Amerikaanse raket
6000 km hoog
p Wit
cognac
IébjI
DE GELUIDSMUUR
MENING EN COMMENTAAR
Japanse hulp
Egypte
voor
„Traditie, excellentie.
WEINIG KLEUR
WINST
„KAMERAAD"
GRIEP
dan COGNAC
TWEEDE BLAD
"VRIJDAG 18 OKTOBER 1937
Waarschuwing voor
universiteit Boedapest
Consolidatie van
schulden van
Argentinië
meesterli
van smaak
Als de proef alsnog lukt:
JUUci j
Bijna twee miljoen
voor schouwburg
te Maastricht
Albert Camus won
Nobelprijs voor
letterkunde
Assistent Eisenhower
voor propagandasaken
Televisie
door C Bauer
beUda^hTadamZ1CZn0,5 °n Plateerde
F)E algemene beschouwingen over
de Rijksbegroting hebben dit
jaar alleen maar kleur gekre
gen door enkele bijkomende kwes
ties. De hoofdzaak: de verhouding
tussen parlement en kabinet bleek
in het geheel geen emotie te ver
oorzaken.
Buiten het parlement lopen de
tegenstellingen tussen de partijen,
die geestverwanten in het Kabi
net hebben, nogal eens hoog op. Er
zijn dan ook vaak sombere voor
spellingen gedaan over de levens
duur van dit Kabinet. In de volks
vertegenwoordiging echter blijken
leze partijen alle aan de zittende
Dloeg een „eerlijke kans" te willen
blijven geven.
Oppositieleider Oud kreeg dit
maal geen voet aan de grond bij
zijn pogingen, de partijen tegen el
kaar op te jagen en de PvdA te
isoleren. Hij was dan ook veel min
der fel dan vorige jaren.
Toch zit er een groot stuk waar
heid in het betoog, dat de tegen-
■telling van dirigisme en grotere
vrijheid aan de eendracht van dit
Kabinet knaagt en telkens weer
dwingt tot niemand bevredigende
compromissen.
We gaan in ieder geval verder
langs het oude pad. Een politiek
met grootse visie ontbreekt. Men
ziet het aan de manier, waarop het
vraagstuk van de bezitsvorming
kleintjes en met incidentele voor
stellen wordt benaderd. Waar de
een flink wil opmarcheren, remt
de ander het tempo af, omdat hij
vol skepticisme is met betrekking
tot dit verlangen.
We zullen ons maar troosten met
de overweging, dat het in deze
dagen, nu er harde en stringente
maatregelen getroffen moeten wor
den, van betekenis is, als er een
zo breed mogelijke basis onder het
Kabinet ligt. Dit bevordert de be
reidheid van verschillende volks
groepen, om veel onaangenaams te
slikken.
F)E kleur kwaam vooral aan de
Algemene Beschouwingen door
het oprakelen van de kwestie-Faas.
Men had eigenlijk verwacht, dat
mr. Vrolijk, de schriftelijke-vra-
gensteller en zelf journalist, er na
der op zou ingaan. Dat is niet ge
schied. De PvdA-fractie wilde de
zaak aansnijden bij de begroting
van Algemene Zaken.
Professor Romme stak nu echter
al van wal met een betoog, dat
enerzijds de desbetreffende publi-
katie zijn bewondering onthield,
doch anderzijds de manier, waarop
de regering het geval behandelde,
ten strengste laakte.
Het schriftelijk antwoord van mi
nister Drees was inderdaad langs
de kern van de zaak heen gelopen.
Er was helemaal niets van de goed
gelovigheid van de regering ge
vergd. Het stond haar volkomen
vrij te twijfelen aan de uitleg
die ons ook dubieus voorkwam
dat het hier uitsluitend een knap
stuk compilatiewerk betrof. De
grief tegen de regering was echter,
dat ze een strafmaatregel uitvaar
digde, zonder eerst in hoor en we
derhoor een onpartijdig oordeel te
laten vellen.
Het minimaliseren om niet te
zeggen kleineren van de Raad van
Tucht der journalistenorganisaties
deed ook helemaal niet prettig aan.
Dit nu is in het mondeling debat
wel wat recht getrokken. En de
mogelijkheid, dat de regering zich
alsnog tot die Raad van Tucht
wendt, is niet uitgesloten. Ze heeft
zich bereid verklaard met de
Federatie van Nederlandse Jour
nalisten in contact te treden, om
de hele aangelegenheid onder de
loep te nemen. Hiermede stapt ze
dus af van haar methode van recht
spreken in eigen zaak. Dat is al
winst.
ambassadeur van de USSR in
Den Haag is zo vriendelijk ge
weest ons de tekst toe te sturen
van een tweetal brieven, door
Kroestsjev gestuurd aan de voor
zitter van de PvdA en aan de hele
leiding van die partij.
„Geachte kameraad Vermeer",
zo staat er boven de eerste brief.
„Waarde kameraden", zo spreekt
de grote Kroestsjev de hele par
tijleiding aan. Deze kameraadschap
pelijke toon is een staal van mon
sterachtige huichelarij, want als
kameraad Kroestsjev het via zijn
zetbazen in Nederland voor het
zeggen zou krijgen, dan gaan ka
meraad Vermeer en al zijn mede-
partijbestuurderen geestelijk en
wellicht ook lichamelijk voor de
bijl. De olijke Kroestsjev zou trou
wens in de Nederlandse Pravda da
gelijks kunnen lezen, dat Evert
Vermeer c.s. niet anders doen dan
handjeplak spelen met kapitalis
ten en militaristen.
Verder is het duidelijk, dat de
inhoud van de brief, een stuk bui
tenlandse politiek behandelend, er
eigenlijk een soort diplomatieke
nota van maakt, die niet aan een
partij, maar aan de regering had
moeten worden geadresseerd. Het
opwarmen van de kwestie-Syrië,
met verzwijging van het feit, dat
de Sovjets dit land vol moderne
wapens stoppen, maakt onderdeel
uit van een bedenkelijke zenuw
oorlog en slechts onnozelen zullen
zich laten overhalen daaraan steun
te verlenen.
Van de PvdA verwachten we dit
zeker niet. Of de socialisten in an
dere landen ook allen zoveel door
zicht zullen hebben, moet echter
betwijfeld worden. De linkervleu
gel van Labour, de Nenni-socialis-
ten in Italië, een deel van de West-
duitse SDP laten zich nogal eens
gemakkelijk begoochelen door com
munistische praatjes. En zo zou ka
meraad Kroestsjev wel eens succes
kunhen hebben in zijn pogen, om in
de Westelijke wereld nieuwe ver
deeldheid te zaaien.
De Hongaarse minister van Staat,
Marosan, heeft de studenten van de
universiteit van Boedapest gemach
tigd zelf af te rekenen met collega's
die zouden trachten het uitbreken
van de opstand op 23 oktober van
het vorige jaar te herdenken.
Als vriendelijke woorden niet hiel
pen, zouden de universiteiten van
staatsvijandige elementen worden ge
zuiverd.
Op 23 oktober zal worden nagegaan
wie van de studenten afwezig is en
waarom. De zonder geldige reden af
wezigen zouden nooit meer tot een
universiteit worden toegelaten.
De Argentijnse minister van Finan
ciën, A. K. Vassena, heeft bekend
gemaakt, dat Argentiniës moeilijkhe
den met zijn Europese crediteuren
zijn geregeld en dat or binnenkort
een overeenkomst tot consolidatie
van de Argentijnse schulden zal wor
den getekend. De eerste delegaties
van de crediteuren zullen de volgende
week te Buenos Aires aankomen voor
het ondertekenen van deze overeen
komst.
Naar minister Vassena reeds eerder
heeft bekendgemaakt, heeft Argenti
nië aan Nederland een schuld van 20
miljoen dollar. De schuld aan West-
Duitsland bedraagt 160 miljoen dol
lar, die aan Italië 177 miljoen dollar,
die aan Engeland 64 miljoen dollar
en die aan Frankrijk 23 miljoen dollar
Te Tokio zijn de drie Egyptische
ingenieurs aangekomen die hebben
meegewerkt aan de plannen voor de
bouw van een stuwdam bij Assoean.
De Japanse maatschappij voor de
opwekking van elektriciteit heeft hun
aangeboden, de installatie voor de
produktie van elektriciteit met de
hulp van het geprojecteerde stuw
meer te verschaffen. Egypte zou be
reid zijn, dit aanbod te aanvaarden
en in ruil voor de Japanse hulp
katoen te leveren.
(Advertentie)
20 st 90 ct
Je proeft 't iedere dag King's Cross blijft 'n klasse beter!
Wanneer de viertraps-raket trap van de raket zal achtereenvol-
gens worden afgevuurd. Zodra de
(Advertentie)
SPECIALIST IN
DAMES mode SCHOENEN
55
Onder het motto: Traditieexcellentie" is gisteren een aan
tal jonge Amsterdamse studenten aan de poort van het minis
terie van financiën te Den Haag verschenen. De keurig in slipjes
en hoge hoed gestoken studenten, leden van het dispuutgezel
schap Beets van het Amsterdamse studentencorps, bleken be
zorgd te zijn, dat een traditie onder de last van de bestedings
beperking bezioeken was.
Minister Hofstra immers verscheen op de derde dinsdag in
september wel met een miljoenennota, doch deze was niet ge
borgen in het fameus geworden koffertje met het bekende op
schrift. De breuk met deze traditie achten de leden van „Beets"
betreurenswaard. Het vermoeden is gerezen, dat het oude kof-
fertje het onder de last der steeds zwaarder ivordende miljoenen
nota s begaf en dat geen geld beschikbaar is om een nieuw kof-
J er tie te kopen. Weshalve deze studenten botje bij botje legden
lltnJir'n j9e ouderlijke toelagen, een nieuw koffertje kochten
n„ Uan t buister van financiën gingen aanbieden.
deeft de studenten in zijn werkkamer ontvan
gen en het koffertje m ontvangst genomen.
waarmee nu de eerste proeven
mislukt zijn, naar grote hoogte
zal zijn gebracht, betekent dit
de kroon op het werk van de
Amerikaanse geleerden, die
daaraan de laatste elf maanden
hebben gewerkt; dit project
draagt de codenaam „Farside".
van de Amerikaanse luchtmacht
De raket zal naar men ver
wacht tot een hoogte van ruim
6000 kilometer boven de aarde
kunnen stijgen.
De raket stond al sinds 28 septem
ber startklaar, maar het afvuren
moest herhaaldelijk wegens ongun
stige weersomstandigheden worden
uitgesteld.
Er zouden in totaal zes proefraket-
ten worden afgevuurd in de Pacific;
de raketten zouden met behulp van
een ballon eerst tot een hoogte van
30.000 meter worden gebracht en
vanaf een aan de ballon bevestigd
platform voorden gelanceerd. Het zijn
alle viertraps-raketten die in de neus
een in een afgesloten ruimte bijeen
gebracht aantal instrumenten mee
voeren.
Deze instrumenten zullen hun reis
kunnen voortzetten, nadat de vier
delen van de raket volle snelheid
hebben bereikt en afgeworpen zijn.
Een radiozender en allerlei instru
menten o.a. voor de bepaling van
het magnetische veld van de aarde
zullen de gegevens naar de ontvang
stations op de begane grond blijven
doorgeven.
Ten aanzien van de werking van de
raket zij het volgende vermeld: elke
eerste trap zijn volle snelheid heeft
bereikt wordt hij afgeworpen en zal
de tweede trap automatisch ontsto
ken worden en zo vervolgens totdat
alle vier trappen zijn afgevuurd. Het
reservoir met instrumenten, die te
zamen nog geen 2 kilogram wegen
zullen een grootste snelheid van 27.200
kilometer per uur kunnen bereiken.
De viertraps-raket zelf is 6.9 me
ter lang en weegt 860 kilogram de
hoogste snelheid van het laatste ge
deelte van de raket wordt 26 secon
den na het afvuren bereikt.
In november van het vorige jaar
begonnen de geleerden de mogelijk
heid te onderzoeken een raket te con
strueren, die een aantal instrumenten
tot op een hoogte van verscheidene
duizenden kilometers zou brengen.
Na een onderzoek van drie maanden
bleek een dergelijk project uitvoer
baar en kwam men tot de overtui
ging dat lanceren vanaf een platform,
dat door een ballon tot op grote
hoogte was gebracht, de beste kans
van slagen bood.
Op 28 juni van dit jaar begon men
met een reeks voorlopige proeven
op die dag werd bij New Brighton in
Minnesota de grootste ooit vervaar
digde ballon opgelaten. Deze met
helium gevulde ballon had een door
snede van 60 meter, een gewicht van
675 kilogram en een inhoud van
105.000 kubieke meter het bleek
mogelijk hiermee een lading van twee
ton aan instrumenten en apparaten
tot een hoogte van ruim 31.000 meter
op- te voeren. Met behulp van de
meegevoerde instrumenten stond de
ballon in voortdurend contact met
de grond. Alle meegevoerde instru
menten en apparaten werden op de
maximale hoogte, vijf en een half
uur na de opstijging, met parachutes
neergelaten, de meegevoerde came
ra's gaven een volledig beeld van de
gehele vlucht.
In de zomermaanden werden nog
verscheidene proeven genomen ten
einde de geleerden in staat te stellen
een onderzoek in te stellen naar de
diverse verschijnselen, die zich op
grote hoogten voordoen. Aan dit pro
ject wordt madewerking verleend
door een groot aantal particuliere
Amerikaanse industrieën en geleer
den.
De gemeenteraad van Maastricht
heeft, zij het schoorvoetend, een kre
diet van 1.7 miljoen gulden beschik
baar gesteld om het tekort bij de
verbouwing van de stadsschouwburg
ontstaan, aan te zuiveren. De tweede
vergadering over dit onderwerp,
vergde niet minder tijd dan de eer
ste, de dag tevoren, en duurde van
omstreeks vijf uur 's nachts tot
half een 's nachts.
Met vrijwel algemene stemmen
aanvaardde de raad een verklaring
van de KVP- en PvdA-fracties, waar
in ernstig misnoegen wordt uitge
sproken over de gang van zaken bij
de verbouwing van do stadsschouw
burg. Met name over de onvoldoende
voorbereiding van de verbouwings
plannen, en over het gebrek aan
doeltreffende leiding, controle en sa
menwerking bij de uitvoering.
B. en W. hebben toegezegd, dat
voortaan ook bij bouw en verbouwing
van gemeentelijke gebouwen de pro-
I cedure zal worden gevolgd, als ware
een bouwvergunning nodig en afge
geven. Voorts zal een bouwraad de
verantwoording dragen van de ad
viezen die aan b. en w. met betrek
king tot alle werkzaamheden van de
verbouwing van de schouwburg wor
den verstrekt.
De Nobelprijs voor letterkunde voor
dit jaar is toegekend aan de Franse
schrijver Albert Camus.
De prijs is toegekend voor zijn be
langrijkste litteraire werk, dat de
vraagstukken belicht waarvoor het
geweten van de mens zich heden ten
dage gesteld ziet.
Camus zal ruim tweehonderd-dui
zend kronen ontvangen (ongeveer
160.000 gulden). De uitreiking heeft
plaats op 10 december tijdens een
plechtige bijeenkomst te Stockholm,
waarbij de Zweedse koninklijke fa
milie aanwezig zal zijn.
SLAPEN
t De hele nacht probeerde
een echtpaar uit Gloucester
in slaap te komen. Het lukte
echter niet, omdat in de flat J
van de bovenburen zo'n ge- 1
S weldig lawaai was te horen.
Ten einde raad belde de man
op wanhopig verzoek van zijn
vrouw de politie en brand-
S weer op met het verzoek eens
te komen kijken. Die vonden j
een oud, stok-doof vrouwtje,
t dat in slaap was gevallen J
vlak voor een televisietoestel,
dat op volle kracht stond te i
daveren.
Aantekening
Een jongedame uit Stockholm
heeft dezer dagen een brief van
haar geliefde ontvangen. De en
velop was aan een der hoeken be
schadigd. De PTT had er een aan
tekening bij geschreven, die meld
de, dat de brief door slakken in een
brievenbus was beschadigd. Met
verontschuldigingen en hoogachting,
aldus de PTT.
Muziek
Ter opluistering van een voetbal
wedstrijd in Engeland defileerde een
harmonie over het veld, die als
klap op de vuurpijl in een zodanige
formatie ging lopen, dat de Britse
groet Hello" werd gevormd. Op
een kwaad moment weken enkele
muzikanten echter van de route af
met het gevolg, dat er niet langer
„Hello" meer was te zien, maar
„O-hell", En dat betekent: Naar
de hel.
Gelovig
Het te Bonn verschijnende West-
duitse dagblad „Abendpost" meldt
in een bericht uit Cairo dat enkele
voormalige vooraanstaande Nazi's
zich thans als eerzaam mohamme
daanse burgers in Egypte hebben
gevestigd.
Het blad noemt: Fritz Roessler
voormalig nazi-leider in Saksen, die
er in de eerste jaren na de oorlog
in was geslaagd zich onder de
naam „Franz Richter" tot lid van
de Westduitse bondsdag te laten
kiezen. Hij woont thans te Cairo,
waar h|j onder de naam „Achmed
Fritz Roessler" als lid der „Moham
medaanse broederschap" is inge
schreven.
Ook de gewezen Nazi-propagan
dist Johannes von Lehr is thans tot
de islam bekeerd. Hij woont even
eens in Cairo en heet thans „pro
fessor dr. Omar Amin von Lehr".
ZATERDAG. 19 OKTOBER
HILVERSUM I. 402 m. KRO: 7,00
Nws. 7,10 Gram. 7,15 Gew. muz. 7,45
Morgengeb. en. lit. kal. 8,00 Nws. en
weerberl. 8,16 Gram. 8,50 V.d. vrouw
(om 9,35-9,45 WatersD 10,00 V.d. kleu
ters 10,15 Gram. 10,30 Ben je zestig?
11,00 V.d. zieken 11,45 Gram. 12,00 Mid
dagklok-noodklok 12,03 Gram. 12,30
Land- en tuinb.meded. 12,33 Gram. 12,55
Zonnewijzer 13,00 Nws. en kath.nws.
13,20 Gram. 13,25 Idem 14,00 V.d. jeugd
14,20 Eng. les 14,40 Boekbespr. 14,50
Gram. 14,55 Fanfare-ork. 15,15 Kroniek
v. letteren en kunsten 15,40 Lichte muz.
16,00 V.d. jeugd 16,50 De schoonheid v.h.
Gregoriaans 17,20 De springplank 17,40
Gram. 17,45 Pianospel 18,00 Journalistiek
weekoverz. 18,10 Gram. 18,15 Pari. overz.
18,25 Strijkork. 18,45 Vragenbeantw. 19,00
Nws. 19,10 Comm. op het nieuws 19,15
Brabants ork. en solist 20,10 Lichtbaken,
caus. 20,25 Act. 20,4o Gevar.progr. 22,10
Amus.muz. 22,35 Wij luiden de zondag
in. Aansluitend: Avondgeb. en lit. kal.
28,00 Nws. 23,15 Nws. in Esperanto 23,22-
24,00 Gram.
HILVERSUM II. 298 m. VARA: 7,00
Nws. 7,10 Gym 7,20 Gram. 8,00 Nws.
8,18 Gram. 9,00V.d. vrouw VPRO:
10,00 Tijdelijk uitgesch., caus. 10,05 Mor-
genw. VARA: 10,20 Strijksext. 10,50
Buitenl. weekoverz. 11,05 Annemarieke,
hoorsp. met muz. 11,35 Gram. 12,00 Or
gel en zang 12,30 Land- en tuinb.meded.
12,33 Dansmuz. 13,00 Nws. 13,15 VARA-
varia 13,20 Accord.muz. 13,45 Sportpraat-
je 14,00 V.d. jeugd 14.35 Gram. 15,00 Boek
bespr. 15,20 Koorzang 15,35 Noord-Gra-
nings progr. 16,00 Radiofilharm. oxlk. en
soliste 16,55 Weekend perspectief, caus.
17,10 Dansmuz. 17,30 Act. 18,00 Nws. en
comm. 18,20 ^ichte muz. 18,45 Regerings-
uitz.; Atlantisch Allerlei. Een en ander
over de 15 landen, aangesl. bij het Atlan
tisch Pact 19,00 Artistieke staalkaart
VPRO: 19,30 Passepartout, caus. 19,40
Godsdienst voorheen en thans, caus. 19,55
Deze week, caus. VARA: 20.00 Nws.
20,05 Gevar.progr. 21,45 Klaver Vier 22,15
Soc. comm. 22,30 Lichte muz. 23,00 Nws.
23,15-24,00 Grain.
BRUSSEL, 324 m. 12,00 Gram. 12,30
Weerber. 12,35 Gespr. aperitief 12,45
Gram. 13,00 Nws. 13,15 Radio-Almanak
14,30 Radiojournaal 15,00 Gram. 15,15
Accord.muz. 15,30 Gram. 15,45 Accord,
muz. 16,00 Gram. 16,45 Eng. les 17,00
Nws. 17,10 Dagklapper en lit. kal. 17,20
Liturg, gezangen 17.30 Muz. v. miljoenen
18,00 Gram. 18,30 V.d. sold. 19,00 Nws.
Arthur Larson, hoofd van het Ame
rikaanse voorlichtingsagentschap (de
USIS) is tot medewerker van presi
dent Eisenhower benoemd voor het
bestrijden van Sovjetrussische pro
paganda over onderwerpen als de
Sovjetrussische satellietstaten, aldus
heeft de secretaris voor perszaken van
het Witte Huis, James Hagerty, me
degedeeld.
George Allen, thans Amerikaans
ambassadeur te Athene, zal Larson
als hoofd van de. USIS opvolgen.
19,40 Gram 20,00 Cabaret 21.00 Gram.
21,15 Amus.ork. 22.00 Nws. 22,11 Verz.
progr. 23,00 Nws. 23,05-24,00 Dansmuz.
BRUSSEL, 484 m. 12,00 Gram. 13.00
Nws. 14,00 Vrije tijd 16.00 Gram. 17,00
Nws. 17,10 Bel canto 18,38 Gram. 19,30
Nws. 20,00 Gevar.progr. 22,00 Nws. 22,10
Jazzmuz. 22,55 Nws. 23,00 Lichte muz.
23,55 Nws.
ZATERDAG, 19 OKTOBER
NCRV: 17,00-17,30 V.d. kind. KBO;
20,00 Journ. en weeroverz, 20,15 Q-uiz-
progr. 20,50 Gevar.progr. NTS: 22,10-
23,00 Eurovisie: Sportrep. uit Parijs.
rRANS BELG.: 19,00 TV-spel 19.30
Luchtvaartkron. 20,00 Act. 20,40 TV-spel
22,10 Eurovisie: Aet. 23,00 Wereldnws.
VLAAMS BELG.: 19,00 Religieus progr.
19,30 Nws. 19,35 De week in beeld 20.05
Gem. beriohten, filmrep. 20,20 Zang en.
dans uit Indonesië 20,50 Relais V-d. KRO:
Gevar.progr. 22,10 Act. 23,00 NVs.
(Advertentie)
y
goud g
is k'au* 7
22)
Op dit moment, nog geen twee uur
na de begrafenis van zijn enige zoon,
die mede door zijn handelwijze op
een ellendige manier om het leven
was gekomen, kon ik alleen een dra
matische verklaring verwachten; 'n
poging ons duidelijk te maken wat
hem gedreven had en nog dreef. Het
zou moeilijk voor hem zijn, want hij
zou het waarschijnlijk niet goed on
der woorden kunnen brengen. Boven
dien kende hij ons nauwelijks, maar
misschien waren wij, in ieder geval,
Tony, nu te nauw met de kleine fa
miliekring verbonden om niet nog
even over deze korte tragische epi
sode vertrouwelijk te spreken. Ik
voor zoveel mogelijk begrip
snrMi- te t°nen om hem dit ge-
TW ue zwaar doen vallen,
nenkwam! h^t kantoor van J.R. bin-
naar nr^ nd hij met ziJn ruê
dfe V00r de brede ramen
g ?ver het vliegveld. Hii
de waïen 8ttlerJ bebben toen we uit
1 ^YaSen stapten, dacht ik Tonv
kuchte om zijn aandacht te trekken
den°nict ""^rd-"
zelde even en boog zich over de bre
de vensterbank om naar beneden te
kijken. Een ogenblik bleef bij zo
staan en het was of hij op deze wij
ze afscheid nam van Susan. Daarop
draaide hij zich met een ruk om
„Jullie gaan nu terug", zei hij eri
het is nog steeds oorlog. Maar 'ieder
uur kan de invasie beginnen en dan
kon het wel eens met een paar maan
den vrede zijn. Voor Tony hoeft dat
geen einde te betekenen van zijn car
rière bij de R.A.F. en ik geloof niet
dat Dave zich zorgen maakt over
zijn plaats in de journalistiek. Maar
mochten jullie iets anders willen: er
is hier na de oorlog altijd plaats
voor een invlieger en iemand die de
publiciteit verzorgt. Vooral aan dat
laatste hebben we ons nooit veel ge
legen laten liggen, hoewel we er al
lang achter zijn dat we daarmee een
fout gemaakt hebben. Jullie hoeven
er niet direct over te beslissen. Denk
er eens over na".
Dat was in ieder geval niet het
soort gesprek dat ik verwacht had.
Het was allerminst een poging zijn
handelwijze te verdedigen, integen
deel: het was een uitdaging. Bene
den in de auto zat Susan, die haar
vader niet meer wilde zien omdat
hij Chris had opgeofferd aan zijn ene
grote ambitie. Die vader leed daar
onder, dat wist ik hoewel hij het op
geen enkele wijze toonde. Maar on
danks dat deed hij hierboven Tony
een voorstel, dat hem wellicht in gro
ter gevaren zou brengen dan waarin
Chris ooit verkeerd had. Hij kende
Tony nog maar een paar dagen
maar hij wist dat hij hem kon ge
bruiken. Hij wist dat ook Tony voor
niets ter wereld het vliegen zou la
ten, zelfs niet voor Susan die na de
dood van Chris nooit bereid zou zijn
ook Tony op te offeren. J.R. wist
dat hij met zijn voorstel het huwe
lijksgeluk van deze twee op het spel
zette, maar hij aarzelde niet. Er was
voor hem geen keus.
J.R. liet ons geen tijd lang over
het voorstel na te denken. Hij liep
naar een tafel en haalde daar iets
uit een kleine houten kist. Toen hij
zich weer omdraaide, hield hij in
zijn handen het zilverglanzend model
van een vliegtuig. Tony floot zacht
tussen zijn tanden. Zelfs ik als volsla
gen ondeskundige zag dat het een
bijzonder vliegtuig was, rank en sier
lijk als een vogel. „Wat is dat?"
vroeg Tony.
„Met dit Vliegtuig", zei J.R. en
zijn grote handen streelden bijna lief
kozend langs de gladde romp van
het model, ,,met dit vliegtuig zal
eens een man het geluid achter zich
laten. Het is nog niet zover, nog lang
met misschien, maar het zal zover
komen Er was 'n profetische klank
in zijn stem, die ons er van weer
hield verdere opmerkingen te maken.
Ik zag Tony s ogen onafgebroken ge
richt op het model, dat J.R. achte
loos spelend in zijn handen rond
draaide. Plotseling zette hij het op
zijn bureau en stak ons de hand
toe: „Ik hoop dat jullie een goede
reis zult hebben. Komt hier terug zo
gauw je tijd en zin hebt". Hij aarzel
de even en slikte moeilijk: „Groet Su
san van me".
Toen we de kamer uit waren en
de trap afliepen, keek Tony me vra
gend aan alsof hij een oordeel ver
wachtte. Ik herinnerde mij het ogen
blik, enkele dagen geleden, toen ik
J.R. bij die vreemde schroefloze mo
tor had gadegeslagen en ineens het
juiste woord gevonden had voor wat
ik eerst niet in hem kon omschrij
ven. „Hij is bijna gevaarlijk", zei ik.
Die opmerking scheen Tony teleur
te stellen. Hij haalde ongeduldig zijn
schouders op en mompelde: „Ik be
grijp je niet".
„Nee", zei ik scherper dan ik ei
genlijk wilde; ik dacht aan Susan die
op ons wachtte. „Nee, dat zul jij
waarschijnlijk nooit begrijpen". Hij
antwoordde niet, haalde alleen op
nieuw zijn schouders op.
Toen we door de grote glazen deur
het gebouw verlieten, bleven we bei
den gelijktijdig staan. De wagen,
waarin Susan op ons zou wachten,
was verdwenen.
XV
Tijdens de eerste weken na de in
vasie heb ik Tony er enkele malen
slechts met moeite van kunnen weer
houden zonder toestemming met ver
lof te gaan, wat zo ongeveer gelijk
staat met deserteren en dan ook
zwaar gestraft wordt. Hij was wan
hopig en ik kon mij niet herinne
ren hem ooit zo gezien te hebben.
Toen we die middag, enkele dagen
voor de invasie, na ons bezoek aan
J.R. ontdekten dat Susan verdwe
nen was, verwonderde ons dat meer
dan 't ons verontrustte. Misschien was
ze met de wagen nog even naar
Madgeworth Court gereden. Maar al
heel gauw bleek dat ze daar niet
was en na een half uur kwam de
chauffeur van de wagen ons vertel
len dat hij Susan bij het station had
afgezet. Hij wist niet in welke rich
ting zij was vertrokken. We vlogen
van 't Ridgefield-vliegveld terug naar
Londen. Tony sprak tijdens die tocht
geen woord. Uiterlijk was hij volko
men beheerst, maar aan zijn bleek
heid was te zien dat hij uit zijn
evenwicht was, misschien voor het
eerst van zijn leven. In Londen re
de we onmiddellijk naar het onder
deel van de Waafs, waarbij Susan
was ingedeeld. Niemand wist waar
ze was. We informeerden links en
rechts maar nergens kon men ons
inlichten. Daar kwam nog bij dat
Tony, kort na onze terugkeer in Lon
den zich moest melden bij de op
leiding waar hij instructeur was. Hij
belde me later op en vertelde dat
hij de eerste weken geen verlof zou
krijgen. Ik beloofde hem alles te zul
len doen om Susan op te sporen,
hoewel ik er geen flauw idee van
had in welke richting ik moest zoe
ken. In ieder geval had ik door mijn
werk meer vrijheid van beweging en
kon ik dus afie mogelijkheden, hoe
klein ook, nagaan.
Op een avond, twee dagen na de
invasie, stond Tony plotseling voor
me. „Ik verdom het langer", zei hij.
„Verlof of geen verlof, ze kunnen
voor mijn part allemaal barsten. Ik
wil nu eerst weten waar ze is en
waarom ze er vandoor ging. Van
iedere andere vrouw zou ik me zo
iets kunnen voorstellen, alleen van
Susan niet. Ze moet een heel bijzon
dere reden gehad hebben om dit te
doen". Hij zag er ellendig uit. Zijn
ogen stonden hol en koortsachtig in
het bleke gezicht. Zijn gebaren, an
ders zo rustig en zeker, waren nu
ongeduldig en nerveus. Zijn stem
klonk trillend en gejaagd. „Heb je
nog iets gehoord van de politie?"
vroeg hij, hoewel hij kon weten dat
dit niet 't geval was, anders zou ik
het hem zeker hebben laten weten.
Enkele dagen na Susans verdwij
ning hadden we nl. aangifte gedaan
bij de politie. Tony had die er aan
vankelijk buiten willen laten, om
dat hij geen ruchtbaarheid aan de
zaak wilde geven. Per slot van re
kening was Susan gedeserteerd. Maar
natuurlijk had men haar ook bij de
Waafs gemist; van die zijde ging
men navraag doen bij Tony en J.R.
en de laatste stond er op dat de po
litie in de zaak gemengd zou wor
den. Het was, geloof ik, voor Tony
in zekere zin toch een geruststelling,
dat nu ook een paar duizend Lon-
dense politieagenten naar Susan uit
keken, want hij begon meer en meer
bang te worden voor een ongeluk. Ik
wist niet goed wat ik er van den
ken moest. J.R, was op een avond
even bij me geweest om over de
kwestie te spreken. Ik verbaasde mij
er toen over dat hij veel minder on
gerust was dan men van een vader,
wiens dochter spoorloos verdwenen
is, toch wel verwachten mocht. Een
paar maal herhaalde hij met grote
beslistheid de woorden; „Die krijgt
geen ongeluk, maken jullie je maar
geen zorgen, die krijgt heus geen on
geluk". Ik werd een beetje krege
lig en vroeg hem: „Hoe weet u dat
zo zeker? U kunt in ieder geval van
Tony niet verwachten dat hij rustig
blijft zitten wachten tot ze terugkomt'
Ik ben er van overtuigd dat hij zelfs
een ogenblik glimlachte „Dave", zei
hij, „je vergeet één ding, of liever
je vergeet het niet, want je kunt het
niet weten. Maar ik zeg je: Susan
is ook een Ridgefield, hoewel ze dat
soms denkt te kunnen vergeten. Ik
geef toe, ze lijkt in heel veel op haar
moeder zoals ook Chris deed. Maar
ergens heeft ze iets van de Ridge-
fields en dat zal ze nooit verlooche
nen".
„Dat is allemaal nogal vaag, J.R."
merkte ik niet al te vriendelijk op.
„Daarmee hebben we haar nog niet
terug". Hij antwoordde niet, haalde
alleen even zijn schouders op alsof
hij vond dat zijn verklaring voor mij
genoeg moest zijn. In ieder geval
had hij er mee bereikt dat de zaak
voor mij nog verwarder werd, hoe
wel ik me vreemd genoeg vast
klampte aan zijn besliste bewering
dat er met Susan geen ongeluk ge
beurd was.
(wordt vervolgd)
