Nieuw priesterkoor
voor de kathedraal
Verpleeginrichting „Ter Poorte"
te Koudekerke eind mei geopend
Beschouwing over het isolement
van Schouwen en Overflakkee
bij
he
proef
Dubbele moord
in België
Zeshonderd
doden in Cuba?
Nieuwe veerfuik te Vlissingen
Interessant artikel van drs.
Verburg, directeur van ETI
Concentratie
lig van
ie
EUWS
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 14 APRIL 1958
Probleem lichte geesteszieken opgelost
Jongen vergiftigde
zijn ouders
Garry Davis naa
V.S. terug
AANBESTEDINGEN
LIKDOORNS
WONDEROLIE
De zorg voor de geestelijk gestoorden en met name voor de
licht geestelijk gestoorden vormt nog steeds een bijzonder groot
probleem. Een probleem, waarmee de Stichting Rust en Verpleeg
huizen „Midden Zeeland" zich intensief heeft bezig gehouden,
waarna men tot de conclusie kwam, dat Zeeland dringend behoef
te had aan een voor dit doel verantwoorde verpleeg-inrichting.
De conclusie werd omgezet in een bouwplan en op dit ogen
blik is dit bouwplan grotendeels gerealiseerd. Achter de ver
pleeginrichting voor langdurige zieken „Der Boede" te Koude-
kerke werd in augustus 1956 begonnen met de bouw van een Ver
pleeghuis voor licht geestelijk gestoorden. Het kreeg de naam
van „Ter Poorte".
Eind mei zal het laatste der pavil
joens, die voor de patiënten bestemd
zijn, gereed komen doch reeds nu
werd een gedeelte van het complex
in gebruik genomen voor deze ver
pleging. Omdat er een schreeuwende
behoefte aan bestond en niet gewacht
kon worden op het gereed komen van
het volledige complex, wat eind sep
tember het geval zal zijn.
Drie paviljoens
Drie paviljoens, aaneengesloten in
een halve cirkelvorm rond een grote
vijver, staan straks ter beschikking
van de verpleging der licht geestelijk
gestoorden. Het Oostpaviljoen, dat de
naam van onze derde prinses draagt:
.Margriet-Paviljoen", werd reeds in
januari in gebruik genomen. Zes gro
te slaapzalen en 6 separeerkamers
staan ter beschikking van de patiën
ten, die hier verpleegd worden. Twee
grote woonkamers bestemd voor dag
verblijven dagen er zorg voor dat de
patiënten zich thuis voelen, waartoe
ook de kleurrijke en warm aandoende
omgeving het hare bijdraagt. Het
Margriet-Paviljoen heeft een lengte
van ruim 93.5 meter en het West-
paviljoen, dat dezelfde indeling heeft
doch dan in spiegelbeeld, is even
lang. Dit paviljoen kreeg de naam
van onze vierde prinses „Marijke-
Paviljoen". Tussen deze beide pavil
joens in ligt het hoofdpaviljoen, met
een lengte van 105 meter en hoofd
zakelijk bestemd voor bedpatiënten.
Het hoofdpaviljoen kreeg de naam
,,Wilhelmina-Pavüjoen". In deze drie
paviljoens kunnen een kleine honderd
licht geestelijk gestoorden worden
opgenomen, wat voorlopig voor Zee
land voldoende wordt geacht.
Mogelijk wordt volgende week het
Maryke-Paviljoen in gebruik geno
men, dat slechts enkele dagen te
voren geheel gereed komt. Eind Mei
komt het ,,Wilhelmina-Paviljoen" ge
reed en ook bij dit paviljoen voor de
bedpatiënten zal geen dag te lang
worden gewacht met het in gebruik
nemen.
Zusterhuis
In de onmiddellijke omgeving van
het Marijke-Paviljoen is men thans
bezig met de bouw van het zuster
huis, dat in tegenstelling met de pa
viljoens geen laagbouw zal zijn, doch
één verdieping krijgt. Zesenzeventig
zusters zullen hier hun aparte kamers
vinden, recreatiezalen en wat dies
meer zij. De hoofdtoegang tot dit
zusterhuis wordt geflankeerd door
vier zusterflats laagbouw die
ieder een keuken, slaapkamer, woon
kamer en toiletruimte bevatten. Eind
september komt dit complex dat
thans zover gevorderd is, dat de
kozijnen gesteld staan gereed.
,,Ter Poorte" beslaat een totale
oppervlakte van 5 hectare, doch
slechts 4500 m2 hiervan is be
bouwd met de paviljoens en het
zusterhuis. De rest werd bestemd
voor recreatie-terrein: een fraaie
Hoofdpaviljoen Wilhelmina-
paviljoen" - keuken en Marijke-
paviljoen in aanbouw. Ook deze
paviljoens worden spoedig door
verpleegden betrokken.
vijver, bebossing en beplanting,
een omgeving, die niet anders
dan weldadig kan werken op deze
verpleegden.
De wegenaanleg door het terrein is
gedeeltelijk voltooid, doch komt even
eens eind van deze zomer gereed.
De paviljoens worden voorzien van
centrale verwarming en uitgerust
met alle comfort, die de huidige tijd
ons schaft. Uniek is het alarmsysteem
in de drie paviljoens, waardoor de
zusters in tijd van nood onmiddellijk
groot alarm kunnen slaan, zonder al
te veel bewegingen te moeten uit
voeren. Een centrale keuken naast
het hoofdgebouw op de modernste
wijze uitgevoerd, verzorgt straks niet
alleen de voeding voor ,,Ter Poorte"
doch ook voor het enkele honderden
meters verder gelegen verpleeghuis
voor langdurige zieken ,,Der Boede".
Architect Rothuysendie deze
bouw ontwierp, kristalliseerde de
verzorgingsgedachte van het stich
tingsbestuur in dit bijzonder fraaie
en uiterst doelmatige bouwwerk.
Een bouwwerk dat niet dient om
de geestelijk gestoorden „op te
sluitendoch om hun ziekte te
bestrijden met alle middelen waar
over wij thans beschikken. Een ge
bouw, waar hen rust, licht, warmte
en blijheid niet wordt onthouden,
maar in massa wordt toegediend.
linnen, m-
van de
wijze
If als een
1 onmiddel-
te spelen
nooien. In
hecht ver-
Holland,
^pelers zijn
ermijn als
j Eindhoven
ren de in-
Lpioenschap
pengen tot
lepalen da-
lini, zal te
|ngstoernooi
op bases
de KNBB
fiemen. Dit
pren en zal
^n 47-2 en
laan worden
Ite geven en
Ivitatie-toer-
|evraagd en
iB.
mogen de
p i nationaal
I (de tegen-
en de reis-
een.
lin het geval
lato, McKes-
Vers gezegd,
Ivan de jury
eertienjarige
|/al wel voor
nta Monica
her haartoe-
ting, die op
|un verleent
nd- en zee-
S. en hun
voor zover
oende mate
rheidswege.
Actie Lang-
1 komt een
inuten met
amma, ge-
Iproken door
tiesten. De
3,25. De
verkoop is
plaat is een
18 vragen,
;n verhaaltje
15 september
ren insturen
waarvan de
.Berlingske
icht, dat de
:atastrofaal"
werden hun
proeven te
zou een toe-
ctieve neer-
jk niveau in
nzende lan-
iben gehad.
State Depart-
theid van dit
tigen.
i gisteren ech-
it er gegevens
steunen,
leze Russische
lactieve neer-
tt in Skandi-
ipan en delen.
die voorzitter
pan de senaat
ties is. voegde
;en het vorige
China een on-
ilfing hebben
legen kiloton.
De 18-jarige Sylvain Cornells, vier
de zoon uit een landbouwersgezin van
acht kinderen te Wiekenvorst in het
arrondissement Mechelen, beroofde
zijn ouder van het leven omdat hij
de laatste tijd wegens slecht gedrag,
talrijke berispingen en straffen op
liep.
De jeugdige oudermoordenaar had
verder het misdadig plan ook zijn jon
gere zuster en twee jongere broertjes
te doden door een zwaar vergif te
roeren in de pap die voor het slapen
gaan door het gehele gezin gewoonlijk
werd gegeten.
De moeder, die merkte dat er iets
mis was met de pap, had gelegenheid
de kinderen nog tijdig te waarschu
wen alvorens ze door hevige kram
pen gekweld ineenzeeg: Ook de va
der had helaas reeds van de pap ge
geten en stierf. De moordenaar heeft
bekend.
Kort na de aanval op het heilig
dom ontplofte er in de omgeving in
een munitieopslagplaats 22.500 kg dy
namiet, waardoor schade aan he*
heiligdom werd aangericht.
In Havanna zelf is het rustig.
De „wereldburger nr. 1", Gai
Davis, heeft zich gisterenmiddag
Napels ingescheept op het Amer
gaanse passagiersschip „Constit
tion", waarmee hij naar zijn lar
van herkomst, de Verenigde State
terugkeert.
Davis, die verscheidene weken 1
Napels en op Capri heeft doorgi
bracht, is van oordeel, dat hij vo
doende publiciteit heeft gegeven aa
zijn zending voor afschaffing van c
landsgrenzen.
Als enig identiteitsbewijs beschi'
hij over een reisdocument, dat h
van de Italiaanse regering heeft gr
kregen en waarin wordt gezegd, dr
hij de zoon van een Amerikaar
staatsburger is.
Hij heeft nog steeds de Amei
kaanse nationaliteit niet terug, waa
van hij indertijd afstand heeft gc
daan.
Zijn voornemen is na aankomst i
de Verenigde Staten zijn loopbaan al
toneelspeler voort te zetten, die h
tien jaar geleden heeft afgebroken.
(Advertentie!
Gestaag vordert het werk aan
de nieuwe veerfuik te Vlissingen,
die evenals de veerfuik te Bres-
kens nog dit jaar in gebruik zal
worden genomen ten behoeve van
de nieuwe veerboot. Deze zgn. hon
derd-meter-boot maakt in mei zijn
technische proefvaart.
De onderbouw van de nieuwe veer
fuik te Vlissingen is, zoals de foto
laat zien, reeds grotendeels ge
reed en dit deel van het werk zal
in mei worden opgeleverd. Dan
komt het tweede en laatste deel in
uitvoeringhet plaatsen van de
elektrische installatie en het aan
brengen van de rijbrug tussen de
twee slanke betonnen torens.
Bokken en zolderschuiten, die nu
nog gebruikt moeten ivorden voor
de uitvoering der werkzaamheden
zullen dan plaats maken voor de
grote veerboot. Zodat de zwakke
schakel in het Zeeuwse verkeers-
net de veerdiensten iets ver
beterd wordt.
sen het tijdstip van haar gereed
komen in 1961 of 1962 en het
moment dat deze brug in de inter
nationale Beneluxweg zal zijn opge
nomen (1968).
Het eiland Goeree-Overflakkee wil
zich dan jaarlijks het offer van het
dubbele der hier bovengenoemde
veergelden dus 2 miljoen gulden
getroosten. Men rekent daarbij op een
verdubbeling van het verkeer, dat
dan de veergelden in de vorm van
een tol zal betalen. Een telling op de
bruggen bij Spijkenisse en Baren-
drecht heeft geleerd, dat het vracht
autoverkeer in en uit de Hoekse
Waard tien maal zo belangrijk is als
dat van en naar Flakkee, terwijl deze
gebieden overigens gelijkwaardig
zijn; voor personenauto's geldt de
verhouding 5 op 1. De vervoerschep-
pende waarde van de behandelde ver
binding zal dus duidelijk zijn.
„Zou men voor Schouwen-Duive-
land dezelfde gedachte toepassen,
dan mag men de totale tol jaarlijks
op 2,63 miljoen gulden stellen of ge
kapitaliseerd ongeveer 45 milj. gld.,
een bedrag, dat overeenkomt met
de investeringskosten voor de brug.
Bovendien zal (na 1961) de veerver-
binding tussen Midden-Zeeland en
Schouwen-Duiveland na het tot
stand komen van het Drie-eilanden
plan zodanig worden verbeterd,
dat de verkeersaandrang uit en in
de richting van Rotterdam via de
vaste eilandenverbinding, zeker des
zomers, zeer zal worden vergroot.
Alle argumenten pleiten dus voor een
zo snel mogelijke uitvoering van het
gewraakte brugproject, waarvan „de
streek" de prioriteit heeft omhoog-
gebracht door de bereidheid tot tol-
betaling.
Het is te betreuren dat ook in deze
materie de bestedingsbeperking zo
ruw ingrijpt. Het wordt hoog tijd dat
de investeringspolitiek van de Over
heid nu en in de toekomst onder
worpen wordt aan duidelijke rende
mentsnormen. Het streven naar eco
nomisch en ruimtelijk-economisch
evenwicht zal daardoor een duide
lijke richtlijn verkrijgen.
GEMEENTEWERK TE DINTELOORD
Te Dinteloord is aanbesteed:
a. het houwen van een pompinstal-
latie; b. afvoerkanalen naar Volke
rak; c. rioleringen in de straten van
het westelijk deel van de gemeente.
Er waren elf inschrijvingen als
volgt: C. Verwater, Breda f 444.000.
Fa. Stouten, Brouwershaven 443.000.
De Oude en de Jonge. Zierikzee
437.000. De Oude, Biervliet 435.000.
Kostermans en zoon, Wijk bij Duur
stede 425.000. M. G. Hillen en Rozen,
Amsterdam 424.500. N.V. Splunders,
Ridderkerk 421.600. Koster en Visser,
Waddinxveen 419200. Herbert. De
Bilt 418.000. v. d. Veeken, Made 410.000
Bolfbroek Aanneming, Bloemendaal
409.000. Gemeentelijke raming 451.000,
verwijderd met
Weg met onhandige lik-
doornringen en gevaar lij ke
scheermesjes. Een nieuw
vloeibaar middel, NOXA-
CORN, neemt de pijn weg
in 60 seconden. Eeltplek-
ken en eksterogen ver
schrompelen met wortel
en al. Bevat gezuiverde
wonderolie, jodium en het
pijnstillende benzocaïne.
Een flesje NOXACORN
Antiseptisch Likdoorn
middel van f. 1.35 bespaart
"J veel ellende.
Een sinds jaren gekoesterde wens van de
pastoor van de kathedrale kerk te Breda, ple
baan W- van der Maden, gaat vaste vorm aan
nemen: binnen afzienbare tijd zal het priester
koor dusdanig worden veranderd en vernieuwd,
dat het middelpunt van deze kerk meer in over
eenstemming is met de bestemming, die het uit
eindelijk heeft. Tenslotte is het priesterkoor in
de hoofdkerk van het bisdom Breda niet alleen
in gebruik als plaats, waar het H. Misoffer
wordt opgedragen, maar bovendien vindt men
op dit priesterkoor de zetel van de bisschop
van Breda.
Het architectenbureau Siebers en Van Dael
te Breda heeft thans een plan ontworpen, dat
recht doet wedervaren aan de beide functies die
dit deel der kathedraal bij de eredienst inneemt.
WHAT YOU CALL
- tv,...
Te Havanna is vernomen dat de
mislukte poging der Cubaanse rebel
len om een algemene staking in het
land te organiseren, aan zeshonderd
personen het leven heeft gekost.
De Cubaanse regering heeft een
bedrag van honderdduizend dollar
uitgeloofd voor een gevangenneming
van de opstandelingenleider Fidel
Castro.
De opstandelingen hebben getracht
het heiligdom van de Maagd der
Barmhartigheid bij El Cobre op 30
km van Santiago de Cuba de be
schermheilige van Cuba te over
meesteren, maar werden teruggedre
ven.
In de ,,Econ.-statistische berichten" heeft drs. M. Verburg, directeur van
het Zeeuwse ,,Eti" enige ruimtelijk-economische beschouwingen gewijd aan
het isolement van Schouwen-Duiveland en Goeree-Overflakkee. In de
aanhef van zyn artikel brengt drs. Verburg naar voren hoe het verkeers-
isolement van deze eilanden hun ontwikkeling remde, zodat er ten opzichte
De economische groei ging er vol
komen aan voorbij. Ook de betekenis
welke de spoorwegen kregen voor
hoogwaardige massa-goederen en
eindprodukten van middelbare om
vang liepen zij mis. Dit leidde tot
industriële concentratie vooral in de
steden en tot het leeglopen van de
ongunstig gelegen gebieden.
Vaste verbindingen
Een hele serie nadelen somt de
schrijver verder op en zegt dan, dat
het mogelijk is om op één punt een
indruk te krijgen van de economische
betekenis, die de aanleg van vaste
verbindingen voor de eiland-economie
zal betekenen.
,,Met betrekking n.l. tot het auto
verkeer van en naar de eilanden
Een deel van het Margriet
paviljoen,*reeds bezet door
patiënten, fraai gelegen achter
een grote vijver.
beschikken wij, voor zover van be
lang voor onze probleemstelling,
slechts over de gegevens van de twee
belangrijkste veren Middelharnis-Hel-
levoetsluis en Zijpe-Anna Jacobapol-
der. Bij een vaste verbinding van
Schouwen via Flakkee naar Rotter
dam en omgeving is alleen de relatie
met dit laatste gebied van belang.
Het eerste veer bedient hetzelfde ge
bied als de in aanmerking komende
brugverbinding over het Haringvliet.
De dam bij Bruinisse die in het
kader der Deltawerken in 1964 gereed
zal zijn vervangt het veer bij Zijpe
slechts in zover dit dezelfde wind
streken bedient; alleen het gebied
bezuiden de Maas behoort hier niet
toe.
Wij mogen aannemen dat 75 pet.
van het verkeer dat thans wordt
afgewikkeld via het veer van Zijpe
naar Anna Jwcobapolder in de toe
komst van deze dam gebruik zal
maken, hetgeen neerkomt op rond
150.000 auto's (waaronder 105.000
personen- en 41.000 zware vracht
auto's) en 16.000 motorrijwielen e.d.
ontstond.
Voor Goeree-Overflakkee worden
Het plan brengt het priesterkoor
een heel eind verder de kerk in en
wel tot halverwege de koepeltoren.
Hier zal het altaar worden geplaatst,
dat een eenvoudig tafelmodel zal zijn.
Op de plaats, waar thans het hoog
altaar staat, zal in de nabije toekomst
de bisschopszetel verrijzen. Deze zetel,
die door een hoog wandkleed erachter,
zal worden geaccentueerd, wordt op
dezelfde hoogte gebracht als thans het
hoogaltaar. Dit wil zeggen, dat de
troon van de bisschop drie treden ho
ger dan de omgeving zal komen te
staan. De Kanunniken-banken zullen
naar dit gedeelte van het priesterkoor
worden overgebracht, zij zijn op de
tekening aangegeven met het cijfer
2; de bisschopstroon met 1.
Het vergroten van het priesterkoor
(3), houdt tevens in, dat de vloer van
het tegenwoordige priesterkoor op
hetzelfde niveau doorgetrokken wordt
tot onder de koepeltoren. Daardoor
ontstaat een enorm priesterkoor, dat
dus hoger dan zijn omgeving ligt, wat
voor de gelovigen o.m. dit voordeel
oplevert, dat men zeker is van een
onbelemmerde doorkijk. Dit laatste
is vooral belangrijk bij grootse plech
tigheden. Aan weerszijden van het
koor zijn drie treden aangebracht.
De ruimte voor aan het priesterkoor
zal worden benut voor het altaar, dat
één trede omhoog wordt gebracht. Het
altaar is op de tekening aangegeven
met het cijfer 5. Ter oriëntatie plaats
ten wij een vier in de pilaar, waar
thans de preekstoel is te vinden. Deze
preekstoel wordt bij de nieuwe situatie
verplaatst naar het cijfer 6. Daar
wordt een ambo gebouwd, die wat
hoger komt te liggen om de plaats,
van waaraf het woord Gods verkon
digd wordt, waardig te doen uitko
men. Rondom dit gedeelte worden de
communiebanken aangebracht, die
zijn aangegeven met het cijfer 7.
In de rechter-zijkapel komt het sa
cramentsaltaar, waar dus ook de kluis,
de bespaarde veergelden voor 107.000
auto's op 1 miljoen gulden gesteld.
De afstandverkorting is te verwaar
lozen daar de kortere afstanden via
de Hoekse Waard ongeveer gecom
penseerd worden door de langere tra
jecten die op Goeree-Overflakkee
moeten worden afgelegd naar Oolt-
gensplaat. De opheffing van het tijd
verlies op het veer beloopt 70.000 uren
die worden berekend tegen 6.per
uur aan bedrijfs- en personeelkosten,
hetgeen een totaalbedrag van 420.000
oplevert. De verliezen ontstaan door
de wachttijden worden door de Ka
mer van Koophandel voor Dordrecht
gesteld op 3 miljoen gulden.
Voor Schouwen-Duiveland bedragen
de bespaarde veergelden 315.000.
Het voordeel van afstandsbesparing
(25 km) is 900.000 en dat der tijd
winst 675.000.
van Nederland een grote achterstand
Voor Goeree-Overflakkee komt men
dan tot een bedrag van 1.890 en
voor Goeree op 4.420.000 of samen
6.310.000".
Gesneuvelde brug
Aanvankelijk lag het in de bedoe
ling van de ministers op de rijks-
begroting-1958 een post op te nemen
voor een brug over het Haringvliet
tussen Flakkee en de Hoekse Waard.
Deze is echter gesneuveld onder de
guillotine van de bestedingsbeper
king.
Teneinde het doel op andere wjjze
te bereiken heeft de K. van K. voor
Dordrecht voorgesteld een particulier
bedrijf via een concessie de bouw en
exploitatie van een brug ter hand te
doen nemen. Het ligt in de bedoeling
een tol te heffen gedurende een aantal
jaren dat deze brug slechts een regio
nale betekenis zal hebben, dat is tus-
die thans op het hoogaltaar staat, zal
worden geplaatst. In deze kapel wordt
reeds sinds geruime tijd in de week
de H. Mis gelezen.
De nieuwe situatie biedt van drie
zijden een prachtig zicht op het pries
terkoor. Grootse plechtigheden (we
denken b.v. aan de wijding van nieuwe
priesters, een pontificale hoogmis,
etc.) zullen daardoor meer reliëf ver
krijgen. De wanden van het priester
koor zullen voorlopig in een fijne tint
wit worden geschilderd.
De plannen zijn goedgekeurd door
mgr. Jos. Baeten en plebaan Van der
Maden hoopt zeer spoedig te kunnen
beginnen met het realiseren van wat
thans op papier gezet gaat worden.
En daarbij trekt hij een ietwat zorge
lijk gezicht. „Dit gaat handenvol geld
kosten", geeft hjj te kennen. Voor wie
die zorgenrimpels mee wil helpen glad
strijken, hierbij het gironummer van
de pastoor van de kathedrale kerk:
140.600.
