Djakarta remt haatcampagne beetje af een Treinramp bij Londen, meer dan veertig doden Sint „knipoogde" tegen Algera Mogelijkheden voor de overheid begrensd Kunstenaars bevreesd voor noodtoestand Negentienduizend kinderen schreven buitenlandse de Sint Senaat aanvaardt de Euro verdragen Situatie op K.P.M.-bureau is weer normaal „Mes op eigen keel gezet" ALS DE VANGUARD ZIJN PLICHT DOET. Vier jaar en op slag rijk Aardbeving maar waar? „Geen eigenmachtige maatregelen tegen Nederlanders" Eigen potje koken Arrestaties i.v.m. aanslag op Soekarno Engeland wil herziening van NAYO-aandeel DAGBLAD VOOR ZEELAND Zoals met IJsland Nevelig weer Minister Cals antwoordt Kamer: Israëlisch konvooi mag over Jordaans gebied Verzet tegen de verzetslieden in zuid-Algerië 97e JAARGANG No. 22624 Uitgave N. V. Uitgevers Mij. Neerlandia. Verschijnt eike werkdag. Bureaus: Breda, Reigerstr. 16. TeL: Directie, Redactie en Ad ministratie 22341. Verantwoordelijk Hoofd redacteur: J. J. H. A. Bruna. Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen, C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M. Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M. Vercauteren, L. J. v. 't Westende. Abonn.prijs bij voorultbet. 7.- p. kwartaal, p. post t 8.20, p. week (ultsL bij niet postbesteiL) t 0.54. Incasso wordt berekend. Losse numm. 15 ct. Postrek 278841 Voat Cod, Koningin m Vaderland DONDERDAG 5 DECEMBER 1957 Advertentieprijs voor de gehele oplage 035 per mm. (Ingezonden Mededelingen 0.85 per mm). Voor advertenties van plaatselijke aard uit Zeeland uitsluitend in de Zeeuwse editie 0.14 per mm. (Ingezonden Mede delingen 0.35 per mm). Bij contract aan zienlijke reductie: volledig tarief en Alge mene Voorwaarden worden op aanvraag verstrekt. Staatwerk 3 ct. per mm extra. Inzendingen op advertenties, welke de uit gevers om redenen te hunner beoordeling niet wensen af te geven, worden vernietigd. Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, telefoon 2236 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7, telafoon 102 (Bijbureaus: TERNEUZEN, Noordstraat 56, tel. 2g01 OOSTBURG, Nieuwstraat 41, tel. no. 25) (Van onze parlementaire verslaggever) Met uitzondering van drie liberalen en twee communis tische leden heeft de Eerste Kamer haar goedkeuring ge geven aan het verdrag tot op richting van de Europese Eco nomische Gemeenschap. Van de aanwezige 51 leden stem den er 46 voor de ratificatie, die nu zal geschieden door de ondertekening van de oorkon den door H.M. de Koningin. Dit betekent dat over een jaar de eerste tariefverlagingen kunnen worden verwacht en dat na twaalf jaar een vrij verkeer van goederen, personen, diensten en kapitaal zal kunnen ontstaan voor de aangeslo ten landen, die bovendien een uit gebreid programma van economi sche samenwerking zullen ten uit voer brengen. Het verdrag tot op richting van een Europese atoom gemeenschap werd zelfs zonder hoofdelijke stemming aanvaard. Het historische feit van de definitie ve goedkeuring door het parlement werd in de oude zaal van de Staten van Holland, bijgewoond door de minister-president met nog zeven leden van het kabinet, waarvan er vijf het verdrag hebben verdedigd. Zij hebben alleen het drietal leden van de V.V.D. niet kunnen overtui gen van wat minister Zijlstra noem. de ,,een noodzakelijke reddingspo ging voor West-Europa". Een stoomtrein is, in dichte mist, in de Londense voor stad Lewisham op het achterste gedeelte van een elek trische dieseltrein gelopen. Meer dan veertig personen zijn hierbij om het leven gekomen. Het reddingswerk onder vond grote hinder van de mist. Beide treinen waren overvol arbei- De Indonesische regering, blijkbaar vrezend dat de com munisten bij de anti-Nederland-campagne meer garen zul. Ien spinnen dan wenselijk is, heeft gisteren te kennen ge geven, dat niemand eigenmachtig maatregelen mag nemen tegen Nederlanders of Nederlandse ondernemingen. De toestand op het K.P.M..bureau, dat door communistische vakbondsleden was „overgenomen", is weer normaal. Be richten van gisterenochtend, als zouden enkele Nederland se banken en andere ondernemingen door Indonesiërs bezet zijn, werden gisterenavond tegengesproken. Wel had. den leden van de Sobsi (de communistische vakbond) met de directies „onderhandeld", maar daar was het dan ook hij gebleven. Wellicht hebben ook de reacties in de buitenlandse pers de regering in Djakarta doen schrikken. Britse en Amerikaanse bladen spraken als hun mening uit, dat Indonesië het mes in eigen keel zet, door het Nederlandse kapitaal aan te randen, waarop de economie van de republiek voor een groot deel drijft. De directeur van de Bank van Indonesië verklaarde gisteren uiterst gealarmeerd, dat het optreden van vakbondsleiders tegen de Nederlandse Handelmaatschappij grote schade had kunnen doen aan de geldcirculatie en dat het al oorzaak van een gevaar lijke verwarring was geweest. Het telegraaf- en telefoonverkeer met Nederland zou van daag worden hervat. Minister Soebandrio, op doorreis van New-York naar Dja karta, zei gisterenavond in Parijs, dat zijn land alleen de diplo matieke betrekkingen met Nederland zou verbreken als het „niet anders kon". MINISTER CALS overweegt de mo gelijkheid om de spellingwijze van de Nederlandse taal in de wet vast te leggen. Dit deelde hij in de Tweede Kamer mee. TUSSEN Maassluis en Vlaardingen op de Nieuwe Waterweg, zijn gisteren de Nederlandse onderzeeër „Zwaardvis" en het Turkse schip „Tanar" met ei kaar in aanvaring gekomen. Beide schepen werder. slechts licht bescha digd. DE BOMBARDEMENTSGROEP van de Britse luchtmacht wordt uitgerust met waterstofbommen. Dit heeft de Britse onderminister van luchtvaart onthuld. MGR. PROF. DR. F. VAN WELIE, emeritus-hoogleraar van de r.-k. uni versiteit in Nijmegen is benoemd tot huisprelaat van Z.H. de Paus. HET KABINET van Columbia heeft ontslag genomen, om de regerende mi litaire junta vrij te laten bij het op stellen van een nieuwe ministerslijst. PRINS GEORGE van Griekenland, die tien dagen geleden op 88-jarige leeftijd in Parijs overleed, is gisteren in Athe ne ter aarde besteld. EEN MOEDER en haar zeven kinde ren hebben de dood gevonden in een brand, die hun boerderij te Morianna, in de Amerikaanse staat Arkansas, ver woestte, De vader was enige uren te voren op jacht gegaan. l Verwachting van het K.N.M.I. tot morgenavond, opgemaakt woens- dagavond 23.15 uur: Nevelig weer met over het alge- meen veel bewolking en hier en daar wat motregen. Zwakke tot matige wind uit westelijke richtin- gen. Weinig verandering in tem- I peratuur. ders en huisvrouwen, die, na kerst inkopen te hebben gedaan, op weg waren naar huis. Er zouden meer dan zestig gewonden zijn. De treinbotsing leidde tot het in storten van een viaduct over de spoorweg. De omlaag stortende stuk ken icwamen op de inzittenden der twee treinen terecht, wat de meeste slachtoffers veroorzaakte. Als gevolg van de botsing ontspoor de nog een derde trein. Soebandrio meende, dat Indonesië óf de betrekkingen zou moeten nor maliseren, óf met een schone lei moest beginnen. Die tweede mogelijk heid concretiseerde hij, door het voor beeld aan te halen van de betrekkin gen tussen Djakarta en IJsland Op de vraag of het gesprek tussen Nederland en Indonesië mogelijk zal zijn zonder dat de soevereiniteit van Nieuw-Guinea ter sprake zal kunnen worden gebracht zei Soebandrio: „Het is orider deze voorwaarden moeilijk voor ons over andere vraagstukken te spreken. Een gesprek op een der gelijke basis zou voor ons onaanvaard baar zijn". Op nadere vragen over de moge lijkheid, dat Indonesië de betrekkin gen met Nederland zal verbreken zei de Indonesische minister van Buiten landse Zaken: „Alles is in overweging genomen en voorbereid. Ik geloof ech ter dat het te veel gevraagd is om thans een positief antwoord te ver langen in deze kwestie. Zij zal met de regering in Djakarta moeten wor den besproken. In hoeverre de voor bereidingen zullen worden uitgevoerd hangt ook af van de reactie in Neder land op de jongste ontwikkelingen". De Indonesische minister-president Djuanda heeft zijn stem doen horen tegen handelingen „welke inbreuk zouden kunnen maken op de vrijheid van mensen, hun veiligheid in gevaar zouden kunnen brengen of schade zouden kunnen veroorzaken aan hun eigendommen". Premier Djuanda, die tevens minis ter van defensie is, heeft aan alle Bij het afsluiten van ons blad, even va middernacht, stond de Amerikaanse Vanguard-raket, die het eerste V.S.-kunstmaan tje in zijn satellietbaan moet brengen, nog steeds te Cap Ca naveral aan de grond. Het af vuren van de raket was toen, zonder opgaaf van redenen, al enkele malen naar een later uur verschoven. Wel werd be kend, dat zich bij de voorberei dingen enkele vertragingen hadden voorgedaan ter oorzake van onvolmaaktheden die men intussen had ontdekt. Technici, die bij het afvuren van de raket betrokken zijn, zouden het vertrek van de „Vanguard" gadeslaan vanuit betonnen bunkers, waarin kijk gaatjes zijn aangebracht. De journalisten werden op afstand gehouden. Zij mochten postvat ten op het strand, waar zij de raket kunnen zien overkomen. Hij wordt namelijk afgevuurd in oostelijke richting. Het eer ste en tweede raketgedeelte zullen in de oceaan vallen. De prent hierboven toont, hoe de derde trap van de raket haar reis met de kunstman zal voortzetten, nadat de tweede trap is afgeworpen. De Nederlandse gasten in het Preangerhotel (Nederlands eigen dom) te Bandung hebben dinsdag hun eigen borden gewassen en hun eigen maaltijd gekookt, daar de bedienden hen „boycotten". Volgens berichten uit Medan had de opdracht var. het centrale „comité voor west-Irian" om op 2 december een algemene staking tegen de Nederlandse onderne mingen te houden, grote verwar ring veroorzaakt. De opdracht werd letterlijk opgevolgd. Het was een totale staking, die ook werd toegepast op nationale on- dernemingen en openbare nutsbe drijven Het werk in Belawan, de haven van Medan, werd lamgelegd we gens een „misverstand". militaire gezaghebbers in geheel In donesië instructies verstrekt, dat bij het voeren van de campagne voor de bevrijding van West-Irian al derge lijke handelingen moeten worden ver meden. De minister van voorlichting, Sudib- jo betoogde, dat van elke actie ver antwoording moet worden afgelegd tegenover de wereld, en in het bij zonder tegenover Nederland. „Wij moeten ons onthouden van het onder nemen van avontuurlijke handelingen of romantische daden", zei hij. Geeti contact Het militaire commando van Dja karta gaf woensdag de wens te ken nen, dat de situatie, zoals die was voor dat het hoofdkantoor van de Konink lijke Paketvaart-Maatsehappij dinsdag door het Indonesische personeel werd overgenomen, zou worden hersteld, wat inderdaad ook gebeurde. Een woordvoerder van de Neder landse diplomatieke vertegenwoordi ging in Djakarta deelde mee, dat het hoofd der Nederlandse diplomatieke missie, de heer H. Hasselman de laat ste twee dagen had getracht een on derhoud te hebben met óf de secre taris-generaal óf de waarnemend mi nister van Buitenlandse Zaken. Zijn verzoeken daartoe werden niet inge willigd. Intussen wordt in veel plaatsen de officiële plagerij van Nederlanders onverdroten voortgezet. De jeugdraad voor militaire samenwerking te Soe- rabaja heeft aangekondigd, dat met ingang van vijf december de econo mische blokkade van Nederlanders in deze stad en Malang zal worden ver scherpt. Er werd echter niet meege deeld welke maatregelen zullen wor den genomen. Voor het bekende restaurant „Boge- rijen", dat gelegen is aan de drukste winkelstraat van Bandung, is een bordje geplaatst met de mededeling „verboden voor Hollanders". Ook de telefoonaansluitingen van de Nederlanders in Bandung zijn geblok keerd, met inbegrip van het Neder landse consulaat. De plaatselijk militair commandant van Djakarta, luitenant-kolonel En- dang Dachjar, deelde woensdag me de, dat in verband met de aanslag op president Soekarno thans twintig per sonen zijn gearresteerd, waaronder ook degenen, die de handgranaten hebben geworpen. Allen hebben een bekentenis afgelegd, zei hij. Overste Dachjar was nog niet bereid hun na men te noemen, noch te zeggen tot welke groepering zij behoren. Volgens een woordvoerder van de Westduitse regering heeft de Britse regering de NAVO verzocht, haar bij drage aan de strijdkrachten van de NAVO opnieuw in ogenschouw te nemen. Zoals bekend vindt Engeland zijn defensielast. te zwaar. Het Britse verzoek is ook ter kennis gebracht van de Westeuropese unie. (Van onze parlementaire verslaggever) Zie de tijd is weer gekomen, waarop we het bos niet meer zien door het bomen en op iedere klacht een antwoord wordt verwacht. Zo begon gisteren minister Cais zijn antwoordrede in de Tweede Kamér, kennelijk geïnspireerd door de genoeglijke sfeer van deze span nende dagen. In een rede van ZAi uur moest hij ingaan op de vragen, die zestien Kamerleden hem hadden gesteld en tussen de vele detail kwesties door dreigde de grote lijn volkomen verloren te gaan. De bewindsman kon er met ze kere trots op wijzen, dat de beste dingsbeperking de meest essentiële belangen van het onderwijs onaange tast had gelaten. In twee jaar tijd is de onderwijsbegroting gestegen met 350 miljoen, zei hij. Minister Cals meende dan ook enige clementie te mogen vragen van die leden, die nog meer hadden willen hebben. Ook de overheid staat in verschillende op zichten vrij machteloos ais het er om gaat verdere verbeteringen in ons on derwijs aan te brengen. De minister erkende, dat er een nijpend tekort bestaat aan leraren en scholen. Maar hij vond het op zich wel een wonder, dat de toestand niet nog ernstiger is, gezien de enorme toevloed van leer lingen. Wat de kwestie van de lera rensalarissen betreft: hij verzette zich niet tegen een motie van mevr. Fortanier-de Wit (V.V.D.) waarin werd gevraagd om een onderzoek over de salariëring en carrièreverloop bij het v.h.m.o. op korte termijn te voltooien. „Ik wil niets liever", zei mr. Cals. „Maar de leraren die er over klagen dat het onderzoek zo traag verloopt moeten wel bedenken, dat dit tevens zijn oorzaak vindt in het feit, dat het merendeel van de Kerstin Nilson uit Aafors, in zuid- Zweden, de vierjarige dochter van een glasblazer, heeft deze week de hoofd prijs van de Zweedse voetbalpool, ter waarde van 75.000 kronen ongeveer 56.000 gulden gewonnen, door de resultaten van twaalf voetbalwedstrij den juist te voorspellen. Zij deed dit met behulp van een „speciale dobbel steen". Kerstin heeft, als geschenk voor het winnen van de prijs, een pop, die haar ogen kan openen en sluiten, bedongen. Het gewonnen geld wordt verdeeld tussen de ouders van Kerstin, zijzelf, haar broertje en zusje en twee tantes, die in vereniging aan de voetbalpools deelnemen. opgaven, die van de scholen werden gevraagd, belangrijk te laat zijn bin nen gekomen." De motie-Fortanier werd door de Kamer zonder hoofde lijke stemming aanvaard. Minister Cals kon ook nog mededelen dat de scholenbouw voor de eerste twee maanden in ieder geval veilig is ge steld. doordat de regering 20 a 25 mil joen heeft gegarandeerd, In antwoord op wat de heer Peters (K.V.P.) de vorige dag had gezegd, kon de minis ter antwoorden, dat hij er naar streeft de geslaagde doortrekking van de classificatie ook in het v.h.m.o. te verwezenlijken in de aangekondigde wet op het voortgezet onderwijs. Daarin zullen objectieve normen wor den vastgelegd. Ook stemde hij volle dig in met de gedachte van de ka tholieke woordvoerder, dat men naar decentralisatie en overdracht aan de lagere organen toe moet, al had hij wei graag gezien dat de heer Peters zijn gedachten vergezeld had doen gaan van een aantal concrete sugges ties. De Limburgse afgevaardigde antwoordde tijdens een „vijf minuten, repliek" dat hij dat graag wilde doen, maar dat dergelijke voorstellen moei lijk zo „tussen neus en lippen door" kunnen worden gedaan. Sint Nicolaas, die vanavond veel oude en jonge harten snel ler zal doen kloppen, heeft woensdagochtend in Den Haag ondubbelzinnig blijk gegeven van zijn waardering voor de maatregelen van minister Al gera in het belang van de ver keersveiligheid. Hij bood de minister het banketgetal 50 en een marsepeinen knipperbol aan. Tevens kreeg de minister van de Sint de verkeerscursus van het Verbond voor Veilig Verkeer. Jordanië zal een Israëlisch konvooi toestaan vandaag door Jordaans ge bied te trekken naar het gebied van de berg Scopus, dat een Israëlische enclave is. Dit heeft een officiële woordvoerder van de Jordaanse rege ring in Amman medegedeeld. Het konvooi zal voorraden vervoe ren die voorkomen op een lijst, waar mee de Jordaanse regering na be sprekingen met Hammarskjoeld, ak koord is gegaan. Premier Ben Goerion van Israfil heeft bekendgemaakt, dat hij met Hammarskjoeld over een aantal kwesties overeenstemming heeft be reikt. De algemene katholieke kunste naarsvereniging meent, dat de beste dingsbeperking, de bouwstop en de nieuwe begroting van O. K. en W. tezamen voor de beeldende kunste naars catastrofaal dreigen te worden. Zij heeft zich daarom met een brief tot het hoofdbestuur van de K.V.P. gericht, waarin de aandacht op deze gevolgen wordt gericht. Er dreigt thans in één slag verlo ren te gaan wat sedert 1945 in moei zame arbeid ter bevordering van het emplooi der beeldende kunstenaars bereikt werd, aldus deze brief. „De toepassing van beeldende kunst aan openbare gebouwen in de z.g. percentage-regeling, welke eerst bij het Rijk en geleidelijk aan bij vele gemeenten werd ingevoerd, zo wordt gezegd, was sedert kort het begin van een heilzame ontwikkeling, zowel voor kunst als voor kunstenaars en bovendien voor de gehele gemeen schap. De bouwstop eerst, vervolgens de bestedingsbeperking, waren echter oorzaak, dat opdrachten en aankopen geannuleerd of uitgesteld werden. „Vele kunstenaars, die zich de laat ste jaren aan de situatie van steun en andere voorzieningen hebben weten te ontworstelen, zullen weer in dezelf de situatie terugvallen. Het aantal aanvragen voor ondersteuning groeit. Bovendien zullen thans ook vele beeldhouwers in dezelfde situatie ko men te verkeren." En als sluitstuk zo gaat de brief verder is er de rijksbegroting 1958. De .intocht van Sint-Nicolaas november een reportage verzorgde voor verscheidene Duitse en Zwitser- in Amsterdam heeft voor het se radiostations. Op een zeker ogen- initiatief'-comité Amsterdam, dat blik vertelde hij dat Sint Nicolaas het dit festijn organiseerde, nog een ^lan ^Val* iSistodtn,hm» Staartje gekregen. Bijna 19.000 briefje zouden schrijven over hun in- kinderen van ver over de p'ron- drukken. Het resultaat was ver boven J. verwachting. Duizenden Oostenrijkse, zen van ons land, die de aan- Duitse, Zwitserse, Belgische, Luxem- komst van de Spaanse bisschop burgse en zelfs Franse en Engelse door middel van radioreportages ^nnd' hebben gevolgd, schreven brie- gingen vergezeld van tekeningen, ge ven met de simpele adressering ?ch.enken voor arme kinderen en geid- „Sint-Nicolaas Amsterdam". De Sint heeft deze „fanmail" te danken aan de Nederlandse radiover slaggever Werner Kohn, die op de 16e bedragen. De kindervriend vond dat hij zijn jeugdige aanhang niet mocht teleur stellen. Het I.C.A. werd ingeschakeld en het gevolg was dat duizenden prentbriefkaarten werden gedrukt met de beeltenis van de bisschop te paard op de plaats van aankomst voor de Sint Nicolaaskerk te Amsterdam. Op de achterzijde van de kaarten is in het Duits de dank van de Sint tot uitdrukking gebracht. De adressering van deze kaarten is inmiddels opgedragen aan de leerlin gen van de hoogste klassen van en kele middelbare scholen in de hoofd stad, die zich tevens zullen belasten met het storteren van de post. De origineelste brieven van de buiten landse jeugd het aantal groeit nog steeds worden uiteraard met een extra aardig bisschoppelijk schrijven beantwoord. Het I.C.A. zit momenteel voor een rijstebreiberg van post, die men zo spoedig mogelijk hoopt te be antwoorden. Juist in de sector van de creatieve kunst, waar reeds de hevigste klap pen gevallen zijn, is de grote terug val. De post aankopen en opdrachten daalt van 245.000.- in 1957 tot 150.000.. voor 1958. De beroepsvereniging van beelden de kunstenaars heeft een soortgelijk adres gericht aan de Tweede Kamer, De heer Bernard Verhoeven heeft in de Kamer gisteren een lans gebro ken voor de kunstenaars. Hij verge leek hen met gewone soldaten, die sneuvelen voor het algemeen welzijn. De dood van een krijgsman is schoon, zei hij, maar dat zeggen alleen da overlevenden Seismografen in verscheidene delen van de wereld hebben een van de grootste aardbevingen van de laatste jaren geregistreerd. Waar de aardbe ving plaats vond, kon tot nog toe ech ter niet met zekerheid worden vast gesteld. Het instituut voor natuur kundige aardrijkskunde in Straats burg meldde dat het centrum van de aardbeving in de Sovjet-Unie en wel in het gebied van het Baikameeï schijnt te liggen. Volgens de univer siteit van Californië ligt het in China en op het K.N.M.I. te De Bilt meent men, dat het ligt in het midden van de Atlantische Oceaan, bij het eiland Sint Paul. Door de kracht van de aardbeving raakten de registratietoestellen in Hel sinki en Wenen defect. Ook in Bel grado, Triëst en Londen werd de aard beving geregistreerd. De leider van een groep Moham medanen, Mohammed Belloenis, die in zuid-Algerië opereert, heeft in alle centra en dorpen in zijn operatiege bied een proclamatie doen ophangen. Daarin verzekert hij plechtig, dat zijn „leger in nauwe samenwerking en vriendschap met de Fransen strijdt om de bevolking te bevrijden van de wrede overheersing van het Nationale Bevrijdingsfront en om het Algerijnse volk in staat te stellen zijn lot, onver brekelijk met Frankrijk verhonden, in een harmonieuze sfeer te bepalen".

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1957 | | pagina 1