracht bij voorbeeld. Maar aan de splitsing der kernen, waarbij die kracht vrijkomt, gaat een elektrisch proces vooraf. Dat is slechts één voorbeeld, dat met tientallen kan worden aange vuld en waaruit blijkt, dat de li chaamskracht, de denkende geest en het elektron de zuilen zijn, waarop een wereld van ver voortschrijdende techniek is geschraagd. Is de mens zich van zijn denkver mogens en lichaamskracht van het allerprilste moment van zijn ontstaan bewust geweest, het zou tot 575 voor Christus duren, dat een mens ge confronteerd werd met het verschijn sel elektriciteit en zich tegelijk be wust werd van de waarneming van een bijzondere natuurkracht. Die mens was Thales van Milete, een beroemde wijsgeer, sterren- en wis- (Advertentie) Van Nelle bestellen! Thales van Milete bestudeert in de Nijldelta de overgang tussen 2 elementenwater en zand. kundige, die in het jaar 640 voor Christus het levenslicht in Grieken land aanschouwde en die dank zij zijn fenomenale waarnemingen be treffende wrijvingselektriciteit en magnetisme tevens de titel van stamvader van de elektriciteit" verwierf. Milete of Thelidore? Er is omtrent de eerste tientallen levensjaren van Thales van Milete weinig bekend. Zelfs over zijn ge boorteplaats twisten de geschied schrijvers. Enerzijds wordt beweerd, dat Thales van Fenicische afkomst is en wel van de stam van Theli dore, anderzijds wordt hij bestem peld als een „edele inboorling" van Milete. De voorstanders van de laat ste theorie hebben door de naams- toevoeging „Milete" aan „Thales" hun standpunt op weinig wetenschap pelijke zij het succesvolle wij ze kracht bijgezet, al zeggen wij di rect erbij, dat vele historische gege vens hen vaak in het gelijk stellen. Volgens Diogenes Laertius beoefen de Thales na zijn studiën hij moet de zoon van welgestelde en zeer be gaafde ouders zi.in geweest het beroep van politicus. Thales keerde echter al vrij spoedig de regeringspa leizen de rug toe en vestigde zich als ,,wijsgeer":een zwaar gesubsi dieerd en slechts door de allereen- zaamsten beoefend beroep. De wijsgeer in die dagen was een allround-denker, die het vele onbe kende met slechts het wapen van zijn geoefende geest bestreed en op het slagveld der formules de logi- De ploect van Manchester United gefotografeerd in de kledij, die tij dens cle grote ontmoeting om de Cup Final zal worden gedragen. Op de achterste rij v.l.n.r.: Goodwin, Dawson, Cope, Gregg, Greaves en Crowther. Op de voorste rij v.l.n.r.: Violett, Taylor, Foulkes, Webster en Charlton. (Advertentie) Van Nelle bestellen Het is niet zo vreemd als het klinkt, want de echte Willy Alber ti heeft nog steeds een zoete tenor. Het „sopraantje" is zijn dochter Willy, wier eerste grammofoon plaat dezer dagen wordt gemaakt. Het kan tegenwoordig voorko men, dat men op een programma ziet staan, dat de tenor Willy Al berti Italiaanse liederen zal zingen en op de avond zelf inplaats van de kleine, vrolijke zanger een nog kleiner meisje ziet staan, dat vol komen onbevangen een repertoire van Hollandse liedjes begint te zin gen. Het meisje heet Willy en ze heet ook Alberti en ze kan ook zin gen. Het is de dochter van de te- Tweemaal Willy Alberti. nor, die plotseling ziek geworden is en na veel aandringen het 13- jarige ding heeft toegestaan hem te vervangen. Willy Alberti sr. is er tegen dat zijn dochtertje artieste wordt, maar op typisch vrouwelijke wij ze is ze al sinds jaren bezig hem uiteindelijk voor een fait-accompli te stellen. Drie jaar geleden zat ze op een middag, zoals haar gewoonte is, de krant te spellen. Opeens sprong ze op, pakte haar manteltje en zei: ,,Er is een zangwedstrijd voor kin deren in Krasnapolsky. De eerste prijs is een cowboy-pak. Dat ga ik winnen voor Tonny". Tonny was haar jongste broertje, die het hele betoog met een koele en zelfs minachtende blik aanhoor- de: ..Zo'n gnet.zei hij vol Am sterdamse verachting. Een paar uur later was ze terug. Met het cowboypak. Sindsdien heeft ze zich meester gemaakt van papa's hele repertoi re. aangevuld met Engelse liedjes Nou ja.. Engels.. Wat de klank betreft, lijkt het er in ieder geval iets op. Vader Alberti is op 't ogenblik huiverig ergens met zijn dochter te komen. Enige tijd geleden moest hij in de openlucht zingen in de beroemde Amsterdamse Dap perstraat. Even daarna stond zijn oudste dochter op het podium. Met koelere handen dan hij en min der zweetdruppeltjes op het voor hoofd. 'n Grammofoonplatenmaat schappij maakte als een proef een bandje van dit jeugdig optreden. Maar Willy senior keurde het af. „Ik hoor te veel fouten", zei hij, ..er moet nog flink geschaafd wor den aan die stem". Dat „schaven" liet. hij graag aan een ander over. Hij was er te ongeduldig voor. Maar nu is de ongeduldige va der toch bezweken. Bij Philips zal binnenkort een plaatje uitkomen met de stemmen van Willy en Wil ly: „Zeg pappie, ik wilde u vra gen" van Willy Rcx en S. Foletta met orkest-begeleiding van Jan Corduwener en ..Mijn kleine har lekijn" van John Moehring en Ca- rel Albers. ..Je houdt het tóch niet tegen", zucht moeder Alberti. Wat kan men ook anders ver- vachten van de dochter van een nan. die op zijn negende jaar al p de planken stond en op z'n 'Waalfde jaar als 's werelds jong ste tenor uit de operette werd ver wijderd omdat kinderarbeid niet eoorloofd was? Dit „wonderkind" erd door zijn harde werken, zijn elf-kritiek en goede kameraad- -hap een bekend figuur in de we- eld van de lichte muze. Als Willy inior hem in dit opzicht navolgt, •choeft vader Alberti geen spijt e krijgen van zijn (weifelende) toestemming. De gehele brandweer van Montreal heeft niet kunnen voorkomen dat een groot warenhuis geheel uitbrand de. Alle in de stad beschikbare brand weerploegen werden naar het grote opslagterrein van de „Antlantic Gyp sum Ltd" gedirigeerd, toen daar een pakhuis in brand stond, en uit tien tallen waterkanonnen werd het vuur bestreden. Het pakhuis, zo groot als een blok flats, brandde geheel uit. De maand april zal nog lang blij ven voortleven als de maand waarin wij op het stuk van de temperatuur zeer veel zijn tekort gekomen. Wanneer wij de normale tempera tuur van april bekijken (dit is het gemiddelde van de laatste 30 jaar) dan zien wij hierin een vrij regelma tige lijn van 7 tot 9 graden stijgen. In vergelijking hiermede is het temperatuurbeeld van april 1958 ont stellend. Over de gehele maand zijn slechts enkele dagen iets boven het gemid delde gekomen, terwijl over het al gemeen de temperaturen van april ver onder de normale temperatuur zijn gebleven. Laten wij hopen dat de meimaand ons zal vergoeden wat april ons te kort deed! Van donderdagmorgen zes uur al stroomde een file autobussen, auto's, motorrijwielen en bromfietsen vla de doorlaatpost Elten-Emmerik ons land binnen. Van opstoppingen als gevolg van de controle aan de grens is, in tegenstelling tot hoogtijdagen in voor gaande jaren, thans geen sprake meer, doordat het stempelen van reisdocumenten en triptieken is ver vallen, De grensautoriteiten beper ken de controle op de aanwezigheid van de noodzakelijke reispapieren dan ook tot het nemen van steekproe» ven, aangezien anders grote opstop pingen gevreesd dienen te worden. Vele reizigers benutten de Duitse nationale feestdag om een bezoek te brengen aan de Nederlandse bloembollenvelden en hebben de resterende dagen van deze week bestemd om de wereldtentoonstel ling te Brussel te bezichtigen. Zo kwamonder andere een gezelschap van 800 personen per autobus de grens over, waarvoor nachtkwar tier is besproken in Middelburg en omgeving. Van daaruit zal in Brus sel de Expo bezocht worden. tAAfwtertteV Zo gracieus en sporfkf. Zo nieuw, zo dotzo charmant! Specïoot voor moderne jonge vrouwe» een schot von een jasje, va© poplin met nylon met een flatteuze rond© Vraog die met verborgen rits zó om. getoverd kon worden tot capuchon. Keus uit vel© wateN en winddichte modellen (afwos» boorl m heet originele kleun» COOfcosten (Advertentie) Van Nell© bestellen Moét te Regenmantels Sinds Porijs zich met de regenmantels „hemaeö" zijn deze van oorsprong practisch© kledtngsfttós©jl wel hóéJ modieus geworden, ta onze rijke Plnisia#» coWectie mode-reaenmonteis-o.o. flatteuze ö®ap(e# em modem© ruiten I Model Sïssy Model Romy Moid Déslrée WsLe&tmodeokea&jeS -'P&ó1 fcflfAeSb&eO De Britse raket, die het uiteinde lijke defensiemiddel van Engeland in het atoomtijdperk moet worden, zal met een waterstofbom als lading uiterst nauwkeurig een doel op een afstand van enige duizenden kilome ters kunnen treffen. De raket wordt vanaf de grond ge lanceerd. Zij zal op het proefterrein te Woomera in Australië, dat voor deze gelegenheid wordt uitgebreid, worden beproefd. Dit hebben de voor naamste firma's die bij de vervaar diging van de raket betrokken zijn, in Londen bekendgemaakt. Zij maak ten niet bekend, wanneer de proeven met de raket zullen worden genomen. Men meent te weten, dat bij dc huidige serie Britse kernproeven bij Christmas Island in de Stille Oceaan een kernlading voor dit soort raket ten zal worden beproefd. De sportlieden uit de Engelse bad plaats Folkestone zullen dit jaar weer een bezoek aan Middelburg brengen. Evenals in voorgaande ja ren is de belangstelling voor deze sportuitwisseling van Engelse zijde weer bijzonder groot. Zo groot zelfs, dat de Adviescom missie voor Sportaangelegenheden te Middelburg het aantal Engelsen, dat deze zomer een tegenbezoek wil brengen, heeft moeten beperken. Nog steeds is namelijk de huisvesting van de Engelse gasten 't grote probleem, waarvoor men zich in Middelburg ge steld ziet. Dit heeft tot gevolg gehad, dat slechts eenzelfde aantal sportvrien den, als vorige maal van Middelburg naar Folkestone ging, een tegenbe zoek mag brengen en te gast zal zijn in de gezinnen van de Middel burgse sportvrienden en belangstel lenden. Dit aantal bedraagt 150 sport lui en ongeveer 50 supporters. Onder escorte De gasten arriveren op vrijdag 25 juli. Vanaf de provinciale boot te Vlissingen zullen zij, vergezeld van een escorte van de motorclubs, naar de Markt te Middelburg worden ge reden. 's Avonds volgt dan de ken nismaking met de gastheren en -vrouwen. De zaterdag begint met een officië le ontvangst door het gemeentebe stuur in het stadhuis, waarna in de middag een motortrial wordt gehou den in Vrouwenpolder met Engelse en Nederlandse deelnemers. 's Avonds komen de voetballers aan de beurt. Op het gemeentelijk sportterrein aan de Nadorst zal er een treffen zijn tussen de jeugdteams van de beide Middelburgse verenigin gen en Folkestone. De Engelse voet ballers zijn adspirantprofs, jongens met een behoorlijke aanleg dus, die het de Zeeuwen niet gemakkelijk zul len maken, 's Avonds ook speelt Swift een korfbalwedstrijd tegen een nog nader aan te wijzen tegenstan der. terwijl er voorts basketbal, vol leybal en hockey te zien zal zijn. In ..Miniatuur Walcheren" zal tot be sluit van de dag de overbekende bal letgroep van Thea Glasz optreden. Ook naar Expo Zondag zullen er tenniswedstrijden worden gehouden, alsmede een hen- gelwedstrijd aan het Walcherse strand. De maandag wordt doorge bracht met een bezoek aan de We reldtentoonstelling in Brussel. Dins dagmiddag wordt een tocht rond Walcheren gemaakt, waarna in de avonduren atletiek- en bowlingwed strijden gehouden worden, benevens zwem- en polowedstrijden in het ge meentelijk zwembad. Nadat Woensdag een trip naar Rot terdam is gemaakt, wordt donderdags (Advertentie) Van Nelle bestellen 1 het zwemprogramma voortgezet, ter wijl er ook tafeltenniswedstrijden zullen zijn. In „Miniatuur Walche ren" valt 's avonds een optreden te beleven van de Middelburgse gym nastiekverenigingen Medioburgum, Achilles en Wilhelmina. De ballet groep van Thea Glasz zal dan tevens een herhaling geven van het zater dagprogramma. Vrijdagmiddag zullen de badrain- tonspelers elkaar ontmoeten, waarna 's avonds in het „Schuttershof" de afscheidsbijeenkomst wordt gehouden Indien mogelijk zal hieraan op» nieuw het amateur-ballroomdanskaro» pioenschap om de grote prijs van Zeeland verbonden worden. Via Ostende vertrekken de Engels* gasten dan zaterdags weer naar Fofr kestone. (Advertentie) Van Nelle bestellen 1 De ..Pro Patria" zegels, zoals de Zwitserse PTT ze ter gelegenheid van de nationale dag in de periode van 31 mei tot 31 augustus zal uit geven. De bovenste zegel toont het doel waaraan de toeslag ten goede zal komen: de behoeftige moeder. De andere zegels tonen kristallen en een fossiel. Op iedere zegel komt een toeslag: op de eerste van 5 en op de overige van 10 rappen. t 2.30 u. HOGAN ge kleu- irenfilm. ling van ize, ver- leeftjjd) mei om WO DE ts opge- n: met de adchen". ol vuur, rondom BLEU- leeftijd) van spe- vertonen - TITO 14 jaar. 14 jaar. 14 jaar. 18 jaar vang 7.45 zaterdag lm, welke IAAS t geliefde tt, vol ge- ig aan de i, opgeno- i, Salerno mvergete- :k. leeftijden IANNERL lanke sla- iog zoveel uins voor wamen in ■haal naar Interna- ng 18 jaar Rio. 18 j. voor jou. achines 198.- ir KEMA svrouwen p 0, on 37275 Tel. 3871 I

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1958 | | pagina 5