PARIJ S lokkende lichtstad, maar niet
voor iedereen
van de wereld
EN
niet voor iedereen
Hongaren hebben
het beter
r-v. OLPHEN—n
V.S. willen
Spanje in
NAVO
Centimeter-werk
ZO WIG en MOOI als een
jongegelukkige vrouw
NG
lopen
at
9
I op!
isen
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 28 DECEMBER 1957
Wellen Dekens
-otheek
E MQïKé-POELS
Spaans blad:
Irs Hoofd -
tl januari
Piet Wapen
Ing aan de
Iran Gede-
I nen
e hoofden
J de water-
|en.
ning (niet
mosselen)
IJzendi.ike
ingezon-
len op het
I Mosselzaad
Iri en don-
Itot 3 uur.
I al bijeen-
lintvanger
Ie.
|ir zullen
ïde ma-
Irt, Put-
fccht
andere
In serre-
I kussens,
schoor-
üngelse-
nmodes,
servies-
tn bed-
i decem-
goederen
ïaken
!- en
be-
k. '58
Goes
rtike-
Zn.
len
Zoom
als-
in een
oners
eken-
n za-
wj aar
be-
hand
stsing
biljet
Roo-
;burg.
da
ns
■dt
an
noch
item
De Franse hoofdstad baadt zich in dit don
kere seizoen in een weelde van kunstlicht en
klatergoud. De taxi's en auto's op de grote
boulevards en in het stadscentrum kunnen
zich nauwelijks en slechts met zeer veel moei
te een weg banen door het intensieve verkeer.
De Parijse „flics" hebben op de spitsuren hun
handen vól om de door elkaar krioelende, zich
voortbewegende massa, nog in de hand te
houden.
De voetganger, die van dit bonte lichtfestijn
in de avonduren wil genieten, zal van de uit
puilende metro geen gebruik willen maken.
Hij moet echter uiterst voorzichtig zijn, wil
hij niet, zelfs bij het oversteken op de als zo
danig aangeduide witte strepen en bij het
verschijnen van het groene knipperlicht, on
der één der in 4 a 5 rijen parallel rijdende
en plotseling stoppende auto's terecht komen.
De Fransman heeft thans haast. Het toe
ristenseizoen viert hoogtij. Theaters en caba
rets zijn dagelijks uitverkocht. De réveillon is
in het vooruitzicht. Er is geld te verdienen
aan de ontelbare vreemdelingen, van alle kleu
ren, rassen en nationaliteiten, waarmede Pa
rijs thans wordt overstroomd.
Ondanks deze haast en deze geld-
jacht biyft de taximan voorkomend
en charmant, al kan een rechtgeaar
de stevige Franse vloek er nog af,
wanneer zyn collega treuzelt, of de
„flic", naar zijn smaak niet snel ge
noeg de verkeersstok zwenkt.
De stad biedt overdag in dit duis
tere seizoen een trieste aanblik; de
veelal vervallen gevels roepen in de
grauwe nevel nog dringender dan an
ders om nieuwe ramen, frisse gordij
nen en een beetje verf.
Voor een kunstschilder, beeldhou
wer of dichter moge deze oude, en
thans bij avond verlichtte stad, met
haar prachtig cultuurhistorische mo
numenten uit betere tijden, mooi en
pittoresk zijn. En voor de architect,
die vanaf de Eiffeltoren of de Are de
Triomphe het grote stadsplan over
giet en van daar af de details niet
meer kan onderscheiden, moge deze
miljoenen-agglomeratie een architec
tonisch wonder zyn.
Echter de eenvoudige voetganger,
die door de straten flaneert en gevel
dvoor gevel passeet», moet het ge
voel krijgen, dat, met betrekking tot
onderhoud en nieuwbouw, something
rotten in de state" is.
De Fransman weet echter op ge
raffineerde wijze de aandacht van de
bouwvalligheid af te leiden en te rich-
«en op de keurig en met smaak ge-
illumineerde monumenten, waarvan
er talloze in Parijs zijn te bewonde
ren.
Ook de verlichte theaters, biosco
pen en de duizenden café's, hotels en
restaurants eisen tezamen met de
normale bonte commerciële lichtre
clames op imperatieve wijze de volle
dige aandacht van de vreemdeling
op, zodat de achtergrond geheel ver
vaagt.
Parijs blykt ook nog steeds het do
rado voor die vreemdeling te zijn, die
de culinaire genoegens nog op de bo
venste trede van zijn behoefteschema
heeft geplaatst. Ook die buitenlan
ders, die het klatergoud en het kunst
en vliegrwerk van het Casino de Pa
ris of de Folies Bergères prefereren
of die een voorkeur hebben voor fe
ministisch schoon af te schouwen
aan tuchtige en ontuchtige creaturen
komen in deze bonte stad aan hun
trek.
In letterlijke zin verstaan, is Pa
rijs waarschijnlijk nog steeds ,,La
vüle lumière, al steekt Brussel be
halve dan dit jaar deze oude Sei-
ne-stad op gevaarlijke wijzen naar de
kroon.
De vraag, welke stad in dit opzicht
domineert, is echter weinig interes
sant en de uitslag zou slechts kun
nen afhangen van een lichtquantitei-
ten-berekening.
Is Parijs ook nog steeds ,,La ville
lumière" in figuurlijke zin?
Zeer zeker wanneer we dit praedi-
caat betrekken op cultuur en cultuur
uitingen in engere zin. Haar cultuur-
rijkdom, daterend uit vroegere eeu
wen, manifesteert zich bv. in haar
buitengemeen prachtige monumenten
en haar unieke literatuur. Ook de
huidige Seine-stad is, rondom de Sor-
bonne nog steeds een uitermate gun
stige en internationaal gealimenteer-
de voedingsbodem, voor alles wat
inet wetenschap en cultuur te maken
heeft. Ook heden wordt de Franse
cultuur en de Franse vlotte esprit
nog naar alle windrichtingen uitge
dragen.
De Académie Frangaise treedt re
gelmatig in het buitenland op; de
Alliance Frangaise houdt overal in
liet buitenland plaatselijke organisa
ties in stand.
In Berlijn, op de Kurfürstendamm
bv. kan men in la Maison de France
n een typisch Franse sfeer en am
biance copieus eten en drinken tegen
en prijs, welke aanzienlijk beneden
ie in de omgeving geldende tarieven
.gt. De Franse architect Courboisier
Jouwt de meest bewonderende woon-
uüdings bij het Olympia-Stadion in
vvest-Berlijn.
Ook in dit opzicht, dus als cultuur-
uitdraagster is Parijs derhalve nog
-teeds „La ville Lumière."
De objectiviteit gebiedt echter ook
de keerzijde te belichten. Niet voor
odereen is Frankrijk ,,la douce
France" en niet voor iedereen is
Parijs ,,La ville lumière."
Een wandeling langs de Seine, wier
bruggen als daken fungeren voor de
talrijke clochards, kan van deze evi
dente waarheid getuigen. Doch clo
chards zijn nu eenmaal mensen, die
volgens de Parijzenaars, niet te cor
rigeren zijn en ze behoren daarom als
zodanig evengoed tot de hoofdstad
als de Seine zelf.
De machtige Notre Dame verbleekt
echter enigszins, wanneer deze have
loze paupers, die men nog mens
noemt, in lompen gehuld, op de voor
grond uitgestald liggen.
Doch aangenomen, dat 't clochard
type ongeneeslijk is, is de schrijnen
de ellende van andere aard nog niet
weggepraat.
Wie hiervan overtuigd wil worden,
zoeke de kleine, tengere, doch dap
pere Abbé Pierre op. in de vunzige
rue des Bourdonnais in het Quartier
des Halles en make met hem een
rondrit door zijn ,,communautés" in
de onmiddellijke nabijheid van de
hoofdstad gelegen.
Commtmautés voor zuigelingen zon
der bekende ouders; communautés
voor alleenstaande oudere mannen,
die zich onledig houden met het sor
teren van lompen, papier en oude
metalen; communautés voor dakloze,
in Parys gestrande gezinnen, die
ondergebracht zyn in golfijzeren ba
rakken en wier bewoners fabriekma
tig buizen en betonnen tegels produ
ceren.
In de zomer heerst in deze barak
ken een verzengende hitte en in
de winter een bittere koude. Het re
genwater dringt na iedere regenbui
de barakken binnen, daar het terrein
niet eens is ged: "rf.
Een zware Poolse, Frans-sprekende,
abbé kan u urenlang onderhouden
over de hier heersende ellende dezer
maatschappelijk uitgestotenen.
Verder nog communautés voor al
leenstaande vrouwen en meisjes, die
de weg door het leven alleen niet
meer aandurven en die de tijd uoc -
brengen met manden vlechten en
matrassen repareren.
Geld voor verbetering van onder
komen rn hygiëne verstrekt de staat
niet. Studenten, priesters en sociale
verzorgers uit alle landen der we
reld komen bier vrijwillig als grond
werker arbeiden om de toestand de
zer ,,sans logis" te verlichten.
De kampen, waarin Oostenrijk de
opgejaagde en totaal berooide Hon
gaarse vluchtelingen een jaar ge
leden onderbracht, waren weelderig
te noemen in vergelijking tot de aan
de periferie van Parijs gelegen!
communautés van Emm?us."
De clochard, symbool van het
grauwe Parijs.
Een Hongaarse vluchteling, onder
gebracht in het kamp van Kaiser-
steinbrückin het Burgerland, zou zich
de ogen uitwrijven indien hij naar
Neuilly Plaisance overgeplaatst zou
worden; hij zou daar beslist ook niet
kunnen acclimatiseren.
De grote tegenstelling tussen arm
en rijk in Frankrijk en het gebrek
aan politieke stabiliteit en evenwicht,
kunnen althans voor 'n groot gedeel
te hun grondslag vinden in de geeste
lijke erfenis der Franse revolutie.
Wellicht waren de afkeer tegen het
verwaterde gildewezen met al zijn af
tandse bindingen, tegen de te grote
prerogatieven van adel en geestelijk
heid destijds gegrond en was de
Franse revolutie een begrijpelijke re
actie hiertegen.
De bekende revolutieleuzen luidden
..Vrijheid, Gelijkheid voor de wet, en
Broederschap" en aan de rede werd
een dominerende rol toegekend.
Nog steeds leeft en handelt de
Fransman, alsof zijn persoonlijke
vrijheid in gevaar ware. In de pro
vincie omheint hij zijn huis en erf
door opvallend zware muren en
plaatst hij bovendien nog 'n in 't oog
lopend bordje aan de ingang met het
opschrift ..garde au cliien", ook al
heeft hij helemaal geen hond. Bin
nen zijn rayon wil hij absoluut alleen
heerser zijn.
Iedere wet beknot per definitie zijn
vrijheid. Nog voordat een nieuwe wet
is afgekondigd, zint hij op mogelijk
heden tot ontduiking.
Ook de functie, die hij aan de re
de toekent, is voor zijn denkwijze ty
perend. Alles wat de Fransman niet
verstandelijk begrijpt, verwerpt hij.
Urenlang redeneert en gesticuleert
hij met zijn kermissen en buren en
hij geeft zich slechts gewonnen wan
neer hij verstandelijk overtuigd
wordt. Hetgeen monsieur le Curé
hem voorhoudt, is geloof en wordt
derhalve niet aanvaard. De Tien Ge
boden worden desnoods geaccepteerd
doch niet de geboden der Kerk, daar
deze volgens hem arbitraire uitvin
dingen zijn.
Op gezag en autoriteit van ande
ren aanvaardt hij slechts zeer weinig,
indien hij de ratio niet inziet.
De industriële ontwikkeling, die op
de Franse revolutie is gevolgd, heeft
aan de oorspronkelijke leuzen een ge
heel andere inhoud gegeven. Vrijheid
werd synoniem met ongebreidelde
vrijheid; gelijkheid voor de wet ont
aardde daardoor naar zijn inhoud in
de praktijk tot te ver gaande onge
lijkheid in economisch en sociaal op
zicht; het begrip broederschap werd
geheel uitgehold.
De doorsnee Fransman leeft dan
ook nog in een mentaliteit, alsof de
revolutie pas voltooid ware en alsof
hij nog steeds dient te waken tegen
terugkeer van definitief afgedane toe
standen.
Een nieuwe periode is ingeluid,
waarin de oude leuzen, mits goed
geïnterpreteerd gebonden vrijheid,
sociale rechtvaardigheid, kameraad
schappelijke samenwerking, weer op
geld zouden kunnen doen. Het ware
te wensen, dat dit nobele volk. zijn
conservatieve denkwijze van voor
heen zou ombuigen, zijn ontaarde en
verwaterde leuzen met een nieuwe
positieve en eigentijdse inhoud kon
vullen, om eendrachtig in eigen land
orde te scheppen en zo de moeilijk
heden van de huidige tijd beter aan
te kunnen.
Een krachtige figuur, die tevens
een groot patriot zou moeten zijn, zou
hierbij een krachtige leiding aan het
volk en de politici moeten geven. Bij
het uitblijven dezer mentale ombui
ging vooral bij de politici, moet de
rol van Abbé Pierre zich wel blijven
beperken tot het oplossen van nood
situaties en die van ,,puce. qui gratie
régulièrement sur le nez du gouver
nement."
Echter bij realisatie onzer wensen
he^U dip r.p. da e 5*"'"
ex-député, in de rue des Bourdon-
Advertentie)
VOOR
Matrassen - Stalen
slaapkamers.
GINNEKENSTR. BREDA
nais die naast zjjn vermogen, zijn
gezondheid offert voor zijn ontelbare
„sanslogis" kans, dat zjjn acties,
die hij met vele zjjner „maquis"
voert, meer en sneller succes hebben.
Alleen dan zal ..La douce France"
mooier kunnen zijn dan thans en al
leen dan zal haar briljant verliehte
hoofdstad en dan in alle opzichten
..La Ville Lumière" genoemd kunnen
worden tot heil van Frankrijk zelf,
maar ook van het vrije Europa.
(Advertentie)
Vismarktstraat 20 - Breda Tel. 35481
Het Spaanse koningsgezinde dag
blad ..ABC" meldde vrijdag in een
koo over de gehele breedte van de
voorpagina, dat de Verenigde Staten
thans zoeken naar een manier, om
Spanje aan de NAVO te verbinden.
In een correspondentie uit
Washington wordt medegedeeld dat
de Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken FosterDulles, Spanje
onder meer heeft bezocht om de ..on
juistheid van het feit. dat Spanje
geen NAVO-lid is, in het daglicht te
stellen."
Volgens „ABC" is men in
Washingtonse diplomatieke kringen
van mening, dat de V.S. doende zijn
een band tussen Spanje en de NAVO
te leggen. Foster Dulles zelf zou hier
voor een formule bestuderen, die hij
op een daartoe geschikt ogenblik aan
de betrokken regering zou willen
voorleggen.
Minder dan 1 1/4 centimeter uias
de speling, waarover men beschik
te bij het transport van een enor
me transformator over een brug in
de staat Washington (V.S.). De
brug was een van de hindernissen,
die genomen moesten worden op
weg vcfk de fabriek naar de elek
trische centrale, waar het apparaat
geplaatst moest worden. De 93 1/2
ton zware lading op een truck
combinatie met 34 wielen pas
seerde echter met succes de brug
al was het dan niet op topsnel
heid.
Pont d'Alexandre, symbool van het
au'den Parijs.
Het eiland Sicilië is het verbin
dingspunt tussen Europa en
A'oord-Afrika, de historische
naam „Trinacria" is allang ver
geten. Aan de noordzijde wordt
Sicilië speels gekust door de gol
ven van de Tyrrheense zee, langs
de west- en de zuidkust dartelt
het azuurblauw water van de
Middellandse zee langs rotsen en
strand en aan de oostkust bruist
eeuwig de branding van de Ioni
sche zee. zo gloedvol bezongen
door Sicilië's oude bards van
eeuwen geleden.
Voor wie er oog en hart voor
heeft, is Sicilië een eiland vol
van romantiek, vol van intense
schoonheid, een dorado van zon
en warmte, kleur en fleur, bloe
men en vruchten, bruisend van
levenslust en hartelijkheid. Het
biedt een schat van bezienswaar
digheden op bijna elk gebied en
opent, voor wie uit ons deel van
de wereld komt, eigenlijk een
geheel nieuwe wereld, een streek
waar de moderne beschaving en
cultuur, die van het oude Byzan
tium en van de Saraceense en
Normandische tijden raken.
Ge moet u maar niets aantrek
ken van al die verhalen, die nog
steeds de ronde doen over de eens
zo beruchte en gevreesde ..Mafia"
die oorspronkelijk niets méér was
dan een goed georganiseerde ver
zetsbeweging tegen de veel te zwa
re belastingheffing, waaronder de
wel zeer arme bevolking zuchtte.
Dat was in de dertiende eeuw.
Later, zoals het wel meer gaat.
met dergelijke bewegingen, ont
aardde de Mafia in een geweten
loze bende, die voor roof en moord
niet terugdeinsde Wie herinnert
zich niet de figuur van de beruch
te Salvatore Giuliano... Mafiaan
par excellence, struikrover, poli
tiek strijder en jarenlang de held
van de Siciliaanse jeugd. Er moest
een heel leger carabinieri (politie
agenten) aan te pas komen om
Giuliano zodanig in het nauw te
drijven, dat hij kon worden gegre
pen, zij het dan dat men slechts
zijn lijk vond, Salvatore Giuliano
rust thans in een marmeren graf
tombe. in Montelepre, ten westen
van Palermo., en nog steeds trekt
zijn graf een stroom van bezoekers.
Hij leeft nog voort in de romanti
sche en patriottische geest en ver
beelding van de Sicilianen..
Maar de vreemdeling ondervindt
op Sicilië niet de geringste last
van de Mafia. Het land is heus
geen soort van Wild-West scène, in
Italiaanse uitvoering.,., er knallen
niet alsmaar schoten., er flikke
ren geen blinkende messen., men
brengt er heus geen slachtoffers
aan de lopende band naar het zie
kenhuis. Met andere woorden: trek
gerust naar Sicilië!
Gezicht op Messina, vanuit de
Straat van Messina.
lijke tuin met louter tropische plan
tengroei. moet men zeker niet over
slaan. En dan de Platijnse kerk
met haar Moorse zoldering, het
marmeren inlegwerk met Arabi
sche dessins, de kostbare zuilen en
een tapijt van porfier met mozaiek
een uniek bouwwerk, een symbool
eigenlijk van de verschillende be
schavingen die elkaar hier hebben
opgevolgd. En ook de verschillen
de beroemde tuinen.. Villa Gari
baldi. Villa Igea Villa Giulia en de
Botanische tuin., het doet denken
aan de Arabische tuinen uit „Dui
zend en een nacht!"
Dan zijn er nog Messina en
nooit te vergeten Taormina!
Messina met z'n praclitige sikkel
vormige haven., met z'n befaam
de Dom uit 1160, waarin het grote
astronomische uurwerk., met z'n
strandbad aan de Tyrrheense zee,
dat uitzicht biedt op de Aeolische
eilanden.
Taorminaéén van de betove-
rendste oorden van de gehele we
reld, naa, men zegt. Taormina
ligt op een 200 meter hoog rots
plateau en beheerst de omliggen-
La Bellissima de. sprookjesachtig mooie kust
streek. Als een geweldig, kie r. ig
Sicilië la bellissima! ver
toont in landschap, steden en be
volking een ongeëvenaarde ver
scheidenheid in karakter en aspec
ten. Daar is Palermo, prachtig aan
gelegd met 'n weelde van tropi
sche bloemenpracht, exotische tui
nen (de „giardini"), het typisch
straatbeeld met de vele „carretti",
de kleine, fraai beschilderde kar
retjes. de frisse lucht, de altijd-
blauwe hemel, de bonte verschei
denheid in architectuur, die niette
min een harmonisch geheel wist te
scheppen. In Palermo stond de
wieg van de kunst, op Sicilië... van
hieruit ontwikkelde zij zich en werd
een centrum van studie en verza
melingen. De vele kerken zijn veel
al van Byzantijnse oorsprong met
eelkleurige marmeren wandversie
ingen en mozaiek; de kerk van
Martorana is hiervan wel een dei-
mooiste voorbeelden. De op 'n mos
kee lijkende San Giovannis degli
Eremiti met z'n rode koepels, klei
ne vensters en muren zonder enige
versiering gelegen in een heer
schilderij verheft zich daar achter
de Etna., majestueus, maar ook
heel indrukwekkend in die zin, dat
deze vulkaan herinneringen op
roept aan de meest tragische ram
pen, die ooit een eiland teisterden.
De carretto
Elke Siciliaan, van jong tot oud,
kent de vermaarde geschiedenis
van de roemrijke Paladijnen van
Karei de Grote Hoe sterk die his
torische figuren tot de romanti
sche en kunstzinnige verbeelding
van de Sicilianen spreken, blijkt
wel uit het feit. dat men talrijke
fragmenten uit die episoden van
de Franse middeleeuwen vereeu
wigde In talloze heldendichten en...
op de befaamde „carretto!"
De carretto ,is het nationale kar
retje van Sicl'ë.. het kleurrijk be
schilderd tweewielig voertuigje, dat
bij voorkeur verlucht is, op zij- en
achterkant, met taferelen uit de,
op Sicilië zeer populaire opera van
Mascagni: Cavaleria Rusticana. of
uit de zoéven genoemde episoden
uit de heldendichten over de Pala
dijnen. Wat de laatsten betreft, zijn
de figuren van Rinaldo en Orlando
de grote favorieten.
De carretti in alle eer en glorie
ziet men het best op een feest
dag. Paarden, muilezels of ezels
zijn dan op hun sierlijkst'uitgedost.
De rode tuigen de rode kleur
geldt op Sicilië als een afweermid
del tegen het „kwade oog" (mal'
occhio), waarin iedere Siciliaan nog
stellig gelooft gepoetst tot en
mèt! Pluimen, bellen, vederbossen
te over!
Wat men ook doet... waarheen
men op Sicilië ook gaat., het is
al even boeiend! Gaat men steden
bezichtigen of woont men een of
meer folkloristische feesten of gro
te sportgebeurtenissen bij, culture
le evenementen of processies (de
oorsprong ligt in eeuwen lang ge
leden) overal is het méér dan de
moeite waard. En wie een Nieuw
jaarsdag of 'n Carnaval op Sicilië
meemaakt, vergeet het z'n hele le
ven lang niet! Stralende vrolijk
heid overal! Zingen, dansen en vro
lijk zijn, zo luidt het devies van
iedereen op die dagen., gulheid en
hartelijkheid, spontaniteit en ple
zier. Want verzekert 'n oud spreek
woord hun niet: „Zoccu si fa lu ca
po di l'anno. si fa tutto l'anno!"
(Zoals nieuwjaarsdag is, zo zal het
hele jaar zijn).
Sicilia.. il sorriso del mondo!
Inderdaad de glimach van de we
reld".. het is niet overdreven. Si
cilië is zonnig en mooi als een jon
ge gelukkige vrouw. En op weinig
landen zullen de woorden van de
dichter Jacomino beter van toepas
sing zijn dan dit ideale vakantie
land.
„el par ke tut' el celo, le aere
en le contrae
sia plene de strumenti cum vox
melodiae".
(hier schijnen land en luchten vol
te zijn met instrumentenspel en
lieflijke gezangen).
De Kathedraal van Palermo
