IN ARBEIDERSRADEN GEVEN
ARBEIDERS WEINIG RAAD
Kerkrade oefent zich
in de taal der sasten
Broeder Liguorio veertig jaar in
congregatie van Oudenbosch
KOERSVERLOOP OP
AMSTERDAMSE BEURS
Voor rechtbank Middelburg
vijf mille boete geëist
wegens belastingontduiking
Niet origineel
Beperkingen
DAGBLAD DE STEM
Ilsa Konrads
heet voortaan
terbaby
wai
Rest. „Princeville" „Mirabelle"
Ondanks concessies van Poolse partijleider
Jubilea in 1958
•v
In april sal iedereen
examenvrees hebben
11
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 11 JANUARI 1958
11
Sinds 1953 directeur van de
Arbeidsstichting Rucpheti
VAX MIERLO es ZOON s.v.
Vijftien processen
in vijftien jaar
Van 6 t.m. 10 januari 1958
Vakbonden worden
in ere hersteld
Kritiek
Broeders der 0.0.
Neemt eens een proef!
Aan ijver geen gebrek
Nationale damtitel
daal op het
werkzaam en
Op 2 februari zal
het veertig jaar
geleden zijn, dat
broeder Liguorio,
in de wereld G. J.
A. de Jong, Am
sterdammer van
geboorte, zijn in
trede deed in het
Broederhuis St.
Louis te Oudcn-
bosch. Deze ln
sportkringen voor
al bekende figuur
was ongeveer 25
jaar te Roosen-
convict St. Marie
sinds 1953 directeur
van de Arbeidsstichting Rucphen te
St. Willebrord. De Roosendaalse pe
riode kenmerkte zich door vele ac
tiviteiten in de sportwereld en in de
organisatie van Katholiek Thuisfront.
Thans liggen die activiteiten in hoofd
zaak ln het sociale vlak, waarbij de
liefde en zorg voor zijn pupillen om
hen een zo groot mogelijke levens
vreugde te bieden gepaard gaan met
het zakelijke talent van de jubilaris,
hem als zoon van een Amsterdamse
middenstander niet vreemd.
Als jonge broeder kwam hij in '26
te Roosendaal op het convict, de
kostschool voor de mannelijke jeugd
van boven en beneden de Moerdijk
en Schelde.
Dr was al direct een nauw contact
met deze nieuweling, want het bleek
een sportman in hart en nieren. De
voetbalvereniging Cosema had alle
aandacht. De jeugdbeweging kreeg
meer gestalte onder de energieke lei
ding van deze broeder, de jeugd
voetbalcompetitie voor de lagere
scholen werd ingesteld en groeide uit
tot een jaarlijks evenement tijdens
de vakantie, waaraan tal van scholen
uit Roosendaal en omgeving deelne
men.
In het bestuur van de afdeling Bra
bant van de toenmalige N.V.B. wer
den de activiteiten op breder ter
rein van do sport voortgezet. De r.-
k. voetbalbond kende hem als een
der grote steunpilaren. Eind 1940
werd deze bond opgenomen in de
N.V.B. Onder voorzitterschap van
broeder Liguorio kwam de jeugdaf
deling van de Brabantse Voetbalbond
tot grote bloei en bewerkte een ster
ke binding van de jeugd.
Ook trainer
Niet alleen als organisator stond
de broeder in de voorste gelederen.
De jeugd werd in de geheimen van
het voetbalspel ingewijd op deskun
dige wijze; ouderen werden getraind,
waarbij vooral 't stopperspilsysteem
sterk op de voorgrond trad.
Voor Katholiek Thuisfront, afdeling
Roosendaal, werden bergen werk
verzet. Een grootse huldiging viel
de broeder daarvoor ten deel bij het
beëindigen van de activiteiten dzer
instelling.
Die Roosendaalse periode was rijk
aan vruchtbaar werk, maar ook aan
het vormen van vele relaties en een
uitgebreide kring van vrienden.
Waar de a.s. jubilaris thans ook ver
schijnt oir de verrichtingen op de
grasmat gade te slaan is het voor
velen een genoegen om met hem nog
eens over de sportproblemen te pra
ten, hoewel de nroeder thans andere
problemen kent.
Te St.Jf' illebrord
Sinds 4,5 jaar staat broeder Li
guorio nu aan het hoofd van de Ar
beidsstichting Rucphen. Een instel
ling voor arbeidskrachten, die in het
normale arbeidsproces bezwaarlijk
kunnen worden opgenomen. Op be
scheiden wijze werd deze werkplaats
opgezet in de voormalige Rozen-
kransfabriek te St. Willebrord. Met
negen personen werd gestart. Thans
werken in de nieuwe noodwerkplaats,
welke begin van vorig jaar op groot
se wijze in gebruik werd genomen,
62 mannen en jongens.
In de verwerking van papier, riet,
rota licht leer enz. vinden deze men
sen aan het Prinses Marijkeplein een
grote dosis levensvreugde en een re
delijk bestaan. Het nieuwste wat hier
nu wordt vervaardigd is een dames
mocassin, een licht riemschoentje.
Steeds zien de directeur en zijn
staf naar nieuwe creaties uit om een
zo groot mogelijke afwisseling in het
werk van zijn pupillen te verkrijgen.
Bepaalde produkten kennen intussen
een miljoenenomzet.
Enthousiast kan broeder Liguorio
vertellen over de grote medewerking
van tal van industrieën, die regel
matig werk bezorgen, en afnemers
van in eigen ontwerp vervaardigde
voorwerpen, waarbij o.a. het luxe rie
ten mandje aan de top staat. Niet
alleen het produktieplan, maar ook
de mogelijkheid tot ontspanning en
ontwikkeling hebben de aandacht.
Een nieuwe grootse taak op sociaal
terrein, waaraan de direvteur met
onvermoeide ijver werkt.
Bij dit jubileum van broeder Li
guorio zal ongetwijfeld even stil
worden gestaan. De juiste datum
waarop dit zal geschieden is thans
nog niet bepaald.
(Advertentie)
BREDA - Princenhage
MENU a Fl. 11,50
Vt KOUDE KREEFT - SCE MAYONNAISE
OSSESTAARTSOEP
WILD ZWIJN - ST. HUBERT
PARFAIT GRAND MARNIER
sk
Voor uw trouwpartijen, recepties, lunches en diners, óók aan huis
(Advertentie)
Bankiers Anno 884
BELEGGINGSADVIEZEN
Twee weken gevangenisstraf en het
intrekken van de rijbevoegdheid voor
de tijd van twee jaar eiste de officier
van justitie bij de rechtbank te Mid
delburg, mr. Ph. Schenkenberg van
Mierop, tegen de Zierikzeese veekoper
J. M. P. M., die op 26 oktober zijn
vrachtauto onder Kerkwerve bij Haam
stede een inrit rechts had doen in
slaan. Hij kwan. in aanrijding met
een bromfietser, die zodanig kwam te
vallen, dat zijn enkel werd versplin
terd, zodat hij jarenland niet zal kun
nen werken.
De officier zei, dat in de afgelopen
vijftien jaar de verdachte vijftien pro-
cessen-verbaal heeft gekregen, waar
voor vier wegens aanrijdingen. De
veehandelaar staat bovendien bekend
als een zeer gevaarlijke rijder. Uit
spraak op 22 januari a.s.
Een boete van 5000 en een voor
waardelijke gevangenisstraf van twee
maanden met drie jaar proeftijd eis
te de officier van justitie bij de recht
bank te Middelburg tegen de Oost-
burgse restauranthouder J.P.M. de N.
wegens ontduiking van de inkomsten
belasting. De N. had in februari van
het vorige jaar een onvolledige aan
gifte gedaan, waardoor een bedrag
van 40.000 verborgen bleef.
Deze veertig mille vormden een ge
deelte van de som, waarvoor de N.
zijn zaak in 's-Hertogenbosch ver
kocht. Bij een onderzoek, dat door de
fiscale recherche was ingesteld,
kwam aan het licht, dat in de boe
ken „slechts" 100.000 stond aange
geven. terwijl het bedrijf voor i40.000
gulden was «erkocht. Als reden voor
het achterhouden van de 40.000 gaf
de N. op dat hij verwachtte een zeer
hoge aanslag te zulen krijgen, die
hij niet zou kunnen voldoen, daar de
koopsom van zijn zaak in Den Bosch
in termijnen zou worden betaald en
hij bovendien in Oostburg opnieuw
moest beginnen.
De verbalisant, de hoofdcontroleur
van 's rijks belastingen R.P. uit Rot
terdam, zei dat het achtergehouden
bedrag belastingtechnisch tot de winst
van het bedrijf behoorde.
Tijdens het requisitoir van de of
ficier van justitie, mr. J.L. Andreae
kwam vast te staan dat met de ont
vanger der belastingen in bepaalde
gevallen een regeling is te treffen
ten aanzien van afbetaling van be
lastingschuld. De officier wees er
daarom op, dat de N. niets gedaan
heeft om op normale wijze iets te
bereiken. De president van de recht
bank. mr. P. van Empel. bepaalde
de uitspraak op 22 januari a.s.
Alg. Kunstzijde Unie
Van Berkels Patent
Van Gelder Zonen
Kon. Ned Hoogovens
Ned. Kabelfabriek
Philips
Unilever
Wilton - Feijenoord
Kon. Petroleum
Holl. - Amerika Lijn
Kon. Ned. Stoomboot Mij.
Ned. Scheepvaart Unie
Van Ommeren
Amsterdam Rubber
H.V.A.
Ver. Deli Mijen
3-3 1/2 Nederland 1947
3 Invest, cert. Ned.
3 Ned. 1962-64
Laagste
Hoogste
Vrijd.10-1
koers
koers
laatste
tijdvak
143 1/4
154
152 1/4
175
183
182 3/4
170
175 1/2
175 1/2
243
250
243
222
232
222
234 1/2
240 1/2
237 3/8
314
328 1/2
314 1/2
202
213 1/2
209 1/2
143.80
147.80
143.90
137 1/2
141 1/2
139 3/4
129 1/2
134
131
105 1/2
113
111
197
203
200
40 1/4
43 1/2
42 1/4
85
89
S3
57
63
60 9/16
84 3/8
85 1/8
84 31/32
90 5/16
90 3/4
90 11/16
89 13/16
90 1/4
90 9/32
Koersverschil
t.o.v.
vorige week
5 1/4
9 1/2
3
6
6 1/8
4 1/8
10 1/2
2.15
2
1
4 1/2
1/2
1 3/4
2 3/4
4 7/16
1/16
13/32
21/32
Toen Lenin in 1917 de omstandigheden
gunstig achtte om de macht in handen
te krijgen, heeft hij geen middel onbe
proefd gelaten om zijn doel te bereiken.
Eén van die middelen was het putten uit
het enorme reservoir van beloften, die
aan het volk gedaan konden worden. Hij
beloofde vrede, ten koste van alles; brood,
dat er niet was, en dat op dat ogenblik
niemand geven kon. En aan de boeren be
loofde hij land, dat er inderdaad was,
maar dat de boeren al voor een belang
rijk deel van de grootgrondbezitters had
den afgenomen. Dat land mochten zij van
Lenin even houden, tot de tijd rijp was om
het weer af te nemen en aan de staat te
trekken. Maar door de belofte had Lenin
de boeren in ieder geval niet als tegen
standers gehad in zijn strijd om de abso
lute macht. Zijn opportunistische politiek
is nog steeds het voorbeeld voor zijn vol
gelingen. Alleen Bela Kun wilde niet
naar zijn leermeester luisteren. Hij wens
te niet af te wijken van de leer van Marx
toen hij in 1918-1919 in Hongarije aan de
macht was. Het land van de grootgrond
bezitters moest rechtstreeks aan de staat
komen. Het gevolg was dan ook een he
vige tegenstand van de boeren en ten
slotte de val van het communistische re
gime.
Het voorbeeld van Bela Kun vindt weinig
navolging. De huidige communistische leiders
houden zich liever aan de praktijken van
Lenin, die Marx aan zijn Russische laars
lapte als hem dat te pas kwam en er mee
schermde als hij er voordeel in zag. Ook Go-
mulka in Polen is een goed leerling van Le
nin, die koste wat kost zijn land wil ombou
wen tot een communistische heilstaat. Om
aan de macht te komen is hij niet karig
geweest met beloften en aanvankelijk heeft
hij aan veel eisen van het Poolse volk toe
gegeven. Maar zo langzamerhand schijnt hij
de tijd rijp te achten om terug te komen
op zijn eerste toezeggingen en het ziet er
naar uit dat hij nog al snel spijt begint te
krijgen van de concessies die hij noodge
dwongen heeft gedaan.
Een van de meest sprekende voorbeelden van
de tactiek van de communistische partij in Po
len is het gesol met de arbeidersraden, die in
de loop van 1956 werden gevormd met als doel
de arbeiders in de industriële ondernemingen
medezeggenschap te geven in het bedrijf, waar
in zij werken. Gedurende de Poznan-opstand
en de kritieke dagen van oktober-november
1956 moest Gomulka toelaten, dat vooral in
Warschau en omgeving de arbeiders de lei
ding overnamen in de fabrieken. Hij zag in
dat het ogenblik nog niet gekomen was om zich
daartegen te verzetten. Zijn oplossing was een
voudig. Door het ..Besluit betreffende de arbei
dersraden" van 19 november 1956 kwam er een
wettelijke regeling van het voldongen feit, waar
door de regering voorlopig haar eigen positie
veilig stelde. In de regeling werden de réchten
en de plichten van de arbeidersraden vastge
legd en men kan daarin een begin zien van
een democratische ordening, die wel wat uit de
toon viel in de democratische volksrepubliek,
waar iedere democratie ver was te zoeken. Op
papier ziet het êr heel aardig is. De wet be
paalt dat slechts één derde van de zetels in
de arbeidersraden mag worden ingenomen door
administratief of leidinggevend personeel. De
arbeiders hebben dus altijd een meerderheid.
De directeur van het bedrijf is ambtshalve lid
van de raad, maar hij mag niet als voorzitter
fungeren. Hij is verplicht de raad van zijn za
kelijk doen en laten op de hoogte te houden
en hij moet regelmatig rapport uitbrengen over
de wijze waarop hij de besluiten van de raad
uitvoert. Wil hij een besluit van de raad niet
uitvoeren dan kunnen de arbeiders een beroep
doen op een hogere instantie, die een onderzoek
moet instellen. In de wet is geen bepaling op
genomen. die het mogelijk zou maken de le
den van de raad van hogerhand tê ontslaan.
De arbeiders kiezen zelf hun afgevaardigden,
die slechts aan hen verantwoording verschul
digd zijn. Zolang een arbeider lid is van de
raad kan hij op de fabriek niet ontslagen wor
den.
Zo op het eerste gezicht zou men geneigd
zijn de conclusie te trekken dat de Poolse ar
beiders de eerste ronde gewonnen hebben. Maar
de strijd is nog lang niet ten einde. Nog steeds
worden de produktie-plannen voor iedere fa
briek door het ministerie te Warschau vastge
steld en daarvan mag niet worden afgeweken.
De directie blijft een regeringsinstantie, die
zich in de eerste plaats te houden heeft aan
de voorschriften van hogere ambtenaren, de
staatsplannenmakers. Vandaar ook dat de be
slissingen van de arbeidersraden wanneer zij
het produktie-schema betreffen, moeten geba
seerd zijn op het lopende nationale plan. Met
andere woorden: de taak. die de fabriek moet
uitvoeren wordt door een centraal bureau in
Warschau vastgesteld èn kan door de arbeiders
niet veranderd worden.
In de Poolse pers, die sedert 1956 een op
merkelijke vrijheid geniet, kan men herhaalde
lijk voorbeelden vinden van de ongelijke strijd
van de plaatselijke democratische initiatieven
tegen de bureaucratische routine, die nog steeds
voortwoekert in de top-lelding. Die bureaucra
tie vecht voor haar bestaan en schrikt er niet
voor terug dit te doen met de gebruikelijke
communistische middelen. Men tracht iedere
werkelijke medezeggenschap van de arbeiders
inzake de fabrlekslelding tegen te werken en
te beletten en zelfs probeert men de verkiezin
gen van leden van de raden wat minder vrjj
te doen plaatsvinden.
Het blad ..Szpilki" drijft af en toe de spot
met de arbeidersraden, die naar de mening van
de redactie niet meer dan een aanfluiting zijn
van wat de arbeiders er mee hebben bedoeld.
In het blad van 5 mei jl. stonden een aantal
fictieve ingezonden vragen met de ant
woorden van het blad, waaruit duidelijk blijkt
dat men niet langer bereid is de arbeidersra
den au sérieux te nemen.
„Vraag: Wat er met onze arbeidersraad is ge
beurd is nog al vermakelijk. Bij de zestien le
den is geen enkele arbeider. Deze vreemde
gang van zaken wekt ontevredenheid in de fa
briek en men hoort de klacht, dat dit geen ar
beidersraad meer is, maar bedrog.
Antwoord: Er zijn altijd ontevreden lieden,
maar trek je van zulke kleinigheden niets aan.
Neem echter om aan de veilige kant te
staan in ieder geval één arbeider in de raad
op. Dat kan nooit kwaad.
Vraag: Onze arbeidersraad is bijzonder ac
tief. Wij komen iedere week bij elkaar en
soms zelfs meer dan een keer per week. Wij
praten over het nationale economische plan, wij
stellen plannen op voor de diverse ministeries,
wij delen hun invloedssferen in enz. Nog on
langs hebben wij gedetailleerde plannen uitge
werkt voor de afschaffing van de centrale ad
ministratieve lichamen. Wij zijn dan ook bele
digd door het feit dat er kameraden zijn, die
ons werk niet waarderen en dié zeggen dat
wij ons moeten bezig houden mét zaken, die de
fabriek betreffen.
Antwoord: Schenk daar geen aandacht aan.
Dat is alleen maar afgunst, die spreekt. Naar
de duivel met fabrieksaangelegenheden! Daar
zal altijd nog tijd genoeg voor zijn wanneer
jullie de nationale economische politiek hebben
geregeld".
leiding behoren voorgelegd te worden aan een
scheidsgerecht, samengesteld uit vertegenwoor
digers van de vakverenigingen en van hoge
re ambtenaren uit de economische staatsorga
nisaties; 2. de vakverenigingen moeten de al
gemene richtlijnen aangeven aan de raden voor
wat betreft hun activiteiten en hun rol op het
terrein van de nationale economie.
Ook wat betreft de verkiezing van leden van
de arbeidersraden wenst Gomulka verandering
Terwijl hij toegeeft dat de arbeiders het recht
hebben zelf hun vertegenwoordigers in de ra
den te kiezen, moeten toch naar zijn mening
de plaatselijke comités van de communistische
partij „de kandidaten aanwijzen, waarvan de
verkiezing de beste garantie is voor het met
succes werken van de arbeidersraden".
Tegenover de planne, die Wladyslaw Gomul
ka zien voorstelt uit te voeren staan heel an
dere projecten van de arbeidersraden. Deze wil
len hun activiteit namelijk uitbreiden tot bui
ten het terrein van de fabrieksaangelegenhe
den en hebben o.a. op het programma staan
het stichten van coöperatieve verenigingen op
zo uiteenliggende gebieden als huisvesting en
consumptiegoederen. De fondsen, die daarvoor
nodig zijn, willen zij uit de winsten van de
fabrieken trekken. Het streven van de arbei
ders is er duidelijk op gericht om zoveel mo
gelijk industrieën aan de controle van de rege
ring te onttrekken. Op een bijeenkomst van
vertegenwoordigers van arbeidersraden, die te
Warschau werd gehouden, werd voorgesteld om
de industrieën naar hun aard in klassen te
verdelen: die van nationaal belang, zoals trans
port, verdediging, communicatie, zouden dan
nationaal bezit kunnen blijven; gemengde be
drijven zouden een coöperatief karakter moeten
hebben met regeringsdeelname; voor de kleine
industrieën, o.a. op het gebied van voedsel en
luxe artikelen, moeten naar de mening van de
arbeidersraden vele huidige regeringsbepalingen
geheel vallen. Deze laatste categorieën be
horen zelfstandig te staan en vrij te zijn van
regeringsinmenging.
Met deze ideeën is Gomulka het helemaal
niet eens en in zijn grote rede op het negen
de partijcongres zei hij dan ook: „Als iedere
fabriek een soort coöperatieve onderneming van
de arbeiders zou worden, dan zouden onmiddel
lijk alle wetten, die de kapitalistische onder
neming beheersen van kracht worden, met al
de gewone resultaten. Centrale „planning" en
administratie zouden moeten verdwijnen. De
prijs van goederen zou door de markt bepaald
worden. Iedere fabriek zou haar eigen produk-
tie vaststellen zonder rekening te houden met
andère fabrieken. Met de investering zou het
nog erger gesteld zijn dan onder het kapitalis
tische systeem, waar de kapitalist eigenaar is
van de fabriek. De arbeiders zouden als col
lectieve eigenaren echter in de eerste plaats
aan hun wekelijks inkomen denken en dat zo
hoog mogelijk zien op te voeren. Aan reserve
ring en investering zou niet veel aandacht
worden besteed".
De voorstelling van zaken, dié „Szpilki" geeft
moge dan misschien wat overdreven zijn, een
feit blijft het dat de regeringsinstanties en
ook Gomulka de bevoegdheden van de ar
beidersraden willen beperken tot er niet veel
meer overblijft van de oorspronkelijke opzet
van de arbeiders.
Het falen van de arbeiders-vakorganisaties,
aldus Gomulka, maakte de arbeidersraden no
dig, maar nu is de tijd gekomen dat de Vak
verenigingen weer de belangrijkste rol moeten
gaan spelen en de arbeidersraden moeten con
troleren. De Poolse communistische leider heeft
twee maatregelen voorgesteld om de arbeiders
raden aan de vakorganisaties te binden, name
lijk: 1. geschillen tussen de raden en de fabrieks-
Een jaar experimenteren met arbeidersraden
heeft de Poolse arbeiders wel geleerd dat de
strijd tegen de communistische bureaucratie
moeilijk is. Veel zouden zij hebben kunnen
voorzien, wanneer zij de gang van zaken in de
Sowjet-Unie voor ogen hadden gehouden. Daar
kwam Lenin aan de macht via de sowjets,
de raden van arbeiders, boeren en soldaten.
Hij koos die weg welbewust, omdat in die ra
den de politiek ongeschoolden zaten, die niet op
gewassen waren tegen de methoden en de tac
tiek van een beroepsrevolutionair. Via de vak
organisaties waarvan de leiders ervaring had
den op politiek terrein zou Lenin weinig kans
hebben gehad om op zo eenvoudige manier de
macht in handen te krijgen. Toen Lenin een
maal aan de macht was en de vakverenigin
gen door de communistische partij werden ge
controleerd, werden deze organisaties op hun
beurt gebruikt om de invloed van de sowjets
te verminderen.
Gomulka is in zijn strijd weinig origineel. Het
recept van Lenin is voor hem goed genoeg.
De vraag is echter of het ook goed genoeg is
voor de Poolse arbeiders van 1957, die veel
verschillen van hun Russische collega's van 40
jaar geleden. En al is het persoonlijk pres
tige van Gomulka groot als gevolg van zijn
houding tegenover de gemeenschappelijke vij
and van alle Polen. Rusland, achter Gomulka
staat een partij, die zich meer en meer ge
haat begint te maken. De Poolse arbeider zal
zeker niet dulden, dat de vrijheden, die hij in
1956 ten koste van veel risico heeft verworven,
teniet worden gedaan.
60 Jaar professie: 3 september,
Servatius. Huijbergen: 3 september,
Silvester, Breda.
50 Jaar professie: 19 april, Egidi-
us, Breda; 29 augustus, Ambrosius,
Huijbergen: Lebuinus. Bergen op
Zoom.
25 Jaar professie; 20 augustus, de
broeders Arsenius, Huijbergen; Se-
bastianus. Huijbergen; jacobus. Ber
gen op Zoom; Fabianus, Oosterhout;
Gerlachus, Oosterhout; Gaudentius,
Pati (Java); 10 september, Br. drs.
Antonius Oosterhout.
THANS IN MEER DAN 60 000 GEZINNEN
Mevrouw,
Elke dag staan er in ons blad koopjes voor U en Uw gezin.
Nog deze maand komt de grote opruiming. Ons blad wijst U
de weg om zo voordelig mogelijk te slagen.
Mogen wij U voor 1958 een advies geven? Begin het. nieuwe
jaar goed. Begin met een abonnement op het Dagblad
De Stem.
U ontvangt de krant 14 dagen gratis.
NAAM i
STRAAT S
GEMEENTE
(tn drukletters)
Abonn.prijs; p. week f 0.54; p. kwartaal 7.- per post 8.20.
(Incasso wordt berekend).
(Van een Limburgse medewerker)
Er huppelde een paardestaartje voor ons uit op de Hoofdstraat in
Kerkrade. Het was al laat, in ieder geval te laat voor jonge paarde-
staartjes, maar de omstandigheid, dat zij een boekentas onder de arm droeg,
deed b« ons het vermoeden rijzen, dat zij zich naar een ernstige taak
spoedde. Om zekerheid te krfcgen spraken wqj haar aan in het weinige Ita-
liaans. dat we machtig zyn.
hui's?°)V0 Sel tr0Va 'a C3Sa d' Huberl0?" vroeKen we (Waar is het Hubertus-
Een ogenblik keek ze ons onderzoekend aan, waarschijnlijk om uit te vis
sen, of we haar voor de gek wilden houden. Toen zei ze met een allerliefst
stemmetje:
„Venite con me, signore, io vado alia casa di Huberto." (Kom maar mee
ik ga naar het Hubertushuis).
Ons vermoeden was door dit antwoord zekerheid geworden. Het paarde-
staartje was een van de 2100 leerlingen van de monstercursus Frans, Engels
en Italiaans, die door het bestuur van het Kerkraadse Wereldmuziekcon
cours is georganiseerd en die na twee maanden reeds tastbare resultaten
afwerpt, gezien de vlotte wijze, waarop het meisje ons te woord stond
dachtig de vreemde teksten, die voor
hen lagen, zoals de oude heer Huub
Somers, 73 jaar, en nog leergierig
als een jonge kerel.
Evenals alle leeftijden, zijn ook
alle beroepen op deze cursus ver
tegenwoordigd, van winkelier, huis
moeder. kantoorbediende, timmer
man, tot slager, kantoorjuffrouw,
mijnwerker, metselaar en verpleeg
ster toe. Al deze mensen willen niet
met. de mond vol tanden staan,
wanneer de volgende zomer 5.000
buitenlandse muzikanten Kerkrade
voor een maand in bezit zullen ne
men.
Met welk een ijver er in Kerkra
de Frans, Engels en Italiaans ge
studeerd wordt, konden we enkele
ogenblikken later in het Hubertus
huis zelf constateren. Er zaten daar
meer „paardestaartjes" en knapen
met nauwelijks een zweempje dons
op de rozige kaken. Enkelen waren
zelfs zo jong van jaren, dat zij nog
de korte broek droegen. Doch daar
naast beten mensen van alle leef
tijdsgroepen nadenkend op de punt
van hun potlood en bestuurden aan-
De meest verbluffende ervaring,
die men tijdens zo'n massa-les in
het Hubertushuis opdoet, ls wel de
ernst, waarmede gestudeerd wordt.
Het Ujkt ons gemakkelijker voor de
leraar deze paar duizend cursisten
iets hij te brengen dan orde te hou
den ln een klas van 30 jongens of
meisjes.
In heel de zaal is er niet een, die
aan kattekwaad denkt, niet een, die
het verlangen op het gezicht te lezen
staat om zijn leerboekje dicht te
slaan. Van de 50 minuten dat iedere
les duurt, wordt iedere seconde uit
gebuit.
Het prettige van dit massa-on
derwijs is, dat er geen grammatica
wordt geleerd. De stof is zuiver afge
stemd op de conversatie, zoals die
die zich ongetwijfeld tijdens het
muziekconcours zal voordoen,.
..Is Kerkrade een grote stad? Hoe
veel inwoners heeft zij? Waar is het
postkantoor Hoe laat sluiten de
cafés?"
En vlot zal" de Kerkradenaar deze
zomer, antwoorden in het Engels, in
het Frans of Italiaans: ..Kerkrade is
een stad van zoveel duizend inwo
ners."
Piu lente, prego!
Ook de huiselijke conversatie is
niet vergeten. Na het volgen van
deze talencursus, kan men zijn gast
tenminste uitleggen uit hoeveel per
sonen het gezin bestaat, welk beroep
de gastheer heeft enz. Ook tellen
leert, men, vlot en zonder de minste
aarzeling. Wanneer Ben Romijn de
zaal vraagt: ..Hoveel is 87?" ant
woordt men in koor: ..Quatre vingt
sept."
En als mr. Franpois wil weten hoe
laat het is dreunen, allen na een
blik op de klok, dat het „half past
eight" is. De uitspraak van het ge
tal „thirty three" levert wel even
moeilijkheden op, maar na enkele
oefeningen spreekt iedereen het zui
ver uit.
Met het Italiaans gaat het precies
20 De zachte klanken van deze taal
schijnen de Kerkradenaren zelfs bij
zonder goed in het oor te liggen. We
vrezen alleen, dat het zinnetje ,,un
poco piu lente, prego" (een beetje
langzamer, a.u.b.) vrij vaak gebruikt
zal moeten worden, wanneer een
echte Italiaan deze zomer zal be
ginnen te ratelen.
Gediplomeerd
In ieder geval zal dit originele
idee van het concoursbestuur deze
zomer zijn vruchten afwerpen. Kerk
rade wordt dan de meest polyglotte
stad van ons land. Onder de bevol
king zullen dan enkele duizenden
gediplomeerde tolken zijn.
Ja. gediplomeerde, want de stu
die-ijver zal met een echt diploma
worden beloood.
In de loop van april van het
volgend jaar zullen examens
worden afgenomen, waarvoor de
Engelse, Franse en Italiaanse
regeringen een heuse examen
commissie naar Kerkrade zullen
sturen. Even ernstig als er tot
nu toe gestudeerd is, even zo
ernstig zullen de leerlingen om
trent hun talenkennis aan de
tand gevoeld worden.
Er zal natuurlijk géén gramaticaal
examen worden afgenomen, doch 't
onderzoek zal zich uitsluitend be
palen tot de vaardigheid van het
voeren van een eenvoudige conver
satie. Toch zal Kerkrade in april
1958 onder een collectieve examen
koorts gebukt gaan.
De drie leraren, die zich geheel
gratis iedere week alle moeite ge
ven om de Kerkraadse bevolking de
eerste beginselen van een vreemde
taal bij te brengen, mogen echter op
timistisch zijn. Er wordt door ieder
een. jong en oud, man en vrouw,
vlijtig gestudeerd, zodat de resulta
ten ongetwijfeld mee zullen vallen.
Op de talencursus in het Hubertus
huis kan men alle leeftijden en be
roepen ijverig over de leerboeken
gebogen zien.
De secretaris van de Australische
zwembond. Burge Philips, heeft na
de opmerkelijke prestatie van de 13-
jarige Ilsa Konrads op de 880 yards
vrije slag voorspeld, dat de Austra
lisch „waterbaby" binnen een jaar
wereldrecordhoudster zal zijn op vrij
wel alle afstanden (vrije slag).
Ilsa Konrads werd in Letland ge
boren. Als kind emigreerde zij naar
Australië, waar zij in 1956 de Aus
tralische nationaliteit kreeg. Het was
tijdens deze kampioenschappen voor
de eerste keer, dat zij aan het num
mer 880 yards deelnam, nochtans
toonde zij na de race nauwelijks te
kenen van vermoeidheid.
Vijftien dammers zullen elkaar van
18 januari t.m. 8 maart a.s. te
Utrecht de nationale titel betwisten.
In de finale komen z(j in een halve
competitie' tegen elkaar uit.
De rangschikking wordt bepaald
volgens het Sonnenborn-bergersys-
teem; de zes hoogst-geklasseerden
plaatsen zich voor de finale 1959. De
overige deelnemers moeten volgend
jaar weer in de voorronden uitkomen.
Wekelijks wordt op zondag, vrijdag
en zaterdag gespeeld, in de recrea
tiezaal van een drukkrij te Utrecht.
De deelnemers zijn: de kampioen
van 1957 Wim Roozenburg (Rotter
dam); L. Anderson (Goes), J. An-
sems (A'dam)S. Boer (Alblasser-
dam)J. Bom (R'dam)O. Drenth
(Emrnen); B. Dukel (IJmuidem
ir. G. van Dijk (Wageningen)J.
Edink (Veenendaal)W. Huisman
(Leiden); D. Jurcka (Ede); R, Kei
ler (A'dam); J. de Kluijver C\Haar-
dingen); W. van der Sluis (A'dam)
en J. de Vries (R'dam).
