I'TE
JANUARI
FEBRUARI
MAART
APRIL
i"sf^^ÊRB0DÊf/
TüNNHLS
JUNI
MEI
JUU
AUCUSTÜS
DAGBLAD DE STEM VAN DINSDAG 31 DECEMBER 1957
1* j.
4-
mi
„Kom binnen, kerel". Een breed en har
telijk gebaar vergezelt de uitnodiging, die
zo helemaal hoort bij de gestalte en bij het
gul lachende gezicht van de spreker. Karei
voelt zich, zoals alle keren wanneer hij het
gastvrije huis van zijn vriend binnenkomt
om het maandelijkse schaakavondje mee
te maken, zo goed en geborgen alsof een
rumoerige wereld eens en voorgoed is bui
tengesloten. Nadat Frans bedrijvig stoelen
heeft bijgeschoven en Mia de koffie heeft
ingeschonken, worden de stukken opgezet
en een paar uren onvolprezen ontspanning
zijn begonnen. Binnen snort de haard, bui
ten ruziet de wind doldriest met dode tak
ken en droog ritselend papier. De mannen
kijken peinzend naar de stand op het bord.
Het leven is vol rust en vrede. Deze laatste
dag van januari '57, peinst Karei, staat mo
menteel in schrijnende tegenstelling tot het
politieke wereld-lawijt van de eerste voor
bije maand van het jaar.
Hij zegt dit tegen zijn vriend. In zijn toon
klinkt iets door van wrevel, een bijklank van
misnoegen die geheel past bij zijn wat agres
sief karakter.
„Premier Eden heeft voor Nasser het hoofd
moeten buigen", zegt hij zonder verdere in
leiding. „De Britten laten zelfs hun eigen grote
mannen vallen, als dat politiek voordeel
brengt".
„Tja", zegt de bedachtzame Frans en zijn ner
veus-gevoelige hand laat even de pion los die
hij had willen verzetten, „tja, wat zal je daar
van zeggen? Eden heeft gespeeld en verloren.
Hij droeg een kwalijke erfenis mee van zijn
grote voorganger en... van de bewogen tijd,
waarin we nu eenmaal allemaal leven. Nu
moet MacMillan maar proberen, wat hij ervan
terecht kan brengen. Maar het Suez-kanaal is
naar mijn gevoelen voor altijd van eigenaar
verwisseld. Trouwens, bij de Algemene Ver
gadering -heeft vriend Nasser ook al een be
langrijke slag binnen gehaald. Je weet toch,
dat alle Israëlische troepen het Egyptische
grondgebied moeten verlaten?"
Karei beaamt dit, al heeft hij het antwoord
maar half gehoord. Zijn blik was gevallen op
een klein schilderijtje aan de muur tegenover
hem. Een beetje dromerig zegt hij:
„Mooi is dat, gevoelig en dwingend tegelijk.
Van wie is het en hoe kom je eraan?"
„Oh, had je het nog niet gezien? Ik tikte het
op de kop uit een boedel-verkoop. Het is van
Edgar Tijtgat, je weet wel, die pas is over
leden. Weer een der grote romantici van het
toneel verdwenen".
„Zo gaat dat, ja. Je zou alle groten wel in
leven willen houden, uit een soort valse angst
dat onze eigen tjjd geen grote mannen meer
voort kan brengen, vrees ik", zegt Karei.
„Dat heb ik ook gedacht, toen ik dezer dagen
het overlijdensbericht van Arturo Toscanini
las. Een belachelijke gedachte natuurlijk. Maar
óók dat brengt de tijd met zich mee...."
Ze praten, als Karei het spel met een onver
wachte schaakmat gewonnen heeft, nog wat
door over de Poolse verkiezingen die voor de
„gematigde" Gomulka zo'n succes werden en
over Kashmir, dat nu definitief door India
werd ingelijfd. Karei meent dat Pandit Nehroe
typisch de vos is die de passie komt preken,
Frans verdedigt zijn politiek van een enorme
vredesas dwars door de wereld heen. Als de
fles bourgogne al lang leeg is, zijn de vrien
den het nog steeds niet eens.
„We zullen het volgende maand wel verder
uitvechten", zegt Frans en daarmee is het
maandelijkse schaakgebeuren weer verleden
tijd.
over Euratom en Euromarkt wilde hij niet
eens meer praten. „Laat de mannen-aan-het-
roer (of de mannen aan „de" Ruhr...) maar
eerst bewijzen, dat het allemaal méér is dan
bedrukt papier", was zyn negatieve houding'.
Geheel onverwacht heeft de winter toe
geslagen. Niemand had nog op sneeuw of
ijs gerekend. Integendeel. Menig vader en
moeder had al een listig rekensommetje
gemaakt, wat er in het nu snel naderende
voorjaar zou kunnen gebeuren met het aan
brandstof uitgespaarde geld. Een nieuw
fleurig behangetje in de salon, een frisse
kwast verf in moeders heiligdom, de keuken
en voor de kindersnu ja, daar is altijd
wel iets dat nodig moet worden aange
schaft. Allemaal mis gerekend. Grimmig
pakte een bulderende noordooster al die
mooie papiertjes vast en begroef het arm
tierig overschot aan blijde verwachtingen
onder een hoop sneeuw. Zelfs de kinder
bijslag van begin april zou er wel aan moe
ten geloven, meende de meest zwartgallige.
Onder die verzameling van somberen be
hoorde ook Karei, toen hij voor de februari-
schaakavond bij zijn vriend Frans binnenstap
te. Maar dat hij zelfs nog vóór het inschen
ken van de koffie zijn jeremiade afstak, had
toch een andere reden: de nota van de Ne
derlandse regering over bestedingsbeperking.
Hoe kunnen ze daar in Den Haag iets derge
lijks verzinnen, mopperde hij obstinaat. We
komen nu iedere maand al tien tot vijftien per
cent tekort. Bovendien worden de doodgewone
dingen neem melk en vlees, om maar een
ten hemel schreiend voorbeeld te noemen
met de week duurder, betoogde hij vurig.
Welja, onze besteding beperken in een tijd als
de onze. In aantal stuks, dat zou nog gaan, al
was het alleen maar omdat het moet. Maar
in contanten.... Nee, ze lijken daar allemaal
wel van lotje getikt of het moet zijn, dat
hun enorme inkomen de ambtenaren ontslaat
van de voor alle andere stervelingen nood
zakelijke rekenpartijen om de eindjes aan el
kaar te knopen".
De bedachtzame Frans wist er natuurlijk wel
weer het een en ander tegenin te brengen. Hij
wees op de noodzaak terwille van de angstig-
rnagere rijkskas, op de toch al zo hoge belas
tingdruk „die nu toch echt niets meer kon
hebben". Maar Karei was en bleef tegen de
keer in deze avond. Zelfs de fles graves kort
hem niet vertederen of wat eigenlijk nog
veel vreemder was ook het feit dat Sjepilov
door Gromyko was vervangen en het derhalve
in de hoogste Russische regionen weer ruzie
was, maakte op hem nauwelijks indruk.
Uiteindelijk eten de hoge heren elkaar heus
niet op, zelfs by de Sovjets niet, was zijn kor
zelig weerwoord. En over het bereikte akkoord
Frans en Karei zaten warempel al bij een
open deur hun stellingen op het schaak
bord te bestuderen. Een schemerlamp con
curreerde tegen het heldere voorjaars
maantje. Vanuit de tuin dreef een milde
geur („als van verse roomboter"beweerde
Karei met een merkwaardige poëtische
kronkel), de kamer binnen, waar de stem
ming vredig was.
„In Afrika hebben we dus weer een zelf
standige staat bij gekregen", zei Frans ter
loops en hij zette zijn paard in een voor
Karei gevaarlijke stelling.
„Dat paard heb ik heus wel in de gaten",
mompelde Karei, „en voor het overige: dat
„erbij gekregen" zou ik maar niet zo geest
driftig zeggen, als ik jou was. De hemel mag
weten, waar dat allemaal op uitdraait. Als ik
het goed begrepen heb, is het nieuwe staats
hoofd een soort zwart Hitlertje, die met zijn
tegenstanders radicaal afrekent. Bovendien ben
ik en ik waarachtig niet alleen 1 doods
bang voor communistische invloeden in wat
men ontwakend Afrika gelieft te noemen. Het
rassenprobleem zit niet alleen maar in ge
bieden met een gemengde bevolking, ook al
denken velen dat".
„Je overdrijft gruwelijk, Karei. De inlanders
in Afrika zijn lang niet overal even ver. Ik
bewonder de Britten, die een politiek van ge
ven en nemen zo consequent doorvoeren, dat
er van hun wereldrijk tenminste nog voldoende
overblijft om hele grote groepen mensen te
beschermen. En met die communistische in
vloed zal het juist daarom op de duur wel
meevallen. Voor het zover is, moeten de wes
terse mogendheden misschien de brokstukken
van Rusland bij elkaar vegen, want daar is
alles nu ook niet bepaald koek en ei".
Een beetje opgewonden trok Karei aan zijn
sigaar. Met een felle ruk schoof hij zijn stoel
terug en ging er eens echt voor zitten om méér
te verdedigen dan zijn inmiddels wankel ge
worden positie op het schaakbord. Twee pion
nen en een raadsheer achter was tegen Frans
beslist verloren spel, vandaar....
„Dat zeg je nu wel zo gemakkelijk, alsof je
bij de winkelier een pond suiker bestelt, maar
zo eenvoudig is het toch niet. Denk maar eens
aan Indonesië, waar de communistische in
vloed met het uur toeneemt. En wij maar rus
tig door-slapen.
Dat het kabinet van Sastroamidjojo is geval
len, schijnt je helemaal niets te zeggen. Dat
Hatta afzijdig blijft en dat Soekarno zijn gang
mag blijven gaan, betekent zeker ook al niets'.
Man, ik voorspel je bij deze, dat er zowel in
Afrika als in Azië bergen moeilijkheden op
ons liggen te wachten. Niet alleen voor Neder
land, maar ook voor de Fransen, de Engelsen
en de Amerikanen. Tenslotte zullen Duitsland
in het oude Europa en Japan in het nieuwe
Azië er waarschijnlijk het beste garen bjj spin
nen.
„Het wordt te laat baasje, om daar nu dieper
op in te gaan. Natuurlijk komen er bergen
moeilijkheden. Maar vergeet niet, dat er wei
nig westerse politici zullen zijn, die dat niet
even goed en waarschijnlijk beter begrijpen!
Tenslotte gaan wij af op wat de kranten pu
bliceren. De een kleurt het een beetje rood,
de ander zwart of wit en weer een ander
kleurt het helemaal niet. afgezien uiteraard
van het tikkeltje „sensatie". Maar achter de
schermen kijken, zoals de politici doen, dat is
nog heel wat anders! Hoeveel geheime con
ferenties word er niet gehouden? En dan het
diplomatieke verkeer? Begrijp jij bijvoorbeeld
waarom pas deze maand de Israëlische troe
pen de woestijn van Sinai en de strook van
Gaza hebben ontruimd? Maanden lang wordt
er touw getrokken om een dor stuk grond en
ineensvalt de een of andere partij op het
verlengde van zijn militaire (of politieke?) rug.
Weet je wat ik geloof? Dat de olie en het
staal nog altijd machtige factoren zijn en dat
de kernsplitsing wel bijzonder spectaculair is,
maar nog bij lange niet zo gemakkelijk „han
teerbaar" om een praktische rol te spelen.
Dat zal natuurlijk wel komen, snel komen
misschien, maar voorlopig tellen andere za
ken zwaar mee. En nu gaan we slapen, dan
kunnen we morgen een nieuwe maand vol van
strubbelingen fris in de ogen kijken tenminste".
„Mijn hoofd staat vanavond niet naar
schaken", kondigde Frans aan, toen hij
zijn vriend Karei begroette.
„Mankeert eraan?" vroeg hij, onbewust
meer kernachtig dan vriendelijk. Frans
kende zijn vriend lang genoeg om te be
grijpen dat opzettelijke onvriendelijkheid
hem vreemd was. Dus legde hij geduldig
uit:
„Voorjaarsmoeheid, denk ik. Zware benen
en een zwaar hoofd. Het is net, of ik niet
meer kan lopen en niet meer kan denken.
Misschien heb ik wel vakantie nodig, wie
weet!"
„Wat doen we dan vanavond? Een wande
lingetje durf ik je niet voor te stellen, al zou
ie dat waarschijnlijk een macht goed doen."
Het werd tenslotte een „babbeltje in de tuin"
met veel oude koetjes en nieuwe kalfjes als
onderwerpen van gesprek.
Het bgon met de in de loop van de maand tot
stand gekomen nieuwe luchtvaartovereen
komst tussen Nederland en de Verenigde Sta
ten. Daar moest Karei natuurlijk weer over op
merken, dat de Amerikanen „lieve jongens"
waren, zolang je maar van hun belangen
(lees: dollars) afbleef. Frans zag dat nu juist
precies andersom, hetgeen ook alweer bij
„de orde der dingen" paste. Want Frans legde
de zaken graag prettig uit, zelfs penibele aan
gelegenheden als het Suezkanaal.
.Alle schepen mogen er nu weer doorheen.
Vasser blaft wel, maar bijten doet-ie nauwe
lijks, dat zie je duidelijk".
Van Nasser kwamen ze al heel gemakkelijk op
Indonesië en dus op de nieuwe premier, de
heer Djuanda.
„Een knaap die weet wat-ie wil", kwam de
sombere Karei. „En voor ons betekent dat
weinig goeds, let maar op", voegde hij eraan
toe. Hij sneed het puntje van zijn sigaar zo
venijnig weg alsof hij een terechtstelling uit
voerde.
Sliep uil", zegt Spoetnik
Het geofisiscli jaar begon
„Je kunt ervan op aan, dat hij de Nederlan
ders en misschien wel alle „blanda's" haat.
Ik vraag me af, hoe lang we daar nog met
rust gelaten zullen worden. Soekarno wil zo
genaamd Irian terughebben (alsof-ie het ooit
gehad heeft!) en in werkelijkheid ons weg
jagen, wat ik je brom".
„Dat zullen we dan maar rustig afwachten.
Voorlopig heeft de wereld de handen vol aan
Egypte en de laatste dagen ook aan Jordanië.
Daar is een crisis aan de gang, die weinig
goeds voorspelt. Alleen de Sovjets zullen er
wel bij winnen. Die zij bezig het hele Midden-
Oosten te vergiftigen".
„Dat doen ze al jaren, ondanks al hun lief-
klinkende nota's. Daar kan een mens eigenlijk
al niet meer bfj stil blijven staan. Dan houd
ik me liever aan de bestedingsbeperking. Dat
Is vlak bij huis tenminste. Neem mij maar:
ik rook een pakje sigaretten per week min
der. Ik loop afwisselend op mijn tenen en
op mijn hielen om de zolen van mijn schoenen
te sparen. In mijn thee gebruik ik om de an
dere dag geen suiker en ga zo maar door!
Maar de aardigheid is er best af!"
„Voor jouw doen ben je somber, beste kerel.
Ook al een gevolg van de voorjaarsmoeheid,
zullen we maar denken. Als ik jou was, nam
ik maar eens iedere morgen een ijskoude
douche. Ook moet je licht verteerbaar voed
sel nemen..."
„Zo licht als onze gesprekken, zeker? Ik ge
loof toch, dat we beter een partij schaak had
den kunnen opzetten. Maar goed, ik heb nog
een verrukkelijk licht Frans landwijntje en
daar zullen we de avond maar mee besluiten.
De rest van het gesprek liep over voetbal
pool en prijspuzzels, weshalve we de inhoud
(zijnde vooruit bij alle lezers bekend) niet ver
melden.
Het leek wel of Frans wraak wilde nemen
voor zijn mi 1 nederlaag van de vorige
maand. Zo mu als hij toen was, zo geladen
leek hij nu. Met een klap zette hij het
schaakbord op tafel en begon meteen de
stukken op te zetten.
„Je gaat er vlot in deze keer, Karei."
„Och", zei deze laconiek, „wanneer overal in
de wereld de oprechte geestdrift gelijke tred
hield met vernuft en inzicht, dan zou ik bang
van je worden. Heb je gehoord, dat de NATO
de heer Spaak gekregen heeft als secretaris
generaal? Tot nu toe hëeft hij zijn sporen voor
de gemeenschap van Europa wel verdiend,
maar ik vind toch dat tegenwoordig een land
zijn beste mannen aan die soort functies te
gemakkelijk kwijt kan raken. Zit in de hoge
salarissen waarschijnlijk, belastingvrije dol
lars zijn in de regel méér welkom dan franken
of guldens".
„Toe maar. Nog één stap verder en je be
weert dat al die functionarissen zich in feite
laten omkopen door Amerika. En dan nog een
klein stapje en je bent de beste Sovjet-pro
pagandist in West-Europa. Nee- Karei, je mag
zo zwartgallig zijn als je groot bent, maar je
moet m elk geval proberen een eerlijk oordeel
over te houden. Stel je voor, dat een man als
Spaak 's nachts in bed moest liggen piekeren,
hoe hij deze maand een nieuw zomerkostuum
zou kunnen betalen. Hij heeft wel andere zaken
om over wakker te liggen. De geleerden waar
schuwen echt niet zo maar tegen het gebruik
de proeven dus met atoomwapens. En toch
moet er telkens opnieuw met proeven gewerkt
worden om vrede en veiligheid te waarborgen
op de lange duur. Dat spookt door Spaak zijn
bol heen, geloof dat maar. Om niet te praten
van de Algerijnse kwestie, de soms stroeve
houding van Engeland of de aanspraken die
West-Duitsland maakt. Ziezo, dat ben ik weer
goed kwijt en let nu maar op, want je staat
er niet te best voor."
„Ik voel me anders kip-lekker. Kijk maar
eens naar mijn toren, die ga ik heerlijk twee
plaatsen verschuiven en dan laat ik het aan
jou om een degelijk antwoord te zoeken. Zal
ik je nog een beetje afleiden door een buiten
lands probleem uit de afgelopen maand te
bespreken? De nieuwe Italiaanse regering bij
voorbeeld of de zoveelste val van het Franse
kabinet. De heer Mollet heeft het in Parijs niet
kunnen redden, de Franse franc is zo goed als
waardeloos en...."
„Houd maar op. Ik geef de partij gewonnen.
Je hebt me lelijk te pakken, maar ik eis nog
een revanche, al moet het vannacht drie uur
worden. Winnen zal ik!"
„Je lijkt onze regering wel tegenover de stad
Amsterdam."
„Wat bedoel je daar nu weer mee?"
„Precies wat ik zeg: de regering wil ook met
alle geweld winnen van de stad Amsterdam.
Eerst is toestemming gegeven om de voorbe
reidende werken aan de IJ-tunnel uit te voe
ren. Nu zitten er ettelijke miljoentjes in de
grond. De bestedingsbeperking komt ertussen
en daarmee het gebod uit Den Haag om het
werk aan de IJ-tunnel stop te zetten. Maar ik
heb gehoord, dat Amsterdam het er niet hij
Iaat zitten.
Er schijnt een soort burgerzin-lening te worden
uitgeschreven om het geld bijeen te krijgen.
De oude Amsterdamse geest van koopman
schap en onafhankelijkheid herleeft, alsof de
Gouden Eeuw nog steeds aan de gang is. Ik
ben alleen maar bang, dat Den Haag maar
al te zeer m de twintigste eeuw leeft. Dus zal
er wel gauw een sein komen: geef alle in
schrijvers op die lening het geld maar vlug
retour, want het feest gaat niet door. Jullie
konden het al eeuwen zonder tunnel doen, dus
het zal nog wel een poosje gaan. We staan
voor een „economische onmogelijkheid" heet
dat officieel. Ik houd mijn hart vast, als ik
eraan denk, wat er nog meer onder deze val
bijl het moede hoofd zal moeten laten.
„De kunst waarschijnlijk op de eerste plaats
Ik heb gehoord, dat al heel wat beeldende
kunstenaars in zak en as zitten vanwege op
gehouden opdrachten aan openbare gebou
wen."
„Ja, er zullen genoeg slachtoffers vallen. Zul
len we nog maar een klein flesje druivennat
opentrekken, vóór we zelf aan de beurt ko-
SMDf'
Het was al halverwege de tweede partij
schaak en na een derde kopje koffie, toen
Karei voor het eerst over wat hij zelf „de
grote politiek" noemde begon te praten.
Dat de Sovjetheer Kroetsjev als een duvel
tje uit een doosje voor de Amerikaanse
televisie was opgedoken, vond hij zonder
meer een belachelijke reclame-stunt.
„Het zit je niet lekker vanavond", meende
Frans een beetje spottend. In twee zetten
ruimde hij het middenveld radicaal leeg,
glimlachte vaag en vroeg langs zijn neus weg:
„Is de vakantie-toeslag dit jaar tegengevallen
misschien?"
„Kan niet tegenvallen, staat immers vast bij
landelijk contract. Nee, ik ben woest over de
slappe pudding-politiek in Frankrijk. Daar
hebben ze weer een nieuwe premier plus ka
binet en je kunt op tien blote vingers natel
len, dat de knaap het nog geen twee maanden,
uithoudt. Ze schreeuwen daar om een sterke
man en ze knoeien telkens net zo lang tot er
weer een soort harlekijn-aan-een-touwtje op
het podium springt. Zo moet Europa de af
grond in. Al dat gepraat over systemen van
supra-nationale inhoud strandt keer op keer
op een starre en kleinzielige houding van na
tionaal egoïsme. De tijd van reizen zonder pas
poort, Europees geld en vrije handel is nog
eeuwen ver weg. zo schijnt het."
„Maar dat kan Frankrijk toch niet helpen?
Je kijkt te donker en te eenzijdig. Denk liever
eens aan je vakantieplannen, dan klaart de
lucht wel op!"
„Opklaren? Het mocht wat. Het zal dit jaar
wel weer een week aan zee worden: regen en
jiog eens regen en in het beste geval' een serie
middagen aan het strand en dan maar boter
hammen met zand eten. En dat pension van
ons: watersoep vooraf, een taai lapje vlees
met drie slablaadjes en glas-aardappelen als
hoofdschotel en een bordje gries met besse-
sap toe. Allemaal zo slap als de algemene hou
ding van de wereld tegenover Hongarije. Nu
is in Londen het rapport van de Opstand ge
publiceerd. Ziezo, dat staat dan weer netjes
op papier, de helden zijn geëerd en wij kunnen
rustig overgaan tot de orde van de dag."
„Mag ik u meedelen, dat het inmiddels ten
tweede male schaakmat is ten nadele van
mijn tegenstander?"
„Dat mag", mompelde Karei, „en je mag er
wel bij vertellen dat het voor de zoveelste
maal schaakmat is voor het arme volk van
Indonesië. Soekarno heeft zijn nationale Raad
gekregen en dat is naar mijn mening de eer
ste stap op weg naar een radicale dictatuur,
tenzij de gezonde geesten daar bijtijds ingrij
pen. En nu wilde ik er wel een dikke punt
achter zetten...."
„Jammer", meende Frans, „ik had nog net
een machtig mooi flesje Riesinger staan.
Maar als je met alle geweld wilt opbreken!"
Een uurtje later was de Riesinger wijlen ge
worden en stapte Karei welgemoed over de
nacht-donkere straat huistoe. Hij was verzoend
met de hele wereld.
Nooit tevoren had Karei méér reden gehad
om somber te zijn. Zijn vreugde aan het
begin van deze maand over het geofysische
jaar („een monument in de historie van de
wetenschap"en zijn genoegen over het
..verdwijnen" van Molotov, Malenkov en
Sjepilov werden zwaar overschaduwd door
de ramp met de „Neutron". De trotse KLM-
constellation stortte neer bij Biak, waarbij
57 van de 63 inzittenden om het leven kwa
men.
Bij zo'n zwarte dag zou ik alle narigheid over
de huurverhoging graag vergeten, had hij ge
zegd. Zelfs op de opmerking van Frans, dat
diezelfde huurverhoging voor de eigenaren van
huizen een lang-verwachte rechtzetting was
van een jaren gerekte verkeerde toestand,
lokte hem niet uit zijn tent. Hij bleef erbij,
dat de „Neutron" een van de ergste rampen
was van dit jaar.
Hij bleef de hele avond zo maar stilletjes
naar zijn schaakstukken staren, dronk zo te
zien zonder smaak een glas Liebfraumilch en
nam vroeg afscheid.
Frans was nog helemaal van slag. Zijn va
kantie was letterijk in het water gevallen.
Vrijwel dadelijk na thuiskomst was boven
dien zijn vrouw ziek geworden, twee dagen
daarna lagen de twee jongste kinderen ho
rizontaal en tussen warme kruiken hun
laatste vakantiedagen te vieren, terwijl
Frans met een barstende koppijn probeerde
zieken en huishouden zo recht mogelijk te
houden.
Toen Karei kwam schaken, vond hij zijn
vriend vermomd als ziekenverpleger-huishoud-
ster bezig in de keuken met het uitpersen van
citroenen.
„Kan ik helpen?", informeerde Karei stra
lend van gezondheid en een goed humeur.
Karei kon helpen, al was het een week 'aan
eén stuk. Van schaken kwam natuurlijk wéér
mets, maar de avond vloog om met het ma
ken van hete kruiken en dunne boterhamme
tjes, het omwassen van de vaat en het zuigen
van grote hoeveelheden stof. Frans kon zelfs
een kwartiertje, na een tabletje te hebben ge
slikt. rustig Zijn hoofdpijn laten wegebben.
Toen de klok elf donkere slagen had doen
horen, was alle werk aan de kant. De vrien
den konden zich toen ontfermen over een
flesje door Frans meegebrachte Oostenrijkse
Wijn en zich meester maken van de politieke
feiten en problemen.
Zo kregen ze het opgeruimd (Frans) over de
Amerikaanse ontwapeningsplannen en de som
bere (Karei) vooruitzichten derzelve, over het
ueinongeluk dat bij Eindhoven aan vijf men
sen het leven kostte en over de grootse ma
nifestatie van de katholieke wereld-jeugd in
Kome. Dertigduizend man stoottroepen voor
le katholieke frontlinies!
De stemming was uitstekend. Karei bood
'-ijn diensten aan voor de te verwachten zware
dagen in verband met de ziekte van Frans on
„aanhorigheden" (protest uit de ziekenkamer)
en na nog even te hebben vastgesteld dat de
sigaretten alwéér duurder geworden waren
kwam met een hartelijk „Het allerbeste" ook
deze dag tot een bevredigend einde.
