PETER SCHILPEROORT
Lommerd van
bijen
vlijtige
BOEKENPLANK
ZANGSTERREN
KAAS—
Missionaris gaat met
wrakke kano op pad
D£ DRAAIENDE SCHIJF
De nieuwtjes-dame
CONFETTI CONFETTI CONFETTI CONFETTI CONFETTI
muziek
techniek
vliegen
zeilen
13
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 20 DECEMBER 1957
13
Slecht rapport
Speels
Studie
Hobby's
Vrolijke
opera
Kaarsen, kaas en Kerstmis
Vrouw Birgitta glimlacht
Hjj is eigenlijk maar een doodgewone kerel. Als men hem op straat tegen
zou komen, zou men hem aanzien voor een wat fors gebouwde huisvader.
Niemand zou In hem de meest bekende jazz-klarinettist van Nederland zien.
Feter Schilperoort is een man, die zich In niets onderscheidt van de door
snee Nederlander. Hij heeft peper-en-zout-kleurig haar dat niet in lange
golven tot achter in zijn nek groeit. Onder zijn neus draagt hij geen sierlijke
snor en zijn ovale gezicht wordt niet ontsierd door die bakkebaardjes, die
gedragen worden door die jongetjes, die zich een stoere rock 'n roll hou
ding aan willen meten. Zelfs als men In het bezit zou komen van zijn
naamkaartje, zou men er weinig bijzonders aan zien. Of het moest de titel
lr." voor zijn naam zijn.
goede spel van de D.S.C. was zo
veel beter dan dat van alle andere
bands, dat Peter Schilperoort niet
vaker dan één keer aan een concours
deelnam. De eerste prijzen zouden
toch altijd voor de D.S.C. zijn en dan
was voor de andere bands de lol er
te gauw af.
De vroegere leider van de Dutch
Swing College Band heeft de muziek
als het ware in zijn vingertoppen zit
ten. Na twee jaar pianoles, had hij
er meer dan genoeg van, om steeds
de bevelen van zijn al te dogmatische
leraar op te volgen. Toch had hij in
die twee jaar al wel zoveel geleerd
dat hij de ster van de band was. In
zijn schooljaren speelde hij piano en
gitaar. Nog geen klarinet.
Daar moest eerst een slecht rap
port aan te pas komen.
Benny Goodman had hem op het
idee gebracht de piano te ruilen voor
de klarinet. Zijn vader vond het plan
van zoonlief niet bepaald denderend.
Hij vreesde blijkbaar dat dit blaasin
strument de rust in huize Schilper
oort zou verstoren.
Het kerstrapport van de jongeheer
Peter was wel zo vreselijk slecht, dat
pa maar één gelegenheid zag om hem
tot hard werken aan te sporen. Wan
neer op het paasrapport geen enkele
onvoldoende voorkwam, zou Peter
eigenaar worden van een echte kla
rinet.
De student Schilperoort had met
Pasen zo'n prachtig rapport, dat hij
zijn instrument inderdaad verdiend
had. Na het op natuurkundige manier
bestudeerd te hebben wist hij wel zo'n
beetje hoe de klarinet werkte. Het
goed spelen duurde echter nog wel
jaren. Het serieus studeren trouwens
ook.
Zijn vader vond hem veel te speels
om hem na zijn h.b.s. jaren naar de
Technische Hogeschool in Delft te
sturen. „Probeer jij het maar eens
eerst op de MTS", moet hij gezegd
hebben. Die m.t.s. (thans h.t.s.) wor
stelde hij in de normale tijd door.
Daarna begon zijn muzikale car
rière. In hoeveel bandjes hij sinds
dien gezeten heeft, weet hij niet meer.
Het waren er een hele boel. De meest
bekende ervan was wel „The Swing
Papa's". Het was zijn eerste goede
orkest.
In de oorlog heeft hij zo'n beetje
overal rondgeschuimd. Peter Schil
peroort was lid van een rumbaband
een tango-ensemble en hij zat in het
orkest van Klaas van Beek.
Om een klein beetje aan geld te
komen, gaf hij les aan een groepje
jongeren. Hieruit zou later „The
Dutch Swing Collegeband" ontstaan.
We mogen rustig zeggen dat deze
onder zijn leiding uitgroeide tot een
van de beste Nederlandse bands. Het
Niet in de laatste plaats door Pe
ter Schilperoort, is „The Dutch" 'n
begrip geworden voor de jazz-liefheb-
bers. Avond aan avond worden er in
overvolle zalen concerten gegeven.
Dat was de reden van het vertrek
van de leider. Hij wilde studeren
maar bij een dergelijk overladen pro
gramma was dat niet mogelijk. Al
vijf jaar had hij in zijn vrije tijd ge
zwoegd om met zijn studie voor inge
nieur klaar te komen. De laatste twee
jaar wilde hij de colleges volgen zo
als iedere andere student het doet.
Hij heeft zijn studie met succes vol
tooid. maar is toch niet weer terug-
gegaaft naar de D.S.C. omdat hij niet
elk ogenblik van de dag gebonden
wil zijn. Bij het kwartet dat hij nu
gevormd heeft, is er veel meer gele
genheid voor vrije tijd. Zijn werk
zaamheden bij de Fokkerfabrieken
lijden nu niet onder zijn muzikale
prestaties.
..Als u mij zou vragen naar mijn
hobby's zou ik dit antwoord willen
geven. Ik heb er veel te veel", aldus
de nu 38-jarige klarinettist. Zijn voor
naamste hobby is natuurlijk de mu
ziek, maar hij is ook een verwoed
sportvlieger en zeiler. Uren kan hij
luisteren naar platen uit zijn grote
verzameling. Die verzameling be
staat heus niet alleen uit jazz-platen
maar hij houdt er ook van, te luis
teren naar „de ouden in de klassie
ke muziek". Zijn geliefde componist
is Vivaldi en toen enkele jaren gele
den het Romeins gezelschap I Musici
di Roma, in Nederland uitvoeringen
gaf, heeft hij meer dan één avond
naar de kamermuziek van de Itali
aanse componist geluisterd.
Peter Schilperoort bespeelt niet al
leen de klarinet met bijzonder veel
succes. Het enige blaasinstrument
dat hij niet kan bespelen is de trom
bone. De reden hiervan is, dat hij
het nog nooit nodig heeft gehad.
Maar als het eens een keer mocht
blijken dat hij ook dit instrument
moest leren bespelen, dan zou hij
het waarschijnlijk met even groot ge
mak gaan doen als zijn klarinet of
trompet.
QETRA brengt Cimarosa's „11 ma-
trimonio segreto" het gehei
me huwelijk o.l.v. Manno Wolf-
Ferrari met doorgewinterde Flo
rentijnse artiesten op een drietal
langspeelplaten, akoestisch voor
treffelijk.
Cimarosa is zonder enige twijfel
een van de grootste talenten inzake
vrolijke opera's, werken zonder
problemen, zowel wat de tekst be
treft (men wordt gemeenlijk ver
zocht genoegen te nemen met een
vrij onbenullig gegeven) als wat de
muziek aangaat. Wat niet wil zeg
gen, dat de muziek minderwaardig
is. Onder muziek zonder problemen
kan men geredelijk verstaanmu
ziek, die gespeend is van elke po
ging om er een levensbeschouwing
ie demonstreren of er menselijke
karakters in bloot te leggen, een
streven dat eerst van de laatste
anderhalve eeuw dateert. Dit houdt
niet in, dat er geen vernuft in pro
bleemloze muziek zit of dat zij b.v.
geen spot of geen kwaadaardigheid
schetst.
Integendeel: de opera van Cima
rosa is in haar onovertroffen spon
taneïteit een typisch voorbeeld van
een grandioze wisseling van geluk
zaligheid en desillusie, van ironie
en verwarring. Maar men worstelt
niet met al die zaken, zoals bij
Beethoven of bij Mahler. Men beeldt
geen karakters uit, doch slechts
situaties. Er is geen inwendige
strijd, geen innerlijke moeilijkheid
bij de deelhebbers, die dan ook niet
de minste moeite doen om belang
rijker te schijnen dan zij zijn, of de
toehoorder op te wekken tot deel
neming aan hun lot.
Als zich aan zulke zaken een com
ponist zet die het vak verstaat, dan
krijgt men aria's als die van de
oude heer Geronino als hij aan zijn
huisgenoten vertelt, dat hij een
graaf heeft weten te strikken voor
zijn oudste dochter en dan krijgt
men ruzieachtige tonelen als tussen
de twee zusters. De scène van de
oude heer overlopend van nerveuze
en burgerlijke struggle for high life,
d<e van de zusters van spot tegen
over zelfvoldaanheid. Van al dit
soort dingen is de opera vol.
poorlopend wordt men tijdens het
luisteren herinnerd aan de Don Juan
ran Mozart, die ongeveer tegelijker-
ontstaan is, waarbij helemaal
nyt gezegd behoeft te zijn, dat de
werk van de ander heeft
rfÜ» >1 Geze9<t mag wel worden,
°t Mozart de karakters doet leven
y^dst veel pret een grote dra-
attsche kracht ontwikkelt, een
Dn? Idee verwerkelijkt.
ch dnarvoor fs Mozart nu een_
al Mozart. Het is bepaald een
»™i!s als men naast zijn werk Ci-
°ros?'s opera niet kent. Men kan
Vn ^?zart 's avond te moe zijn.
oor Cimarosa nooit. Integendeel:
JERRY VORE
In San Francisco resideerde tot
voor kort Johnny Mathis, 21 jaar
oud, gymnastiekleraar van beroep
en houder van een record hoog
springen (1 m 97) dat op de Olym
pische spelen nog slechts enkele
malen werd geëvenaard.
Johnny woont nu in New York,
is volgens Amerikaanse disc-
jockeys „een der grootste namen
in de song-business" en heeft twee
grote hits op zijn naam staan. Twee
platen, die binnen de kortste keren
de top van de Hit Parade bereik
ten.
„Hoe heb je dat klaargespeeld?"
vroegen hem de journalisten.
„Och, om een lang verhaal kort
te maken, in San Francisco zong ik
's avonds in een nachtclub, zo maar,
omdat ik het niet laten kon. Op een
goeie dag kwam George Avakian
(programmaleider van een der gro
te Amerikaanse platenfirma's -
Red), in de zaak een uurtje zoek
brengen. Hij hoorde mij zingen en
vroeg, of ik mee naar New York
ging om een plaat op te nemen. Wat
zou U doen in zo'n geval?"
„Wij zouden gaan", zeiden de
persmensen. „Jij niet?"
„Natuurlijk. Ik heb een album
volgezongen en later nam ik met
Mitch Miller een paar „singles" op
Tot mijn verbazing kwamen twee
ervan op de Hit Parade: „U's not
for me to say" en „Wonderful, won
derful".
's Avonds schreven de kranten:
..Johnny Mathis treedt op met de
flair van een ervaren zanger. Zijn
stem heeft een ongelooflijk bereik
dat de hoogste en laagste noten
moeiteloos omvat".
Alweer is gebleken, dat Vrou
we Fortune wier gunst door
alle mannen en vrouwen in de
show business wordt nagestreefd
grillige wegen bewandelt'.
In Maastricht ontdekte zanger
componist - talentenspeurder
Johnny Hoes, zonder zelfs maar
gezocht te hebben, een vocalist,
„Hij heeft de stem van Mario
Lanza, de voordracht van Frankie
Laine en de charme van Johnny
Jordaanl" was 's heren Hoes con
clusie, toen hij twintig maten van
hem gehoord had.
(Advertentie)
Natuurlijk hebt U met Kerstmis kaarsen in huis.
Immers, wat is Kerstmis zonder kaarsen? 't Is
als een maaltijd zonder kaas.
Laat daarom met al Uw zorg voor kaarsen de
kaas met Kerstmis toch niet schieten. Want zonder
kaas is Kerstmis geen Kerstmis.
Als U vóór het Kerstdiner een aperitief drinkt,
presenteer er dan een stukje kaas bij - en na het
diner, als waardig sluitstuk, weer een hartig stukje
Hollandse kaas. Dat accentueert het succes van
Uw kookkunst!
O ter kookkunst gesproken:
kent U het Kaasreceptenboek jemet
een schat aan kaasrecepten?
Vraag het Uw winkelier 25 ct.of
schriftelijk (25 ct. postzegel bijsluiten
aan Het Nederlands 'uivelbureau
Cort tan der Lindenstraat 7,
Rijswijk - Z-H.
KM79/
doe meer met
Terwijl geleerden, onder druk van
hun regeringen, met snelle raketten,
die miljoenen guldens kosten, het
hemelruim bestormen, tobt een man
op de uitgstrekte golven van een gro
te zee In een langzame kano, voor het
tijdelijk en eeuwig leven van zijn me
demens. Die man is pater Geerts,
missionaris van Oceanië.
Op een van de eilanden in Oceanië,
Malaita genaamd, woonde pater Piet
Geerts, afkomstig uit Hulst, vanaf
1946 tot 1957 en eind december zal
hij terugkeren naar dit gebied.
Wie hier missionaris is. kan geen
fiets, motor of auto gebruiken. Hij
heeft de keuze tussen lopen over
enge, steile modderpaadjes of varen
langs de kust van de eilanden in de
grote Stille Oceaan. Pater Geerts
koos meestal de zee. doch deze keu
ze hield in, dat hij uren lang moest
varen in een kano.
Terwijl hier ii. Nederland de vaart
van onze motoren en auto's moet
worden afgeremd, zou in het missie
gebied van pater Geerts het tempo
verhoogd moeten kunnen worden. De
missionaris op de Salomonseilanden is
dokter en priester tegelijk. Een goe
de biecht, een nooddoopsel en het
heilig Oliesel kan de inboorling red
den voor de eeuwigheid. Een inspui
ting of een prik met een scherp pin
cet, kan hem nog langer in leven hou.
den. Maar als het om zo'n zieke of
stervende mens gaat, moft de mis-
Om pater Geerts, missionaris
in Oceanië, aan een motorboot
te helpen, waardoor hij gemak-
keiijker dan met een kano, zijn
missiegebied kan bezoeken,
geeft de MIVA noodaandelen
uit. Deze aandelen (honderd
stuks a honderd gulden), bevat-
ten tevens een klein boekje dat I
j gedocumenteerd materiaal geeft j
over de nood in deze gebieden.
Het gebeurde in een café in de
Limburgse hoofdstad.
Johnny Hoes, druk in de weer
als altijd, overlegde daar op een
goede dag met accordeonist Theo
Mente over een nieuwe schlager.
Stom toevallig wandelt daar een
27-jarige jongeman binnen, ver
zekeringsagent van beroep.
„Mag ik even storen? Ik kom
de premie innen voor de brand
verzekering". Niets bijzonders
dus, totdat.... Theo Mente, een
beetje schuchter, zei: „Johnny,
heb je hem wel eens horen zin
gen?"
Dat had Johnny Hoes niet, maar
het gebrek was in no time ver
holpen. De verzekeringsman zong.
Theo begeleide op accordeon en
de talentenjager spitste zijn oren
„Jou moet ik hebben!'' was de
,sponta.ne reactie. De rest was een
formaliteit. De nieuwbakken zan
ger, bleek en volkomen onthutst,
kreeg een contract om platen te
maken.
Gezien zijn flair om mooie
Amerikaanse songs het volle pond
aan expressie te geven, werd
Heel mijn hart" (Nederlandse
versie van „With all my heart")
voor z'jn eerste plaat aanbevolen.
JOHNNY MATHIS
Wilt U bijen huren? Gaat
dan naar Harry Whitcombe in
Davis, Californië. Zoals andere
mensen auto's of trouwkleding
verhuren, verhuurt hij elk
voorjaar miljoenen bijen aan
boeren in alle staten van de
U.S.A.
,.De sleutel tot de welstand van
Amerika", noemt een brochure van
het Amerikaanse ministerie van
Landbouw het idee van Harry
Whitcombe, om een planmatige be
stuiving van de vruchtbomen door
middel van zijn bijenvolken te be
werkstelligen. Maar ook hemzelf
heeft dit plan, om zijn bijen door
het hele land met de fruitteelt te
laten meewerken, grote welstand
gebracht. Dank zij deze vlijtige in-
sekten is Harry momenteel bezitter
van hele dorpen en één van de
mooiste landhuizen van Davis.
In 1947 werdén voor de eerste
maal de Whitcombese bijen door het
hele land verstuurd. In een soort
vliegenkastje, met een glas stroop
als proviand gaan er per keer 3000
tot 5000 bijen op reis. De farmer,
die ze heeft besteld, behoeft de kast
jes slechts onder zijn vruchtbomen
te zetten, om zeker te zijn van een
goede oogst. De bijen van Whitcom
be garanderen een bestuiving van
alle bomen. Zij zijn zo vlijtig, dat
door hun werk elke zomer oogsten
ter waarde van miljoenen dollars
binnengehaald worden.
Drie dollar per volk
De bijen worden tegen een be
paalde huursom of tegen een deel
van de oogstopbrengst uitgeleend.
De vaste huur bedraagt 3 dollar per
volk. Bij deelname in de opbrengst
„Nee, 'k hou nou niet van al dat kritizeren,
maar 't gaat toch gek, hoor jongens, bij de Wit.
Ze heeft d'r jas al vier keer laten keren,
omdat d'r man zoveel met Bols aan tafel zit.
En moeten jullie horen: Riet van Dalen
logeerde onderlaatst een week in Zandvoort.
D'r man schreef„kómen of ik kom je halen."
Meneer van Dalen wacht nog steeds op antwoord
En gistren was ik bij van Doren op visite;
heel sjiekjes hoorzo aan de buitenkant;
heel de salon vol jén en hoge pieten,
maar t personeel eet droog en aangebrand.
Kom lui, ik ga. Tot woensdag weer. 't Was fijn.
En zondag gaan we uit, want als je zo in nesten
als dit begraven bent... Och, 't zou zo erg niet zijn,
als iedereen niet zo over een ander kletste."
YOR1CK.
levert ieder volk zijn eigenaar ge
middeld 6 tot 8 dollar op. Maar ook
de boer komt niet te kort. Bijvoor
beeld de opbrengst van 360 ha lu
cerne. en klavervelden werd door
het planmatig te werk stellen van
bijen verviervoudigd. Alleen in het
dal van de Sacramento al hebben de
bijen van Whitcombe binnen de tijd
van één jaar meer dan 400 ha
mandelbomen en 300 ha pruime-
en perebomen bestuifd.
In Washington en Oregon waren
het bijna 300 ha appelbomen en in
Utah werkten.de bijen op de enorme
komkommervelden. Terloops ver
zamelden zij dan ook nog even een
25.000 kilo honing. De roem van een
dergelijke ijver drong natuurlijk ook
door tot buiten de grenzen van Ame
rika. Op het ogenblik zijn er tot in
Canada en Alaska afnemers voor de
bijen.
Dat zijn zaken zo goed gaan. heeft
Harry Whitcombe niet in de laatste
plaats te danken aan het feit, dat
de natuurlijke concurrenten van zijn
volken, de wilde bijen, praktisch uit
geroeid zijn. Oorspronkelijk was het
t
voornamelijk hun taak. het stuif
meel naar de zaden te brengen, en
zo de bloesems te bestuiven. Voor
dit belangrijke werk hebben mo
menteel de ..tamme" bijen uit Da-
vis in Californië het monopolie.
Meeropbrengsten
Natuurlijk heeft Whitcombe ook
tegenslagen gehad. Zo werden er
eens, toen er door een vliegtuig
een insektenverdelgingsmiddel
werd gesproeid, door een vergis
sing niet alleen de schadelijke die
ren gedood, maar ook 15 miljoen
nijvere werkbijen. Maar over het
algemeen is het sinds 1949 Whit
combe en zijn bijen steeds beter
gegaan.
In dat jaar kwam de originele
imker op het idee, dat men toch de
oogstopbrengst zou moeten verho
gen, door zoveel mogelijk bijen over
de velden te laten vliegen. Een lu-
cerne-veld van 56 ha moest het be
wijs leveren voor Whitcombes theo
rie. Hij trof de volgende regeling
met de bezitter van de farm: Op
elke ha zou Whitcombe 15 bijenkor
ven opstellen. In het geval, dat de
dieren het zouden klaarspelen de
siunaris het opnemen tegen de dood.
Met zijn kano moet hij trachten zo
snel mogelijk de hulp te bieden die
van hem verwacht wordt.
Twee tot vier weken duurt een reis,
om in alle dorpen „op huisbezoek" te
gaan.
Schoolonderwijs is de toekomst voor
de missie. Wie de moed heeft een
school te stichten, heeft tevens de
kinderen in de kost. In de minst war
me uren van de dag moet de missio
naris met de kinderen op de planta
ges gaan werken, om zodoende voed
sel te krijgen. Enige malen per jaar
moet hij zijn leerlingen thuis bren
gen en weer ophalen, en dat allemaal
in een kleine, langzame kano.
Als hij alleen onderweg is, .moet hij
uren lang onder de hete tropenzon
en bij zware tropische regenval in
de kleine kano zitten. Zo'n kano be
staat vaak slechts uit een holle
boomstam of een paar planken en
balken. In dat wrakke geval vaart de
missionaris moedig op de diepe zee.
Hij is eenzaam want de dichtst in
de buurt wonende medemissionaris
woont nog altijd op een afstand van
twintig of dertig uur roeien. De dok
ter woont zelfs tweehonderd kilome
ter verder.
Is het minder logisch dat een mis
sionaris, na zulke moeilijke tochten
gemaakt te hebben, thuis zijn hand
ophoudt om een motorboot te kunnen
kopen Zo'n boot, voor iemand als
pater Geerts echt geen luxe, kost nog
altijd 10.000.-. Weliswaar een groot
bedrag, maar in vergelijking met ge
tallen die voor Spoetniks en dergelij
ke worden uitgegeven, een bescha
mend sommetje voor het werk van
God.
normale opbrengst van 340 kg zaad
per ha te verhogen, zou Harry 1/4
deel van de meeropbrengst krijgen.
De bijen beschaamden het vertrou
wen, dat hun meester in hen stelde,
niet. Het experiment werd een vol
maakt succes. Als resultaat van de
bijen-ijver bracht elke ha rond 1250
kg op.
Naar aanleiding van dit geslaag
de experiment bestelden duizenden
farmers bijen en schafte Whitcombe
zich een lucerne-farm aan.
Terecht besloot hij, dat zijn bijen
niet alleen voor anderen moesten
werken, maar ook eigen velden
moesten bestuiven. Dat zij thuis
met een nog grotere ijver hun werk
zullen doen, neemt Whitcombe bij
voorbaat aan. Per ha wil hij meer
dan 2000 kilo zaad oogsten: dat is
zevenmaal zoveel, als de lucerne-
velden opbrachten, voordat zijn vlij
tige bijen zich ermee gingen be
moeien.
Jji„* ezn medium ter opkikkering,
van uttwerking als een pa-
?.?,ncesniiddel, omdat het on-
n)'s niet geboeid te luisteren,
M eenmaal in gang is gezet.
Ik heb een hekel aan lezen, zei
laatst een filmster. Ik moet mijn wim
pers afzetten om mijn bril te kunnen óp-
zetten-
In het kantoor van haar man ontmoette een
dame een knap meisje. Wie bent U? vroeg
de dame. De privé-secretaresse van uw man.
zei het meisje. Zo, zei de dame, was u dat?
Je kunt toch, zei een pater tegen een col
lega, niet roken onder het bidden? Nee,
antwoordde de ander, maar ik mag toch
gerust bidden als ik aan het roken ben?
Zei iemand: het verschil tussen een precieze
vrouw en een slordige vrouw is, dat een precieze
vrouw maar één handschoen verliest.
Een charmante Franse ambtenaar schreef een
paspoort voor een meisje en vulde in: „Mooie te
dere en zachte ogen. Helaas een te weinig".
Een vrachtrijder kreeg een proces omdat hij zon
der achterlicht reed, ging kijken en foeterde
ontzettend, Zó erg is dat toch niet? vroeg de
agent. Min, zei de vrachtrijder, wat kan
mjj dat lichtje schelen; ik vraag me af, waar m'n
aanhangwagen gebleven Is.
Bij een onbewaakte overweg in Amerika staat
een bordje, luidende: „Een trein passeert deze
overweg in veertien minuten. Het maakt geen
verschil, of Uw auto erop staat."
Een vader schreef aan zijn studerende zoon: „In
gesloten de gevraagde chèque. Maar je maakte
een vergissing in je brief. Tien wordt met één
nul geschreven, niet met twee".
Bij vergissing meldde een Londens blad
het overlijden van een beroemd toneel
speler. Deze belde de redactie op en viel
uit; „u hebt vanmorgen bericht, dat ik
overleden ben". „Inderdaad", zei de re
dacteur, „van waaruit belt U op?"
Moeder, zei het dochtertje van een barones,
herinnert u zich dat bord, waarvan u vertelde
dat het van generatie op generatie is overgegaan?
Zeker, zei de moeder. Déze generatie heeft
het net kapot laten vallen, zei ze.
Een uitgever kreeg een nieuwe secretaresse
en dicteerde haar 'n brief van zeven kantjes
aan de schrijver Simon Vestdijk. Na twee uur
keek het meisje hem aan en zei: „Het spijt
me erg meneer, maar ik weet niet meer, wat
U gezegd hebt tussen „Beste Simon" en „met
vriendelijke groeten"."
„Je hebt me veertien dagen geleden
een kostuum verkocht voor driehonderd
gulden", zei een klant „en er is niets
meer yan het l*ele pak over". „Wat
denkt U", antwoordde de kleermaker,
„dat er van drie driehonderd gulden nog
over is?"
Bent u tevreden over dit schilderij? vroeg
Iemand aan Picasso. Nee, zei de meester,
de neus is verkeerd. Schilder hem dan over,
zei de bezoeker. Kan niet, antwoordde Picasso.
Kan hem niet vinden.
„Nee", zei een dame in de trein maar steeds
tegen een heer, die haar zijn plaats wou ge
ven, „ik kan best staan. Blijft u rustig zit
ten." Tenslotte stond de heer met een vuur
rood hoofd op en vroeg: „Wilt U nu alstu
blieft plaatsnemen? ik ben al zeven sta
tions te ver."
Het dochtertje van een bankier vond in de la
van het dressoir een dubbeltje en een papieren
rijksdaalder. Ze zei: Ma zegt dat ik altijd het
kleinste stukje moet nemen. Ze pakte het dub
beltje. Even later nam ze de rijksdaalder ook.
Want, zei ze, ik wil m'n dubbeltje niet kwijt
raken en ik heb nu een mooi papiertje om het in
te verpakken.
Aan Zweden denken we altijd als
aan een geheel protestants land en
we kunnen ons zo moeilijk voorstel
len dat ook daar het katholicisme
heeft geblpeid, dat er vele kloosters
waren. Aan die tijd herinnert ons de
ze roman van de belangrijke Zweed
se schrijver Sven Stolpe, die in zijn
persoonlijke leven het katholicisme
ook weervond. Hij verplaatst ons in
de tijd, dat de grote kentering reeds
op komst is. De nieuwe leer van
„door het geloof alleen", gesteund
door de macht des konings, brengt de
gemoederen in beroering en dringt
met haar besmetting zelfs de kloos
ters binnen. Stolpe vertelt ons nu
de lotgevallen van het klooster van
de Heilige Birgitta in Vadstena. Hij
schetst het leven van boete en ge
bed. maar ook de onderlinge per
soonlijke contrasten, de jaloezie,
waarvan een heilige non het slacht
offer wordt, terwijl de strenge, maar
innerlijk toch rechtvaardige abdis de
ze beproeving nog toespitst, doch aan
het einde van haar leven deze zus
ter openlijk rehabiliteert. Ook enkele
treffende priesterfiguren komen naar
voren naast de afvalligen, die zich
laten meeslepen door de nieuwe leer.
Het zuiverst wordt wel getekend de
blijmoedige Erik, die werkelijk de
vrede des harten meent gevonden te
hebben, doch die later zijn grote ont
goochelingen beleeft. Door dit alles
heen weeft zich ook de roman van
Thomas de goiidsmid, die terwille
van de trouw aan Gods wet het offer
van een grote liefde brengt en die als
alles voor het klooster verloren
schijnt zich aanbiedt voor het mon
nikenleven. Het is alles getekend met
grote levendigheid in korte hoofdstuk,
ken, die telkens het terrein van han
deling verplaatsen. En bij de alge
hele ondergang blijft er toch het gro
te optimisme, dat ook deze beproe
ving een onderdeel vormt van een
plan, dat wij mensen niet kunnen ach
terhalen, doch waarbij Vrouwe Bir.
gitta blijft glimlachen.
De vertaling van deze mooie ro
man uit het Zweeds verscheen bij H.
Nelissen te Bilthoven.
