Le Corbusier:
beheersing van
DE RUIMTE
Daar gaat-ie dan
DE LAATSTE HALTE
der beschaving
H.K.W.
Goed gereedschap is
eerste vereiste
een
I
Stofzuigerbuis werd
inbrekers noodlottig
Expositie in Haags museum
Russen gaan
over Nederland
vliegen
LUISTER
VANAVOND
Voortaan
f RüIqn-MBNDX),
15
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 18 APRIL 1958
Vlucht in heelal
Naar Expo
Dr. G. Veldkamp voor middenstand
Romantisch duel
in Stockholm
l/rijd£<r-
Kaasdag
1
Filmsterren torsen de loden last van de Afrikaanse zon
Bij 55 graden hitte
Men zou wellicht niet beter kunnen doen dan de geniale archi
tect Le Corbusier persoonlijk aan het woord te laten, wannéér
men een poging wil doen hem te begrijpen en daardoor te waar
deren. Of zijn denkbeelden mijlen-ver van zich af te gooien.
Want ook dit is zeer wel mogelijk bij een man die, hoe men ook
over hem denken moge, geleid wordt door een scheppings
kracht van schier bovenmenselijke proporties. Dit geldt voor
Le Corbusier als architect, als schilder, als beeldhouwer. Wie
zich daarvan wenst te overtuigen kan tot 1 juni terecht in het
Gemeentemuseum van Den Haag, waar een overzicht van zijn
werk is tentoongesteld.
Wezenlijk, benaderen kan men
deze kunstenaar nauwelijks. Zijn
vlucht in het heelal, vanwaaruit
hij de zwoegende mensheid schijnt
te bezien, is daarvoor te groots. Of
het zou moeten zijn dat alles wat
hij ontwerpt en uitvoert daarvoor
te „dwaas" zou zijn. Dit laatste
kunnen we gemakkelijk zeer beslist
van de hand wijzen door aan te
tonen, hoe logisch en menselijk
zijn ontwerpen blijken te zijn,
wanneer ze verwerkelijkt worden.
Derhalve blijft voor ons, minder
begenadigde schepselen, 'slechts over
te menen, dat Le Corbusier" „te
groots" is in de opvlucht van zijn
creatieve fantasie. Te groots in die
zin, dat we het hoe en waarom
slechts bij benadering kunnen bevat
ten en dat we de merkwaardige
schoonheid in zijn werk zullen moeten
zien als een schoonheid voor de toe
komstige mens.
Het zou al te simpel zijn thans de
vraag te stellen, wat dan de nu le
vende mens heeft aan een genie zó
groot, dat „slechts" de toekomst er
van zal kunnen profiteren. En nu ko
men we werkelijk aan het punt van
uitgang terug: men kan Le Corbu
sier eigenlijk nog het best zelf aan
het woord laten.
Straten
Hier is hij dan als stedebouwkun-
dige in een artikel uit het jaar 1929
(hij is momenteel 70 jaar oud).
..De straat wordt uit duizenderlei
verschillende huizen gevormd. Reeds
hebben wij ons aan de schoonheid
van het lelijke gewend dat noemt
men van de nood een deugd maken.
De duizend huizen zijn zwart, en
hun nabijheid ter weerskanten werkt
als een wanklank. Het is verschrik
kelijkmaar we gaan eraan voor
bij. Zondags spreiden deze straten
hun volle troosteloosheid ten toon. Op
werkdagen kunnen ze de mensen
stroom met moeite opnemen. De
winkels stralen van licht. Het hele
levensdrama trilt in alles. En als we
ogen in ons hoofd hebben, worden we
door het straatleven geboeid. Er is
meer te zien dan in een theater,
meer te beleven dan in een roman:
begeerten en gezichten.
Niets van dit alles wekt in ons de
vreugde die van architectuur zou
kunnen uitgaan. Evenmin is er een
ordening die ons trots zou kunnen
maken, of een wijde ruimte die onze
ondernemingsgeest kan prikkelen.
Wanneer we echter plotseling onze
buurman aanzien, worden medelijden
en erbarmen in ons wakker... en de
dagelijkse zorgen drukken ons. Men
kan in de straat het menselijk drama
vinden. De straat kan bij het aan
flitsen der lichten stralen, hij kan
met zijn bonte reclameplaten lachen.
Het is de straat van de duizendjarige
voetganger: een overblijfsel uit vroe
ger eeuwen, een ondoelmatig gedege
nereerd orgaan.
De straat put ons uit. Wij walgen
ervan. Waarom bestaat hij dan eigen
lijk nog?
Deskundigen op stedebouwkundig
gebied hebben onderzoekingen ge
daan en dikwijs gelukkige oplossin
gen voorgesteld. De discussie betreft
't verkeer: de beek van paardevoer-
tuigen is aangezwollen tot een Ama-
zonestroom van auto's. Dus uitbrei
ding, ruimte, ordening: de voetgan
ger, de auto... en nog een massa an
dere dingen die de stedebouwkundi
gen in orde moeten brengen."
Toekomstbeeld
We zouden eigenlijk het liefst maar
doorgaan met aan te halen wat Le
Corbusier over architectonische aan
gelegenheden denkt. Hij is altijd fris
en opbouwend, steeds rationeel ook
al zweeft zijn verbeelding in voor de
meesten van ons onbereikbare verten
en hoogten. Hij schept in gedachten
steden van stralend kristallen vlak
ken, die flonkerend oplichten tussen
het overdadige groen van spelewei-
den en geboomte. Het verkeer is on
dergronds, de woonruimte zijn licht-
vervuld en zeer hoog opgetrokken.
Daardoor kunnen de steden dichter
bevolkt zijn en toch behoeft de mens
gemiddeld maar een vierde van de
vroegere afstanden af te leggen
hij zal dus ook veel minder vermoeid
geraken.
Ga zelf zien
Het heeft geen zin hier in te gaan
op de bijzonderheden van de maquet
tes, de foto's of de tekeningen van
de expositie in Den Haag. Daar moet
u zelf naar toe om te kunnen besef
fen, hoe groot en geniaal de archi
tect Le Corbusier is. U zult er ook
zijn nogal ingewikkelde schilderstuk
ken zien (die ons niet kunnen ont
roeren overigens, maar dat is een
persoonlijke zaak) en u zult vermoe
delijk blij verbaasd zijn over zijn fon
kelende wandtapijten.
De architect en stedebouw-
kundige zal echter, zo vermoe
den wij, totaal beslag leggen op
uw geest en .misschien ook op
De directeur-generaal van de Rijks
luchtvaartdienst heeft goedgunstig
beschikt op een verzoek van de Rus
sische ambassade in ons land om
toestemming te verlenen tot de over
tocht over ons land van een aantal
Russische vliegtuigen, die retour
vluchten Moskou-Brussel gaan uitvoe
ren i.v.m. de Expo.
Rusland is niet toegetreden tot het
Verdrag inzake de Internationale
Burgerlijke Luchtvaart en moest der
halve toestemming voor de overtoch
ten over ons land vragen.
Behalve twee vluchten die reeds op
15 en 16 april zijn gemaakt, hebben
de Russen nog 30 vluchten op Brus
sel op het programma staan tussen
24 april en 11 oktober. De vliegtuigen
passeren ons land via Eelde, Enkhui
zen. Spijkerboor, Rotterdam, Woens-
drecht. In geval van slechte weers
omstandigheden of andere onvoor
ziene gebeurtenissen zullen ze mogen
landen op Schiphol.
uw hart. Hij heeft de eeuw van
het atoom en de eeuw van de
ruimtevaart voor een aanzien
lijk deel nader tot u gebracht.
In u groeit het besef, dat de
mens in staat moet zijn de
ruimte aan zichzelf dienstbaar
te maken. Dit nu dankt u, dan
ken wij allen aan Le Corbu
sier.
L. B.
(Advertentie)
9 uur
naar ©en cabaret-pro
gramma ,,Bent u zover.."
aangeboden door de
K.R.O. t.g.v. het 50-jarig bestaan van
d© H.K.W.
naar e®n microfoon-
gesprek over aktuele
H.K.W.-belangen.
10.30u
Katholieke bond voor Handels-,
Kantoor- en Winkelpersoneel
„St. Franciscus van Assisië"
Jan Luykenstraat 12, Amsterdam (Z.)
Dit is het Philipspaviljoen op de
Expo. Een ontwerp van le Corbusier
De Zweedse zanger Anders Boer-
je en de Poolse graaf Roman von
Bochwitz hebben op de binnen
plaats van een flatgebouw in Stock
holm geduelleerd. Als wapen had
den zij toreador-sabels gekozen, die
eigendom waren van de Zweedse
dichteres Magda Lagerman. Haar
hart was de inzet van het duel. Of
schoon de zanger het duel verloren
heeft zijn wond was ernstiger
dan die van de Pool zal hij de
dichteres trouwen. Dat stond name
lijk voor het duel al vast....
Fre'herr Roman von Bochwitz
kende Magda Lagerman goed en
werd jaloers toen Anders Boerje
naar de gratie van de dichteres be
gon te dmgen. Men besloot te duel
leren, hoewel de wet dit sinds 1662
verbiedt.
Eerst bracht de zanger de Pool
een wond op de arm toe. Men vocht
door. Na drie minuten werd Boerje
ernstig gewond, doordat de Pool
hem een treffer in de maagstreek
toebracht. De zanger viel en werd
naar de flat van de dichteres ge
dragen, waar hij nu verpleegd
wordt. De Poolse edelman verliet,
toen zijn tegenstander gevallen was
het. strijdperk.
De zanger is 38 jaar. de Pool 40.
Suggesties dat het hier een recla
mestunt betreft wees de dichteres
van de hand.
(Advertentie)
De staatssecretaris van Eco
nomische Zaken, dr. G. M. J.
Veldkamp, heeft tijdens de
slotzitting van het congres van
de Katholieke Middenstands
bond te Breda enige facetten
belicht van de eisen, die eco
nomische integratie en techni-
Een triomfantelijk lachende presi
dent Eisenhowergefotografeerd na
het werpen, van de eerste hal in fiet
nieuwe hasehallseizoen 1958. De
vrolijke inleiding vond plaats voor
de wedstrijd Washington Senators-
Boston Red Sox in het Griffith-
stüdion te Washington.
sche ontwikkeling aan de mid
denstander stellen. De heer
Veldkamp stelde voorop, dat
voor de middenstander geldt,
dat hij morgen geen zaken
meer zal doen wanneer hij zijn
werk van vandaag met gereed
schap van gisteren wil ver
richten.
Als een van de gevolgen van de tot
standkoming van de Euromarkt
noemde de staatssecretaris, dat het
technische overzicht van de inkoop-
markt met name voor de detailhan
del onduidelijker zal gaan worden.
Niet alleen doordat het assortiment
der artikelen zich wellicht zal uit
breiden, maar tevens door de markt-
verstrengeling en de stijging van het
aantal potentiële leveranciers. En bij
de problemen verbonden aan deze
vervaging van het overzicht van de
zoveel groter geworden potentiële in-
koopmarkt, voegen zich nog compli
caties van verschillen in taal en men
taliteit.
Al deze factoren zullen voor de
middenstand als direct gevolg gaan
hebben, dat het rechtstreeks contact
tussen fabrikant en detaillist moei
lijker zal worden. Ongetwijfeld zal
dientengevolge de taak van de tus
senhandel, die het toegenomen en
meer gedifferentieerde aanbod moet
bundelen en overzichtelijk maken, in
vele gevallen worden verzwaard en
uitgebreid, maar even vanzelfspre
kend zullen hier voor samenwerking
tussen de detaillisten grote mogelijk
heden blijken te zijn weggelegd, zo
meende de heer Veldkamp.
De harmonisatie van de sociale
wetten als onderdeel van het E.E.G.-
verdrag betekent ondermeer een aan
passing aan de Franse wetgeving,
die gelijke beloning voor mannen en
vrouwen voorschrijft. Dit is ook voor
de detailhandel van grote betekenis,
omdat in deze sector ongeveer 55%
van de erin werkzame personen vrou
wen zijn.
Sprekend over de technische ont
wikkeling zei de heer Veldkamp dat
de automatisering mogelijkheden
voor het midden- en kleinbedrijf kan
inhouden, naast een steun echter
evenzeer een bedreiging voor de po
sitie van de kleine bedrijven.
De middenstand, aldus de heer
Veldkamp, zij zich van de problema
tiek, waarmede hij naar alle waar
schijnlijkheid in de naaste toekomst
te maken krijgt, bewust en hij han-
dele naar dit bewustzijn. Het is dui
delijk, dat hier in het bijzonder geldt,
dat het antwoord van de middenstand
vooral moet liggen bij het streven
naar een hogere produktiviteit. Door
toepassing van betere bedrijfs-econo-
mische methoden wat betreft de in
terne organisatie en door het zoeken
naar geëigende vormen van samen
werking wat betreft de externe orga
nisatie, kan ook een kleiner bedrijf
een grote produktiviteits.reserve mo
biliseren.
Overigens zal met name het am
bacht zich, behalve op toelevering
moeten concentreren op het kwali-
teitsprodukt. dat de industrie niet kan
maken, en vooral ook op service.
4 eieren, 3 lepels melk, zout,
paprikapoeder, 60 gr. kaas,
30 gr. roomboter.
KAASOMELET
De eieren en melk losklop
pen, de geraspte kaas er
aan toevoegen, het deeg
op smaak afmaken met
zout en paprika en lang
zaam in de koekepan in de
boter bakken. De omelet
voor 't opdienen dubbel
slaan.
Doe nóg meer met
AJ61ICATIE VAN HET NED. ZUtVELBUREAU RIJSWIJK
SP**
gwt phüs-Wi fnfoüis
is te gebruiken als:
steel - stofzuiger
hand - stofzuiger
hand steel - stofzuiger
slede - stofzuiger
grote zuigkracht
degelijke constru «-♦!«, tëch
lichter van gewicht
onbreekbare, practische hulpstukken
e moderne vorm, prachtige kleuren
Vraag Uw leverancier U de
Ruton-Handy te demonstreren.
Draaibare plastic
s'arg en verleng-
buis vcor ombouw
tot sledestofzui
ger F. 16.-
Zie onze volgende publicatie over
STOFZUIGERS
In Frans Cameroun sluipen bandieten geharnast rond, versiert
de plaatselijke koning zijn troon met reserve-onderdelen van
auto's en cirkelen gieren hoopvol boven het kleine vliegveld bij
elke landing of opstijging.
Het is de laatste halte van de beschaving. Daar voorbij doemt
de heuvel der demonen op boven een door de zon geblakerde
woestenijeen vallei bedekt met misvormde keien die haar een
onaards aanzien geven als van een landschap op de maan.
In deze fantastische omgeving, on
der een brandende zon (55 graden
hitte), wanneer zelfs de naakte in
heemse bewoners als bewegingloze
beelden van eboniet in het stof zitten,
is een groep filmmakers uit Hollywood
bezig een film te maken onder leiding
van Darryl Zanuck met medewerking
van de bekendste sterren uit de film
wereld.
„Geen enkele maatschappij in de
filmgeschiedenis heeft het ooit ge
durfd een film te maken in zulk een
primitieve omgeving. En niemand zal
het ooit nog eens proberen, dat ver
zeker ik jp", rei Zanuck toen hij naar
zijn met gTasbedekte hut terugkeerde
van een bezoek aan een stam die nog
zeer onlangs getracht had een blanke
dokter aan een speer te rijgen.
Lijdensweg
De film waaraan Zanuck bezig is
heet „The roots of heaven". Mede
werkenden zijn Juliette Greco, Eddie
Albert, Errol Flynn en Trevor Ho
ward alsmede ruim 120 acteurs en
technici.
Terwijl Zanuck sprak strompelde
Juliette Greco het kamp binnen, ver
gezeld van een dokter. Na een aanval
van dysenterie en een instorting we
gens de hitte had een insekt haar in
het oog gestoken. Uit Parijs is een
specialist onderweg die uit te maken
heeft of de Franse filmster-zangeres
al dan niet in Afrika zal mogen blij
ven. Haar tegenspeler Eddie Albert
kwam aanlopen, terwijl een inboorling
een parasol boven zijn hoofd hield. Hij
had net een vrij ernstige zonnesteek
achter de rug. Hij is nu herstellende.
Errol Flynn en Trévor Howard, even
eens slachtoffers van zon en dysen
terie, vroegen om hun dagelijkse pil
tegen malaria, die ook alle anderen
moeten innemen.
Problemen
Regisseur John Huston, die zijn
enkel had verzwikt, kwam hinkend
aanlopen en vroeg om een glas water,
dat uit het 3.000 km ver gelegen
Frankrijk moet worden gevlogen, om
dat het plaatselijke drinkwater te ge
vaarlijk is. Praktisch iedereen liep
dysenterie op.
Zanuck verklaarde: „Wij moesten
een klein leger en tonnen uitrusting
stukken van ver laten transporteren,
om de film te maken op het terrein
waarover Gary in de roman die we
verfilmen schreef. Wij hebben thans
groepen verspreid liggen met onder
linge afstanden van meer dan 1.000
km. Om met hen in contact te blijven
hebben wij een eigen netwerk van
radio-telefonie".
Zanuck, die een dag rust had geno
men, vertelde dat het een van zijn
problemen was om naakte inheemse
Het kordate optreden van
een met de buis van een stof
zuiger gewapende Roermondse
zakenman heeft er toe geleid,
dat de politie te Roermond een
inbrekerskomplot kon oprollen,
dat heel wat op zijn kerfstok
had. Zij pleegden een serie in
braken en ontvreemdden ver
leden zondag in Eindhoven
voor 10.000,aan juwelen.
Vorige week, in de nacht van- don
derdag op vrijdag, werd ingebroken
in het kantoor van de eiergroothan-
del Janssens-Dijcks naast de tunnel
aan de Willem II Singel te Roermond
De buit was niet groot. Alleen wat
wisselgeld en wat sigaretten viel in
handen van de langvingers.
De heer Janssens deed van de in
braak geen aangifte. Hij verdacht
iemand van zijn personeel van de in
braak en wachtte af. of deze het
spel nog eens zou herhalen.
Dat gebeurde inderdaad op dinsdag
avond. Omstreeks kwart over tien be
merkten de heer Janssens en zyn
echtgenote een verdacht geruis op de
bovenverdieping van hun woning. Ge
wapend met de stalen buis van de
stofzuiger ging de heer Janssens op
onderzoek uit. In een kamer op de
eerste verdieping trof hy twee man
nen aan achter een deur.
Mevrouw Janssens-Dijcks alarmeer
de intussen op straat de politie en
enkele voorbijgangers. De heer Jans
sens posteerde zich met de stalen
buis in de voordeur, maar de indrin
gers maakten zich ijlings via een
achterdeur uit de voeten.
Het alarm van mevrouw Janssens
had succes gehad. Enkele voorbijgan
gers zetten op straat de achtervol
ging op de vluchtende inbrekers in.
Een meubelmaker fietste een der in
brekers achterna en greep hem beet
in de Mariagardestraat. De man
werd overgegeven aan de politie.
Later werden twee anderen gearres
teerd.
Op aanwijzing van de heer Jans
sens werd een vierde medeplichtige
gearresteerd. Het was L. K.. een per
soneelslid, die door het openschuiven
van een deur in het magazijn van de
eiergroothandel aan het stationsem
placement, de drie anderen gelegen
heid had gegeven de woning binnen
te dringen.
De andere dieven waren de student
F. J., de metselaar P. G. en de ar
beider L. W., evenals L. K. allen uit
Roermond. Zij bezaten een groot aan
tal sleutels en bekenden inbraken te
hebben gepleegd by de familie M.
in de villawijk Roer, in een loods van
de steenbrekerij ..Roermond" en in
een woning te Eindhoven, waarvan
de bewoners tydel^k afwezig waren.
krijgers buiten het gezichtsveld van
de camera's te houden. Hij heeft een
afdeling opgericht die zorgt voor len
dendoekjes wanneer opnamen met
wilden moeten worden gemaakt. Er
zijn echter weer andere inboorlingen
die er als de dood voor zijn om voor
de camera's te komen, overtuigd als
zij ervan zijn dat de lens hun ziel zal
stelen.
Twaalf vingers
Ik vergezelde Zanuck op een dag
naar een dorp van lemen hutten, zoe
kend naar een geschikte plaats om
een dans van inboorlingen op te ne
men.
Wjj werden begroet door een ma
triarch van de stam, dje door haar
bovenlip een nagel van 15 cm droeg
j UP.correspondent Ro- j
bert Musel heeft zojuist j
een reis in de donkerste
delen van het ztvarte we-
relddeel beëindigd. Hier
vindt U een relaas van
enkele van zijn beleve.
nissen.
en trots haar handen liet zien, elk
voorzien van zes vingers.
Zanuck overhandigde met veej
plechtstatigheid een beker ijswater
aan een grijsgebaarde man, die lang
zaam en extatisch het vocht opdronk
en de koop was gesloten.
Maar Zanuck had geen rekening
gehouden met de vrouwelijke danse
res. Hun gebruikelijk danskostuum
varieert van niets tot bijna niets en
sommigen van hen maakten bezwaar
tegen de sarongs die hen werden uit
gereikt. Zanuck loste de moeilijkheden
op door een stapel grote 100 franc
noten tevoorschijn te toveren. P
Behalve de couleur locale is er nog
een ander voordeel, verbonden aan
het filmen in deze omgeving. Niemand
komt ooit te laat op zijn werk. De
muskieten plegen bij zonsopgang de
slapers aan te vallen.
Jaarlijks gebeuren nog vele onge
vallen, waarbij wielrijders worden
aangereden door- de aanhangwagen
achter een vrachtauto. Op verzoek
-van de ANWB heeft het Centraal Bu
reau voor de Statistiek een speciaal
onderzoek naar dit soort ongevallen
ingesteld over een peripde van 2 jaar.
Hieruit is gebleken, dat in deze ja
ren in totaal 251 van dergelijke onge
vallen zijn gebeurd met o.m. als ge
volg 18 doden en 61 ernstige gewon
den.
Het merendeel van deze ongevallen
speelt zich af op smalle wegen, waar
de wielrijder zich door het rakelings
passeren van de (trekkende)) vracht
auto in het nauw gebracht voelt en
zich zodra dit voertuig is gepasseerd
naar links begeeft met mogelijk fa
taal gevolg.
Ter voorkoming van dit gevaar
heeft de ANWB direct na het ver
schijnen van het C.B.S.-rapport aan
de minister van Verkeer en Water
staat om beveiligingsmaatregelen ge
vraagd, b.v. een aanduiding aan de
rechtervoorzijde van het trekkende
motorvoertuig. Niet alleen zal een
dergelijke waarschuwing van groot
belang zijn voor wielrijders doch ook
voor voetgangers, indien de rijbaan
en de trottoirs zeer smal zijn.
Het is thans zover, dat een ontwerp
van een dergelijk teken, voor een
combinatie, bestaande uit een vracht
auto met aanhangwagen, is versche
nen.