p Wit
Herderszangen
nis
ONZICHTBARE
BANDEN
Zwart o
Stakingen
MENING EN COMMENTAAR
3
TWEEDE BLAD
PIJNLIJKE
CONTROVERSE
ER is een pijnlijke controverse
ontstaan met betrekking tot de
actie voor onderontwikkelde ge
bieden. Opgericht is een Nederland
se Organisatie Voor Internationale
Bijstand (NOVIB) in welker hoofd
bestuur ook een aantal katholieken
zitting heeft. Die organisatie wil
in oktober een belangrijke finan
ciële inspanning van het Neder
landse volk vragen, om een paar
grootscheepse objecten voor hulp
verlening in de Soedan, Marokko en
Griekenland te kunnen aanpakken.
De vraag is nu echter gerezen, of
deze inspanning voor een neutrale
organisatie geen afbreuk zal doen
aan het belangrijke werk, dat Mis
sie en Zending nu reeds eeuwen
lang verrichten niet alleen in de
directe geloofsprediking, maar ook
in de opheffing van onderontwik
kelde volken uit armoede, onwe
tendheid en onderdrukking door
een gruwelijk bijgeloof. De NOVIB
erkent de zegenrijke arbeid van
Missie en Zending in zover, dat ze
ook bereid is 10 procent van de
in te zamelen gelden ter beschik
king te stellen van projecten, door
Missie en Zending uit te voeren.
Professor Zeegers heeft nu echter
in een geruchtmakende rede zijn
uittreden uit het hoofdbestuur van
de NOVIB aangekondigd. Hij vindt
dat deze neutrale instelling te veel
een socialistische signatuur draagt
met doorbraaktendensen en verder
dat wij ons niet kunnen veroorlo
ven onze schaarse middelen te ge
bruiken voor activiteiten, die geen
substituut «kunnen zijn voor onze
missionaire activiteiten.
MISSIE PRIMAIR
„VOOROP"'
Bescheiden Franco
VRIJDAG 20 SEPTEMBER 1957
Jc proeft 't iedere dag .King's Cross blijft 'n klasse beter! 20 St 90
W Moe? Reisziek?
Last van Uw maag?
R. W. J.
Roerig Argentinië
TV-RADIO-TV-RADIO-TV-
Televisie
Rene Mayer en EGKS
De Waarzegster
Aan een voorstel zijnerzijds om
de in te zamelen gelden aldus te
verdelen: 40 procent voor groepen,
die in de onderontwikkelde gebie
den geen traditionele godsdienstige
opdracht hebben, 60 procent voor
maatschappelijke projecten van
Missie en Zending, werd geen aan
dacht geschonken. Vandaar dat hij
het niet langer verantwoord achtte
de NOVIB door zijn bestuurslid
maatschap te blijven steunen.
vinden het jammer, dat pro
fessor Zeegers het eerste argu
ment zo sterk naar voren schoof,
omdat hierdoor een politieke pro
blematiek met allerlei stekelige
kanten wordt geraakt, welke slechts
zijdelings bij het probleem betrok
ken is. Voorts blijkt uit het feit,
dat mensen als de Tilburgse hoog
leraar Pieterse en de voorzitter
van de Academische Lekenmissie-
actie mr. Bot in het hoofdbestuur
zijn blijven zitten, dat hierdoor een
controverse wordt geschapen met
andere katholieken, ook met katho
lieken, die men niet tot „het door-
braaktype" kan rekenen.
Meer spreekt ons aan het tweede
argument. De missie staat voor zul
ke geweldige nieuwe taken, juist
ook in onderontwikkelde gebieden,
dat o.i. voor katholieken op de al
lereerste en voornaamste plaats een
plicht bestaat we citeren hier
nu een resolutie van de pauselijke
priester-missiebond hun persoon
lijke medewerking en financiële
bijdrage te geven aan de pauselijke
missiegenootschappen, de missione
rende orden en congregaties en de
erkende lekenmissie-acties tenein
de deze instanties in staat te stel
len nog krachtiger hun werk voort
te zetten ten bate van het gods
dienstig, cultureel en stoffelijk wel
zijn der bevolkingen in de minder
ontwikkelde gebieden. Wat steun
aan inspanningen op andere basis
natuurlijk niet behoeft uit te slui
ten.
Overigens zij nog aangetekend,
dat het vaak een euvel is van in
ternationale organisaties op brede
basis, ook die in het kader van de
r»
UNO, om hun apparaten met grote
gebouwen en veel ambtenaren erg
omvangrijk en daardoor duur op
te zetten. Dat schijnt nu eenmaal in
de aard van dit soort organisaties
te zitten. Terwijl Missie en Zen
ding nu al zo veel tientallen jaren
gewoon zijn, hun gelden zo effi
cient mogelijk te besteden, terwijl
de „werkers in de wijngaard" zich
met een sober persoonlijk bestaan
tevreden stellen.
y/KRSCHENEN is „Voorop", het
eerste nummer van een maand
blad, dat speciaal bestemd is voor
kaderleden van de KVP. Dit is een
verdere uitbouw van het voorlich
tingsapparaat, dat de partij zich
heeft geschapen. Er is nu een Ka
tholiek Staatkundig maandschrift,
een maandblad „De Gemeenteraad"
„De Opmars", die voor alle 400.000
leden bestemd is, een Persoverzicht
en tenslotte dit kaderblad, waarin
de bestuurderen voorgelicht wor
den over alles wat er te doen staat
in de eerstkomende tijd.
Uit dit eerste nummer blijkt,
dat de staten- en gemeenteraads
verkiezingen van 1958 hun schaduw
al vooruit werpen. Er dient ge
werkt te wojden aan de vaststelling
van nieuwe provincie- en gemeen
teprograms. De ontwerpen zijn al
klaar. Kringen en afdelingen zul
len ze eerst bekijken en dan volgt
op 26 oktober de vaststelling in de
Partijraadsvergadering.
Het kaderblad geeft behalve
wenken voor het praktische werk
ook bredere voorlichting over ac
tuele politieke problemen. Jammer
dat dit eerste nummer nog niet kan
inhaken bij Troonrede en Miljoe
nennota. Het verscheen juist drie
dagen vroeger. Doch alles bij el
kaar geloven we stellig, dat deze
uitbouw van het voorlichtingsap
paraat aan de innerlijke kracht van
de partij ten goede zal komen.
Generaal Franco heeft de Span
jaarden gewaarschuwd tegen ..Mes
sianisme", dat er uit zou bestaan dat
men hem persoonlijk dank brengt
voor al het werk dat door de na
tionale beweging" tot stand is ge
bracht.
Wat bereikt is, is niet het persoon
lijke werk van de caudillo, zo zei hij
woensdag bij de inwijding van een
vissersdorp bij La Coruna, maar van
een regime, een leer en bepaalde be
ginselen.
OVERVAL
t Twee dames in Houston
2 meenden dat hun laatste uur J
geslagen had. Gewarpend met
een pistool kwam een inbre-
J ker hun kamer binnen. Hij
bond de vrouwen vast op een J
stoel en begon zijn onderzoek Z
naar iets waardevols. Zijn
l succes beperkte zich tot een
fles jenever en een paar pil-
l len, die hij meteen maar sol- Z
daat maakte. Omdat- hij niet
tevreden was over zijn vondst
Z bedreigde hij een van de da-
Z mes met een mes. Plotseling
l viel hij bewusteloos neer. De J
pillen bleken slaaptabletten Z
te zijn. Hij bleef slapen tot
Z de politie kwam.
Beet
Een paar mannen van de Zwit
serse douane zagen op hun ronde,
een smokkelaar die probeerde een
partijtje tabak naar Italië over te
brengen. Zij stuurden hun hond
achter de man aan. Even hard als
hij op zijn prooi afgelopen was snel
de de hond weer naar zijn bazen
terug. Deze begrepen niet wat hun
anders zo felle hond mankeerde. Bij
hun onderzoek werd dit echter al
gauw duidelijk. Het dier had de
beet die hij de smokkelaar had toe
gebracht moeten bekopen met een
gebroken tand.
Wandeltocht
Philippe Vienna een 21-jarige
Parijzenaar wilde in zijn va
kantie een voettocht maken. Vol
goede moed startte hij. Vijf da
gen later kwam hij uitgeput, hon
gerig en barrevoets in een klein
dorpje aan. Onderweg was hij
verdwaald en hij had in 5 dagen
niet kunnen eten omdat hij, toen
hij een riviertje doorwaadde al
zijn bagage verloor. Al die dagen
had hij op blote voeten moeten
lopen.
Val
Een 33-jarige vrouw uit het
district Essex moest met ern
stige verwondingen naar het
ziekenhuis gebracht worden.
Zij was uit een rijdende auto
gevallen. Haar man begreep er
niets van. Juist voordat zij ver
trokken waren, had hij nog ge
controleerd of het portier wel
goed gesloten was. De vrouw
had echter het portier geopend
omdat haar mantel er tussen
zat.
S peel goed
Een Amerikaanse jongedame van
zestien lentes ging met haar vriend
je een autotochtje maken. De jonge
lui vermaakten zich uitstekend. Het
meisje onderzocht de wagen eens
en bij haar speurtocht ontdekte zij
een pistool dat in het handschoe
nenbakje lag. Ze keek er vol be
wondering na en kon niet nalaten
op te merken „wat een mooi speel
goed". Terwijl zij dit zei, richtte
zij het wapen op haar vriend en
haalde de trekker over. Het pistool
was echt en geladen.
Ik kon nergens een lad
der krijgen....
(Advertentie)
Enlg-e druppels ..Eau des
Carmes Boyer" ln een
beetje water of op wat'
suiker geven U snel ver
kwikking. Werkt ook
kalmerend
bU sterke
emoties
De laatste weken vakantietijd en bar slecht weer h&,ik uit mijn
boekenkast weer eens Huizinga's machtige boek Herfstt™der Middel
eeuwen" voor de dag gehaald, waarin deze grote geschiedkundige een
reeks beschouwingen geeft over het leven der mensen binnen het
machtige Bourgondische rijk, zo tussen 1400 en 1500. Bij het herlezen
van dit boek liep ik weer eens tegen het merkwaardige verschijnsel
aan, dat de dichters met geestdrift het landleven bezingen, het leven
dus van de boeren en boerinnen, speciaal dat van de jongeren
onder hen.
Door een wonderlijke begripsverwarring worden van oudsher alle be
woners van het platteland „herders en herderinnetjes" genoemd, en deze
herderscharen voeren dan in die gedichten verliefde of diepzinnige ge
sprekken. Reeds de oude Grieken waren liefhebbers van deze litteratuur,
en omdat ons woord „herder" in hun taal „boukolos" was, noemt men dit
zonderling soort dichtkunst van ouds „bucolische poëzie", in onze taal dus
herderszangen.
Nu denke men vooral niet, „dat die
dichters het boerenleven beschreven
zoals het in werkelijkheid was; hard,
schraal, armoedig en kaai. Helemaal
niet. Het boerenleven uit de herders
zangen was een leven van zorgeloos
heid, onschuld, speelse liefde, matig
heid, arbeidzaamheid, trouw.
In onze dagen schijnt dit soort
dichtkunst geheel in onbruik geraakt
te zijn. hoewel ook thans nog onder
de dichters veel zonderlinge exem
plaren voorkomen. Maar in onze gou
den eeuw, die tussen haakjes voor
het Nederlandse platteland allesbe
halve verguld was werd het
voorbeeld van de oude volken en van
de Middeleeuwers nog druk gevolgd;
Vader Vondel heeft er zijn talent aan
besteed, en een eeuw later heeft Poot
een lofzang gedicht op het genoeg
lijk leven des landmans. Dit laatste
is volmaakt onbegrijpelijk, want Poot
was tenminste nog boer geweest in
zijn jonge jaren, en hij kon dus we
ten, dat dit soort geschrijf kolder
was.
Natuurlijk is er nooit sprake van
geweest, dat dit vreemde rijmwerk
voor de boeren werd geschreven.
Vooreerst al niet, omdat eeuwen en
eeuwen lang het grootste deel van de
plattelandsbewoners lezen noch
schrijven kon. De bibliotheek van de
boerderij is zelfs vandaag aan de dag
nog schrikkelijk beperkt; zij zal zich
in de tijd van de herderszangen wel
bepaald hebben tot wat godsdien
stige lectuur. Maar ook zij, die de
leeskunst verstonden, zullen nooit ofte
nimmer naar herderszangen ge
vraagd hebben, want de onzinnigheid
ervan zal hen direct hebben doen
duizelen.
Raadselachtig
Ze werden dus blijkbaar geschre
ven voor de aristocratie en de bur
gerij. Maar welke belangstelling kon
men daar in vredesnaam hebben
voor die verdraaide, dwaze voorstel
ling van het buitenleven? Het is
alles even raadselachtig. En het gek
ste was, dat de dichters, afge
zien dan van onze Poot, helemaal
geen buitenmensen waren, maar ste
delingen, die allerwaarschijnlijkst van
het echte leven des landmans niets
meer kenden dat ze ervan uit de
postkoets of de trekschuit in 't voor
bijgaan gezien hadden. Deze dames
en heren prezen het zuivere water uit
de bron, maar zelf dronken ze wijn.
Hun herders en herderinnetjes leef
den zielsgelukkig van uien, karne
melk, bruinbrood en een appel, maai
de dichters wisten drommels goed,
dat wildbraad, gebak en pastei veel
beter smaakten.
Men zou zich overigens bitter ver
gissen wanneer men ging denken, dat
de deftigheid oudtijds een hoge ver
ering had voor de plattelandsbevol
king. In onze tijd heeft trouwens het
woord boer nog' een ongunstige bij
smaak, en als men zo iemand een
titel moet meegeven is dat „land
bouwer." In de óüde tijden werdén
de „herders" uit de herderszangen
door adel en burgerij „dorpers" en
„kerels" genoemd, en men kan er
zeker van zijn, dat dit in feite scheld
woorden waren. Men kan zich trou
wens het peil, waarop deze mensen
moesten leven, nauwelijks laag ge
noeg voorstellen.
Roggebrood, spek en boekweitepap
was het hoofdvoedsel; pas 150 jaar
geleden begon de aardappel een
een volksvoedsel te worden. De boter
ging naar de stad. Als er iets over 't
brood gestreken werd, was dat smout
uitgesmolten varkensvet. Behuizing
en kleding waren uiterst sober.
Nauwelijks vijftig jaar geleden
werd een progressieve burgemeester
van een Westbrabantse stad, die ik
niet wil noemen, door zijn „poorters"
uitgelachen toen hij voorstelde, en
kele belangrijke landwegen te gaan
verharden.
De grote gruwel
Van gerustheid des levens was ten
platelande nooit sprake. Want de
grote gruwel daar is de eeuwigdu
rende oorlogvoering geweest. Het
krijgsvolk heeft altijd gedaan wat wij
het verslagen Duitse leger in het na
jaar van 1944 zagen doen: de ste
den vermijden, maar op het boeren
land branden, stelen, plunderen. Hoe
dat het er uitzag in de tijden, dat de
steden versterkt waren en de legers
uit huurlingen, schuim en maatschap
pelijk afval, bestonden, zou ik niet
durven schilderen. De waarheid dei-
woorden van Vondels portier uit de
Gysbreght:
Wy bidden staegh om peis,
[en }iaeten krijgsgeruchten,
En hooren met verdriet
[het kraeien van dien haan,
In oorlogh houden eerst
[abdy en klooster aen.
heeft de plattelandsbevolking (met
een kleine variatie) van het begin
der tijden ondervonden.
Hoe het er op 't land in werkelijk
heid uitzag en toeging, tonen ons nu
nog de schilders uit vroeger en la
ter eeuwen met hun landschappen en
hun dorpsfeesten. De landschappen
doen ons vervallen, verzakte hoeven
zien met welputmikken, mestvaalten,
ellendige landwegen, modderpoelen.
En hun dorpsfeesten geven veel soor
ten van genot te zien, maar nooit
een cultureel, om 't maar zacht te
zeggen.
De dichters konden dus drommels
goed weten, wat er waar was van hun
herderszangen. Waarvandaan dan die
onbegrijpelijke tegenstelling tussen
kunst en werkelijkheid? Waarvan
daan die reeds eeuwendurende geest
drift van de deftigheid voor herders
en herdersuurtjes?
Ik weet het niet.
Politieke waarnemers zijn van oor
deel, dat de dinsdag door de bonden
van personeel in de telefoon- en tele-
graafbedrijven ontketende algemene
staking in Argentinië tot een alge
mene staking van alle vakverenigin
gen kan leiden.
Volgens inlichtingen uit goede bron
■zijn driehonderd stakers gearres
teerd. De staking heeft de verbindin
gen met het buitenland en in het
binnenland nagenoeg verlamd.
Waarnemers zijn van oordeel, dat
de regering-Aramburu zich geplaatst
ziet voor een zeer gevaarlijke situa
tie. De loonstop waartoe in decem
ber, ondanks een aanzienlijke stijging
van de kosten van het levensonder
houd, besloten werd, heeft grote on
tevredenheid onder de arbeiders te
weeggebracht en de peronistisch ge
zinde vakbondsleiders, doen niets
om de gemoederen tot bedaren te
brengen.
De controleurs van de spoorwegen
zijn een langzaamaan-staking begon
nen waardoor de treinenloop volko
men gedesorganiseerd is. Duizenden
arbeiders in verschillende bedrijven,
die verleden week het werk hebben
neergelegd, zetten de staking voort.
ZATERDAG, 21 SEPTEMBER
HILVERSUM I. 402 m. VARA: 7,00
Nws, 7,10 Gym. 7,20 Gram. 8,00 Nws.
8,18 Gram. 9,00 V.d. vrouw VPRO:
'10,00 Tijd. uitgesch., caus. 10,05 Mor-
genw. VARA: 10,20 Prom.ork. 10,50
Buitenl. weekoverz. lls05 Zigeunerork.
11,35 Instr. dubbel trio' 12,00 Orgelspel
12,30 Land- en tuinb.meded. 12,33 Gram.
13,00 Nws. 13,15 VARA-varia 13,20 Dans-
muz. 13,45 S-portpraatje 14,00 Gram. 14,25
V.d. jeugd 15,00 Koorzang 15,15 Espe
ranto, idealisme en realisme, caus. 15,30
Filh.ork., koor en sol, 16 50 Hammond-
orgelspel 17,15 Gram. 17,30 Radioweek-
journ. 18,00'Nws. en comm. 18,20 Lichte
muz. 18,45 Regeringsuitz.: Atlantisch Al
lerlei: Een en ander over de 15 larrden,
aangesl. bij het Atlantisch Pact 19,00 Ar
tistieke Staalkaart VPRO: 19,30 Pas
separtout, caus. 19,40 Godsdienst voor
heen en thans, caus. -19,55 Deze week,
caus. VARA: 20,00 Nws. 2005 Caba
ret 20,40 Gram. 21,00 Gevar.progr. 21,45
Soc. comm. 22,00 Ballroomork. 22,30
Gram. 23,00 Nws. en SOS-ber. 23,15-24,00
Gram.
HILVERSUM H. 298 m. KRO: 7,00
Nws. 7,10 Gram. 7,15 De zingende kerk
7,45 Morgengeb. en lit, kal. 8,00 Nws. en
weerber. 8,15 Gram. 8 50 V.d. huisvr.
10,00 Vd. kleuters 10,15 Gram. 10.30 Ben
je zestig? 11,00 V.d. zieken 11,45 Gram.
12,00 Middagklok-noodklok 12,03 Gram.
12.30 Land- en tuinb.meded. 12,33 Gram.
12,55 Zonnewijzer 13,00 Nws. en kath.
nws. 13,2o Gram. 13,30 Amuslmuz. 14,00
V.d. jeugd 14 20 Gram. 14,40 Boekbespr.
14,^0 Gram. 14,55 Accord.ork. 15,15 Kron.
v. letteren en kunsten 15,40 Operakoor
16,00 V.d. jeugd 16,50 De schoonheid v.h.
Gregoriaans 17,20 Amateurprogr. 17,40
Gram. 17,45 Pianospel 18,00 Journ. overz.
18,10 Gram. 18,15 Van het Binnenhof 18,25
Gram.«1&.45 En nu mijn geval 19,00 Nws.
19 10 Comm. op 't nws. 19,15 Gram. 20,15
Lichtbaken 20,30 Act. 20,45 De gewone
man 20.50 Gevar.progr. 22,10 Lichte muz.
22,35 Wij luiden de zondag in, avondgeb.
en lit. kal. 23.00 Nws. 23,15 Nws. in Es
peranto 23,22-24,00 Nouveauté's.
BRUSSEL. 324 m. 12,00 Gram. 12,30
Weerber. 12,34 Gespr. aperitief 12,45
(Advertentie)
Gram. 13,00 Nws. 13,11 Radio-Almanak
'14,30 Radiojourn. 15,00 Gram. 15,15 Ac
cord.spel 15,30 Gram. 15,45 Accord.spel
16,00 Gram. 16,15 Omr.ork. 16,45 Eng.
les 17 00 Nws. 17,10 Dagklappèr 17,20
Gram.' 17,30 Muz. v. miljoenen 18,00
Gram. 18,30 V.d. sold. 19,00 Nws. 19,45
Gram. 20,15 Jazzmuz. 20,45 Omr.ork. 21,15
Amus.ork. 22,00 Nws. 22,11 Verz.progr.
23,00 Nws 23,05-24,00 Dansmuz.
BRUSSEL, 484 m. 12,15 Gram. 12.54
Idem 13,00 Nws. 14,00 Die Walkürèn,
opera (acte 1 en 2) 17,00 Nws. 17,10 Gram.
18.38 Idem 19,10 Idem 19.30 Nws. 20.00
Symf.ork. Daarna: La Fille et l'ombre,
opera; en lichte muz. 22,00 Nws. 22.30
Gram. 22,55 Nws. 23.00 Jazzmuz. 23,55
Nws.
ZATERDAG, 21 SEPTEMBER
NCRV: 17,00-17,30 V.d. kind. NTS:
20,00 Journ. en weeroverz. KRO: 20,15
Het geheim van de Inca's, docum. film
21 15 One-Man-Shcw.
FRANS BELG.: 19,00 Een onderzoek
v. kolonel March 19,30 Luchtkaartkron.
20,00 Act. 20,40 TV-spel. Daarna: Wereld-
nws.
VLAAMS BELG.: 19,00 Van uitvinders
en patenten 19,30 Nws. 19,40 De week
in beeld 20,15 Gevar.progr. 21,15 One-
Man-Show 22,00 Gevar.progr, 22,30 Feuill.
22,55 Taptoe 23.10 Nws.
In Rome is men van mening, dat
het aftreden van René Mayer als
voorzitter van de hoge autoriteit der
Europese Gemeenschap voor Kolen
en Staal een gebaar van uiterste
hoffelijkheid tegenover de regeringen
van de aangesloten landen is, dat ge
daan werd om deze regeringen de
vrije hand te geven, op het moment,
dat in het voorzitterschap van de
drie Europese instellingen zal moe
ten worden voorzien.
Wie Waarzegster drinkt, «s goed aft
P LITER
'n belegen genever
zo zuiver gestookt
en heerlijk zacht!
Zeer Oude Genever
een S B product
Ao 1822
door H. J. Kaeser
56)
Had Marcelle zich niet aan hem toe
vertrouwd, niet hem om hulp ver
zocht in haar zeer vrouwelijk dilem
ma? Hij was al lang door berekende
vragen aan de weet gekomen, dat
Johnny geen vermoeden had van de
tweestrijd, waar zij mee te stellen
had. Hij bezat een deel van haar liet-
de en haar gehele vertrouwen, was
dan nog twijfel mogelijk?
Maar toen de tijd verliep, toen er
hiets gebeurde, en Marcelle zich, bij
hun regelmatige samenkomst 's zon
dags onveranderd raadselachtig
toonde, werden zij door de opgehoop
te innerlijke spanning en verwachting
tot handelen gedreven.
Zo kwam het, dat Franz op een
zondagmorgen vroeg aan Marcelle's
deur belde en verzocht toegelaten te
worden.
Zij waren tot nu toe maar een keer
en vergezeld van Marianne, bij haar
geweest, wat als onuitgesproken en
door alle drie welbegrepen gebod
gold, dat Johnny noch Franz zouden
proberen, alleen met Marcelle in de
kleine woning bijeen te komen.
Ook nu aarzelde Marcelle, voor zij
de deur tenslotte opende.
„Wat schaft me het genoegen?"
vroeg zij zeer vormelijk.
De wens naar opheldering! wilde
Franz waarheidsgetrouw antwoorden,
maar onder de invloed van haar on
middellijke nabijheid stamelde hij:
„Verlangen!
Zij liet hem binnenkomen.
De heldere kamer met de groe
ne planten voor het venster, de hele
vrouwelijke atmosfeer, die zo geheel
en al met Marcelle overeenkwam,
ontzenuwde al het harde, tezeemge-
balde dat hem hierheen gedreven
had. Hij werd week, werd weer de
dromer, een verlangende minnaar.
„Marcelle!"
Voorzichtig nam hij de pas aange
stoken sigaret uit haar hand, legde
een arm om haar schouder. Zij stel
de zich niet teweer, toen hij haar
dichter naar zich toetrok, zijn gezicht
tegen het hare vlijend, zijn lippen
in haar hals drukte.
Maar toen lichtte hij zijn hoofd
weer op. za haar gesloten ogen, de
lieflijke houding, waarmee zij in zijn
armen lag. Deze schijnbare zwakte
deed hem weer tot zichzelf komen en
aan zijn eis denken. De greep rond
haar schouder werd sterker, hij hield
haar op armlengte van zich af en zei
met verstikte stem: „Hij of ik. Je
moet een besluit nemen, je moet Zo
kan het toch niet verdergaan
Marcelle veegde met haar linker
hand over haar voorhoofd, als moest
zij eerst haar gedachten concentre
ren, alvorens zij antwoord kon geven.
Zij, die anders altijd, al wat vaag of
maar half duidelijk was, uit de weg
ging, verlangde nu naar die scheme
rige, onbewuste toestand, die zij zo
pas nog in zijn armen had ondervon
den. Merkwaardig spel van het toe
val, dat er behagen in schepte, juist
haar, die toch hield van een duidelij
ke beslissing en een wakker besef, in
een toestand te brengen, waar het
verstand niets maar de verdeelde
gevoelens zo veel in te zeggen had
den.
En als ik niet beslissen kan, als ik
tegen mijn eigen wil in, tegen iedere
wet van het verstand, ja misschien
zelfs tegen wat ik in mijn diepste
innerlijk betamelijk vindt, dezelfde
gevoelens voor jullie beiden koester,
omdat ik jullie als een eenheid zie
Ze zei dat niet, maar dacht het zó
intensief, dat zij niet anders dacht,
of Franz moest de onuitgesproken
woorden verstaan.
„Waarom kunnen wij niet vrienden
zijn, alle drie zoals vroeger
fluisterde zij.
Franz liet haar los. „Vrienden
„Denk je, dat een van ons met een
dergelijke vriendschap genoegen zou
nemen Je houdt ons aan het lijntje,
ons allebei, je speelt een spelletje
met ons, een schandelijk, geraffineerd
spelletje Ik weet, dat je meer van
mij houdt, dan van hem: waarom dus
die komedie, die op een goede dag
nog een tragedie zal worden Spreek
je uit voor mij, openhartig en vrij
willig en alles is goed Zoals ik
Johnny ken, zal minstens zijn ge
krenkte trots hem ervan weerhouden,
je dan nog langer te vervolgen."
„Hij vervolgt mij niet hij lijdt
precies zoals jij en zoals ik
Hij had haar nog nooit zien huilen;
haar tranen ontstelden hem meer,
dan wat zij ook zou hebben kunnen
zeggen.
Marcelle was op een stoel neerge
vallen, maar toen hij nu haar haren
streelde en, met een ongelukkig ge
voel over zich, telkens smeekte:
„Niet doen, Marcelle, niet bedroefd
zijn", weerde zij de strelende hand
af.
Plotseling werd de stilte door een
fel belgerinkel verbroken.
,,Ga jij fluisterde Marcelle;
maar een plotselinge ingeving vol
gend, sprong ze op. drukte haar zak
doek tegen haar gezicht en fluisterde:
„Neen. laat maar, ik ga zelf
't Was Johnny.
Marcelle hoefde niet te vragen, wat
haar het genoegen verschafte, zijn
vastbesloten houding, zijn onbewege
lijk gezicht, verrieden alles. Zonder
een begroetingswoord, hing hij zijn
jas in het donkere portaal op, en ging
rechtstreeks de kamer binnen.
„Jij
Er vertrok geen spier van zijn ge
zicht, men zou niet eens hebben kun
nen zeggen of hij verrast was. Hij
ging op een stoel zitten en zei daarna
met bijtende ironie, zich uitsluitend
tot Marcelle richtend: „Weekend-vi
sites zijn zijn specialiteit, dat heeft
hij me zelf eens verteld
Franz balde de vuisten en het zag
er naar uit, alsof hij hem te lijf wil
de, maar Marcelle kwam tussenbeide.
„Als jullie hier willen blijven, moe
ten jullie de vrede bewaren
„Vrede Een behoorlijke, openlijke
oorlog kan onder bepaalde omstan
digheden prettiger zijn dan een der
gelijke vrede zei Johnny honend.
„Maar nu we toch weer eens zo
„vreedzaam" bijeen zijn, zou 't mis
schien het verstandigste zijn, als we
tot een overeenstemming kwamen. Zo
kan het niet doorgaan."
Zwijgen, een zeer welsprekend zwij
gen, totdat Franz ineens de smekende
blik opving, die Marcelle hem toe
wierp. Hij probeerde, zich tegen het
onuitgesproken verzoek te vërzetten;
trachtte te doen. alsof hij de inhoud
van haar stomme boodschap niet be
greep maar de innerlijke vertede
ring. die zijn hart bij haar aanblik
beving, ondermijnde zijn opzet. Hij
zei geen woord; met langzame/bijna
aarzelende bewegingen ging hij naar
de deur en verliet haar woning.
Marcelle herademde, het kwam
haar voor, dat nu een direct gevaar
afgewend was: maar tegelijkertijd,
wellicht als reactie op de overgrote
spanning van de laatste minuten,
werd zij door zo'n loomheid aange
grepen, dat zij het gevoel had, tot
aan de hals in een zuigend moeras te
lopen. Haar voeten weigerden dienst,
zij gleed eenvoudig op het karpet
neer, en bleef daar onbewegelijk, met
halfgesloten ogen liggen, terwijl haar
ledematen door plotselinge zwakte als
verlamd waren.
Johnny liep op haar toe. Hij boog
zich over haar heen, ondersteunde
haar hoofd, kuste haar handen, tilde
haar tenslotte op en legde haar op
de sofa. Toen dekte hij haar toe, voor
zichtig. met heel tedere, zachte be
wegingen, en toen er niets meer te
doen viel en zij, met haar hand in de
zijne, bijna de indruk maakte of zij
sliep, zat hij stil en zwijgend, heel
oud en als afgestorven naast haar.
Marcelle sloeg de ogen op, haar
aanblik deed hem opnieuw schrikken.
..Kus me, Johnny fluisterde zij en
probeerde te glimlachen.
Hij schudde het hoofd. Toen stond
hij op en vroeg rustig en beheerst:
„Voel je je weer wat beter
„Ja
..Probeer dan te slapen. Ik zal
Mama vragen of ze hierheen wil ko
men."
Hij ging naar de telefoon en Mar
celle hoorde hem met Marianne spre
ken.
Toen ging hij naar de keuken,
kwam na een paar minuten met een
kop thee terug, die hij naast haar op
het kleine tafeltje zette.
„Drink eens, dat zal je goed doen
„Wil je niet nog wat bij me blij
ven
„Nee 't is beter als ik nu wegga."
„Adieu, Johnnyen beloof me,
dat je geen domheden zult uithalen!"
„Domheden 1" Hij lachte bitter. „Ik
wou, dat me een goede domheid in
viel. Adieu. Marcelle
Na enkele minuten viel de gangdeur
achter hem dicht.
Toen Marianne twee uren later de
kleine woning binnenkwam, had Mar
celle de ontbijttafel al gedekt cn zich
zelf zo opgeknapt, dat men haar de
ervaringen en ontsteltenissen van die
morgen niet meer kon aanzien Glim
lachend kwam zij Marianne tegemoet,
behandelde haar als een vreemde,
maar zeer welkome, bezoekster en
deed, alsof zij haar bezorgde blikken
niet bemerkte.
Ze spraken over onbelangrijke on
derwerpen, over de zaak, over moei
lijkheden, die door de oorlogstoe
stand in het huishouden ontstaan wa
ren, over honderd-en-een bijkomstige
dingen, die hun totaal niet interes
seerden alleen over de twee. die
voortdurend hun gedachten bezighiel
den. spraken ze niet.
Maar tenslotte zwegen zij: Stom
zaten zij tegenover elkaar, totdat
Marcelle zonder verdere overgang be
gon:
„Wat weet je 7"
Het antwoord van Marianne kwam
zonder aarzelen. ,,Ik weet niets
maar ik vermoed veel, en maak mij
bezorgd over jullie alle drie
(Wordt vervolgd)
