Drie uit een nest
DE DUIVEL IN
HET DORP
Toekomst Nederlandse bedrijven i
Indonesië nog altijd onzeker
lagWaf
tem
MENING EN COMMENTAAR
Mannen blijven voorlopig op hun post
- -Tli
ShÉIMWÉ JW9*
Ideale voedingsbodem
voor het Communisme
JOURNALISTEN
IN OPSPRAAK
RANDSTAD EN
VERKEER
HAVEN BIJ DE
GRENS
TV-RAD lO'TV'RADIO'TV*
BESTRALINGSLAMPEN
DE Belgische minister van Open
bare Werken Vanaudenhove
heeft vorige week bij het ontvan
gen van een afvaardiging uit Ant
werpen meegedeeld, dat het tien
jarenplan voor de modernisering
van de Antwerpse haven zal wor
den aangepast aan de sinds de tot
standkoming hiervan opgekomen
nieuwe eisen. Met name zou een
nieuwe derde sluis worden gebouwd,
zover mogelijk stroomafwaarts van
Antwerpen, dus zo dicht mogelijk
bij de Nederlandse grens.
VONNISSEN IN
ZUID-TIROL
Controle-systeem blijkt niet
overal hetzelfde
BIJZONDERE
MAATREGELEN
Roosevelts dubbelganger
Amerikaans blad over Indonesir
LINTJESREGEN
IN ENGELAND
Ruim 50 jaar
accu-kwaliteit!
TWEEDE BLAD
DONDERDAG 2 JANUARI 1956
LIET geval van de journalist, aan
wie de toegang tot alle depar
tementen werd ontzegd, heeft nu
een oplossing gekregen. De van
alle zijden bekritiseerde maatregel
is ingetrokken. De vraagstukken,
welke dit geval opgeworpen heeft,
zijn ter bestudering aan de Pers-
raad voorgelegd. Zo is de regering
dan ten halve gekeerd, wat altijd
beter is dan hardnekkig blijven
dwalen. Hiermede zijn alle pers
incidenten echter de wereld nog
niet uit. Nu is er een journalist
van een ander Amsterdams blad
uitgesloten van het verstrekken van
alle televisie-nieuws door de Ne
derlandse Televisie Stichting. De
voorzitter van de Stichting kon te
recht boos zijn op die journalist.
Hij poogde echter geen rechtzetting
of verontschuldiging te verkrijgen.
Nadien greep hij naar het botte
middel van de afsnijding van
nieuwstoevoer. Hij moge zich spie
gelen aan het door de regering ge
geven voorbeeld.
Veel ernstiger is wat er in de
West aan de hand is. De Antillaanse
regering wijst een journalist uit het
land, die geregeld scherpe kritiek
op haar politiek leverde. Het kan
best zijn. dat die kritiek in de ogen
der regering vaak onjuist of onbil
lijk was. Tot de democratische
rechten behoort echter de vrijheid
van kritiek, die slechts op gronden
van het strafrecht kan worden in
geperkt. De vroegere procureur-
generaal legde dan ook terecht een
struikelblok op de weg der uitwij
zing. De nieuwe is zo sterk niet ge
bleken. De katholieke Aenigoe di
Curasao vertolkt de stem van het
recht, als ze tegen deze uitwijzing
protesteert.
.Wanneer het in de Nederlandse An
tillen mogelijk wordt een journalist
zonder vorm van proces uit de ge
meenschap te bannen omdat hij din
gen schrijft, die de overheid onwel
gevallig zijn, dan is het met de vrije
meningsuiting gedaan. Iedereen moet
dan op zijn tellen passen en er ont
staat een angsttoestand, die veel ge
lijkenis vertoont met hetgeen zich
tijdens de tweede wereldoorlog in veie
Westeuropese landen heeft afgespeeld."
De journalist kan een beroep op de
Kroon doen. Dan zal Den Haag ook
mede te beslissen krijgen in deze
affaire. Aarzeling bij het hooghou
den van de persvrijheid zal men
daar dan niet mogen kennen.
TN Rotterdam breekt men zich al
evenzeer als in Amsterdam het
hoofd over nieuwe oeververbindin
gen, al is men er met de Willems
brug en .de Maastunnel toch een
heel stuk op de hoofdstad voor ge
weest.
Beide oeververbindingen hebben
evenwel het maximum van haar
verkeerscapaciteit bereikt; de Maas
tunnel heeft die uit veiligheids
oogpunt zelfs al overschreden. Als
er niet zo snel mogelijk nieuwe
oeververbindingen komen, verwacht
men op korte termijn chaotische
toestanden. Volgens ir. G. Plantima
van de Rotterdamse gemeentewer
ken zou men in 1961 tussen 7 uur
's morgens en 7 uur 's avonds voort
durend op een spitsbelasting van
de Maastunnel moeten rekenen.
Vandaar de Rotterdamse pleidooien
voor een nieuwe brug bij Van Brie-
nenoord en een tramtunnel, die de
Willemsbrug kan ontlasten.
Het is ongetwijfeld geen weelde
voor Rotterdam over meer oever
verbindingen te kunnen beschik
ken dan de huidige, maar is de
naar een chaos evoluerende toe
neming van het verkeer aldaar niet
ook mede te wijten aan de niet
derlandse grens. gons moord op een Italiaanse douane- nonaenveremgxng ie uonaen K,
ambtenaar °eze lon9e dachshonden enig:
(Advertentie)
met OSRAM
ULTRA-VITALUX OF THERATHERM
(raadpleeg Uw arts)
afgeremde, maar bevorderde be-
volkings- en bedrijfscongestie in
de Randstad? Het zal er niet beter
op worden, wanneer men volgens
het plan-Lange in de naaste om
geving van Rotterdam nog weer
grote bevolkingsagglomeraties gaat
stichten. Ook met het oog op de
verkeerstoestanden in de Randstad
zal men op verdere spreiding over
het gehele land van woon- en be-
drijfskernen bedacht moeten zijn.
Dit voornemen van de Belgische
regering is, zoals wij al eerder
schreven, ook voor Nederland van
groot belang, omdat deze noorde
lijke uitleg van de Antwerpse ha
ven de normalisatie van de Schelde
moet bespoedigen en daarmee ook
de inpoldering van het Land van
Saeftinge naderbij kan brengen. De
gelegenheid doet zich dan tevens
voor Bergen op Zoom een goede
uitweg te verschaffen naar de Wes-
terschelde.
Er is daarom alle reden om zich I
over de jongste voornemens van
minister Vanaudenhove met be
trekking tot Antwerpen te verheu
gen, al zal men er vanwege de
moeilijke financieringspositie, waar
in zowel de Belgische als de Neder
landse schatkist zich bevindt, reke
ning mee moeten houden, dat de
uitvoering nog wel enige jaren op
zich zal laten wachten.
Een Italiaanse rechtbank heeft
maandag tien Zuidtirolers tot gevan
genisstraffen, variërend van drie-en-
een-half jaar tot tien maanden, ver
oordeeld in verband met bomaansla
gen, die vorig jaar tijdens spanningen
tussen de Duits- en de Italiaansspre-
kende bevolking zijn gepleegd.
Eerder dit jaar zijn zeven Duits
sprekende Italianen veroordeeld we
gens moord op een Italiaanse douane
ambtenaar.
Op een tentoonstelling van een verwonderd toen de camera op hen
hondenvereniging te Londen keken gQ^icht werd. De hondjes die het
deze jonge dachshonden enigszins -
eigendom zijn van de heer en mevr.-
J. Sauvage te Londendragen de
namen v.l.n.rToni van Saumin-
da, Sally van Sauminda en Sheila
van Sauminda.
Vrijwel alle Nederlandse ondernemingen in Indonesië stellen
nu hun employees in de gelegenheid hun vrouwen en kinderen
naar Nederland te zenden- Reeds zijn duizenden Nederlanders
vertrokken, nadat de Indonesische regering deze maand haar
reeks van maatregelen tegen de Nederlandse belangen begon,
toen de behandeling van de kwestie Nieuw-Guinea in de
Ver.-Naties geen voor Indonesië bevredigende oplossing ople
verde.
De Nederlandse gemeenschap in de
Indonesische hoofdstad en andere
steden op Java begint meer en meer
een mannengemeenschap te worden.
Het besluit om vrouwen en kinderen
te repatriëren betekent grote finan
ciële offers voor vele kleine onderne
mingen. De financiële voorzieningen
die de Nederlandse regering heeft ge
troffen dekken de extrakosten niet
volledig, hoewel de getroffen rege
lingen volgens de zegslieden van de
Kamer van Koophanel in Djakarta
vlotter in de praktijk worden ge
bracht dan zij aanvankelijk hadden
verwacht. Vele kantoren hebben bij
zondere maatregelen voor de repa
triëring genomen, zoals het charteren
van vliegtuigen en het vinden van
accommodatie voor repatriërende ge
zinnen. Alleen het hoofdkantoor van
de industriële onderneming van
Swaay in Nederland heeft nog geen
toestemming voor repatriëring van
vrouwen en kinderen van de em
ployés gegeven.
De mannen blijven over het alge
meen voor het ogenblik nog in Indo
nesië. De status van de ondernemin
gen, die onder regeringscontrole zijn
geplaatst loopt zeer uiteen en hoewel
men in Nederlandse zakenkringen
eenstemmig van mening is dat de
economische vooruitzichten zeer zorg
wekkend zijn, verschilt men van me
ning over de vraag of die vooruit
zichten nu geheel en al verdwenen
zijn.
In de kringen van de Nederlandse
■ir>'
Eind januari 1958 zal op Broadway
het New-Yorkse theatercentrum
een toneelstuk worden gespeeld
genaamd „Sunrise at Campohello".
De rol van wijlen president Frank
lin D. Roosevelt zal worden ge
speeld door de acteur Ralph Bella
my. Het stuk speelt in het begin
van de twintiger jaren toen de pre
sident voor het eerst werd getrof
fen door een aanval van kinder
verlamming. Op de foto ziet men
de opvallende gelijkenis tussen wij
len president Roosevelt (links) en
de acteur Ralph Bellamy.
Kapier van Koophandel verklaarde
men. dat bijna alle ondernemingen,
zowel de industriële als agrarische
en handelsondernemingen en de ban
ken, op de een of andere manier on
der controle zijn geplaatst. Doch ter
wijl er aan de ene kant ondernemin
gen zijn waar de Nederlandse leiding
vrijwel uitgeschakeld is, zijn er pok
weer de controle zich beperkt tot
toezicht dat geen nadelige invloed
heeft op het normale werk.
Doch in elk geval blijft het feit be
staan, dat het overmaken van pen
sioenpremies, spa'arfondsen, school
gelden e.d. naar Nederland, door de
Indonesische regering is stopgezet.
Een Nederlandse zakenman verklaar
de, dat dit op zichzelf reeds het einde
betekent, omdat geen enkele Neder
lander bereid of in staat is om te
blijven werken zonder financiële ze
kerheid.
Geen optimisme
De Nederlandse zakenlieden zijn nu
begonnen met een ernstige bestude
ring van de documenten van tijde
lijke overdracht van het beheer van
hun bedrijven die zij dezer dagen ge
tekend hebben of waar zij binnenkort
hun handtekening onder moeten zet
ten. Bij de landbouwondernemingen
omvatte de overdracht van de bedrij
ven ook de banktegoeden en bepaald
werd, dat het bestuur in het vervolg
door Indonesische „pemimpins"
(zaakwaarnemers) zal worden ge
voerd.
De Nederlandse zakenlieden bren
gen voorts de verklaring van de vice-
voorzitter van de Indonesische Natio
nale Raad, Roeslan Abdulgani, in
herinnering, dat Indonesië nog niet
kan verklaren of de ondernomen ac
ties een soort inbeslagneming of na
tionalisatie zyn.
Premier Djoeanda verklaarde dezer
dagen nog, dat als Nederland aan
Nederlands Nieuw-Guinea vasthoudt,
de maatregelen tegen de Nederlan
ders voortgezet zullen worden tot alle
Nederlandse belangen in Indonesië
geliquideerd zijn.
Het Indonesische ministerie van
voorlichting drong er in een bekend
making via de radio bij de gehele
Indonesische bevolking op aan, waak
zamer te zijn tegen pogingen van an
dere partijen om Indonesië over te
halen een gematigder houding ten
aanzien van de Nederlanders in te
nemen. Het ministerie verwees naar
oproepen om besprekingen met Ne
derland te beginnen en berichten over
pogingen om een bespreking tussen
president Soekarno en de Britse pre
mier. Macmillan, tijdens het bezoek
van Soekarno aan India te arrange
ren.
De „New York Herald Tribune"
heeft dinsdag in een commentaar op
de gebeurtenissen in Indonesië ver
klaard, dat de plotselinge verlegen
heid waarin alle belangrijke onder
delen van de Indonesische economie
zijn gekomen door de feitelijke ont
eigening van Nederlandse eigendom
men precies de soort ontberingen en
chaos schept waarop communisme
welig tiert.
De Sowjet-delegatie op de Afri
kaans-Aziatische conferentie in Cairo
heeft de nationalisatie van de in
dustrie in het algemeen en de na
tionalisaties in Indonesië in het bij
zonder, geprezen met de gebruike
lijke rode minachting voor zowel op
rechtheid en eerlijkheid op handels
gebied als het lot van de bevolking
die honger zal lijden, omdat de In
donesiërs niet in staat zijn de over
genomen vervoersondernemingen, in
dustrie en banken gaande te houden,
aldus het blad.
Het blad meent dan ook dat het In
donesische probleem niet meer al
leen maar een kwestie is van Neder
landse belangen, doch dat een com
munistische staatsgreep op Java mo
gelijk is, die door ontbinding van de
Indonesische republiek gevolgd zou
worden. Het communistische plan om
in Indonesië aan de macht te komen,
dat door het State Departement"
wordt verspreid, acht de „New York
Herald Tribune" in dit verband een
waarschuwing voor andere Aziatische
landen.
Koningin Elizabeth van Engeland
heeft ter gelegenheid van Nieuwjaar
circa 2200 van haar onderdanen on
derscheidingen verleend.
De lijst is zeer gevarieerd, van
veldmaarschalk sir John Harding, die
onlangs is afgetreden als gouverneur
van Cyprus die baron wordt tot
Hogan ,.Kid", de Nigeriaanse we
reldkampioen boksen lichtgewicht.
Voorts komen op de lijst van perso-
nen die zich onderscheiden hebben
1 op het gebied van de politiek, de we
tenschap, de sport, de kunsten en het
openbare leven o.a. de namen voor
van Lord Nuffield, de bekende Britse
filantroop, de bekende advocaat sir
Norman Birkett en de bioloog dr. Ju
lian Huxley, een broer van Aldous
Huxley.
j ZWEMMEN
De heer Keith Seymour, een
kappersbediende te Bidejord,
werd door een klant uitge-
daagd om een nabij gelegen
rivier over te zwemmen, Hij
zou een tientje krijgen als hij
i het klaar speelde. Onze Keith
trok onmiddellijk zijn jasje
uit en sprong het ijskoude wa-
ter in, om na een half uur j
t worstelen met de sterke stro-
S ming aan de andere kant te
komen. Daar stond inmiddels S
een ambulance-wagen klaar,
die de zwemmer haastig naar
het ziekenhuis bracht. Men
schat dat Keith 400 gulden J
aan dokterskosten moet beta- S
len. Het tientje van de wed-
denschap heeft hij gekregen.
W autrouicig
John Denns uit Derby was in zijn
diensttijd wantrouwig genoeg ge
worden om het pakketje, dat hij hem
op het postkantoor ter verzending
werd afgegeven, met een scheef oog
te bekijken. Het tikte namelijk en
onze John, die tijdens de oorlog bij
de mijnenopruimingsdienst was ge
weest, wist precies wat dat kon be
tekenen. Met vaste, geoefende hand
opende hij het pakketje. Er bleek
een stuk kinderspeelgoed in te zit
ten, waarvan de veer was los ge
raakt.
Poot
De Sovjet-geleerde Laptsjinsky
heeft via radio Moskou verklaard,
dat zijn collega's onlangs een poot
van een levende hond hebben ge
amputeerd en hem na 26 uur weer
hadden aangebracht. Na de operatie
en een periode van herstel kon de
hond weer gewoon hardlopen en
springen.
Ambulance
Een ambulance-wagen reed
in het centrum van Londen
met volle vaart op een voor
hem rijdende auto. De klap
kwam nogal aan, want er wa
ren twee zwaargewonden, die
de betreffende ambulance-wa
gen coulant naar het zieken
huis bracht.
Eend
Ter gelegenheid van een huiselijk
feestje kocht de heer John Burrows
te Nottingham een eend, die lekker
gebraden op tafel moest worden ge
bracht. 'Zijn vrouw ontdekte juist
voordat het dier de pan in ging,
dat het een bankbiljet ter waarde
van 100 gulden in zijn keel had.
De hele eend had Burrows vijftien
gulden gekost, zodat hij uiterst
voordelig gegeten heeft.
Financier
De politie van Fulerton heeft de
financier Robert Huff naar de ge
vangenis gesleept, omdat hij hon
derden kleine spaarders had opge
licht. De heer Huff heeft verklaard,
dat hij het geld besteedde om er
reisjes naar de speelbanken van Las
Vegas mee te betalen. En die reizen
hadden weer tot doel om daar te
winnen en wel zoveel, dat hij de
kleine spaarders kon terug betalen.
Het moeilijkste was alleen, dat
Huff in Las Vegas steeds verloor.
Stop maar. Het lijkt
nergens op. Je speelt vals
op je trompet.
VRIJDAG 3 JANUARI
HILVERSUM I 402 m VARA: 7.00
Nws. 7,10 Gym. 7,20 Gram. 8.18 De ont-
bijtclub 9,00 V. d. vrouw 9,35 Waterst.
9,4-0 Kamerkoor. VPRO-: 10,00 Avonturen
met kinderen, caus. 10,05 Morgenwijding.
VARA: 10,20 Kamermuz. 10,35 V. d. zie
ken 11.05 V. d. kleuters 11,20 Plantaardig
en mineraal. AVRO: 12,00 Lichte muz.
12,30 Land- en tuinb. meded. 12,33 Sport
en prognose 12,50 Pianorecital 13,00 Nws.
13,15 Meded. en gram. 13,25 Orgelspel
13,40 Lichte muz. 13,55 Beursber. 14,00
Kamermuz. (14,20-14,40 Voordr.). VARA:
16,00 Orgel en zang 16,30 Muzikale caus.
17,10 V. d. jeugd 17,50 Lichte muz. 17,55
Act. 18,00 Nws. 18,15 Pol. caus. 18,25
Dansmuz. 18,50 De puntjes op de i, caus.
19,00 V. d. kind. 19,10 Musette ork. VP
RO: 19,30 Mir hahn en neue Oberket,
cantate 19,45 Unesco in Nederland 19,50
VPRO-nws. 20,00 Nws. 20,05 Boekbespr.
20,15 Kamerkoor 20,35 Menselijke ver
houdingen in de Europese Gemeenschap
voor Kolen en Staal, rep. 20,45 Mensen
in het gezin, caus. VARA: 21,00 Muzikaal
kolderjournaal 21.20 De lange weg, do
cumentair progr. 21,45 Gram. 22,00 Lichte
niuz. 22,25 Buitenl. weekoverz. VPRO:
22,40 Zorg om de mens, caus. VARA:
23,00 Nws. 23,15-24,00 Gram.
HILVERSUM II 298 m NCRV: 7,00
Nws. en SOS-ber. 7,10 Gewijde muz. 7,50
Een woord voor de dag 8,00 Nws. en
weerber. 8.15 Gram. 8,30 Concertork. en
solist 9,00 V. d. zieken 9,30 V. d. vrouw
9.35 Omr. ork. en solist 10,20 Gram. 10,30
Morgendienst 11,00 Gram. 11,30 De jeugd
op eigen wieken, hoo-rsp. 12,00 Clavecim-
belrecital 12,20 Gram. 12,30 Land- en
tuinb. meded. 12,33 Gram. 12,53 Gram.
of act. 13,00 Nws. 13,15 Lichte muz. 13,40
Gram. 14,05 Radio Filharm. ork. en solist
15,15 Voordr. 15,35 Blaasork. 16,00 Tuinb.
praatje 16,15 Gram. 16.25 Cello en piano
17,00 Voordr. 17,20 Laat-middeleeuwse
muz. 17,40 Beursber. 17,45 Gram. 18,00
Orkestconc. 18,20 Stemmen van overzee
1'8,35 V. d. jeugd 19,00 Nws. en weerber.
19,10 Op de man af 19,15 Regeringsuitz.:
De statistiek v. d. maand, door prof. dr.
Ph. J. Idenburg 19,25 Gram. 20.00 Radio
krant 20,20 Gram. 20,30 De jeugd op eigen
wieken, hoorsp. 21,00 Das Land des
Lachelns, operette 22,30 Gram. 22,45
Avondoverdenking 23,00 Nws. 23,15 Boek
bespr. 23,35-24,00 Gram.
BRUSSEL 324 m 12,00 Gram. 12,30
Weerber. 12,34 Gram. (om 12,55 koersen)
13,00 Nws. 13,11 en 14.00 Gram. 15,00
L'Amour aux trois oranges, opera (om
16,00 koersen) 17,00 Nws. 17,10 Gram. 17,45
Duitse lgs 18,00 Vlaamse liederen 18,10
Gram. 18,25 Idem 18,30 V. d. sold. 19,00
Nws. 19,40 Gram. 19,45 Kinderweelde,
kro'n. 20.00 Ork. conc. 21,00 Kunstkalei-
doscoop 21,15 Gram. 22,00 Nws. 22,15
Jazzmuz. 22,45 Gram. 22,55-23,00 Nws.
BRUSSEL 484 m 12,00 Gevar. muz.
13,00 Nws. 13,10 Omr. ork., 14,00 Gram.
16,05 Lichte muz. 17,00 Nws. .17,10 Gram.
18.38 Idem 19.30 Nws. 20,30 Omr, ork. en
soliste 22,00 Nws. 22,10 Discografie 22,35
Chansons 22,55 Nws.
Televisie
VRIJDAG 3 JANUARI
VLAAMS BELG. 19,00 Feuilleton
19,05 V. d. jeugd 19,30 Nws. 20,00 Met een
luipaard op schoot 20,30 Geld te geef,
blijspel 22,00 Nieuwe films 22,30 Nws. en
journ.
FRANS BELG. 19,00 Kunst, litera
tuur en wetensch. 19,30 Feuilleton 20,00
Journ. 20,40 Gevar. progr. 22,00 Enquête
22,30 Wereldnws.
(Advertentie)
j:: Als enige, <met
g trioglas-isolatiew
(geoctr.)
I 2 'JAAR
f 'Garantie
■■■IvAwatej. -vli-v 'i*-
BREDA
Ginnekenweg 164
Tel. 01600.34048
Varta wenst iedere automobilist een
GOED en VEILIG 1958!
door Maurice Zermatten.
4D
Hij hees zich op de houtvoorraad,
die tegen de noordwand opgestapeld
lag. Vandaar hoopte hij bij het ven
ster te komen. Maar hij kon niet.
Hij sprong vlug weer op de grond,
zocht een hooiladder in een schuur
en klom erop. Hij legde zijn oor te
gen het huis, maar niets was er te
horen. Hij drukte een ruit in met
zijn elleboog, stak zijn hand door de
opening en deed het raam open. Het
was licht in de kamer als in de
de morgenschemering, wanneer het
licht aarzelt om de sponningen. Maar
de kamer bewoog, meubels en mu
ren kwamen naar Emile toe, en gin
gen weg, zodat hij zich afvroeg, of
hij niet droomde. Een tafel in het
midden leek zich op te heffen in het
licht en weer neer te vallen in het
donker. En hoe kwam het, dat die
kast bewoog? De brand, dacht Emi
le. Hij boog zich naar voren door
het venster en dook naar binnen
met de handen naar voren: Hij stond
met een ruk op, en greep snel zijn
mes uit zijn zak. Haastig keek hij
rond zich. Hij kon zich niet vergis
sen, daar moest het geld zijn, in de
laden van de kast, die tegen de wand
stond. Hij bevoelde het harde dik
ke, hout, trok aan het handvat van
een lade, maar de hele kast kwam
mee. Ik had werktuigen moeten mee
nemen. Maar nu kan ik er geen meer
gaan halen. Er zou iemand langs
kunnen komen. O, de ladder stond
nog buiten; hij sloop naar het raam,
haalde de ladder binnen en deed het
venster dicht. Dan knipte hij zijn
mes open en probeerde een van de
laden met de punt van het lemmet
open te wringen. Zou hij daar ooit
mee klaar komen? Het gat werd gro
ter en rond. De punt was doorgesto
ten. Emile zweette zwaar. Hij stak
nu het zaagje van zijn zakmes in de
opening en zaagde het hout rond het
slot door; nu kon hij de la opentrek
ken.
Eerst zag hij niets dan grote grij
ze en gele enveloppen. Er was geen
geld in. Hij vloekte. Hij trok de la
er helemaal uit en een hoop pape
rassen viel op de grond. In het vak
onder de la lagen nog meer envelop
pen. Hij voelde een ruwe stof, greep
daaraan en haalde een klein, maar
zwaar zakje vol vijffrankstukken er
uit. Fijn! dacht hij. Zeker toen ki
lo! Hij had willen brullen van ple
zier. Maar hij hield zich in, zocht
verder en vond nu een dikke porte
feuille. Zijn instinct leidde hem goed.
Er zat een dik pak bankbiljetten in.
Hij deed die in een enveloppe en
legde de portefeuille weer op haar
plaats. En nu smeer ik 'm.
Zou ik de kamer weer in orde bren
gen? Neen, onzin. Hij zette vlug de
ladder weer uit. en daalde af met
de zak zilvergeld in zijn linkerhand
I en de enveloppe met bankbiljetten
onder zijn hemd, op zijn blote borst.
Nu was hij weer in het straatje, hij
gooide de ladder om en liep de weg
op naar de schuur, waar hij met Er
nestine had afgesproken. Hij had
zich niet afgevraagd, wat hem nu
tedoen stond. Hij handelde met de
feilloze zekerheid van een automaat.
Al zijn daden leken bestuurd door
een hogere macht. Hij zag een scha
duw tegen de wand van de schuur
en herkende Ernestine, die enkel
wanhoop was. Ze had de hele brand
gevolgd: huiverend had ze Emile her
kend in iedere schaduw, honderd
maal. Telkens als ze iemand in ge
vaar zag, dacht ze, dat hij het was
en ze had luid geschreeuwd van
angst. Ze was ineengekrompen van
ontzetting, met de kin op de knie
ën. Emile leefde niet meer. Hij zou
niet komen, nooit meer. Ze wilde
aan niets anders denken en stamel
de altijd maar voor zich uit, dat hij
nooit meer komen zou. Maar haar
hersens waren er niet bij, haar ogen
zagen niet meer, haar oren hoor
den niet meer: ze was als opgeno
men in het rijk der schaduwen.
Hoeveel uren duurde dat? Als de
schuur, waartegen ze stond, ook af
gebrand was, had ze geen stap ge
daan om aan de dood te ontsnappen.
Hoe kwam het, dat ze nu toch een
geluid op de weg hoorde? Leefde de
hoop dan toch nog ergens in haar
ziel? Ze stond op, gedreven door
een macht, die uit het diepste van
haarzelf kwam, en ging naar de rand
van de weg.
Daar zag ze een grijze gestalte en
ze viel op de knieën. Zo vond hij
haar. Hij had geen tijd om zich over
iets te verwonderen en hijgend fluis
terde hij.
Ben je daar?
O Emile.
Pak vast! Hier is geld!
Hij pakte de enveloppe, die nat was
van zijn zweet, en streelde haar en
kele ogenblikken, voor hij haar over
reikte, Ze begreep hem niet.
Pak aan en verberg het goed.
We zullen het nodig hebben. Ze keek
hem aan. Ze was opgestaan en bleef
hem aanzien, zonder woord en zon
der gebaar.
Ongeduldig duwde hij haar de en
veloppe onder haar neus:
Ruik eens, hoe lekker!
En hij lachte
Nou je hebt het fijn gedaan.
Maar nu moet je hier vandaan, naar
de schuur, van de rotsspleten. Ga
daar slapen in het hooi. Daar kom
ik bij je. Ik kan nu nog niet. Ik heb
nog wat te doen Ze begreep, dat
ze zonder hem weg moest, dat hij
haar nog niet toebehoorde.
Maar ze kon niet wachten. Ze wierp
de armen om zijn hals en drukte
hem aan haar borst als wilde ze
hem dooddrukken.
i Hij liet zich omhelzen, maar maak-
te zich dan los.
j Nog niet, zei hij. Pak nu aan!
Hij dwong haar, de enveloppe en
de zak met zilvergeld aan te nemen.
En zo gauw ze in haar handen wa-
ren, ging hij weg:
i Tot straks hoor. Je hebt me goed
begrepen? In de schuur van de
rotsspleten.
Dan keerde hij zich om, om weer
naar de brand te gaan.
Ernestine volgde hem met de ogen.
Dan zag ze hem niet meer en ze
barstte in snikken uit.
En daar kwam Louise aan...
Van het ogenblik af, dat Emile Het
Witte Paard verlaten had, werd ze
verscheurd door vrees en spijt. Wat
zou er gebeuren? Ze zouden alle
maal Emile de schuld geven. Had
ze zelf hem niet dadelijk verdacht?
Ze meende al de kreten van de me
nigte te horen, die zich op hem
wierp om hem te vermoorden Ze
liep hem na, maar ze kon hem niet
bereiken. Toen probeerde ze door een
omweg bij de brand te komen, maar
er was geen doorkomen aan. Ze duw
de door honderden vrouwen heen en
toen ze stapje voor stapje in de buurt
Emile boven op de brandende bal-
i ken van de schuur. Toen ze nog ver-
der naar voren wou dringen, duwde
van de spuiten was gekomen, zag ze
een mannenhand haar terug. Ze riep,
maar haar stem ging onder in alle
kreten vloeken en klachten. Ze moest
blijven staan, terwijl onrust haar
verteerde.
Toen de vlammen Emile omring
den, viel ze flauw en werd bijna on
der de voet gelopen. Ze kwam da
delijk weer bij en probeerde door het
cordon van mannen heen te dringen,
maar werd telkens teruggeduwd.
Toen ze eindelijk de waakzaamheid
van een boer wist te verschalken,
zocht ze haar vriend overal ver
maar kreeg geen antwoord: ze werk-
maar kreeg geenantwoord: ze werk
ten door met opeengeklemde kaken
en starende ogen.
Ze liep verloren in de zengende hit
te, maar niemand sloeg acht op
haar leed. Haar wanhoop ging onder
in de zee van aller ellende. De man
nen gaven de strijd op. Er was niets
aan te doen. Twee of drie schuren,
die omgehaald en gedeeltelijk afge-
broken waren, waren met wild ge-
i knetter toch in brand gevlogen. Het
vuur triomfeerde.
Een ogenblik stond Louise voor
Emmanuel. Hij stond vlak voor de
brandende massa wat eens zijn huis
was geweest. Zijn armen hingen
langs zijn lijf omlaag, onder de druk
van die vreselijke nacht. Zijn hoofd
hing voorover op het open hemd.
En hij staarde maar naar de brand
die nu de stenen van de kelder bla
kerde.
Ze begreep, wat voor woede er
kookte in die barse kop. Die grote
gestalte, die daar in het tragische
brandlicht alleen voor de menigte
stond, deed haar huiveren. Wat voor
sombere wraak zou die man niet be
ramen, die als een rots stond bij de
ineenstorting van heel zijn hebben
en houden? Als Emile nog leefde,
dan moest hij verborgen worden, dan
moest hij vluchten. Maar waar zou
hij zijn? Waar?
Ze herkende Candide onder een
brandhelm. Ze liep naar hem toe,
greep hem bij zijn riem, schudde hem
doorheen en riep:
Waar is hij?
Wie?
„Ezel!" dacht ze. Ze wilde de
naam niet noemen, maar ze had
geen keus.
Emile! siste ze hem toe.
Emile? Emile Perraudin?..
Hij scheen na te denken en een ant
woord te zoeken. Dan draaide hij zich
langzaam om, wees naar de weiden
met zijn kin:
Ik heb hem daarginds zien lig
gen.
En ze holde al heen in de aange
geven richting.
Toen ze buiten het lawaai van de
brand was, stond ze stil. Waar ging
ze heen? Wat liep ze hier doelloos
door het veld? Ze moest nadenken
en proberen te raden, waar hij was.
(wordt vervolgd)
