EAU DE COLOGNES
p Wit
DE GELUIDSMUUR
Zwart o
MENING EN COMMENTAAR
„Kappersbediende moet
volledig loon hebben
Katholieke middenstand
beraadt zich over
verhoging der produktie
GIRONUMMER
GEMEENTE ALS
GRONDKOPER
VAN SLAG
TWEEDE BLAD
DONDERDAG 7 NOVEMBER 1957
Spit in de rug
Kloosterbalsem
Limburgse auto's
gestolen in Aken
Malaria moet
snel verdwijnen
Fooi verouderd
segt rapport
Studiedagen RKJB
te Halsteren
Hotel
Wèl geschrokken
TV-RADIO-TV-RADIO-TV-
Televisie
ErKard voorzitter
van economische
kaKinet
door C. Bauer
3
/SS
CEN Bisschop heeft ook een giro-
nummer. Dat heeft iedereen
kunnen lezen, toen hem op zondag
3 november bij de uitgang van de
kerk een vlugschrift in handen ge
stopt werd. Dat van mgr. Baeten
is 653700, dat van mgr. Mutsaerts
656900. Waarom moeten alle gelo
vigen die gironummers opeens ken
nen? De keerzijde van het vlug
schrift leerde het hun. „Er is weer
eens geld nodig," heeft de een of
de ander wellicht gebromd.
Nu is dat „weer eens" eigenlijk
verkeerd geplaatst. Want het is,
sinds de katholieke universiteit in
1923 werd gesticht, altijd nodig ge
weest. Gedurende zeer geruime tijd
was er zelfs geen sprake van rijks
subsidie. 'Het gelovige volk heeft
via de parochiële universiteits
comités een groot deel van de be
nodigde gelden bijeengebracht. Toen
er wel rijkssubsidie kwam, stond
de universiteit echter in verdere
ontplooiing met een paar zeer kost
bare faculteiten: de medische en
de natuurkundige. Er zijn zeer be
kwame financiers aan het rekenen
geslagen voor de bisschoppen, men
sen uit het volle bedrijfsleven, maar
zij konden de rekening toch ook
niet sluitend maken. Enkele mil
j oenen zal het gelovige volk ieder
jaar moeten opbrengen. Vier maal
zo veel als er totnutoe via de uni
versiteitscomités binnenkwam.
Vandaar die gironummers. Wie
de brief van de bisschoppen goed
beluisterd en gelezen heeft, zal er
alles van begrijpen.
Wie zijn eigen besteding beperkt
voor dit doel, verricht de beste be
stedingsbeperking, die er bestaat.
AL enige malen is er in ons blad
aandacht gevraagd voor het
feit, dat gemeentebesturen bij het
kopen van gronden voor de woning
bouw vaak te lage prijzen bieden.
De eigenaren, meest boeren of
tuinders, zijn niet zo precies op de
hoogte van de eigenlijke verkoop
waarde, ze willen zich de romp
slomp van een onteigeningsproce
dure niet op de hals halen en ze
laten zich door de gemeentelijke
vertegenwoordigers als het ware
overdonderen. En zo komen zij niet
aan hun trekken, doch de gemeen
ten krijgen voor een prikje grond.
De NCB is daar tegenaan gaan
liggen. De bond heeft een commis
sie grondprijzen ingesteld, die ad
viezen verstrekt en percelen tax
eert. Daartoe wenden zich boeren
en tuinders steeds meer. Niet zon
der succes! Dezer dagen is daarvan
een frappant staaltje vertoond in
Tilburg. In het uitbreidingsplan
Broekhoven bood de gemeente aan
zeven eigenaren voor in totaal 13
ha grond een bedrag van 196 dui
zend gulden. Deze eigenaren na
men dit niet en het werd een ont
eigeningsproces. De rechter ver
plichtte de gemeente 250 duizend
gulden te betalen. Daarbij komen
dan nog de proceskosten, die op
ruim 19 duizend gulden kunnen
worden gesteld.
Hier wreekt zich dus een politiek
van „het maar proberen". De on
partijdige rechter heeft de gemeen
te duidelijk als een schriele koop
man aan de kaak gesteld, die be
narde omstandigheden wil uitbui
ten.
Er zijn meer gemeenten, die deze
tactiek trachten te volgen. We wil
len hopen: met steeds minder suc
ces!
OCH, zei Eisenhower, toen de
eerste kunstmaan door de Rus
sen was gelanceerd, de satelliet,
welke wij het volgend voorjaar
gaan afschieten, zal veel groter we
tenschappelijke waarde hebben.
Dit woord kan hij nu wel inslik
ken. Want er vliegt nu al een nieu
we Russische satelliet rond de aar
de, die deze veel groter weten
schappelijke waarde heeft. De Ame
rikanen met hun president voorop
zijn kennelijk van slag. Als Eisen
hower eenzelfde positie had als een
minister-president in andere lan
den, dan zou het Vliegende Honde-
hok hem tot aftreden hebben ge
dwongen. Zo ver reikend is de in
vloed van de Russische wetenschap
pelijke prestaties. En bleef het
maar bij wetenschap alleen. De
nieuwe krachtige brandstof, voor
het afschieten van Spoetnik II ge
bruikt, kan evengoed dienen voor
ver-reikend oorlogstuig. Dit moe
ten we ons wel realiseren. Er wor
den nu allerlei balansen opgemaakt
omtrent de militaire kracht van
Oost en West, doch er blijken nu
zo veel onbekende factoren te be
staan, dat deze nimmer betrouw
baar kunnen zijn. Massa-vernieti
ging op verre afstand wordt een
steeds dreigender mogelijkheid. Al
sterker dringt zich de noodzaak op,
dat het Westen zijn rijkdommen en
wetenschappelijke kennis beter co-
ordineer*. Al sterker ook de nood
zaak, dat Ir meer begaafde jonge
lieden de Kans krijgen tot ingenieur
opgeleid te worden. In de wereld
der toekomst zullen er bij wijze
van spreken nooit genoeg zijn.
(Advertentie)
Flink wrijven met Klooster
balsem; de warmteopwekkende
stoffen verjagen snel de pijn.
"geen goud zo goed"
Naar thans bekend is geworden,
kwamen zondagnacht verscheidene
Limburgse automobilisten, na een kort
verblijf te Aken, tot de onaangename
ontdekking dat hun auto verdwenen
was. Zij deden aangifte bij de politie,
waarna bleek dat er op dezelfde dag
niet minder dan elf auto's gestolen
waren. De autodieven schijnen een
speciale voorkeur te hebben voor
Duitse wagens, die toebehoren aan
Nederlanders.
De Amerikaanse vertegenwoordiger
in de maatschappelijke commissie der
Algemene Vergadering van de Ver
enigde Naties, dr. Walter Jud-d, heeft
verklaard dat de muskieten, die de
malariabacil overbrengen, een grote
weerstand tegen insectendodende mid.
delen hebben ontwikkeld. Het is een
„dringende zaak" zei hij, „de malaria
in de komende jaren in de gehele
wereld uit te roeien, wil men er zeker
van zijn dat dit, met de bestaande
bestrijdingsmiddelen, verwezenlijkt
wordt."
Dr. Judd zeide voorts dat miljoe
nen mensen ieder jaar als gevolg van
malaria-aanvallen maanden lang niet
kunnen werken. Hij noemde de ma
laria „wellicht de grootste, op zichzelf
staande economische last, die de we
reld moet dragen."
55
Het bestuur van het hoofd
bedrijfschap ambachten zal in
zijn vergadering van 13 no
vember a.s., te houden in het
gebouw van de S.E-R. te Den
Haag, een zeer uitvoerig con
cept-rapport over het fooien
stelsel in het kappersbedrijf
bespreken. Dit concept-rapport
is opgesteld door de „commis
sie onderzoek fooienstelsel kap
persbedrijf".
Het concept-rapport zegt o.m., dat
het een eis van sociale rechtvaardig
heid is, dat de kappersbediende, even
als iedere andere geschoolde vak
arbeider, van zijn patroon een vol
ledig loon ontvangt. Evenzeer hebben
de ondernemers recht op het in re
kening brengen van zodanige, tarieven
als noodzakelijk is voor het verkrij
gen van een redelijk rendement. In
voering van een loonsysteem als voor
gesteld in het interim-rapport van de
commissie uit de vakraad van het
kappersbedrijf, namelijk een vast loon
plus provisie uit arbeidsomzet en
verkoop, met een gegarandeerd mini
mum inkomen, of van enige andere
vorm van beloning, waarbij aan het
personeel een volledig loon wordt
verzekerd, behoeft niet te wachten
op de instemming van alle bedrijfs-
genoten. Overeenstemming tussen de
representatieve organisaties van werk
gevers en werknemers is hiertoe vol
doende. Het grote percentage der on
georganiseerden, met name onder de
vrouwelijke arbeidskrachten, vormt
een probleem dat hierbij bijzondere
aandacht verdient.
Volgens het concept-rapport ligt het
niet op de weg van het bestuur van
het hoofdbedrijfschap, een keuze uit
de bestaande mogelijkheden te doen.
Het moet aan de bedrijf§genoten zelf
worden overgelaten om, wanneer zij
afstand willen doen van de fooi, uit
te maken op welke wijze dit technisch
zo doelmatig mogelijk kan geschie
den. Medewerking van de zijde van
het publiek is onontbeerlijk. In de
collectieve arbeidsovereenkomst kan
een verbod tot het aannemen van
fooien, al dan niet verbonden met
sancties, worden opgenomen, aldus de
conclusies van het concept-rapport.
De commissie heeft aan twee Ne
derlandse hoogleraren in het arbeids
recht, namelijk prof. mr. N. E. H. van
Esveld en prof. mr. W. F. de Gaay
Fortman, hun mening over een af
schaffing van het fooienstelsel in het
kappersbedrijf gevraagd Prof. Esveld
noemt voor de mens, die arbeidt en
zichzelf respecteert, de fooi onterend.
Hij meent dat de kappersbediende als
geschoolde vakarbeider recht heeft op
een loon, dat op zichzelf volledige
compensatie voor zijn prestaties biedt.
Prof. de Gaay Fortman vindt de fooi
in strijd met de sociale ethiek. Hij
acht haar principieel een verouderde
en sociaal ongewenste loonvorm.
(Advertentie)
A 57/170
De Ned. R.-K. Middenstandsbond
heeft een instituut in het leven ge
roepen dat zich (naast het Economisch
Instituut voor de Middenstand) uit
sluitend zal bezig houden met het
probleem van de verhoging van de
produktie per man. Dit heeft de
voorzitter van de Interdiocesane Ka
tholieke Middenstandsbond in de bis
dommen Haarlem en Rotterdam, de
heer F. C. de Hosson, medegedeeld
op de centrale raadsvergadering van
deze bond in Amsterdam.
Hij verklaarde dat de industrie niet
zonder resultaat reeds naar prijsver
laging had gestreefd door modernise
ring van het produktie-apparaat en
door verbetering van produktie-
methoden. Toch lag er volgens hem
(Advertentie)
ook voor de middenstand nog een
werkterrein open nl. de verhoging van
de „man-produktie", een taak die hij
ernstig moet aanvatten onder voor
lichting van de daarvoor geëigende
organen.
Goede adviezen stellen wij op prijs
en een bepaalde bemoeiing vrezen wij
niet. Wij vrezen echter wel de olifant
in het bloembollenveld. Het vraag
stuk van de produktiviteitsverhoging
is niet even op te lossen door te roe
pen „het is te duur" of door het kap
mes te gebruiken," aldus de heer
Hosson, die het „leger van voogden",
dat zich aandient onder de namen
consumentenbond en consumenten
contactorgaan, als een nieuw gevaar
zag. Hij oordeelde het onbegrijpelijk
dat standsorganisaties aan deze orga
nen medewerking vêrlenen.
De voorzitter verklaarde voorts dat
hem een gevoel van onbehagen be
kroop door de bestedingsbeperking
„die weer zoveel toekomstcontouren
vervaagt en bij velen zo niet een psy
chose dreigt te veroorzaken dan toch
grote onzekerheid oproept."
Ten aanzien van de prijsstabilisatie
meende hij dat nauwlettend dient te
worden toegezien dat de rechtvaardig
heid in acht wordt genomen. De Kath.
Middenstandsbond vraagt zich met
grote bezorgdheid af of die rechtvaar
digheid wel wordt betracht als men
bedenkt dat de middenstanders geen
compensatie wordt geboden voor d§
hogere loonkosten en voor de AOW-
lasten zowel in de persoonlijke als
in de personeelssfeer, terwijl de zelf
standigen ook geen vergoeding krij
gen voor de huurverhoging van be
drijfspanden en de algemene kosten
verhogingen. In totaal belopen deze
niet-gecompenseerde factoren een 15
pet., aldus de heer Hosson, die er van
uitging dat men deze verhogingen
tenslotte toch niet kan blijven weg
wuiven met het argument dat men
dit nu eenmaal als zelfstandige heeft
te nemen.
Op 13 en 14 november worden te
Halsteren voor de kringen Steenber
gen en Zeeuwsch-Vlaanderen studie
dagen gehouden, die bijgewoond wor.
den door de bestuursleden van de
boerinnenbonden. Tijdens beide da
gen zal een interessant programma
afgewerkt worden. Rector Janssens
of rector van Hooydonk zal een in
leiding houden over „Menselijke ver
houdingen". Verder wordt de nood
van de wereldkerk belicht. Ook staat
op de agenda het belangrijke punt:
,,Ons werk in de afdelingen", met
bespreking van de talrijke mogelijk
heden en even talrijke moeilijkheden.
'6 Avonds zal worden geleerd hoe
men op de afdelingen met spel e.d.
de ernst kan omlijsten met plezier en
genoegen.
De afdelingen uit Zeeuwsch-Vlaan
deren, die de studiedag in Halsteren
niet bezoeken, gaan op 27 en 28 no
vember naar Bouvigne te Breda. De
studiedagen te Halsteren worden ver
moedelijk in het vakantiehuis „Sa
morbete" gehouden.
(Advertentie)
Een openstaande deur van een ko-
lenwagon uit een goederentrein die
in de richting Utrecht reed, vernielde
gisteren een raampje van de bestuur-
derscabine en van het conducteurs-
verblijf van de personentrein Utrecht
's Gravenhage. De reizigers schrokken
van de klap, maar daar bleef het bij
WERKTUIG J
In Londen is een misdadi-
ger aan het werk geweest met t
een nieuw inbrekerswerktuig.
De politie vond het
gasten van 'n hotel hadden ge
meld, dat uit hun
handtasjes en dure bontman- i
tels waren verdwenen.
bouwen. Men inde echter bijna
anderhalf miljoen gulden aan
boeten.
nadat
kamers J
Weekkaart
Juffrouw Gladys Oaksord uit
Weymouth heeft het gedaan gekre
gen, dat er voortaan ook een week
kaart voor haar hond Sally be
schikbaar is voor de reis van Wey-
mouth naar Dorchester. Tot dusver
agentendie kwamen kijken t liet onze Gladys haar hond thuis
hoe hei precies gegaan was, als ze per trein naar kantoor ging,
maar dan huilde Sally zo. Daarom
heeft ze het op deze manier opge
lost.
De
vonden twee aan elkaar ge-
bonden wandelstokken met J
aan het eind een spekhaalc. t
„Kat was heel eenvoudig voor
de dief", aldus de politie, „hij
sloeg gewoon een ruit in en
hoefde vervolgens niets an-
ders te doen dan met zijn
werktuig in de kamer te vis- t
sen. Zodra hij beet had haal-
de hij op". t
Vuur
Meer dan een jaar heeft de heer
Michael Guittirez uit Brooklyn te
gen de autoriteiten gevochten, die
wilden, dat hij zijn huis ontruimde.
Rekenen
Tass bericht, dat Russische ge
leerden een rekenmachine hebben
ontworpen die het werk van 10.000
mensen doet. De machine zou kort
geleden gebruikt zijn voor het ma
ken van de berekeningen, die voor
afgingen aan de bouw van 'n oven.
De machine zou uit een groot aan
tal mogelijkheden de beste hebben
gekozen.
Poging
In Valencia zijn drie mannen aan
gehouden omdat zij geprobeerd heb
ben een tank van tien ton te ste-
De woning moest plaats maken voor len. Zij hadden het gevaarte dati
een uitvalsweg voor brandweerwa- defect was, aangetroffen op een
gens, maar Michael weigerde, zodat oefenterrein van het Spaanse leger
de plannen steeds moesten worden en als oud ijzer voor vijf cent per
opgeschort. Nu valt er niets meer kilo willen verkopen,
te weigeren. Dezer dagen brandde
het huis tot de grond toe af.
Scheren
Aangeziefi binnenkort op een,
school te Lebanon foto's gemaakt
zullen worden, heeft de hoofdon
derwijzer in iedere klas op het bord
laten schrijven,: „De leerlingen moe
ten op die dag netjes hun gezicht
wassen, hun haren kammen en zich
nauwkeurig scheren". Dit wordt
zelfs de eerstejaars scholieren on
der het oog gebracht. De hoofdon
derwijzer zal binnenkort voor een
commissie moeten verschijnen om
uit te leggen hoe lang hij zich al
niet goed voelt.
Fer dienste
Misdaad schijnt op een be
paalde manier toch te lonen.
De justitie in het district Midd
lesex gaf het vorige jaar 370.000
gulden uit aan salarissen voor
het personeel van de rechtbank
en voor het onderhoud van ge-
VRIJDAG 8 NOVEMBER
HILVERSUM I 402 m NCRV: 7,00
Nws. en SOS-ber. 7,10 Gewijde muz. 7,50
Een woord v. d. dag 8,00 Nws. en weer-
ber. 845 Gram. 9,00 V. d. zieken 9,30
V. d. vrouw 9,35 Waterst. 9,40 Instr. trio
10,05 Gram. 10,30 Morgendienst 11,00 Gr.
11,30 V. d. jeugd 12,00 Pianorecital 12,25
Gram. 12,30 Land- en tuinb. meded 12,33
Musette muz. 12,53 Gram. en act. 13,00
Nws. 13,15 Lichte muz. 13,45 Gram. 14,05
Schoolradio 14,25 Lichte muz. 14,45 Gram.
15,00 Jaarvergadering Fed. van Diako-
nieën 16,00 Gram. 16,15 Promenade ork.
en solist 17,00 Voordr. 17,20 Koper-ens.
en solist 17,40 Beursber. 17,45 Gram. 18,20
Stemmen van Overzee 18,35 V. d. jeugd
19,00 Nws. en weerber. 19,10 Op de man
af 19,15 Regeringsuitz.: Rubriek Verkla
ring en toelichting: Europese economi
sche samenwerking en middenstand, door
drs. A. Quaedvlieg 19,25 Regeringsuitz.:
Emigratierubriek. Het emigratiepraatje
van H. van Luyk 19,35 Gram. 20,00 Ra
diokrant 20,20 Gram. 20,30 De jeugd op
eigen wieken, hoorsp. 21,00 Omr. ork.,
vocaal ens. en sol. 22,00 Christenen in
Israël, caus. 22,15 Orgelconc. 23,00 Nws.
23,15 Langs wegen van kunst en schoon
heid 23,35 Gram. 23,55-24,00 Dagsluiting.
HILVERSUM II 298 m VARA: 7,00
Nws. 740 Gym. 7,20 Gram. 8,18 De ont-
bijtclub 9,00 V. d. vrouw 9,40 School
radio. VPRO: 10,00 Avonturen met kin
deren, caus. 10,05 Morgenwijding. VARA:
10,20 Gram. 10,30 V. d. zieken 11,00 V. d.
kleuters 11,15 Gram. 11,20 Competitie.
AVRO: 12,00 Dansmuz. 12,30 Land- en
tuinb. meded. 12,33 Sport en prognose
12,50 Pianospel 13,00 Nws. 13,15 Meded.
en gram. 13,25 Lichte muz. 13,55 Beurs
ber. 14,00 Piano quatre mains 14,35
Voordr. 14,55 Gevar. progr. VARA: 16,00
Orgel en zang 16,30 Jeugdconc. 17,10 V.
d. jeugd 17,40 Instr. kwart. 18,00 Nws.
18,15 Act. 18,20 Latijnse klanken 18,50
De puntjes op de i, caus. 19,00 V. d.
kleuters 19,10 Musette ork. VPRO: 19,30
Leven in Nederland 19i,45 VPIRO-nws.
19,55 Kerkenergie naast kernenergie,
caus. 20,00 Nws. 20,05 Levend uit de
kracht Gods, caus. 20,20 Boekbespr. 20,35
NOVIE', caus. 20,45 Kamerkoor en sol.
VARA: 21,00 Muzikaal kolderjourn. 21,20
De lange weg, documentaire 21,45 Gram.
21,55 Lichte muz. 22,25 Buitenl. week-
overz. VPRO: 22,40 Zorg om de mens,
caus. Daarna: Avondwijding. VARA: 23,00
Nws. 23,15-24,00 Gram.
(Advertentie)
BRUSSEL 324 m 12,00 Gram. 12,30
Weerber. 12,34 Gram. 13,00 Nws. 13,11
Gram. 14,00 Schoolradio 15,45 Gram. 16,00
Koersen 16,02 Gram. 16,30 Idem 17,00
Nws. 17,10 Gram 17,45 Duitse les 18,00
Omr. ork. 18,10 Voordr. 18,20 Piano
recital 18,30 V. d. sold. 19,00 Nws. 19,40
Zaï^recital 19,45 Caus. 20,00 Mater Do
lorosa, opera 21,30 Kunstkaleidoscoop
21,45 Kamermuz. 22,00 Nws. 22,11 Jazz-
muz. 22,45 Gram. 22,55-23,00 Nws.
BRUSSEL 484 m 12,00 Gevar. muz.
13,00 Nws. 13,10 Omr. ork. 14,00 La belle
Hélène, opera 15,30 Gram. 16,05 Lichte
muz. 17,00 Nws 17,10 Gram 17,30 Verz.
progr. v. d. zieken 18,38 Gram. 19,30
Nws. 20,00 Klankb. 20,30 Kamerork. en
sol. 22,00 Nws. 22,35 Chansons 22,55 Nws.
VRIJDAG 8 NOVEMBER
NTS: 20,30-22,00 Relais v. d. Vlaamse
TV: Reinaerd de Vos, spel.
FRANS BELG. 19,00 Kunst-, literair-
en wetensch. overz. 19,30 Een onderzoek
v. kolonel March v. Scotland Yard 20,00
Act. 20,40 Gevar. muz. plm. 22,00 Enquête
daarna wereldnws.
VLAAMS BELG. 19,00 V. d. vrouw
19,30 Nws. 20,00 Met een luipaard op
schoot 20,30 Reinaerd de Vos, spel 22,00
Nieuwe films 22,30 Nws. en journ.
Bondskanselier Adenauer heeft de
Westduitse minister van Economische
Zaken, Erhard, benoemd tot voorzit
ter van het economische kabinet. Hij
is in deze functie plaatsvervanger
van de bondskanselier.
In het vorige kabinet werd het
voorzitterschap van het economische
kabinet bekleed door de minister voor
de economische samenwerking, Fr.
Bluecher.
38)
Er was nu maar één ding belang
rijk: Philip mocht morgen niet op die
geluidsmuur afgaan zonder dat die
andere muur van vooroordelen en
verkeerd begrip tussen hem en Jess
was opgeruimd. Ik belde 't kantoor
van Will Sparks op. Die was natuur
lijk wel aanwezig.
..Weet jij maar Philip en J.R. uit
hangen, Will?"
„Nee, zijn ze dan verdwenen?"
vroeg hij verwonderd.
„Ja, maar er is niets bijzonders,
je hoeft je niet ongerust te maken.
Zo ik vannacht jouw wagen mogen
gebruiken, die is nogal snel, is het
niet? Ik zal je morgen alles wel uit
leggen".
„Natuurlijk. Hij staat hier. Ik kom
wel even naar je toe, als je mij dan
weer naar mijn kantoor terug
brengt", bood hij aan.
„Graag, kom je zo gauw moge
lijk?"
„Ik ben al weg!"
Ik schoot mijn jas aan, klopte
even op mijn zakken of ik sigaret
ten en lucifers bij me had en liep
naar buiten. Het was een gure, don
kere avond. Het regende en in het
licht van de grote lantaarn boven
da deur schitterden da diagonalen
der regendruppeld als een windvlaag
door de oprijlaan veegde. Tussen de
bomen door zag ik de sterke kop-
lampen van Will's wagen naderen
Ik liep hem tegemoet. Hij stopte en
stak zijn hoofd uit het raampje Ga
maar meteen achter het stuur zitten
ik schuif wel op". Ik schoof op dè
leren zitting en keerde de wagen
Op het lage dak kletterde de regen.
„Wat bezielt jou om er in dit weer
nog op uit te gaan?" Hij huiverde in
de kraag van zijn jas.
„Hoelang rijd ik er over naar Lon
den?" vroeg ik.
Ik voelde dat hij me verbaasd van
opzij aankeek. „Kleine beroerte", zei
hij met ontzag, „dat kost je minstens
een uur of zes. Kun je het niet uit
stellen tot morgenmiddag? We moe
ten er met een kist naar toe".
„Nee, ik heb je al gezegd dat ik
het je later wel allemaal zal uitleg
gen", zei ik ongeduldig en rekende
uit: „Het is nu negen uur. Dat is
om drie uur in Londen als alles mee
loopt. Hoe laat is die proef met de
„Prometheus"?"
„Als het weer niet beter wordt, he
lemaal niet. Anders waarschijnlijk om
een uur of tien, elf".
„Kan ik net terug zijn". Ik stop
te, We stonden voor het hoofdgebouw
op het verlaten vliegveld, Hi| no es
niets meer en stapte uit. „Nou, sterk
te! Ik heb hem vanmiddag juist vol
laten gooien met benzine, maar je
moet hem onderweg nog maar een
keer laten bijvullen, als je een pomp
station ziet. Anders sta je misschien
ineens op een afgelegen plek".
„Bedankt. Als iemand mocht vra
gen waar ik ben zeg dan maar dat
je het niet weet. Rondrijden met een
vriendinnetje voor mijn part".
Hij grinnikte. „Dat lijkt me een
aannemelijk smoesje. Vooral als je
pas morgenochtend terug bent". Hij
sloeg het portier dicht en verdween
met een paar grote sprongen in het
duister. Ik bracht de wagen weer op
gang en ging een paar maal verzit
ten om de gemakkelijke houding te
vinden; de eerste uren zou ik weinig
bewegingsvrijheid hebben. Er was
veel verkeer op de weg maar dat
zou steeds minder worden naarmate
het later werd. Terwijl de straatste
nen, glanzend in het licht van mijn
lampen, onder mij wegschoten,
overdacht ik de jaren waarin ik Jess
en Philip gekend had. Kleine voor
vallen schoten mij weer te binnen,
die ik niet of verkeerd begrepen had
op het ogenblik dat zij plaats vonden
en die nu volkomen bleken te passen
in die puzzel die Jess heette.
Daar was dat kleine incident in de
kantine tijdens de oorlog, toen wij el
kaar nauwelijks een uur kenden Phi
lip had met Tony een druk gesprek
over vluchten die hij gemaakt had en
Jess was begonnen mij dat dwaze
verhaal te vertellen. Opeens die uit
val, Ik hoorde nog haar stem: „Phi
lip hou in Godsnaam op met dat ge
klets, ik kan het niet meer aanho
ren". Tony had haar aangekeken
met die vreemde blik, alsof er iets
in haar was dat hij haatte. Tony had
het niet begrepen, zoals wij allen het
niet begrepen hadden. Wij hadden
wèl de fascinerende schoonheid van
Jess gezien, wij hadden haar op man
nelijke wijze getaxeerd. Maar wij had
den niet begrepen dat zij een vrouw
was die wilde leven en liefhebben;
niet een vrouw in de biologische be
tekenis van het woord alleen, maar
een vrouw als verpersoonlijking van
de totale liefde, 't Was die liefde die
het fascinerende aan haar schoon
heid had gebracht, die haar de be
geerte tot het leven had gegeven.
Was het een wonder dat zij haatte,
wat die liefde en het voorwerp van
die liefde zou kunnen bedreigen?
Het raakte haar zelf, want zonder
die liefde zou zij Jess niet meer zijn.
Als Philip sneuvelde, zou het funda
ment van haar leven wegvallen. En
zou zij dan rustig kunnen luisteren
als Philip met zijn lach en zijn bra-
vour over die gevaren sprak?
„Stommelingen, die we geweest
zijn", zei ik hardop. Op de flauwver-
lichte wijzerplaat van de kilome
terteller schoof de wijzer van tachtig
naar negentig.
En daar was die avond toen Jess
en ik naar de schouwburg waren ge
weest. Ze had zich door mij laten
kussen; bij haar een ogenblik van
zwakte, maar was het te verwonde
ren? Een ogenblik van zwakte, een
vluoht uit de eeuwige angst om de
man waar ze van hield. Ze had Phi
lip een paar weken bij zich gehad na
dat hij de noodlanding met zijn Spit
had gemaakt .Toen moest ze hem
weer laten gaan. Wie zou zeggen dat
hij het een volgende keer zou over
leven? Daaraan te moeten denken,
iedere minuut van de dag. En iede
re minuut van angst kan een eeuwig
heid zijn, en zestig van die eeuwig
heden in een uur, en vier en twintig
van die uren in een etmaal. Om daar
aan even te ontsnappen is elk redmid
del geoorloofd. En Philip en ik die
later onder een borrel braaf zaten te
zwetsen of ze wel te vertrouwen zou
zijn!
Ver voor mij uit stonden in de don
kere avond de blauw-lichtende letters
boven een pompstation. Ik keek op
de benzinemeter en besloot de tank
te laten bijvullen. „Rotweer meneer"
gromde de man in de leren jas. Hij
hield zijn ogen gericht op de wijzer
plaat die tikkend aftelde hoeveel li
ters zachtklokkend door de slang gin
gen. Ik betaalde hem en startte weer.
De wijzer van de kilometerteller
kroop langs de cijfers: veertig, vijf
tig, zeventig, negentig, vijfennegen
tig.
En dan was daar verder het ver
dwijnen van Susan en de avond toen
Jess mij opbelde om te zeggen dat
Susan bij haar was. Ik herinnerde mij
ons gesprek. Mijn verwondering over
de felheid waarmee zij Susan in be
scherming nam, alsof zij haar moest
verdedigen tegen Tony en mij. Toen
had ik alles moeten begrijpen. Ik hoor
de weef haaf stem: „..Susan hield
van Tony en ze houdt nog van hem.
Ze wil met hem gelukkig worden,
ze wil kinderen van hem hebben.
Maar ze wil niet haar hele leven in
doodsangst zitten en nu al de kans
scheppen dat die kinderen later geen
vader meer zullen hebben.." Zo
hartstochtelijk kan men alleen over
een zaak spreken als men de omstan
digheden uit eigen ervaring kent.
Toen had ik alles moeten begrijpen,
ze gaf mij op dat ogenblik de oplos
sing. Maar ik had haar uitbarsting
niet beter weten te definiëren dan als
één van de klassieke vrouwelijke raad
seis, vage raadsels die wij mannen
kunstmatig in stand houden om ons
begrip bij voorbaat te excuseren.
Hoe konden wij van deze Jess ver
langen dat ze belangstellend zou luis
teren naar Philip's uiteenzetting over
de proefvlucht van morgen?
Wij waren stommelingen geweest,
maar het misverstand was niet al
leen aan onze kant. Ook Jess had
'n fout gemaakt, als ér tenminste van
een fout gesproken mocht worden. Zij
had nooit achter Philip's hravour de
angst en de onzekerheid gezien. Phi
lip's pogingen om op zijn tenen te
gaan staan, zoals hij het zelf had
genoemd, waren beter geslaagd dan
hij zelf wel dacht: Jess had deze
houding als zijn ware gezien. Zij had
gedacht dat hij werkelijk de onbezon
nen durfal was en zo wilde zij hem
niet. Zij wilde een man, die bang kon
zijn en moe. Wat zij wilde was niet
de held, die hij juist alleen ten be
hoeve van haar uithing, maar de
mens, die zij intuïtief in hem vei-
moedde. Haar fout was dat zij nooit
had opgemerkt hoe sehamel dit hel
dendom was en hoe groot en warm-
levend daarachter de mens die zij
vergeefs zocht.
De uren gingen voorbij. Toen ik
eindelijk door het nachtelijk Londen
mijn weg zocht naar de straat waar
Jess woonde, was ik verstijfd en
koud tot in mijn gebeente. Het was
halfvier toen ik bij haar huis aan
belde. Een slaperige, maar beleefde
butler opende de deur alsof hij daar
achter op mijn komst had staan
wachten. Nee, juffrouw Dunkerley
was niet thuis. Of hij ook wist waar
ze was? Nee, het speet hem zeer,
maar dat wist hij niet. Ze was om
negen uur 's avonds weggegaan en
had de boodschap achtergelaten dat
ze die nacht misschien niet zou thuis
komen. Als meneer het eens probeer
de bij mevrouw Garthwaite, daar
ging juffrouw Dunkerley vaak naar
toe. Ze bleef wel meer slapen bij
mevrouw Garthwaite als het laat
werd.
Ik mompelde iets van een bedank
je en sprong weer in de wagan. Het
was ongeveer een kwartier rijden
naar Susan's flat. Laat haar daar
zijn, bad ik in stilte, laat haar in
's hemelsnaam daar zijn. Susan deed
open. Ze schrok toen ze me zag.
„Dave, hoe kom jij hier? Is er iets
ernstigs gebeurd?"
„Is Jess hier, Susan?" vroeg ik
gejaagd.
(wordt vervolgd)
