De Rijkswaterstaat heeft
vertrouwen op zijn kunde
PHILIPS
Zwart o
p Wit
ONZICHTBARE
BANDEN
lie Stem
MENING EN COMMENTAAR
CRISIS
ONGELUK
OMWEG
Spoed met de
afdammingen
KON. ONDERSCHEIDINGEN VOOR PAPOEA'S
Mrkos gaat
vertrekken
Een ongezond leven?
UW TAFELDRANK.
TV-RADIO-TV-RADIO-TV-
Spionageproces
ÜW TAFELWATER
NOGMAALS BELGIE EN HET DELTAPLAN
buiten Oosterschelde
Verliet
en m
erië
TWEEDE BLAD
DINSDAG 13 AUGUSTUS 1957
J-JET geflirt met het communisme
zowel door Soekarno als door
zijn partij, de Partai Nasional In
donesia, heeft tot angstwekkende
gevolgen geleid. Soekarno zelf
schijnt ze nog niet te zien, zijn
partij wel. Ze heeft nu begrepen,
dat een eenheidsfront met de vol
gelingen van Moskou altijd uit
loopt op een overwoekering van 't
communisme. Nu maakt ze rechts
omkeert en zoekt weer toenadering
tot de grote mohammedaanse par
tijen, die ze eerst als „te conserva
tief" rechts had laten liggen. In
tussen echter is er al veel kwaad
geschied. De Indonesische Com
munistische Partij P.K.I. is nu op
Java de grootste partij geworden.
De P.N.I. heeft de zwaarste klap
pen gekregen. Deze ontwikkeling is
voor de toch al verslappende band
met de buitengewesten funest.
Daarbij komt, dat de economische
ontwikkeling zich neerwaarts blijft
bewegen. Een nieuw deviezen-
regime, dat de betrekkingen tus
sen Java en de rest op een betere
basis moest vestigen, is een mis
lukking geworden. Er wordt naar
Java bijna niets meer geïmpor
teerd. Grote fabrieken zullen
binnenkort hun poorten moeten
sluiten. Kranten halveren hun om
vang. En de prijzen stijgen onrust
barend. Het is juist het klimaat,
waarin het communisme gedijt.
Daaraan kunnen geen frases en
nieuwe bewegingen iets helpen.
Ook het geroep om West-Irian be
tekent niets constructiefs. De In
donesische staat beleeft de zwaar
ste crisis van zijn bestaan.
"TWEE spoorwegongelukken vlak
achter elkaar brengen ons aan
het schrikken. Dat bij Helmond
liep nog betrekkelijk goed af. Het
is intussen duidelijk geworden, dat
hier een fout werd begaan. Bij de
reparatie van de rails had men
moeren te los gedraaid en daar
door kon ook een langzaam rijden
de trein toch nog ontsporen. We
hopen dat dit geval tot strakker
instructies zal leiden. Nu is er dan
het spoorwegongeluk bij Woensel,
dat veel ernstiger gevolgen heeft
gehad. Ook hier is reparatie aan de
rails de verwijderde aanleiding. De
naaste oorzaak is echter een wis
sel, die niet goed stond, waardoor
een links rijdende trein niet tijdig
op het rechter spoor terug kwam.
Ook hier dus duidelijk een fout,
hetzij in het mechaniek, hetzij
door menselijke nalatigheid. Dat
zal nog wel uitgezocht worden. In
ieder geval zal een streng onder
zoek ook hier moeten nagaan, of
er iets hapert aan de over het al
gemeen zo perfecte organisatie van
ons spoorwegwezen. Als we den
ken aan de honderden treinen, die
dag-in dag-uit, jaar-in jaar-uit
rijden zonder haperen en zonder
incident, dan zal de statistiek deze
twee ongelukken niet zwaar aan
rekenen. Doch ieder ongeluk is er
een te veel. En vooral als het zulke
smartelijke gevolgen heeft als nu
bij Woensel, wordt men er hevig
door geschokt, mede omdat het
zulk een overigens perfect werkend
bedrijf geldt. De leiding der Spoor
wegen zalniets nalaten, daarvan
zijn we overtuigd, om na te gaan,
hoe zo iets fataals heeft kunnen
gebeuren.
pRANKRIJK is dan toch tot een
min of meer versluierde deva
luatie overgegaan. Of liever ge
zegd: officieel is nu aanvaard, wat
zich al een tijdlang in de niet-of-
ficiële koers weerspiegelde. De toe
rist, die naar Frankrijk gaat,
wordt er in feite dan ook niet veel
beter van. Zelfs wordt de voor bui
tenlanders geldende korting op de
benzineprijs wat verminderd. Ook
de verhoging van de invoerrech
ten met 20 procent en de uitvoer-
premies tot hetzelfde percentage
hebben voor een belangrijk deel
hetzelfde effect als een devalu
atie. Het is nu alleen zó, dat er
uitzonderingen mogelijk zijn. De
(Advertentie)
invoer van een aantal belangrijke
basisprodukten wordt van deze 20
procent vrijgesteld. Al-bij-al bete
kent het echter weer een nieuwe
kunstmatige rem in het West-
Europese handelsverkeer. Ze
werd onvermijdelijk door de deplo
rabele toestand van de Franse fi
nanciën, die totaal ontredderd zou
den zijn, als er niet krachtig werd
ingegrepen. En dat zou zijn weer
slag hebben gegeven op heel de
Europese economie. Men kan het
de jong-energieke Franse minister
Gaillard dan ook moeilijk kwalijk
nemen, dat hij tot deze drastische
stap overging. Hij gaat echter toch
wel dwars in tegen het streven
naar de ene markt. Niettemin
durfde Gaillard de stelling aan,
dat zijn maatregelen het ogenblik
naderbij brengen waarop Frankrijk
het handelsverkeer met de lan
den van de Organisatie voor
Europese Economische Samenwer
king geheel vrij kan maken.
Dit wordt dan toch wel een lan
ge omweg, die eerst in tegenover
gestelde richting voert. De vraag
is ook, of er nu geen andere lan
den zullen zijn, die tot dergelijke
maatregelen zullen overgaan. Want
er staan meer valuta's te wanke
len! En dan komt de ene markt
in een nog veel verder verschiet
te liggen.
(Advertentie)
Radicale vernietiging vair
insectendodende lamp
Het modernste en voordeligste
insecten bestrijdingsmiddel
In de kringen van de Rijkswaterstaat is men teleurgesteld
en erger door de betogen van ir. L. de Kesel over het Delta
plan en de hieromtrent bestaande documenten. Men vraagt zich
af, of er van Nederlandse zijde misschien meer technische voor
lichting ten gerieve van België moet worden gegeven.
Bij de Rijkswaterstaat legt men uiteraard sterk de nadruk op het tech-
flsch fundament van de Deltaplannen en wijst men op de hogere wis
kundige berekeningen, die in deze materie een rol spelen. In Nederland
beschikt men op dit gebied nu eenmaal over een jarenlange ervaring.
Reeds sinds 1918 werden hier ge
tijberekeningen uitgevoerd met een
staf van 10 tot 20 man, waardoor
men in staat was de nieuwe getijden
te voorspellen, die in de Waddenzee
zouden voorkomen na totstandkoming
van de afsluitdijk. De naam van prof.
Lorentz o.a. is hieraan verbonden.
Sinds 1929 werden duizenden ge
tijstromen en zandverplaatsingen door
die stromen opgemeten gedurende
telkens 13 uren per dag, voorname
lijk in de Westerschelde, de Vlaamse
Banken en de Scheldemond, maar
ook in de Tussenwateren en elders,
zodat er 1 februari 1953 een 400 rap
porten ter beschikking stonden ten
gerieve van het Deltaplan. Daarom
acht men zich bij de Rijkswaterstaat
vrij rijp om technische aanvallen af
te slaan.
Intussen verheugt men zich in de
kring der Nederlandse experts over
de oprichting van de Belgische Studie
dienst, waarbij ook de Zweedse oce-
anograaf. Helström werd betrokken.
Met deze dienst denkt men over een
aantal jaren tot een gesprek op het
vereiste technisch niveau te komen.
In België heeft men trouwens ook
vooraanstaande waterstaatkundigen
zoals ir. Blokmans, die ijverig aan 't
waterbouwkundig modelonderzoek
heeft meegedaan. En prof. Massau
heeft zelfs nog vóór Lorentz een op
lossing voor getijberekeningen aan de
hand gedaan.
Geen mens in Nederland denkt er
aan Antwerpen of België dwars te
zitten, ook de Rijkswaterstaat niet,
zo verzekerde men ons ten overvloe
de: België krijgt zelfs allerlei voorde
len en de eventuele nadelen in het
Oostgat kunnen, met baggeren een
vrij goedkope technische oplossing
vinden.
In deze uitlatingen spreekt duide
lijk het vertrouwen in zijn technische
kennis, dat onze Rijkswaterstaat be
zielt. En wij willen gaarne geloven,
dat Nederland over de beste techni
ci en wiskundigen op waterstaatsge
bied beschikt. Op dit punt zal ons
land moeilijk zijn te evenaren.
De verhouding tot België met be
trekking tot het Deltaplan is evenwel
niet alleen een kwestie van techniek
en hogere wiskunde. Daar spelen ook
historische herinneringen, sentimen
ten, belangen en psychologie door
heen.
De Rijkswaterstaat en onze rege
ring hebben de uitvoering van het
Deltaplan intussen voortvarend aan
gevat. Aan de afsluiting van het Ha
ringvliet wordt reeds gewerkt. Nog
deze maand wordt een werkhaven
bij Willemstad aanbesteed voor de
Volkerakdam.
Minister Algera heeft bij zijn jong
ste bezoek aan Zeeland de hoop uit
gesproken, dat volgend jaar de bouw
van de afsluitdam in het Veeregat
kan beginnen. De spoed, welke de
Rijkswaterstaat daar betracht, heeft
in Zeeland al de vrees doen uitspre
ken, dat hieraan de begeerde sluis
in de Veredam opgeofferd zal gaan
worden. Er zijn verder sterke aanwij
zingen. dat voorbereidingen worden
getroffen om in het voorjaar ook met
de secundaire dam tussen Bruinisse
en Herkingen in de Grevelingen een
aanvang te maken.
Haast
Men maakt dus wel haast met de
uitvoering van het Deltaplan, waar
bij men zich echter voorshands tot
het noordelijk deel en tevens tot het
Drie-eilandengebied beperkt. Hierte
gen richten zich dan ook geen of
nauwelijks Belgische bezwaren, al is
Nederlands recht om het Haringvliet
af te sluiten door prof. van Geetruyen
in discussie gesteld.
De grootste bezorgdheid van Bel
gië betreft de invloed van de Delta
werken op de Tussenwateren en op
de Wester-Schelde. Die laatste in
vloed verwacht men pas van uitvoe
ring ener afsluiting van de Ooster-
Schelde tussen Noord-Beveland en
Schouwen, - een werk dat overigens
nog minstens twaalf jaren zuiver the
orie blijft.
Hierover heeft men zich in België
te studeren gezet. In de tussentijd kan
blijken, of en hoe Nederland en Bel
gië technisch en politiek hieromtrent
tot elkaar zullen komen.
Onze lezers kennen de kri
tiek door ir. L. de Kesel,
hoofdingenieur-directeur van
de Antwerpse haven, uitge
oefend op het Nederlandse
Deltaplan.
Evenals de Antwerpse
scheepvaartdeskundige prof.
dr. J. van Geetruyen heeft hij
juridische bezwaren naar vo
ren gebracht tegen het geheel
zelfstandig optreden van Ne
derland bij de doorvoering
der Deltawerken, maar zijn
bedenkingen waren toch
vooral van technische aard,
zoals uit hoofde van zijn
junctie begrijpelijk is.
Ir. de Kesel heeft, zoals in
Antwerpse kringen al eerder
aan de dag trad, vooral be
zorgdheid getoond over mo
gelijke belemmeringen van de
Antwerpse Rijn- en zee
vaartwegen, Met name de in
vloed van de afdammingen, in
het bijzonder de invloed van
de afsluiting der Oosterschel
de op de vaargeulen in de
mond van de Westerschelde,
speciaal op het uiterst be
langrijke Oostgat, wekt zijn
beduchtheid.
De kritiek van de Antwerpse
haveningenieur was voor ons
aanleiding in de hogere krin
gen van de Nederlandse Rijks-
waterstaat te informeren
naar de indruk, welke de Bel
gische beschouwingen daar
hebben gemaakt.
Volgens Deense astronomen, die de
baan van de komeet van Mrkos heb
ben berekend, heeft deze komeet, die
op 2 augustus werd ontdekt, nu
reeds zijn perihelium bereikt, dat
wil zeggen zijn kortste afstand tot
de zon. Tegen het einde van de
maand zal de komeet niet langer
voor het blote oog zichtbaar zijn.
Maar alvorens te verdwijnen zal hij
volgens de astronomen op zijn terug
weg nog zichtbaar zijn achtereenvol
gens in de sterrenbeelden Lynx, Grote
Beer en Berenice.
De Deense astronomen achten het
opmerkélijk, dat zo kort na elkaar
twee kometen zijn verschenen, die
met het ongewapende oog zichtbaar
waren: enkele maanden geleden de
Arend-Roland en nu de Mrkos. Ge
middeld zijn per eeuw slechts twin
tig kometen voor het blote oog zicht
baar, dat is een per vijf jaar.
(Advertentie)
Velen leiden een ongezond, onnatuurlijk
«ven. Gevolgen slappe werking der orga
nen. onzuiver bloed, verstopping. Daar
door onstaan moeheid, hoofdpijn, puistjes,
aambeien enz. HERBESAN kruidenthee
geeft het lichaam zijn natuurlijke werking
terug I
Verkrijgbaar bij apotheker of drogist a f. I 80
per groot pak. voldoende voor maanden.
Voor familiegebruik, j
in ï/i literschroef flessen
De vorige week heeft gouverneur
van Nederlands Nieuw-Guinea, dr.
J. van Baal, in de kampong Mokmer
op biak aan de drie moedigste red
ders bij de ramp van de Neutron"
koninklijke onderscheidingen uitge
reikt:
We gien
een van de
den van de
menteert.
bier boe de gouverneur
redders na het opspel
onderscheiding compli-
De Fransen hebben sinds het be
gin van de opstand in Algerië in
november 1954, ongeveer 35.000 op
standelingen gedood en omstreeks
twintigduizend gevangen genomen.
Tot één augustus j.l. verloren de
fransen ongeveer 2.900 man aan do
den, onder wie tweehonderd officie
ren, 9.000 man aan gewonden en 700
man vermisten.
Onder de Mohammedaanse burger
bevolking bedroegen de verliezen
6.000 doden, 3.700 gewonden en 2.300
vermisten, terwijl er 945 blanken
werden gedood, 2.700 gewond en 140
worden vermist.
Dat de strijd het afgelopen halve
jaar zeer in felheid is toegenomen
blijkt uit het feit, dat het aantal ge
sneuvelde opstandelingen op één au
gustus bijna het dubbele was van het
aantal, dat op één februari j.l. werd
genoemd.
Waarnemers zijn van mening, dat
de verzetsorganisaties hun activi
teit vergroten met het oog op de ko
mende zitting van de algemene ver
gadering der V.N.
SLAAP
In een café te Fort Lauerdale
(Amerika), wisten enkele po-
litie-agenten de heer McCor-
mick de handboeien aan te
doen. Ze troffen hem slapend
aan en de arrestatie was dus
een kwestie van niets. Toen
McCormick was gefouilleerd
bleek hij in zijn zakken onder
meer te hebben meegedragen:
twee geladen revolvers, vier
zakmessen, een handgranaat
en een gummiknuppel. De
politie-agenten zeiden later:
„Gelukkig, dat hij sliep."
Hogerop
Vier jaar geleden kreeg de heer
Clayborne uit Cleveland een kleine
gevangenisstraf voor een paar onbe
duidende diefstallen. Hij heeft het
nadien echter kennelijk hogerop ge
zocht, want dezer dagen werd hij
tot tien jaar veroordeeld wegens
roof, bankovervallen en (vooral) 't
feit, dat hij zich in die tussentijd
ook had kunnen opwerken tot in
specteur van politie in San Fran-
brand. Hij belde de brandiveer op,
maar kreeg te horen, dat de
plaats des onheils juist buiten het
gebied van de waterspuiters viel
en dat hij dus maar moest zien,
wat hij deed. „Leg de slangen zo
vast maar klaar, ik kom zelf wel"
zei onze Norman. Hij kroop de
stuurcabine in en reed de vlam
mende auto inderdaad tot vlak
voor de brandweerkazerne.
Hond
In Indianapolis is de heer Hinson
achter slot en grendel gezet wegens
dronkenschap achter het stuur. Hin
son kreeg geen genade met zijn
verhaal, dat de verkeersagenten be
ter de bloedproef hadden kunnen
nemen bij zijn hond. „Want", zei
Hinson, „die zat op dat moment ach
ter het stuur." Hij voegde er aan
toe, dat zijn trouwe viervoeter dik
wijls reed.
Prijs
Pech
Een inbreker heeft onlangs met 'n
kruiwagen een gestolen brandkast
twee kilometer door de Franse stad
Dyon gereden, op zoek naar een
rustige plek. Toen hij die eindelijk
had gevonden, bleek de kast sterker
dan hij dacht. Arbeiders vonden de
volgende ochtend de kruiwagen met
brandkast in een stille straat. De in
houd f 600.000 was onaange
roerd.
In Baltimore bedacht een zeeman
dat hij minstens een half potje bier
moest laten staan, aangezien het
sluitingsuur was genaderd. Daarom
weigerde hij het café te verlaten.
Een politie-agent, die de lieve vrede
wilde bewaren bood de man een
kwartje aan om hem schadeloos te
stellen. De zeeman had er geen oren
naar. Daarop bood een andere agent
aan hem voor een dubbeltje naar 't
bureau te brengen. Dat zinde de
man helemaal niet, maar het over
kwam hem toch. Het beloofde dub
beltje heeft hij gekregen. De boete
(50 gulden) eveneens.
Koelbloedig
In Zwingle geraakte de vracht-
wagen van Norman Fuller in
Hebben we nog asperine in huis, lieve?
WOENSDAG 14 AUGUSTUS
HILVERSUM I, 402 m:
7.00 nws., 7.10 gymn., 7.23 gram., 8.00
nws., 8.18 gram., 8.50 v. d. vrouw, 9.15
gram. (9.35-9.40 waterst.), 10.00 boek-
bespr., 10.05 morgenwijding, 10.20
gram., 10.45 gevar. progr., 11.30 v. d.
jeugd, 12.00 lichte muz., 12.30 land- en
tuinb.meded., 12.33 v. h. platteland,
12.38 gram., 13.00 nws., 13.15 dansmuz.
13.50 hiedische kron., 14.00 kamerork.,
14.45 v. d. jeugd, 16.00 v. d. zieken,
16.30 gram., 16.55 lichte muz., 17.15 va-
kantietips, 17.50 regeringsuitz. Rijks
delen Overzee: Dr. J. Hartog: Taal
verschijnselen op de 'Bovenwindse
Eilanden. 18.00 nws. en comm., 18.20
act., 18.30 RVU: Mr. dr. R. Pitlo: Een
vergeten beschaving: Het rijk der
Groot-Mogols in Vooï'-Indië in de 16e
en 17e eeuw, 19.00 gram., 19.10 Oog in
oog met de meesters, klankb., 19.30 v.
d. jeugd. 20.00 nws., 20.05 Tussen de
regels door, 20.15 ork.conc., 21.10 De
twee Magdalena's, hoorsp., 22.15 rep.
Trofeo d'Italia, 22.35 gram., 22.45 Het
Intern. Geofysisch Jaar, caus., 23.00
nws. en SOS-ber., 23.15 gram., 23.50-
24.00 soc. nws in Esperanto.
HILVERSUM II, 298 m:
7.00 nws., 7.10 gewijde muz., 7.45 Een
woord voor de dag, 8.00 nws. en weer-
ber., 8.15 gram., 9.00 v. d. zieken, 9.30
Vernuft en techniek, caus., 9.35 conc.
ork., 10.05 gram., 10.30 morgend., 11.00
gram.^ 12.00 Metropoleork., 12.30 land
en tuinb.meded., 12.33 lichte muz.,
12.53 gram. of act., 13.00 nws., 13.15
Prot. Interkerkelijk Thuisfront, 13.20
Zigeunerkwartet, 13.45 Les Pêcheurs
de Perles, opera (gr.), 15.30 Viool en
piano, 16.00 v. d. jeugd, 17.15 amus.
muz., 17.40 beursber., 17.45 pianoreci
tal, 17.55 mannenkoor, 18.15 Leger des
Heils-ork., 18.45 Spectrum v. d. Chr.
Organisatie- en Verenigingsleven.
18.50 boekbespr., 19.00 nws., en weer-
ber., 19.10 orgelconc., 19.30 buitenl.
overz., 19.50 gram., 20.00 Radiokrant,
20.20 lichte muz., 20.40 bariton en
piano, 21.15 muz. luisterwedstrijd, 21.35
Tuinbouw in Himachal Pradesh, In
dia, caus., 21.50 radio philh. ork. en
soliste, 22.45 avondoverdenking, 23.00
nws. en SOS-ber., 23.15-24.00 gram.
BRUSSEL 324 m: 12.00 gram., 12.30
weerber., 12.34 gram., 13.00 nws., 13.11
gram., 14.00 Imitatio Christi, orato
rium, 15.50 gram., 16.15 ork. conc., 17.-
nws., 17.10 viool en piano, 17.50 boek
bespr., 18.00 gram., 18.30 v. d. sold.,
19.00 nws., 19.40 gram., 20.00 v. d.
vrouw, 21.00 gram., 22.00 nws., 22.11
gram., 22.55-23.00 nws.
BRUSSEL 484 m: 12.00 gram., 13.00
nws., 13.10 gram., 14.00 verz. progr.,
15.0Q omr. koren, 15.15 gram., 15.30 id.
16.05 lichte muz., 17.00 nws., 17.10 gr.,
17.30 idem, 18.30 jazzmuz., 18.55 gram.,
19.00 idem, 19.30 nws., 20.00 gram,,
20.45 hoorsp, 21.10 gram., 22.00 nws.,
22.10 lichte muz., 22.55 nws.
Televisie
KRO: 17.00-17.30 v. d. kind., AVRO:
20.30 Televizier, 21.00-22.30 De witte
Valk, TV-spel.
FRANS BELG. 19.00 Miroir de Wal
lonië, 19.30 v. d. jeugd, 20.00 act., 20.40
Variété, 21.10 Bezoek aan een fabriek
voor blaasinstr., 21.40 Lectures pour
tous, 22.30 Wereldnws.
VLAAMS BELG. 19.30 nws., 20.00
Intern, variété progr., 22.00 nws. en
journ.
In Cairo is gisteren het proces be
gonnen tegen 13 personen, onder wie
Z voormalige ministers en een ex-
brigade-generaal, die beschuldigd
worden van een poging de egyp-
tische regering omver te werpen en
president Nasser te vermoorden.
Ook worden zij ervan beschuldigd
dat zy de voormalige Egyptische pre
sident Naguib weer tot president wil
den benoemen en de naasting van
het Suezkanaal ongedaan wilden ma
ken.
Zij zouden voorts bekend hebben,
dat zij een regering wilden vormen,
die zich volkomen met de Ameri
kaanse regering zou kunnen ver
staan.
Als zij schuldig bevonden worden,
kunnen zij ter dood worden veroor
deeld. De leider van het komplot is
de voormalige brigade-generaal Ah
med Atef Nasser. De beide ex-mi
nisters, die in staat van beschuldi
ging zijn gesteld, zijn Salah el Din en
Abdoel Fatah Hassan.
(Advertentie)
SPA
Voor lamiliegebruik,
in 1/1 literschroefflessen
door H, J. Kaeser
24)
Marcelle maakte er tegenover haar
intieme vriendinnen'Gerda en Birgit,
nu en dan een spelletje van, om koket
te zinspelen op haar Franse familie,
alsof dat een realiteit was, waar zij
te aden tijde kon terugkeren; zij uitte
zich kort maar kras over Parijs en
zijn bewoners, „steunend op bijzonder
heden, die zij van Marianne hoorde
en zij sprak vooral over allerlei mo
de-aangelegenheden, alsof zij alleen
als geboren Franqaise, over dergelijk
ke zaken een oordeel hebben mocht
Johnny was zwijgzaam. Na dat ené
en enige gesprek met zijn vriend Len-
nart, was hij niet meer op het onder
werp teruggekomen, maar had zich
met zijn gedachten, die wel nog niet
helemaal helder, maar voor zijn hou
ding toch beslissend waren, helemaal
ingesponnen.
Doordat Marianne hem geen tegen
stand meer bood, was het agressieve
in hem verzwakt, maar hij stond er
nog altijd op, dat zij niet meer last
van zijn bestaan zou ondervinden, dan
strikt noodzakelijk was.
Toen de grote vakantie kwam werd
hij inderdaad loopjongen bij de koop
man en had hij Marianne zijn eerste
zelfverdiend geld met rood-gloeiende
wangen en schitterende ogen thuis
gebracht.
Zij had veel bijgeleerd. Zij streek
hem over zijn haren, prees hem,
noemde hem een flinke kerel en be
loofde, het geld voor hem te bewa
ren, voor als er iets voor hem nodig
zou zijn.
,,Ja, ik zie het al, als jij groot bent,
zal ik helemaal niets meer hoeven
uit te voeren, Johnny", zei ze la
chend.
Toen wierp hij zich plotseling, in
een opkomende bui van vertedering
om haar hals en kuste haar.
Hoe geheel anders ging het met
Franzl! Na de eerste stralende dro
merijen over de verre en geheimzin
nige vader, die in zijn voorstelling
hoe langer hoe volmaakter werd, en
die nog altijd voorwerp van zijn hei
melijke verering was, was er een tijd
van onrust en innerlijke angst ge
volgd. Maakte Göran Karlsson im
mers geen onderscheid tussen hem
en Sven Dalberg? Telde hij misschien
niet meer mee Terwijl hij zich tot
nu toe nooit veel bekommerd had om
sport, begon hij nu ineens aan voet
ballen te doen, probeerde zijn kame
raden in de gymnastiekles te over
troeven, maakte gebruik van zijn
vuisten, als de gelegenheid voor een
vechtpartijtje zich bood en overviel
Marianne op zekere dag onverhoeds
met de heftige vraag: Waarom heb
ben wij eigenlijk zo'n gekke naam,
waarom heten wij niet zoals de an
deren?"
,,Hoe zou jij dan graag heten
,,Nou, Svensson bijvoorbeeld, of
Karlsson. maar Sheridan er is'geen
mens in heel Stockholm, die zo heet,
ik heb het nagezien in de telefoon
gids
Sheridan heette de man, van wie
ik het meeste hield van alle mensen
ter wereld," antwoordde Marianne
met ongewone ernst, daarom heb
ik jullie zijn naam gegeven."
De jongen zweeg even, maar zette
het gesprek toen weer voort' Maar
waarom moet ik, „Franzl" heten?
Geen van de andere jongens heet zo.
Waarom noemen jullie me niet Pelle
of Ludde of Nisse?"
,,Maar waarom dan toch, m'n klei
ne man? Franzl is toch een heel
mooie naam?"
,,Nee", antwoordde hij koppig, ,,ik
zou willen heten zoals de anderen."
Zoals de anderenHoe vaak had
Marianne die woorden al uit zijn
mond moeten horen, op de een of
andere manier gevarieerd. ,,Nee, niet
die trui, Mama, die daar, dat is er
net zo een als Göran heeft!" ,,Nee,
geen chocola. Mama, als mijn vriend
jes komen moeten ze limonade en
bonbons en koekjes krijgen, zo gaat
het bij al de anderen ook altijd!"
Zij had daar niet op gelet. Had het
voor kinderlijke zucht tot naboot
sing gehouden, die immers tot op ze
kere hoogte ook bij Johnny en Mar
celle aanwezig was maar die zij
alleen tegenover hun leeftijdgeno
ten demonstreerden. Het zou bij
Marcelle nooit zijn opgekomen, een
kostuumpjes te kiezen, omdat een
schoolvriendin er net zo een had!
En Johnny waren dergelijke dingen
wel helemaal onverschillig, ja, als
hij zelfs een persoonlijke be
langstelling aan de dag legde, week
zijn smaak meestal op een grappige
manier af van die der anderen.
,,Maar er zijn een heleboel men
sen, die Franz heten, of Frans mét
een s! Of wil je misschien, dat we
je ,,Frasse" noemen?"
Franzl fronste zijn wenkbrauwen.
,,Nee, Frasse zou ik niet willen he
ten, maar ik heb immers nog een
naam, nietwaar?"
,,Ja, je heet ook nog Hans, naar
je vader. Als je wilt, kun je je
Frans Hasse noemen, hoe lijkt je
dat?"
Zijn gezicht straalde, en met aan
drang vroeg hij Krijg ik visitekaart
jes van je, Mama, eigen visitekaart
jes met mijn volledige naam?"
Marianne zegde ze toe voor zijn
eerstvolgende verjaardag. Geen eisen
geen verwachtingen volgens dit
beginsel leefde Marianne. Zij ver
zorgde hen, zoals men bloemen ver
zorgt, liefdevol denkend aan hun
groei, maar zonder zich op te drin
gen. Zij ging zo voorzichtig en onop
vallend daarbij te werk, dat de kin
deren haar bestaan aanvaardden, als
iets, dat vanzelf sprak, iets waar
men geen aandacht meer aan
schenkt. Karin eiste meer haar
temperament zweefde bij wijlen tus
sen mismoedigheid en welwillendheid,
men moest zich altijd op haar instel
len, haar stemmingen peilen, probe
ren met haar op gelijke voet te ko
men.
Ook in de verhouding tot andere
mensen was het nodig met een der
gelijke voorzichtige aandacht te werk
te gaan, bijvoorbeeld in de omgang
met vrienden, met leraren, met on
bekenden. De drie kleine Sheridans
kropen zonder dat zij er erg in had
den uit hun verpopping, onbewust
zochten zij naar nieuwe vaste pun
ten in hun leven. Vaak kwam het
Marianne voor, alsof zij zich bij hun
ongeduldig streven nu al voor altijd
losmaakten van wat tot nu toe de
spil van hun leven was geweest. Ook
hun onderlinge verhouding verander
de daardoor. Zij speelden niet meer
met elkander als vroeger, beoordeel
den elkaar soms met kritische blik,
waarbij de een lachte om wat de
ander belangrijk vond. Maar terwijl
Marcelle haar positie over het alge
meen handhaafde, kwamen Johnny
en Franz vaak met elkaar in botsing.
Aanvankelijk probeerde Marianne hen
tot elkaar te brengen. Zij bemerkte
echter, dat zij zich daardoor aan het
gevaar blootstelde voor partijdig ge
houden te worden en daarom liet zij
zelf
hen hun meningsverschillen
maar uitvechten.
Zij beseften zo weinig, dat zij alle
kracht, alle zekerheid, ontleenden aan
de kleine, hechte wereld, die Marian
nes liefde om hen heen had opge
bouwd! Zonder het te vermoeden put
ten zij uit die rijkdom, uit die on
metelijke rijkdom, verspilden zij zijn
overvloed, maar dachten er geen mo
ment aan, waar hij vandaan kwam.
Totdat de ontnuchtering hen over
viel
Kerstmis stond weer voor de deur.
Marcelle en Franz hadden hun grote
verlanglijst weer vol verwachting
overhandigd, terwijl Johnny zich te
vreden gesteld had met 'n gedeelte
van z'n zelfverdiende geld te vragen
om verschillende dingen aan te
schaffen. Het geurde al in huis naar
de talrijke verschillende kerstbaksels.
Zij hielpen Karin in de keuken bij
het maken van langè witte kaarsen,
waarmee iedere kamer versierd zon
worden. Stiekem knutseldenjzij in de
kelder of waren op zolder ^bezig
en plotseling viel er een donkere
schaduw over het vriendelijke licht
van het komende kerstfeest: Marian
ne werd ziek.
Het was een kwaadaardige geschie
denis; 't was een infectie, die zij bij
haar werk in het laboratorium had
opgelopen. De dag tevoren had
zij zich in de vinger gesneden, en toen
die begon te zweren had zij omsla
gen gebruikt met azijnzure pijpaarde
en gehoopt, dat alles wel in een paar
dagen in orde zou zijn. Maar 't
kwam niet in orde, en misschien zou
de pijn haar gedwongen hebben naar
een dokter te gaan, als maar juist
niet in die paar dagen voor Kerst
mis alle opdrachten zo gehaast en
met spoed uitgevoerd moesten wor
den. Marianne nam daarom maar
wat pijnstillende tabletjes in, maar
stond overigens met haar assistente
van 's morgens tot 's avonds in de
werkplaats om alle bestellingen ge
reed te krijgen.
Toen zwol de arm op, en iedere
beweging veroorzaakte een helse pijn.
Zij ging alleen naar de stad, bezocht
een kliniek en hoopte na enkele
uren weer terug te zijn. Men
hield haar meteen daar, de bloed
vergiftiging was al zo ver doorge
drongen, dat ook onmiddellijk ingrij
pen geen garantie voor haar redding
bood.
De kinderen hoorden van de ont
stelde Karin in enkele, veel te karige
woorden, dat Marianne in het zieken
huis lag. Hun opgewonden vragen
verstilden, toen zij Karins star ge
zicht en behuilde ogen zagen. Schuw
zaten ze in de eetkamer en hielden
fluisterend krijgsraad met elkaar.
Misschien zouden ze erheen kunnen
gaan en mama bezoeken; dat zou
haar toch zeker plezier doen.
Dat vooruitzicht deed hen een beet
je herleven, maar toen Karin een
dergelijk voorstel zonder meer af
wees op grond van het feit, dat Ma
ma daarvoor veel te ziek was, open
de zich meteen een afgrond voor hen.
(Wordt vervolgd)
