Gunstige ontwikkeling in
de Zeeuwse fruitteelt
OPENEN WIJ
GESCHENKENHUIS
ERVEN VAN HELSLAND
R. Bleijenbergh-v. Osta- St.-Jansteen
9/
winkelstraat
ONZICHTBARE
POND'S
Zeeuwse moeder bezoekt
haar zoon in Australië
Zware eisen
tegen laffe
overvallers
Dr..J.v. Kalmtliout
Hoge kwaliteit eri opbrengst
Plannen voor
wegenbouw
pension
Afwezig
VRIJDAG
27 SEPT.
A. S.
n
De moderne winkelbetimmering van
bovenstaande zaak werd geleverd door
H.H. automobilisten
N
k
DAGBLAD DE STEM VAN WOENSDAG 25 SEPTEMBER 1957
Lof
Israëlische vissersboot
werd opgebracht
Slachtoffer van
plichtsbetrachting
Limburgse
gedeputeerde
verongelukt
'n KLEINTJE
arieven
*OND"S
Bij een bezoek, dat de pers aan het proefstation voor de fruitteelt te IVil-
heiminadorp bracht, hebben ir. Roosje en de heer Noordhoek van de voor
lichtingsdienst een menigte bijzonderheden meegedeeld over de al zeer
gelukkige ontwikkeling van de Zeeuwse fruitteelt. Die ontwikkeling werd
in de hand gewerkt door het gunstige klimaat weinig nachtvorst in het
voorjaar de goede samenstelling van de grond en de vakkennis der telers.
De grote omwenteling in de Zeeuw
se fruitteelt kwam pas na 1930. Het
klein-fruit dat zolang de basis had
gevormd voor het Zeeuwse bedrijf,
geraakte in diskrediet door de lage
prijzen in de dertiger jaren. Een
gelukkige omstandigheid was dat er
in die tijd meer klaarheid kwam in
het onderstammenvraagstuk. Daar
door werd het mogelijk de onder
teelt van bessen te vervangen door
appels op een zwakke, vroeg produk-
tieve onderstam. Zo ontstond het z.g.
blijver- en wijkersysteem, wat hierop
neerkomt dat de blijvers op een ster
ker groeiende maar laat produktieve
onderstam worden geplant op een
afstand van ongeveer 6 bij 6 meter en
de wijkers op zwak groeiende maar
produktieve onderstam op halve af
stand daar tussen. Volmaakt is dit
systeem niet bevonden en nu is de
kleine boomvorm favoriet, de z.g.
vrije spil, die tegen een paal wordt
gebonden.
Bedrijfsvorm
De fruitteelt wordt in Zeeland in
verschillende bedrijfsvormen uitge
oefend. Het gemengd bedrijfstype,
d.w.z .fruitteelt in combinatie met
akkerbouw, is nog overheersend. Dit
valt te verklaren uit het feit dat de
fruitteelt vaak uit de landbouw is
ontstaan. Het aantal zuivere" fruit
te iltbedrijven neemt wel toe maar is
nog in de minderheid. Het is echter
zo dat in de gemengde bedrijven het
areaal fruit overwegend goed wordt
verzorgd. In de meeste gevallen heeft
men een geheel gescheiden bedrijfs
voering waarbij de fruitaanplant
wordt geleid door een deskundig be
drijfsleider. Wat de grootte van de
bedrijven betreft is het aantal kleine
en middelgrote bedrijven in de meer
derheid. De gemiddelde bedrijfsgroot-
te ligt tussen 2 en 4 ha. Naast deze
overheersende groep van kleinere be
drijven komt in vergelijking met an
dere fruitteeltgebieden wel een vrij
groot aantal grote bedrijven voor, o.a
van 25 en 50 ha en zelfs enkele van
100 ha. Deze grote bedrijven hebben
vaak een stimulerende invloed uitge
oefend op hun omgeving. Eén van
de factoren waaraan de voorspoedige
ontwikkeling van de Zeeuwse fruit
teelt mede te danken is, is het in een
goede verhouding voorkomen van
klein-, midden- en grootbedrijf. Het
kleinbedrijf is uiteraard anders inge
richt dan het grootbedrijf beide heb
ben gemeen dat een behoorlijke sprei
ding aanwezig is in de fruitsoorten
en de fruitrassen. Onder het motto:
,,Een gemengd bedrijf is een gezond
bedrijf". tracht men het risico
te spreiden.
Sortiment
Vrijwel alle fruitsoorten worden ge
teeld. Van de pit- en steenvruchten
zijn appels en peren het belangrijkst.
De verhouding is 65 pet. appels, 25
pet. peren. 8 pet. pruimen en 2 pet
kersen. Van het zachte fruit of klein-
fruit zijn het in volgorde van belang
rijkheid: aardbeien, rode bessen,
zwarte bessen, frambozen, bramen
kruisbessen. De Zeeuwse fruitteelt is
dus van alle markten thuis. Alhoe
wel het sortiment veelzijdig is ,is het
anderzijds toch ook weer beperkt en
wel hoofdzakelijk tot dessertfruit, al
thans wat het harde fruit betreft. In
vergelijking met andere fruitteeltge-
b iden van Nederland is het opval
lend, dat in Zeeland het percentage
hoogwaardige appelrassen, zoals
Cox's Orange Pippin, Golden Delici
ous, Winston en Jonathan, groter is
en tevens dat de vroege rassen zoals
Yellow Transparent en James Grieve
een belangrijke plaats innemen. Ook
bij de peren valt dit op door een
hoog percentage van de rassen Pré-
coce de Trévoux, Clapp's Favourite,
Conference, Bonne Louise d'Avran-
ches, Beurré Hardy en Doyenné du
Cornice.
Ongeveer de helft van de teelt is
van export-kwaliteit.
en west-Noordbrabant), bedroeg in
1952 6380 ha., terwijl Nederland in
zijn geheel 60.000 h.a. boomgaard
heeft. Van deze 6880 h.a. waren 5800
h.a. pit- en steenvruchten en 1080 h.a.
klein fruit.
Door de overstroming van 1 febru
ari 1953 gingen 1120 ha pit- en steen
vruchten verloren. In de inundatie-
gebieden werd inmiddels weer een
aanzienlijke oppervlakte opnieuw in
geplant, zodat de totale oppervlakte
thans bedraagt ruim 5000 ha pit- en
steenvruchten en ruim 1000 ha klein-
fruit inclusief onderteelt .De gerooide
oppervlakte in de inundatiegebieden
buiten beschouwing gelaten, is in de
oudere centra sedert 1951 jaarlijks
100 a 150 ha oude boomgaard ge
rooid. Deze gerooide oppervlakte
wordte meestal na 2 a 3 jaar, weer
opnieuw ingeplant volgens de nieuwe,
re inzichten. Indien dit proces nog en
kele jaren wordt voortgezet, dan kan
zonder overdrijving geconcludeerd
worden dat de Zeeuwse fruitteelt een
overwegend jong en modern karak
ter zal dragen.
De totaal-opbrengst van de Zeeuwse
fruitoogst dobbert, al naar gelang de
omstandigheden tussen de 33 en 43
miljoen kg. per jaar.
De opbrengst per ha ligt hier over
het algemeen veel hoger dan elders.
(Van onze correspondent)
„Neen maar, er valt hier bijna geen regen; dit land lijkt me wel", lachte
mevr. A. Schreir uit Souburg. Ze vond het best in dat Summer Hill, één der
voorstadjes van Sydney.
Maar praat haar niet over Sydney: „Veel te druk voor mij", erkent ze.
Mevr. Schreir heeft er een paar jaar opzitten in Australié: „Ik zou hier
best willen blijven", vertrouwt ze me toe.
Vernieuwing
De totale oppervlakte fruit, gele
gen in het ambtsgebied van de Rijks-
tuinbouw-consulent te Goes (Zeeland
Er is een „maar"; er zijn nog kin
deren in Holland.
Vandaar dat ze de kangoeroe
een kleine opgezette dan klaar
had staan voor de reis.
,,Ik zal toch weer terug moeten",
betoogt ze: „maar ik zal Australië
beslist missen".
Ze vertelt me veel vriendelijkhe
den van dit land; behalve het wéér
en het klimaat, prijst ze ook de Aus
traliërs.
Prettige mensen", zegt ze, maar
voegt er aan toe: ondanks dat ik
ze niet zo heel erg verstaan kon in
het begin".
Haar zoon zat al een heel tijdje in
Australië, toen Mevr. Schreir besloot
de grote oversteek te wagen.
Ze is vol lof over de reis: niet eens
zeeziek geweest.
Zestig jaar is nog wel niet oud,
maar toch voor een emigrante wat
ongewone leeftijd.
,,De tweede dag dat ik hier was,
voelde ik me al thuis", zo vertelt
ze.
Nu zij vermeld, dat de zoon voor
een flatje had gezorgd. Maakt u
zich geen overdreven voorstellingen
omtrent de betekenis van een flat
je" in Australië; twee kamers wor
den als zodanig reeds betiteld.
Mevr. Schreir was er dubbel en
dwars tevreden over.
Het was trouwens ook een bof ge
weest; net voordat moeder arriveer
de, had haar zoon kans gezien, van
enkele landgenoten de kamers met
eigen keuken over te nemen, hetgeen
de ontvangst voor Mevr. Schreir
heel wat aangenamer maakte.
Want nu kon zij zo'n beetje een
eigen huishouden gaan voeren. Het
geen ze prompt deed, zeer tot genoe
gen uiteraard van zoonlief. ,,Ik heb
in jaren niet zo goed te eten gehad",
lachte hij. Hij genoot juist van een
bord erwtensoep ,,met kluif"; zijn
Australische vrienden genoten mee,
want ook voor hen was een bordje
opgeschept, hoewel erwtensoep voor
hen een vreemde kost was. In dit
warme land verschilt de voeding nog
al wat!
Met de taal had ze weinig moeite.
Mevr. Schreir wist zich te redden. Ze
deed alle boodschappen. ..Wanneer
ik het niet met woorden duidelijk kon
maken, dan wees ik het maar aan",
vertelde ze.
..De dagen vliegen hier", is eigen
lijk de klacht van mevr.Schreir, waar
door ze meteen he' bewijs levert
souburg niet te zeer te missen.
Ze maakte uitstapjes; zag de re-
geringsstad Canberra, bewonderde de
befaamde blauwe bergen en genoot
van de drukte aan de stranden rond
Sydney.
,,Je moet hier eigenlijk een auto
hebben", constateerde ze. Doch de
buren waren er om in dat gebrek
te voorzien, want die buren toerden
haar rond.
Vandaar ook dat ze vol lof is over
de Australiërs, van wie ze veel vrien
delijkheid en hulpvaardigheid heeft
ondervonden. „Wanneer ik jonger
was en alle kinderen hierheen kwa
men, dan was mijn besluit niet moei
lijk", verklaart mevr. Schreir.
Ze heeft bewondering voor hetgeen
onze emigranten presteren, want ze
heeft natuurlijk nogal wat landgeno
ten ontmoet.
Dat Summer Hill heeft het voor
deel dat het op niet te grote afstand
van Sydney ligt, maar toch wat bui
ten de stadsdrukte. Maar Sydney is
nu eenmaal een miljoenenstad, waar
in men wel werkt en koopt, doch bij
voorkeur niet woont.
Natuurlijk ontbreekt ook de kritiek
niet; het is de Hollandse helderheid
welke mevr. Schreir parten speelt.
Wat heeft ze gewerkt toen ze haar
„flatje" betrok!
„Hoe kunnen de mensen in zo'n
vuil huis leven", verwondert ze zich.
Ja, in het algemeen hebben de Aus
traliërs heel wat minder vermaard
heid omtrent hun „helderheid" dan
de Nederlanders.
De Nederlandse vrijgezel vindt er
in elk geval dikwijls een motief in,
om zich een Hollands meisje te kie
zen.
Ondanks de kritiek; mevr. Schreir
is dankbaar en tevreden over haar
ervaringen in Australië: „Ik heb me
nog nergens zo gauw thuis gevoeld",
zegt ze, hetgeen een compliment is.
Voor de Arnhemse rechtbank heb
ben gisteren terecht gestaan de Arn
hemse arbeiders A. B. (46 jaar) en
G. J. V. (44 jaar), die op 13 mei j.l.
een roofoverval op een bejaard echt
paar pleegden in een boerderijtje te
Valkenhuizen, bij Arnhem. Na een
fel req ioitoir eiste de officier van
justitie tegen elk der verdachten
acht jaar gevangenisstraf en onvoor
waardelijke terbeschikkingstelling van
de regering.
De verdachten kenden elkaar niet.
Tijdens een toevallige ontmoeting op
straat klaagden zij elkaar hun nood
over hun berooide toestand. B. zei er
zeker van te zijn, dat op de boerderij
van de oude Peter van der Schaar
geld te halen was. Zij riepen op de
dag van de overval de 73-jarige boer
naar de voordeur en toen hij daar
verscheen bracht B. hem met een
dakpanlat een aantal stagen op hoofd
en armen toe. Daarna bedreigden de
overvallers de 81-jarige vrouw van
de boer. Ze zouden haar evenals haar
man doodslaan, als ze geen geld gaf.
De oude vrouw gaf toen haar spaar
duitjes: f 210,De daders konden
worden opgespoord door middel van
een politiehond.
Minister Algera zal. blijkens de toe
lichting op zijn begroting, alles doen
om stagnatie bij de wegenbouw zo
veel mogelijk te voorkomen.
De brugbouw bij Gorkum voor de
verbinding Utrecht-Belgische grens,
komt in 1961 gereed. De aanleg van
een deel van de daarop aansluitende
weg Sleeuwijk-Nieuwendijk en de
rondweg om Breda wordt dit jaar
voortgezet. Er wordt verder een be
gin gemaakt n.et de verbetering van
de weg Etten-Roosendaal en de aan
leg van vrijliggende fietspaden.
Eveneens worden enige verbeteringen
aangebracht aan de weg Térneuzen-
Belgische grens, langs de westelijke
zijde van het kanaal. De werken bij
de veerhavens van Vlissingen en
Breskens zullen in 1958 worden vol
tooid.
De Egyptische kustwacht heeft gis
teren een Israëlische vissersboot, die
de Egyptische territoriale wateren ge
schonden zou hebben, 30 mijl uit de
kust van El Arisj aangehouden en
opgebracht.
De zes Israëliërs die de boot beman
den, zijn gearresteerd en naar Cairo
gezonden om verhoord te worden.
De 76-jarige aartspriester van de
kathedraal van Mende. Mgr. Vidal, die
na het spoorwegongeluk op de lijn
Parijs-Nimes gedurende twee uur lang
de stervenden heeft bijgestaan, is
overleden. De ontroering en de over
matige inspanningen na het treinon
geluk hebben deze priester zo hevig
aangegrepen, dat zij zijn leven hebben
verkort.
Toen het ongeluk gebeurde bevond
de bejaarde priester zich in het voor
laatste rijtuig. Hij stapte onmiddellijk
uit, ging naar de voorste wagons en
begon zijn priesterlijke zorg uit te
strekken tot de slachtoffers, die hij
maar kon bereiken.
Bij een ongeluk op de „Autobahn"
tussen Darmstadt en Mannheim ia de
heer Gitmans, lid van Gedeputeerde
Staten van Limburg om het leven ge
komen. Hij was onderweg naar Tirol
om daar zijn vakantie door te bren
gen. De auto van de heer Gitmans
werd door een grote vrachtauto ge
grepen.
De heer Gitmans, die een vrouw en
drie kinderen achterlaat, was 51 jaar.
Sinds april 1954 was hij voor de KVP
lid van Provinciale Staten van Lim
burg. sinds december 1956 lid van
Gedeputeerde Staten.
Op vrijdag 27 september a.s.
hopen onze geliefde ouders,
behuwd- en grootouders
Krijn Lucassen
en
Maria Houtekamer
hun 40-jarige echtvereniging
te herdenken.
Dat zij nog lang gespaard
mogen blijven is de wens van
hun dankbare kinderen,
behuwd- en kleinkinderen.
Walsoorden sept. 1957
Feliciteren op 27 sept. van
1617.30 uur in café Schelde-
galm te Walsoorden.
THet heeft de goede
God behaagd tot Zich
te nemen de ziel van
Zijne dienares, onze in-
niggeliefde en zorgzame
moeder, behuwd-, groot-
en overgrootmoeder
ANNA MARIA
VAN DER VORST
weduwe van
Antonius Arnoldus
Steffens.
Zij bereikte de gezegen
de leeftijd van 88 jaar.
Kinderen, klein- en
achterkleinkinderen.
Breda, 24 september '57.
Rietmakerstraat 13.
De gezongen H. Mis
van Requiem, war rtoe U
wordt uitgenodigd, zal
plaats hebben vrijdag 27
september a.s. om 9 30
uur in de parochiekerk
van de H. Anna Haag-
weg, Breda.
Rozenkransgebed don
derdag om 19 - uur in
de kerk.
Met deze betuig ik mijn op
rechte dank aan de eerw.
zusters, h. h. doktoren en rec
tor en aan allen die behulp
zaam zijn geweest tijdens de
ziekte en het overlijden van
mijn broer
HUBERTUS WESTDORP.
Ovezande, 24 sept. 1957.
Jan Westdorp.
FAMILIEBERICHTEN
(uit andere bladen)
Overleden. J. Hendriks-Over-
zier. 27 jaar. Helmond. Mar,
Smits, 56 jaar. Vlissingen. A.
Melis, 71 jaar, Vlissingen.
Jongeman zoekt
in Terneuzen. l.m.k.v., tele
foon moet aanwezig zijn Br.
onder no. 720o Dagblad De
Stem, Terneuzen.
I Te koop:
EEN SPOELBAK
Hotel Eggermont
I Station Hulst
tot 8 oktober
Internist te Hulst
DE. DORREPAAL
neemt waar en houdt
spreekuur op dinsdag
en vrijdagmiddag om 3
uur.
UITSLAG LOTERIJ
R.-k. Muziekver. HEIKANT
Prijswinnende nummers:
706 2948 596 229 210 2934
2114 676 1154 562 824 1763
1214 1696 172 564 2817 1375
2024 2474 977 2692 1829 2216
2538 963 1230 1754 2800 659
1419 407 632 2089 69 482
Prijzen afhalen bij Jos Rin-
goot Vylainlaan St. Jansteen
Als niets meer helpt
dan helpt nog
Alléén bij vooruitbetaling
üusiuiteno voor de Zeeuwse
jpiage 3 regels ot minder
t J 8(1 iedere regeJ meet 15 et
Bij I achtereenvolgende ge
Ujke plaatsingen wordt de
derde plaatsing tegen hal'
geid Betekend
Bij plaatsing id de gehele op
lage 3 regelt of minder 11.35
iedere regel meer 35 ct.
Ja letters cijfers of lees-
eken.' geiaer, voor 1 regel
PERSONEEL GEVR.
f 250.- per week. Voor de ver
koop van damesmodeartikelen
aan particulieren, zoeken wij
actieve dames Dames die hard
willen aanpakken en met het
publiek kunnen omgaan, garan
deren wij een hoog inkomen.
Brieven onder no. 48477 v.d. bl.
OIVhKSttN
Dokters- en tandartsass., dieren-
artsass., leerl med.- en chem.
analist, apothekersass.. laborant,
kinderverzorgster, massage, pe
dicure en manicure. Opleidin
gen door het gehele land. Gratis
prosp. voor de gewenste cursus
bij I.Me.Vo., afd. S. Baljuwen
laan 22 Amsterdam Z-II. 47205
Vermager zonder dieet... met
Gracial, 50 dragees f 1,84. - Bij
apoth. en drogist.
opening des namid
dags 2 uur
ONS NIEUW EN GEHEEL GEMODERNISEERD
MET EEN PRACHTIGE COLLECTIE
LUXE- en HUISHOUDELIJKE ARTIKELEN
SOUVENIRS - SPEELGOEDEREN enz. enz.
ALS SPECIALE OPENINGSRECLAME KRIJGT IEDERE
KOPER van 27 SEPT. t.e.m. 4 OKTOBER
10 PCT. KORTING.
Donderdag 26 sept. is
de noodwinkel gesloten.
PROFITEERT VAN DEZE GELEGENHEID
WILHELMINASTRAAT 10
ST.-JANSTEEN
TEL. 641
Laat uw lichtgekleurde auto zitbanken en portier
binnenkanten beschermen tegen vuil worden met
onze zware heldere doorschijnende plasticbekleding.
Ze blijven dan in staat van nieuw en vergen geen
onderhoud. Ook bekleding in alle moderne kleuren
en dessins kunstleder. Wij fabriceren de ideale auto
vloerbedekking. Prima ruiggeschoren auto kokosmat
ten. voor elk automerk op maat gemaakt.
Garages de gebruikelijke korting.
H. RADEMAKERS AUTOBEKLEDING
Hulsterweg 15 KLOOSTERZANDE (Z.) Tel. 89
'-•Sb
^n-
Een heel vriendelijke straat is dat. zakenman! Elke dag
„wandel" ik er in. élke dag. Ik lees ze graag, de namen, de
produkten, de aanbiedingen in die winkelstraat van de
advertenties. Je weet dan beter wat je kopen kunt. en
waar. Dat nieuws vind ik net zo interessant als het nieuws
van de voorpagina. En 't is altijd belangrijk nieuws. U
maakt toch ook gebruik van die winkelstraat? Doen!
Met Uw advertentie in de dagbladen wint U koopsters,
veel koopsters!
y/Wf </yy/
N M.E TCEBUC O. CENTRAAL BUREAUVOOR O; U R..A N T f N P p B l i
De ideale make-up Is als een
sluier!
Geen opvallende make-up meer die Uw gelaat ontsiert en
U onder doet lijken: de make-up van nn is fris en natuurlijk!
Vooraanstaande specialisten hebben aan de schoonheids
verzorging haar werkelijke betekenis teruggegeven: het
accentueren van de natuurlijke schoonheid van het gelaat.
0e Ideal# basis van een onzichtbare make-up Ie POND'S VANISHING CREAM
Breng 's morgens, na zorgvuldig Uw huid gereinigd te
hebben, een dun laagje Pond's Vanishing Cream aan.
Deze donzige crème is een gebiedende eis voor een
feilloze make-up; ze satineert Uw huid en houdt
Uw poeder urenlang fris, transparant en gaaf!
voor een natuurlijke teint: PONO'S FACE POWDER
Zeer delicaat van tint, luchtig, uiterst fijn, geeft
mèt Pond's Vanishing Cream een harmonieuze
en natuurlijke make-up, die uren en uren houdt!
uitverkoren door do
VANISHING CREAM:
verkrijgbaar in potten en tuben
POEDER*
in kleine en grote dogen
8 flatteuze tintent
