Kasteel Hellenburg
had grootse geschiedenis
te Baarland
drink
fris
Supralux plasticlak
1
Hog er dan de Eiffel-toren
Heftige voetbalduels om behoud
van posities duren voort
\J
lieren van Baarland en van
Renesse waren de eigenaars
Chefarine „4'
Hoogovens
16 percent
IZó of anders?!
V
n
rente
RDONCK
Geen tegenspraak
ROOK MINDER
of stop er mee!
beroemde
geneesmiddelen
in I tablet
doen wonderen!
Benoeming dijkgraaf
"drink
4
Tel. 30786
tot felicite-
:baan, Tete-
winkel- en
met gemeen-
tingskosten).
Geen kosten
even en wij
19 Weelde)
DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 23 APRIL 1958
Van de stichting noch van de ondergang van het kasteel „Hel
lenburg" is ons iets overgeleverd. De dragline en de spa hebben
gesproken, en de leider van de ontgraving, de heer Renaud, was
voorlopig van mening, dat het kasteel zou zijn gesticht vóór 1380.
Over de tijd van verdwijnen is het laatste woord nog niet te zeg
gen. Eigenaardig is het, dat Mattheus Smallegange in zijn Zeeuwse
kroniek een afbeelding geeft van Hellenburg die veel afwijkt van
de afbeelding die Gilles Sadeler bijna 100 jaar eerder graveerde.
Sadeler laat in 1606 slechts één toren zien met nog wat puin om
geven, terwijl Smallegange in 1696 drie torens en veel van het
muurwerk van de zuid- en oostkant toont. Dit is tegenstrijdig.
Smallegange vertaalde de tweedelige Latijns-Zeeuwse kroniek
van Jacob van den Eynde, uitgegeven 20 jaar na Jacobs dood, op
last van de Staten van Zeeland, in 1634. Ook maakte Smallegange
gebrui kvan „Dye Cronycke van Zeelandt" door Jan Janssen
Revgersbergh van Cortgene in 1551 uitgegeven. Smallegange ver
meldt deze feiten royaal in de titel van zijn kroniek: „Nieuwe
Cronyk van Zeeland; eerste deel vervattende de vóór dezen uit
gegeven Cronyken van J. Eyndius en J. Reygersberg, veel ver
meerdert, enz." Hij had vele jaren moeilijkheden gehad met rege
ring en uitgevers, vooraleer zijn werk in 1696 het licht zag.-
Als dus Smallegange van „Hellen-
burg" een plaat geeft die een in
drukwekkende ruïne vertoont, ter
wijl Gilles Sadeler een schamele
bouwval geeft, hoeft dit nog niet met
elkaar in tegenspraak te zijn. Smalle
gange kan heel goed een tekening
van een eeuw tevoren hebben laten
I uitsteken in het koper, terwijl de
Antwerpenaar Sadeler de bestaande
toestand van 1606 afbeeldde.
Geruisloos einde
Als oorlogshandelingen van de
I Tachtigjarige Oorlog het kasteel aan
zijn eind hadden gebracht, zou dat
bekend zijn geweest.
Aan de Beeldenstorm die Zuid-
Beveland van 28 september tot 8 ok
tober 1578 teisterde, hoeven we de
ondergang evenmin toe te schrijven,
want deze storm vernielde „slechts"
de kloosters en kerken op het eiland;
toen de beeldstormers een dreigende
houding aannamen tegen de kastelen,
kreeg jonker Willem van Cats van
I prins Willem van Oranje last, de
ïust te herstellen, wat hem zonder
I hardhandig optreden snel lukte.
Het trotse kasteel „Hellenburg" is
I dus waarschijnlijk een geruisloos ein-
1 de beschoren geweest, bijvoorbeeld
door uitsterven of verarming van de
bewoners, zodat het kasteel leeg
kwam, niet kon worden onderhouden
en verviel. Omdat toezicht ontbrak
[konden omwonenden het verval ver-
I haasten door wegslopen van bruik-
Ibare stenen, balken, planken, ten
I eigen bate.
Op verval en afbraak wijzen ook
I de geringe waardevolle vondsten. Als
I het kasteel verwoest was, zouden
I toch wellicht ook andere zaken dan
alleen aardewerk gevonden zijn.
Over de naam Hellenburg is al
even weinig met zekerheid te zeg
gen. Mogelijk is het familie van het
woord Ellewoutsdijk. Mogelijk zijn
I beide weer afkomstig van het woord
..Helium" of „Helle" waarmee men
omstreeks 1000 het gebied van Zee
land bedoelde, begrensd door de
Maas. de hoge zoom van Brabant en
de kust van Vlaanderen.
Heer van Baarland
Voor de hand liggend is, dat de
oudste heren van het gebied Baar-
land ook de familienaam Van Baar-
I land droegen. Van deze heren is weer
slechts een handjevol bekend.
In 1279 werden uit het klooster
..Jerusalem" te Biezelinge vijf zus-
ters uitgezonden naar Antwerpen om
daar een klooster van cisterciënsers
te stichten. Onder hen bevond zich
I ook een Derwiges van Baarland. Aan-
i gezien het cisterciënserklooster Je
rusalem" slechts openstond voor
I adellijke jonkvrouwen, moet Derwi-
I ges wel van de heren van Baarland
afstammen.
Een zekere Hugo van Baarland
was betrokken in de moord op
Floris V in 1296. Men kreeg hem
te pakken en hij eindigde te Dor
drecht zijn leven op het rad.
Ook waren in deze 13de eeuw de
heren van Everinge (die al heer van
Ellewoutsdijk waren) heer van Baar-
lland.
Tenslotte was vóór 1296 eveneens
nog Nicolaas de Vriese van Ostende
■neer van Baarland. In dat jaar sprak
Jhii zich uit tegen gravin Aleid van
■Holland en vóór hertog Otto van
Gelre, zodat hem al zijn goederen
■werden ontnomen.
Voor een goed begrip is het nodig
te weten dat ieder natuurlijk slechts
jeen part in de heerlijkheid Baarland
[bezat!
Van deze drie families waren dus
de Van Everinge's rond 1300 de
l^nig overgeblevenen; de rest van
Ide heerlijkheid Baarland was weer
De overwinnaars van de Gulden
Sporenslag richtten hun woede aller
eerst op hun tegenstrevers. Zo wordt
de regering in Henegouwen vervan
gen door een Vlaamsgezinde. Deze
volksrevolutie plant zich daarna
voort over het verdere gebied van
Jan van Avesnes, dus naar Zeeland
en naar Holland. In Zeeland kon
men de sterke vesting Zierikzee niet
de baas; men trachtte door een be-
.leg de regering ervan murw te ma
ken. Jan van Renesse die met de
benden meetrok, zwaaide af naar
Utrecht. Overal kwam een meer de
mocratisch bewind aan het roer. De
Vlaamse horden zegevierden overal.
Halt toegeroepen
Maar in april 1304 werd hun een
onverwacht halt toegeroepen nabij
Haarlem door een zoon van Floris V,
Witte van Haamstede. Niet alleen
werden bij het Manpad de Vlamingen
volkomen verslagen, maar zelfs kon
den ze zich niet eens meer hand
haven in de pas door hen bezette
gebieden van Holland en Zeeland!
Hieruit is het ongeordende van deze
revolutie duidelijk te proeven.
In augustus 1304 poogden de Vla
mingen althans Zeeland nog voor hun
strijd te behouden. Ben zeeslag werd
geleverd voor Zierikzee; de Vlamin
gen werden ook hier verslagen! De
graaf van Holland had op alle fron-
(Advertentie)
Hoe knobbels aan de grote
teen te bestrijden
Knobbels of zwellin
gen aan de grote teen
zijn een zeer pijnlijke
en hinderlijke kwaal.
Gelukkig bestaat er
nu een produkt dat
>nel verlichting >rengt.
Het is de beroemde
Dalet Balsem. Dalet
J usem heeft een drievoudige wer-
I king: 1) verjaagt de pijn; 2) heft de
anc.oening op; 3) vermindert de hin-
^lijke opzwelling. Neem de proef
Dalet Balsem, haar uitwerking
J Vl?rrassend. Bij apothekers en dro
pten.
Dat kunt U gemakkelijk
met de Deense
ZUIQTABIETTEN
Een uitvinding van Dr. Rosenberg
Bi| apotheker en drogist
*w'
teruggevallen aan de graaf van Hol
land, Jan van Avesnes.
Hoe het nu gekomen is, dat de
van Renesse's rond 1300 een deel
van het Ambacht Baarland verwier
ven, is een duistere zaak.
De graaf van Holland moet deze
naam toch wel bitter in de mond
gesmaakt hebben. Om dit te be
wijzen, dient hier eerst de voorge
schiedenis opgehaald te worden.
Twistappel
Omdat de Schelde vroeger zijn
loop had langs Bergen op Zoom naar
het noorden en westen, heette al het
gebied ten westen van de Schelde:
Zeeland Bewesten Schelde. Hiermee
bedoelde men zeer speciaal Walche
ren en de beide Bevelanden. Zeeland
Bewesten Schelde was eeuwenlang
twistappel tussen de graven van Hol
land en de graven van Vlaanderen.
Oorspronkelijk behoorde het aan de
graaf van Vlaanderen, die delen er
van aan de graaf van Holland in
leen gaf; één van de grenzen was
bijv. een tijdlang de Zaaidijk ten
noorden van 's-Gr a venpolder; hier
aan moeten De Vier Linden nog de
herinnering levendig houden.
Oorlogjes over en weer tussen bei
de graven waren aan de orde van
de dag, met wisselend succes. Was
het gebied na een of andere vrede"
toegewezen aan Holland, dan stuurde
de Vlaamse graaf kapers en plunde
raars naar de boorden van de Schel
de. Viel de vrede" gunstig uit voor
Vlaanderen, dan hielden Hollanders
raids op de Schelde. Dat dit alles
zeer ten nadele was voor de handel
op Bergen op Zoom en Antwerpen,
hoeft geen betoog. Dat de Zeeuwen
in dit gebied in een rampgebied
woonden, evenmin.
Natuurlijk kozen de bewoners par
tij. Merkwaardig genoeg kozen ze
partij voor Vlaanderen. Heel fel in
hun vijandelijkheden tegenover de
Hollanders waren de invloedrijke
riddergeslachten Van Borssele, Van
Cruyninghen, Van Cats en Van Renes
se. Ten tijde van Floris V waren voor
al Wolfert van Borssele en Jan van
Renesse toonaangevend. Floris mis
droeg zich zó tegenover de Vlaamse
graaf, die zelfs zijn schoonvader was,
dat Wolfert en Jan een afscheidings
beweging op touw zetten. Wolfert zou
dan heer worden van Zeeland Be
westen Schelde en Jan heer van Zee
land Beoosten Schelde (Tholen en
Schouwen-Duiveland). Waarschijnlijk
hebben beiden geen aandeel gehad
in de moord op Floris V in 1296,
maar de heerszucht van Wolfert was
zó onbegrensd, dat hij Jan van Re-
nesse in staat van beschuldiging stel
de bij Jan van Holland. Die geloofde
de intrigant en trok tegen Jan van
Renesse ten strijde. Verwoesting van
zijn slot Moermont, verbeurdverkla
ring van zijn goederen en verbanning
was in 1297 het resultaat. Geheel
berooid belandt Jan bij zijn vrienden
in Vlaanderen. Daar zuchtte men on
der de hiel van Frankrijk. De Vlaam
se graaf zuchtte in Franse gevan
genschap. De volksopstand van de
Brugse gilden werd gevolgd door de
beroemde Slag der Gulden Sporen
bij Kortrijk, waar het Vlaamse voet
volk de Franse ruiters versloeg.
Bij deze slag in 1302 stond aan de
Vlaamse zijde onze Jan van Re-
nesse; aan de Franse kant vocht
mee de graaf van Holland, Jan
van Avesnes, omdat die tevens graaf
van Henegouwen was; zijn oudste
zoon sneuvelde zelfs in de strijd!
Alvorens verder te gaan, willen we
even Wolfert van Borssele's onder
gang vertellen. Dezelfde machtswel
lust die hem Jan van Renesse deed
verdrijven, was oorzaak van zijn
eigen doem: na een mislukte poging
om te Dordrecht de regering in han
den te krijgen, werd hij gevangen
genomen en naar Delft gevoerd,
waar hij in een toren werd opge
sloten. Het woedende volk wist tot
hem door te dringen en men smeet
hem uit de toren op de straat, waar
hij gelyncht werd op 1 augustus 1299.
Deze foto toont de afbeeldingdie
Smallegange maakte van het
kasteel Hellenburg.
ten gewonnen. Het uiteindelijke ge
volg is geweest, dat Zeeland voor
goed Hollands werd.
Jan van Renesse was nog in
Utrecht. De verdreven bisschop,
Guido van Utrecht, kwam weer te
rug, maar de oude toestanden werden
er niet hersteld. Toch moest Jan
overhaast de wijk nemen. Bij het
oversteken van de Lek op 16 augus
tus 1304 kantelde de overbeladen boot
en Jan van Renesse verdrong.
De eerste heer van Renesse van
Baarland was een broer van deze
beroemde Jan, namelijk rféndrik van
Renesse. Vermoedelijk is hij vóór
1300 nog heer van Baarland gewor
den.
JU 1312 staat nog een broer, Costijn
van Renesse, naast Hendrik als heer
van Baarland bekend.
Omstreeks midden 14de eeuw
noemden deze heren van Renesse
zich heer van Hellenburg.
Costijn overleed, waarschijnlijk onge
huwd, in 1334. Hendrik was al in
1313 overleden, maar die had twee
zoons: Jan en Costijn, die beiden
heer van Baarland waren.
(Advertentie)
Drie Jannen
Jan huwde met Aleyd van Lichten-
bergh van Rijnauwen, erfdochter van
een van de belangrijkste ridderge
slachten van het bisdom Utrecht.
Misschien ging hij later wonen op
het kasteel van Rijnauwen, even ten
zuiden van de stad Utrecht, waar
hij vermoedelijk in 1348 overleed.
In 1390 leefden er drie. heren met
de naam Jan van Renesse, namelijk
Jan van Êenesse Hendrikszoon, die
voor de helft ambachtsheer was van
Baarland, Bakendorp, Oudelande en
Stuijvesant, en die tot aan zijn dood
in 1405 de Hellenburcht bewoonde;
zijn zoon, Jan van Renesse van Rij
nauwen, die in Utrecht woonde en
daar in 1415 overleed; en diens zoon,
Jan van Renesse van Vinningen, die
na de dood van zijn grootvader ver
moedelijk ook de Hellenburcht be
trok.
Gezamenlijk stichtten deze drie
Jannen bij de Sint-Janskerk van
Baarland een Sint-Janskapel met een
vicarie (d.w.z. dat er een vaste kape
laan aan werd verbonden, die uit
fundaties in zijn levensonderhoud
kon voorzien). In deze kapel lieten zij
o.a. hun portretten brandschilderen
in glas.
Op 20 april 1390 verzochten en
verkregen ze van hertog Albrecht
van Beieren voor Baarland, dat
het dorp een weekmarkt mocht
hebben, op woensdag, tot weder-
opzeggens toe; op 1 juni 1394 werd
deze weekmarkt voorgoed vastge
steld op maandag.
In 1415 werd Jan van Renesse,
die heer van Vinningen en Everinge
was, ook heer van Baarland, Baken-
dorp, Oudelande en Stuijvesant. Hij
overleed vermoedelijk in 1438, waar
na de ambachten overgingen op Fre-
derik van Renesse van Rhenauwen
(Rhenauwen is een andere schrijf
wijze voor Rijnauwen). Frederik was
een van de leiders van de partij
van de Lichtenbergers in Utrecht,
eenzelfde partij als die van de Hoe
ken in Holland. Door deze Lichten-
bergse partij was in 1433 tot bis
schop van Utrecht gekozen Rudolf
van Diepholt. Rudolf was echter naar
de zin van de Lichtenbergers te de
mocratisch: er kwamen twisten over
de belastingheffing en over de stede
lijke rechtspraak. Deze twisten liepen
zo hoog. dat de Lichtenbergers de
bisschop noodzaakten, in 1448 de stad
te verlaten. Geholpen echter door de
Amersfoorters en een legertje Bour
gondiërs verraste bisschop Rudolf in
1449 Utrecht weer en een aantal vroe
gere vrienden-Lichtenbergers werd
verbannen, o.a. Frederik van Renes
se van Rhenauwen.
Frederik, die gehuwd was met Eli
sabeth van Cruyninghen, is toen
gaan wonen op Hellenburg, waar hij
20 september 1452 overleed. Hij werd
begraven in Baarlands Sint-Jan. Aan
de oostzijde der kerk, waar in 1840
de schoorsteen der school was, stond
voordien het opschrift:
Obiit in profesto Matthaei
Fredericus de Renesse in Castro
Hellenburg, et hic ante summum
altare sepultus est, MCCCCLII.
Vertaald luidt dit:
Daags voor het feest van Sint-
Mattheus overleed Fredericus
van Renesse in het kasteel Hel
lenburg, en is hier voor het
hoofdaltaar bijgezet, 1452.
Zijn zoon Vincent volgde op. Die
wordt nog genoemd in 1489. Van zijn
drie kinderen bleef slechts een doch
ter, Elisabeth, in leven. Zij huwde
met Frederik van Wulven.
Macht verminderd
Rond 1500 schijnt een deel van de
heerlijkheid Baarland weer aan de
oude Van Baarland's te zijn terug
gekomen, hoewel ook nog de Van
Renesse's van Wulven genoemd wor
den. De macht van de Renesse's
schijnt in Baarland te minderen.
Toch blijft nog'lang het contact be
staan: onder de belanghebbenden in
het ambacht Baarland komen in de
volgende jaren voor:
1612—1622 Renesse van der Aa,
1629—1642 Renesse van Rhenauwen.
16501653 Renesse van Moermont.
1658 Renesse van der Baar.
Na 1658 schijnt het te zijn afgelo
pen, waaraan mogelijk de Hervor
ming mede schuldig is geweest.
In de Overlooper (belastinglijst)
van 1615 staat vermeld, „eene partij
vroonen in Pier Moggershoek. aan
komende den heer van Cabau, gezeijt
Hellenburg, groot 10 gem. 213 roed".
Dat is merkwaardig:
1. De hoek grond, waarop Hellen
burg stond, heette tot op heden nog
altijd in de volksmond „Pieter Mog-
genhoek".
2. Hoewel hij hier niets mee te
maken kon hebben: de bekende Zie-
rikzeese burgemeester van de eerste
helft 18de eeuw. mr. Pieter Mogge,
heette feitelijk Mogge van Renesse.
Een veel vroeger levende Pieter
Mogge van Renesse van Hellenburg
heeft dus vóór 1615 zijn naam gege
ven aan die hoek grond.
3. In 1615 is er sprake van „vroo
nen" (grond), „gezeijt" (voormalig?)
Hellenburg. Dan zou dus het kasteel
mogelijk verdwenen zijn. Op deze
manier krijgt Sadeler met zijn prent
van 1606 gelijk.
Bovenvermelde heer Cabau wordt
in 1622 genoemd Heer Cabau van
Hellenburg.
Vondsten
Aan het slot van deze beschouwin
gen willen we nog meedelen, wat
er behalve de funderingen van burcht
en voorburcht van Hellenburg nog
meer te voorschijn is gekomen bij
de opgravingen.
Behalve enkele kubieke meters
scherven die dienen tot datering, is
ook een tiental vrijwel gave potten
en kruiken gevonden, waaronder een
geheel gave koekepan van aarde
werk. In de slotgracht vond men
nabij de brug een goedbewaarde
roodkoperen kandelaar. In de gracht
werden opgedolven diverse beender-
resten van schapen, varkens, koeien,
wild, gevogelte en vis. Grote hoe
veelheden mosselchelpen (van veel
kleiner formaat dan die wij thans
kennen), wulken schelpen en zelfs
oesterschelpen, wijzen erop. dat men
lang niet eenzijdig was in de menu's.
Of de oesters uit de Middellandse
Zee kwamen, of dat er misschien
dichterbij al een soort oesterbanken
waren, is niet te zeggen. De Ooster-
schelde is pas na het overstromen
van oostelijk Zuid-Beveland in 1530
hiervoor geschikt 'geworden.
Het zal in alle geval wel een
duurder eten geweest zijn dan thans!
Vele gevonden kersepitten bewijzen,
dat het met de Baarlandse hoge
heren toch wel goed kerseneten moet
zijn geweest, ondanks het anderslui
dende spreekwoord. De opgebaggerde
schoenzolen waren van een eigen
aardig model: zeer smalle lange hiel,
en ver doorlopende lange punt die
rechtaf eindigde. Glas en lood van
glas-in-lood-ramen lieten de waarne
ming toe, daar het glas ruitvormig
was met een zijde van 10 cm. W'
leren meteen dus, hoe men aan de
naam „ruit" komt! Aan de oost
zijde werden enkele passende frag
menten gebrandschilderd glas gevon
den met in gothische letters het
woord „(M)aria" erop. Verder zijn
gevonden: bodemfragmenten van
glazen flessen, rechte dakpannen,
enkele zeer dikke tegels die over
dekt waren met geelbakkende leem.
Merkwaardig was de vondst op de
voorburcht van een benen tuimelaar
van een kruisboog en in de burcht
van een tinnen bord met als ver
siering op de rand een gekroonde
hoofdletter T.
Het wachten is thans op de publi
katie door de Rijksdienst Oudheid
kundig Bodemonderzoek, die ons ver
dere bijzonderheden zal leren.
Bij pijn, griep of „landerig" gevoel zorgt een enkel
labiel dat U weer mei plezier Uw werk kun! doen I
Bij koninklijk besluit is de heer C.
van Gorsel te Rilland-Bath benoemd
tot dijkgraaf van de Reigersberg-
schepolder. De heer van Gorsel volgt
als zodanig de heer J.M. Krijger
op.
De verhoogde produktie van de Ko
ninklijke Nederlandsche Hoogovens
en Staalfabrieken N.V. te IJmuiden
heeft haar weerslag gevonden in een
stijging van de bedrijfsresultaten
over 1957. Het voordelig saldo be-
drijfsrekening is toegenomen van
f 78.237.161 tot f 93.304.135. De baten
uit deelnemingen in aanverwante on
dernemingen beliepen f 6.837.408 (v.j.
f 6.106.744). De per balansdatum wer
kelijk verschuldigde belasting alsook
de latente belastingverplichtingen zijn
afzonderlijk opgenomen. Nadat vorig
jaar f 11 miljoen van de rekening te
betalen belastingen was overgebracht
naar de reserve voor diverse belan
gen, is thans nog een bedrag van
f 8 miljoen aan deze rekening toe
gevoegd.
Afschrijvingen vergden f 27.684.940
(v.j. f 23.165.248). Voor de financie
ring van de investeringen en voorra
den was een beroep op de liquide
middelen noodzakelijk. Aan de reser
ve voor div. belangen werd f 15 mil
joen toegevoegd. Vennootschapsbelas
ting vergde f 22.2 miljoen (v.j. f 25.4
miljoen). Een bedrag van f 1.9 mil
joen werd in de verlies- en winstre
kening opgenomen wegens de aan het
personeel toekomende uitkeringen.
Daarna resteert een saldowinst van
f 14.968.813 (v.j. f 13.708.481). Voor
gesteld wordt op de prioriteitsaande
len 4 pet. en op de gewone aandelen
16 pet. (onveranderd) over het onver
anderde kapitaal van f 77.334.000.
Een der volgende iasen in de ont
wikkeling zal o.m. zijn de vervaardi
ging van stalen platen van grote af
meting. De voorgenomen investerin
gen. over enige jaren te verdelen,
liggen in de orde van grootte van f 50
miljoen. Het ligt in de bedoeling, na
volledige successieve reparatie van
de 3 oude hoogovens, alle 4 hoog
ovens in gebruik te nemen. De direc
tie meent deze investeringen uit eigen
middelen te kunnen verrichten. De
plannen betreffen in hoofdzaak de
blokwalserij van de Hoogovens en on
derdelen van de breedband.
(Advertentie)
fris
„fris" is geen nieuw merk!
alle goede koolzuurhoudende,
alcoholvrije dranken zijn fris-dranken
In Tokio is men op het ogen
blik druk bezig de Parijzenaren,
die trots zijn op hun Eiffeltoren
van 300 meter een minder pret
tige verrassing te bezorgen.
Deze foto laat daar iets van
zien. Zij toont het enorme on
derstuk van een televisietoren,
welke in de Japanse hoofdstad
wordt gebouwd. Het enorme
gevaarte, dat op 24 december
van dit jaar gereed moet zijn
en dat dan sprekend op de trots
van Parijs zal gelijken, wordt
332 meter hoog en zal 3700 ton
wegen. De toren zal op twee na
het hoogste bouwwerk ter we
reld worden en de beroemde
Eiffeltoren in hoogte over
treffen...
(Advertentie)
is beter - kost minder!
'n BRINK product
Zondag is het weer gebleken,: Het „drama" is nog niet uit. De
competitie van de eerste divisie groeit uit tot een fanatiek gevecht
om behoud van posities, een fanatiek en heftig gevecht, als ge
voerd door zaken in een crisis-tijd.
En zo is het eigenlijk ook wel een beetje. Na het invoeren van het betaalde
voetbal was een van de eerste consequenties nu eenmaal, dat het geld een
grote rol ging spelen. Degradatie betekent onmiddellijk minder toeschou
wers en minder geld, zodat de wanhoop van tal van clubs nogal voor
de hand ligt. Ze willen alle aan de top van het Nederlandse voetbal blyven.
Ze willen alle dezelde (meestal broodnodige) recettes blijven innen. Ze
willen
Maar er is één onmiskenbare, verlammende zekerheid: Twee zullen de
graderen, twee zullen de strijd om behoud verliezen.
Deze omstandigheid geeft het eind van de toch al sensationele competitie
een climax zonder weerga.
De zaken zijn namelijk nog steeds
niet bekeken. Men kan hoogstens
droevig het hoofd schudden over het
arme BW, dat reddeloos lijkt en dat
volgens velen wel een der twee de
gradanten zal worden. Maar zoiets
heeft men van Elinkwijk, herinneren
wij ons opeens, ook lange tijd ge
zegd. Daar gebeurde bet mirakel,
dat de club zich plotseling oprichtte
en voetje voor voetje opklom.
Of het oude, vertrouwde BW, spe
cialist in de eindsprints, zoiets ook
nog kan doen, kunnen de Bossche
supporters hoogstens hopen. Feit is
in ieder geval, dat de BW-ers zon
dag tegen Ajax wel bijzonder wonder
lijk uit de hoek dienen te komen om
de eerste hap van de fataal wordende
achterstand af te knabbelen. Maar
alles kan en misschien gaat de
magie van de inmiddels fameus ge
worden premie van duizend gulden
per man als de ploeg in de ere
divisie blijft, weer werken, ofschoon
wij het voorlopig toch op winst voor
de Amsterdammers houden.
Blauw Wit is de naaste buur van
de BVV-ers, al scheelt het dan vier
punten. Voorlopig zal die toestand
waarschijnlijk wel zo blijven, want de
Blauw Witten mogen dan de ver
schrikkelijkste dingen doen, tegen
het gladde spel van Rapid zullen ze
niets vermogen in te brengen. Het
enige, waarop ze, dank zij hun houw
degen-voetbal, kunnen hopen, is een
puntenverdeling. Dan is er een rijtje
van drie in de standenlijst te vinden,
dat zich ook nog lang niet happy
voelt en dat als leeuwen vecht om
uit de gevaarlijke zone te komen.
Daartoe behoort nog steeds het eer
der genoemde Elinkwijk (men ziet
daaraan hoe moeilijk het is om uit
de onderste regionen te ontsnappen),
Elinkwijk dus en verder Amsterdam,
Wel, deze twee maken elkaar zondag
het leven zuur. Het gebeurt po
Utrechtse grond en daarom zien wij
ook duidelijk Utrechtse winst.
Verdienste
Het is namelijk de grote verdien
ste van het Elinkwijk-publiek dat het
zijn ploeg stimuleren bleef, óók toen
het in de put zat. De storm van ju
belkreten, die bij Elinkwijk-suceessen
plegen op te klinken, hebben van de
thuiswedstrijden van Elinkwijk ware
verschrikkingen gemaakt voor bezoe
kende clubs.
De derde in dit rijtje is GVAV. Dat
blijft ..hangen". Het zal in de ooste
lijke derby tegen Enschede niet ge
noeg in te brengen hebben om winst
te boeken. Het zal ten onder gaan,
tenzij er weer een of ander voetbal-
mirakeltje in de njaak is, waarvan
toto-liefhebbers de nodige nachten
plegen wakker te liggen.
Enschede moet winnen, want zijn
eens zo prachtige voorsprong is weg
geslonken. Er zijn nu meer kandida
ten voor de Nederlandse titel. Behal
ve Ajax, wacht namelijk ook DOS op
zijn kans. De DOS-ers trekken dit
weekeinde naar MW, waar ze moe
ten kunnen winnen om hun kam-
pioens-aspiraties waar te maken. Het
zit er wel in ook, want van het MW-
front hoort men de laatste tijd echt
niet meer van die daverende dingen.
ADO-Sparta is wat pool-ers met recht
een „moeilijke wedstrijd" noemen.
Deze twee ploegen zijn zo wispeltu
rig, dat men er met geen mogelijk
heid staat op kan maken. Af te lei
den aan de prestaties van de laatste
weken, zou Sparta wel enige kans
hebben, maar of het stugge Rotter
damse voetbal op de duur bestand
is tegen het (gebleven) technische en
tactische inzicht van de Hagenaars,
is de vraag. Een puntenverdeling zou
geen gek resultaat zijn.
Limburg beleeft voor de zoveelste
maal een provinciale derby, nu tus
sen VW en Fortuna. Men hoeft niet
in koffiedik te kunnen lezen om met
redelijke argumenten de WV-ers de
beste papieren te garanderen, maar
het is nu eenmaal een derby" en daar
in komt meer kijken dan vechtlust
en doorzettingsvermogen alleen.
Safe
Rest de ontmoeting tussen PSV en
NAC, waarnaar heel Brabant met
brandende nieuwsgierigheid uitziet.
Ook hier is het niet louter een kwes
tie van goed voetbal alleen. Er komt
bovendien traditie bij te pas. En
(sportieve) revanche-gedachten. En
(voor NAC speciaal) nog altijd de
eerste wens om winst, méér winst te
boeken, aangezien men nooit kan
weten
De Bredanaars zien waarschijnlijk
met weinig voldoening hoe de stel
lingen, die ze in een periode van
verbluffend herstel, praktisch on
neembaar hadden gemaakt, langza
merhand weer aan het afbrokkelen
zijn. Ze zullen „safe" willen spelen en
waarom zouden ze dat, om te be
ginnen, niet bij PSV doen, de over
weging getrouw, dat NAC tegen ster-
ERE-DIVISIE
Rapid - Blauw Wit
(1)..—
ADO - Sparta
(3)..—.
MW - DOS
(2)..—.
SC Enschede - GVAV
(1)..—
PSV - NAC
(3)..—.
Ajax - BW
(1)..—
Elinkwijk - Amsterdam
(1)..—
VW - Fortuna
(1)..—
J EERSTE DIVISIE A
S Willem II - RBC (1)..
Graafschap - VSV (1)..
J Volendam - HVC (3)..
Excelsior - EDO (1)
J SW DWS (3)
J DFC - Alkmaar (2)..
J Helmond - Roda Sport (1)..
Vitesse - AGOW (3)
EERSTE DIVISIE B
Sittardia - Wageningen (1)..
I Haarlem - Limburgia (2)
Xerxes - Hermes DVS (3)
J Fortuna Vl.-Volewijek. (3)..
t KFC - Eindhoven (2)
J Stormvog.-Rigtersbl. (1)..
J RCH - SHS (2)
TWEEDE DIVISIE A
Wilhelmina - Dosko (3)
Baronie - EBOH (1)
t Zeist - ONA (1)..
j TWEEDE DIVISIE B
J Be Quick - Veendam (2)
Oosterpark. - Heracles (2)
Velocitas - Oldenzaal (2)
ke ploegen zijn beste wedstrijden
pleegt te spelen?
In het zuiden heeft men, wat de
eerste divisie A betreft, uiteraard
de grootste belangstelling voor het
treffen tussen Willem II en RBC.
Deze ploegen zullen ongetwijfeld voor
een gevecht van formaat zorgen.
Enerzijds hebben de Tilburgers aller
lei grote en gerechtvaardigde kam
pioensplannen, maar anderzijds zul
len de Roosendalers zich niet willen
laten kennen. Dat het uiteindelijk
waarschijnlijk op een Tilburgse over
winning uitdraait ligt in de lijn van
de verwachtingen, maar spannend zal
het in ieder geval zijn.
In de tweede divisie A trekt Dosko
naar Wilhelmina in Den Bosch. De
Bergenaren zitten in een weinig be
nijdenswaardige positie en zullen dus
alles proberen om uit de „klem" te
komen. Of dat op het terrein van Wil
helmina gevreesd bij alle tegen
standers zal lukken, is de vraag.
Maar als Dosko met ouderwets vuur
van leer weet te trekken, zit er wel
licht minstens een gelijkspel in. Ba
ronie ontvangt ONA. De traditie ge
trouw zou dat een overwinning voor
de thuisclub moeten worden, want op
eigen terrein zijn de Baronnen wat
mans. Maar EBOH is een wispelturi
ge ploeg, zodat de Bredanaars danig
op hun tellen dienen te passen.
