WILSKRACHT sterker dan de gevolg en van polio N.V. HaBoMij J. CH. DIELEMAN Kwadendamme Kapelle TIP-TOP J. MEIJERS Fa. W. A. De Groene Zn VLEUGELS VAN DER VLIET EN DE JONGE Bredase Reproductie Inrichting Fa. J. VAN DER KLOOSTER HET ESS0 i SERVICE STATION Amazone Lis HarteIDappere Deense Zware strijd de JAARWISSELING GEBR. P. en L. GEUS Jaap de Jonge's winkels 24 DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 31 DECEMBER 1957 VI J. DE JONGE A. B0UDENS J. C. Menheere-Bal Verbeem-Menheere Ook met ttBR- OOSTBURG brood- en banketbakkerij N.V. IJZERHANDEL GOES Tel. K 1100—330U3720 een Voorspoedig 1958 Oostburgse Bouwmaterialen Handel VOORSPOEDIG 1958 een Voorspoedig 1958 84 j Mevr. Lis Hartel op „Jubilee'* in Stockholm (1956) (Van een medewerkster)- Evenals in ons land wordt ook in het vlotte, hartelijke Dene marken een felle strijd geleverd tegen de kinderverlamming, die reeds menig leven bedreigde en veel ellende en verdriet heeft gebracht. Tot één van de krachtigste steunpilaren van het „Fonds tegen de kinderverlamming" in Denemarken be hoort de jonge charmante mevrouw Lis Hartel uit Kopenhagen. In vier jaren tijd wist zij een bedrag van niet minder dan 80.000 Deense Kronen (ongeveer 50.000 guldens) bijeen te brengen voor verschillende Polio-Fondsen Wie is deze mevrouw Lis Hartel? In de hippische wereld is haar naam niet onbekend. Ze behoort tot de beste dressuuramazones van de we reld. Dat op zichzelf zou het vermel den van haar naam reeds waard zijn, maar er is iets heel anders, iets veel groters waarom Lis Hartel het ver dient dat in de wereldpers aandacht aan haar wordt geschonken. Zij is één van de dapperste vrouwen., deze bescheiden, hartelijke en charmante Deense vrouw, die óók het slachtof fer werd van de gevaarlijke polio... *ie haar voor jaren aan het bed kluisterde» haar gedeeltelijk verlam de, maar die door eigen wilskracht het donkere spook van de verlam ming overwon! Wij maakten voor het eerst met haar kennis te Rotterdam in 1951 toen zij was uitgenodigd om deel te nemen aan het internationaal con cours hippique van Rotterdam. Met haar merrie Jubilee", die haar bes te ..kameraad" was geworden, won zij de grote dressuurproef ,,De Prijs St.- George". Zij kon zich toen nau welijks voortbewegen. Alléén ging het helemaal niet. Steeds had zij de steun van een sterke arm nodig. Nu loopt zij weer alleen, heeft geen krukken nodig of iemand die haar ondersteunt. Maar eer het zover was, heeft Lis Hartel een zware strijd ge- leverd, tegen doktoren, tegen fami lieleden, tegen de wanhoop en voor al ook tegen de kinderverlamming zelf. Maar kom, wij zullen u het ver haal van Lis Hartel vertellen vanaf het begin. Noodlot Lis is een dochter van zeer bemid delde ouders uit Kopenhagen. Zij be- 1 -fde als meisje een zonnige en zor geloze jeugd op de Onsgaardsvej. Als kleuter liep zij al in de stallen rond en sloot vriendschap met de paarden, een vriendschap, die later van zo'n enorm belang voor haar was. Het is begrijpelijk, dat de klei ne Lis weldra haar eigen pony had, waarmc - zij de heerlijkste uren van haar jeugd doorbracht. Men zag haar dikwijls in gezelschap van haar ou ders, die zelf met hart en ziel aan de hippische sport hingen, te paard in de omgeving van Kopenhagen. Als tienjarige amazone verscheen haar naam voor het eerst op de of ficiële inschrijvingslijsten voor wed strijden. Sindsdien is Lis Hartel heel vaak in de ring verschenen. Het was tijdens één van de talrijke wedstrijden, waaraan zij deelnam, dat zij kennismaakte met de welge stelde koffiemakelaar Poul F. Har tel, waarmee zij op 20-ja.rige leeftijd in het huwelijk trad Een jaar later werd de kleine Pernille geboren en dit drietal vormde een gelukkig fa milie-leven, waarin ook de geliefde sport het paardrijden ijverig werd beoefend. Dit geluk duurde ech ter slechts kort... Het was in het jaar 1944 toen het noodlot de 22-jarige Lis Hartel met ijzeren vuist trof. Nadat haar bijna twee jaar oude dochtertje Pernille met eein lichte aanval van kinder verlamming in 't ziekenhuis was op genomen, vertoonden zich op zekere dag, enkele maanden vóór de ge boorte van de kleine Anne, bij Lis Kartel eveneens de eerste verschijn selen van deze ziekte. Zij kon haar ar \en en benen niet meer gebrui ken. Genezing uitgesloten? Het bleek noodzakelijk, dat zij naar een ziekenhuis werd vervoerd; na nauwgezette onderzoekingen was het oordeel van de artsen, dat de kans op genezing vrijwel nihil was. Maar (Vervolg van pag. 22) GEBR. GEUS Schildersbedrijf Kwadendamme Z.N. PLAATSELIJK COMITé HERWONNEN LEVENSKRACHT Kwadendamme wenst alle donateurs en le den een zalig nieuwjaar. Vrienden en begunstigers ge lukkig nieuwjaar, HUNDERSMARCK Smederij Kwadendamme Loonsproeibedrijf C 45 B'land, B 109, Kwaden damme - Aan cliënten, fa milie en vrienden een zalig nieuwjaar. Tel. K 1194 - 257 Bestuur van de KAB, Kwa dendamme, wenst geest.adv. en leden een Z.N. M. J. KEMPE-VERTRIEST, bakkerij Kwadendamme wenst alle begunstigers, fa milie en vrienden een zalig nieuwjaar W. DE KOSTER-Verzeeuw Langeweegje 137, Kwaden damme, wenst allen Z.N. J. LOUS-Murre, slager, Hoe- dekenskerke, wenst fam. vr. en beg. G.N. Rijwielen - Bromfietsen Wasmachines - Rotagas Kwadendamme Aan cliënten, familie en vrienden een gelukkig en za lig nieuwjaar. Aan cl., fam. en vr. een gel. en Z.N. P. MENHEERE, winkelier, Kwadendamme. J. F. PEETERS ZONEN, Aannemer Kwadendamme wenst familie, vrienden en begunstigers zalig nieuwjaar. Familie, vrienden en begun stigers zalig nieuwjaar, F. PEETERS DE BAAR EN KINDEREN café ,,'s Landswelvaren" Timmerm. Aannem. K'damme C. POORTVLIET-Remijn expediteur, Langeweegje B 150, Kw.damme. G. en Z.N. J. C. REMIJN Kruidenier, Textiel en Dro gisterij Kerkstraat B 46 Kwadendamme wenst allen zalig nieuwjaar. C.RENTMEESTER Verbeem Z. en vrsp. nwjr. - Kruid.w. Lunchr.B139, Kwadendamme Fa. M. RIJK EN ZOON, Molenaar. Graan- en meel- handel. Zalig Nieuwjaar. F. v. STEE-Uitterhoeve, Veehandel en kruid.w. Kwadendamme. Z.N. P. v. STEE-SMULDERS Kwadendamme slagerij en veehandel wenst familie, vrienden en begunstigers zalig nieuwjaar Toneelver. „Tot nut en ge noegen", Kwadendamme, w. vrienden, begunstigers Z.N. Zalig nieuwjaar M. G. VERBEEK-Rentmees- ter Kwadendamme CAFé L. Weegje B 130 Kwadendamme wenst alle familie en begun stigers zalig nieuwjaar. H. VERMEULE Melkhandel en melkprodukten Kwadendamme, wenst fam., vrienden en begunstigers een gelukkig en zalig nieuwjaar. WED. P. WALRAVEN, Rij wielhandel, Kwadendamme. Aan vr. en beg. een Z.N. L. van 't WESTENDE Kwadendamme Handel in melk, melkpro dukten en Nutricia Kinder voeding, aan familie, vrien den en cliëntèle Z.N. H. WOUTERS, vrachtrijder, Kwadendamme - wenst fa milie, vrienden en beg. G.N. C. BEENAKKER Abdijstraat 29 Kapelle Vert.: Koninkl. Kw. en zaad- handel D. J. v. d. HAVE, Zalig nieuwjaar. C. BEENAKKER, Abdijstr. 29. Kapelle. Vert. kon. kw. en zaadh. P. J. v.d. Have Z.N. Zó was êkmt&ijke jtutK mwoawawuhte zorgeat Moge I95R tas allen ItHde - e» eengpede 'i:pi P. J. DE PUNDCR KWADENDAMME 149a - feietoofl 9TW4-3M HERENMODES N.V. BERGEN OP ZOOM FORTUINSTRAAT 21 BERGEN OP ZOOM wenst allen een voorspoedig 1958 Ondergetekende wenst zijn geachte clientèle een in alle opzichten voorspoedig 1958 toe. IN LANDBOUW-ARTIKELEN Vertegenwoordiger van de Zeeuwsch-Vlaamse Car rosserie-fabriek R. J. DE KRAKER te AXEL. KOTKASTRAAT 19 TEL. 394 OOSTBURG NAAIMACHINEHANDEL OOSTBURG wenst zijn cliëntèle een voorspoedig 1958 1958 1958 Een voorspoedig jaar aan onze geachte cliëntèle, familie en vrienden. GOES v.h. Fa. BRAND—DEKKER VLÏSSINGEN - GARAGE OFF. DAF-DEALER voor Zuid-Noord-Beveland - Walcheren Biezelingsestr. 7, KAPELLE, Tel. 01102-267 wenst vrienden en cliënten, een GELUKKIG NIEUWJAAR TEL. 42 Lis zelf weigerde dit te aanvaarden! Hulpeloos in bed liggen, te moeten worden gevoed als een baby, niets meer zelf te kunnen doen, dit bete kende 'n ondraaglijke kwelling voor de levenslustige, jonge moeder. Het wps waar ze werd in 't ziekenhuis uit- st kend veezorgd, maar ze was van mening, dat ze haar spieren te wei nig mocht gebruiken. In haar leefde maar één gedachte: haar spieren tot beweging te dwingen, want haar ver dere leven gedoemd te zijn tot een invalide., neen, dat kon ze niet aan vaarden. Terwijl ze in het ziekenhuis lag, werkte ze in haar geest het plan uit, hoe ze het zou aanleggen en toen ze het er met zichzelf over eens was, verklaarde ze, na de geboorte van haar tweede dochtertje, dat ze naar huis wilde, naar Taarbeak! Eenmaal weer in de vertrouwde omgeving, met de toegewijde steun v haar echtgenoot en haar moeder, begon ze de zware strijd, die zij zich zelf had opgelegd, tegen haar benen die tot de knieën verlamd waren. Zij maakte kruipoefeningen... dit kost te haar haast bovenmenselijke in spanningen èn ondraaglijke pijnen. Dagelijks maakte ze been- en arm- Mevr. Lis Hartel met haar beide kinderen oefeningen. In het begin zag ze nau welijks vorderingen, maar van opge ven was bij Lis Hartel geen sprake. Ze probeerde zich op krukken voort te bewegen... het gelukte niet. Maar na verloop van tijd bemerkte ze, dat haar ledematen steeds meer ge hoorzaamden. Toen huilde ze van bi', lschap. Ik wil, ik zal In de rolstoel verscheen zij bij de ruiterwedstrijden en toen kwam het in haar op, weer te gaan rijden! Nie mand geloofde erin. dat zij ooit weer zou kunnen rijden, behalve deze wils krachtige vrouw zelf. Haar familie leden drongen er steeds maar bij haar op aan de gedachte aan het paardrijden op te geven, maar zij wilde haar geliefde sport, die zij van jongsaf aan al een warm hart toe draagt, opnieuw gaan beoefenen. On danks de goed bedoelde waarschu wingen van familieleden en vrienden om dit „dwaze" plan uit het hoofd te zetten, hield Las Hartel hardnekkig vol. „Ik wil, ik zal, ik moet., en ik kan!" was steeds haar antwoord, waarbij zij dan iclkens dacht aan de woorden, die haar vader eens in haar poëzie-album had geschreven toen ze nog een jong meisje was: „Wij kunnen alles, indien wij er zelf in geloven!" En haar rotsvast ver trouwen in zichzelf was sterker dan alle smeekbeden van anderen... Nadat Lis Hartel twee operaties had ondergaan, liet ze zich op een mooie morgen in het nog jonge jaar 1947 naar de rij-instructeur Andersen brengen. Deze hielp de deels verlamde age vrouw op haar paard. Die morgen zat ze dus, voor het eerst sedert vele jaren, weer in het zadel. Maar wat dit haar aan pijn en tra nen gekost heeft dit weet Lis Har tel alleen maar zélf! Resultaat Iedere dag trainde ze; langzaam, héél langzaam, ging het beter. Ze ging zich nu uitsluitend toeleggen op de dressuur, want ze wist wel, dat ze aan jachtritten of aan springnum- mers, zoals ze vroeger wel deed, nooit meer zou kunnen deelnemen. In haar gedachte groeide het plan om weer eens in internationale wed strijden te kunnen uitkomen. Dit hield ze steeds voor ogen bij haar training. En toen op zekere dag in Kopenhagen een internationale dres suurproef werd gehouden, die zij in haar rolstoel als toeschouwster bij woonde, zei ze tegen de buitenlandse ruiters en amazones, die ze nog van vroeger kende: „Volgens jaar ben ik er ook weer bij". Beleefd luisterde men naar deze woorden, maar eigenlijk had men diep medelijden met de verlamde, zo j—ige charmante vrouw, die zich in beeldde weer in internationale wed strijden te kunnen starten. Maar Lis Hartel hield woord! Zij dééd mee het jaar daarop. Ze had reeds zulke goede vorderingen ge maakt, dat de Deense Ruiterbond haar in de équipe opstelde, die De nemarken zou vertegenwoordigen in Oslo. Met haar trouwe, edele merrie „Jubilee", klasseerde zij zich hierbij tweede in de dressuurproef voor amazones. Stralend van vreugde om armde zij haar man en die dag werd er féést gevierd door de familie Har tel! Teruggekeerd in Kopenhagen ging zij ernstig voort met het trainen op „Jubilee". Haar naam verscheen bij concoursen hippique steeds veelvul- diger op de anmeldingslijsten en in verschillende landen behaalde zij eerste prijzen. Naar O.S. Toen zette Lis het in haar hoofd, haar prestaties zó hoog op te voeren, dat zij als dressuuramazone haar land zou mogen vertegenwoordigen op de Olympische Spelen van 1952 in Helsinki. Ook dit gelukte haar. In de Finse hoofdstad kon ze haar krach ten meten met de bekwaamste dres suurruiters en amazones van de we reld! Zij boekte een praehtig succes, waarmee zij haar moeilijke en jaren lange strjjd tegen de kinderverlem- ming zag bekroond en zij de meest gevierde dressuuramazone van de we. reld werd., op die mooie stralende zomerdag in juli, op het prachtige door pijnbomen omgeven terrein van Ruskeasu. Niemand die daar aanwezig was zal ooit die ogenblikken vergeten toen na de bekendmaking van de Olympi. se. 5 winnaars, men een jonge vrouu aan de arm van de Zweedse majoor Henri St. Cyr met moeilijke passen over het veld zagen lopen naar het Olympisch erepodium. De Zweed had de gouden medaille veroverd, zij LiHartel de zilveren medaille. Gelukkig glimlachend nam zij de extra-spontane ovatie van het publiek monie protocolaire", toen de vlaggen in ontvangst. Maar tijdens de céré- aan de mast gehesen werden, liepen Lis Hartel toch weer tranen van ont- roering over de wangen. Van deze huldigii.g had zij gedroomd, er nietl op durven hopen, en er toch jarcnl lang een verbeten strijd voor ge-I voerd. Op die dag zag zij die strijdl bekroond... was het wonder, dat del ontroering haar te machtig werd?| Zjj had immers niet alleen maar eenl zilveren medaille gewonnen, neen....| zjj had véél meer gewonnen! Zelfvertrouwen I Na Helsinki volgden maanden vanl reizen en demonstraties met. „Jubi-I lee". Overal., in Zweden. Noorwe-I gen, Frankrijk, Duitsland, België,' Engeland, Amerika en Canada, werdl zij met grote ovaties ontvangen, want wat Lis Hartel en „Jubilee" lietenl zien was niet alleen 'n ware lust voor het oog. maar tevens een bewijs van wat met doorzettingsvermogen en on wankelbaar zelfvertrouwen zelfs na kinderverlamming lichamelijk te .bereiken valt. En tijdens al deze demonstraties stelde Lis Hartel de geldelijke opbrengst ter beschikking van polio-fondsen. Bij de Olympische Rulterwadstrfj-I den, in 1956 in Stockholm, wisten Lis| Hartel en „Jubilee" andermaal de *ü.l veren medaille te veroveren. Maarl ditmaal kon zij alléén zonder krukken! en zonder ondersteuning van Majoor! St. Cyr naar het Oympisch platvorm! lopen... „Fru" Lis Hartel wilde daarna! haar beste vriendin de edele merrie,! een onbezorgde oude dag schenken...! niet meer de lange reizen laten doen,! niet meer de talrijke demonstraties! laten geven, maar een rustig leven! in de weiden. Maar „Jubilee" moest! na haar terugkeer uit Stockholm on-j der behandeling worden gesteld voorL een aandoening van één van haarP rechter voorbenen. Uit deze aandoe-1 ning ontwikkelden zich verschillende I ongeneeslijke complicaties met hetl gevolg dat „Jubilee" enige maandenI later naar de eeuwige weiden ver-I trok, één der grootste namen achter-1 latende, die ooit een paard hebben! gesierd.... Mevrouw Hartel traint thans mei I de opvolger van „Jubilee", de ruin I „Limelight", halfbroer van de mer-l rie, voor de Olympische Ruiterwed-1 strijden van '960 in Rome. En eenl ieder, die de geschiedenis van Lis I Hartel kent, zal haar van ganser I harte véél succes wensen, want zij I is behalve een uitstekende dressuur-1 amazone tevens een voorbeeld voor I velen, die door polio zijn getroffen! I VEE- en PAARDENHANDEL TEVENS ALLE NOODSLACHTINGEN voor GEHEEL ZEELAND 's-HEERENHOEK Voorspoedig nieuwjaar Gesneden Brood Gemakkelijk om mee te nemen op Uw uitstapje. H.H. GOES Kinderenstr. Telef. 3065 33 G.N. wensen Cliënten Voor het genoten vertrouwen in 1957 danken wij U. Ook in het komende jaar staan wij U weer ten dienst. WIJ WENSEN U EEN ZALIG NIEUWJAAR. 's-HEERENHOEK GOES HEINKENSZAND ACCOUNTANTSKANTOOR (Lid Algm. Verbond van Accountants) Hoek: Zuidzandsestraat/Walstraat 2 Tel. 22 OOSTBURG Wij wensen onze afnemers in alle opzichten VOOR SPOEDIG NIEUWJAAR. RIJKSWEG OOSTBURG TEL. 146 b.g.g. 34 Specialiteit: STALTONVLOEREN, IXOSTENEN. HANDEL IN DRA1NEERBUIZEN. t.fKfiCL tcensl IJ een voorspoedig 1958 SANITAIR LOODGIETERSBEDRIJF ELEKTROTECHNISCH BUREAU Ganzepoortstraat 6 Tel. 3063 GOES Wenst haar clientèle een H. CH. SAEIJ—VAN BELLEGHEM Kasteelstraat 24 Tel. 01159307 PHILIPPINE Wenst langs deze weg begunstigers, vrienden en 1 bekenden

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1957 | | pagina 24