Boerenleven" in SJzendijke
Kritiek van CVP op
Belgische regering
Als met reuzenstappen
Rondborstige zeeman kreeg boete
voor zonde tegen voorrangsregel
Katholieken in de Kanaalzone
groeien naar meer eenheid
Frank Koulen wil bewijzen dat
negers waardering verdienen
DE KLERKSZN
Porgy en Besslunchroom in Terneuzen
9
Uitstekend gekozen meesterwerken uit vier eeuwen
Ongemeen boeiend
Sir Leslie Munro
voorzitter
assemblee V.N.
In december
benoeming
kardinalen
Koning Saoed stopt
met zijn kuur
Nederlanders naar
Duitse mijnen
Vlaggenparade bij fruitverkoop
Overgang van agrarisch naar industrieel leven
Roer naar rechts
WATERSTANDEN
Frank Koulen
DAGBLAD DE STEM VAN VRIJDAG 20 SEPTEMBER 19ó\
1 1
Het Nationaal Comité van de Bel
gische Christelijke Volkspartij heeft
kritiek uitgebracht op het verzet van
de regering tegen samenroeping van
het parlement voor de maand no
vember, met het oog op de goedkeu
ring door België van de ratificerings-
ontwerpen der verdragen betreffende
de gemeenschappelijke markt en
Euratom. Tengevolge van dit verzet,
aldus een mededeling van de partij,
zal België het laatste zijn van de zes
ondertekenende landen om die ver
dragen te ratificeren, terwijl Brussel
kandidaat is gesteld voor zetel voor
de nieuwe instellingen.
Volgens de CVP is de houding van
de regering uitsluitend ingegeven
door de vrees voor het parlement
verantwoording te moeten afleggen
over verschillende recente binnen
landse gebeurtenissen.
Het Nationaal Comité stelt vast,
dat de ouders in meerderheid hun
vertrouwen blijven schenken aan het
nationaal vrij onderwijs.
Het Comité brengt voorts bezorgd
heid tot uiting over ,,het betreurens
waardig financieel beleid van de re-
Tafel met gebruiksvoorwerpen uit vervlogen tijdeneen onderdeel van de tentoonstelUng
in het raadhuis te IJzendijke.
Boerenleven'
Men behoeft beslist niet terug te gaan in de beschavingstijd
perken van de mensheid tot aan de oude Chinezen of Egyptena-
ren, om te ontdekken dat in het leven van alledag een grote
hoeveelheid kunst te vinden is. Maar ook het omgekeerde blijkt
bij nader onderzoek minstens even dikwijls waar te zijn: in de
kunst vinden we veelal in alle bewogenheid of eenvoud de dingen
„des dagelijksen levens" terug. Zo is het ook bijzonder sterk het
geval bij de tentoonstelling van schilderwerken, die tot begin
oktober in de verschillende zalen van het raadhuis te IJzendijke
te zien is.
De Rijksinspectie voor Roerende
Monumenten heeft een zogenaamde
reizende expositie samengesteld van
25 meesterwerken uit de periode van
ongeveer 1550 tot 1900. In al deze
schilderijen vinden we iets terug van
het boerenleven uit een bepaalde tijd.
Omdat bovendien de schilders uitste
kend gekozen zijn, is dit boerenleven
in beeld" ongemeen boeiend en in zijn
simpelheid indrukwekkend weergege
ven. Dit laatste danken we beslist
mede voor een aanzienlijk deel aan
de burgemeester van IJzendijke, met
zijn routine in het samenstellen van
kunst-tentoonstellingen (het is de
vijfde belangrijke naoorlogse expositie
in deze gemeente!), aan zijn beproef
de kijk op mooie dingen en aan zijn
nimmer aflatende vlijt in het naar
IJzendijke brengen van wat in zijn
ogen de moeite waard is.
Hij kon dan ook nu weer 25 fraaie
schilderwerken aan de Rijkscollectie
toevoegen benevens een aantal kunst
en gebruiksvoorwerpen uit voorbije
perioden. Hierdoor is het totaal-beeld
van ,,De boer in de Nederlandse schil
derkunst" als het ware verdiept en
verhevigd.De bezoeker zal zonder
veel inspanning de geschiedkundige
groei van de boer, sociaal en econo
misch, kunnen vaststellen. Mocht hij
zich bovendien interesseren voor de
groei in de uitbeeldings-mogelijkheden
van de kunstschilders, dan vindt hij
hier een voor Zeeuwsch-Vlaanderen
unieke gelegenheid.
Naamloos zwoeger
Merkwaardig is het om in de hier
getoonde paneeltjes van Abel Grim
mer (rond 1600) te zien, hoe de uit
de Middeleeuwen stammende gewoon
te was om het boerenleven voor te
stellen naar aanleiding van en eigen
lijk geheel „binnenin" de vier jaar
getijden. Het kwam voor de schilders
uit deze tijd namelijk veel meer aan
op het ploegen, zaaien, maaien en
oogsten dan op de figuur van de boer
zelf, die tenslotte niet veel meer was
dan een naamloze zwoeger op het
weerbarstige land dat niet eens zijn
eigendom was. De kringloop van de
seizoenen en niet de arbeid van de
boer bepaalt de wijze waarop de schil
der het wonder van Gods fleurige
schepping zal uitbeelden. De boeren
zijn op deze taferelen dan ook vrijwel
„gezichtloos", bijzonder arm gekleed
en er blijkt een grote maatschappe
lijke afstand te bestaan tussen hen en
de zich in prettige weelde badende
landedelen.
Op deze manier kunnen we dan in
het raadhuis vSn IJzendijke als het
ware met de stappen van een reus de
verschillende tijdperken mee-beleven.
In de zeventiende oftewel de Gouden
Eeuw maken we vooral kennis met
de arbeid op het land of rond de stal
len, waarbij de huiselijke omstandig
heden of de vermaken (kermis, brui-
lolt, herberg) wordt benut door de
schilders om hun werk een humoris
tische klank mee te geven en.... om
de stedelingen (hun kopers!), te laten
genieten van de duidelijke tegenstel
lingen tussen boerenleven en eigen
geriefelijk bestaan. Men kan de ont
wikkeling van de boerenstand maat
schappelijk op de voet volgen: allengs
zijn de geschilderde boeren meer door
voed en beter gekleed, de ruwe tafe
relen maken plaats voor vredige to
neeltjes aan de haard of rond de wieg
en zelfs de stallen krijgen een ons
ietwat romantisch aandoende sfeer
van geborgenheid en stil geluk mee.
Atlel van geest
Het landschap en de koeien zien er
zonniger uit. sterke tegenstellingen in
lichte en donkere partijen leggen daar
nog eens extra de nadruk op en van
lieverlee belanden we in de tijd van
de negentiende eeuw, die zelfs aan de
boer adel van geest en hart wenste
mee te geven. Enkele werkjes van
Vincent van Gogh zijn er bovendien
nog de getuigen van dat het besef
groeide, hoe ook en misschien wel
vooral de met de natuur en de grond
zo innig verbonden boer een diep en
zuiver gevoelsleven leidde.
Het moet vooral voor de land
bouwende bevolking in en rond
IJzendijke reden tot vreugdé en
trots zyn te bemerken, dat het na
oorlogse ijveren voor wat men
„spreiding van de cultuur" noemt
zo helemaal wortelt in eigen ge
west en in eigen historische groei.
Het grote woord „cultuur-centrum"
ten opzichte van het westen van ons
land moge dan in menig opzicht nog
zwaar zijn van betekenis, feit is toch
evenzeer, dat het uit en m ons ge
hele vcïfc verworven cultuurbezit nu
de kans krijgt een levend bezit te
worden voor alle Nederlanders. En
dank zü de gemeente IJzendijke ook:
niet op de laatste plaats voor alle
Zeeuwsch-Vlamingen.
Het is ook goed te kunnen vaststel
len, dat „de twee stevige voeten op
de grond" opgeld doen: in de kamer
van de burgemeester is een uitermate
praktische tentoonstelling ingericht
met als titel: „Het wonder van de
melk". Daar kan vooral de school
gaande jeugd kennis maken met de
zuivel in alle gangbare en nuttige ge
daanten. Hoe groot de economische
waarde van de boer voor ons gehele
land wel is, wordt overtuigend en on
derhoudend om zo te zeggen „over de
koe heen" aangetoond.
Men kan het Nederlandse Zuivel-
bureau voor een expositie als deze
slechts dankbaar zijn, zoals men IJzen
dijke alleen maar kan prijzen om de
gedachte kunst en praktijk zo dicht
bij elkaar te willen brengen.
De Nieuwzeelander Sir Leslie
Munro is tot voorzitter van de
twaalfde bijeenkomst der Algemene
Vergadering van de Ver. Naties ge
kozen.
De verkiezing geschiedde met 77
stemmen tegen een, bij drie onthou
dingen.
Afgevaardigden uit 81 landen wonen
de vergadering bij. Malakka heeft om
toelating, als 82ste lid, van de volke
renorganisatie verzocht.
gering."
,Door haar onbezonnen
uitgaven
In de Romeinse dagbladen circu
leerde gisteren het bericht, waarin
het vermoeden wordt uitgesproken,
dat de H. Vader tegen Kerstmis een
consistorie bijeen zal roepen voor de
benoeming van kardinalen. Onder de
kandidaten die genoemd worden, be
vinden zich mgr. Paolo Giobbe, pau
selijk internuntius in Nederland, zulks
in verband met zijn diensttijd als pau
selijk diplomaat. Mgr. Giobbe heeft
namelijk het grootste aantal dienstja
ren van alle pauselijke diplomaten.
Hij is reeds 32 jaren in pauselijke
diplomatieke dienst werkzaam.
Als andere kandidaat wordt mgr.
dr. B.J. Alfrink, aartsbisschop van
Utrecht, genoemd.
Wij tekenen hierbij echter aan, dat
het gerucht van kardinaalsbenoemin
gen op gezette tijden opduikt. De be
slissing voor de bijeenroeping van een
consistorie voor de benoeming van
kardinalen ligt uitsluitend bij de Paus.
Op het ogenblik zijn twaalf plaatsen
in het college van kardinalen vacant.
Koning Saoed van Saoedi-Arabië
zal zijn kuur in Baden-Baden voor
tijdig afbreken. Morgen vertrekt
hij reeds naar Genève, zo is in hof
kringen vernomen. De reden hier
van schijnen familie-omstandighe
den te zijn.
Maandag had de koning zich nog
zeer lovend over de Baden-Badense
baden uitgelaten. Hij wil in zijn
land baden naar het Baden-Baden
se voorbeeld laten bouwen.
gedwongen geld te zoeken tegen
welke voorwaarden dan ook. is de re
gering in de Verenigde Staten een
bijzonder dure lening aangegaan, zon
der rekening te houden met de in
flatoire gevolgen hiervan en het na
deel dat eruit voortvloeit voor je
houders van Belgische staatspapie
ren, wier bezit reeds door de fout van
de regering met 15 percent werd
verminderd," aldus de mededeling.
Het Nationaal Comité kritiseert
verder het regeringsbeleid ten aan
zien van de landbouwers en spreekt
zijn teleurstelling uit over de ver
slechtering van de toestand in Bel
gisch Kongo.
De Duitse mijnen blijken nogal
aantrekkingskracht te hebben voor
Nederlandse mijnwerkers. Volgens de
laatste cijfers hebben sedert 1 juli
van dit jaar 740 mijnwerkers een
ontslagaanvrage bij de Limburgse
mijnen ingediend. Hiervan werden er
weer 65 ingetrokken. Van de 575 ont
slagaanvragen die resteerden, zijn er
reeds 342 ingewilligd. Deze 342 mijn
werkers zijnnu werkzaam in de
Duitse mijn Emil Mayrisch te Siers-
dorff. De resterende 298 ontslagaan
vragen zijn nog in behandeling.
Limburgse mijnwerkers, die op de
Emil Mayrisch werkzaam zijn, heb
ben verklaard, dat zich op deze mijn
reeds naar schatting 800 Nederlan
ders bevinden. Onder hen zijn ook
Nederlanders, die in Duitsland woon
achtig zijn en Nederlandse mijnwer
kers die tot voor kort in de Bel
gische mijnindustrie werkzaam wa
ren.
(Advertentie)
BELLAMY PARK
VLISSINGEN
(Van onze redacteur)
Wie een blik werpt op de kanaaizone van Zeeuwsch-Vlaanderen, een
tocht maakt van Terneuzen naar Sas van Gent, maakt onmiddellijk
kennis met de problematiek van deze streek, de overgang van het
agrarische naar het industriële leven. Deze problematiek wordt aange
sneden door de industriële leiders, maar ook door de geestelijke over
heid. Het is duidelijk, dat ook het katholieke volksdeel in de kanaal
zone staat voor een zeer bijzondere, moeilijke, zware taak. Het is zeker
niet de eerste keer, dat dit wordt gezegd, maar het is nuttig daarop
bij voortduring te wijzen. Dat vragen de priesters, die hopen, dat in
het wenkend perspectief van een nog grotere industrialisatie, de ka
tholiek zichzelf zal blijven.
Een lange rij van voor het meretideel kleine zondaren schuifelde
weer langs de groene tafel van de kantonrechter te Middelburg. Voor het
merendeel waren 't deze dag overtreders van verkeersreglementen en onder
hen bevond zich ook een 74-jarige inwoner van Oost West Souburg, een
zekere A. D. Deze bejaarde man had zich op 3 september op het kruispunt
Nw. Vlissingse weg en Souburgse brug bezondigd aan overtreding van de
voorrangsregel. Per rijwiel kwam de man de brug over en wilde de rijks
weg oversteken, zonder echter voorrang te verlenen aan het snelverkeer
c.q. een uit de richting Viissingen komende personenauto. Waarvan prompt
proces-verbaal werd opgemaakt met het gevolg dat de bejaarde wielrijder
thans voor het hekje moest verschijnen.
langs me heen en hij hield koers
richting Middelburg."
De eis van 15,- subs. 3 dagen werd
door de kantonrechter verzacht tot
10 gulden/boete. De door de zeeman
gedane suggestie, dat men er goed
aan zou doen een stropstreep aan te
brengen bij de kruising brug/Nw.
Vlissingse weg werd door de kanton
rechter echter niet aanvaard. „Daar
moet U voor bij de provinciale wa
terstaat zijn."
De fruitteler P. T. uit Goesézal in
het vervolg wel voorzichtiger zijn,
wanneer hij uit stukken doek een
„vlag" samenstelt om met de door
hem ontworpen vlag zijn goederen
ofwel fruit aandacht te doen trek
ken.
De fruitteler staat meestal met
zijn fruitstalletje langs een weg in
Kapelle, en om klandizie te trekken
heeft hij een paar reclame-borden
gemaakt alsmede een uit stukken
doek samengestelde vlag. Doch
's zondags mag hij in Kapelle zijn
waren niet aan de man brengen en
daarom had hij de hele santekraam
borden en „vlag" incluis opgepakt
en neergezet langs de rijksweg bij
Kruiningen.
Uit alles bleek, dat deze vitale
man een oprechte zeeman is geweest
en rondborstig bekende hij zijn over
treding. Valt het ook euvel te duiden,
dat hij dit in ronde zeemanstermen
deed? Het maakte deze zitting alleen
maar iets vrolijker, toen hij ver
klaarde: ..jawel, edelachtbare, ik
zag hem komen en ik gooide nog
m'n roer naar rechts. Met een 40
mijls vaart ging de auto rakelings
De grote bedrijven in de kanaal
zone, tot stand gekomen door buiten
lands initiatief, brachten een aantal
buitenlandse figuren met zich mee, die
afweken in hun levensgewoonten, hun
godsdienstig, sociaal en cultureel leven
van de gevestigde bevolking. In de
eerste helft van deze eeuw waren de
liberale tendenzen bijzonder sterk,
speciaal in Sas van Gent, het gebied,
waar de industriële bedrijvigheid 't
eerst tot stand kwam. De katholiek
groeide in een sfeer, die voor het
godsdienstige en sociale leven niet
bevorderlijk was. Het zo levendige
grensverkeer met België, de met
Belgische elementen gemêleerde be
volking, kon niet de kracht opbren
gen, nodig voor een katholieke, soci
ale ontplooiing Dat kon niet in
Sas van Gent en dat was onmogelijk
in plaatsen als Terneuzen en Axel,
waar de katholieke gemeenschap te
klein was om een stevige sociale op
bouw aan te pakken. In Sluiskil kon
het helemaal nog niet komen tot 'n
gemeenschap, want daarvoor was de
dorpsstructuur veel te ingewikkeld.
In de eerste helft van deze eeuw
was de bevolking allerminst indu-
strie-minded. De godsdienstige be
leving was behoudend, statisch. De
industrialisatie werd gezien als een
noodzakelijke bedreiging van de
heersende, godsdienstige zedelijke nor
men. De geestelijke leiders van het
In het raadhuis van IJzendijke kan men o.a. deze Biedermeier-taf el,
voorzien van tinnen schalen met echt antiek brood en beschuiten
een origineel Jan Steen-kannetje bewonderenDaarboven een schil
derij van Victors, waarop de huisslacht op een boerenhoeve staat
afgebeeld.
kleine bisdom waren hoofdzakelijk
agrarisch georienteerd. De vele Belgi
sche grensarbeiders, die het gebied
praktisch overstroomden, brachten hun
eigen sfeer mee. Er waren voldoende
aangelegenheden, die een zekere ver
vlakking van het katholieke leven in
de hand werkten. Dit geschiedde te
meer omdat er slechts zeer geringe
ontwikkelingskansen waren en omdat
de zich ontwikkelden niet meer terug
kwamen als zij hun studies in overig
Nederland hadden voltooid. Zeeuwsch
Vlaanderen voelde zich vergeten. De
brede Westerschelde vormde een bar
rière om deel te nemen aan Tiet natio
nale leven. Ook in het regionale leven
ontbraken de barrières niet. De Braak
man verdeelde Z.-Vlaanderen in
een oost en west. Het katholieke volks
deel kon geen eenheid zijn. Ook na 't
wegnemen van de natuurlijke barrière
die de Eraakman was, bleef de gesple
tenheid, want het oosten valt nog uit
een in drie gedeelten, het agrarische en
industriële Land van Hulst en de
kanaalzone. Vooral in de gemengde
kanaalzone blijft de moeilijke taak de
katholieke gemeenschap sterk te ma
ken.
Toch is dit bittere noodzaak, want de
vooruitzichten voor deze zóne zijn
groots. Een opeenhoping van mensen
staat te wachten. Dit wordt gelukkig
begrepen dooi de katholieke bevol
king, die zich meer bewust wordt
van de verantwoordelijkheden, maai
die zich niet of althans onvoldoende
kan ontplooien.
Enkele noodzakelijke elementen im
mers ontbreken. De parochies moeten
van het statische naar het dynamische
overstappen. De parochies moeten niet
vastzitten aan de oude vormen, maar
territoriale zielzorg bedrijven. Het be-
c'rijfsapostolaat in deze is belangrijk.
De caritas moet uit de bedélende en
verzorgende sfeer getrokken worden
en zich ontwikkelen zodat prevenitef
maatschappelijk werk verricht kan
worden. Onder de jeugd zal hard ge
werkt moeten worden. Er zal
n grote openheid moeten zijn
in al het kathoileke werk.
In de kanaalzone heeft het katholieke
volksdeel gebrek aan vele dingen. Aan
geschoolde leiders, organisatoren en
niet het minst aan gebouwen. Maar de
katholieke bevolking groeit naar een
eenheid. Dit is niet alleen hoopgevend
maar dat houdt ook de belofte in voor
de toekomst. De belofte, dat de katho
liek zichzelf zal blijven.
Gevaar voor verkeer
De man bezat echter geen vergun
ning van het ministerie van verkeer
en waterstaat om zijn stalletje langs
de rijksweg te mogen opslaan en bo-
bovendien leverde dit stalletje door
de regelmatig stoppende auto's ge
vaar op voor het verkeer. Op zondag
23 juni werd hij dan ook beboet, doch
toen de politieman de „vlag" nader
aan een beschouwing onderwierp,
bleek, dat de fruitteler de gekleurde
lappen zodanig aan elkaar had vast
gezet, dat hij de nationale vlag van
Indonesië voor elkaar had getoverd.
Overigens in alle onschuld, doch het
is ook ten enenmale verboden een
nationale vlag te misbruiken voor het
aanprijzen van fruit. Wat eveneens
een bekeuring opleverde.
De daarop volgende zondag werd
T. opnieuw bekeurd, wéér voor het
feit, dat hij zonder vergunning langs
de rijksweg een stalletje had neer
gezet. doch wie schetst de verbazing
van èn verbalisant èn verbaliseerde,
toen bleek, dat hij opnieuw met oude
lappen een nationale vlag had nage
bootst en wel de vlag van Oosten
rijk?? Ook deze dag leverde prompt
twee bekeuringen op en gisteren
diende deze zaak dan voor de kan
tonrechter. De fruitkweker, was niet
ter zitting verschenen doch als zijn
gemachtigde trad op mr. F. K. Adri-
aanse te Middelburg.
De ambtenaar O.M., wees op de
verkeersveiligheid, die in het gedrang
kwam en de niet bijzonder goed ge
kozen „vlaggen". Hij eiste een boete
van resp. 2 x 10 gulden en 2 x 2 gul
den (voor overtreding van „geen ver
gunning" en misbruik van nationale
vlag) wat door de kantonrechter
werd gereduceerd tot 4 x 3 gulden
boete.
Enorm grote jongen
Een boete van 2 x 12.50 gulden
liep de caféhouder P. L. uit Arne-
muiden op. doordat hij op 22 april de
minderjarige C. v. d. G. in zijn café
zonder begeleiding had toegelaten en
hem ook nog bier had getapt. Een
politie-controle bracht de minderja
righeid nog geen 16 jaar aan
het licht en de caféhouder liep een
proces-verbaal voor beide overtredin
gen op. ,,'k Heb nog wel gevraagd
ben je al zestien" was het verweer
van de caféhouder „en het is voor
zijn leeftijd een enorm grote jongen."
De ambtenaar O.M. was schijnbaar
van oordeel, dat de caféhouder wei
nig beroep kan maken op „ter goe
der trouw" temeer daar hij woont in
een dorp, waar „ieder ieder kent".
Hij eiste resp. een boete van twintig
en vijftig gulden, waarvan de kan
tonrechter 2 x 12.50 maakte.
Konstanz 374 (—4), Rheinfelden 244
2), Breisach 176 (+2), Straatsburg
256 (—11), Maxau 444 (—10), Mann
heim 300 11), Mainz 304 6)',
Bingen 212 (+2), Kaub 228 (+4), Trier
168 (—6), Koblenz 245 (+9), Keulen
245 (+25), Ruhrort 465 (+29), Lobith
1065 (+20), Nijmegen 841 (+20), Arn
hem 856 16), Eefde IJssel 435 (-<-29)
Deventer 339 (-26), Monsin 5530
20), Visé 5022 5), Borgharen
3973 (+32), 'Belfeld 1195 (+23), Grave
beneden de sluis 481 25).
„PORGY EN BESS"
(Van onze speciale
verslaggever)
„Ik lees het iedere dag
in de krant. Ik kan er
niets aan doen, maar ik
begrijp nietdat bepaal
de Amerikaanse staten
de moed niet kunnen
opbrengen de negers tot
de blanke scholen toe te
laten. Ik begrijp niet,
waarom burgers van een
zelfde land elkaar zo
hevig bestrijden omdat
de ene een geheel andere
huidskleur heeft dan de
andere," zo zegt Frank
A. Koulen, de neger van
Terneuzen, die een broei
ende lunchroom drijft.
Het is een boeiende be
zigheid met Frank een ge
sprek te voeren. Hij citeert
uit zijn blote hoofd een
achtbaar aantal wijsgeren.
Hij vertelt zijn levensver
haal. Zijn idealen voor de
toekomst zet hij uiteen.
Frank A. Koulen werd
35 jaar geleden in Nieuw
Nickerie op Suriname ge
boren. Hij was op Cura
cao, toen in 1940 de tweede
wereldoorlog uitbrak. Hij
moest zijn dienstplicht
gaan vervullen. Hij kwam
bij de mariniers en via
Amerika zette hij in
Schotland voet aan de
Europese wal. Na een
oefentijd kwam hij langs
Dover in Boulogne te
recht. De legers rukten op
naar Nederland. Kort na
dat de bevrijders hun in
tocht in Terneuzen deden
verscheen Frank op het
tapijt.
Hij werd in Zeeuwsch-
Vlaanderen met een aan
tal van zijn strijdmakkers
gedetacheerd. De opdracht
van de gevechtsgroep was
de Westerschelde bevaar
baar te maken en te be
houden.
Frank werd in een school
gelegerd. Na enkele maan
den verhuisde hij naar
Tilburg. Hij kwam weer
terug in Terneuzen. Tij
dens die periode verloor
hij zijn hart aan de doch
ter van een textielhande
laar. Hij trouwde er in
1949 mëe, nadat hij eerst
twee jaar in Indonesië bij
de troep had gediend. Daar
was hij vele maanden kan.
tinehouder. Hij leerde er
een vak mee en dit jaar
opende hij in Terneuzen
de lunchroom, die hij
..Porgy en Bess" noemde
„Een merkwaardige naam,"
zei Frank. „Ik heb er ech
ter een bijzondere bedoe
ling mee. Wanneer ik de
waardering van de blanke
kan opwekken voor de ne
ger dan is een brok van
mijn levensideaal bereikt.
Het gaat er mij niet al
leen om de tijd en de ar
beid te vermenigvuldigen
tot kapitaal (een citaat uit
Anton Zischka!). Het gaat
er mij meer om te bewij
zen, dat ook de neger
waardering kan verdie
nen. Ik ben me diep be
wust van het feit, dat ik
als handelaar of als zaken
man een merkwaardige
verschijning ben in dit
stadje. Op deze wijze kan
ik echter toch een steentje
bijdragen in een betere
verhouding tussen blank
en zwart."
Het was duidelijk waar
om Koulen zijn zaak „Por
gy en Bess" noemde. Door
het opvoeren van de neger
opera, die geweldige
triomfen verwierf, Heten
de negers zien, dat zij tot
iets in staat zijn. Als een
blijk van warme instem
ming doopte Frank zijs
bedrijf naar de naam van
de opera.
Is het niet begrijpelijk,
daf Frank zoig afschuw
heeft voor de Huidige ge
beurtenissen in Amerika?
En is het niet aannemelijk,
dat de man zich zwaar
beledigd voelde toen er
enkele dagen geleden een
Amerikaan in zijn zaak
kwam, die zijn geld op
tafel smeet en vertrok
toen hij ontdekte, dat
Frank niet de bediende,
maar de eigenaar was van
de zaak?
