;n
SS-Hauptmann Lentz had
gebrek aan een verrader
BOEKENPLANK
DE DUIVEL IN
HET DORP
Nieuwe uniformen
voor leden B.B.
Busch (de verkeerde) gaf
hem nul op het rekest
ttslce.
IBier- en worstmaand
Dames
Voetbalprogram 1 dec.
BRIEVEN
van
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 25 NOVEMBER 1957
Radoma
wit - rood - dry
Televisie
er zijn geen betere
Annemieke
Bas Banning
Benedikt Ivo
Eemlandt-pockets
De koninklijke jacht
De wrekende godin
handen
ei. N.H.
deling so-
idse Rode
.Welfare-
uden van
rs).
in hotel
n om 2.30
ize lezing
ouwelijke
ng met 't
e deze in-
laa'nder en
>ok in het
telling.
■V,'g
ontvangst
zal mr.
fd. inzen-
lonstelling
ig geven
virikeliers-
samen-
t St.-Nico-
onze ge-
hoolk inde-
trakteren,
half drie
iste, waar
de IJzen-
nuziekver-
de St.-
Veste zal
>ruikelijke
te spreekt
ieilig Man
■t hen.
tKT
,,Voor *n
toe" zal
zevende
worden,
cos wordt
veemarkt
er fokvee,
schapen
Raai traden
in café
rste maal
rijkers met
ry Jones"?
dig wisten
liek voor
het spel op
dan men
is. Moge
wat ge-
nieuweling
als toneel-
Een fiinka
moet zich
bewegen,
wel gaan.
het was
ring. Voor-
het publiek
medewer-
zellig bal
„Mein Lieber Herr, es ist nicht
wahr. D'r Busch kam zu mir und..."
Ja, en toen kregen wij een ellen-
lana verhaal te horen van ae voor
malige Hauptmann der S.S., thans
Studienrat A. Lentz, over de meer
dan ergerlijke en brutale behan
deling, welke hem was overkomen
naar aanleiding van een brief, wel
ke hij, Lentz, naar de heer Busch
geschreven zou hebben. Natuurlijk
hij erkende zonder veel omhaal
van woorden de befaamde brief
eigenhandig geschreven en verzon
den te hebben, echter.... met heel
andere bedoelingen.
Die ergerlijke en brutale behande
ling zou de heer Lentz dan gekregen
hebben van de Nederlandse pers,
welke hem ervan beschuldigde via
deze brief een fluistercampagne te
willen organiseren, waardoor nog
weer eens de zucht van de angst
door de Zelfkant zou gaan, zodat de
toch al veel gepijnigde Zelfkanters
er wel voor zouden oppassen hun
standpunt ten aanzien van een inlij
ving bij Nederland zodanig rond te
bazuinen, dat de Duitse onderhande
laars, nu eens in Bonn, dan weer in
Den Haag, door de knieën zouden
gaan.
De brief
Wat stond er in de brief van de
heer Lentz aan de heer Busch? O.
m. dit:
„Men (in Duitsland) is er niet he-
maal lekker mee, dat er geweten
loze lieden in de Zelfkant zijn, die
via een handtekeningenactie een
volksstemming willen forceren om
daardoor de onderhandelingen in het
voordeel van de Hollanders te be
ïnvloeden. Dat deze verraders, in
dien zjj Duitsers zijn, later door de
Hollanders in de steek gelaten zullen
worden, beseffen zü niet".
Verder heet het in dit schrijven:
„In vrijwel alle gemeenten van de
Zelfkant zijn de verraders bekend.
Alleen Schalbruch ontbreekt in de rij.
Wilt U (de heer Busch) mij nu in
oude kameraadschap de namen van
deze mensen laten weten? Daarmede
bewijst U TJzelf en de Heimat een
dienst. Met kameraadschappelijke
groetenund In Heimattreue
In dezelfde enveloppe stak een re-
tour-enveloppe met postzegel, zodat
(Advertentie)
de ontvanger slechts de namen be
hoefde in te vullen om het lijstje van
de „verraders" compleet te maken.
Hoe kan de Nederlandse pers daar
nu boos over worden?
Toch is het niet alleen de Neder
landse pers, die over de meer dan
kwalijke handelingen van deze heer
Lentz het een en ander opgemerkt
heeft. Ook een aantal Duitse bladen
heeft zich achter het geval-Lentz
gezet en men is het er schier una
niem over eens, dat deze briefschrij
ver zijn boekje ver te buiten is ge
gaan en dat hij de zaak meer kwaad
dan goed heeft gedaan.
Lentz en Busch
Wij hebben de Studienrat opgezocht
in het gymnasium van Heinsberg,
waar hij enkele uren per week les
geeft. Nadat hij ons een half uur
lang had trachten wijs te maken, hoe
slecht men hem begrepen had, (hij
wilde alleen maar zijn goede vriend
Busch, die met hem in het leger had
gediend 'n dienst bewijzen) togen wij
naar „vriend" Busch in Schalbruch.
Deze heer Busch is, zolang hij in
Schalbruch woont, aangewezen ge
weest op het Nederlandse grensge
bied. omdat hij in Duitsland geen
emplooi kon vinden. Hij werkte in
zijn jonge jaren op staatsmijn Em
ma en kreeg na de oorlog de kans
om zijn eigen beroep, dat van tim
merman, uit te oefenen.
Busch is het type van de vakman,
die na de grenscorrectie met hard
aanpakken een eigen bedrijf uit de
grond stampte. Wellicht in breder
verband, maar zeker niet in engere
zin, is hij van het „kameradschaft-
liche und heimattreue-type".
Daarmede zijn we weer beland
bü de weinig benijdenswaardige
positie, waarin de Zelfkanters zich
momenteel bevinden. Brood en de
liefde tot het vaderland behoren
bij elkaar. Het is een laffe metho
de zoals door de voormalige Haupt
mann Lentz ontwikkeld, om een
voudige mensen via ondergronds
gewroet het mes op de keel te zet
ten door in de huidige omstandig
heden alleen maar een beroep te
doen op de „Heimattreue". Deze
kwestie wordt bepaald lachwek
kend, als men weet, dat deze voor
malige Hauptmann zich in de keu
ze van zijn „vriend" kennelijk ver
gist heeft. Herr Lentz meende te
corresponderen met een van de sol
daten die destijds onder zijn „Kom-
panieführung" stonden. Dat is
achteraf een vergissing geble
ken. De man, die Lentz zich uit
zijn soldateske periode herinnerde,
woont niet in Schalbruch, doch in
Isenbruch!
Het resultaat van deze zoveelste
Zelfkantaffaire is nu, dat de heer
Lentz zich lelijk in de vingers heeft
gesneden en daarom niets meer met
enige publikatie van doen wil hebben.
De heer Busch werkt rustig verder
en hoopt dat hoe dan ook de
onderhandelingen, hetzij in Bonn, het
zij in Den Haag, tot concrete plannen
inzake de grenscorrecties zullen ko
men.
Inmiddels zet Herr Lentz zijn les
sen op de volkshogeschool in Tuddern
voort. Dat hij nog eens brieven zal
schrijven, geloven wij niet. Hij lijkt
ons een leergierige Hauptmann!
(Advertentie)
flV T«l. 40100 Amsterdam
CINZANO
VERMOUTH
DINSDAG 26 NOVEMBER
HILVERSUM I 402 m KRO: 7,00
Nws. 7,10 Gram. 7,45 Morgengebed en
lit. kal. 8,00 Nws. en weerber. 8,15 Gram.
8,50 V. d. hulsvrouw 9,35 Waterst. 9,40
Gram. 9,45 Lichtbaken 10,00 V. d. kleu
ters 10,15 Gram. 10,30 Schoolradio 10,50
Gram. 11.00 V. d. vrouw 11,30 School
radio 11,50 Als de ziele luistert 12,00
Middagklok-noodklok 12,03 Gram. 12,30
Land- en tuinb. meded. 12,33 Gram. 12,55
Zonnewijzer 13,00 Nws. en kath. nws.
13,20 Platennieuws 13.30 Dansmuz. 14,00
Bariton en piano 14.25 Gram. 14,30 Wij
vrouwen van het land 14,40 Gevar. progr.
16,00 V. d. zieken 16,30 Ziekenlof 17,00
V. d. kind. 17,40 Beursber. 17,45 Rege-
ringsuitz.: Rijksdelen Overzee. Het werk
van de Caraibische commissie, door E.
de Vriendt 18,00 Lichte muz. 18,20 Sport-
praatje 18,30 Lichte muz. 18.50 Vragen-
beantw. 19,00 Nws. 19,10 Comm. 19,15
J^UZ- 19,35 Gram' 20,20 Katechis-
m 20,30 Act- 20,45 De gewone man
99 u\ wS t?mr' koor en -°rk- en sol.
li' 1? Europeanen: Italië, klankb.
2,35 De radiodokter 22,45
Mftn lf 6n ht* kal- 23-°° Nws. 23,15-
24,00 Nouveautés.
11 298 m AVRO: 7,00
Nws. 7,10 Gym 7.20 Gram. VPRO: 7.50
Dagopening. AVRO: 8,00 Nws. 8,15 Gram.
o^V-V- d' huisvr- 9.10 De groente-
CraJ in2»raJ?* 9,40 Morgenwijding 10.00
Gram 10.50 V. d. kleuters 11 00 Orgel-
12W T .Strijkkwart- 12.00 Lichte muz.
„f .Land- tuinb. meded. 12,33 Pro-
grarn 13°20 t 3,°,0 Nws' 1315 Mected of
14 raw- Lichte muz. 13.55 Beursber.
reéu„? VI' Schoolradio 15.00 Piano
recital 15,30 V. d. zieken 16,30 V.d. jeugd
17,30 Jazzmuz. 18.00 Nws. 18,15 Act. 18,30
Amateursprogr. I. d. pauze muzikale
caus. 18,55 Paris vous pari* 19.00 V d.
kind. 19,05 Gram. 19.50 Toneeibeschou-
wing 20,00 Nws. 20.05 Gevar. progr. 22,15
Operamuz. met comm. J22.55 Ik geloof,
dat..., caus. 23,00 Nws. 23,15 Beursber. te
New York 23.16 New York calling 23,21
Zone-schaaktoernooi 23,26-24,00 Gram.
BRUSSEL 324 m 12,00 Gram. 12,15
Pianospel 12,30 Weerber. 12,34 Pianospel
13,00 Nws. 13,11 Gram. 14.00 Schoolradio
13.4.5 Gram. T6.00 Koersen 16,02 Gram.
16,25 Idem 16.30 Omr. ork. en soliste
17,00 Nws. 17,10 Symf. ork. en sol. 17,45
Boekbespr. 18,00 V. d. jeugd 18,30 V. d.
sold. 19,00 Nws. 19.40 Gram. 19.50 Caus.
20,00 Voordr. 20.30 Gram. 21.00 Symf. ork.
22.00 Nws. 22,11 Kamermuz. 22,55-23,00
Nws.
BRUSSEL 484 m 12,00 Gram. 13.00
Nws. 13.10 Lichte muz. 14,45 Omr. ork.
en solist 16.05 Licht* muz. 17.00 Nws.
17.10 Gram. 17.30 Verz. progr. 19.30 Nws.
20.00 Symf. ork. en soliste 22,00 Nws.
22,55 Idem.
DINSDAG 26 NOVEMBER
NTS: 20,30 Journ. en weeroverz. 20,45
Ruppelmonde, TV-film 21,15-22,50 Speel
film.
VLAAMS BELG. 19.00 Prot. progr
19,30 Nws. 20,00 Gevar. muz. 20,50 Film
22.00 Nws. en journ.
Dan zijn er nog twee boeken voor
meisjes van 11 tot 15 jaar van de uit
geverij „De Fontein" te Utrecht:
„Annemieke van Oven" en „Anne
mieke en de club Jan-pak-an". De
schrijfster van deze twee bij elkaar
behorende verhalen is Anneke Bloe
men. Deze lectuur kan men gevoeg
lijk rangschikken onder het luchtige
genre van de zuivere ontspanning.
Voor de aangeduide leeftijdsgroep 'n
welkome aanvulling van de boeken
kast.
Ook dit jaar is Bas Banning, een
schepping van de schrijver A. van
Aardenburg, weer present. Alle jon
gens (en meisjes!) die in de vorige
boeken van deze reeks de avonturen
van deze vlotte en stoere knaap heb
ben gevolgd, zullen ook nu weer de
verzuchting slaken: „Die moet ik
hebben!" Uitgeverij De Fontein heeft
inderdaad met deze serie een hoofd
prijs getrokken uit een loterij (van
de jeugdlectuur) die helaas maar al
te veel nieten rijk is.
De Brabantse schrijver Walter
Breedveld is een kundig verteller.
Hij bewees dit reeds eerder in boe
ken als Hexpoor, Sandra Hall en
Hefferly en Meneer Severeijnen.
Met zijn roman Benedikt Ivo brengt
hij een nieuw en krachtig bewijs
voor zijn talent aan. Het boek speelt
zich af in Twente en vertelt de ge
schiedenis van een fabrikantenge
zin. De vader is liberaal-katholiek,
de moeder is een vrome, vrij stroe
ve en al te zeer op uiterlijk ver
toon gestelde vrouw. De zoon Bene
dikt Ivo staat met zijn felle katho
lieke overtuiging, zijn warm-kloppend
en sociaal-voelend hart en zijn tra
gische liefde voor een arme wevers
dochter daar midden tussen in. U
hebt al begrepen, dat het deze keer
Breedveld te doen is zijn lezers een
kijk te geven op bepaalde verschui-
Omdat eerlang de noodwachters
van de B.B. nieuwe uniformen zullen
krijgen ter vervanging van de blauwe
overall, heeft het ministerie van Bin
nenlandse Zaken reeds thans een
aantal modellen laten maken, die
door een instructieblokploeg uit Am
sterdam op de diverse daaraan te
stellen eisen in de praktijk zullen
worden beproefd. Deze beproeving
geschiedt onder leiding van een com
missie van noodwachters, die in ja
nuari a.s. haar advies aan het mi
nisterie zal uitbrengen.
;Op defibegroting voor 1958 van het
ministerie van Binnenlandse Zaken
(nog niet behandeld door de Staten-
Genëraaï) is voor t.m. 1961 tien mil
joen gulden voor deze nieuwe uni
formen uitgetrokken. De overall heeft
als werkkleding in het algemeen wel
voldaan al waren er toch ook nog
diverse praktische bezwaren o.a. niet
voldoende bescherming biedend tegen
weersinvloeden. Met name echter was
en heren) uitgevoerd in twee soorten
stof zijn inmiddels getoond. Deze
modellen zijn geïnspireerd op de
battle dress. De dames van de com
missie hebben reeds hun voorkeur
uitgesproken voor een zes-baans rok
met ingenaaide short. Er zijn voor de
dames, die in de ploegen werken
waarbij een grote bewegelijkheid ver
eist is, ook een pantalon en een rok-
broek ontworpen. Het is voorts de
bedoeling, dat bij het uniform een
overhemd met das wordt verstrekt.
Verschillende soorten hoofddeksels
worden nog nader op hun bruikbaar
heid beoordeeld.
De houdbaarheid en doelmatigheid
van de kleding zal onder allerlei om
standigheden en weersinvloeden wor
den beproefd. Ook de wasbaarheid
zal grondig worden getest. Voorts of
de kleding snel zal kunnen worden
aangetrokken en voor de brandweer
zal worden nagegaan of het uniform
niet (evenals bij de gevechtskleding
van het leger) uit twee lagen zal
de overall niet representatief als moeten bestaan, waterafstotend, doch
..uitgaanstenue" wanneer de B.B.'ers
bijeenkomsten hadden, deelnamen aan
wandelmarsen e.d.
De proefmodellen zijn uitgevoerd in
drie tinten: donkergrijs, blauwgrijs en
chamois.
Een tweetal modellen (voor dames
tevens poreus voor de lichaamsuit
ademing. Er zijn thans 170.000 nood
wachters.
Vier modellen van de nieuwe
uniformen voor noodwachters
vingen in het maatschappelijke vlak.
Hij doet dit tot onze spijt hier en
daar beslist ten koste van zijn an
ders zo sterk vertellend en beeldend
vermogen. Hiermee wil gezegd zijn,
dat Breedveld z'n taak wellicht te ern
stig heeft opgevat. Over het vertel
lende karakter heen heeft hij ons een
en ander willen leren over wat naar
zijn mening sociaal-economisch de
meest ideale opvatting is. Naar ons
in .icht hebben zijn figuren en ook
de spankracht van de roman daar
onder geleden. Het is dan ook met
een gevoel van onbevredigd-zijn, dat
men dit boek na lezing terzijde legt.
Breedveld gaf ons in Benedikt Ivo
in zekere zin méér dan wij hadden
verwacht, maar hij liet een belang
rijk deel van zijn natuurlijk talent
ge eel onverwacht achterwege. Wan
neer hij er in een volgende roman
in zou kunnen slagen lang-ademige
theorieën eenvoudigweg te schrappen
om ermee te volstaan ons in sobere
volzinnen de mens uit te beelden,
dan zou hij ons een katholieke ro
man kunnen schenken op het aller
hoogste niveau. Want zo het ooit
geldt, dat de meester zich kenbaar
maakt in de beperking dan zeker
in dit geval. Met dit alles zij overi
gens niet gezegd, dat het lezen van
Benedikt Ivo een overbodige weelde
zou zijn. De gesignaleerde onvolko
menheden ten spijt kunnen wij het
boek rustig aan volwassen lezers
aanbevelen.
De detective-romans van W. H.
Eemlandt, die we in ons blad steeds
geprezen hebben als werken, die met
de beste buitenlandse kunnen wedij
veren, worden door Het Wereldven
ster nu ook uitgegeven als pocket-
books. Dit najaar verschijnen er vier:
Weer verdwijnt een atoomgeleerde,
Schatgravers aan de Amstei, Ge
vaarlijk ijs en Odeon-moorden. Een
aantrekkelijke omslag en duidelijke
druk laten des te gemakkelijker
naar deze boekjes grijpen.
Onder de jongere Franse auteurs
zijn er niet zo héél veel, die het
leven van de lichtzijde durven be
schouwen. Daarom temeer is ,,De
koninklijke jacht" van Pierre Moinot
een verrassing én een verademing.
Het handelt over de jacht in de Vo
gezen, over de jager Philippe en zijn
ontmoeting met de dromerige Helène.
De stijl van het boek is licht en op
gewekt, in overeenstemming met de
kijk van de schrijver op mensen en
dingen, op de schoonheid vooral van
het landschap, dat hij in al zijn
grootsheid en geheimzinnigheid voor
ons oproept.
Een boek dat zich prettig lezen laat
en een heimwee achterlaat naar de
ongereptheid van de dingen die het
beschrijft. Het is verschenen in de
Prisma-reeks.
.,De wrekende godin" van Alfred
Duggan (een Prisma-uitgave) is een
historische roman die in de tijd van
Julius Caesar speelt. Hij geeft het
verhaal van twee jonge Galliërs, met
de legioenen van de jongere Crassus
op krijgstocht in Europa en Azië. De
schrijver geeft blijk van een verba-
zingwekenende historische kennis, die
hij met de verantwoorde fantasie van
de begaafde kunstenaar reliëf geeft,
waardoor de dorre feiten, zoals die
uit de geschiedenisboeken tot ons ko
men, kleur en zin krijgen. Het boek
is goed vertaald. Door zijn veelom
vattende boeiende inhoud is het on
derhoudend én uitermate ontwikke
lend.
OOST-ROZEBEKE
Bier en worstze zijn te
Wing ene nu al aan 't rekenen:
hoeveel liters bier, hoeveel km
worst voor de Breughelfeesten
van toekomende jaar? As ge
passeerde jaar heel Wingene in
brand zou hebben gestaan
ze zouden 't gemakkelijk ge
blust kunnen hebben met 't bier
dat er gedronken is, en de 7
km worst die er gegeten is, zou
langer geweest zijn as de slang
van de brandspuit-
Voor 't toekomende jaar, tegen sep
tember, wordt er op 't dubbele rant-
spen bier en op 12 km worst gere
kend. De gazetten noemen die fees
ten groots, uniek en volks. Duuzend
figuranten gaan mee in d'n eortège
en acht muziekmaatschappijen. In
de gepasseerde maand september
zijn er te Wingene 50.000 toeschou
wers geweest, die er opeen gepakt
stonden lijk (Hollandse) haringen in
'n Breugheliaanse ton. De kern van
deze feesten is natuurlijk de Breughel-
stoet, 'n zeer originele, kleurige en
pittige stoet, waarin de meest typi
sche Breugheliaanse taferelen levend
worden uitgebeeld. Talloze spreuken,
zoals „de pilaarbijter", „vrijen onder
één dak" „iemand de mouw vegen",
„knagen aan één been", zullen in
beeld gebracht worden door ervaren
toneelspelers, wier aantal tussen
de twee- en vierhonderd ligt. Heel
West-Vlaanderen gaat er naar zien,
en ik zijn zekers, dat ook gij, Hol
landers, Wingenes bier hebt gedron
ken en Wingenes worst hebt gegeten.
Niemand zal te komende zomer Win
gene hoeven te verlaten met een van
honger toegeplakte maag. Hiervoor
zullen de 12 km worst.de 25000 panne
koeken en de 1000 schotels rijstepap
zorgen. Na de stoet zal 'n reusachti
ge maaltijd kaar staan. En alles zal
worden verkocht tegen matige prij
zen, evenals de fakkels, die aan de
man worden gebracht om aan de
grandiose fakkeltocht deel te ne
men, die in de avonduren zal worden
gehouden om nog meer „licht" en
„vuur" te brengen in het versierde
Wingene. Er zal 'n „rollende sala
mander" in de stoet meegaan. Wat
dat voor 'n ding is, weet ik nie, 't
zal 'n surprise motten worren. As ge
dan nog weet, dat 't Feestkomitee
voor 2000 zitplaatsen en voor 10000
parkeerplaatsen voor autovoertuigen
zorgt, dan kunt ge me geloven as ik
u zeg, dat de vermaarde schilder Pie-
ter Breughel de Oude, aan wiens wer
ken de onderwerpen der stoet-tafere
len worden ontleend.z'n eigen mas-
schien wel in z'n graf zal omdraai
en, as er nog één stukske vlees aan
z'n botten zit. Er zullen een twin-^
tigtal spreuken worden uitgebeeld"
door figuranten zittend op platte wa
gentjes. En nog is 't komitee nie vol
daan, want hun devies luidt: Meer
spreuken, meer muziekmaatschappij
en, meer wagentjes en zeker ook
meer worst, meer bier, meer pan
nekoeken en rijstepap. Ge zult het
beleven: Wingene staat, te komende
nazomer, vol dansende Pallieters.
Maar dan de hinkende perdjes die
achter de slingerende auto's aanko
men. Luistert wat er op de Brussel
se steenweg bij Oordegem gepasseerd
is. Daar vloog 'n kleine personenwa
gen met stapelzotte snelheid over de
weg in de richting Gent. De vreed
zame bewoners en de even vreedza
me weggebruikers zagen met angst
in 't hart de snelheidszot na en ver
wachtten 't ergste 'n slingering van
de auto, 'n doffe slag: de wagen was
over 'n verhoogde berm gegaan en
verscheidene meters verder in 'n die
pe gracht (sloot, zegt gij) geploft.
De vreedzamen snelden toe, vrees
den slechts lijken te vinden. Ze haal
den twee kinderen uit de auto van
10 en 11 jaar, die ongedeerd waren
en hun ouders, die slechts lichte
kwetsuren vertoonden, maar gedu
boven hun bier, druppels en worst
bleken te zijn. 't Brusselse echtpaar
werd bereidwillig naar 'n doktoor ge
bracht voor verzorging, maar mada
me maakte daar zodanig veul dron
kelapskabaai. dat de doktoor in al
le haast 'n ziekenwagen uit Wetteren
deed komen om de familie naar de
kliniek aldaar over te brengen. Maar
ook daar was de dronkemansdrift
van Madame nog lang nie bekoeld.
Woedend zette zij heel 't ziekenhuis
overhoop en te middernacht was 't
kabaal zo groot geworden, dat de
politie moest geroepen worden. Ou
ders en kinderen kregen dan 'n „vei
liger" onderkomen in 't gemeente
huis. En papa? Die had ook zeer diep
in 't glas gekeken, maar maakte min
der luidruchtig spektakel, 's Ande
ren daags werd hij naar Dendermon-
de gebracht, ter beschikking van de
procureur.
Nu moet ge goed luisteren: ik zeg
nie, dat alle bezoekers van de Win-
genese Breughelfeesten, na afloop
zo'n Rock 'n Roll vertoning zullen
geven, maar ze riskeren toch dat 't
zo zal gaan. en da zou dan allemaal
onzen erreme Pieter Breughel de Ou
de op z'n consciëntie krijgen?
Wie zegt ons, of Pieter ooit wel
'nne pint of 'nnen drupijgl heeft aan
geraakt? Ik ben geenen Breughel, en
ik heb u dikkels over de Vlaamse
foor geschreven. Awel, ik gaai daar
nooit naar toe. Ge kunt toch weiiets
schoon schilderen of beschrijven, al
hebt ge er de duuvel aan gezien. Ge
hebt schilders, die Lieve Heeren en
hele Kruiswegen schilderen en
nochtans aan God noch gebod doen.
Maar de knoop zit ergens anders
vast: Nie de verering van de nage
dachtenis van Breughel is de bedoe
ling maar de verering van 't toeris
tenverkeer as maar veul frankskes
van veul vreemdelingen't dorp binnen
rollen, dan mag Pieter Breughel des
noods „Faeade-klasjer" in plaats
van beroemd kunstschilder genoemd
worden. Voor hun part mag-ie dan
gerust Jan Klaassen hieten. Waarmee
ik maar zeggen wil, dat bier en worst
de naam van 'n kunstenaar nie gro
ter of nie kleiner kunnen maken.
Suske van Testelt,
(Advertentie)
uamca.c
ruw of schraal
HAMEA-GELEItüEHia
Eredivisie: MW ADO; Spel. En
schede - Blauw - Wit; PSV - Sparta;
Ajax - DOS; VW - NAC; Feijenoord-
Amsterdam; Rapid JC Fortuna '54;
Elinkwijk - GVAV.
Ie divisie A: De Graafschap-RBC;
Volendam VSV; Excelsior - HVC;
SW - EDO; DFC - DWS: Helmond -
Alkmaar; Vitesse - RODA Sport;
Willem II AGOW.
Ie divisie B: Leeuwarden - Wage-
ningen; Haarlem - Helmondia '55;
Xerxes - Limburgia; Fortuna VI. -
Hermes-DVS; KFC - De Volewij-
ckers; Stormvogels Eindhoven; RC
H Rigtersbleek; Sittardia - Schev.
Ho 11. Sp.
2e divisie A: UVS - Emma; Wilhel-
mina - 't Gooi; Baronie - ZFC; DHC
- Longa; Hilversum - EBOH; ONA-
De Valk.
2e divisie B: Velocitas - PEC;
Zwolse Boys Heracles; NEC - En-
schedese Boys; Tubantia - Heeren
veen; Oosterparkers Oldenzaal; Go
Ahead - Rheden; Veendam - Zwarte-
meer.
Reserve 2e divisie B: DOSKO 2 -
EDO 2; EBOH 2 - Fortuna VI. 2;
NAC 2 SW 2; Emma 2 Xerxes 2;
RBC 2 - ONA 2; Haarlem 2 UVS 2.
Reserve 2e divisie C: De Valk 2 -
NOAD 2; Eindhoven 2 - Helmond 2;
L.jNGA 2 - NEC 2; Limburgia 2 -
Willem II 2; RODA Sport 2 - MW 2;
Helmondia '55 2 Wilhelmina 2.
AMATEURS
le klas A: DCG Gouda; VCS -
Zeeburgia; RFC Quick; Velox -
Unitas; UW - OSV; DWV - CW.
le klas B: Sneek - WW; Achilles-
Borne; WVC Zwaagwesteinde; Be
Quick Z - Hengelo; Quick '20 Quick
N.Robur et Velocitas - ZAC.
le klas C: De Spechten - Kimbria;
Alliance - Spel. Emma; Heer - Bra-
bantia; Vlissingen - Boxtel; Roer
mond MOC '17; Maurits - Valkens-
waard.
2e klas A: Boxmeer - Veloc; Woen-
selse Boys - JVC; TOP x Gemert;
ODC DESK; Uno Animo - Oss '20;
Taxandria - Schijndel.
2e klas B: TSC Rood Wit; Roo
sendaal - WVO; ESC - Corn Boys;
RAC - Hulst; Sarto - Goes.
3e klas B: St. Michielsgestel - Ne-
velo; UDI '19 - GW; Vlijmense
Boys Baardwijk; VOAB - GSBW;
WSC - SCB; Concordia SVD - Heus-
den.
3e klas C: Hieronymus - VES; RK
DVC SCO; VirtuS - RKC; Dongen -
GudokRWB SET; Hero Veerse
Boys.
3e klas D: Grenswachters - ODIO;
Zeelandia - Terneuzen; Biervliet -
Zierikzee; Hontenisse - Zeeland
Sport; Axel - RCS: RKFC - METO.
4e klas E: RKTW - ZIGO; Ons
Vios Nieuwkuik; TAC Oirschot
Vooruit; Wit Zwart - Velocitas; Hil-
varia - SVG.
4e klas F: TVC '39 - Breda; Boei-
meer - Zundert; Groen Wit - Gilze;
RKWU RSV; Devo Madese Boys.
4e klas G: Steenbergen - NSV; Clu-
zona - Kaaische Boys; Spel. Gastel -
Burgh; De Schutters - Noordhoek;
Renesse Halsteren.
4e klas H: Sluiskil - Oostburg; Ier-
seke Luctor; Clinge - 's Heer
Arendskerke; STEEN Breskens;
Aardenburg - Hansweertse Boys.
Res. le klas: Middelburg 2-Taxan-
dria 2; NAC 3 - NOAD 3; Goes 2 -
WSC 2; Zeeland Sport 2 Vlissingen
2; Brabantia 2 - Helmondia '55 3;
PSV 3 - Willem II 3.
Res. 2e klas A: Woensel 2 RK
DVC 2; ODC 2 DESK 2; TSC 2 -
PSV 4; Internos 2 - De Valk 3;
Schijnde] 2 - BVV 3; Eindhoven 3 -
Veloc 2.
Res. 2e klas B: Hulst 2 Axel 2;
■ySissingen 3 - Alliance 2; Corn Boys
2 - Middelburg 3; RCS 2 Roosen
daal 2.
Res. 3e klas B: GW 2 - Schijndel
3; RKC 2 - TOP 2; Longa 3 - Zwa
luw VFC 2: OSS '20 2 Concordia
SVD 2; OJC 2 - St. Mich. Gestel 2.
Res. 3e klas C: NAC 4 - BSC 2;
Willem II 4 RAC 2; MOC '17 2 -
Hero 2; SET 2 - Sarto 2.
door Maurice Zermatten.
U)
elkLminder dan niets vliee ie dan
Méw de keei' Maar Pierre
Métroz leidde het gesprek af.
TT..21!" jullie er al?
riij veegde zich de mond af met
"i®0,™ van zijn hemd. Hij had
aar,!. i gehaast en gauw wat
aaidappeis gegeten en een kop hete
koffie gedronken, die nog aan zijn
sno haren hing, die hij nu met duim
en wijsvinger gladstreek.
eaTpin', W? z«n ,er al een poosje,
gat Fellay ten antwoord. Hij bekeek
hem van onder tot boven en vond
mI? nog groter dan anders. Pierre
Metroz was de langste man van Che-
stl'n» ?cheraering leek zijn ge
stalte eindeloos lang.
Zijn handen, waar hij geen raad
Wlst- slingerden voor het ge-
vo„r 7anu an'Marie' z'j" la"ge bo-
ofïJ iL sc'10.mmelde heen en weer als
een boom in de wind en zo maakte
wL' .lnd™k van een idioot. Daar
Was hij ook niet ver vanaf. Zijn he-
vromu6^ u. had hi:i verSeefs een
S3™!™ en daar werd hij al
tijd mee geplaagd.
We hebben gehoord, dat je in
het najaar gaat trouwen, zei de post
bode. Is dat waar?
Métroz lachte luidkeels, dan draai
de hij weer aan zijn snor. Hij wist
niets te antwoorden en daarom vroeg
hij:
Zijn jullie niet in Fionnin?
Die vraag klonk Fellay zo vreemd
in de horen, dat hij in een schater
lach uitbarstte.
Perraudin schudde het hoofd.
Pierre Métroz verwonderde zich er
over, dat zijn woorden zo ontvangen
werden. Want die vraag leek hem
de natuurlijkste van de wereld.
En jij, ben jij niet in Parijs?
vroeg Fellay op zijn beurt. Hij nam
zijn pijp in de hand om meer op
zijn gemak te kunnen lachen.
Ik heb er een dertig of veertig
ontmoet voegde Métroz er naief aan
toe.
En plotseling hielden de anderen
op, gekheid te maken.
Dertig of veertig?
Hij was maar al te blij, dat hij
hun een nieuwtje kon vertellen en
hij kon zich dan ook niet meer in
houden. Hij vertelde dus dat hij op
de weg naar Fionnin Candide Bru-
chez de timmerman ontmoet had en
Mare Carron, Bessard, Filiiez en an
deren. In het halfdonker had hij ze
niet allemaal kunnen onderscheiden.
Zouden ze' daarboven vergade
ren?
De oude Perraudin schudde het
hoofd.
Dat zijn zij!
Wie, zij?
Je zult zien, je zult zien.
Hij stond op. Hij begreep plotseling
dat er die nacht iets ergs ging
gebeuren. Je hoefde maar naar de
lucht te kijken: die had niet dezelf
de kleur als andere avonden. De zon
was bloedrood ondergegaan. Onrus
tig vlogen de vleermuizen scheerlings
langs de aarde en langs de vensters.
Wat moest hij doen
Hij stond roerloos en zweeg. Wat
kon zo'n arme oude stakker als hij
doen? De pastoor waarschuwen en
de burgemeester en alle mensen? Ja,
die taak wilde hij op zich nemen.
Fellay vroeg aan Métroz:
Wat hebben ze je gezegd?
Ze zeiden: ga met ons meer,
naar Fionnin. En ik zou wel mee
gegaan zijn, maar Tochet schold me
uit voor ezel. En toen ben ik maar
niet meegegaan.
Het was donker, zodat je het la
chen van de postbode niet kon zien.
Fellay lachte en toch voelde hij in
de zwoele zomernacht waarin de ster
ren begonnen te tinkelen, ongerust
heid in zich.
Pierre Métroz raspte zich de keel
rekte zijn hals en stootte enkele klan
ken uit, die geen zin hadden.
Intussen begon er leven in het
dorp te komen. De laatste groepjes
boeren kwamen zwijgend huiswaarts.
Men hoorde, hoe zij hun moede voe
ten door het stof sleepten. Belletjes
van muilezels en geiten kwamen na
derbij en zwegen dan.
Het plein vulde zich nu langzamer-
hand met mannen. Een voor een kwa
men ze uit alle hoeken van het
dorp. Er vormden zich groepjes van
pratende mannen. Voor ze over het
vraagstuk begonnen, dat in het open-
baar besproken moest worden, moes-1
ten ze altijd weer eerst klagen over
de droogte en de schade, die zij mee
bracht.
Plotseling bracht een nieuwtje be
weging in de massa. Het vloog van
de ene groep naar de andere. Zij,
die zaten, stonden op. En allemaal
verdrongen ze zich om Modeste Mi-
chaud, die voor de twintigste keer
vertelde:
Ja, de rechter kwam met paard
wagen van Fionnin en Emile kwam
de berg op. Emile moet ruzie ge
maakt hebben, maar dat duurde niet
lang. Emmanuel heeft het bij zijn nek
gepakt en hij zou hem wel in de
Dranse gegooid hebben, maar de an
der verdedigde zich niet eens.
Daar zou hij anders goed aan
gedaan hebben, zei er een.
Toen ze keken, wie dat zei, zagen
ze de oude Perraudin.
Enkelen lachten. En de oude her
nam; Ja, Emmanuel heeft gelijk
gehad. Wij zijn allemaal laf, hoor je,
wij allemaal. Wij laten hem maar
betijen. Maar ik zei jullie we zullen
onze medeplichtigheid bezuren....
Ze begrepen niet goed, wat hij
wilde met die beschuldiging.
Het gegons der stemmen, ver
mengd met lachen en uitroepen,
golfde van het plein in de steegjes
als een beek van geluid.
Vrouwen en kinderen kwamen
bang aanlopen, omdat ze dachten,
dat er ruzie was. Maar de drukte
werd minder. Perraudin ging voort:
Jullie willen mij niet geloven,
dat is erg. Ik geef jullie de verze
kering, dat er ongelukken gebeuren.
We hebben de droogte al. Dat is een
waarschuwing. Wij willen die niet
begrijpen. Het meer daarboven is er
ook een. Jullie dansen te veel; jul
lie denken te veel aan pret maken,
maar jullie zult het zien.
Nou, dan mag je dat wel eerst
eens aan je zoon zeggen.
Hoorde Perraudin die spottende
woorden? Hij zweeg. Maar er kwam
versterking voor hem. Bessard kwam
naast hem staan en nam het woord.
De jongens blijven niet meer
thuis, dat weten jullie ook wel. Ze
werken niet meer en lopen van de
ene fuif naar de andere. Zondags
gaan ze niet meer naar de kerk.
Perraudin heeft gelijk. Wij moeten
optreden.
Ik ben het met je eens, zei de
postbode, maar de massa hoorde
evenmin naar Bessard als naar Per
raudin. Er werd de draak met hen
gestoken en grappen weerklonken tot
de burgemeester kwam. Want op
hem wachtte men. Zaterdags kwam
hij uit de stad de berg op om de
gemeente Chelin te besturen. Hij was
mager en bleek als de mensen, die
op kantoren werken, gewoonlijk zijn.
Hij droeg altijd een zwarte aktentas
onder zijn linkerarm, wat hem een
air van gewichtigheid gaf.
Sinds hij tot officiële functies ge
roepen was, die, naar hij vertelde,
zeer gewichtig waren, hield hij zijn
gemcentenaren op een eerbiedige af
stand. Met een oogopslag of een op
merking wist hij zijn hogere positie
te doen gelden. Vroeger hield men
wel van die jonge magistraat, die
er naar streefde, de belangen van
allen met elkaar te verzoenen. Nu
vreesde en wantrouwde men hem.
Hij was nauwelijks te onderschei
den in de massa, die in het donker-
stond. Maar toen hij op de boom
stronk geklommen was, vanwaar hij
elke zondag de bevolking toesprak
over gemeentebelangen, zag men
hem beter. Hij stond naar voren ge
bogen en er was aarzeling in zijn
houding. Verstrooid beantwoordde hij
met knikjes van zijn hoofd, de be
groetingen van links en rechts. Dan
werd het langzamerhand stU.
Zij, die te ver naar achteren ston
den om de discussie goed te kunnen
volgen, drongen zoetjes aan naar vo
ren. De pijpen liet men uitgaan. Men
tuurde door het donker naar het ge
laat van de magistraat, dat zich
zwakjes in de schemering afteken
de.
Hij liet hen niet lang in afwach
ting.
Ik dank u, dat gij met zovelen
gekomen zijt. Uw aanwezigheid be
wijst, dat wij er goed aan gedaan
hebben, u bijeen te roepen.
Men keek om, er was wat gedrang.
De rechter kwam aan.
De burgemeester hernam:
Gij weet, dat sinds meer dan
een maand de Dranse zich in de alp
opstapelt, achter de Mauvoisin-glet-
sjer, die haar de weg verspert. We
hebben er in het begin niet op gelet,
maar het water stijgt maar steeds en
nu
Hij onderbrak zijn rede om zijn
gemeentenaren het volle gewicht van
wat hij nu ging zeggen, te doen voe
len. Maar alles zweeg: er was geen
gemompel, ademloos wachtte men in
spanning het vervolg.
Nu, ik overdrijf niet, staat ze
op het punt door te breken.
Het grote woord was er uit. Wat
zou de reactie zijn? De burgemees
ter meende te weten, dat er twee
groepen waren, een, die spottend het
ijdele bezorgdheid vonden en de an
dere, die iedere dag een beetje meer
angst kreeg.
Hij keek ze aan, zonder ze in het
donker te herkennen en terwijl het
weer stil werd op het plein, klonken
er plotseling kreten, die uit het dal
kwamen aanrollen als een lawine van
donkere klanken. Het leek wel of de
hele berg naar voren kwam, of de
schaduwen de nacht verscheurden.
(wordt vervolgd)
