PafiWaïi PeStrn
Mol
en
Dokter Rudolf
vrouw bouwen mee aan
zijn
een
nieuw Afrika
TURKS LEGER PARAAT
Hoogspanning neemt toe, óók bij de
voetbal
amateurs
Y oedsel vergif tiging
te Barneveld
Gillette
Geestdriftige brief uit Tanganyka
Uitstekend geoefend en met
modernste wapens uitgerust
17
VIJFDE BLAD
VRIJDAG 25 OKTOBER 1957
ONDERNEMENDE
MENSEN
Nood doet Ieren
Nog
een jaartje
Niet gemakkelijk
Lege
er
Uw vingertoppen vertellen het U!
Werkelijk goed geschoren? Heerlijk schoon
en fris? Dat is de enige manier om
een scheersysteem te testen -
en daarom blijven
de meeste mannen
trouw aan
dat
klassieke trio:
water
zeep en
een blauw
mesje
Eerste Klas
Tweede Klas
Derde Klas
Vierde Klas
ONNEEMBARE
GRANIETEN
VERDEDIGING
MET DERTIG
VLIEGVELDEN
Bosporus
BLANJCENHEYM
Afro-Aziatische
conferentie te
Cairo
1T
Een jaar geleden in oktober 1956 vertrokken uit ons land naar
Tanganyka (Brits Oost-Afrika)ter versterking van het hospi
taal van dr. Eleonore Schroder, de jonge arts Rudolf Mol uit Et-
ten, en zijn vrouw Annemieke Mol-Dubois. Zij hebben zich inge
werkt in de situatie rond het missiehospitaal Sumve (treinstation
Mantare, ongeveer twee uur sporen van de oever van het meer),
dat de zorg draagt voor 300.000 inheemsen, verspreid wonend. De
heer en mevrouw Mol hebben „De Linie in een uitvoerige brief
geschetst, wat zij hier aantroffen en welke plannen zij hebben.
Hun relaas is interessant genoeg om het hier, enigszins verkort,
weer te geven.
We hebben, schrijft mevrouw Mol, nu met eigen ogen een paar maan
den kunnen aanschouwen hoeveel hulp in dit gebied nodig is, en hoe
zeer naast de bestaande medische statie van Sumve het tweede gepro
jecteerde missiehospitaal van Bukumbi, waar mijn man en ik ons op wil
len werpen, schreeuwt om verwerkelijking. De hulp waar wij aan den
ken is niet alleen die in geld, maar meer nog die van de ruime blik en
het warme hart voor dit Afrikaanse volk.
De eerste indruk van dit land, na
tuurkundig gesproken, was imposant
maar weinig kleurrijk. Huizenhoge
granietformaties temidden van heu-
Afrikaanse kindertjes die dagelijks
vanuit de Lagere school tegenover
ons huis aan de heg komen wachten
totdat ze de baby mogen zien. Niet
alleen zijn blanke kleur, maar ook
het ontbreken van een kroeskapsel
vinden zij een sensatie.
Gemakkelijk is het leven hier ze
ker niet. Wanneer bijvoorbeeld de
watertoevoer aan het einde van de
veis en dorre vlakten met ver-1 droge tijd op is, moet het water en-
schroeid gras, hier en daar wat i--i-
kele mijlen ver gehaald worden uit
een gouvernementstank. Wat dit be
tekent voor hygiëne en cpidemiege-
varen in de droge maanden hoeven
we niet te vertellen.
Hoe wij ons, tot slot, met ,,dit le
ven" voelen? Werkelijk zeer geluk
kig. We hebben de indruk dat de
veelgenoemde essentiële existentie"
hier in Afrika toch wel makkelijker
aan bod kan komen dan in Europa
waar men niet of nauwelijks het al
te vele en te gemakkelijke afleiden
kan ontlopen. Ik wil hier niet mee
zeggen dat wij niet zouden voelen
en waarderen wat Europa betekent
- integendeel zonder die achtergrond
zou ons verblijf hier en ons ploete
ren misschien onmogelijk zijn. Een
grote dosis geestelijke reserve (om
het zo maar te noemen) is totaal on
misbaar, want je blijft daar in vele
opzichten op teren.
Dr. Mol vervolgt dan verder in de
snel uit, infiltreren naar Zuid, west brief:
en oost, en beginnen meestal met Het vervoermiddel, dat ons uitein-
bossen en bomen plat te branden zo-delijk ten deel gevallen is om mee
j te starten op onze nieuwe levensweg
werd geen Jeep, maar een Volkswa
gen. De wegen zijn hier in het re-
genscizen zo barbaars, dat niet meer
van ,,weg gesproken kan worden,
het zijn modderbanen met stukken
rots en poelen water. We hebben al
eens met de VW midden in een ri
viertje vast gezeten, waarbij de om
wonenden burgers in drommen kwa
men kijken zonder een hand uit te
steken alvorens onderhandeld en ak
koord bereikt was over de prijs van
de hulp
Dat zijn van die omstandigheden
waar je aan wennen moet. Onze ba
by lag in de verhoogde bagageruim
te achter in het autootje, en kwam
schrale bomen en struiken. Doch in
de regentijd wordt deze kale ruim
te vruchtbaar, staan de velden van
terracotta aarde vol katoen, rijst en
mais, vol mangobomen van prachti
ge rijpe groene kleur, en zijn ook
de steppen mals groen. Dorpen"
kent men hier nog niet, de kleine,
ronde hutten liggen verspreid in de
velden. Ieder woont apart. Daardoor
lijkt het land verlaten, hoewel het
redelijk dicht bevolkt is. De Lakc-
provincie (rond het meer, ons
district) is de dichtstbevolkte van
Taganyka Territory, twee miljoen en
daarvoor staan 5 missieartsen ter
beschikking. Het is ook het meest
welvarende streek.
De mensensoort hier, van de Wa-
sakuma-stam, is ondernemend en
doorzettend juist omdat zij de grond
met inspanning moet bewerken, in
tegenstelling tot bv. de Bukobamen-
sen, die hun overdadige koffie- en
bananenoogst als het ware zittend
kunnen oogsten. De Wasakuma heb
ben leren werken. Zij breiden zich
dat hier weinig wouden zijn (en wéi
nig slaapziekte!) Behalve eigen voe
dingsmiddelen, verbouwen zij op de
aldus vrijgekomen velden veel ka
toen, die zij na de oogst in juni te
gen goede prijs verkopen.
Zij hebben het om zo te zeggen
niet arm alles is hier betrekke
lijk! maar van enige praktische
besteding van hun geld iö geen spra
ke. Financieringszorg is voor deze
Afrikanen trouwens een veel te ab
stract probleem. Een voorbeeld: als
ik mijn bananen koop van een man,
die met zijn stok vol trossen over de
schouder voorbijkomt, dan neem ik
tien bananen naar keus, leg die op
een rijtje, en bij elke banaan het
gevraagde bedrag.. Na de oogsttijd j er dus droog uit, maar een zak sui-
plegen de verdiensten direct te wor- ker onder de voorzetel was finaal
den opgemaakt. Men koopt glanzende
sportfietsen, kleding, en vooral een
flinke voorraad bier.
Bier! Het drinken is hier een pro
bleem, zoals op vele plaatsen in Afri
ka. Er zijn bierhuizen" die een ver- j
doordrenkt en wegens infectie dus
helaas onbruikbaar. Het medische en
vooral chirurgische werk
Zou deze Afrika-bewonereen oude visser, beseffen wat er voor zijn
wereld allemaal wordt gepresteerd
bi wordt een pijpleiding gelegd, een
kilometer lang, en beneden staat de
hele dag een pomp te stampen die
dagelijks minstens 20.000 liter water
omhoogwerkt voor hospitaal, middel
bare school en de bewoners van het
„plot". De eerste bouwplannen voor
zien in een verloskundig paviljoen,
een paviljoen voor mannen, vrouwen
en kinderen, samen 55 bedden, een
apart huisje met vier kamers voor
meer ontwikkelde patiënten, en een
dokterswoning. Later komen dan nog
een polikliniek, een huis voor meeko
mende families van patiënten, een
technische centrale- en vooral niet tc
vergeten een „wijkgebouw" voor pre-
log waar thans miljarden bewape-
ningskosten aan worden besteed.
Als ik je zeg, dat wij met een ru
we 25.000 gulden reeds een geweldig
werk tot stand konden brengen hier
een eerste blok van het bouwsel
dan klinkt zulk een bedrag als
scherts, vergeleken met de kapitalen
welke m Europa en Amerika voor al
lerlei secundaire doeleinden worden
besteed.
Binnen het jaar zijn we zeker ver
huisd, en draait Jiei hospitaaltje op
natale zorg, zuigelingen- en kleuter-volle toeren. Het zal er heerlijk wo-
bureau etc. Doch dat zijn technische nen zijn, want achter ons huis ver
en medische „dagdromen". j heffen zich rotspartijen gigantisch
Wat we tot nog toe aan giften uit i beeld van een oernatuur geweldig
Nederland bijeen hebben, van instan-en groots en weerbarstig zoals heel
ties en familieleden en vrienden en 1 dit continent („het donker randge-
supporters, is samen net voldoende j bergte van de Dood", herinner ik
voor de slagader van het nieuwe j mij van de dichter Marsman!) Dan
projekt: de watertoevoer! hebben we vanaf het schuin oplopen-
De geweldige draagkracht van de de terrein van het ziekenhuis een
preventie voor 't verzorgen van min-1 fantastisch uitzicht over een kilome-
derontwikkelde gebieden wordt in de j ter land met eucalyptus, sisal cac-
wereldpolitiek mijns inziens nog veel j tus, weiden, akkers met katoen, ma-
- - -
gunning van het gouvernement heb
ben, doch daar kan men ook ster
ke drank krijgen die in korte tijd de
gezondheid ondermijnt. De „Koning"
van Bukumbi, een ondernemende
jonge man, vertelde ons dat hij de
ze uitwassen graag zou beknotten,
doch hij staat machteloos omdat het
(Britse) mandaatsgouvernement de
ze zaak nogal laks opneemt.
Ook in ons ziekenhuis ondervinden
we dat de oogst voorbij is en dat
de bevolking geld heeft. Men wil dan
namelijk verwaarloosde kwalen laten
nazien, zich laten opereren, kortom,
„er is tijd en geld om ziek te zijn".
Vijf weken nadat we hier arriveer
den werd onze kleine Caspar gebo
ren, een heerlijk gezond en vrolijk
baasje de grote attractie voor de
(Advertentie)
tweinig bemerkt. Het voorkomen is en millet. Daarachter, met de voe-
wc de handen vol hebben is trouwens j van uitbreiding van epidemies, en het ten reeds in het water, de palmen,
i" j al avontuurlijk genoeg. versterken van het gezondheidspoten- Dan een paar mijl brede strook van
Want het is belist een avontuur, i tieel. is een kapitaal waard, vergele- f het Victoriameer, met aan de over-
om plotseling moederziel alleen te j ken met het later bekostigen van du-
staan tegenover een acute operatie r9 medische campagnes, van het „pa
waarbij geen sterveling je inlichten i cificeren" van volkeren die in onstui-
kan. Dat is heel wat anders dan een mige ontwikkeling geraken, van
universitaire kliniek in Nederland communistische agitatie welke ook i
(Speciale correspondentie)
Kroetsjef heeft gezegd, dat hij Turkije in 24 uur van de kaart
zal vegen. Weten jullie, dat wij een leger hebben en over de mo
dernste wapenen.beschikken? Niemand gelooft hier werkelijk aan
een oorlog. Het is allemaal bluf, maar als er narigheden zouden
komen, rekenen wij op onze bondgenoten en op ons zelf, vertelde
ons een Turks politie-agent met wie we in Istanboul spraken.
Een half uur later zaten we in de
smaakvol ingerichte salon van een
Turkse gastheer, wiens beide zonen
in Parijs studeren. Hier kregen we
ten dele afgeronde gegevens over de
Turkse weermacht. Gebogen over
een kaart van zijn dierbaar vader
land legde deze oud-officier, een
persoonlijke vriend van een Turkse
minister de kaarten op tafel:
,,De regering weet, dat u in Instan-
boul vertoeft. De minister van Oorlog
persoonlijk heeft men toegestaan u
een afgerond geheel te geven over
onze militaire positie. De minister
wil, dat onze bondgenoten in West-
Europa volkomen zijn ingelicht over
de mogelijkheden van het Turkse
leger. Men is hierover bedroevend
slecht ingelicht....
met assistenten en geschoolde ver
pleegsters - doch de nood doet snel
leren en elke ondervinding met ge
compliceerde gevallen weegt hier
tiendubbel. De mensen zijn interes
sant, de taal ongelofelijk moeilijk, zo
goed als onmogelijk om te leren...
Een paar Amerikaanse zusters van
Maryknoll hier in de buurt zijn se
dert 4 maanden bezig met 5 uur
per dag te besteden aan een on
langs uitgekomen gestencilde gram
matica, en zijn nu pas aan les 12
Natuurlijk gaat heel onze energie
voor denken en hopen uit naar het
toekomstige junglehospitaal van Bu
kumbi. Na weken van rekenen en
passen en schermutselen is men zo
ver, dat met de bouw begonnen kan
worden.
Vanaf het Victoriameer bij Bukum-
hier reeds merkbaar wordt, om te
zwijgen van het betalen van een oor
kant de heuvels van het district Gei-1
ta. Welke jonge dokter bij ons kan
zich zulk een kolossaal landschap
permitteren, bij al zijn dagelijkse zor
gen?
Sumvé, Taganyka
R. en A. MOI^-DUBOIS
Eeuwenlang werd de kern van het
Turkse leger gevormd door de be
roemde Jeni Tseri, gerekruteerd
uit de christelijke krijgsgevangenen
maar in de zeventiende eeuw werd
't beginsel dat soldaten van niet-mo-
hammedaanse afkomst moeten zijn
tenslotte prijsgegeven. De janitsaren,
zoals de soldaten werden genoemd,
begonnen aan eigen macht in de
staat te vormen, hetgeen aanleiding
gaf tot vele, bloedige opstanden, die
tenslotte in 1826 werden beslecht met
een vreselijk bloedbad: de Janitsa
ren werden eenvoudig uitgemoord.
Alleen in Istanboul vielen 28.000 Ja
nitsaren. Het krijgswezen werd gron
dig herzien. Duitse officieren werden
naar Turkije gehaald om het nieuwe
leger te oefenen. Ten dele is het
hieraan te wijten, dat Turkije tijdens
de eerste wereldoorlog de zijde van
de Pruisen koos. Reeds tevoren had
den de Turken op alle fronten neder
lagen geleden: in 1911 tegen Italië,
in 1912-1913 tegen de Balkanalliantie.
De Russen drongen tijdens de eerste
wereldoorlog tot diep in Turkije door.
Bedreigd door de Engelsen, Fransen
en Arabieren was Turkije genood
zaakt in 1918 de onvoordelige wapen
stilstand van Moudros te sluiten, die
de geallieerden toestemming verleen
de desgewenst het hele Turkse
grondgebied te bezetten.
Deze vernedering was tevens het
begin van de uiteindelijke verrijze
nis: het sultanaat had zijn tijd ge
had; de ster van Moestafa Kemal
Pasja begon te schitteren. Hij liet
zijn strijdwagen trekken door de na
tionale oppositie en al in april 1920
proclameerde hij een tegenregering,
die als hoofdstad Ankara verkoos.
Een nieuw Turkije, dat men krach
teloos en verslagen meende begon
zonder de Duitse bondgenoot de Griek
se bezetters aan te vallen, waarmee
de eerste wereldoorlog een onver
wachts verlengstuk had gekregen in
de brandhoek van de continenten.
In januari, maart en september
1921 werden de Grieken doeltreffend
verslagen en Turkije uit geworpen,
hetgeen voor de Fransen en Britten,
die toen in de Oriënt heer en mees
ter waren, reden werd om die gloed
nieuwe Turkse republiek met andere
ogen te gaan bezien. Dank zij dit
onverwachte verlengstuk hadden de
jonge Turken onder leiding van
Moestafa Kemal hun oorspronkelijke
nederlaag weten om te zetten in een
kleine overwinning; de laatste
sultan Mehmed VI werd het land
uitgejaagd en met de inmiddels ste
vig geïnstalleerde republiek sloten
Frankrijk, Griekenland en Engeland
een nieuwe vrede.
Bij de top der voetbal-ama
teurs, in de eerste klasse C,
staat heel de zaak onder hoog
spanning. Dat is te begrijpen,
want er wordt ook in deze sec
tor gevoetbald met al het vuur
en met al het talent, dat onze
huidige voetbal maken tot wat
het is: Een kolk van de meest
dolle gebeurtenissen.
Wellicht vormt MOC zondag de uit
zondering op de regel, want het krijgt
zijn leidersplaats te verdedigen te
gen nummer laatst (Kimbria), efcn
baantje, dat de Bergenaren wel is
toevertrouwd. Maar voetbal blijft
voetbal en dus zal MOC toch wel met
de nodige voorzichtigheid zijn tegen
stander tegemoet treden.
Vlissingen, dat tot dusver vergeefs
voor een plaatsje bij de koplopers
heeft gestreden, trekt naar Roermond
waar het stellig zware klappen zal
willen (en kunnen) uitdelen. Wij hou
den het op een Zeeuwse zege. waar
mee dan de positie van de Vlissin-
gers in één slag bijzonder rooskleu
rig kan worden.
Alliance speelt een uitwedstrijd te
gen Valkenswaard, waar men nu al
met angst in het hart de Roosenda
lers zit af te wachten. Met reden
trouwens, want het zal wel een Val-
kenswaardse nederlaag worden. De
koplopers zullen voorts nieuwsgierig
zijn naar de prestaties van rivaal De
Spechten, dat Brabantia op bezoek
krijgt. Verder worden hier gespeeld-
Maurits - Heer en Boxtel - SC Em
ma.
In de tweede klas A krijgen de
supporters een top-duel te zien, waar
in Taxandria zal moeten bewijzen dat
het zijn naaste concurrent TOP nnn
kan. Het zal waarschijnlijk wel luk
ken. DESK ontvangt JVC en dat
moet winst voor de mannen van
Kaatsheuvel opleveren. Uno Animo
zal weinig illusies hebben over de
wedstrijd legen ODC. Schijndel
Woenselse Boys wordt ook een wed
strijd, die bepalend kan zijn voor de
situatie aan de kop van de standen-
lijst. Voorts worden OssVeloc en
BoxmeerGemert gepeeld.
In 2 A blijkt TSC tot dusver opper
machtig. Het krijgt zondag Corn.
Boys thuis, een tegenstander, waar
van op papier niet veel tegenstand
is te verwachten, maar die toch al
verbluffende staaltjes ten beste heeft
gegeven. Goes gaat een belangrijke
wedstrijd tegemoet tegen het bezoe
kende Rood-Wit, want het zal niet
meevallen zijn tweede plaats tegen
de vechtgrage St. Willebrorders te
verdedigen. Sarto, de zoveelste kans
hebber voor een ereplaats, moet zich
niet laten verrassen door RAC, dat
op bezoek komt. Internos heeft het
moeilijk tegen BSC, dat tot dusver
kranig partij heeft welen te geven.
Roosendaal trekt naar Middelburg,
waar wel een pittig spelletje zal zijn
gespeeld, vooraleer de uitslag vast
staat. Hulst moet het op eigen grond
kunnen klaren tegen rode lantaarn
drager WVO.
Met argusogen zullen UDI en WSC
leiders in de derde klas B. uitkijken
naar eikaars prestaties. UDI zal in
Heusden moeten vechten om niet te
struikelen, maar WSC moet een ge
makkelijke zege kunnen behalen op
het bezoekende VOAB. Vlijmense
Boys zal oen zware dobber hebben
aan Concordia, waar het op visite
gaat. SCB en Nevelo zullen het el
kaar evenmin gemakkelijk maken
(misschien een puntenverdeling).
GW ziet waarschijnlijk kans bij GS
BW zijn kansen op een oreplaats te
verstevigen.
Dongen, dat in 3C aan de leiding
gaat, krijgt een moeilijke, maar te
volbrengen taak bij RWB. waar het
zal moeten winnen. Rivaal Hero krijgt
het namelijk gemakkelijk tegen Vir
tus, terwijl VES als andere concur
rent bij SET wel aan het langste
eind zal trekken. Vcerse Boys en
RKDVC zullen elkaar de aansluiting
met de kopgroep betwisten. Dit alles
garandeert hier een belangwekkende
zondag. Hieronymus heeft het ter-
reinvoovdeel tegen RKC (als dat ten
minste voldoende blijkt te zijn) en
Gudok pronkt met hetzelfde voordeel
tegen SCO (dat zich overigens op
vreemde grond ook niet gemakkelijk
bang laat maken).
Terneuzen zal bij Zeeland Sport
zijn eerste plaats in 3D kunnen be
houden, al zal het per se moeten win
nen, omdat rivaal Grenswachters
zich tot het uiterste zal inspannen
om van Zierikzee te winnen. Dit
laatste is echter zo zeker nog niet
zodat de situatie van Terneuzen er
tamelijk mooi gekleurd op staat. RCS
zal tegen ODIO niet al te veel heb
ben in te brengen, terwijl METO zich
wel extra in de strengen zal gooien
tegen Zeelandia. METO hoort name
lijk nog altijd bij de leiders. Axel
en Hontenisse gaan elkaar een zure
zondag bereiden, want beide clubs
zijn aan elkaar gewaagd en het is
voor alle twee ook belangrijk, waar
de punten uiteindelijk terecht zullen
komen.
RKTW zal in 4E de gelegenheid
hebben minstens gelijk te komen met
leider Hilvaria dat aan ZIGO een
veel moeilijker klant heeft dan RK
TVV aan Wit-Zwart. TAC gaat de
winst bij Ons Vios weghalen. In deze
afdeling worden ook gespeeld Oir-
schot VooruitSVG en Nieuwkuik
Velocitas.
Het duel van de dag wordt in 4F
de ontmoeting Gilze - Madese Boys,
die twee onvervalste koplopers tegen
elkaar brengt. Misschien kunnen de
thuissupporters hard genoeg roepen
en juichen om de zege mee te helpen
bevechten, maar zeker is het niet.
RKVVU dat eveneons zwaar mee
telt heeft niet veel moeite bij TVC
terwijl Boeimeer zijn stadgenoot
Groen-Wit zal proberen te slachtof
feren. Breda krijgt aan DEVO een
bezoeker waarvan het kan winnen,
terwijl RSV de lakens moet kunnen
uitdelen bij Zundert.
De leiders in 4H gaan een gemak
kelijke zondag tegemoet, want Steen
bergen bindt Burgh aan zijn zegekar
en Elalsteren heeft niet de minste
moeite met NSV. Noordhock-Kaaise
Boys is andere „koek" want die twee
zijn tot dusver even sterk gebleken.
Het zal hierbij dus wel kraken.
Nieuw Borgvliet Cluzona wordt in
de lagere regionen een wedstrijd van
hetzelfde kaliber en Ren esse - De
Schutters ook al. zodat het er in deze
afdeling volop zal spannen.
In dc vierde klas H tenslotte gaat
de worsteling tussen de leiders Clin-
ge en Yerseke onvermoeid verder.
Clinge kan het natuurlijk klaren bij
Aardenburg, dat troosteloos alleen op
de laatste plaats toeft, maar Yerseke
heeft aan Hansweertse Boys een
grotere kluif. Steen kan de kopgroep
blijven volgen door te zegevieren
bij RIA. Breskens zal goed voor de
dag moeten komen, wil het het bezoe
kende Luctor verschalken. De winst
bij Sluiskil 's Heer Arendskerke
is voor de thuisclub.
Vanaf het begin der twintiger ja
ren dateert de merkwaardig snelle
opkomst van Turkije. Fez en sluier
werden als waardeloos afval wegge
worpen: doelbewust gingen de Tur
ken de weg op naar het westen,
vergetende, dat het wereldrijk
dat zich rond 1700 uitstrekte tot We
nen, was teruggebracht tot aanzien
lijk kleinere proporties. Van Euro
pa behield het slechts Zuid-Tracië,
altijd nog een gebied bijna zo groot
als België, terwijl het Aziatische Tur
kije van nu nog altijd even groot is
als Frankrijk en West-Duitsland sa
men. Zich baserende op de natuur
lijke rijkdommen, het volkskarakter
en de snelle bevolkingstoename zei
Kemal Ataturk destijds: „Wij moeten
gaan moderniseren en een normale
inspanning leveren om weer te kun
nen meetellen in het koor der volke
ren..."
Militair gesproken telt Turkije in
1957, dus nauwelijks 35 jaar na de
revolutie, weer danig mee. Het is
èèn der landen geworden met een
granieten verdediging, een vrijwel
onneembare vesting vol hunkers,
atoomvrije schuilkelders, vliegvel
den, ondergrondse bases, sterk geca
moufleerde uitvalspoorten.
Sedert 1948 is men met man en
macht bezig aan de verdedigings
werken, bijgestaan door de knapste,
Amerikaanse deskundigen.
Het systeem zit vol geheimen,
waarover slechts min of meer vage
geruchten de ronde doen. Maar onze
gastheer bevestigde, dat Turkije be
halve de bovengrondse vliegvelden
ongeveer dertig ondergrondse vlieg-
bases heeft die als onneembaar kun
nen worden beschouwd. In de rotsbo
dem uitgehouwen bevinden zich hier
volgens 't Zweedse voorbeeld onder
komens voor de manschappen, vlieg
tuigfabrieken, munitie-opslagplaatsen
ontspanningszalen, winkels, woningen
enorme benzine-voorraden enz.,
Vele van deze ondergrondse ruim
tes zijn onderling verbonden en ma
ken deel uit van het operatie-terrein
van het tweede leger.
Turkije beschikt over een staande
uitstekend geoefende en met de
meest moderne, Amerikaanse wape
nenen uitgeruste legermacht van on
geveer 500.000 man, grotendeels ge
commandeerd door jonge officieren,
beneden, soms ver beneden de veer
tig jaar. Het mobilisatieschema,
waarmee herhaaldelijk op kleinere
schaal is geoefend, is er op gericht
om in betrekkelijke korte tijd de to
tale legersterkte uit te breiden tot
twee miljoen. Deze "betrekkelijk kor
te tijd" moet gezien worden als een
periode van minimaal zes weken.
De landstrijdkrachten omvatten mo-
Advertentie)
menteel .28 infanterie-eenheden; 8
pantser-eenheden en 3 cavalerie-een-
heden, die gezamenlijk de drie leger
korpsen vormen.
De drie legers hebben een afzon
derlijke taak. Het eerste leger, dat
zijn hoofdkwartier in Istanboul heeft
en vrijwel uitsluitend uit specialis
ten bestaat, is belast met de ver
dediging van het Europese deel van
Turkije en de Bosporus. De Bospo
rus kan, aldus deelde men ons mede,
in drie uren tijd hermetisch voor al
le verkeer worden afgesloten. De ma
terialen hiertoe liggen gereed. De
verdedigingswerken langs de Bul
gaarse grens beginnen al vlak ach
ter de grens. Het 2000 meter hoge
Istranca-gebergte .bevat honderden
kleine en drie grote uitgegraven on
derkomens. Al jarenlang is de toe
gang ten dele verboden voor het pu
bliek. Op tientallen plaatsen ziet men
de monden van het zware geschut
uit de rotsen steken. Het afweerge
schut is hier uiterst talrijk. De onder,
komens en bunkers zijn vrijwel alle
met elkaar ondergronds verbonden.
Enorme opslagplaatsen van mate
rialen, munitie en levensmiddelen
maken het mogelijk maandenlang
stand te houden.
De laagvlakte bij Edrine bezit
weliswaar vele tankvallen maar moet
toch slechts worden gezien als van
strategisch secondair belang.
Een tweede verdedigingslijn van
het eerste leger bevindt zich vijftig
kilometer ten westen van de Bospo
rus, waar het gebergte, weliswaar
aanzienlijk lager, zich uitstrekt over
de gehele breedte van het schierei
land. Een vijand, die vanaf deze zij
de Turkije wil binnen rukken, zal
zeer aanzienlijke verliezen lijden en
vele dagen nodig hebben om een
doorbraak te forceren. De kust van
de Zwarte Zee is één lange reeks
zware fortificaties, die al beginnen
ten oosten van Boyalik.
De derde reeks stellingen van het
Eerste Leger begint tenslotte aan de
Bosporus. Hierover zijn nimmer ge
gevens gepubliceerd. De autoriteiten
hullen zich wat deze stellingen be
treft in een volkomen stilzwijgen. Ze
zijn pas gebouwd na 1953. Hier lig
gen uitsluitend technische troepen be
roepssoldaten.
Dit eerste leger, dat dus een ge
bied te verdedigen heeft zo groot als
België, beschikt over minimaal der
tig vliegvelden, waarvan er zes on
dergronds zijn. Daarnaast heeft het
als steun in de rug de enorme vlieg
velden van Bandirma en Balikesir.
De hele grenszone met Bulgarije is
sedert enige weken „verboden ge
bied". Op sommige punten is de ver
boden zone tachtig kilometer diep.
Ook de bewoners van deze verboden
strook mogen hun dorpen niet ver
laten zonder speciale toestemming.
-die goeie,■.«uwe
{met <jc Jtuajd)
heeft de sleutel tuut de gezelUghdd
De afgelopen dagen hebben zich in
een aantal Barneveldse gezinnen zeer
ernstige verschijnselen van vleesver
giftiging voorgedaan. Er liggen nu
nog ongeveer vijftien personen ziek
te bed. Men vermoedt, dat de oorzaak
is liet eten van hoofdkaas die niet
deugdelijk was.
Een boer in de omgeving van Bar
neveld had dezer dagen een varken
geslacht. Aan verschillende kennis-
•sen gaf hij, zoals in deze omgeving
gebruikelijk is, een hutspotje. Hierbij
bevond zich een hoeveelheid hoofd
kaas. Wellicht zijn bij de bereiding
van dit gerecht ondeugdelijke ingre
diënten toegevoegd, want het var
ken, waarvan de hoofdkaas afkomstig
was, was voor de slachting door de
Barneveldse vleeskeuringsdienst goed
gekeurd.
De vergiftiging werd ontdekt bij
het gezin van de heer T. te Barne
veld, toen de broer van de heer T.
op zijn bellen niet werd opengedaan.
Toen hij de woning van de slacht
offers betrad trof hij ze meer dood
dan levend aan.
Ook in andere gezinnen te Barne
veld kwamen vergiftigingsverschijn
selen voor, nadat men daar van de
hoofdkaas had gegeten. Een dame uit
Almelo, die bij een der gezinnen op
bezoek was geweest, vertoonde toen
ze 's avonds weer in haar woonplaats
was, eveneens ernstige vergiftigings
verschijnselen.
Uit het onderzoek naar de herkomst
van het varken, is gebleken dat de
boer geen schuld treft. Hij was geheel
te goeder trouw. Zijn varken was
voor de slachting goedgekeurd.
Het levensgevaar, dat aanvankelijk
'bij de slachtoffers aanwezig was, is
inmiddels geweken.
Radio Cairo heeft bekendgemaakt,
dat er in de Egyptische hoofdstad van
26 december tot 1 januari a.s. een
conferentie voor Afrikaans-Aziatische
solidariteit zal worden gehouden,
waarop o.a. gesproken zal worden
over het Algerijnse vraagstuk, een
verbod van kernwapens en het nemen
van proeven hiermee, de rassenschei
ding en de economische betrekkingen
tussen Afrikaanse en Aziatische lan
den.
Het besluit werd te Cairo genomen
door een commissie van voorbereiding
waarin 23 landen van Afrika en Azië
waren vertegenwoordigd.