p Wit
cadeaus naar mijn
mening en commentaar
Aanpassing gerepatrieerden uit
Indonesië verliep gunstig
Zwart o
Pagblad pekten
ONZEKERHEID
EN
AFWACHTEN
VERSTIJVING
VASTENBRIEF
Amerika wil
atoomraket
TV-RADIO-TV-RADIO-TV-
nu óók mooie soepkoppen van héél fijn porselein cadeau!
8
tweede blad
dinsdag 18 februari 1938
LI
Amerikaanse bases
in Engeland
Duitse prins
verongelukt
Rapport van
Isonevo
Ongeregeldheden
op Cuba
door ANTONIO DEL MONTE
>h.
eslist morgen 'n pakje
keiier vertelt u meerl
VAN DER STEEN
fans!... Manman
m ton mnen 7 r
Het vormen van een tegenregering
in Midden-Sumatra is een signaal,
dat voor het trio: Soekarno-Djoe-
anda-Nasoetion niet kan worden
misverstaan. Het zwijgen, dat de
beide eerstgenoemden erover be
waarden, bij de terugkeer van de
president, was zeer welsprekend.
Men weet er eenvoudig geen ant
woord op. Geen antwoord op de
beschuldiging van Sjaffroedin c.s.,
dat het communisme hun bewind
diep heeft aangevreten, geen ant
woord op de toenemende economi
sche en monetaire chaos, geen ant
woord op het hongeren van grote
volksdelen. Hier schiet ook de
bloemrijkste welsprekendheid te
kort. Nasoetion heeft het machte
loze gebaar van een arrestatiebevel
vertoond. Hij deed dit al tegenover
zo veel anderen. Zijn macht reikt
niet verder meer dan Java. Wat dit
alles worden moet, is nog volstrekt
onklaar. Andere regeringen zullen
voorshands niets anders doen dan
een afwachtende houding aanne
men. De commentaren uit verschil
lende hoofdsteden wijzen daarop.
Maar achter die houding smeult
ongetwijfeid sympathie voor de
mannen, die het aangedurfd heb
ben in opstand te komen tegen het
corrupte, het Westen hatende, met
communisme geïnfiltreerde bewind
in Djakarta. Foster Dulles heeft het
al enkele dagen geleden laten door
schemeren, hoe hij het totstand
komen van een echt democratisch
bewind zou toejuichen. Een ambas
sadeur, die op Soekarno c.s. wilde
blijven gokken, heeft hij terugge
roepen.
Nederland zou aan de nieuwe
tegenregering waarschijnlijk geen
goede dienst bewijzen, als het nu
aan zijn diepste gevoelens uitdruk
king zou geven door een onver
wijlde erkenning van het bewind.
Het ware een sterke propaganda-
troef in handen van de regering-
Djoeanda. Als de zaken zich blijven
ontwikkelen zoals ze totnutoe de
den komt het onbekwame bewind
toch ten val door het verliezen van
de worsteling tegen een economi
sche chaos. De knapste koppen zit
ten in de regering van Midden-
Sumatra. Hatta is nu nog de enige
samenbindende figuur, doch Soe-
karno's hardnekkige voorliefde voor
de z.g. geleide democratie was voor
hem een hinderpaal om in de ac
tieve politiek terug te keren. Zou
de president onderhand nog niet
wijzer geworden zijn?
Kroestsjev heeft indertijd met
zijn befaamde anti-Stalin-rede een
mildere koers van het communis
me ingeluid. Polen kon zich ietwat
loswringen uit het Moskovitische
keurslijf, in Hongarije werd de
gehate terrorist Rakosi aan kant
gezet en voor een rustkuur naar
Rusland ontboden, in andere satel
lietstaten werd de teugel ook iets
losser gemaakt. Nu is er echter
weer een algehele verstijving in
getreden. Van Polens grotere vrij
heid is niet veel overgebleven. In
Oost-Duitsland heeft de gehate
Ullbricht volmacht gekregen een
heel stel medewerkers weg te zui
veren en zelfs Grotewohl schijnt te
hebben afgedaan. Voor Hongarije
komt nu het sinistere bericht, dat
Rakosi terugkeert. Alle kritiek in
de dagen vóór, tijdens en na de
revolutie van '56 werd op hem af
geleid. Men mocht vrijelijk zijn
wandaden aanklagen. Ook mannen
als Kadar deden er ijverig aan mee.
In Rakosi had men een bruikbare
zondebok. Hij is dan ook een zeld
zaam voorbeeld van een wrede,
koelbloedige tiran. Maar nu krijgt
het Hongaarse volk te horen, „dat
te laten',f°uten d°°r 06 vin§ers Se"
zien moeten worden, omdat zijn
Marxistische en economische talen
ten te waardevol zijn om ze onbenut
Nu zal deze beul opnieuw een
rol gaan spelen in het Hongaarse
regime. Zij, die indertijd geloofden
in een algehele kentering en ver
soepeling van het communisme,
komen bedrogen uit. Het kan zich
tijdelijk wel eens wat milder voor
doen. doch dit geschiedt uit tak-
tische overwegingen. Ullbricht en
Rakosi, echte tiranfiguren, verte
genwoordigen het ongemaskerde
communisme.
De Vastenbrief van het jaar 1958
verdient bijzondere aandacht en
overdenking. Hij confronteert ons
met vraagstukken, welke een zeke
re verwarring in de rijen der ge
lovigen dreigen te brengen en wel
ke ook tot heet aangelopen pole
mieken hebben geleid. De bisschop
pen spreken nu hun woord vain
verheldering en wijze matiging.
Evenals in het - snel vergeten
Mandement is er deze Vasten
brief de gelukkige combinatie van
een open begrip voor alles wat de
moderne tijd vraagt en een wijze
omzichtigheid met betrekking tot
alles wat zich als „vernieuwing"
aandient. Bij dit alles blijft er nog
een wijde speelruimte voor onder
linge gedachtenwisseling en voor
het veroveren van nieuwe inzich
ten in de objectieve waarde van
sommige oude opvattingen en ge
bruiken. Die vrijheid mag echter
niet misbrukit worden voor een
losbandigheid, welke tot verwar
ring zou kunnen leiden. Deze en
andere gedachten mogen leidraad
zijn van allen, die zich met deze
vraagstukken bezighouden.
Naar van Britse zijde in Washington
wordt vernomen, zal er deze week
een overeenkomst worden gesloten
voor de bouw van vier Amerikaanse
raketbases in Engeland. Zij zijn voor
raketten voor middelgrote afstand.
Volgens de overeenkomst zal Amerika
tegen het einde van het jaar raketten
leveren met een reikwijdte van 2400
km. Amerika houdt het toezicht op
de kernladingcn. Engeland zal de
bouwkosten betalen van de bases, die
gezamenlijk worden beheerd.
De Amerikaanse luchtmacht heeft
haar eerste contract gesloten voor
het ontwikkelen van raketmotoren
op kernenergie, ter voortstuwing van
ruimteschepen. Een dergelijke motor
zal maar heel weinig brandstof no
dig hebben, zodat er in de raket meer
plaats zal zijn voor nuttige lading.
Men zal dan ook kunnen volstaan
met een eentrapsraket.
De 35-jarige Heinric'h Franz Wil
helm, prins van Beieren, is bij een
auto-ongeluk in Argentinië om het
leven gekomen. Hij was daar kort
geleden aangekomen op een wereld
reis, gedurende welke hij een nieuwe
DKW-jeep beproefde. Tien km van
Bariloche maakte de auto, waarin
ook een zuster van de prins en zijn
zwager zaten, een val van 35 meter
en kwam in een riviertje terecht.
Prins Heinrich overleed op weg naar
het ziekenhuis. Zijn zuster Irmgard
en zijn zwager Ludwig liepen slechts
lichte kwetsuren op. Het ongeluk is
donderdag gebeurd.
(Advertentie)
GOLDEN FICTION
WONDT
95 CT
MAAR
BLIJFT IMMER
EEN GULDEN
GENIETING
Zojuist is verschenen het
reeds eerder in de Tweede Ka
mer aangekondigde rapport over
de sociale integratie van de ge-
repatrieerden uit Indonesië in
de Nederlandse samenleving. Dit
rapport vormt het eindresultaat
van een onderzoek, in de jaren
1954-1956 in opdracht van de mi
nister van Maatschappelijk
Werk uitgevoerd door het Insti
tuut voor Sociaal Onderzoek
van het Nederlandse Volk (Iso
nevo) te Amsterdam, in samen
werking met het Sociologisch
Instituut van de Ned. Hervorm
de Kerk te Utrecht, en het Ka
tholiek Sociaal-Kerkelijk Insti
tuut te 's-Gravenhage.
Hoewel het onderzoek mede uitvoe
rig ïngaa op de aanleidingen tot en
het verloop van de na-oorlogse repa
triëring, vormt het proces van aan
passing van de ca. 200.000 gerepatri
eerden in de studie het centrale on
derwerp. Steunend op een enquête
onder bijna 2.000 gerepatrieerden en
een 200 diepgaande interviews zowel
met gerepatrieerden alsook met be
langhebbende functionarissen, wordt
dit integratieproces in den brede ge
analyseerd. Vergeleken met andere,
soortgelijke massale migraties werd
de repatriëring in het algemeen be
gunstigd door een overwegende mate
van overeenkomst in taal en cultuur
tussen migranten en ontvangende sa
menleving, en doordat de bijna van
zelfsprekende keuze van Nederland
als immigratieland de geneigdheid
zich blijvend te vestigen bevorderde.
Daar staat tegenover, dat de repa
triëring noch door de betrokkenen,
noch door de ontvangende samenle
ving werd gewild, laat staan aange
moedigd. De migratie was onvrijwil
lig en ten dele ook onvoorzien, het
geen uiteraard de aanpassingsmoge
lijkheden heeft beperkt.
Niettemin kan het uitvoerige rap
port concluderen tot een geslaagd
integratieproces. Dat in de publieke
opinie zo weinig aandacht is besteed
aan dit grootse experiment in aan
passingsvermogen, is voor het geruis
loze verloop reeds een aanwijzing.
Het rapport levert een bevestiging op
grond van de feiten. -
Nieuw bestaan
Wellicht het belangrijkste aspect
van het integratieproces is de ver
werving van een nieuw bestaan. Ge
geven de afwijkende beroepssamen-
stelling van de groep der gerepatri
eerden (relatief veel functies in de
middenrangen: ambtenaren, beroeps
militairen, geen handarbeiders) kan
tot een gunstig verloop van de werk-
inpassing worden besloten. De meeste
gerepatrieerden slaagden op eigen
kracht erin een nieuwe werkkring
te vinden. Andere, met name zij die
tevoren nooit in Nederland waren ge
weest (ca. 20 procent van het totaal),
deden in grotere mate een beroep op
de openbare arbeidsbemiddeling.
Minder gemakkelijk verliep de in
tegratie in andere sociale sectoren,
mede tengevolge van de geringere
noodzaak zich aan te passen bij het
dominerende patroon van de Neder
landse samenleving.
Zo blijkt de deelneming aan het
kerkelijk leven hier te lande over het
algemeen niet zeer intensief, vooral
als gevolg van de afwijkende kerke
lijke sfeer en de onwennigheid ten
opzichte van de uitgesproken kerke
lijke signatuur van talloze activitei
ten en organen, die in het land van
herkomst buiten de sfeer van het
kerkelijk leven lagen.
Het Nederlandse verenigings
leven vindt eveneens naar ver
houding geringer belangstelling.
Toch hebben zich geen exclusieve
gerepa trieerden-organisaties van
betekenis ontwikkeld, zulks in
afwijking van de situatie in andere
landen met massale immigratie.
Ook de gerepatrieerden die niet
eerder persoonlijk in Nederland wa
ren geweest, wisten vrij spoedig hun
weg te vinden.
Nadelig op de persoonlijke, aanpas
singsbereidheid werkten bij sommige
categorieën van gerepatrieerden be
staande gevoelens van rancune tegen
de Nederlandse samenleving, die
„verantwoordelijk" werd gesteld voor
het verlies van Indonesië en daarmee
.voor het ontijdig afbreken van posi-
•tie en carrière van Nederlanders al
daar. In het materiële haakten deze
verwijten zich vast aan de kwestie
der zgn. „achterstallige betalingen",
die zeer vele gerepatrieerden zeer
hoog zat.
Het grootste deel der gerepatrieer
den blijkt een positief toekomstpers
pectief te bezitten.
Verrassing
(Advertentie)
Tegen de verwachting dienaan
gaande in. bleek de categorie van
degenen, die nimmer tevoren in
Nederland waren geweest, een
zeer positieve en realistische be
reidheid tot integratie te verto
nen.
Dit is te opmerkelijker omdat deze
personen in Indonesië veelal de la
gere sporten van de maatschappelijke
ladder bezetten, en bovendien door
hun uiterlijk als gerepatrieerde wa
ren te onderkennen. Wel had deze
groep, o.a. tengevolge van het ont
breken van persoonlijke connecties
in Nederland, meer met materiële
moeilijkheden te kampen.
Voor alle gerepatrieerden, hoewel
in uiteenlopende mate, gold een on
wennigheid t.o.v. de meer ingewik
kelde Nederlandse samenleving,
waaruit een afkeer voortvloeide van
hetgeen men als „bureaucratie" en
„schotjesgeest" aanduidde.
In het verloop van de hulpverle
ningsactiviteiten is een verschuiving
waar te nemen van een beperkte
materiële ondersteuning naar <je bre
dere aanpak van het maatschappelijk
werk.
iV
MACHINE
Te New York is een elektro
nische machine gedemon
streerd die in minder dan een
seconde een opsomming van
de voornaamste gebeurtenis
sen van een bepaald jaar ge
reed maakt, welke vervolgens
op een bij het apparaat be
horende schrijfmachine wordt
getypt. Men kan een der jaren
tussen 4 voor Chr. en 1958 kie
zen. Voorts is er de keuze tus
sen tien talen, waaronder Ne
derlands, Engels, Frans, Duits
en Russisch.
De machine zal een der at
tracties op de Wereldtentoon
stelling te Brussel zijn.
Rijk
De heer William Hampshire uit
Ilford kwam, in gezelschap van zijn
driejarig dochtertje, 1500 gulden
van zijn spaarbankboekje halen.
Toen hij het geld in zijn handen had,
dacht hij, dat het mooi was om als
miljonair te leven. Het bleef niet
bij die gedachte alleen, want onze
William sloeg inderdaad a~ -
feesten. Hij bestelde de duur'-
van heel Ilford en reed d
nog altijd met zijn dochtertje,
kilometer of wat verder naar een
andere plaats, waar hij twee dagen
als een vorst leefde. Inmiddels zat
zijn vrouw dodelijk ongerust te
wachten. De ongerustheid is nu over.
Nadat de centen op waren kwam
William met hangende pootjes terug.
Zijn dochtertje torste vijftien pop
pen, die hij tussen de bedreven door
had gekocht.
Rebels
Lange tijd heeft men zich in
Milaan afgevraagd, wat de
heer Carlos Soccarra, een
vroegere president van Cuba,
eigenlijk allemaal aan het uit
spoken was. Men weet het nu:
hij was doende een rebellen
leger op te richten voor een
aanval op Cuba. Hij had al een
heel trainingskamp klaar.
Jonah
Een restauranteigenaar te Atlanta
wilde een reclamestunt en daarom
plaatste hij een advertentie in de
krant van de volgende inhoud:
..Iedereen, die Jonah met zijn voor
naam heet, mag bij mij voortaan
voor niets komen eten." Vervolgens
ging de, man in een stil hoekje zit
ten lachen, want wie heet er nu
Jonah? Er kwam echter toch een
Jonah opduiken en wel de heer Jo
nah Smith, die onmiddellijk met
eten begon en sindsdien ook bijna
niet meer is opgehouden. De restau
ranteigenaar trekt zich de haren uit
het hoofd, want de Jonah-stunt be
looft veel te duur uit te komen.
Wonder
Amerika's nieuwste wonderkind is
de negenjarige Michele Boston. Zij
kan gedachten lezen en geblind
doekt feilloos zeggen, wat mensen
in haar buurt aan het uitvoeren
zijn. De gave werd ontdekt door
haar vader, die op een gegeven
avond thuiskwam met een bepaald
liedje in zijn hoofd. Onze Michele
begon het meteen te zingen.
Je hebt die hol waar
schijnlijk met de verkeerde
kant naar boven geplant'
WOENSDAG 19 FEBRUARI 1958
HILVERSUM I. 402 m. VARA: 7.00
Nws. 7.10 Gym. 7.20 Gram. 8.00 Nws. 8.18
De ontbijtcliüb. 9.00 V.d. vrouw. (9.35-
9.40 w-aterst.) VPRO: 10.00 School
radio. VARA: 10.2o Gram. 11.00 Gevar.
pro gr. 12.00 Dansmuz. 12.30 Land- en
tuinb.meded. 12.33 V.h. platteland. 12.38
Hammond klank en. 13.00 Nws. 13.15 Ten
toonstellingsagenda. 13.20 Dansmuz. 13.50
Medische kron. 14.00 Pianorecital. 14.30
V.d. jeugd. 16.30 Gram. 17.15 Lichte muz
17.50 Regeringsuitz.Rijksdelen overzee:
Willy van Elten-Mooyman: Steelband-
muziek van de Antillaanse eilanden.
18.00 Nws. en comom. 18.20 Orgel en zang.
18.40 Act. 18.50 Gram. 19.00 V.d. kinderen
19.10 Wel of niet naar de maan?, toespr.
19.25 VARA-Varia. VPRO: 19.30 V.d.
jeugd VARA: 20 00 Nws. 20.05 Comm.
20.15 Dit is uw leven. 21.10 Lichte muz.
21.35 Geïllustreerde magazine. 22.15
Strijkkwart. 22.45 Tussen mens en nevel
vlek, caus. 23.00 Nws. 23.15 Gram. 23.50-
24.00 Soc. nws. in Esperanto.
HILVERSUM II. 298 m NCRV: 7.00
Nws. en SOS-ber. 7.10 Gewijde muz. 7.50
De activiteit van de rebellen op
Cuba neemt weer toe. In een com
muniqué van het leger wordt mel
ding gemaakt van een treffen tussen
leger en rebellen in de provincie
Oriente. Negen rebellen en twee eigen
manschappen waren daarbij gesneu
veld.
In de steden Havanna. Cruces, Man-
zanillo, Camaguey en Santiago heb
ben de opstandelingen bomaanslagen
gepleegd. Er is veel schade aange
richt. In Havanna, waar vijf auto
bussen door bommen werden bescha
digd, zijn 170 politieke gevangenen
in. hongerstaking.
Een woord voor de dag. 8.00 Nws. en
weerber. 8.15 Gram. 8.35 Amus. muz.
9.00 V.d. zieken. 9.30 Voor de vrouw. 9.35
Gram. 10.15 Idem. 10.30 Morgendienst.
11.00 Gram. 11.15 De zaak Vampier, hoor-
sp. 11.55 Gram. 12.15 Lichte muz. 12.30
Land- en tuinb.meded. 12.33 Meisjeskoor
12.53 Gram. of act. 13.00 Nws. 13.15 Met
PIT op pad. 13.20 Concertork. 13.50 Gram
15.00 Jeugdconc. 15.45 Gram. 16.00 V.d.
jeugd. 17.20 Muz. caus. 17.40 Beursber.
17.45 Gram. 18.00 Leger des Heilskwar-
tier. 18.15 Spectrum v.h.- Chr. - Organisa
tie- en Verenigingsleven. 18.30 Kamer
koor. 18.50 Gram. 19.00 Nws-. en weerber
19.10 Op de man af, caus. 19.15 Orgelconc
19.30 Buitenl. overz. 19.50 Gram. 20.00
Radiokrant. 20.20 Passiestonde. 21.00 Omr.
ork. 22.00 Klankbeeld over Singapore.
22.15 Geestelijke liederen. 22.45 Avond
overdenking. 23.00 Nws. 23.15 Zaalsport-
uitsl. 23.40-24.00 Gram.
BRUSSEL 324 m 12.00. 12.30 Weer
ber. 12.34 Gram. (Om 12,55 koersen).
13,00 Nws. 13.11 Gram. 14.00 Schoolradio.
16,00 Koersen. 16.02 Gram. 16.25 Idem.
16,30 Ork.conc. 17,00 Nws. 17.10 Kamer-
muz. 17,50 Boekbespr. 18,00 Kamermuz.
18.30 V.d sold. 19,00 Nws. 19.40 Volks
zang. 20,00 Hoorsp. 21,05 Gram. 21.30
Ork. conc. 22,00 Nws. 22.15 Kamermuz.
met comm. 22,55-23,00 Nws.
BRUSSEL 484 m 12.00 Gram. 13 00
Nws. 13,10 Gram. 14,10 Idem. 14,15 Bel
gische muz. 14,55 Ork. conc. 15,15 Koor
zang. 15,30 Gram. 16,05 Dansmuz. 17.00
Nws. 17,10 Gram. 17.30 Clavecimbelrcc i-
tal. 17,50 Gram. 18,30 Jazzmuz. 19 30
Nws. 20.00 Hoorsp. 22,00 Nws. 22,10 Vrije
tijd. 22,55 Nws.
Televisie
WOENSDAG 19 FEBRUARI 1958
AVRO: 17.00 V.d. kind. NCRV. 20.00
Dorp in India. film. 20.25 De gebroken
kruik, TV-spel. 21.50 Dagsluiting.
FRANS-BELG.: 19.00 Reflets du Libé
ralisme. 19,30 Aux quatre coins. 20.00
Nws. 20,40 Europees Eurovisie Zangfes
tival 1958. 21,15 Lichte muz. 21,50 Lite
rair progr. Daarna: Wereldiiws.
VLAAMS-BELG.: 19.00 Tussen water
en wind. 19,30 Nws. 20,00 Westernfilm.
20,30 De gebroken kruik, klucht. 21,50
Voordr. 22,05 Nws. en journ.
22
de wand w''Üven met een
mim t»n werp maakta haar 11a vijf
van loodZ°le?k°e' ha£"" arm haHSt
eine vrrHte hcar lippen op elkaar en
hanrfio a mS deed zc het z0 on"
van rio J? V bl'na gecn Poeder
bele ™UUF. kwam en z« met dub-
moesf v het schrappen
moest voortzetten.
merkte Ook niet, dat haar lin
kerbuurvrouw een stuk van haar was
■"geschoven en Ghianna haar werk
"ad neergelegd, zodat er een grote
staar ruim*e rond°m haar was ont-
Met grote stappen liep Ghianna
door de ruimte: grijnzend nageke
ken door het merendeel der vrou
wen, die een ogenblik het werk ver
onachtzaamden, tuk op sensatie
Met haar kolossale voeten holde
Ghianna over de railsen en toen ze
ten laatste Enzo bij de ingang van
de groeve ontdekte, stikte ze bijna
van verontwaardiging.
Hij zat op zijn knieën en was
bezig de wielen van een kiepkarre-
tje te repareren. Het was een moei
lijk karwei en met de tong van in-
spanning tussen zijn tanden ge
klemd, trachtte hij met preciese ge-
baren een gebroken schroef te her-
j schrok toen hij plotseling
driftig op zijn schouders werd getikt
en Ghianna met fonkelende ogen
voor hem stond.
..Ik néém het niet!" hijgde ze en
een moment vreesde Enzo, dat zc
|zou barsten van boosheid. Hij stond
langzaam op en vertrok verwonderd
zijn wenkbrauwen omhoog.
Hij vatte haar bij de schouder om
een eind met haar de vlakte op te
lopen omdat Carmela en Rossana op
het punt stonden hun karretjes in
de steek te laten en nieuwsgierig na
derbij te komen.
Maar ze rukte zich los en maakte
drukke, onbeheerste gebaren met
haar hand.
Waarom moet ik met Maddale
na samenwerken?" riep ze heetgeba
kerd. ,,Ik heb mijn dertien kinderen
in eer en deugd gekregen en ik ben
zeker niet van plan met haar..."
Op dat ogenblik kwam de buur
man van Lucia aangestrompeld. De
zon stond nu al hoog aan de hemel
cn hij droop van het zweet. Hij werd
het eerst ontdekt door Carmela, die
net op het punt -stond haar vracht
in de ravijn te storten.
„Is het er?" riep ze opgewonden
en ze liet haar wagentje staan en
rende hem tegemoet.
Iedereen begreep onmiddellijk
waarover het ging. De mannen en
vrouwen dromden naar buiten en
lachten. Ghianna was op slag haar
grieven vergeten en liet Enzo in de
steek om allerlei goede raadgevin-
j gen mee naar beneden te geven.
„Een meisje!" riep Maria opgeto
gen. ,,Wat enig!" Ze lachte naar
Carmela, maar Carmela haalde haar
schouders op, draaide zich om en
j vroeg hoe lang de bevalling nu wel
I geduurd had.
j „We moeten verder mensen!" riep
l Enzo. ,,We hebben al zoveel tijd ver-
lorenl"
Helemaal alleen stond Maria tus
sen de pratende mensen, die in
I groepjes weer naar hun werk gingen.
Het drong opeens tot haar door, dat
i nog niemand van de vrouwen tegen
'haar had gesproken.
„Maria!" riep Enzo korzelig. „Op
schieten!"
Ze keek op. Carmela reed haar
wagentje naar de groeve terug en
Rossano begon het zijn uit te rijden.
Ze moest zich haasten wilde ze' niet
te laat komen.
Met de normale regelmaat reden
nu de karretjes weer af en aan.
Telkens zette Maria zich schrap en
voorovergebogen duwde ze haar wa
gentje naar de groeve terug en Ros
sano begon het zijne uit te rijden.
Ze moest zich haasten wilde ze niet
te laat komen.
Met de normale regelmaat zette
Maria zich schrap en voorovergebo
gen duwde ze haar wagen naar de
helling. Ze zweette en hijgde terwijl
ze wachtte tot het poeder in een bre
de baan uit het karretje was gelo
pen. En de hitte werd steeds heviger.
De zon brandde op haar rug en haar
voeten werden dik en pijnlijk. Ze was
I blij toen Enzo eindelijk het sein
tot schaften gaf.
Hij floot en direct staakte ieder
een het werk. De karretjes werden
stopgezet en opeens was de groeve
een warwnkel van door elkaar heen
lopende mensen,
„Gelukkig", zuchtte Maria. „Ik ben
dood af. Jij ook?"
Maar Rossano gaf geen antwoord.
Hij sprong over de rails en mengde
zich in het gedrang van vrouwen en
mannen, die zich jachten om zo vlug
mogelijk hun broodzak uit de hoop
te graaien.
Maria kon er moeilijk tussen ko
men. Ze was één van de iaatsten
en toen ze haar eigendom in handen
had, zaten de anderen al hun brood
met grote slokken wijn weg te spoe
len.
Ze liep naar Maddalena. die een
paar stappen van haar plaats aan
de groevewnd stond te wachten. Ze j
wist niet erg goed wat ze doen moest.
Aarzelend keek ze rond naar een
plaats. Carmencita en Ghianna wa
ren druk aan het praten. Maria
lachte zenuwachtig cn kwam lang
zaam in hun richting.
„Hier kun je niet meer bij", zei
Carmencita hatelijk en Ghianna
draaide haar verontwaardigd de rug
toe.
„Zoek maar ergens anders een
plaats!" riepen een paar anderen en
Antonio voegde er geestig aan toe:
„In de buurt van het dorp of zo-"
Er werd hatelijk gelachen.
Hulpeloos keek Maria in de rich
ting van Enzo, die nog juist een plek
in de schaduw had. Maar hij zweeg.
Aandachtig schroefde hij de dop van
zijn wijnfles open en met gesloten
ogen begon hij te drinken.
Het huilen stond Maria nader dan
het lachen. Onbeheerst peuterde haar
vingerd aan de sluiting van haar lin
nen broodzak. Ze durfde niet meer
op of om te kijken. Overal waar haar
ogen gingen, zaten lachende men
sen. Op het laatst wist ze niet meer
wat te doen.
„We kunnen toch hier gaan zitten",
zei Maddalena achter haar. Ze wees
op de plaats waar ze de hele mor
gen had staan werken. Het was er
bedompt en vuil, maar in ieder ge
val zonder mensen.
Ze schoven het gereedschap, dat
de vrouwen haastig hadden neerge
gooid, opzij en leunden tegen de groe-
vewand. Maria haalde het brood te
voorschijn.
,,'t Zal wel naar zijn zonder wijn",
zei ze. Gelijktijdig kwam een wolk
van poeder naar beneden. In een
straal kwam het van de wand, als
water uit een kraan. Het drong in
haar gezicht, tussen haar kleren, in
haar hals, in het brood. Een ogen
blik kon ze niets meer onderschei
den. Het was overal grauw van
stof.
Ze snikte plotseling. Het brood
gleed van haar schoot en werd be
dolven onder een dikke laag puim
steenpoeder.
Maddalena vloekte. Ze wou op
staan, maar Maria trok geagiteerd
aan haar arm.
„Er zit allemaal puimsteen in mijn
ogen", jammerde ze.
„Dan zal ik je gezicht schoonma
ken", antwoordde Maddalena.
Ze knielde op de bobbelige grond
en zocht haar zakdoek. De tranen
hadden brede sporen in Maria's ge
zicht achtergelaten. Haar hoofddoek
was scheefgezakt cn haar haren za
gen grijs van het puimsteenpoeder.
„Wat is er nou eigenlijk?" vroeg
Maddalena een beetje ruw en tege
lijkertijd wreef ze voorzichtig Ma
ria's wangen schoon.
„Sinds we hier werken wil nie
mand meer tegen me spreken", hak
kelde Maria en opnieuw begonnen
haar tranen te vloeien.
„Ik had er eerst geen erg in,
maar Carmela en Rossano en Ghi
anna en Carmencita..."
Maddalena plofte naast haar neer.
Ze pakte het brood cn probeerde of
er nog iets van te redden viel, maar
het bleek onmogelijk meer te eten.
Ze trok haar knieën omhoog en leun
de tegen de groevewand. Ongemerkt
verbrokkelde ze het vuile brood tus
sen haar handen.
„Mensen", zei ze schamper. „Men
sen zijn lammelingen. Ze gunnen je
het licht in je ogen niet. Ze voelen
zich pas plezierig als ze een an
der kunnen vernietigen."
„Maar waarom dan?" vroeg Ma
ria en met de punt van haar zak
doek wreef ze in haar ogen. „We
hebben toch niemand kwaad ge
daan? Waarom...."
„Weet ik het?" Maddalena haalde
haar schouders op en kwam lang
zaam overeind, want Enzo had het
eerste sein tot werken alweer ge
geven. „Maar trek je er niets van
aan. Doe toch als ik! Ze moeten
vroeg opstaan als ze mij er onder
willen krijgen."
'wordl vervolgd)
