OURY Traangasbommen in straten van Warschau uctkenp Kamer aanvaardt Euro-verdragen proces openbaar, dra echter werden deuren Begin gesloten Amerikaans bloed voor Nederland Ook België gaat bezuinigen Faubus in hoger beroep Mollet gaat het toch proberen DAGBLAD DE STEM Duizenden studenten weer slaags met Poolse militie Djilas agressief in beklaagdenbank /at J> DAGBLAD VOOR ZEEI.ANO Stenen uit gebouwen gerukt Koude ochtend januari 1958 werking in Russische kunstmaan afgeschoten „Onbemande straaljager toch beschadigd Actie Bijstand groot succes Sympathie voor tegenregering te San Marino Scherpe controle Franse kabinetscrisis Wilt U een proef op de som I vordert 9 verkrijgbaar if drogist product KATERDAG 5 OKTOBER 1957 Uitgave N. V. Uitgevers Mij. Neerlandia. Verschijnt elke werkdag. Bureaus: Breda, Reigerstr. 16. Tel.: Directie, Redactie en Ad ministratie 22341. Verantwoordelijk Hoofd redacteur: J. J. H. A. Bruna. Redactieraad: J. M. A. C. v. Dongen, C. J. v. Hootegem, mr. dr. A. J. J. M. Mes, mr. H. M. L. de Rechter, P. V. M. Vercauteren, L. J. v. 't Westende. Abonn.prijs bij vooruitbet. 7.- p. kwartaal, p. post f 8.20, p. week (uitsl. bij niet postbestell.) 0.54. Incasso wordt berekend. Losse numm. 15 ct. Postrek. 278841 Voor God, Koningin en Vaderland 97e JAARGANG No. 22573 Advertentieprijs voor de gehele oplage 0.35 per mm. (Ingezonden Mededelingen 0.85 per mm). Voor advertenties van plaatselijke aard uit Zeeland uitsluitend in de Zeeuwse editie 0.14 per mm. (Ingezonden Mede delingen 0.35 per mm). Bij contract aan zienlijke reductie; volledig tarief en Alge mene Voorwaarden worden op aanvraag verstrekt. Staafwerk 3 ct. per mm extra. Inzendingen op advertenties, welke de uit gevers om redenen te hunner beoordeling niet wensen af te geven, worden vernietigd. Bureau voor de Zeeuwse Eilanden: GOES, Westsingel 98, telefoon 2236 Bureau voor Zeeuwsch-Vlaanderen: HULST, Dubbele Poort 7, telefoon 102 (Bijbureaus: TERNEUZEN, Noordstraat 56, tel. 2601 OOSTBURG, Nieuwstraat 41, tel. no. 35) Nadat Poolse studenten, zoals in onze editie van giste ren reeds gemeld, donderdag in de stralen van Warschau waren slaags geraakt met leden van de Poolse militie, is het gisteravond tot een uitbarsting gekomen, die nog veel ernstiger was dan die van daags ervoor. Verscheidene duizenden mensen trokken op naar het hoofdkwartier van de communistische partij te Warschau, nadat de militie studenten, naar schatting 2.000, in het gebouw van de polytechnische hogeschool had opgesloten en een menigte voor het gebouw uiteen had gedreven. De studenten gaven gehoor aan een oproep om te betogen tegen de sluiting van hun week blad „Po Prostu" en tegen het optreden van de militie, die donderdagavond met gummi knuppels en traangasbommen protesterende studenten had uiteen gedreven. Een aantal stu denten (naar schatting 50 tot 100) werd toen gearresteerd. Twintig werden er gewond, van wie verscheidenen ernstig. ZwijnenGestapo.." De tweede betoging zou gisteren onder de leuze „Wij wensen persvrij heid" om 18.00 uur worden gehouden. Om 18.02 kwam de militie in groten getale naar het plein voor het gebouw van de polytechnische hogeschool en voerde een charge uit. Uit de menigte van naar schatting 2.000 mensen, voor het merendeel studenten, klonken kre ten als „fascisten" en „zwijnen". De menigte, die later naar het communistische hoofdkwartier trok, werd herhaaldelijk door de militie teruggedreven. De woe dende betogers riepen: „Laat de studenten vrij, laat de studenten vrij", Po Prostu, Po Prostu" en „Gestapo, Gestapo, Gestapo". Om 19.45 uur ontplofte de eerste traangasbom in het centrum van de stad. Vervolgens maakte de militie gebruik van een reeks traangasbom men. „Arbeidersmilitie" in burger met rode armbanden rukte ter versterking aan. Verscheidene mensen kregen sla gen met gummiknuppels. De demon- st2'anten ontstaken steeds meer in woede en men begon met stenen en grote keien naar de militie te gooien. Sommige mensen trokken stenen uit openbare gebouwen. Op een gegeven ogenblik weerklonk een luide ontplof fing. Op een bord in de polytechnische school was 's middags een mededeling aangeslagen, waarin onder meer werd verklaard: „Wij protesteren tegen Gestapo-methoden. Wij willen weten wie het optreden van de militie heeft gelast". De menigte was, voordat zij werd teruggedreven, vrijwel tot de in gang van het acht verdiepingen hoge gebouw van het communis tische hoofdkwartier doorgedron gen. In het gebouw zetelt het cen trale comité der partij Eerste se cretaris Gomulka heeft hier zijn werkkamers. Volgens ervaren waarnemers heeft Warschau na de oorlog niet een der gelijke aanblik als thans vertoond. Een burger verklaarde: „Wij heb ben sedert de Duitse bezetting niet meer zo'n krachtig georganiseerde ac tie van de politie tegen de burger bevolking gezien". Er zouden, naar een ooggetuige ver klaarde, veel mensen zijn gearresteerd. Gevechten duren voort Om negen uur 's avonds demon streerde nog steeds een grote menigte rond de polytechnische hogeschool. Voortdurend moest de politie gebruik maaen van traangashommen, steeds intensiever. Zij slaagde er evenwel niet in de betogers te verdrijven. Weer iets later op de avond werd het tramverkeer in het centrum van de stad gestaakt. Volgens waarnemers zijn tenminste 2.000 leden van de geregelde en reser ve-militie in actie. DUITSE MILITAIREN zullen in het begin van het volgend jaar naar Ame. :a gaan om aldaar te worden ge oefend in het gebruik van raketwa pens. DE NEDERLANDSE Ford-fabrieken te Amsterdam overwegen ernstig de produktie van automobielen in de naaste toekomst te verminderen. HET S. JAMES-THEATER te Lon den, voor het behoud waarvan vele bekende Engelse toneelspelers hebben geijverd, zal toch moeten verdwijnen. Vijf miljoen gulden was nodig om het theater te behouden, doch de voor standers konden dit bedrag niet bijeen brengen. DE ZWEEDSE kustverdediging is versterkt met eenheden kikvorsman nen. BIJ EEN JACHTPARTIJ in de buurt van Seoel heeft een Amerikaanse sol daat bij ongeluk een oude Koreaanse vrouw doodgeschoten. Er gebeuren vrij veel van dit soort ongelukken en de Korea$en zijn dan ook zeer ver bitterd. DR M. DE WAAL, tot voor kort di recteur van het Nederlands landbouw museum, is op 72-jarige leeftijd te Wageningen overleden. DE POLITIE in Manilla heeft een groep handelaars in verdovende mid delen ontdekt, die vooral hun slacht offers zochten onder leerlingen van middelbare scholen. OP 10 NOVEMBER zal een Ameri kaans vliegtuig opstijgen voor een reis om de wereld, waarbij voor het eerst'in de geschiedenis over beide polen gevlogen zal worden. HET BESTUUR van de Stichting van de Arbeid heeft gisteren de sociaal- economische situatie in ons land be sproken. Binnenkort zal over dit on derwerp door de Stichting met de re gering gesproken worden. MET EEN MEERDERHEID van vier tegen een is James Hof fa tot voorzit ter gekozen van de Amerikaanse bond van vrachtrijders. Hij volgt Dave Beck op. Weersverwachting van het K.N. 1 M.I. tot vanavond, opgemaakt vrü- J dagavond 23.15 uur: 5 Toenemende bewolking met later voornamelijk in het noorden van het land enige regen. Matige, aan de kust later krachtige wind, tus- sen west en zuidwest, ongeveer de zelfde middagtemperaturen als gisteren. Verwachting van het Belgisch Weerkundig Instituut: Zwakke wind uit noordwest tot west. Afwisselend bewolkt met 2 mooie opklaringen. Nevelig weer J met 's morgens plaatselijk mist. Vandaag: zon onder 18.09 uur. Maan op 16.35 uur. Morgen: zon op 6.49 uur. Zon onder 18.07 uur. Maan op 16.56 uur. Maan onder 4.17 uur. Maandag: zon op 6.50 uur. Maan X onder 5.20 uur. (Van onze parlementaire medewerker) Euromarkt en Euratom zijn in de Tweede Kamer aan- *aard. Gistermiddag viel de beslissing, toen 114 van de 126 aanwezge leden zich voor het wetsontwerp tol goedkeu, ring van het Euromarktverdag verklaarden. Het wetsont werp over Euratom werd zelfs zonder hoofdelijke stem- ming aangenomen (communisten tegen). Indien ook de Eerste Kamer geen overwegende bezwaren heeft zuilen de overeenkomsten op 1 januari 1958 van kracht worden. Met ingang van die datum zullen dan, gedurende eeh overgangstermijn van 12 a 15 jaar, de invoer- en uit- voerheffingen tussen de zes landen van klein-Europa worden afgeschaft, terwijl voor invoer van buiten een uniform tarief wordt vastgesteld. De Beneluxlanden zullen dan, samen met Duitsland, Frankrijk en Italië, een gemeenschappelijke markt vormen, waarbinnen het handelsverkeer on belemmerd kan plaatsvinden. Ook zullen deze landen, krachtens het Euratomverdrag, zich gezamenlijk gaan inspannen voor de ontwikkeling van atoomenergie voor vreedzaam ge bruik. Amendementen De goedkeuringswetten zijn niet helemaal ongeschonden door de Ka mer gekomen. Op initiatief van de heer Blaisse (K.V.P.) werden er twee belangrijke artikelen aan toegevoegd. Het eerste amendement, ingediend namens de commissie van voorberei ding in de Kamer, bepaalt, dat de regering jaarlijks rapport moet uit brengen over de stand van zaken in ne gemeenschap. Hiertegèn had de regering geen bezwaren gemaakt, 'n .tweede amendement verplicht de re gering nadere uitvoeringsovereen. Komsten aan de goedkeuring van de raten-Generaal te onderwerpen. De regering had hiertegen op praktische gronden ernstige bezwaren. Maar de wenste zich het recht voor te behouden. Het amendement werd aanvaard met 82 tegen 45 stemmen. Een amendement Oud (V.V.D.) dat tvt°j e®ns de bijzondere wensen van Nederland met het oog op de werk gelegenheid in de wet wilde vastleg gen, werd met 48 stemmen voor en 77 tegen verworpen. De regering, die op zich zelf deze wensen volkomen deelde, meende toch dat het onver standig en verwarrend zou zijn om cut op het laatste moment in de wet vast te leggen. De motie Burger (P.v.d.A.), die aandrong op een grotere Nederlandse vertegenwoordiging bij de assemblee en de motie Lamberts (P.v.d.A.) die aandrong op gezamenlijke studie over de gezondheidsbescherming tegen ra dio-actieve stralen, werden zonder hoofdelijke stemming aangenomen. De tegenstemmers Bij de tegenstanders, waartoe oehalve de communisten en de S.G.P., ook de heren Gerbrandy (A.R.) en van Leeuwen (V.V.D.) behoorden, meende ook mr. van Rijckevorsel (K.V.P.) te moeten worden gerekend. Hij verklaarde overwegende bezwa ren te hebben, omdat Nederland on herroepelijk een belangrijk deel van zijn souvereiniteit uit handen geeft, zonder dat de consequenties daarvan zijn te overzien. Mr. van Rijckevorsel had daarom een meer geleidelijke instelling als bij de Benelux gewild, zodat men enig inzicht had in wat van de part ners verwacht kan worden. De Sovjet-Unie heeft, naar radio-Moskou gisterenavond meldde, een kunstmaan afge schoten. De „Thundei-flash"-straaljager, die eergisteren bij Venray een toevallige buiklanding maakte na anderhalf uur onbemand te hebben rondgevlogen, is niet zo onbeschadigd van zijn eenzaam avontuur afgekomen als bij een voor lopig onderzoek scheen. Deskundigen van de luchtmachtstaf hebben gisteren het toestel nader onderzocht en zijn tot de conclusie gekomen, dat er in wendig ernstige beschadigingen zijn aangericht. Het moet twijfelachtig worden geacht, of het de moeite zal lonen het toestel te herstellen. Wel is komen vast te staan, dat de motor onbeschadigd is en opnieuw kan wor den gebruikt. Gouverneur Faubus van Ar kansas is in hoger beroep ge gaan van een uitspraak vaneen Amerikaans federaal gerechts hof, dat hem en de nationale garde van zijn staat heeft be volen zich niet in te laten met het toelaten van negerleerlingen tot de middelbare school van Little Rock. Faubus zegt in zijn beroep dat de betrokken federale rechter, Ronald Davies, niet bevoegd was deze uit spraak jegens hem, als gouverneur, te doen. Een man, die bij de onlusten in Little Rock een klap met een geweer kolf van een parachutist had opgelo pen. heeft vergeefs geprobeerd een klacht wegens mishandeling in te die nen tegen drie parachutisten. De openbare aanklager van Arkansas weigerde de klacht in behandeling te nemen. De soldaten deden hun plicht, zei hij. Vijf negentienjarige negers zijn te Camden in de Amerikaanse staat New Jersey veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf, omdat zij zich had den schuldig gemaakt aan ordever storing bij de middelbare school te Camden. De opbrengst van de actie Bijstand is 1.530.000. Netto betekent dit een bedrag van ruim een miljoen. Dit bedrag is bestemd voor het Ko ningin Julianafonds ten behoeve van maatschappelijk werk. Aan boord van de Amerikaanse torpedobootjager U.S.S. Hunting ton, die in de Parkhaven te Rot terdam ligt, hebben gisteren 200 Amerikaanse bemanningsleden bloed afgestaan ten bate van het Nederlandsche Roode Kruis. Het initiatief hiertoe was va.n de mili tairen uitgegaan en onder leiding van dr. A. W. Mellema, directeur van de Bloedtransfusiedienst van het Rode Kruis te Rotterdam, vond de operatie „bloed"' plaats. In de bemanningslogies werden talloze liters bloed afgetapt. De Amerikaanse consul in Florence, Dale Fisher, heeft na een bezoek aan de zetel van de tegenregering van San Marino in een schuurtje aan de grens van het republiekje verklaard dat hij een nota had overgebracht die geen erkenning is, maar vaststelt dat de anti-communistische regering van vier man „legitiem" is. De Amerikaanse regering constateert, zei hij, dat van de twee regeringen de anti-communistische op wettige en constitutionele wijze de macht op zich heeft genomen. De anti-communistische tegenrege ring kreeg bericht van de Italiaanse regering, dat de circa 220.000 gulden, die Italië krachtens een douane-over eenkomst aan San Marino schuldig is, spoedig aan de tegenregering zul len worden uitbetaald. En tenslotte heeft de tegenregering een uit Den Haag verzonden telegram ontvangen van de „regering van de republiek der Zuid-Molukken", waar in gelukwensen worden aangeboden. De Belgische regering heeft gisteren tot een bezuinigings campagne besloten wegens een ernstige financiële cri. sis, die in de betrekkingen tussen de schatkist en de Nationale Bank van België is ontstaan. Nadere bijzonderheden van de te nemen maatregelen zijn niet bekend gemaakt, maar waarnemers achten het waarschijnlijk, dat naast beper king van de staatsuitgaven enige in directe belastingen, vermoedelijk op benzine en alcohol, zullen worden verhoogd. In een gisteren gehouden bijeen komst van het kabinet deelde de mi nister van Financiën, Liebaert, zijn collega's mede, dat de huidige finan ciële moeilijkheden van de regering hoofdzakelijk voorspruiten uit de krapte van de kapitaalmarkt, die ook in andere landen grote moeilijkheden heeft veroorzaakt en heeft geleid tot strenge maatregelen. De huidige schatkistmoeilijkheden raken, volgens de minister, geenszins de economi sche en financiële toestand van het land, die naar hij zeide, in de grond gezond is. De leider van de oppositie in het Belgische parlement, de christen-democraat Eyskens, heeft verzocht het parlement in een spoedzitting bijeen te roe- Te Sresmka Mitrovica, 80 km ten westen van Belgrado, is gisterenochtend het proces begonnen tegen de voormalige Zuid- slavische vice-president Milovan Djilas, die beschuldigd wordt van „vijandige propaganda" tegen de staat in zijn boek „De Nieuwe Klasse", dat in New-York is uitgegeven. Djilas werd van de gevangenis in Sremska Mitrovica, waar hij een gevangenisstraf van drie jaar uitzit, naar de rechtzaal overgebracht. Hij was in december reeds wegens „vijandige pro paganda" veroordeeld. In de rechtzaal waren familieleden van Djilas en Zuidslavische en bui tenlandse journalisten aanwezig. Drie journalisten echter, een Ame rikaanse verslaggever van de „New York Times", een Italiaanse correspon dent en de Zuidslavische vertegen woordiger van het Amerikaanse pers bureau U.P., werden niet in de recht zaal toegelaten. Zij kregen de mededeling, dat er geen ruimte was. De Italiaan werd de toe gang ook geweigerd wegens „onjuiste' verslaggeving. Alle toegangen van het gerechtsge bouw werden door politie in uniform en in burger streng bewaakt. De ver slaggevers en de circa honderd bur gers die tot de publieke tribune wer den toegeiaten, moesten driemaal hun speciale passen tonen. De aanklacht Tegen de wand achter de rechter, recht tegenover Djilas. hing een groot portret van Djilas' vroegere vriend, president Tito. De plaatselijke aanklager. Ante Dju- kic. las de aanklacht voor, die lange aanhalingen ui' „De Nieuwe Klasse" bevatte. Volgens Djukie is de overtre ding waarvoor Djilas nu terecht staat ernstiger dan de twee vorige en hij vroeg dan ook een zware straf. Het boek bevat anti-socialistische en anti- Zuidslavische propaganda en Djilas uit er beschuldigingen in. die men zelfs van de verbitterdste reactionairen nog niet gehoord heeft. Djukic meende, dat „De Nieuwe Klasse" was geschre ven om de belangen van Zuid-Slavië te schaden. „Ik ben volksheld" Djilas glimlachte tegen zijn vrouw, Stefanija, toen hij de rechtzaal bin nenkwam. Hij droeg een goedzittend blauw pak en zag er gezond uit, hoe wel zijn vrienden vonden, dat hij ouder en magerder geworden was. Zodra de zitting begon nam Dji las een agressieve houding aan. Toen de rechter zijn personalia op las, en zei dat de beklaagde Mon tenegrin was, zei Djilas kortaf: „Zuidslavier. Ik sta er op, dat dat in het verslag wordt gezet. Dat heb ik bij vroegere gelegenheden ook gedaan," De rechter gaf toe, waar op Djilas zei, dat ook al zijn oor logsonderscheidingen in het verslag van de zitting vermeld moesten worden. „Ik ben volksheld en bezit verscheidene andere hoge Zuidsla vische en enkele buitenlandse on derscheidingen," zei hij. Na twee uur werd de openbare zit ting beëindigd en het proces met ge sloten deuren voortgezet. De buiten landse journalisten moesten de zaal verlaten. Toen rechter Nikolon op verzoek van <le openbare aanklager opdracht gaf de deuren tc sluiten, stond Djilas op en verklaarde: „Als dit een geheim proces gaat worden, weiger ik vragen van de rechter of de aanklager te beantwoorden". Ilij zei, dat hij geen letter van zijn boek terugnam. De openbare aanklager gaf te ken nen „dat het openbaar belang met een proces gebruikt zal worden voor een anti-Zuidslavische campagne en dat cie buitenlandse pers een verkeerde voorstelling van zaken zal geven". Dlijas' advocaat, Kovacevic, protes teerde. Volgens hem zou een geheim proces juist Zuid-Slavië kunnen scha den. Een geheim proces is hetzelfde als boeken verbranden", meende hij. Voorts betoogde de verdediger, dat volgens de openbare aanklager het boek door de arbeidende klasse ver oordeeld zou worden, maar hoe zou die klasse dat kunnen doen, als zij de inhoud van het boek (dat in Zuid- Slavië niet gepubliceerd mag worden) niet kent? Djilas zelf zei, dat dit het derde pro ces is waarbij de openbare aanklager, nadat de aanklacht in het openbaar is voorgelezen, een geheime zitting eist, zodat hij (Djilas) zich niet in het openbaar kan verdedigen. Een woordvoerder van het Zuidsla vische ministeri van buitenlandse za ken deelde later op de dag mee, dat het proces een normaal verloop heeft. De beklaagde zou, ondanks het feit, dat hij zei geen antwoord te zullen ge ven op vragen, toch op alle vragen die hem door de rechter en openbare aan klager werden gesteld geantwoord heb&öri,"vóot zover het althans vrageh van technische aard betrof. Na negen en een half uur is het proces tot heden verdaagd. De rech ter heeft meegedeeld, dat te 13.00 uur plaatselijke tijd vonnis gewezen zal worden. De geheime zitting eindigde met een pleidooi van de verdediger, dat twee en een half uur geduurd heeft. De door de verdediger aangevoerde ar gumenten zijn niet bekend. Djilas werd na afloop van de zitting in een gesloten gevangenisauto naar de gevangenis teruggevoerd. pen voor het aanhoren van ver klaringen der regering over de huidige financiële situatie. Nader wordt vernomen, dat het maximum voor de voor schotten voor de Nationale Bank van België aan de staat, dat tien miljard Belgische frank be draagt, met iy2 miljard frank is overschreden. De gouverneur van de Nationale Bank van België heeft de regering verzocht binen vijf dagen een finan cieel herstelplan uit te werken, dat beoogt het totaal van de voorschotten aan de staat terug te brengen onder het vastgestelde maximum. Nadat Guy Mollet, de secreta ris-generaal van de Franse so cialistische partij eerder te ken nen had gegeven zich niet met de vorming van een regering te willen belasten, is hij gisteren toch gezwicht voor de aandrang, die president Coty op hem heeft uitgeoefend. Mollet wil probe ren binnen een of twee dagen een nieuwe basis voor een kabi net te vinden, maar is te dien aanzien „sceptisch gestemd". Al vorens de opdracht definitief te aanvaarden zal hij een reeks be sprekingen over politieke en technische kwesties voeren. Mollet krijgt het niet gemakkelijk. De Franse socialistische partij had in tussen reeds een verklaring uitgege ven, dat Mollet alleen dan minister president wilde worden indien het par lement de raamwet voor Algerië, waar over het kabinet van Bourges-Maunou- ry is gevallen, en de onpopulaire voor stellen tot het bevriezen van het peil van de prijzen goedkeurt. In een vorig inschrijfbilje* hebben wij U erop gewezen, wat wij in ons grote verspreidingsgebied brengen aan algemeen, geweste- lijk en plaatselijk nieuws. In een daarop volgend inschrijf biljet vestigden wij Uw aandacht op wat wij speciaal op maandagochtend aan sportnieuws geven. Thans willen wij ook nog Uw aandacht vragen voor onze dage lijkse stripverhalen (Suske en Wiske, Aram). Vooral Suske en Wiske is bijzonder geschikt voor de jeugd, maar zal niettemin ook U, ouderen, even uit de sleur van de dagelijkse beslommerin gen halen. Doe dan als tienduizenden. Abonneert U, U krijgt de krant dan TWEE WEKEN GRATIS. NAAM (in drukletters) STRAAT GEMEENTE Abonn.prijs: p. week 0.54; p. kwartaal 7,-; per post f 8.20. (Incasso wordt berekend).

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1957 | | pagina 1