Rtyf
Kanaal door Zuid-Beveland
niet meer het drukst
etntna
Afsluiting
voorproef
van
Pluimpot
Deltawerken
Bezoek van Prins aan l'Azote
kroon op wederopbouwperiode
Ongeluk bij Vlekebrug
voor kantonrechter
Terneuzens historie
Raad Nisse akkoord met
waterleiding-overeenkomst
Program voor eerste lustrum
K.V.C.O. te Oostburg
Jos. J. Witkam i
Hun ter-jagers
op Woensdrecht
D. J. Blom
DAGBLAD DE STEM VAN DONDERDAG 26 SEPTEMBER 1957
Indrukwekkende
dagproduktie
Havenpotentieel
Prins komt per
helikopter
Brand aan boorcl
van schip te
Bruinisse
D AMPO
Amsterdam-Rijnkanaal 36 milj ton
Lichtprocessie te
Zuiddorpe
B'elgeii botsten
Vrijbrief vervallen
Boek van dr. J. Wesseling komt
in december van de pers
Omvangrijk werk
Aan onze kwartaatabonnees
Aalmoezenier Pompe
voor KAJ te Oostburg
Ledenvergadering
.Vrederust"
van
Paardenkeuringen
in Zeeland
Hoogwaterstanden
t
BEURS VOOR MODE
EN HUISHOUDING
OPEN9NG vrijdag 27 sept. 11.30 uur
BIJZONDERE EXPOSITIES
EN DEMONSTRATIES
MODESHOW
Jaarverslag Zeeuwse K. v. K. 1956
Telefoon-abonnees op eilanden
met ongeveer duizend gestegen
Werk over enkele dagen klaar
Z-Vlaanderen
TERNEUZEN
AGENDA
Vandaag
M
V
DE
v
Bovendien wordt iedere dag 50 ton
ureum geproduceerd en dat bevat
niet minder dan 46 pet. stikstof, dus
23 ton. De totale produktie per dag
van stikstof beloopt dus 283 ton, het
geen de jaarproduktie op 100.000 ton
heeft gebracht.
Prins Bernhards bezoek aan de Compagnie Neerlandaise de
l'Azote te Sluiskil vormt de bekroning van de wederopbouw
periode welke dit grote bedrijf thans definitief achter de rug
heeft. Het bereiken van een jaarproduktie van 100.000 ton stikstof
is een indrukwekkende mijlpaal op de weg welke het bedrijf
thans naar nóg grotere hoogten zal leiden.
Want nu het tijdens de oorlog ontmantelde en gehavende
fabriekscomplex de schade en ruimschoots heeft ingehaald,
betekent iedere nieuwe uitbreiding nieuwe en grotere welvaart.
En de volgende stap op de weg daarheen is intussen gezet:
men gaat zeer spoedig over tot de bouw van een geheel nieuw
laboratorium.
Wat de l'Azote produceert vormt
een imposante rij van cijfers. Getal
len die aantonen dat dit bedrijf, een
der grootste van Zeeuwsch-Vlaande
ren en tevens een der belangrijkste
in zijn soort van het gehele land, een
hoogst belangrijke plaats inneemt.
Per dag wordt er 550 ton salpeter
zuur gefabriceerd. De waterga/tfa-
briek produceert per dag een miljoen
m3, overeenkomend met 165 ton am
moniak p. dag! Uit de 650.000 m3 gas
welke het buurbedrijf, de cokesfa-
briek, dagelijks levert wordt nog eens
180 ton ammoniak gefabriceerd zodat
de totale dagproduktie van ammo
niak niet minder dan 345 ton bedraagt.
Voor een zwavelzuurproduktie van
800 ton per dag wordt in eenzelfde
periode 400 ton pyriet gebruikt. Wat
van dit laatste overblijft: 300 ton py-
rietas (eveneens per dag), gaat naar
de Duitse hoogovenbedrijven aange-
Het havenpotentieel (laden en los
sen) bedraagt maximum 5000 ton per
dag, waarvan gemiddeld 3000 ton
wordt gebruikt. Het bedrijf heeft 405
meter kademuur. De elektrische in
stallatie levert een vermogen van
27.000 kW, waarbij de PZEM nog 6000
kW bijlevert.
Op het Sluiskilse stikstofbedrijf wer.
ken 1400 arbeiders, plus 120 man
maandpersoneel, waarvan 75 technici.
Prins Bernhard, die morgen
een kort werkbezoek brengt aan
Zeeuwsch-Vlaanderen, zal ge
bruik maken van de modernste
verbinding welke naar het land
tussen Schelde en grens bestaat:
de helikopter. Om half elf landt
de hoge gast op de helihaven
van Axel, vanwaar hij zich per
auto naar Sluiskil zal begeven.
In de nacht van dinsdag op woens
dag is brand ontstaan in de ruimen
van het met stukgoed geladen motor
schip ..Telegraaf Negen" van de fir
ma Braakman en Co. te Rotterdam.
Het schip, dat van Rotterdam op weg
was naar Antwerpen, lag in de
vluchthaven te Zijpe. Een hoeveelheid
balen katoen bleek omstreeks twaalf
uur door broei in brand te zijn ge
raakt. Door sirenegeloei werd de
Bruinisser brandweer gealarmeerd.
Ook de in de vluchthaven liggende
schepen verrichtten assistentie bij de
blussing.
De Bruinisser brandweer hield gis
teren de nog smeulende lading nat,
waardoor het vuur werd gelokali
seerd. De balen katoen zijn overge
laden op een open bak, waarna de
reis werd voortgezet.
(Advertentie)
en pijn weg-
wrijven met
Het kanaal door Zuid-Beveland
21 Ded700Veeton1JZ|wabvekuurammoniak is niet langer het drukst beva-
welke dagelijks geproduceerd wordt T
bevat 21 pet., dus 147 ton, stikstof.
Uit de 550 ton kalkammonsalpeter
(nitraatammoniak) wint men dage
lijks nog 113 ton stikstof, aangezien
dit 20,5 pet. daarvan bevat.
Zondag a.s. 29 september wordt te
Zuiddorpe des avonds wederom de
jaarlijkse lichtprocessie gehouden
naar de Lourdesgrot. Om 7 uur ver
trekt men van het dorp uit naar de
verschillende trefpunten: Bonte Koe,
Rake en Sterre, waar alle deelnemers
zich aan de stalletjes van een fakkel
kunnen voorzien. De processie eindigt
met een preek aan de grot.
ren kanaal van Nederland. Het
vervoer op dit kanaal is in 1956
met twee miljoen ton overvleu
geld door dat op het Amster
dam-Rijnkanaal, zo deelt minis
ter Algera in de toelichting op
zijn begroting mede.
36 miljoen ton laadvermogen pas
seerde in 1956 het Amsterdam-Rijn-
krnaal bij Zeeburg en de minister
ziet daarin een aanleiding om het
werk aan de nieuwe keersluis aldaar
met kracht voort te zetten.
De sinds de oorlog geconstateerde
stijging van het verkeer op de bin-
nenscheepvaartwegen heeft zich in
1956 in het algemeen niet voortge
zet. Waarschijnlijk heeft de strenge
winter in de eerste maanden van het
jaar het totale jaarcijfer gedrukt.
Een uitzondering daarop vormen het
Amsterdam-Rijnkanaal, de vaarweg
Voor het kantongerecht te Middel
burg diende woensdagmorgen de zaak
tegen de landbouwersknecht L. V. uit
's-Heerenhoek, die op 2 juni j.l. met
een dermate hoge snelheid op zgn
motor van de oprit naar de Vlake-
brug kwam gereden, dat hij de macht
over het stuur verloor en tegen een
Belgische personenauto opreed. Bij de
botsing werd V.'s vriend, C. R„ zo
ernstig gewond, dat hij enige tijd la
ter overleed.
De kantonrechter, mr. J. Moolen-
burgh, vond de wijze, waarop V. heeft
gereden, hoogst onverantwoordelijk
en veroordeelde hem tot een boete
van f 150 en intrekking van het rij
bewijs voor de tijd van een jaar. De
officier van justitie, mr. Th. Lebret,
had hetzelfde bedrag geëist; de of
ficier vorderde evenwel twee jaar
ontzegging.
Op de vraag van de kantonrechter
hoe het ongeluk nu precies ontstaan
was, antwoordde V., dat hij op een
gegeven moment een voor hem rij
dende personenauto wilde inhalen. De
landbouwer verklaarde, dat bij deze
manoeuvre de auto plotseling snel
ler was gaan rijden en dat hij toen
wilde afremmen teneinde weer achter
de auto te komen. Uit de tegenover
gestelde richting naderde namelijk
een Belgische personenwagen. V. zei
verder, dat zijn motor bij het remmen
ging slingeren, waardoor hij het voer
tuig niet meer onder controle had.
Met een harde klap sloeg toen de mo
tor tegen de auto aan.
De auto waar V. aanvankelijk over
sprak heeft geen der getuigen gezien.
Op dit punt was de bestuurder van
de Belgische wagen, de Antwerpse
politieagent V. P, K. M., zeer positief
in zijn verklaringen. Wel had hij ge
zien, dat V.'s motor slingerend over
de as van de weg op hem afkwam,
evenals een tweede getuige, de met
selaar C. F. S. uit Kruiningen.
De officier noemde hetgeen hier
geschied is „diep en diep tragisch".
Hij zei, dat om louter technische re
denen afgezien was van vervolging
wegens misdrijf. Mr. Lebret was van
oordeel, dat het doel van de reis
een motorcross in Noordbrabant
van grote invloed is geweest op het
rijden van V. De officier wees er op,
dat de strafmaat slechts als een bena
dering van de mate van schuld moet
worden gezien.
De botsing, die 30 mei op het kruis
punt bij de Middelburgse melkfa
briek gebeurde, was een volledige
Belgische aangelegenheid. De kleer
maker H. T.. die het kruispunt per
motor naderde, verzuimde voorrang
te verlenen aan een personenauto met
J. B. van R. uit Merxem aan het stuur
De motor raakte de auto aan de ach
terzijde en sloeg over de kop.
De officier achtte een boete van
f 50 op zijn plaats. T.'s verdediger,
een Belgisch advocaat, die ook als
gemachtigde verscheen, gaf toe, dat
zijn cliënt een fout gemaakt had. Hij
zei evenwel van mening te zijn, dat
ook de automobilist schuld trof, om
dat deze het kruispunt met^ veel te
grote snelheid naderde. Hij vroeg
daarom verzachting van de straf.
Maar mr. Moolenburgh zag hierin
geen aanleiding om aan het verzoek
van de verdediger gehoor te geven
en veroordeelde T. conform.
Het fietspad onder langs de duinen
bij Koudekerke kwam ook weer ter
tafel. De Souburgse bankwerker N.
J. M. was hier op 10 september ..al
brommende" overheen gereden. Hij
zei het bewuste verbodsbord niet ge
zien te hebben. Ook had hij een paar
jaar geleden in de krant gelezen, dat
bromfietsen na de eerste september
wel op dit rijwielpad mogen rijden.
De officier haastte hem evenwel te
zeggen, dat deze vrijbrief, die voor
dien gedurende de wintermaanden
van kracht was. vervallen is. De kan
tonrechter besloot toch de zaak aan
te houden om eens uit de mond van
de verbalisant te vernemen of het
bordje er op de tiende september
inderdaad niet stond.
Op 83-jarige leeftijd overleed giste
ren te Goes de heer Jos. J. Witkam,
die in zijn jonge jaren heel wat initia
tieven op katholiek terrein ontplooide.
Zo gaf hij in 1905 de stoot tot de
oprichting van de N. Zeeuwe Crt.,
het eerste katholieke nieuwsblad op
de Zeeuwse eilanden; hij was een der
oprichters van de r.-k. Kiesvereniging
en promotor bij de bouw van het zie
kenhuis „St. Joanna" in 1926. Verschil,
lende jaren was hij ook lid van het
r.-k. kerk- en schoolbestuur evenals
van diverse andere instellingen.
Zaterdagmorgen heeft de uitvaart en
begrafenis plaats.
Groningen - Lemmer en het Twenthe
kanaal, langs welke vaarwegen een
toename van het verkeer met onge
veer 10 a 20 pet. viel waar te ne
men.
Andere knelpunten
Andere knelpunten voor het scheep
vaartverkeer zijn volgens de toelich
ting van minister Algera de enkel
voudige sluizen in het Julianakanaal.
Het voor 1957 uitgetrokken bedrag
voor de verdubbeling van deze slui
zen moest als gevolg van de beper
king op de overheidsbestedingen aan
zienlijk worden verminderd. In 1958
zal het tempo van uitvoering van
dit werk dat in totaal ongeveer 40 mil.
joen zal kosten, zo veel mogelijk wor
den versneld, gezien de grote jaarlijk.
se belasting van ca. 17 miljoen ton
gepasseerd laadvermogen in de af
gelopen jaren en mede gelet op de te
verwachten toename van het scheep
vaartverkeer alhier doordat de Stop
van Ternaaien, - naar het zich laat
aanzien, binnen 4 jaar zal zijn weg
genomen.
(Van onze speciale verslaggever)
Op het einde van december verschijnt er een boek over de geschiedenis
van Terneuzen. Het is van de hand van dr. J. Wesseling, een goede veertiger,
leraar aan het Petrus Hondius Lyceum. Meer dan vier jaar zocht hij in de
archieven van talrijke Zeeuwsch-Vlaamse gemeenten. De gegevens, die hij
daarin vond, vulde hij an met materiaal, dat hij in meer landelijke archie
ven machtig werd.
„Het was een moeilijke en moeizame arbeid,", zo zei de literair-historicus.
„Ik zal blij zijn als het hoek voor me op tafel ligt. Ik heb het met liefde
geschreven, maar ik wist niet, dat ik er zoveel tijd voor nodig zou hebben".
Het. boek van dr. J. Wesseling zal
een omvang hebben van bijna vier
honderd pagina's. In tien hoofdstukken
wordt de geschiedenis van Terneuzen
volledig verteld. „Het was daarom
zo moeilijk tot een volledig boek te
komen", aldus de leraar: „omdat er
tot nu toe zeer weinig is gedaan aan
de rijke archieven van de Zeeuwsch-
Vlaamse gemeenten. Zeer veel mate
riaal zit er in archieven als die van
Terneuzen en Axel, manr het is on
voldoende. soms zelfs helemaal niet,
gerangschikt. Ik kan in dit verband
een sterk voorbeeld aanhalen. Vele
dagen bracht ik zoek met het naplui
zen van een document, waarin de
stadsrechten van Terneuzen worden
aangegeven. Uiteindelijk vond ik een
copie van het bewuste stuk in een
Haags archief. Mijn verbazing was
groot, toen ik enkele dagen later een
zelfde copie vond in het archief van
Axel. Het oorspronkelijke document
is nergens te vinden."
De inhoud
Al pratende zat dr. J. Wesseling
„midden" in de geschiedenis van
Terneuzen. Hij achtte het overbodig
te zeggen, dat Terneuzen oorspron
kelijk een Vlaams stadje was, aan de
rand van de rijke Westerschelde ge
legen. Voor het eerst wordt de naam
van de nederzetting Ter Nose ge
noemd in 1325. Gelegen aan het eind
punt van de vaart Gent- Axel. Ter
neuzen kende het dorpje een zekere
bloei. Aan die vaart dankte Terneu
zen zijn ontstaan.
Het duurde enkele eeuwen alvorens
een nieuw belangrijk feit werd geno
teerd. Op de 23e april 1584 schonk
prins Willem van Oranje het dorp de
stadsrechten. Enkele maanden later
werd de prins vermoord, maar twee
jaar nadien volgde nog eens de offici
ële bevestiging van het aan Terneuzen
verleende privilege. Een rumoerige
tijd brak aan. De tachtigjarige oorlog
werd een feit. Terneuzen, strategisch
In de raad van Nisse is langdurig
gesproken over toetreding tot de
overeenkomst met de waterleidingmy
Zuid-Beveland".
Het betrof hier de aansluiting der
onrendabele percelen op het buizen
net. Hieraan is een subsidie per wo
ning gedurende veertig jaar, alsmede
verplichte aansluiting verbonden.
Aanvankelijk waren de heren Boon
man en v. d. Guchte tegen die laatste
bepaling, doch nadat de voorzitter
een en ander had toegelicht, werd het
voorstel met algemene stemmen aan
vaard.
Aangenomen werden voorstellen tot
vaststelling van een verordening op
DE KWITANTIES VOOR HET VIERDE KWARTAAL 1957
WORDEN BEGIN OKTOBER A.S. UITGEZONDEN.
Indien U de voorkeur geeft aan betaling per giro U bespaart dan
15 cent incassokosten of 35 cent indien onze kwitantie per post moet
worden aangeboden wordt U verzocht een bedrag van 7.- te stor
ten of over te maken op onze girorekening no. 278841 en wel vóór
30 sept. a.s. Voor abonnees, die buiten ons verspreidingsgebied wonen
en de krant per post ontvangen, wordt dit een bedrag van 8.20.
Administratie Dagblad De Stem
de heffing van begraafrechten; verho.
ging van de huur van de voormalige
onderwijzerswoning met 25 pet. en
verhoging van de vergoeding voor
het gebruik van de ambtswoning van
de secretaris; het aangaan van een
nieuw contract met de P.Z.E.M. voor
de straatverlichting; vordering van
de instandhouding van o.l. school. Be
sloten werd voorts om aan de kerk
voogdij van de Ned. Herv. gemeente
een subsidie van 200 toe te kennen
als vergoeding voor het geven van
catechisatie op de o.l. school (4
voor, 3 tegen) en tot deelname in de
stichting Verpleeg- en Rusthuizen
midden-Zeeland.
De ambtenaren in alle rangen zul
len een compensatie ad 2 pet. krijgen
i.v.m. de huurverhoging. Eveneens
werd vastgesteld een ja ar wedde wijzi
ging voor de secretaris en de ontvan
ger per 1 september 1956.
De heer C. Bos sprak over de wa
teroverlast in de tuin van Joh. van
Liere aan het eind van de Diaconie
laan. Ook informeerde hij, hoe het
moet met een woning voor een nieu
we onderwijzer. De burgemeester zal
het eerste bespreken met de opzich
ter. Voor de woning zal gezorgd wor
den, als dit nodig is. J. Nieuwenhuyze
vroeg naar een betere verlichting in
de Molenweg. De voorzitter zegde
itoe, dat te zullen bekijken.
zo gunstig,gelegen, werd.herhaaldelijk
bedreigd, maar werd nooit ingeno
men. Was het stadje in de zeventiende
en achttiende eeuw een miniatuur,
door dd'opónlng van "KeV kSnhal'naar
naar Gent (in 1827) bloeide het op
nieuw op. De aanleg van de spoorlij
nen Gent-Terneuzen en Mechelen-
Terneuzen rond 1870 waren even
eens van kapitale betekenis voor het
ontwikkeling van het stadje.
„Dat is in zeer grote lijnen de his
torie", zo besloot dr. Wesseling. „De
geschiedenis van Terneuzen lag braak
Ik hoop met het schrijven van mijn
boek de liefde van mijn stadgenoten
voor hun eigen plaats nog meer op
te wekken. Dat was mijn doel. Ik
hoop, dat het wordt bereikt".
Het ligt in de bedoeling einde dit
jaar. of anders begin volgend jaar, op
de vliegbasis Woensdrecht Hunter-
straaljagers te stationeren. Een ge
deelte van de thans aanwezige Me
teors zal dan van de basis worden
afgevoerd.
Met de komst van de Hunters zal
op de basis Woensdrecht een grote
reorganisatie worden doorgevoerd.
Een goed jaar geleden deden de
eerste straaljagers op de vliegbasis
Woensdrecht hun intrede. De basis,
die onlangs aanzienlijk werd uitge
breid, is een van de modernste in ons
land.
(Advertentie)
Voor de eerste maal zal onder lei
ding van de nieuwe districts-aalmoe-
zenier der K.A.J., de eerw. heer
R. Verdurmen een districtsbijeen
komst worden gehouden te Oostburg
op zondag 29 september.
Na de gezamenlijke H. Mis in de
kapel van het ziekenhuis zal een con
ferentie in de Katholieke Kring wor
den gehouden, waar de bekende spre
ker aalmoezenier Pompe het woord
zal 'oeren over het onderwerp mo
derne naastenliefde, moderne cari
tas."
Op de onlangs gehouden jaarverga
dering van de Stichting „Vrederust"
waren niet voldoende stemgerechtigde
leden aanwezig om het bestuur te
machtigen een lening van 300.000.
aan te gaan.
Morgen wordt opnieuw met dit doel
een ledenvergadering-gehouden.
De samenwerkende bonden van
paardenfokkers op de Zeeuwse eilan
den zullen op 5 december te Goes
keuringen houden van de anderhalf-
jarige paarden.
In W.-Z.-Vl. worden de achttien-
maanders gekeurd op 2 of 3 dec. te
Oostburg of IJzendijke en voor O.-Z.-
VI. op 4 dec. te Axel.
De merries worden in drie klassen
ondergebracht grote, midden- en
kleine maat en de hengsten alleen
in grote en kleine maat.
Voor de provincie Zeeland gelden
voor morgen, vrijdag 27 september,
de volgende hoogwaterstanden: te
Hansweert om 5.18 en 17.23 uur; te
Terneuzen om 4.28 en 16.41 uur en
te Vlissingen om 3.58 en 16.11 uur.
Nu in alte hallen van het Ahoy'-complexopper
vlakte 16.000 m2; méér stands, méér ruimte voor
de bezoekers.
218 attractieve en interessante stands met
shows en demonstraties
De ontwikkeling der kleine woonruimte - Paviljoen
der Vrouw Opmars der techniek - „Doe het zelf" -
Suriname Kunst als roeping, kunst als vak - Test
methoden veilig verkeer - Kamperen N.T.K.C. -
Optische wondertuin - Modelkamers - Foto's jeugd-
ontmoetingen van Jan A. Schaper - Kinderbewaar
plaats Muziekpodium.
middag:2 en 3.30 uur, avond:8 en 9.30 uur
(vrijdag 27 «eptember alléén 8 en 9.30 uur)
Elke dag uitreiking van een groot aantal GESCHENKEN
De eerste 100 bezoekers(sters) ontvangen het verzilverde
(lustrum) Femina-lepeltje
Een bezoek aan de Femina is meer dan de moeite tv aard
Geopend van 10-17 en van 19-23 uur. Zondags geslote
Toegang f 1.— - Kinderen f 0.60 Modeshow f 0.35
AHOY" GEBOUW ROTTERDAM
tfm 9 OCTOBER
De katholieke vereniging voor cul
tuur en ontspanning te Oostburg viert
in het seizoen 1957 - 1958 liaar eerste
lustrum. In verband daarmede is
men druk doende een seizoenpro
gramma te vormen dat het vijfjarig
bestaan waardig zal zijn.
Het seizoen wordt zaterdag geopend
met een openingsbal te Oostburg
waarbij de band ,,The Blue Stars"
zal optreden.
Enkele weken daarna zal de ge
bruikelijke jaarvergadering worden
gehouden. Het plan bestaat om het
bestuur van de vereniging een ver
jongingskuur te laten ondergaan. Een
van de voornaamste punten van deze
jaarvergadering zal zijn de verkie
zing van een nieuwe voorzitter, door
het aftreden van de tegenwoordige,
de heer A. van Poucke uit IJzendijke.
Op 26 en* 27 oktober zal officieel
Éét jaarverslag van de Kamer van
Koophandel voor de Zeeuwse eilan
den bevat ook de gegevens over de
telefonie in haar rayon. Daartlit blijkt
o.m. dat het aantal aansluitingen op
het telefoonnet met 985 vermeerderde
in 1956, n.l. met 755 op de automa
tische netten en met 230 op de hand-
netten. In totaal zijn er nu 10.989
aangeslotenen.
Aan de kop gaat Middelburg met
2073 aansluitingen, dan volgen Goes
met 1832, Vlissingen met 1516. Zie-
rikzee met 744, Yerseke met 354,
Kruiningen met 353 en Kapelle met
347 aansluitingen.
Handnetten zijn er nog 18, n.l. op
Schouwen-Duiveland en Tholen en
automatische netten, op de andere
eilanden 31.
Het kleinste aantal aansluitin
gen heeft het handnet te Ouwerkerk
n.l. 17.
Het aantal uitgaande interlokale ge.
sprekken in de sector Middelburg be
droeg 2.205.000, (in 1955: 1.898.000); in
de sector Goes 2.039.000 (1.794.000)
en in de sector Kruiningen 495.000
(220.000).
(Van onze verslaggever).
De havens van Scherpenisse en St. Maartensdijk op het eiland
Tholen verdwijnen. De Pluimpot, de toegangsgeul tot deze ha
vens wordt afgesloten. De zwakke plaats in de dijkring van
Tholen, de bedijking rond de Pluimpot, wordt teniet gedaan
met de afsluitkade, die men thans aan het bouwen is. Daarbij
moet waterbouwkundig Nederland de bodem van de geul ver
dedigen tegen enorme stroomsnelheden.
Dat werk komt klaar. Daar is men zeker van. De waterbouwkundigen
van de rijkswaterstaat evengoed als de aannemers. Maar de vraag is of
het werk zal resulteren in het succes, dat men ervan verwacht. Succes
namelijk met de nieuwe methode, waarmee men hier experimenteert.
Succes met het nieuwe materiaal, dat wordt gebruikt. Succesvolle re
sultaten met de instrumenten en apparaten, waarmee, men metingen
verricht en probeert de geheimen van de getijstroming en de gedragin
gen van de zee ten opzichte van het vasteland te achterhalen.
De geestelijke vader van het
experiment Pluimpot is de heer
D. J. Blom. De waterbouwkundige
van grote bekwaamheid, die en
kele dagen geleden bij een ver
keersongeval in Breda omkwam.
Hij was de man ook, die was
voorbestemd om een van de groot
ste mannen te worden bij de uit
voering van het deltaplan.
De afgelopen weken was hij da
gelijks bij het werk in de Pluim
pot. Het was daarom, dat er een
enigszins geslagen stemming
heerste bij de mensen, die aan de
uitvoering van het plan van D. J.
Blom nog bezig zijn.
De afsluiting van de Pluimpot,
waarmee men in juli begon, kan
binnen enkele dagen gerealiseerd
zijn. Maar dat is het belangrijkste
met. "Men heeft geen haast. Men werkt
rustig aan dit object om zoveel mo
gelijk ervaringen op te doen, die van
belang kunnen zijn bij de uitvoering
straks van het gigantische drie-eilan-
denplan.
Vooral in deze dagen, die vooraf
gaan aan de afsluiting van de Pluim
pot door de nooddam, die men nu aan
het opwerpen is, wordt er dag en
nacht gewerkt. Men meet, men foto
grafeert. men onderzoekt en noteert
de bevindingen. Men blijft dit doen.
Totdat de Pluimpot definitief is afge
sloten met een nieuwe klassieke dijk
en de nooddijk aan de zeezijde wordt
weggehaald.
Het leggen van die nooddam aan
het uiteinde van de geul, die drie
kilometer diep het eiland indringt, is
het moeilijkste en /belangrijkste kar
wei. Men sluit daarmee het water
buiten, waardoor men straks in staat
is de definitieve afsluitdijk aan de
landzijde van de nooddam, op te wer
pen. Die werkwijze zal straks ook bij
de uitvoering van het drie-eilanden
plan moeten worden toegepast. En
om nu een indruk te krijgen en be
trouwbare gegevens over de factoren,
waarmee men te maken gaat krijgen,
wordt de Pluimpot gezien als een
openlucht laboratorium, waar proe
ven worden genomen voor het straks
uit te voeren delta-plan.
Nieuive materialen
Interessant is het te weten, dat in
de Pluimpot totaal nieuwe materia
len worden gebruikt. De nooddam
bestaat deels uit .Enkalonzakken met
nat zand, kleinkorrelig mijnsteen, en
gewoon zand, gekit met 3 pet. asfalt.
De Enkalon-zakken zijn gemaakt
van een nylon-weefsel, dat zo sterk
is, dat het bestendig is tegen de
stromingen en niet zwicht voor een
gewicht van twee ton. De mijnsteen
is een afvalprodukt van de Limburgse
kolenmijnen, dat de tot nu toe geïm
porteerde natuursteen vervangt. En
het zand-met-asfalt is een zeer ge
slaagde substantie, die eveneens te
gen de stromingen béstand blijkt. Op
kleine schaal heeft men bij de afslui
ting van de Pluimpot ook bodemver
dediging van nylondoek en plastic
membraan aangebracht, dat, indien
straks blijkt, dat ook dat zeer vol
doet, voor een groot gedeelte de rijs-
houten zinkstukken vervangen.
Dat men met dit materiaal experi
menteert is op de eerste plaats om
dat het goedkoper is, en zeker niet op
de laatste plaats, omdat het gemak
kelijker te hanteren is.
Of dit materiaal voldoet kan nog
niet worden gezegd. Hoe het zich ge
houden heeft kan eerst gezegd wor
den, wanneer men straks de nooddam
weer kan opruimen, als de definitieve
afsluitdijk er ligt.
Om de nieuwe materialen te kun
nen toepassen en de gedragingen er
van ook tijdens het werk te kunnen
verrichten, worden de afsluitingswer-
ken in een trager tempo uitgevoerd
dan normaal het geval zou zijn. Bo
vendien verricht men er metingen,
die van belang zijn en de ervaring
van de waterbouwkundigen verhogen.
Experimenteren
Zeker, men is er nog met. Per go-
tij stroomt ongeveer 1 miljoen ku
bieke meter water door de mond van
de Pluimpot. De stroomsnelheden
zijn hoog. Volgens berekeningen bij
maximum vloedstroom 4,15 m. per
seconde bij springtij. En het sluit
gat wordt steeds nauwer.
Twee draglines brengen aan weers
zijden van het sluitgat de nijlonzak-
ken met zand in hun rubber bekken
in 'het gat. Bij eb wordt er regelmatig
gewerkt. Als de vloed komt stagneert
het werk en wordt er meer arbeid
gevraagd van de mensen, die metin
gen verrichten. Maar men experi
menteert verder. In de wetenschap
dat men er nuttig en noodzakelijk
werk verricht. In de wetenschap ook,
dat de ervaringen, die men hierbij
opdoet, van groot belang zijn voor de
uitvoering van het meest gigantische
en meest gewaagde werk, dat water
bouwkundig Nederland straks gaat
aanpakken: het deltaplan.
het 5-jarig bestaan worden gevierd.
Het tweezijdig streven van de ver
eniging zal bij dit feest naar voren
worden gebracht. Zo zal op de eerste
dag het culturele streven het voor
naamste punt uitmaken, terwijl op
de tweede dag de ontspanning hoofd
zaak zal zijn.
Voor het verdere seizoen zijn reeds
contracten opgenomen met verschil
lende bekende sprekers en kunste
naars om de culturele avonden te
verzorgen terwijl voorts enkele be
zoeken aan de opera in Gent op het
programma staan.
Het streven van de K.V.C.O. blijft
er op gericht te komen tot samen
werking en coördinatie van het katho.
lieke culturele leven in het westelijk
deel van Zeeuwsch-Vlaanderen en zij
zal daartoe het overleg openen met
de verenigingen en instellingen die op
dit gebied werkzaam zijn.
ARBEIDSONGEVAL
Tijdens werkzaamheden aan een in
aanbouw zijnde woning aan de Oran
jestraat viel de 28-jarige Sluiskilse
timmerman J.V. van een ladder ter
hoogte van ongeveer anderhalve me
ter. Het slachtoffer werd enige tijd
later door'zijn mede-arbeiders gevon
den. Hij werd naar het ziekenhuis te
Terneuzen overgebracht.
AANRIJDING
Een vrachtauto bestuurd door G.G.
uit Rotterdam, die achteruit de Markt
opreed om door de de Jongestraat
te rijden, reed tegen de op de Markt
geparkeerd staande personenauto
van de heer P. d. B. uit Terneuzen.
De personenauto werd hierbij zwaar
beschadigd.
Philippine
NOG GEEN DEMPING
VAN WATERGANG
Men had al lang gehoopt dat de
watergang aan de voormalige haven
zou gedempt worden. Alles wees er
op dat dit werk spoedig zou uitge
voerd worden. Men was al in het
vooruitzicht van een goed parkeer
terrein, wat hier zo dringend nodig
is voor het talrijk Belgisch bezoek.
De bestedingsbeperking zegt neen en
daarom blijft de watergang er nog
liggen.
SCHOOLDUIVEN VERDWENEN
Een particulier had de leerlingen
van de school een paar mooie sier-
duiven geschonken om ze netjes groot
te brengen. Leerlingen en duiven had.
den al goede vriendschap gesloten.
IJ beestjes zaten heel de dag rustig
op de speelplaats en dat al drie we
ken lang.
Nu zijn de duiven opeens verdwe
nen. Zijn ze eigener beweging weg
gevlogen, of hebben anderen zich er
over ontfermd
Graauuj
E.H.B.O. BESTAAT TIEN JAAR
Zaterdag a.s. is het een grote dag
voor onze plaatselijke E.H.B.O. Op
die dag herdenkt de vereniging haar
tienjarig bestaan. De dag wordt be
gonnen met een H. Mis uit dankbaar
heid. 's AVonds om 8 uur begint de
feestvergadering, waarbij de zuster
verenigingen van Hulst, St. Jansteen
Clinge en Nieuw-Namen zijn uitge
nodigd. Er zal begonnen worden met
de uitreiking van 24 diploma's aan
de geslaagden van de laatst gegeven
cursus. De uitreiking zal gedaan wor-
d -n door de burgemeester, die met
de wethouders aanwezig zal zijn.
Door de heer Hil. Buysse zal namens
de cursisten een dankwoord worden
gesproken aan het adres van de heer
Caspari, die de cursus ook dit jaar
heeft gegeven. Ongetwijfeld wordt
aan dit dankwoord nog een aangena
me herinnering gekoppeld. Er zijn
een viertal leden, die van de oprich
ting af trouw lid zijn geweest. Het
ligt in de bedoeling hen 'n bijzonder
insigne aan te bieden.
GOES Grand: Tosca.
HULST Bioscoopgebouw: Si Versailles
m'était conté.
MIDDELBURG Electro: Misdadig ver
leden.
VLISSINGEN Alhambra: Elena en de
mannen. Luxor: In de greep der zonde
GENT Kon. Ned. Schouwburg: Het
lied van de moordenaar.
sende
de v
werke
begom
de Rot
van et
Verdei
een v<
nakan
Markk
heeft
worde:
ter Al{
hij ko
Luns
het M
voor
Twe
zullen
het m
bevorc
reeds
Aan c
totaal
al hart
monde
Moerd
het ns
zwaar
waardt
van d<
najaar
Vóór
in de
transac
der da
comme
te makt
Indien
zich bl<
vervolg
sen, di
een op'
mark q
gen vlu
