Aard en omvang van
Brabant
waar u dubbel
van geniet!
halfzware
Fantastisch Gerrit Schulte nog
steeds een der ongenaakbaren
De bewegelijkheid van
duizenden werknemers
Ned renners op de (II)
Beloftevolle
Zeeuwen
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 3 MAART 1958
Nasser tot Syriërs
Aan het werk
Binnen en buiten
de provincie
Ruim 30.000 vrouwen
meer dan mannen
in Den Haag
Het was een natte
winter
mm®
Argentinië zoekt
naar handelswegen
Warschau wil rust
Touwtje springende ij
president
TV-R A D IO-TV-RADIO-TV-
door ANTONIO DEL MONTE
ZEELAND
PENDEL VAN'MANNEN
IN NOORD-BRABANT PER GEWEST
LIMBUÖG
BELGIË
Het pendelverschynsel werd in de afgelopen jaren veelvuldig belicht. Vooral
in verband met de trek naar de ..Randstad Holland" van een omvangrijke
groep werknemers uit west-Brabant. Het pendelverschijnsel is echter zeer
gevarieerd en zeer omvangrijk concludeert de heer H. L. Gevers van het
rijksarbeidsbureau Den Bosch in het jongste nummer van ..Noord-Brabant",
het fraaie ETI-tijdschrift. De pendel is niet enkel een zaak van west-Bra
bant: een aangelegenheid van de 6500 personen, die voor de komst van de
bestedingsbeperking werkgelegenheid zochten en vonden in de .Randstad
Holland". De pendel heeft veel meer facetten en zo kon in 1957 worden be
rekend, dat de inkomende pendel van de 22 rayons, die het rijksarbeids
bureau in Brabant telt, 31.300 mannen bedroeg, waartegenover een uit
gaande pendel kon worden vastgesteld van 34.500 mannen.
Ifc verzoek u onmiddellijk een
einde te maken aan deze uitin
gen van vreugde en aan uw
werk te gaan, aldus president
Nasser van de Ver. Arabische
Republiek tot de menigte in
Damascus, die hem vrijdagavond
vroeg weer het woord te voeren.
Nasser vervolgde: „U viert al
zeven dagen aan een stuk de
stichting van de Ver. Arabische
Republiek. U hebt tijd genoeg
gehad om van uw blijdschap te
getuigen. Laten tcij nu direct
aan het werk gaan en God bid
den dat Hij ons helpt tegen de
imperialisten.
Binnen en buiten de provincie
In 1957 kon dus de totale inkomen
de pendel in de 22 rayons van het
rijksarbeidsbureau worden gesteld
op 31.300 mannen, waarvan er 24.500
pendelden tussen de verschillende
rayons. Niet minder dan 6800 pen
delaars waren afkomstig van elders,
3800 uit andere provneies, 2900 uit
België en 100 uit Duitsland.
De uitgaande pendel bedroeg, zo
als gezegd. 34.500 mannen, waarvan
er, zoals boven vastgesteld, 24.500
binnen de provincie bleven, maar
waarvan er 8.850 naar andere pro
vincies trokken, 1050 naar België en
100 naar Duitsland.
Het beeld van de pendel is hier
mee feitelijk nog niet volledig, want
ook binnen de rayons van de arbeids
bureaus worden soms afstanden afge
legd, die zouden rechtvaardigen
van pendel te spreken, maar ander
zijds zitten er in de getallen natuur
lijk ook cijfers van personen, die op
de grens wonen van een rayon en
hun werk naast de deur hebben.
Drie soorten
De heer Gevers meende de pen
del te moeten indelen in drie soor
ten, het forensenverkeer, de tradi
tionele pendel en de additionele
pendel.
Het forensenverkeer omvat die
pendel, waarbij de betreffende per
sonen duidelijk en blijvend een voor
keur aan de dag leggen in een ande
re gemeente te wonen dan waarin zij
werken. Vught is daarvan een ty
pisch voorbeeld. Het werkt in Den
Bosch.
De traditionele pendel is die pen
del, die van oudsher tussen bepaal
de gebieden voorkwam. Diverse in
dustriecentra haalden hun arbeids
krachten vele jaren uit de omtrek.
e/?nn mteiTayonale pendel van
24.500 personen kan circa 70 pet. wor-
pendel,6 t0t de traditionele
De derde soort pendel doopte de
heer Gevers de additionele pendel,
die door de overspanning van de
arbeidsmarkt in het leven werd ge
roepen. Binnen de provincie dienen
ongeveer 6500 mannen tot de addi
tionele pendel te worden gerekend.
Van de inkomende pendel in deze pro
vincie van elders is rond 3000 addi
tioneel en van de uitgaande pendel
vanuit Brabant moet 85 pet. of 8500
additioneel worden geacht. Niet on
logisch besteedde de heer Gevers
juist aan deze additionele pendel
grote aandacht. Hij meent, dat de
ze soort pendel groter of kleiner
wordt naar gelang de arbeidssituatie,
want deze pendel is afhankelijk van
de conjunctuur. Bovendien brengt de
ze pendel vaak door de grotere af
standen en de verleende faciliteiten
aan de pendelaars vele extra en gro
te kosten en produktieverlies met
zich mee. Deze pendel geeft ook een
onjuist beeld van de plaatselijke ar
beidssituatie. Maatregelen voor een
gebied met zulke pendelaars worden
ten zeerste bemoeilijkt. Men denke
hierbij aan het ontwikkelingsgebied
zuid-west-Brabant.
Spreiding pendel
In alle 22 rayons van de provin
cie is van een grotere of kleinere
inkomende en uitgaande pendel spra
ke. In enkele centra is echter de
pendel bijzonder omvangrijk. Op de
eerste plaats is dat het rayon Eind
hoven met een inkomende pendel uit
de eigen provincie van 6600 perso
nen. Dit betekent, dat van de tota
le pendel binnen de provincie 24.500
mannen) bijna 27 pet. op Eindhoven
is gericht. Vervolgens is met een
inkomende pendel van 2871 mannen
't rayon Helmond van bijzondere be
tekenis. Op de derde plaats springt
het rayon Waalwijk in het oog. dat
2180 mannen uit andere rayons naar
zich toe haalt. Voor het rayon Don
gen bedraagt de inkomende pendel
1800 mannen, voor Breda 2000, voor
Tilburg 1550, evenzo voor Den Bosch
voor Roosendaal 1300.
Rond de 6800 mannen uit andere
provincies kwamen voor het tijd
perk van de bestedingsbeperking uit
andere provincies en uit het buiten
land in Brabant werken. Van dit aan
tal waren er ongeveer 2900 uit Bel
gië en 100 uit Duitsland afkomstig.
De Belgische pendelaars concentreer
den zich vooral in Eindhoven, maar
voor een belangrijk gedeelte in Bre
da. De overspannen arbeidsmarkt
werkt deze pendel in de hand.
Het aantal arbeiders, dat uit an
dere provincies in Brabant komt wer>
ken bedroeg 3800 personen, waarvan
er alleen reeds 1100 afkomstig uit
Gelderland (Oss en Den Bosch)
Van Limburg pendelden circa 1550
arbeiders naar Brabant, vooral naar
Eindhoven. De pendel van Zeeland
naar Brabant omvat 350 personen,
voornamelijk werkend in Bergen op
Zoom en Roosendaal en afkomstig
uit Tholen,
De uitgaande pendel uit Brabant
naar andere provincies bedroeg rond
de 10.000 mannen. In België vonden
er bovendien nog 1050 arbeid. In de
interprovinciale pendel voerde de uit
gaande pendel naar de Randstad
Holland" veruit de boventoon met
6500 arbeidskrachten. Tachtig percent
was daarvan afkomstig uit het wes
ten van Brabant. Van kleine beteke
nis waren de pendel naar Limburg
(840), Zeeland (550) en Gelderland
(650).
In het slot van zijn artikel somt
de heer Gevers de oorzaak op van
de pendel, het gelijktijdig voorko
men van overschot- en tekortgebie-
den; de woningnood, welke migratie
verhindert en ten slotte de wens van
vele arbeidskrachten om in een an
dere gemeente te werken dan waar
in zij wonen o.m. tengevolge van de
verschillen in de loonclassificatie.
De heer Gevers heeft zich voorge
steld in een volgende bijdrage de cij
fers nog nader te analyseren. Hij
maakte nu reeds duidelijk hoe bewe
gelijk de werknemers zijn.
Blijkens de thans verschenen be
volkingsstatistiek van 's-Gravenhage
bedroeg het bevolkingscijfer van de
residentie op 1 januari 1958 605751
personen, van wie 318.855 vrouwen en
286.896 mannen. Dit betekent dat het
aantal vrouwen in Den Haag ten op
zichte van 1957 is afgenomen met
358 inwoonsters en het aantal man
nen in de stad is afgenomen met 619
mannen. In totaal is de bevolking dus
verminderd met 977 personen.
De oorzaak van deze vermindering
is het negatieve vestigingsoverschot
van 6394. ontstaan door het vertrek
van 29.330 personen tegenover de
vestiging van 22.936 nieuwe inwo
ners Het geboorte-overschot bedroeg
in totaal in 1957 5435. Tenslotte kwa
men nog 18 inwoners in een andere
gemeente te wonen door de wijziging
van de gemeentegrens met Waterin
gen.
Het K.N.M.I. deelt mede:
Gedurende de afgelopen drie win
termaanden was de temperatuur te
De Bilt gemiddeld 2.9 graden Celsius
tegen 2,2 graden normaal. Het was
over het algemeen minder zacht dan
gedurende de winter van het vorige
jaar. Van de 90 dagen, die de ge
noemde drie maanden tellen, waren
er 52 aan de warme kant. In De Bilt
vroor het op 36 dagen tegen 42 nor
maal. Het aantal uren zonneschijn
was te De Bilt 154 tegen 173 normaal,
vooral in januari en februari was het
weer veelal somber. De hoeveelheid
neerslag die in De Bilt op 26 dagen
geheel of gedeeltelijk in de vorm van
sneeuw viel tegen op 14 dagen nor
maal, bedroeg gemiddeld over het
gehele land omstreeks 225 mm, zoals
uit een voorlopige berekening blijkt,
zodat deze winter tot de zeer natte
winters zal dienen te worden gere
kend. De normale hoeveelheid neer
slag bedraagt 162 mm.
(Advertentie)
ggi.giy.yWS'B'
k
.v.vI'X'.vX*,
W»V»V»V.V.'
w.vXwav
■Va'aaVa I
.w.v.w.v.v.v
V»V»%%VêV»»V»V«V»V»ViV«
(Van een onzer sportverslaggevers).
Is Peter Post de komende man, Gerrit Schulte is de blijvende en niel
zonder reden. Want de ,,good old" uit Den Bosch blijft van dag tot dag
een attractie voor alle wielerbaanbezoekers, die op de eerste plaats per
plex staan, dat een man van deze leeftijd nog op een racefiets kruip!
en die op de tweede plaats als aan de grond genageld staan, omdat die
„vermaledijde grijsaard" zo strijdlustig is als een jonge amateur.
Strijdlust, dat is de reden van Schultes enorme populariteit. Klasse
dat is het publieke geheim, waarom deze „buitenlander" zich slaande
houdt in het gedrang om de vette contracten. De twee eigenschappen
samen houden de „Bossche Reus" met zijn benen op de wielerbanen vast.
Het zal vermoedelijk zeer lang duren voordat Nederland iemand vindt,
die de pedaalriemen zo vast zal maken als Gerrit.
Koch en een Martin Wierstra, een Wil
Vreeswijk en Henk Schotman en last
but not least een Jan Derksen, om
gord met een regenboogtrui.
Derksen zal de geschiedenis ingaan
als een van de meest merkwaardige
baanrenners, want de ene week ver
slaat hij al zijn concurrenten op een
verpletterende wijze (zoals in Ro-
court, zoals in de sprintersprijs van
Antwerpen en zoals in het grote we
reldomnium in Brussel) en de andere
week laat dezelfde Jan niets, maar
dan ook helemaal niets zien. Hij is
de talentvolle onregelmatigheid zelve.
Een nieuwe lofrede op Schulte is
feitelijk een overbodige luxe, want
deze man is reeds zoveel bezongen en
in zoveel toon- en landaarden. Maar
het is nuttig er op te wijzen, dat ook
de Schulte van 1958 nog een waardig
representant is. Want ook de 43-jarige
Schulte komt tot verbluffende presta
ties, zoals nog slechts enkele weken
geleden te Antwerpen, toen hij een
nieuw record vestigde in de vier kilo
meter achtervolging, die hij met
Wout Wagtmans reed. Zo ook in een
Antwerpse koppelwedstrijd, waarin hij
met dezelfde partner enkele nieuwe
plaatselijke records verbeterde', zo
ook in Kopenhagen, waar hij met de
talentvolle Klaas Bugdahl aan zijn
zijde een nieuw koppelrecord over de
145 minuten vestigde. De 43-jarige
Schulte geeft de indruk de „onver-
slijtbare" te zijn. Ook in wedstrijden
achter de derny, waarin alleen een
pure vakman als Rik van Steenbergen
sterker schijnt.
Zie voor dit alles alleen maar eens
naar de prestaties in 19e Zesdaag
se van Antwerpen, die donderdag ein
digde.
Toen Gerrit Schulte na de oorlog
zijn beroepsbezigheden hervatte op
een leeftijd, die meer aanleiding gaf
te denken aan een dalende dan een
stijgende carrière, begon hij aan het
opbouwen van een unieke erelijst.
Hij was met de volbloedpistier Ferdi
Terruzzi de enige, die veertien zes
daagse overwinningen wist te behalen.
Maar naast deze specialiteit boekte
Gerrit zijn successen in omnia en
achtervolgingen, niet het minst ook
in het moeilijke en zware dernyvak.
Achter Gerrit Schulte volgen de an
dere baanrenners, een Wout Wagt
mans en een Wim van Est, een Noppie
.•.V.V.'.V
Arturo Frondizi, die dezer dagen
gekozen is tot president van Argenti
nië, heeft Roegelio Vriejerio de
hoofdredacteur van het weekblad
,.Que", aangewezen om als zijn ver
tegenwoordiger een reis naar de V.S.
en Europa te maken.
Vriejerio is specialist op het gebied
van economische vraagstukken. Hoe
wel de bedoeling van zijn reis niet
omschreven is. schijnt hij tot taak
te hebben, de financiële en handels
betrekkingen tussen Argentinië en de
V.S. en de Europese landen te bestu
deren.
De Poolse regering en de gemeen
teraad van Warschau zijn een cam
pagne begonnen tegen de „straat
schenderij", d.w.z. openbare dron
kenschap en het plegen van geweld
daden is voortaan een misdrijf, dat
direct wordt gestraft.
Voorts zijn maatregelen genomen
om het drankverbruik te verminde
ren. Het aantal slijterijen wordt met
twintig procent verminderd. In kan
tines van fabrieken mag voortaan
geen wodka meer worden verkocht.
De straffen voor het aanvallen van
een politieman of het gebruik van
een mes of boksbeugel in een straat
gevecht zijn verdubbeld.
De nieuwe president van Gua-
temala, Miguel Fuentes, heeft
voor de televisie een kwartier
5 lang touwtje gesprongen om te
bewijzen, dat hij niet „afge-
leefd'' is, zoals de oppositie had
beweerd, aldus meldt 't Mexi-
caanse avondblad „Vltimas
J Noticias".
i De 62-jarige Fuentes, wiens
S ambtstermijn zondag officieel
begint, zei tot de toeschouwers:
J „Ik voel met niet zo moe na
l deze jongeüngsoefening."
Wout: evenknie
Zo is het eigenlijk ook met Woutje
Wagtmans, die de laatste weken zeer
goed draait in alle mogelijke num
mers.
Hij blonk tweemaal uit in een
koppelrace aan de zijde van
Schulte, Hij reed verbluffend
sterk in het keiharde duel, dat
de stayerswedstrijd om de grote
prijs van de Scheldestad was
en hij was voortreffelijk in de
ongste dernyrace. Iedereen
moest het weer constateren.
Wat heeft DEZE Wout Wagt
mans toch een reeks van ta
lenten.
WOUT WAGTMANS
Hij komt terug
GERRIT SCHULTE
Onverwoestbaar
Wim van Est, een dagje ouder,
maar nog lang niet versleten, was
minder baanbedrijvig. Hij vervulde
zo hier en daar contracten en kwam
tot normale prestaties. Daverende
dingen deed hij niet, maar een plus
punt veroverde hij telkens wel vooral
in zijn specialiteit achter de derny.
ISoppie Koch: belofte
De vaderlandse stayerswereld is
klein, maar in die kleine wereld blijft
Noppie Koch een belofte, die ingelost
kan worden. Met twee overwinningen
in Parijs en zeer goede uitslagen in
de topduels tegen Dolf Verschuren, de
winterkoning en Paul de Paepe. de
wereldkampioen, staat de Utrechte
naar aan de stayersspits vóór Martin
Wierstra, die de open banen beter
schijnen te liggen en Wil Vreeswijk,
die voor dit zwaarste der werken
te licht is bevonden.
Nog een enkel woord over de jon
geren. Het tempo, dat Piet Rentmees
ter en Jo de Roo in koppelwedstrijden
de bent weten op te leggen is nog
niet dodelijk gebleken. De Zeeuwen
rijden sterk, zeer sterk zelfs, maar niet
efficiënt. Zij missen in hun aanvallen
de „flits", die meteen 'n royale voor
sprong oplevert, indien men op zoek
gaat naar een ronde voorsprong. De
Bevelandse krachten kunnen een be
ter rendement opleveren. In wezen
handelen mannen als Marinus, Molen
ijzer en Gerritsen verstandiger. Zij
verschijnen ook meer op het ovaal
als de Zeeuwen. Zij verdelen hun
krachten, die ontegenzeggelijk zwak
ker zijn, beter. Ofschoon ook zij er
nog niet uithalen wat er in zit (een te
defensieve houding is ook niet ge
wenst) komen zij toch meer en meer
op het voorplan. Het is van hen ove
rigens onverstandig pogingen, onder
nomen door Rentmeesterde Roo
(en dat gebeurt herhaaldelijk) onge
daan te maken. Daarmee rijden deze
knapen precies in de kaart van de
Belgische jongeren, die de lachende
en winnende derden zijn!
DINSDAG 4 MAART
HILVERSUM I 402 m AVRO: 7,00
Nws. 7,10 Gym. 7,20 Gram. VPRO: 7,50
Dagopening. AVRO: 8,00 Nws. 8,15 Gram.
9,00 Gym. v. d. vrouw 9,10 De groente
man 9,15 Gram. 9,35 Waterst. 9,40 Mor
genwijding 10,00 Gram. 10,50 V. d. kleu
ters 11,00 Lichte muz. 11,30 Alt en piano
12,00 Orgel en piano 12,20 Regenngsuitz.:
Landbouwrubriek. 1. Kentering op het
platteland: I. Structuurwijzigingen. 2.
Landbouwkundig weeroverziicht. 12,30
Meded. v. land- en tuinb. 12,33 Dansmuz.
13,00 Nws. 13.15 Meded. of gram. 13,20
Strijtoork. 13.55 Beursber. 14,00 Gram.
14,40 Schoolradio 15,00 Viool en piano
15,30 V. d. zieken 16,30 V. d. jeugd 17,30
Jazzmuz. 18,00 Nws. 18.15 Act. 18,30 RVU:
Kernenergie in Nederland, door prof. dr.
J. Ketelaar 19,00 V. d. kind. 19,05 Pans
vous parle 19,10 Vrouwenkoor en soliste
19,25 Gitaarspel 19,45 Filmpraatje 20.00
Nws. 20,05 Ge var. progr. 22,00 Rep. v. h.
bezoek v. Prinses Beatrix aan de West
22,15 Operafacetten 22,55 Tk geloof, dat...
caus. 23,00 Nws. 23,15 Beursber. te New
York 23,16 New York calling, caus. 23,21-
24,00 Gram.
HILVERSUM n 298 m KRO: 7,00
Nws. 7,10 Gram. 7,45 Morgengebed en
liturg, kal. 8.00 Nws. en weerber. 8,15
Gram. 8,50 V. d. vrouw 9,45 Lichtbalken,
caus 10,00 V. d. kleuters 10,15 Gram. 10,30
Schoolradio 10,50 Gram. 1.1,00 V. d. vrouw
11,30 Schoolradio 11,50 Als de ziele luis
tert, caus. 12,00 Middagklok-noodklok
12,03 Gram. 12,30 Land- en tuinb. meded,
12,33 Gram. 12,55 Zonnewijzer 13,00 Nws.
en kath. nws. 13,20 Gram. 13,30 Dans-
muz. 14,00 Pianorecital 14,25 Gram. 14.30
V. d. vrouwen v. h. platteland 14.40 Ka-
merork. en sol. 15,30 Metropole ork. en
soliste 16,00 V. d. zieken 16,30 Ziekenlof
17,00 V. d. jeu.gd 17,40 Beursber. 17.45
Regeringsuitz.: Rijksdelen Overzee: Ma-
nokwari, stad en zeehaven, door Claude
Belloni 18,00 Ldohte muz, 18,20 KVP, caus
18,30 Lichte muz. 18,50 Van klanten en
wanten weten, vragenbeantw. 19.00 Nws.
19,10 Comm. op het nws. 19,15 Chansons
19,35 Gram. 19,45 Act. 20,00 Lijdensme
ditatie 21,00 Radio F'ilharm. OTk. en solist
22,10 Pianokwintet 22,50 Boekenweek, ook
voor de Missie, caus. 23,00 Nws. 23,15-
24,00 Gram.
BRUSSEL 324 m 12,00 Gram. 12.13
Pianospel 12,30 Weerber. 12,35 Tuinb.
kron. 12.40 Pianorecital 13,00 Nws. 13,15
Gram. 14,00 Schoolradio 15,45 Gram. 16,30
Symf. muz. 17,00 N-ws. 17,10 Banok-ens.
17,45 Boekbespr. 18,00 V. d. jeugd 18,30
V. d. sold. 19,00 Nws. 19,40 Gram. 19,50
Caus. 20,00 Radaokron. 21,00 Gram. 21,15
Omr. ork. en solist 22,00 Nws. 22,16 Ka-
mermuz, 22,55-23,00 Nws.
BRUSSEL 484 m 12,00 Gram. 13,00
Nws. 13,10 Gram. 14.45 Ork. conc„ 15,30
Gregoriaanse zang 16.05 Dansmuz. 17,00
Nws. 17.10 Gram. 18,30 Discografie 19,20
Gram. 19.30 Nws. 20,00 Ork. eonc. 22,00
Nws. 22,10 Vrije tijd 22,5S Nws.
T elevisie
DINSDAG 4 MAART
NTS: Relais v. d. Vlaamse TV: 20,00-
21,00 De geschiedenis van het kostuum
door de eeuwen heen. NTS: 21,00 Journ.
en weeroverz. 21,15-22,46 Filmprogr.
VLAAMS BELG. 19,00 Van uitvin
ders en patenten 19,30 Nws. 20,00 De ge
schiedenis van het kostuum 21,00 Huls
Clos, film 22,35 Nws. en journ.
33)
„Je mag wel verder komen", zei
nu Donato plotseling.
Alvaro keek op. Met kleine, be
dachtzame passen kwam hij De
drie tonnen" binnen. Hij maakte de
indruk of hij zeer angstig was.
Donato reikte hem een glas wijn
aan. Zijn ogen waren strak op hem
gericht. Alvaro begon een plaats te
zoeken. De ham waarin hij de wiin
had, trilde lichtelijk.
Donato zweeg en rookte.
De stilte groeide en werd tenslot
te zo benauwend, dat Alvaro wel
spreken moest.
„Wat kom je hier doen?" vroeg
zijn"161 eeD poging om vriendelijk te
„Figaro helpen met de zwaardvis-
renvangst", antwoordde Donato on
bewogen teewijl hij zich losmaakte
van de toonbank.
„Net als jij".
Alvaro begon zijn wijn te drinken
met grote slokken. Donato sleepte
in die tijd een krukje aan en kwam
tegenover hem zitten.
„Ik vind, dal we moesten klin
ken, zei hij glimlachend
Alvaru had nu geen druppel wijn
meer over. Hulpeloos wiegelde hij
liet glas tussen zijn vingers heen en
weer. Hij had plotseling het gevoel,
dat hij zijn eigen onmacht ten op
zichte van Donato allang verraden
had.
üJ,a ,zei hij tenslotte aarzelend.
..Het is leuk, dat we elkaar weer 's
zien".
Donato was opgestaan en stond bij
de toonbank de stop van de karaf
los te schroeven. Hij deed het met
nadrukkelijk kalme bewegingen en
keek Alvaro lachend aan.
„Welnee", zei hij. „Het is knap,
dat jij hebt kans gezien „de Sirius"
tóch te laten zinken".
Alvaro vloog op. Met een knal
sprong zijn glas op de stenen vloer
aan stukken. Hij schopte het krukje
van Donato omver en stond ineens
met gebalde vuisten voor hem.
„Je liegt!" schreeuwde hij. „Neem
je woorden terug!"
Donato keek hem enkele seconden
aan. Hij speelde met de stop van de
karaf. Verwonderd en treiterend.
„Kom", meesmuilde hij. „Niet zo
bescheiden. Ik denk, dat als de waard
van ons café in Marseille het hoort,
hij werkelijk wel een beetje bewon
dering voor je zal hebben".
..Goeienmiddag", zei op dat ogen
blik Anita. Ze was onhoorbaar bin
nen gekomen en stond nu als een
inktzwarte silhouet tegen het licht
van de deuropening.
Verbaasd keek ze van de een naar
de ander. Alvaro had ziin vuist ge
heven en trilde van woede.
Opeens begon Anita als een kind
te giechelen.
„Zijn jullie nou heren?" fleemde
ze. terwijl ze op een bank tegen de
muur ging zitten. „Vechten inplaats
van een arme, oude vrouw een glas
wijn aan te bieden. Ga toch zitten,
Alvaro. 't lijkt waarachtig wel of die
schipbreuk nog in je nawerkt".
„Bemoei je d'r niet mee!" snauw
de Alvaro en ging terug naar zijn
oude plaatsje.
Allengs kwamen nu de middag
klanten binnen wandelen. Na een mi
nuut of vijf was ook Rinaldo terug.
Hij haalde zijn tafeltje van achteren
en een kleverig spel kaarten voor de
liefhebbers. Anita bleef zwijgend on
deruit zitten kijken en dronk het ene
glas wijn na het andere. In de hoek
voerden Donato en Alvaro een ge
dempt gesprek.
„Wanneer ben je weer van plan uit
vissen te gaan?" informeerde Dona
to spottend.
„Ik weet het nog niet. Misschien
morgen als Figaro uitgaat".
..Hou je niet van de domme alsje
blieft". viel Donato opeens geïrri
teerd in de rede en er kwam een
dreigende frons tussen zijn borstelige
wenkbrauwen. „Ik ben werkelijk
niet van plan nog langer in je scho
ne verhaaltjes te trappen".
Alvaro zweeg. Hij keek naar de
kaartenden en dronk zijn glas wijn
leeg.
„Ik heb toch heus alleen maar
zwaardvissen gevangen", zei hij
daarna langzaam.
Donato knikte en begon honend te
lachen. Voorzichtig trok hij zijn groe
ne broek bij de plooien op.
„Je vist vermoedelijk alleen maar
zo ter hoogte van de vuurtoren?"
Hij knipte met zijn vingers en Ri
naldo begon opnieuw de glazen te
vullen. „Wat zou je ervan denken als
wij morgen eens uit vissen gingen?
Haal een boot bij Figaro en zie aan
duikershelmen te komen.."
Rinaldo bracht de wijn en wilde
een praatje beginnen, maar Donato
wilde meteen de rekening hebben.
„Ik heb streepjes gezet op de toon
bank", zei hij zelfverzekerd. „Die
moet ik beialen".
Alvaro maakte geen aanstalten om
op te stappen. Hij draaide Donato
de rug toe en sloeg zijn benen over
elkaar. Hij leunde naar Rossano en
keek in de waaier van kaarten, die
hij in zijn hand hield.
„Een mooi stelletje", mompelde
hij.
„Stil toch!"
„Je verraadt zijn kansen!" riep Ri-
nado grijnzend.
Donato stak zijn hand op en groet
te in het algemeen. Hij klopte Al
varo kameraadschappelijk op zijn
schouder: „Tot morgen, maat. Wij
zullen boten vol sponzen binnen ha
len. Om een uur of acht op de ka
de?"
Alvaro knikte en Donato ging op
weg om voor een paar weken een
kosthuis te zoeken.
Hij was er nu van overtuigd, dat
Alvaro voor het benodigde materiaal
zou zorgen.
De verdere avond sprak hij niet
veel meer. Hij vroeg soms iets over
de stroming van de zee, maar veel
verder kwam hij niet.
Toen hij de andere ochtend om
half acht over de kade liep. was de
zon al gloeiend. Hij liep op blote voe
ten over 't brandend hete asfalt en
van verre zag hij al, dat Alvaro be
zig was een ranke, witte boot voor
de tocht gereed te maken.
Donato kwam slenterend naderbij.
Zwijgend bekeek hij de boot. Het
v as een „feluca", die onder andere
gebruikt wordt voor de zwaardvisse-
vangst en ruim tien meter lang is.
Eindelijk knikte hij goedkeurend^ Hij
stapte in en ging bij het roer zitten.
„Weet je de plaats waar we duiken
moeten?" vroeg hij. een sigaret op
stekend.
Alvaro keek hem een ogenblik aan.
Zijn haar hing sluik en zwart over z'n
voorhoofd. Hij streek het naar ach
teren en boog zich voorover. Op de
bodem van het schip lag een har
poen, die hij oppakte en aan alle
kanten aandachtig begon te bekijken.
„Het zal moeilijk zijn het wrak te
vinden", antwoordde hij kort. „En
het is nog maar helemaal de vraag
of de kist nog aan boord was toen
we zonken".
,,'t Zoeken is in elk geval de moei
te waard", vond Donato.
„Zelfs als jij geen zing hebt. Of
was je soms van plan om je terug
te trekken?"
Alvaro haalde zijn schouders op,
zijn vingers streelden de punt van
de harpoen.
„Met een beetje geluk ben je over
een paar dagen een rijk man", ver
volgde Donato.
„O ja?" viel Alvaro in de rede en
een woedende glinstering flitste een
seconde door zijn ogen. „Wat heb je
aan geld? Vrouwen en geld brengen
je uiteindelijk alleen maar narig
heid".
„En je wilt ze toch altijd hebben"
zei Donato scherp.
„Het spijt me, maar je kunt er
nou toch moeilijk meer van afkomen.
De helft van het geld is tenslotte
van mij."
Alvaro knikte. Hij gooide de har
poen weer op de grond terug, stond
op en rekte zich uit.
„En ik heb ook maar één duikers
helm kunnen krijgen", zei hij met
iets van triomf.
„En wie moet me dan helpen?"
vroeg Donato langzaam.
„Weet ik het? Vraag hit die jon
gen daar", adviseerde Alvaro onver
schillig en hij wees op Nino, die een
eindje verder op de kade stond en
belangstellend toekeek.
„Denk je, dat ik mijn leven aan
een kind toevertrouw?" informeerde
Donato driftig. „Een van jullie bei
den laten pompen zou wel het stom
ste zijn wat ik kon ondernemen".
Alvaro gaf geen antwoord. Hij
greep een fles wijn en begon te drin
ken. Hij had de hand in zijn heup ge
zet en leunde licht achterover. Dona
to zag zijn spitse adamsappel regel
matig heen en weer schuiven.
Hij wipte op en sprong aan wal.
Dan iiep hij regelrecht naar Nino toe
en vroeg; „Hé, wil jij soms wat ver
dienen?"
„d)
