Waarover Zeeuwsch-Vlaanderen
in 1957 verheugd was....
De Zeeuwse eilanden
blikken terug op 195?
...en waarover het treurde
Een beschouwing en
feiten van de dag
Nieuwe wegen en gebouwen
SEPTEMBER
OKTOBER
NOVEMBER
DECEMBER
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 31 DECEMBER 1957
17
Deltawet wat de
klok sloeg
Twee priesters
gingen heer
„HET" probleem
Conflict
Bouiv-activiteit
De Ruyter herdacht
Hoge bezoekers
Personalia
17
Walle
Clinge
Clinge
rilie en
jaar.
188
Tel. 848
-.EN-
Hulst
Ie Potter,
rravenstr.
Z. N.
;ghers
Clinge
ïilie en
kkig en
Duijse
Clinge
clientèle
(Vervolg van pag. IS)
Deze maand werd de schaakavond uitgebuit
om de mventaris op te maken van alle li
chamelijke krachten, die in de gezinnen
van Frans en Karei nog aanwezig waren,
nadat de A-GRIEP vertrokken was. Frans
was nog slap in de benen, zijn vrouw had
rugklachten, de kleine Annemarieke had af
en toe last van duizelingen, Karei was bang
dat hij aan het hart geleden had („Flauwe
kul", zei Frans kort en uiterst krachtig),
diens vrouw was onmatig moe en Karei-
junior kreeg van tijd tot tijd „zo maar" een
bloedneus. Verder maakten beide gezinnen
het uitstekend!
„Wat uit Azië komt, is in de regel niet veel
goeds", meende Karei. Hetgeen vrij heftig
door Frans werd ontkend. Hij begon de voor
treffelijke eigenschappen van een goede rijst
tafel op te sommen, de verdiensten van wijlen
Ghandi te prijzen, de gamelan-muziek op. te
hemelen en het Wajangspel te bewonderen. Hij
maakte gewag van de Japanse vlijt en de
Chinese wijsheid, kortom hij hield een verhan
deling over zoveel schoons en goeds uit Azië
dat zelfs Karei applaudisseerde en de
Aziatische griep op de koop toe wilde nemen.
Na het eerste en enige spelletje schaak van
deze avond begon de woordenstrijd opnieuw.
Karei eiste een uitdrukkelijke verklaring, dat
Frans de heer Soekarno beslist niet onder de
voortreffelijke zaken uit of in Azië wilde reke
nen. Op het bereikte akkoord ledigden de
vrienden een bescheiden glaasje druivensap.
Daarbij wisselden zij opgewekt van gedachten
over de invloed van de bestedingsbeperking,
zoals het ontslag van vele arbeiders en de
verhoging van de PTT-tarieven. De voetbal
wedstrijd Nederland-Oostenrijk kwam ook nog
even met de befaamde 1-1 uitslag op de prop
pen („Geen bloedbad en tóch sportief', scham
perde Karei een tikkeltje onsportief) en het
slot van de avond werd gevormd door een
gedachtenwisseling over de nieuwe Technische
Hogeschool in Eindhoven.
„Een stralen lichtpunt in het donkere zui
den", vond Karei. Hierna ging hy wandelend
hulstne, vol bewondering voor de duizenden
twinkelende lichtpuntjes aan de hemel. „Een
illuminatie die gelukkig voor alle stervelingen
geiyk biyft", mymerde hij. Als hy alles ge
weten had....
Juist, wanneer Karei alles tevoren ge-
iveten had, zou hij hoogstwaarschijnlijk
met andere ogen naar iet firmament heb
ben gestaard. Op zoek naar een vreemd
lichtend voorwerp, iat zich op een hoogte
van duizend kilometer voortspoedde met
een vaart van 29.000 kilometer per uur.
„Die Russen hebben het dan toch maar ge
leverd", viel hij met de deur in huis van zijn
schaak-vriend. „Ik vind het een reuze-presta
tie met de Spoetnik. En helemaal geen propa
ganda deze keer, alleen maar zuivere weten
schap. De Sovjets zullen de resultaten zonder
meer ter beschikking stellen van de gehele
wetenschappelijke wereld."
Het wonderlijke was deze keer, dat Frans
geestdriftig gemaakt moest worden. Hij zag
helemaal niet in, dat de Sovjets dank zij de
Spoetnik nu ineens van die onbaatzuchtige lie
verds geworden zouden zijn. „Een stuk koude
en misschien later een groot blok gloeiend
hete oorlog", oordeelde hij. „En van dat ter
beschikking stellen moet ik eerst nog zien.
Tenzij natuurlijk de verwachte resultaten pas
de moeite waard zullen zijn, wanneer de Ame
rikanen zo dom zouden zijn om ook een paar
„resultaten" aan de politieke openbare weg te
etaleren ten gerieve van Moskou. Toegegeven,
het lijkt zéér de moeite waard, wat de Sovjet
geleerden bereikt hebben. Maar we zijn heus
nog niet aan de ruimtevaart toe om op thee
visite te gaan naar de Marsvrouwtjes."
„Dat is ook zo", zei Karei, „waarom pra
ten ze toch altijd over Mars-mannetjes? Gek
is dat eigenlijk. Of zou dat zijn naar het voor
beeld van de Aardmannetjes, die ook alleen
maar in sprookjes voorkomen?"
Over dit diepzinnige probleem wisselden de
vrienden onder het genot van het maandelijkse
glas zoveel oorspronkeiyke gedachten, dat het
bulderend gelach tenslotte niet van de lucht
was. De gemaakte grapjes zün inmiddels ter
recensie opgezonden („Stuur maar naar Idil,
dan komt het wel goed", zei Frans) naar
een zeer gewetensvol medewerker van ons
blad. Mocht hij er géén kwaad in zien of ver
moeden, dan beloven we a gaarne publikatie.
Karei kwam hijgend bij Frans aan. „Ik
heb me ook maar solidair verklaard met
de 50-kilometer-vaart van de automobilis
ten. Zij mogen niet harder en ik, als dood
gewone voetganger, wil niet langzamer"
bracht hij er puffend uit.
Frans kende zijn vriend langer dan vandaag
of gisteren glimlachte eens ironisch en zette
hem kwasi-plechtig in de zetel voor het
schaakbord.
Na de openingszetten-in-tempo begon Karei
zijn hart te luchten.
„Wat heb ik je voorspeld? Het gaat ver
keerd m Djakarta. Daar is een hetze tegen de
Nederlanders op komst met de afmetingen van
een bandjir. De zogenaamde kwestie Nieuw-
Guinea is het doekje voor het bloeden. Alle
maal communisme, broer, internationale
zwendel op politiek terrein."
Frans zweeg. In zyn hart gaf hy zijn vriend
groot gelijk deze keer. Het was dan ook meer
uit gewoonte, dat hij er met een zacht lijntje
omheen praatte, tot hij na een kwartiertje
zwijgend zei:
„Het zal misschien zo'n vaart niet lopen. De
Verenigde Naties hebben nu ook hun stem
doen horen, er komen nog wel een paar inter
nationale geluiden als ernstige waarschuwing
bij en dan zullen Soekarno en zijn knechten
wel bakzeil halen."
Karei liet het zo maar. „We zullen zien",
bromde hij en sneed als tweede onderwerp de
Deltawet aan, die nu door de Kamer was aan
genomen. „Een hele rust voor velen, onrust
voor anderen", meende hij en praatte nog wat
door over de oester-kwekerijen, die hij hard
nekkig vanwege Indonesië oester-plantages
bleef noemen. Frans wist niet beter te doen
dan hem een glas vermouth aan te bieden.
Karei vond het maar een vrij bitter drankje,
bedankte voor een tweede glas en nam met de
schandalige opmerking „Als je niks beters
onder de kurk hebt, dan ga ik maar", korzelig
afscheid van een lachende Frans.
Karei bleek helaas overschot van gelijk te
hebben gekregen met zijn voorspellingen
over Indonesië: na de mislukte aanslag op
Soekarno waar de Nederlanders tot op
deze laatste schaakavond in 1957 nog steeds
NIET de schuld van hadden gekregen
ging een verbijsterende golf van officiële
plagerijen en individuele terreurdaden over
Java. De positie van de 50.000 Nederlanders
werd onhoudbaar, nadat een algemene
boycot(tot en met de levensmiddelen
voorziening) was ingegaan, nadat een serie
bedrijven door staat of vakbonden waren
overgenomenen nadat de Nederlanders
kregen aangezegd „Verdwijn zo spoedig
mogelijk en laat je bezit maar hier".
Er kwam van schaken niets deze avond. Zo
tussen Kerstmis en Nieuwjaar zijn er immers
tal van onderwerpen en tal van overgebleven
stukken kerstkrans en staartjes in flessen met
geest-voedende dranken. Dat miste ook nu
en hier zijn uitwerking geenszins en het ge
sprek werd steeds levendiger.
Het afgelopen jaar werd in menig opzicht
een hoogtepunt genoemd, een historisch jaar
en een keerpunt in de geschiedenis van de
menselijke beschaving.
„Nu ja", zei Frans, „beschaving is tenslotte
een groot woord. Noem het liever vooruitgang
of beter nog „ontwikkeling" in dit verband."
„Nee", oordeelde Karei vinnig, „noem dan
het beestje maar bij de echte naam: „achter
uitgang". Wat heb je aan kunstmanen, raket
ten-bases en satellieten, als de mensen in Oos
ten en Westen vijanden blijven omwille van
het gewin!"
Maar Frans had een antwoord klaar:
„Daar hebben we als punt van vertrek een
heleboel aan. Maar we moeten beginnen met
de woorden uit de Kerstboodschap van de
Paus te overwegen en tot de onze te maken
om de blijvende vrede te verwerven. Let wel:
dat moeten niet ANDEREN doen, maar WIJ
ZELF."
De twee oude vrienden keken elkaar aan en
ze hadden het sterke gevoel, dat ze elkaar dit
jaar voor het eerst goed aankeken. Ze be-
begrepen zonder woorden eikaars gedachten,
hieven het glas met een hartelijk:
„Een zalig uiteinde en een goed begin
in 195S".
Zeeuwsch-Vlaanderen heeft, ondanks de vele droeve da
gen die het heeft moeten beleven, in het afgelopen jaar
tooh ook vele malen reden gehad zich te verheugen- Velerlei
aanleidingen waren daartoe, van onderling vaak geheel ver
schillende aard.
Zo maakte men weer voortgang met de economische en
verkeerstechnisch verbetering van de streek. Men mag intus
sen wel bijna zeggen dat iedere nieuwe weg, die thans gereed
komt, de aanpassing van het Zeeuwsch-Vlaamse wegennet be
kroont. Want er is in de afgelopen jaren op dit terrein ontzag
lijk veel werk verricht.
Op 20 februari van dit jaar opende
men de'nieuwe weg Hulst-Paal en dat
was niet alleen voor Hulst en Graauw
maar voor de bewoners van een uit
gestrekt poldergebied een verblijden
de gebeurtenis. Een feestelijke dag,
cndan'is de kou en de smerige
sneeuwboel waai de genodigden zich
doorheen moesten wagen.
Men werkte intussen ook hard aan
de voltooiing van de nieuwe oost
west-verbinding door de Braakman:
de aansluitingsweg in het oosten
kwam gereed en die in het westen zal
spoedig volgen.
Ook St. Jansteen had reden verblijd
te zijn: op 7 maart vierde men daar
de honderdste verjaardag van de
Jaarmarkt, een gebeurtenis die met
een geweldige aanvoer van vee èn
met een daverende feestmaaltijd ge
paard ging. De meeste veehandela
ren uit oost-Zeeuwsch-Vlaanderen
kunnen zich die dag nog uitstekend
herinneren
Waar men ook feestte: in Sluis.
Daar vond eind april-begin mei de
tentoonstelling ..Sluis Presenteert"
plaats, een gebeurtenis die een extra
toeloop op Nederlands meest merk
waardige toeristenplaats teweeg
bracht.
In Sas van Gent feestten op 30 mei
de katholieke Zeeuwsch-Vlaamse boe
ren: de vernieuwde, uitgebreide en
gemoderniseerde C.H.V.-gebouwen
werden toen plechtig in gebruik geno
men, voor welke gelegenheid de Com
missaris der Koningin weer met
graagte naar het hem zo sympathie
ke provinciedeel over de Wester
se chelde kwam. De blijdschap welke
deze dag werd ten toon gespreid was
gerechtvaardigd, want dit complex te
Sas van Gent is als gerstbewerkings-
installatie de grootste welke ter we
reld gevonden wordtèn de mo
dernste
Niet ver vandaar, in Sluiskil nl.,
was het op 27 september een feeste
lijke drukte. Prins Bernhard bezocht
de Compagnie Neerlandaise de 1'Azo
te, ter gelegenheid van het bereiken
van een indrukwekkende mijlpaal in
de produktie,
En nu de Prins toch in Sluiskil was,
opende hij meteen de duizendste wo
ning van de gemeente Terneuzen,
welke sedert de bevrijding gereed
kwam.
Over openen gesproken: Terneuzen
beleefde op 17 januari nog een plech
tigheid van grote betekenis. Toen
werd nl, de nieuwe, zeer moderne
en sfeervolle katholieke lagere school
geopend, een heel feest voor pastoor
J. van Campen en zijn Terneuzense
parochianen. Niet minder gelukkig
overigen 6 waren de katholieke
Schoondijkenaren op 4 maart met hun
prettig-lichte en zonnige kleuter
school, die de oplossing bracht van
een sedert 1945 bestaand kleuter
schoolprobleem. Er waren nog slechts
weinig panden in het dorp waar de
peuters nog niet gehuisvest geweest
waren
Bereikte Terneuzen met zijn dui
zendste woning een mooi getal, dat
deed het opnieuw toen op 25 no
vember Eric van Hijfte in het St.
Elizabeth Ziekenhuis te Sluiskil het
aardse bestaan aanving. De piep
jonge Eric was al meteen een jubi
laris: hij maakte het inwonertal van
Terneuzen namelijk mooi af op
15.000. Deze gebeurtenis onder
streept de groei van Zeeuwsch-
Vlaanderen's grootste gemeente en
belangrijkste industriestad.
Zo goed gaat het. in dit opzicht, he
laas lang niet overal. Menige plaats
ziet nich zelfs geleidelijk krimpen";
er zijn gemeenten die nog slechts de
helft van het aantal zielen hebben dat
ze een honderd jaar terug bezaten.
Mede daarom was het uitermate ple
zierig dat kort daarna, op 10 decem
ber, het kleinere, maar historisch
weer interessantere Hulst zijn 5000e
inwoner mocht inschrijven. Het was
Marina de Bakker, die nog voor het
einde van het jaar voor een prettig
Hulsters geluid zorgde, hoe onwellui
dend ze dan wellicht mocht huilen.
Overigens was dat niet het enige
prettige dat Hulst beleefde. Er wa
ren zelfs belangrijker feiten: men be
gon aan de torenbouw en het werk
kwam zelfs nagenoeg gereed. Ja, na
dertien jaren heeft Hulst weer een
toren. Of Hulst er blij mee is Het
is uiteraard zeer verheugd over het
bezit van ..een" nieuwe toren, maar
juist aan DEZE nieuwe toren zal het
nog erg moeten wennen. Het beton is
nog zo blank, de ranke, opengewerkte
opbouw zo geheel anders dan de spit
se lijnen van de vorige toren welke
alle Hulstenaren nog zo levendig voor
de geest staat. En of alleszins ter za
ke kundigen nu verzekeren dat archi
tect Brouwers schepping heel wat be
ter bij de stijl van de Basiliek past
dan de in wezen niets anders dan een
wat fors uitgevallen dakruiter zijnde
vieringstoren van destijds, de Hulste
naren zullen tijd nodig hebben om
hun nieuwe toren mooi te vinden. Dat
het zo ver komt, is zeker.
Zo verdeeld als Hulst in zijn
oordeel over de toren is, zo
eensgezind is het in zijn en
thousiasme over de ontdekking
van de haventoegang van de
Land- en Waterpoort van Mat-
theus Keldermans. Het zoeken
is beloond. Hulst bezit straks
een toeristische attractie welke
haar weerga niet heeft. Er is
van alle kanten belangstelling
voor, niet alleen uit geheel Ne
derland, maar ook van de zijde
van deskundigen (historici,
enz.) uit België en zelfs uit
Duitsland. Historisch gezien is
de uitgraving van deze poort
wel de belangrijkste gebeurte
nis welke Zeeuwsch-Vlaande
ren in 1957 beleefde-
De vernieuwde bedrijfsgebouwen
van de CHV te Sas van Gent, die
eind mei door de commissaris der
koningin opengesteld werden.
Zou men ons de vraag stellen:
„Waar geschiedde de belangrijkste
gebeurtenis in 1957 voor de Zeeuwse
eilanden", dan moesten wij antwoor
den: „Buiten Zeeland en wel op het
Haagse Binnenhof in de Tweede Ka
mer". Twee maanden geleden werd
daar toch, met byna algemene stem
men de veelbesproken Delta-wet
aanvaard en die wet zal, wanneer ze
geheel ten uitvoer wordt gebracht het
beeld en de aard van de Zeeuwse
delta niet alleen wijzigen, maar to
taal veranderen.
Of in het algemeen de indruk, wel
ke dit feit maakte, zo diep is ge
weest in onze gewesten, wagen wy
te betwijfelen. De „vox populi" hoort
men bijv. meer dan eens mompelen:
Wanneer ik boven een artikel in
de krant het woord „Delta" zie, lees
ik het stuk niet eens meer".
We geven graag toe dat er over
de Delta-plannen wel erg royaal is
geschreven, gesproken en gefanta
seerd, maar geven de man in de
straat toch geen gelijk, want bij het
geen er te gebeuren staat, zijn de
Zeeuwse eilanden zo angstig nauw
betrokken, dat het zich afzijdig of on
verschillig houden in deze, struisvo
gelpolitiek is.
Wanneer de dammen er komen
en de olievlek der Randstad Holland,
niet meer weerhouden door het wa
ter, over Schouwen en de Bevelan-
den uitvloeit, zullen er dingen gebeu
ren, waarvan de meesten nog niet
durven dromen. Tekenen aan de
wand zijn de industrialisatie- en ha
venplannen aan het Zuid Sloe en bij
Rilland, waarvan het eerste al vrij
ver is. om nog maar te zwijgen van
de golf recreatie-zoekenden, welke
over ons heen zal slaan. Als voor
spel mag de uitvoering van het Drie-
eilandenplan gelden. De werkhaven
bij Veere is al gereed gekomen en
28 november jl. werd de enorme
Treurige gebeurtenissen wisselden
de dagen van vreugde af. De mens
is geneigd zün leed eerder te verge
ten dan datgene wat hem blijdschap
bracht.En zeker de Zeeuwsch-Vla-
ming, die va nature opgewekt van
aard is. Maar aan bepaalde gebeur
tenissen zal iedereen, vooral thans
aan de vooravond van een nieuw jaar,
nog levendig en met pijn in het hart
terugdenken.
Op 27 april gebeurde een van de
treurigste verkeersongelukken welke
sedert lange tijd voorvielen: onder
Sluiskil reed een auto in het kanaal,
waardoor een Axelse moeder en haar
drie kinderen verdronken. Deze af
schuwelijke gebeurtenis schokte ieder
die het hoorde, en zeker niet alleen
in ons eigen gebied. Een dergelijke
trieste zaak schudt ons, snelle en
jachtende mensen van een al te wilde
tijd weer eens ruw dooreen en roept
ons toe: weest uiterst voorzichtig in
het verkeer. Natuurlijk, men kan het
ongeluk treffen om buiten eigen
schuld iets te overkomen, zoals hier
het geval was, maar zovele ongeval
len zijn te wijten aan onze fouten.
Een geweldige brand legde juist
tijdens de plezierige Braakmanfees
ten een van de grote postorderbedrij
ven van Hulst, de Z.T.C., in de as.
Van een groot gebouwencomplex was
binnen korte tijd niets anders over
dan een puinhoop, die nog wat na
smeulde. Een kostbare goederenvoor
raad aan textiel, radio's, televisie
toestellen, bromfietsen, wasmachines
enz. ging verloren: een schade van
zo'n drie miljoen gulden. Het bedrijf
ging voorgoed verloren voor Hulst.
Veel ernstiger in zijn gevolgen nog
was echter de enorme klap die de
Russen de vlassers van West-Europa
toebrachten door plotseling de markt
te overvoeren met vlas .tegen een
h ijs die aan opzettelijke dumping
doet denken. Zeeuwsch-Vlaanderen is
een belangrijk vlassersland en het zag
dan ook een groot deel van zijn men
sen in nood komen, door deze stunt
van de Russen. Het ziet er helaas
kwaad voor hen uit. Wat zal het nieu
we jaar de vlassers van Nederland
brengen Een forse regeringsmaat
regel Of zal men de dumpende Rus
sen de gelegenheid verschaffen de na
tionale vlasteelt de nek om te
draaien en zich daarna beperken tot
het verlenen van steun Laat ons
hopen dat deze donkere wolk aan de
zo vaak onheilspellende vlashemel
sroedig wegtrekt.
Twee bekende figuren ontvielen
Zeeuwsch-Vlaanderen in 1957: op 5
mei overleed rector van Jole te Hulst,
die bij talloze Hulstenarer veel sym
pathie had verworven als rector van
het Liefdehuis, welke functie hij van
1914 tot 1951 bekleedde. Hij werd 81
jaar. Vooral in de kring van het Wit-
Gele Kruis denkt men nog altijd met
respect aan de overleden rector, want
hij was een an de actiefste oprich
ters van de kruisvereniging.
Op 8 augustus overleed pater Gon-
zaga te Sluiskil, die nog betrekkelijk
jong hij werd 50 jaar van zijn
Sluiskilse vrienden werd weggeno
men. Hij was een ware vader voor
hen en voor de parochianen van het
kanaalindustriedorp betekende zijn
heengaan een groot persoonlijk ver
lies. Pater Gcnzaga heeft vele ver
diensten verworven voor de jeugdbe
weging en voor de arbeiders: hij pio
nierde op het terrein van de Credo
Pugnoclubs.
Toen de Tweede Kamer dit jaar liet
wetsontwerp Deltawerken behandel
de, heelt Zeeuwsch-Vlaanderen met
grote dankbaarheid geconstateerd,
dat zijn nood- en hartekreten niet
vergeefs geuit zijn. Vele sprekers, en
niet eens alleen Zeeuwen, hebben de
minister bijgebracht dat het zonder
vaste oeververbinding naar Zeeuwsch
Vlaanderen toch écht niet kan. Zijne
Excellentie en zijn machtige ministe
rie wilden er niet aan, maar tenslotte
heeft de bewindsman de zaak toch
niet geheel naast zich kunnen neer
leggen. Zijn concessie was niet wat
men wei zou willen, maar er is in het
probleem van de vaste verbinding
toch een aanzienlijke vooruitgang
vast te stellen, tegenover enkele ja
ren geleden. Toen werden de tunnel
en brugenthousiasten nog voor fantas
ten uitgekreten.
De tunnel of de brug zal er wellicht
komen. Maar wanneer
Wanneer Dat vraagt Hulst zich
ook af: wanneer zal het in wezen zo
onbetekenende Reinaertconflict opge
lost zijn Deze gebeurtenis werpt
een ontsierende schaduw op een stad
als Hulst, waar men in vroeger eeu
wen zo vaak van behouden bleef en
groter werd door een sterk besef van
burgerzin. Is dit besef dan nu geheel
verdwenen menen van niet. Mis
schien zijn in onze tijd de persoonlij
ke gevoeligheidjes wat belangrijker
dan vroeger, toen alleen de gemeen
schap telde.
Nu 1958 aanvangt, mogen dege
nen die het in de hand hebben de
zaak uit de wereld te helpen, zich
in ernst bezinnen op het treurige
van een conflict als dit. liet nieuwe
raar verschaft ieder een schone lei.
Laat dat ook het geval zijn met be
trekking to* dit dwaze botsen van
eergevoelens. Dat 1958 een tweede,
v,n een gr' tere en schonere Rei-
ïaert toet brenge. Want dit is de
grootste kans die toeristenstad
Hulst ooit heeft bezeten Z
bouwput bij Kats, waarbinnen de
Sluis door de Zandkreek opgetrokken
gaat worden,gesloten. Agrarisch Zee
land voelt zich door dit alles be
dreigd, zoals men ook beluisteren kon
op de vergadering der Z.L.M., die
16 december jl. te Goes werd gehou
den. En niet ten onrechte, naar we
menen, al zal de cultuurgrond op
slokkende industrie hier minder Hol-
lebolle Gijsachtig te werk gaan dan
in Holland. Ten aanzien van de reus
achtige herverkavelingswerken op de
eilanden, die meer dan 200 miljoen
vergen, hoort men wel opmerken:
„Is dit geen weggeworpen geld?"
Wij geloven dit niet; in de 25 a 30
jaren, welke de landbouw nog voor
de boeg heeft om ten volle te profi
teren van de betere situatie, komen
die kosten er wel weer uit en na
die periode zullen er ook nog ten de
le vruchten van geplukt worden. De
autoriteiten zien het eveneens zo. Met
de nodige plechtigheid en een klin
kende speech van minister Mansholt,
is althans maandag 23 dec. de her
verkaveling Walcheren, de grootste
in Nederland tot nu toe, administra
tief afgesloten met de definitieve
toewijzing der percelen aan de eige
naars. Een historische dag was dit
en niet alleen omdat minister
Mansholt confraters meenam voor
het door vuur en water eens zo deer
lijk geschonden eiland.
De bestedingsbeperking ging onze
eilanden niet voorbij en deed heel
wat initiatieven inschrompelen. Zo
somber het oppervlakkig lijkt was
het gelukkig weer niet, daar er nog
heel wat tot stand kwam. De mach
tige 125 meter hoge televisietoren te
Goes is 10 dec. officieel in gebruik
genomen, zodat het Nederlandse pro
gramma in heel Zeeland op te van
gen is. Eén week eerder was de nieu
we telefoon-centrale te Zierikzee ge
opend en werd Schouwen-Duiveland
vol-automatisch venals de Bevelan-
den en Walcheren. Op 12 dec. wap
perde de vlag op het nieuwe labora
torium voor grondonderzoek te Goes;
14 dec. kregen de Vlissingse bejaar
den een modern, zij het wat duur te
huis; 21 dec. kon 's-Heerenhoek jui
chen om zijn nieuwe wijkgebouw
van het Wit Gele Kruis. Eerder 11
mei opende prinses Beatrix het even
kostelijke als kostbare Rode Kruis-
ziekenhuis te Zierikzee; 27 juni be
trok de Grontmij. te Goes een vers
uit de verf gekomen kantoor; Tholen
heropende zijn stadhuis in september,
Middelburg bleef niet achter en bouw
de weidse vleugels aan zijn Gasthuis
en kreeg twee weken geleden een
nieuwe rijkswerkplaats. Zo ging het
door met scholen, wijkgebouwen, za-
kenpanden en wat al niet, zodat de
bestedingsbeperking nogal meeviel.
Alleen in de woningbouw was hier en
daar stagnatie, behalve dan in Vlis-
singen en Rilland waar het met hon-
derden tegelijk gaat, dank zij indus
trie en leger. Huizennood is er in
ieder geval in veel gemeenten, waar
om het geval van het leegstaande
straatdeel te Goes, waar 17 nieuwe
huizen al 1,5 jaar op bewoners wach
ten, opzien baart.
Zeeland is nog niet zo misdeeld
als sommige pessimisten denken.
(Spoor-) baanbrekend werk verricht
te de N.S. door de Zeeuwse lijn ge
heel te elektrificeren, veel eerder dan
d lijnen in de meeste dichtbevolkte
streken. Een bronzen monument in
de Vlissingse stationshal herinnert
aan hetgec 1 april tot stand kwam.
'n Ander monument met droever
achtergrond werd 1 feb. te Krui-
ningen onthuld, ter herinnering aan
de ramp van 1 febr. '53, waarzij een
zeventigtal inwoners van die gemeen
te het leven liet.
De feesten van het jaar werden te
Vlissingen gevierd, allemaal ter ere
van de grote Michiel, die er 350 jaar
geleden werd geboren en er tijdens
zijn leven niet in de watten is ge
legd. Koningin en prins kwamen ze
22 maart openen en in de zomer wer
den ze. na een natuurgetrouwe lan
ding van de vlootvoogd, nog vele da
gen voortgezet en de speciale de Ruy-
ter-tentoonstelling duurde zelfs eni
ge maanden.
Feesten is evenwel duur. De Vlis
singse schatkist onderging er een ge
voelige aderlating door. Ook met de
Goese Hajuto, op 12 sept, vol mooie
verwachtingen geopend, ging het niet
zo florissant. Een tekort van 26.000
was op het zadel gebonden van het
hinkende paard dat achteraan kwam,
maar dat manmoedig door de leden
van Handelsbelangen op stal werd
gezet. Het Goese fruitcorso op 21
sept. boekte daarentegen een succes,
groter dan ooit.
Hoog bezoek ontving Zeeland weer
genoeg in 1957. Behalve naar Vlis
singen kwam de Koningin ook naar
Schouwen, om te zien hoe het zich
van de ramp hersteld had. Minister
Struijcken arriveerde vijf dagen la
ter op het eiland om te trachten
van de 18 dreumes-gemeenten 6 flin
ke knapen te maken. Minister Mans
holt signaleerden wij 5 september om
het oesterseizoen- te openen en 23
nov. te Middelburg. De K.V.P.-Ka-
merleden doorkruisten en bloc de
Delta-gebieden en een grote groep
volksvertegenwoordigers van diverse
pluimage togen naar onze gewesten
om de industrie de snelkloppende pols
te betasten.
De Zeeuwse Kamerleden hebben bij
de Delta-wet-debatten met brio de
noodhoorn geblazen voor de oesters
en mossels en stonden maar wat sip
te kijken toen de Commissie van der
tien. wat rauwelings te kennen gaf
in de illusies van kunstmatige oes
terteelt niet erg meer te geloven.
Een stevig stormpje dat daardoor
over de Oosterschelde rumoerde,
woei de Bruinisser mosselmannen
niet gewoon in hun schulp te krui
pen uit deze commissie vandaan.
Laten we echter hopen dat bij het
derde „Zeeland presenteert" ook
Bruinisse onder de oude vlag is terug
gekeerd.
Op de Westerschelde sneuvelden
door storm, aan- en schadevaring
diverse schepen, maar de Schelde-
werf, op volle toeren draaiend, zorgde
voor ruime compensatie. Oorlogsbo
dems, koopvaarders en tankers gle
den in serie van de ingezeepte hel
lingen.
Tenslotte nog de personalia. Om de
ouderdom de eer te geven, die hem
toekomt, beginnen wij met opa Kip,
de Nederlandse nestor, die 18 maart
zijn 106e verjaardag vierde en recht
op zijn 107e aankoerst. Een verlies
post voor Yerseke was het vertrek
van dr. Korringa, de bioloog der
Oosterschelde, naar IJmuiden.
Bij zijn afscheid op 26 jan. is spon
taan herdacht, wat zijn inventieve
geest en ontembare werkkracht voor
de welvaart van Yerseke bereikte.
Voor Middelburg betekende het
heengaan van burgemeester dr. N.
Bolkestein een tegenslag. Acht jaar
lang heeft hij de belangen van die stad
energiek voorgestaan en node stond
men hem aan Deventer in juli af.
Dat hij een man is, moeilijk te ver
vangen, blijkt uit het feit dat zijn op
volger nog niet gevonden is. 's-Hee
renhoek kreeg een nieuwe burgerva
der in de persoon van de heer Wael-
put, die 12 augustus op hartelijke wij
ze werd geïnstalleerd.
Op kerkelijk terrein gebeurde er
weinig schokkends. De Middelburgse
parochie herdacht bescheiden het
eeuwfeest van haar status en de klei
ne parochie Yerseke kreeg, na het
heengaan van pastoor Kuiper, de z.
eerw. heer J. van Eekelen, de eerste
Brabantse pastoor in ons dekenaat,
tot herder.
Het afgelopen jaar heeft het ant
woord gebracht op de vraag welke
wij eind 1956 stelden: „Wat zal 1957
ons brengen". Voor de een zal het
verheugend en voor de ander teleur
stellend zijn geweest en dat zal in het
komende 1958 niet anders zijn.
