Delta-wet in Tweede Kamer
WYBERT
DE GELUIDSMUUR
Werktuigen voor de
bietenoogst
Voorlopig doorgeprikte
illusies t.a.v. Ooster-Schelde
en Zeeuwsch-Vlaanderen
R.-k. middenstand te Hulst
ontplooit activiteit
VICTORIA-WATER
DAGBLAD DE STEM VAN MAANDAG 4 NOVEMBER 1957
Naar ruimere
schadeloosstelling
voor slachtoffers
O.a. vorming van een kerngroep
'rolt beterplakt beterbrandt beter
Succesvolle demonstratie te IJzendijke
Een fruitveiling
per week
Verkoop boerderij
Ritthem
te
EXAMENS
en voorkom
verkoudheid met
TV-RADIO-TV-R ADIO-TV-
Televisie
door C. Bauer
man
uur:
De
het
Van
Afgezien van bereidwilligheid om de toekomstige slachtoffers
van het Deltaplan behoorlijk tegemoet te komen met schadeloos
stellingen, heeft minister Algera, die donderdag n.m. 2U uur aan
één stuk aan het woord is geweest, een paar illusies vernietigd,
althans voorlopig.
Een van deze illusies is de verwach
ting geweest, dat alsnog zou worden
besloten tot een proef op de som voor
wat de afsluiting van de Oosterschel-
de betreft, m.a.w. tot een onderzoek
door een onafhankelijke, technische
instantie, of afsluiting van de Ooster-
schelde wel nodig is voor de veilig
heid, voor de landbouw en de zoet
watervoorziening en of niet volstaan
kan worden met de uitvoering van het
noordelijk en het zuidelijk deel van
(Advertentie)
het Deltaplan, zodat de Oosterschelde
met dijkversterking, open kan blij
ven, hetgeen het behoud betekent van
de visserijen, de garnalen-, mossel- en
oesterbedrijven.
De minister heeft, gesteund door mi
nister Mansholt, zelfs verklaard, dat
een perforatiedam, als te kostbaar
niet aanvaardbaar is. De kosten daar
van zouden n.l. 250 miljoen gulden
méér bedragen, dan nu is voorzien.
Op dit punt valt niet te wrikken aan
het nu eenmaa' vastgestelde plan van
de Deltacommissie en van de Rijks
waterstaat.
Buiten de toezegging van overigens
royale proeven om zo mogelijk de
oestercultuur en het verwateren der
mosselen buiten de Oosterschelde te
redden, met name dan in de kop van
het afgesloten Veersegat, wordt er al
leen tegemoetgekomen met schade
loosstellingen of compensaties in de
vorm van andere bedrijvigheid.
Illusie'
Een tweede illusie, welke is doorge
prikt, is de vaste verbinding van de
eilanden met Zeeuwsch-Vlaanderen
door een brug of een tunnel. Volgens
minister Algera is de Rijkswaterstaat
te veel bezet om ook maar dit vraag
stuk te kunnen bestuderen.
Met deze illusie gaat ook in rook op
het Zeeuwse plan voor een grote ver
binding van noord naar zuid, dwars
door de eilanden. Daarvoor is een
voudig geen geld te verwachten. Het
Deltaplan als zodanig houdt niet der
gelijke verbindingen in. Zij behoren
alleen tot de mogelijke gevolgen van
de Deltawerken, aldus het standpunt
der regering.
Eerlijkheid gebiedt te erkennen, dat
minister Algera niet onlogisch en niet
onredelijk is. De geldelijke offers, die
het ontworpen Deltaplan vergt, zijn
reeds zo reusachtig groot, dat men in
een tijd van bestedingsbeperking niet
kan rekenen op nog aanzienlijker uit
gaven. Dat zou ternauwernood ernstig
zijn.
Overigens is het de schuld
van de Kamer, dat de regering
er niet toe gedrongen is om het
Deltaplan met andere ogen te
bekijken, dan de Deltacommissie
en de Rijkswaterstaat dit heb
ben gedaan. De Kamer heeft
niet eens getracht om het Delta
plan te toetsen, heeft geen no&-
menswaardige steun verleend
aan stemmen, die zijn opgegaan
voor een herziening van het
Deltaplan en voor geleidelijke,
partiële uitvoering.
Het enige, wat de Kamer in dit op
zicht heeft gevraagd, is een regelmatig,
jaarlijks rapport over de voortgang
der werkzaamheden. Dat rapport zal
zij ook van de regering verkrijgen,
zelfs nog tussentijdse inlichtingen/De
bereidheid der regering hiertoe is ove
rigens niet zonder betekenis. Komen
er nog meer tegenvallers, zoals
zijn voorgekomen bij het Haringvliet
en in de Pluimpot, dan kan nog steeds
worden overgegaan tot wijzigingen in
het Deltaplan met zijn drie 'grote af
sluitingen van zeegaten. Het duurt
toch minstens 20 jaar, vooraleer met
de afsluiting der Oosterschelde kan
worden begonnen en in Kamerkrin
gen zowel als daarbuiten in Haagse
regionen hebben we de opmerking ge
hoord: Laten we maar afwachten; het
duurt nog lang, voordat we aan de
Oosterschelde toe zijn.
De Deltawet is trouwens slechts een
beginselwet, een raamwet, en het
voornemen van de regering om gere
geld overleg te plegen met de Staten-
Generaal maakt ook volstrekt niet
noodzakelijk dat de opzet van de
Deltacommissie en van de Rijkswater
staat metterdaad helemaal zal worden
uitgevoerd, overeenkomstig het hui
dige plan.
Belgische belangen
op de achtergrond
Is het lichtelijk onthutsend, dat
vanuit de Kamer nagenoeg geen en
kele poging is gedaan om de tech
nische zijde van het Deltaplan tot
voorwerp van discussie te maken, het
zelfde kan gezegd, wat de onmisken
bare wolk betreft van Belgische be
zwaren óf tegen het Deltaplan óf te
gen de gevolgen daarvan.
Alleen mr. Burger heeft de belan
gen van de Antwerpse Rijnvaart ter
sprake gebracht, zoals hij alleen ook
technische kritiek op de interimrap
porten der Deltacommissie heeft ge
oefend. De Antwerpse publicaties van
ïr. de Kesel en prof. van Geetruyen
zijn met ter sprake gebracht. Deze
namen werden althans niet genoemd.
Merkwaardig is, dat mr. Burger met
nadruk op de noodzakelijkheid heeft
gewezen van een nieuwe, goede ver
binding tussen Westerschelde en
Rijn. Omwille van die goede verbin
ding opperde hij bezwaren tegen een
Volkerakdam op de plaats, waar die
nu bij Willemstad ontworpen is.
Hij zou die liever gelegd zien bij Din-
telsas en heeft hierbij ongetwijfeld
gedacht aan een kanaalverbinding van
Dintelsas langs de Eendracht, Bergen
op Zoom en het Kreekrak naar de
Westerschelde en Antwerpen. In zo
ver heeft hij bij het Deltaplan een ge
dachte betrokken, die ook in Brabant
leeft. Tegemoetkoming aan België
door een nieuwe, kortere Schelde-
Rijn-verbinding dan die door het ka
naal Hansweert-Wemeldinge, en wel
door een verbinding langs de Bra
bantse wal tot in de sluis van de toe
komstige Volkerakdam, is niet alleen
een blijvende wenselijkheid van Ant
werps standpunt, maar ook voor de
waterverbindingen van Noordbrabant.
Saeftingen
Met het oog op het vraagstuk van
de inpoldering van het Land van
Saeftingen, dat ter sprake was ge
bracht, heeft minister Algera de ver
binding hiervan met de normalisatie
van de Westerschelde aan de hand
gedaan. Hij heeft echter ook deze
combinatie naar de toekomst ver
schoven, omdat hij eerst een initia
tief wil afwachten van België, dat
goeddeels de kosten van die norma
lisatie zou moeten dragen.
Ook zonder dat hiervan met name
melding werd gemaakt, is hier ken
nelijk gedoeld op de Antwerpse plan
nen, aan onze lezers bekend,
bm de Scheldehaven toegankelijk te
maken voor schepen van minstens
50.000 ton, terwijl thans slechts sche
pen van 35.000 ton tot Antwerpen
kunnen varen.
Met vermelding van deze laatste
kwestie komen wij zo onwillekeurig
terug tot het gehele complex van
kwesties langs de Westerschelde en
de Brabantse wal, zaken voor de toe
komst en tot op zekere hoogte zelfs
dringende zaken, omdat nu eenmaal
de bevolking in ons gewest aanzien
lijk toeneemt, verdere industrialisa
tie derhalve noodzakelijk is en het
opgepropt-raken van de Randstad
t Nu, dinsdag, komen in de
Tweede Kamer de replieken
aan de beurt op de antwoor- J
den van de ministers Algera
en Mansholt aan de zeventien J
sprekers, die dinsdag en
J woensdag jl. de Deltawet on-
i der de loep namen.
Te verwachten is niet, dat
hiermede enige wijziging in de J
wet kan worden bewerkstel- t
ligd, welke niet reeds door de J
t ministers werd toegezegd. t
Wat toegezegd is, betreft al-
t leen een verder gaande tege-
moetkoming aan de slachtof-
fers van de afsluiting der zee-
gaten. In dit opzicht zal minis-
J ter Algera nog overleg plegen J
met de commissie, welke het t
J wetsontwerp met betrekking
t tot de schadeloosstelling der t
J slachtoffers moet regelen. Hij
t heeft verklaard te willen
zwichten voor de aandrang t
van zovele zijden in de Ka-
t mer, er toe strekkende inte-
grale vergoeding te verschaf-
fen. Integrale vergoeding in
geld komt er zeer zeker niet uit J
de bus, wel een veelzijdige te- t
gemoetkoming om zoveel mo-
J gelijk de gedupeerden opnieuw
t-e laten deelnemen aan de t
welvaart, voor zover die in Ne-
derland bereikt is en kan wor- t
J den. J
Zuid-Holland tot decentralisatie
dwingt en tot benutting van open
vaarwater in Brabant en Zeeland.
Zo gezien is de Deltawet maar
een schakel in de ontwikkeling van
het gehele Deltagebied. Meer dan
een ernstige, belangrijke stap is er
dan ook nog niet gezet en verschil
lende aspecten van het gehele com
plex vraagstukken, die thans bij de
behandeling in de Tweede Kamer
zijn weggedrongen om goedkeuring
van het bestaande Deltaplan te
verwerven, komen t.z.t. opnieuw
aan de orde.
Voor de toch belangrijke vergade
ring van de r.-k. Middenstandsver
eniging. afdeling Hulst, was de be
langstelling maa: matig.
N^dat de voorzitter, de heer C. J.
v. a. Walle, de bijeenkomst had ge
opend, verwelkomde hij ^inliet bij
zondei; de diocesane ^geestelijk advi
seur,. de weleerwaarde heer P.
Oomen, de directeur van het Bonds-
bureau uit Breda, de heer Kamer
beek, evenals de ere-voorzitter, de
heer Em. Th. Lockefeer en de dioce
saan voorzitter, de heer A-. L. S.
Lockefeer.
In zijn openingswoord deelde de
voorzitter mede, dat gezieh slech
te opkomsten op de vergaderingen
(welke de mensen niet-meer .kunnen
boeien) men heeft uitgezien naar an
dere mogelijkheden om de Midden
standsvereniging nieuw leven in te
blazen. De geestelijk adviseur onthul
de in dit verband het bestaan van
kerngroepen" in Noordbrabant o.a.
De taak van deze kerngroepen is om
naast de zakelijke problemen (welke
in Den Haag voldoende worden be
hartigd eens aandacht te gaan be
steden aan de godsdienstige proble
men in het bedrijf. De leden weten
van elkaar meestal niet meer dan el-
kaars naam en beroep. De kern nu,
bestaande uit een vijftal personen,
die lid van de vereniging zijn moet
dan trachten door maandelijkse bij
eenkomsten de band in de vereniging
te verstevigen en een oplossing te
vinden voor de godsdienstige proble
men in het bedrijfsleven. Een kern
leider" heeft dan als het ware de su
pervisie over de groep. Staande de
vergadering werd een achttal perso
nen bereid gevonden de vorming van
een kerngroep op zich te nemen.
In zijn toespraak wees de directeur
van het Bondsbureau hierna er op,
dat men eventuele bedrijfsmoeilijkhe-
den tijdig kenbaar moet maken.
Meestal wacht men zo lang tot het te
laat is, aldus de heer Kamerbeek.
Tenslotte drong spreker er nog op
aan om de Centrale Raadsvergade
ring van de Middenstand, welke op
woensdag 6 november a.s. wordt ge
houden, bij te wonen.
Reinaert-conflict
De heer Aug. Lockefeer vroeg de
steun van de Middenstandsvereniging
in het kader van het organiseren van
het Sint Nicolaasfeest. De vergade
ring verklaarde zich hiermede direct
akkoord en zij besloot dan ook, dat
de intocht moet doorgaan. Het voor
stel van de heer J. v. d. Heijden om
de ontbrekende ƒ200.- te voteren,
werd met algemene stemmen aange
nomen. Bij het agendapunt „Wat wil
de Middenstand opperde een der
leden het plan of het niet van belang
is voor de middenstanders, dat er iets
gedaan wordt aan een oplossing van
het Reinaert-conflict. Voorzitter C. v.
d. Walle voelde evenwel niets ervoor
om dit punt in behandeling te nemen,
maar de heer A. L. S. Lockefeer gaf
de wens te kennen hierop iets te ant
woorden. Hij deelde hierna mede, dat
het gemeentebestuur destijds ,,de
hand heeft uitgestoken en deze nu nog
uitgestoken houdt om het conflict tot
een oplossing te brengen." Aangezien
het Reinaert-comité echter weigerde
-deze hand aan te nemen, is er nog
steeds geen oplossing, aldus de heer
Lockefeer. Spreker juichte alle acti
viteiten van de Middenstand toe en hij
zegde dan ook alle mogelijke steun
toe van de zijde van het gemeentebe
stuur. Hij was echter van mening, dat
de ontplooiing van activiteiten uit het
volk naar voren moet komen. „Er
zijn naast de Reinaert-optocht nog ve
le andere mogelijkheden tot activi-
teits-ontplooiing Deze optocht is
slechts een facet", aldus spreker. In
dit verband noemde de heer Locke
feer de recente ontdekking van de
waterpoort in de Molenberg. Naar
zijn mening moet deze vondst toeris
tisch volkomen worden uitgebuit. In
de eerste plaats ligt hier z.i. een taak
voor V.V.V., maar ook de midden
stand moet hieraan zijn medewerking
verlenen.
Ere-voorzitter Em. Lockefeer sprak
tenslotte de hoop uit, dat de midden
standsvereniging eens wat meer acti
viteit ging ontplooien dan de laatste
tijd en aldus weer wat nieuw leven
gaat blazen in Hulst.
Aan het eind van de vergadering
werd nog een voorstel gelanceerd om
in het kader van de standsorganisatie
een winkeliersvereniging op te rich
ten. Met algemene stemmen vond dit
voorstel de volledige instemming van
de vergadering.
(Advertentie)
Neem niet langer zo - maar - vloei, vraag uitdrukkelijk om Mascotte
De 4e landelijke demonstratie met werktuigen voor de bietenoogst, ge
organiseerd o.m. door de Landbouwstudieclubs in Zeeuwsch-Vlaanderen, de
Rijkslandbouwvoorlichtingsdienst in Zeeuwsch-Vlaanderen en de Werktui
gencommissie eveneens uit het zelfde gewest, is een overweldigend succes
gebleken. Niet alleen Nederlanders, maar ook Belgen, Fransen, Duitsers en
zelfs Engelse belangstellenden woonden deze unieke demonstratie bij, die
deze keer gehouden werd op de bedrijven van de heren A. J. Lievens en
M. A. van Oers te IJzendijke.
Met ingang van deze week wordt
op de Zeeuwse fruitveilingen het
aantal veilingdagen verder ingekrom
pen en wel tot één veiling per week.
Op dinsdag wordt geveild in Krabben-
dijke en Goes en op woensdag in
Kapelle.
De Zeeuwse fruitveilingen hebben
hiertoe besloten omdat het aanbod
van peren praktisch voorbij is en er
ook een steeds minder wordende aan
voer van appels komt.
De groenteveilingen blijven uiter
aard normaal doorgaan.
Werd eertijds reeds een demon
stratie gehouden met rijen-dun-ma-
chines, de thans gehouden demon
stratie, die een aanzienlijk grotere
organisatie vroeg, mag volgens de
landbouwconsulent ir. Haenen zeker
zijn succes wel voor een groot deel
danken aan de leden van de land
bouwstudieclubs, die in deze zeer
spontaan hun medewerking verleen
den. Zij leverden o.a. 40 tractoren en
verder nog rollend materiaal. Heel
deze demonstratie was één treffend
voorbeeld van wat door onderlinge
samenwerking bereikt kan worden.
Het was weer de „Voorlichting" en
de „Praktijk" die in deze hand in
hand samen ging.
Het aantal bieten-rooimachmes
breidt zich van jaar tot jaar sterk
uit, terwijl de laatste jaren zeker
een grote vooruitgang is geboekt wat
betreft de bruikbaarheid van deze
machines onder de verscheidene in
ons land soms zeer ongunstige om
standigheden.
Op deze demonstratie te IJzendijke
kwam dit zeer duidelijk naar voren.
De omstandigheden om met de ma
chines te werken waren zeker niet
idéaal te noemen, daar het daags
te voren nog al wat geregend had.
De bezoekers konden dus de machi
nes op hun kwaliteiten beoordelen,
ook bij minder gunstig weer. On
danks deze ongunstige omstandighe
den, werd door de diverse machines
zeer behoorlijk werk geleverd.
Werd bij vorige demonstraties met
bietenrooimachines het accent ge
legd op de machines zelve, de Rijks-
landbouwconsulent in Zeeuwsch-
Vlaanderen wees in zijn voorwoord
op het feit, dat nu speciaal de na
druk werd gelegd op de rooimetho-
den, het laden en overladen van bie
ten en het opladen van bieten uit
grote hopen.
Op het einde der demonstratie kon
ir. Haenen dan ook vaststellen, dat
ieder zich nader had kunnen oriën
teren omtrent de mogelijkheden die
er geboden worden op het gebied van
de bietenoogst.
Hij meende te mogen constateren
dat aan de technische zijde van het
bietenrooiprobleem een grondige aan
dacht wordt besteed en dat alles in
het werk wordt gesteld om de land
bouwer te helpen de bietenoogst in
meer zorgeloze banen te leiden.
Hij wees er echter op, dat datgene
wat in deze wel eens passend zou
kunnen zijn voor het ene bedrijf, voor
het andere mogëlijk minder passend
zou kunnen zijn. Aan de hand van 't
gebodene meende spreker echter, dat
eenieder kon nagaan, welke nieuwe
methoden op het eigen bedrijf kon
den worden toegepast.
Hij bracht hulde aan de heer A.
Ramondt te Sluiskil, de voorzitter
van de regelingscommissie en de
heer J. Scheele te Terneuzen, hoofd
assistent bij de L.V.D. afd. land
bouwwerktuigen, die als secretaris
de papieren rompslop voor zijn reke
ning nam. In beiden zag hij de mo
tor van deze grootse en unieke de
monstratie.
De beoordeling
Wat de beoordeling van het gebo
dene betrof, gaf ir. Bakkers Arkema
uit Wageningen een uiteenzetting van
de verscheidene machines, w.o. ook
laadapparaten, die de bieten na het
rooien opnemen en op de wagen
■brengen, de bietenlichters, zelflossen
de wagens en de laad- en verlaad-
apparaten.
Ir. J. Jorritsma uit Bergen op
Zoom, liet als lid van de beoorde
lingscommissie zijn blik in de toe
komst gaan en besprak de toekom
stige rooimethoden. Hij wees even
eens op de verscheidene factoren die
bij de keuze van de machines een
rol spelen. Spreker achtte de moge
lijkheid aanwezig dat in de toekomst
de fabrieken ook de bietenkoppen (na
verwijdering van loof) zullen verwer
ken.
In een opsomming van de voor- en
nadelen van de nieuwe rooimethodes
meende hij te mogen concluderen dat
de voordelen opwegen tegen de nade
len en men uiteindelijk tot deze
nieuwe methoden zal moeten over
gaan, om de bietenteelt rendabel te
houden.
Late frambozen
Hoewel het bijzonder laat op het
jaar is en de normale frambozenpluk
reeds lang is vergeten, werden er
toch nog frambozen aangevoerd op
de veiling in Kapelle. Het was een
kratje met 8 doosjes (in totaal 1,6 kg)
welke werden aangevoerd door mevr.
wed. Philipse van Schore. De kwali
teit van deze late frambozen was nog
zeer goed. Er werd 62 ct. per doosje
van 2 ons voor betaald.
(Advertentie)
Het behoort tot de zeldzaamheden,
dat een boerderij publiek wordt ver
kocht.
Dit'gebeurde thans te Ritthem door
notaris van Verre.
Het betrof de hofstede „Veldlust",
aldaar. Zij bestond uit een woning
met schuren, arbeiderswoning en 21
ha. bouw- en weiland. Koper werd
de heer H. Allaart te Ritthem voor
f 89.160.
SCHEEPSWERKTUIGKUNDE
Geslaagd voor scheepswerktuigkun-
dige diploma A: H. Krist en B. van
Mieghem; diploma B I: H. v. Son; di
ploma B II: A. Koudijs en H. Ippen;
diploma C I: H. Sluiter (met lof); di
ploma C II: H. Melse en J. Kleinepier
(beiden met lof); Ph. Schölvinck, 3de
stuurman (allen leerlingen der „De
Ruyterschool")
HERENKAPPER
Voor het vakdiploma herenkapper
slaagde te Rotterdam de heer Ed.
Minnaert, wonende te Eede.
JUDO EN JIU JITSU
In de afgelopen week zijn in sport
school Felix Janssens de navolgende
Judo en Jiu Jitsu examen afgenomen:
Blauw band judo: L. Stolk, Vlissin-
gen, I. v. d. Hooft, Vlissingen, A. P.
Wage, Sluis.
Adspir. groene band: F. Boschman,
Bergen op Zoom.
Oranje band judo: Rik Merkeleijn,
Vlissingen.
Adspir. oranje band judo: C. Schen-
kenberg, Bergen op Zoom, Rob Mul
der, Bergen op Zoom, B. Laagland,
Roosendaal.
Gele band judo: P. Aspeslagh, Vlis
singen, C. Priester, Middelburg, H. v.
Maaren, Bergen op Zoom, H. Pauw,
idem, R. Schmitt, Roosendaal, Adr.
Martens, Roosendaal.
Adspir. gele band judo: J. v. d.
Meule, IJzendijke. G. de Bruyn, Ber
gen op Zoom, C. Heeren, Roosendaal,
Han de Vlieger, Middelburg, Chr. de
Vlieger, Middelburg, J. de Vlieger,
Middelburg, Robby Leijnse. Middel
burg, Leo Kieboom, Middelburg,
Witte band judo: H. Rikken, Ber
gen op Zoom.
2e graad jiu jitsu: P. Marcus, Ber
gen op Zoom.
(Advertentie)
Bescherm
Uw keel
DE MEEST GEVRAAGDE
NATUURLIJK BRONWATER
TAFELDRANK
DINSDAG, 5 NOVEMBER
HILVERSUM I. 402 m. KRO: 7,00
Nws. 7,10 Gram. 7,45 Morgengebed en
lit. kal. 8,00 Nws. en weerber. 8,15 Gram.
8,55 Hoogmis 10,15 V.d. kind. 10,30 School
radio 10,50 Waterst. 10,55 Gram. 11,00
V.d. vfouw 11,30 Schoolradio 11,50 Gram.
12,00 Middagklok-noodklok 12,03 Gram.
12,30 Land- en tuinb.meded. 12,33 Gram.
12,55 Zonnewijzer 13,00 Nws. en kath.
nws. 13,20 Gram. 13,25 Amus.muz. 14,00
Schoolradio 14;30 V.d. vrouwen v.h. land
14,40 Gram. 15,00 Kamerkoor 15,30 Me-
tropole ork. en solist 16,00 V.d. zieken
16,30 Ziekenlof 17,00 V.d. jeugd 17,40
Beursber. 17,45 Regeringsuitz.: Nederland
en de wereld: De betekenis voor Neder
land van de nieuwste wijziging In de
Amerikaanse immigratie-wetgeving, door
mr. J. A. U. M. van Grevenstein 18,00
Lichte muz. 18,20 Sportpraatje 18,30 RVU:
Onverwachte gasten aan het firmament,
door dr. H. Groot 19,00 Nws. 19,10 Comm.
op het nws. 19,15 Lichte muz. 19,35 Gram.
20,20 Katechismus 20,30 Act. 20,45 De
gewone man 20,50 En gij zult het aan
schijn der aarde vernieuwen, klankb.
22,05 Gram. 22,30 Sport 22,35 De radio
dokter 22,45 Avondgeb. en lit. kal. 23,00
Nws. 23,15-24,00 Gram.
HILVERSUM H. 298 m. AVRO: 7,00
Nws. $,10 Gym. 7,20 Gram. VPRO:
7,50 Dagopening AVRO: 8,00 Nws. 8,15
Gram. 9,00 Gym. v.d. vrouw 9,10 De
groenteman 9,15 Gram. 9,40 Morgenw.
10,00 Gram. 10.50 V.d. kleuters 11,00 Holl.
allerlei 11,30 Gram. 12,00 Metropole ork.
12,30 Land- en tuinb.meded. 12,33 Mil.
ork. 13,00 Nws. 13,15 Meded. of gram.
13.20 Lichte muz. 13,55 Beursber. 14,00
Gram. 14,40 Schoolradio 15,00 Cello en
piano 15,30 V.d. zieken 16,30 V.d. jeugd
17,20 De dierenwereld en wij, caus. 17,30
Prom.-ork. en solist 18,00 Nws. 18,15 Act.
18,30 Amateursuitz. 18,55 Paris vous parle
19,00 V.d. kind. 19,05 Gram. 19,45 V.d.
jeugd 20,00 Nws. 20,05 Gevar.progr. 22,15
Volksmuz. 22,35 Pianorec. 22,55 Ik geloof,
datcaus. 23,00 Nws. 23.15 Beursber.
v. New York 23,16 New York calling
23,21-24,00 Gram.
BRUSSEL, 324 m. 12,00 Gram. 12,30
Weerber. 12.34 Tuinb.kron. 12,40 Volks
liederen 13,00 Nws. 13,11 Kamermuz. 14,00
Schoolradio 15,45 Gram. 16,00 Koersen
16,02 Gram. 16,30 Symf.ork. 17.00 Nws.
17,10 Blokfluittrio 17,45 Boekbespr. 18,00
V.d. jeugd 18,30 V.d. sold. 19,00 Nws.
19,40 Gram. 19,50 Caus. 20,00 V.d. vrouw
21,00 Omr.ork. 22,00 Nws. 22,11 Kamer
muz. 22,35 Symf.ork. 22,55-23,00 Nws.
BRUSSEL, 484 m. 12,00 Lichte muz.
13,00 Nws. 13,10 Gram. 14,45 Omr.ork.
15,30 Gregoriaanse liederen 16.05 Lichte
muz. 17,00 Nws. 17,10 Gram. 17.30 Verz.
progr. v.d. zieken 19,30 Nws. 20.00 Groot
Symf.ork. 22,00 Nws. 22,55 Idem.
DINSDAG, 5 NOVEMBER
NTS: 12,00-13,00 Eurovisie: Rep. ope
ningsbijeenkomst v.d. Assemblée v.d.
Europese Kolen- en Staalgemeenschap.
20,30 Journ. en weerber. NCRV: 20,45
Documentaire film 21,00 Speelfilm.
VLAAMS BELG.: 19,00 De liberale ge
dachte en actie 19,30 Nws. 20.00 Schip
per naast Mathilde 20,40 Speelfilm 22,15
Nws. en journ.
35)
„Natuurlijk doe ik het. Maar de
moeilijheid waarvoor ik nu sta is:
moet ik er met Jess over praten of
moet ik mijn mond houden?" Ik ant-
hij het, dacht ik ironisch. Ze zouden
woordde niet direct. Natuurlijk deed
het waarschijnlijk allemaal doen als
J.R. het hun vroeg. Ze zouden er
zonder parachute op tienduizend voet
uitspringen, als J.R. daar zin in had
De zaak was eigenlijk veel eenvou
diger dan ik met al mijn ingewik
kelde theorieën dacht. Er was im
mers geen sprake van een Tony, die
zijn verstand gebruikte, en een Phi-
Jip. die meer roekeloos was. Dat
kwam misschien op de tweedede
plaats. J.R. vroeg het dat was
het belangrijkste. J.R. was van me-
hing dat het gedaan moest worden,
of het nu in het belang van de we
tenschap, of van de luchtvaart of al
leen maar van hemzelf was dat
deed allemaal niets ter zake: J.R.
dacht ik, Ton is doodgevallen bij
vroeg het! Philip keek mij in af
wachting aan. Dwaas die je bent,
Poging om door die vervloekte ge-
luidsmuur te komen, maar als J.R.
het jou vraagt, doe je het natuur
lijk. Dat vormt voor jou geen pro
bleem. Het moet nu eenmaal. Maar
waar je ie wél zorgen over maakt
is of je het aan Jess moet vertellen
„Waarom zou je het haar niet ver
tellen", zei ik. Hij haalde zijn schou
ders op: „Weet niet, misschien maak
ik haar wel ongerust en misschien
lacht ze me uit. Je weet hoe weinig
ze altijd belang gesteld heeft in mijn
werk. Eerst dacht ik: laat ik haar
maar mets zeggen, ze begrijpt het
toch met. Maar later dacht ik weer:
ze zal achteraf misschien boos zijn
omdat ik mijn mond gehouden heb
En Hij zocht naar zijn woorden,
„en ik wil ook niet er zal niets
gebeuren maar je weet toch nooit
ik wil ook niet als Tony, ik bedoel
zo helemaal zonder afscheid geno-
van weten", zei ik droog.
„Daar zul je zelf weinig meer
dat zou ik verscnrikkelijk vinden
men te hebben., begrijp je me.,
me
schien is het maar een idee van
„Dat is wel zo, maar toch., mis-
„Vertel het haar dan", raadde ik
hem aan. „Ik zie niet in wat voor
kwaad het zou kunnen. Je rekent er
zelf toch niet op dat er iets mis
gaat ?Dan hoef je het Jess ook niet
zo somber aan te kondigen".
„Ik geloof dat ik het maar moest
doen knikte hij instemmend.
„Welja", wuifde ikl luchtig. „En
als ze de belangrijkheid niet hele
maal begrijpt, moet je je dat ook
maar niet te veel aantrekken. Ze is
een vrouw, daarvan kun je op dit
punt toch niet alles verwachten".
„Susan begreep het anders donders
goed", zei hij ernstig.
„Nou ja, Susan was een uitzonde
ring. Die had haar hele leven in de
ze sfeer doorgebracht. Maar Jess is
nu eenmaal anders".
Hij stond op. ,,Ik zal het haar in
ieder geval maar niet zo lang van
te voren vertellen. Als ze soms on
gerust mocht zijn, je kunt niet we
ten, dan hoeft ze tenminste geen we
ken in spanning rond te lopen".
„Dat lijkt me een goede oplos
sing". Ik pakte mijn boek weer en
was Philip s probleem vergeten toen
hij de deur nog maar nauwelijks ach
ter zich had dicht getrokken.
Omdat ik het nogal druk had in
de maanden die op dit gesprek volg
den, sprak ik PhUip nauwelijks. Er
was een grote luchtvaart-show op
komst en die bracht veel voorberei
dend werk met zich mee. Aan de
nieuwe „Prometheus" werd dag en
nacht gewerkt. J.R. wilde er nog
voor de show een poging mee wa
gen om de geluidssnelheid te eve
naren.-Was eenmaal gebleken dat dit
toestel daarvoor de vereiste capaci
teiten bezat, dan zou hij de poging
tijdens de show herhalen. Toen de
machine klaar was en de terste vluch
ten achter de rug waren, bleek het
al gauw dat Will Sparks een mees
terstuk had geleverd. Philip was en
thousiast en uit de rapporten bleek
dat deze „Prometheus" nog sneller
en betrouwbaarder was dan de bei
de vorige.
Op een middag, toen ik juist te
rugkwam van dagenlange besprekin
gen met de organisatoren van de
show, vertelde J.R. me, dat Philip
voor een korte vakantie van enkele
dagen naar Londen was vertrokken.
Hij zou terugkomen op de dag voor
die waarop de laatste en beslissende
vlucht met de „Prometheus" zou
plaats vinden. Ik dacht terug aan het
gesprek dat ik weken geleden met
Philip had gevoerd en ik nam aan
dat hij met Jess bij deze gelegen
heid wel over de aanval op de ge
luidsmuur zou spreken. J.R. scheen
te raden in welke richting mijn ge
dachten gingen. „De verhouding tus
sen die twee schijnt nog steeds niet
zo bijzonder goed te zijn, is het
wel?" merkte hij op.
„Och", aarzelde ik, „je kunt er
zo weinig van zeggen". Ik voelde de
oude tegenzin om met J.R. over de
ze aangelegenheid te praten.
„Ik had hem misschien beter niet
kunnen laten gaan", zei J.R. hoofd
schuddend. „Het kon hem wel eens
volkomen uit zijn evenwicht bren
gen".
„Wat bedoelt u?"
„Ik bedoel dat Philip over een paar
dagen al zijn zelfvertrouwen nodig
hebben. Niet alleen zijn lichamelijke
gesteldheid maar ook zijn psychische
conditie zal op dat ogenblik meer dan
ooit van het grootste belang zijn.
Voor hij hier wegging, heeft hij me
gevraagd of het verstandig zou zijn
met Jess over de geluidsmuur te
spreken. Ik heb hem gezegd dat hij
dat voor zichzelf moest weten, maar
dat het volgens mij geen kwaad kon.
Waarschijnlijk had ik het hem toch
beter kunnen ontraden, mr.ar op zo'n
ogenblik weet je niet goed wat je
zeggen moet. Die dingen zijn zo per
soonlijk. De ene vrouw kun je het
beter van te voren vertellen en bij
de ander kun je beter je mond hou
den. Maar om alle mogelijke gevol
gen te voorkomen, had ik hem bij
nader inzien toch maar het laatste
moeten adviseren".
„Welke gevolgen?" vroeg ik. „Ik
begrijp het nog niet goed".
„Kijk, Dave, de kans is natuurlijk
heel groot dat Jess hem huilend om
zijn hals zal gaan hangen en sme
ken dat hij het niet moet doen. Dat
is zo de gebruikelijke formulering
voor een typisch vrouwelijke reactie.
Zo zijn ze nu eenmaal bijna allemaal,
of ze veel van een man houden of
niet. Philip zal er niet aan toegeven,
daar ben ik van overtuigd, maar het
zal hem onzeker maken. Ik heb dat
zelf gekend toen mijn vrouw nog leef
de. Ze was een schat van een vrouw
en ik zou nooit met een ander heb
ben willen trouwen, maar ze was een
vrouw: als ik eens iets wilde onder
nemen waaraan wat meer risico was
verbonden dan normaal, remde ze
me af met haar onredelijk-vrouwelij-
ke bedenkingen. En dan kon ik me
wel voornemen mij er niets van aan
te trekken - onwillekeurig beïnvloed
de het mijn handelingen toch. Ze had
m: bang gemaakt, begrijp je, bang
en onzeker. Ik durfde me niet ten
volle meer te geven. En dat is ook
waar ik bij Philip weinig vertrou
wen in heb. Ze zal hem bang ma
ken. Die twee hebben nu drie dagen
de tijd voor hysterische huilbuien en
allerlei andere nare scènes. Denk je
dat Philip niet een paar van zulke
dagen in de herinnering zich zo pret
tig zal voelen? Het kan best zijn dat
hij terugkomt in een stemming,
waarin ik hem nog niet eens met
een sportvliegtuig de lucht zou wil
len insturen, laat staan met de
„Prometheus". Dat is natuurlijk het
gevaar van typen als Philip. Het zijn
uitnemende vliegers, maar er is niet
veel voor nodig of ze liggen uit hun
balans en dan zijn ze nog niet ge
schikt om een auto te besturen".
,,U schijnt noch Philip noch Jess
goed te kennen", zei ik scherp. „Wat
Jess ook zal doen, van huilbuien zal
geen sprake zijn. Eerder het tegen
deel. En Philip mag dan niet zo
evenwichtig zijn als Tony was, angst
zult u aan em niet merken, niet aan
hem en niet aan de wijze waarop
hij de „Prometheus" vliegt. Ik zou
haast zeggen. Ik hield plotseling
op in de zekerheid lat ik te ver ge
gaan was. Ik had Philip willen ver
dedigen en ik was met open ogen in
het valletje gelopen dat J.R. zo op
zichtig voor mij gesteld had. 01 was
het toch allemaal verbeelding van
meZocht ik er weer te veel ach
ter? J.R. zat met een klein zakmes
je een punt aan een potlood te slij
pen. Hij deed het heel nauwkeurig,
het was of deze bezigheid hem hele
maal in beslag nam. Zonder op te
kijken, mompelde hij: „Wat zou je
haast zeggen, Dave?"
„Ik zou haast zeggen", loog ik,
„dat hij na dit bezoek aan Jess even
wichtiger zal zijn dan anders. Jess
is een vrouw waar rust van uitgaat.
Ze is zo verstandelijk en ze brengt
die houding met de grote kracht van
haar persoonlijkheid ook op anderen
over. Of ze nu van Philip houdt of
niet, dat doet hier niets ter zake. Ze
is pienter genoeg om te begrijpen
dat dit een belangrijke aangelegen
heid is en dat Philip zijn hoofd on
der alle omstandigheden koel moet
houden; dat zijn bekwaamheid als
vlieger geheel ten dienste moet staan
van zijn hersens. En daarom zal ze
hem zeker zoveel mogelijk rust en
bezonnenheid trachten mee te ge
ven". Ik kon het niet helpen maar
ik was er ineens weer ten volle van
overtuigd dat J.R. een Philip wenste,
die bereid was alles op één kaart te
zetten. Met de noodlottige vlucht van
Tony nog vers in de herinnering ver
wachtte J.R. niet dat iemand die al
leen maar voorzichtig en met beleid,
te werk ging tot het uiterste zou dur
ven gaan. Maar hij wist hoe Philip
was en hij wist ook hoe het met zijn
verhouding tot Jess stond. En daar
om had hij hem naar Londen ge
stuurd, daarom had hij hem geadvi
seerd er met Jess over te spreken.
(wordt vervolgd)
