AN AST AS MIKOYAN: M°skou's
GRIEP!
„De Siemer" zeventig jaar
Vol tedere opgetogenheid
beste
koopman
Leesgewoonten
Nederland
in
Rond „Huize Zuidewijn"
ZWARE SHAG
Armeens handelsgenie niet weg te zuiveren
Herinneringen van Anton van Duiukerkeu
WYNAND FOCKINK
ORCAM
Congres Melkhandel
de jonge jenever van
Expositie Gerard C. J. Gerrits in Vrijhoeve-Capelle
Thee met suiker
Vertrouwelijkheid
Begaafd aquarellist
Op excursie
Gewezen pater
Don Quichotte
Liefst per fiets
DOUWE EGBERTS
Haring voor Israël
BOEKENPLANK
Torentje, torentje
bussekruit
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 26 SEPTEMBER 1957
Populair
Molotov, de onaantastbare
naar men vroeger dacht, heeft
in Buiten-Mongolië zijn ge
loofsbrieven als ambassadeur
aangeboden; Malenkov heeft
zich ingewerkt als directeur
van een krachtcentrale in Ka
zakstan en naar men beweert
zou Kaganowitsj op dit ogenblik
niet zonder talent een cement
fabriek leiden. Slechts één lid
van de oude Kremlingarde zit
nog rustig en zelfverzekerd op
zijn stoel in Moskou en demon
streert eens te meer, dat hij in
buitengewone mate de gave be
zit om op het goede paard te
wedden.
Anastas Ivanovich Mikoyan
is zo verstandig geweest, nooit met zijn ellebogen te werken. Al
thans niet zó ostentatief, dat zijn onmiddellijke superieuren er pijn
in hun lenden van kregen. Mikoyan heeft zijn carrière opgebouwd
'door op het juiste moment een gokje te wagen, waarvan hij bijna
zeker wist dat het goed zou uitpakken.
Voor een waarde van 30 biljoen dollar
aan goederen wist hij uit de Oosteuro-
pese staten naar Rusland te brengen.
Hij haalde uranium bij de Tsjechen
en Oostduitsers en richtte in Hon
garije, Roemenië en Bulgarije maat
schappijen op, die onder nationale
vlag voeren, maar waarvan de pro-
duktie in haar geheel naar Rusland
ging.
Altijd heeft Mikoyan zich laten
voorstaan op zijn populariteit als Ar-
menisch handelsman. Dc Armeniërs
staan bekend om hun koopmanstalen
ten. Harold Wilson, voormalig Brits
minister voor buitenlandse handel,
wilde zich een keer tegenover hem
beklagen over het feit, dat men in
Moskou by voorkeur 's nachts de za
ken afdeed. ,,De moeilijkheid met
jullie Russen begon hy. Maar
Mikoyan sneed hem de pas af. ,,Ik
ben geen Rus", zei hy, ,,en premier
Stalin is ook geen Rus".
,,U weet dat ik om zeven uur 's
avonds nu eenmaal niet ter beschik
king ben, omdat ik dan met Stalin
een samenkomst pleeg te hebben.
Weet u hoe Stalin en ik elkaar ge
woonlijk toedrinken? Welnu, we hef
fen dan het glas en zeggen beiden
tegelijk: Prosit, naar de bliksem
met die halfzachte Russen
Ofschoon hij de man aan de top
nooit voor het hoofd stootte en strikt
zijn bevelen placht uit te voeren,
heeft Mikoyan zich altijd loslippiger
getoond dan men in Rusland voor
oirbaar houdt. Kort na de oorlog, tij
dens een partijtje in zijn eigen Dacha,
beklaagde Malenkovs vrouw er zich
over, dat de nylons in Rusland zo
schaars waren: ,,Je hebt gelijk", ze'
Onder de mannen, die Stalins ty-
rannie erfden, is hij zonder enige
twijfel de slimste en handigste. Hij
is bovendien (of beter dank zij die
kwaliteiten) de grote handelsman van
de Sovjet-Unie. de enige vooraan
staande communist die talent heeft
voor zaken doen en er openlijk voor
uitkomt, dat hij zich niet schaamt
voor het koopmanschap. Mikoyan is
de man. die de kleinhandel in het
onmetelijke Rusland aan banden'
houdt en die voor 6.2 miljoen dollar
per jaar met het buitenland verhan
delt. Hij heeft, zegt men, de wereld
economie in zijn zak en daardoor is
hij ook een van de scherpste politici
van de Sovjet-Unie.
„De beste van een kwade ploeg",
noemen hem de westelijke diploma
ten, die met Moskou vertrouwd zijn.
Evengoed als in de tijd van Stalin,
weet Mikoyan momenteel de indruk
te wekken, dat hij het land belange
loos zijn diensten aanbiedt. Daarin
schuilt waarschijnlijk het geheim, dat
hij ook zonder kleerscheuren uit de
jongste zuiveringspaniek te voor
schijn gekomen is. „Hij weet precies,
wanneer hij opzij moet springen", zei
een Brits diplomaat, die dikwijls met
Mikoyan te maken had. Mikoyans ta
lent voor het koopmanschap wordt
door iedere Sovjet-burger verklaard
uit het feit, dat hij Armeniër is. En
zelf is hij trots op die reputatie. Hij
loopt ook graag te koop met het feit,
dat hij seminarist is geweest, net als
Stalin, en het seminarie als atheïst
verliet.
Organisator
Mikoyan heeft in 1956 een bezoek
gebracht (als koopman?) aan Pan
dit Nehroe. Hij werd ontvangen
in de residentie van de Indiase
premier.
Mikoyan, „maar daar staat tegen
over, dat we genoeg portretten heb
ben van Stalin".
Een van zijn geliefkoosde bezighe
den is het kopen van Nieuwjaarsge
schenken, waarbij hij dan die cadeaus
zoveel mogelijk in overeenstemming
tracht te brengen met de persoon
voor wie ze bestemd zijn. Stalin bij-
Advertentie)
voorbeeld bedacht hij een keer met
een chocolade laars, Kroestjev met
een fles van chocola, die bovendien
nog gevuld was ook. En niet met
m°lk.
Mikoyan staat graag zelf in de keu
ken. Hij kookt voortreffelijk. En bij
voorkeur laat hij anderen van zijn
culinaire prestaties meegenieten.
Eens, toen hij Beria aan de dis had,
noemde deze hem spottend „kame
raad keukenmeester". Waarop Mi
koyan rood werd en hem bijna toe
snauwde: „Inderdaad Lavrenty Pav-
lovitsj, maar in m ij n keuken zul jij
geen stukje mensenvlees vinden".
De rol die Mikoyan de laatste tijd
heeft gespeeld, is niet helemaal dui
delijk. Zeker is evenwel, dat hij op
nieuw op het goede paard heeft ge
wed, toen Kroestjev zyn anti-Stalin-
campagne begon en later, toen hy
Malenkov, Molotov, Kaganowitsj en
Sjepilov de woestün instuurde.
Men beweert ook, dat Mikoyan zich
tot het laatst toe zou hebben verzet
tegen de gewapende overval op Hon
garije. Zijn naam wordt ook genoemd
in de speculaties omtrent het aftre
den en de opvolging van Boelganin.
Zeker is, dat hij zelf zich nog altijd
op de vlakte houdt en niet aan poli
tieke intriges deelneemt. Zodra de
televisie-camera op hem wordt ge
richt, doet hij bescheiden een stapje
naar achteren. Hij heeft zich nu een
maal voorgenomen iedere zuivering
te overleven.
Wanneer U last heeft van een verstopte neus,
zere keel, beklemde borst of hoest, doe dan dit:
Breng regelrecht verlichting aan de pijnlijke, verstopte lucht
wegen door Vicks VapoRub vóór het slapen gaan op borst, keel
en rug te wrijven Deze aangename zalf verlicht de narigheden
van griep op twee manieren en precies dóér, waar de verlich
ting nodig is: (1) Vicks VapoRub geeft medicinale dampen af,
die U onafgebroken inademt Deze dampen openen de luchtwegen,
vergemakkelijken de ademhaling, verzachten de aandoening en
kalmeren de hoest. (2) Tegelijkertijd werkt Vicks VapoRub als
een verwarmende pleister dóór de huid heen, verzacht de pijn
en maakt de congestie op de borst los. Koop vandaag nog Vicks
VapoRub bij Uw apotheker of drogist!
Mikoyan heeft aan de wieg van de
revolutie gestaan en hij vertelt graag,
dat hij één keer een bank heeft ge
leid: in Tiflis: toen hij daar de kluis
van de st-edel-ijke bank liet springen
en het personeel met een pistool in
bedwang hield.
Spoedig nadat de mist van de bur
geroorlog was opgetrokken, deed hij
zich al kennen als een bekwaam or
ganisator. Hij wist reactionair" ver
zet te breken, zonder dat het tot een
bloedbad kwam en in 1926 riep men
hem naar Moskou, waar hij commis
saris werd voor binnen- en buiten
landse handel.
Terwijl Stalin zijn vijanden liqui
deerde en de boeren tot collectivisatie
dwong, zorgde Mikoyan voor de lan
delijke voedselbevoorrading, er wèl
aan denkend, het Rode Leger en de
partijleiding niet tekort te doen, ook
al leed de rest van het land honger.
Stalin in hoogst eigen persoon noem
de hem zijn handelsgenie" en ver
strekte hem toegang tot de intieme
kring van Sovjetbonzen, met wie hij
's avonds placht te dineren.
Hij hield van Mikoyans verhalen en
ook van zijn zwijgzame buien. En
toen Kirov als verrader werd terecht
gesteld, ging Anastas Ivanovich zon
der meer op zijn stoel zitten. Hij be
moeide zich niet met politiek, hij trok
er alleen de profijten van. En hij
prees de geheime politie als ,,de in
stelling, die het dichtst bij het volk
staat".
Altijd trachtte hij iets op te steken
van vooraanstaande vreemdelingen
die de Sovjet-Unie bezochten. In 1936
bezocht hij de Verenigde Staten,
sprak met allerlei zakenmensen en
bracht diepvries-artikelen mee naar
Moskou, evenals de recepten voor
smakelijk consumptie-ijs, totdantoe
een onbekende delicatesse in Rus
land. Onverbloemd prees hij de voort,
varendheid van de Amerikanen, maar
dit weerhield hem er niet van, op
evengrote schaal zaken te doen met
de Nazi's, toen hij het moment daar
voor gunstig achtte. Een handelsman
uit Düsseldorf, die in 1939 Mikoyan
oi tmoette en hem voor zijn artikelen
wist te interesseren, merkte korte
lings op, dat de Rus, meer dan wel
ke andere Sovjet-leider ook, de zaken
wist aan te pakken op westerse ma-
uier en met een zin voor zakelijkheid,
die de meesten van zijn landgenoten
vreemd is.
Enkele jaren later, toen de Duit
sers Rusland binnenvielen, werd de
onmisbare Armeniër de grote orga
nisator bij de terugtocht van het Rode
keger. Bovendien wist hij van de
Amerikanen voor een bedrag van 11
^lioen dollar aan materiële steun
l0s te krijgen.
Averell Harriman, die tijdens de
oorlog Amerikaans ambassadeur in
Moskou was, beschreef Mikoyan als
een internationaal - georiënteerde
staatsman, minder ontoegankelijk
dan Molotov* ,,een man met wie je
bovendien een grapje kunt maken".
Geen rus
^a de oorlog kreeg Mikoyan een
uieuwe baan. Stalin belastte hem met
do economische exploitatie van de
satellietstaten' in Oost Europa. Op
j>rond van de overweging, dat een zo
bekwaam econoom als hij onmoge-
hjk vereenzelvigd kon worden met
een zo kortzichtige politiek als die
van Moskou, waren velen geneigd het
voor te stellen, alsof Mikoyan zich
fnet tegenzin kweet van die taak. Dit
betekent echter een miskenning van
Z'jn behoudsinstinct". Hij heeft nooit
hjdelijk verzet gepleegd, omdat hij de
gevolgen daarvan maar al te goed
«ende. Volledig zette hij zich in voor
een werk, dat hij misschien minder
prettig vond, maar waarvan hij wist
«at het zo succesvol mogelijk moest
w?e4n uitgevoerd, wilde hij bij de
gste baas in de gratie blijven.
Dinsdag is te Keulen het congres
geopend van het internationale ver
bond van detailhandelaren in melk,
dat wordt bijgewoond door 120 afge
vaardigden uit 10 landen. Doel van
het verbond is het wetenschappelijk
onderzoek van alle vraagstukken, die
betrekking hebben op melk, en de
voorlichting van de verbruikers.
Op de eerste congresdag gaf de Ne
derlandse delegatie een overzicht van
de structuur van de handel in melk
en zuivelprodukten in de verschil
lende aangesloten landen.
(Advertentie)
PASSAGE
Ja, dat is 'n beste jonge! - per liter kelderfles f 7.80
Woensdag vierde de eerw. heer F. Th. L. M.
Siemer in het klooster van de Zusters Francis
canessen aan het Wilhelminapark te Tilburg
zijn zeventigste verjaardag.
„De Siemer", zoals hij in de wandeling ge
noemd wordt, was meer dan 40 jaar leraar in
het Duits aan het St. Odulphus-lyceum te Til
burg. Daarnaast was hij een bekende en graag
geziene figuur in de studentenvereniging „St.
Leonardus" van de R.K. Leergangen.
Anton van Duinkerken heeft in de Brabantse
herinneringen, die hij in het maandblad Roe
ping publiceert, een meesterlijk portret van deze
merkwaardige priester geschreven. We laten er
hier enkele citaten uit volgen:
De manier, waarop hij voor het eerst in ons midden
verscheen, kon zich geen mens herinneren. Hij was er.
En hij paste bij het huisraad van de leergangen, hoe
wel hij bij mijn weten nooit op enigerlei wijze aan deze
instelling verbonden is geweest. Ik logeerde bij hem op
een slaapbank iedere nacht van vrijdag op zaterdag,
voorzover onze gesprekken nog logeren toelieten. Hun
eindeloosheid liet zich volhouden doordat zij nooit ergens
over schenen te handelen. Dit was ook de reden, waar
om zij door aanhoudende lachbuien werden onderbroken.
Wij speculeerden op iedere mogelijkheid om elkaar ver
keerd te verstaan, hoewel ons dit bijna niet lukte. Hier
bij dronken wij en onze gasten, want er waren altijd
vrienden, die meekwamen, liters thee met suiker. Sie
mer is strikt geheel-onthouder van de oude stempel,
volgens welke ook in de pudding geen rhum verwerkt
mag zijn en bezoekers vrij dienen te blijven van sterke
drank, zelfs op verjaardagen. Overigens verjaarde
Siemer zowat elke dag.
enigermate tekort deed, ofschoon hij alle genoemde
hoedanigheden bezit, Maar hij is niet voorbeeldig en al
die dingen meer. Hij is siemers. Dat betekent voor het
minst, dat hij onverschillig is voor de erkenning van
zijn eigenschappen. Een geheimzinnige verbazing over
zijn eigen Zo-zijn begeleidt hem op al zijn wegen, die
hij liefst aflegt per fiets.
Hij gaat dan nooit ergens naar toe. Wel komt hij bij
puur toeval terecht aan een ziekbed. Dit behoeft nie
mand te weten.
Siemer kan nergens binnenkomen zonder te worden
opgemerkt. Dit kan hij niet helpen. Het hindert hem. Hij
wapent zich ertegen door gedurig te spreken op de
manier van iemand, die zwijgt.
Als ik uren achtereen pijpen met hem zat te roken uit
dezelfde tabakspot (de zijne), terwijl het buiten donker
was, klonk zijn stem mij soms toe, alsof hij binnen in
mij aan het woord zou geweest zijn. Wij bespraken
geen gewetenszaken. Ik heb nooit bij hem gebiecht en
hem zelden geraadpleegd over een gedragslijn, die ge
volgd diende te worden. Al onze gesprekken, vaak
vooral de meest komieke, waarbij wij het hartelijkst
lachten, ontveinsden echter hoorbaar de onderwerpen,
die ons in diepste wezen bezig hielden. Wij deden beiden
of de zaak, waarover wij spraken, ons nauwelijks aan-
*-e^s informatiefs: We kenden elkaar te goed om
met te weten, dat het niet waar was. We kenden elkaar
zelfs te goed om toe te geven dat het wèl waar was.
Deze eigenaardige vertrouwelijkheid drong door alles
heen.
Gerard C. J. Gerrits verblijft al jaren op Huize „Zuidewijn" aan
de Hoge Vaart te Vrijhoeve-Capelle. Daar tekent en schildert hij
naar hartelust. Daar beleeft hij intens zijn vele vreugden om de
schoonheid in de kleine en toch zo onmetelijk grote wereld van
zijn omgeving: een fraai jachthuis met de inhoud een museum
waardig, bloemen en heesters, bos en water, hoge luchten en wij
de horizonten. De schilderkunstige resultaten van dit alles kan
men tot en met 30 september in het koetshuis van „Zuidewijn"
komen bewonderen.
Van deze mogelijkheid hebben we
dankbaar gebruik gemaakt. De eer
ste minuut al, toen we gewend waren
geraakt aan de blanke sfeer van het
koetshuis en de „bedrijvige rust"
van de 64 jaar oude kunstschilder,
genoten we mee van de tedere opge
togenheid die als voornaamste ken
merk deze tentoonstelling beheerst.
Vooral de aquarellen, tot stand ge
komen in Oostenrijks en Italiaans Ti-
rol ofwel in de onmiddellijke omge
ving van „Zuidewijn" waren daartoe
de directe aanleiding. Zij zijn allen
overtogen van een vriendelijke lichte
toets en vervuld van een dichterlijke
verteltrant, die tegelijk ontroert en
blij maakt.
Niemand wist, waar en wanneer hij geboren was.
Het moet ergens boven de grote rivieren hebben plaats
gevonden. In ieder geval bracht hij zijn kinderjaren
buiten Brabant door. Wat dit voor jaren geweest moeten
zijn, kon niemand van ons vertellen. De geestelijk altijd
mobiele Siemer bezat ais voltooide gestalte een zo op
vallende voltogenheid. dat niemand zich hem jonger
of ouder kon verbeelden dan hij was, maar hij had geen
aanwijsbare leeftijd. Het oudste aan hem leek altijd zijn
priestertoog te zijn.
Wij wisten dat hij pater was geweest in een congre
gatie, die door Joannes Zwijssen in 't leven werd geroe
pen als geestelijke bovenbouw bij de instelling van de
Fraters van Tilburg, maar de stichting was in elkander
gestort. Haar leden mochten kiezen, waar zij geïncardi-
neerd wilden worden. Siemer kon geen keuze maken.
Hij ging Duits studeren aan de universiteit van Gro
ningen en aanvaardde een leraarsbaantje aan het Sint
Odulphus Lyceum zonder onmiddellijke afhankelijkheid
van de bisschop van 's-Hertogenbosch. Hij bekleedde
dus het ambt van loslopende geestelijke, dat in Neder
land zelden voorkomt. Toen ik hem leerde kennen,
woonde hij. ironisch genoeg onder zijn omstandigheden,
de Zwijssenstraat. waar hij een boekerij onderhield,
die wij schaamteloos gebruikten. Er stond van alles in
zonder dat iemand redelijk kon nagaan, hoe het er te
recht gekomen was of wat het er deed.
D,lkYTljl,s namen aan onze nachtgesprekken anderen
deel. Met alles kon worden gespot, niet met de verzen
van de nieuwe tijd! Alleen was de Siemer verstandig
genoeg om hun tijdelijkheid te beseffen. Hij kon op
dweepzucht reageren door een goed eind mee te gaan
en dan opeens verbaasd te vragen, waarheen wij ons
onderweg bevonden. Dan zag niemand een einder meer.
Er werd thee met suiker rondgediend en over iets an
ders gesproken.
Op zijn best was hij tijdens excursies. Nu en dan in
de zomer bleven wij met een aantal studenten van
zaterdag op zondag over en maakten dan per fiets
of per autobus een tocht in de omgeving. Wij gingen
met boterhammen op zak naar de vennen van Oister-
wijk of naar de bossen bezuiden Hilvarenbeek. Onder
weg werden kerken bekeken, planten verzameld, aard
lagen onderzocht, discussies gevoerd en grappen verteld
Ook hadden de leonardijnen een eigen liederenschat, die
tijdens zulke tochten in zijn geheel werd uitgegalmd en
herhaald.
Ik zou op dit ogenblik niet kunnen zeggen, of hij Frits
of Frans heet. In al de jaren, dat wij van onze ontmoe
tingen steeds kleine feesten hebben gemaakt, heb ik
hem nooit bij zijn voornaam genoemd of jegens anderen
aangeduid. De Siemer viel voor ons ook hierdoor buiten
iedere alledaagse omgangskategorie. Zijn bijzonderheid
schitterde zo duidelijk, dat niemand ooit zich de moeite
heeft gegeven, haar zorgvuldig te beschrijven. Van an
dere mensen kan men zeggen, dat zij voorbeeldig zijn
of gezellig of geleerd of fijngevoelig of moedig of enige
van deze dingen, maar geen eigenschap zou aan Siemer
toegeschreven kunnen worden zonder dat men hem
De meest centrale gestalte van elke uittocht was en
bleef de Siemer.
Nooit nam hij de leiding. Ik weet niet, of hij organisa
tietalenten bezit. Hij heeft geen behoefte ze te tonen.
Op de ingeslagen reisroute volgt hij anderen, zolang hij
daar zin in heeft. Meestal verdwijnt hij zonder iets te
zeggen. Hij neemt ongaarne afscheid. Zelden bericht hij,
waar hij heen gaat. Ik geloof, dat hij het meestal niet
weet. Onder zijn linoleumsneden bevinden er zich ver
schillende. die Don Quichotte voorstellen, byfla geen met
Sancho Panza. De nuchtere dikzak interesseert hem
lang niet zo sterk als de dolende ridder, met wie hij de
verwachting van het avontuur gemeen heeft. Hij weet,
dat hij maar op zijn stalen rossinant behoeft te stijgen
om het te ontmoeten. Hij weet bovendien, dat het door
gaans op windmolens lijkt.
Over de avontuurlijkheid van het alledaagse zijn wei
nig mensen beter ingelicht en minder mededeelzaam.
Toch scherpt zijn omgang 't onderscheidingsvermogen
ervoor. Ik geloof, dat dit hem als studentenvriend zo
waardevol maakt. Een officiële functie van adviseur of
moderator heeft hij nooit waargenomen. Wie zou hem
hiermee kunnen of moeten belasten? Maar Brabantse
studenten kunnen nergens samenkomen, of ze vinden
hem plotseling tussen hen in. Hij luistert naar wat ze
vertellen, lacht om hun luidruchtige dwaasheden, zingt
mee, als zij het gerstebier van kyrië prijzen, hoewel hij
de oude stempel van geheelonthouderij bewaart, en hij
verzoent hen met hun eigen leven.
(Advertentie)
Gerard Gerrits zoekt en vindt zijn
mogelijkheden in de natuur: een slan
ke vogel, een grillige boom, een
sprookjesachtige paddestoel, een in
tiem plekje met bloemen of een pit
toreske molen-in-het-landschap zijn
evenzeer zijn buit aan schoonheids
beleving als een berglandschap of 'n
oude toren. Maar al zijn objecten om
ringt hij met een bijna pijnlijke toe
wijding met een gezeefd licht dat
hier en daar doorschoten wordt met
opgewekte gensteringen van rood of
blauw als evenzovele uitingen van
vreugdig genieten.
Knappe grafiek
Het is alsof hij in zijn werk door
mijmert over de onbegrensde weelden
van Gods schepping, zich altijd op
nieuw als een kind verwonderend en
tegelijk als een door vele noden wijs
geworden man mediterend. Daarom
zal zijn werk voor iedereen verstaan
baar zijn. De taal van Gerrits is on-
dobw£
orcam
zware S«*«
De Nederlandse bond van haring
handelaren heeft met Israël een con
tract gesloten voor de levering van
15.000 vaten gezouten haring. De ver
scheping van deze haring zal geschie
den in het tijdvak van november tot
februari a.s. Ten opzichte van de in
de afgelopen jaren gesloten contrac
ten betekent deze overeenkomst een
niet onbelangrijke uitbreiding van de
afzet naar dit gebied.
De kunstschilder Gerard Gerrits bij
zijn expositie. Een der bezoekers,
een eenvoudige landbouwer, stak
zijn bewondering niet onder
stoelen of banken.
gekunsteld en waarachtig, zijn her
scheppingen zijn indrukwekkend van
eenvoud. Daar komt dan nog bij, dat
hij een groot en gaaf vakmanschap
demonstreert, waarvan we misschien
wel naast zijn aquarellen het meest
kunnen genieten in zijn grafisch
werk: etsen, litho's en houtsneden
van opmerkelijke kwaliteit.
Vrijhoeve-Capelle is klein en rus
tig, een oase in een wereld van
rumoer en haast. Voor een schilder
als Gerard Gerrits een ideale plaats
om zijn medemensen in schoon
heid te dienen. De gemeente die
hem, sinds het oorlogsgeweld hem
van al zijn aardse bezittingen (in
Den Boschberoofde, nu al jaren
mag herbergen, kan zich gelukkig
prijzen, dat hij zoveel schoons uit
deze omgeving voor het nageslacht
vastlegde in lijn en kleur. Wanneer
Gerrits volgend jaar vijfenzestig
wordt, zal het gemeentebestuur
so hopen we de kans waarnemen
om een retrospectieve tentoonstel
ling van zijn werk op waardige
wijze te verzorgen. Gemeente en
schilder zijn dat vöaard.
L.B.
Een derde deel van de bevolking
van Nederland leest nooit een boek.
Gedurende de avond en het weekend
wordt 5 uur per week aan het lezen
van boeken, week- en maandbladen
besteed.
Deze conclusies, naar ons van de
zijde van het ministerie van Econo
mische Zaken wordt medegedeeld,
zijn te vinden in het onlangs door het
Centraal Bureau voor de Statistiek
gepubliceerde vierde deel van de
reeks „vrije - tijdsbesteding in Ne
derland" over de leesgewoonten van
de bevolking van 12 jaar en ouder.
De verschillen in lees gewoonten
tussen de sociale, en leeftijdsgroepen
zijn groot. Onder de agrarische bevol
king zijn veel en bij de loontrekken
de middenstand en de leidinggeven
den weinig niet-boekenlezers te vin
den.
Het percentage boekenlezers is bij de
Gereformeerden hoog (84 pet.) en bij
de Rooms-Katholieken laag (63 pet.)
vergeleken met het algemeen gemid
delde van 71 pet.
Het lezen- van boeken neemt af met
de leeftijd. Vooral de 12-14 jarigen le
zen zeer veel, gemiddeld 40 boeken
per jaar. Gemiddeld bezit de lezer
44 boeken. Bijna vier maal zo groot
is het boekenbezit bij de leidingge
venden.
Voor het overgrote deel, nl. 4/5
bestaat de boekenlectuur uit belle-
trie. Vooral het gewone goedvertelde
verhaal wordt geprefereerd. Slechts
14 pet. van de gelezen belletrie ligt
op het hoogste literaire niveau. A.M.
de Jong is de meest geliefde schrijver
van Nederland. „Dik Trom" van Joh.
Kievit is het meest gewaardeerde
jeugdboek.
Slecht 5 pet. van de bevolking leest
niet geregeld een dagblad. De over
grote meerderheid, nl. 87 pet. ver
kiest een avondblad boven een och
tendblad.
Vooral de mannen hebben een gro
te belangstelling voor het dagblad.
Gedurende de avonden en het week
end lezen zij ongeveer 3 uur per week
in de krant. De agrarische bevol
king besteedt eveneens veel tijd aan
het dagblad. De belangstelling van
de jeugd voor het dagelijks gebeuren
is gering. De' 12-17 jarigen lezen per
dag slechts ongeveer 5 minuten in de
krant. Week- en maandbladen wor
den zeer veel gelezen. Gemiddeld
krijgt ieder gezin 2 a 3 bladen per
week in huis. Het grootste aandeel
hierin hebben de dames- en familie
bladen.
Lea Smulders en Tom Bouws heb
ben eens extra hun best gedaan en 't
resultaat is een boek, waaraan ieder
kind plezier zal beleven. Een boek
vol verhaen. versjes en originee
spelletjes voor kinderfeesten en re
genachtige dagen. Carol Voges, die
indertijd pa Pinkelman gestalte gaf,
heeft er de plaatjes bij gemaakt in
zijn suggestieve, onmiddellijk herken
bare stijl.
Niet alleen kinderen die zelf al lezen
kunnen, maar ook de allerkleinsten
hebben wat aan dit boek. De verhalen
namelijk, blije, geestige sprookjes,
laten zich allerplezierigst vertellen.
„Torentje, torentje bussekruit" is
verschenen in de grabbeltonserie van
de N.V. uitgeverij „Helmond"